Ocena skutków dotycząca transgranicznego doręczania paczek

A. Zasadność działań

Dlaczego należy podjąć działania? Na czym polega problem?

Wysokie ceny transgranicznego doręczania paczek ponoszone przez detalistów internetowych i konsumentów, w szczególności na obszarach oddalonych i w odniesieniu do MŚP, stanowią przeszkodę dla transgranicznego handlu elektronicznego. Wysokie ceny wynikają ze stosunkowo wysokich barier wejścia na rynek, które mogą hamować rozwój konkurencji o szerokim zasięgu geograficznym, oraz z tego, że małe podmioty nadają niewielkie ilości paczek, co zmniejsza ich siłę przetargową i powoduje, że od małych detalistów internetowych i osób fizycznych pobiera się wyższe opłaty i oferuje się im mniej wariantów doręczania paczek. Ponadto w wyniku ograniczonych kompetencji wielu krajowych organów regulacyjnych w zakresie monitorowania transgranicznego rynku paczek brak jest informacji niezbędnych do wykrycia ewentualnych niedoskonałości w funkcjonowaniu rynku lub innych problemów regulacyjnych. Detalistom i konsumentom również brakuje wiedzy o dostępnych wariantach doręczania paczek. Ze względu na różnice w zakresie obowiązku świadczenia usługi powszechnej między państwami członkowskim sama dyrektywa o usługach pocztowych (97/67/WE) 1 nie wystarcza, by zapewnić przystępne ceny usług wykorzystywanych w handlu elektronicznym.

Jaki jest cel inicjatywy?

Dyrektywa ma poprawić skuteczność nadzoru regulacyjnego, zwiększyć przejrzystość w odniesieniu do dostępności i cen różnych transgranicznych usług doręczania paczek oraz stymulować konkurencję. Powinno to doprowadzić do obniżenia cen transgranicznego doręczania paczek ponoszonych przez konsumentów indywidualnych i mniejszych detalistów internetowych, zwłaszcza na obszarach oddalonych. Oddzielnie zostanie potraktowana kwestia jakości transgranicznych usług doręczania paczek.

Na czym polega wartość dodana podjęcia działań na poziomie UE? 

Jeżeli nie zostanie przyjęte wspólne podejście na poziomie UE, same działania wyłącznie na poziomie krajowym nie doprowadzą do rozwiązania problemów transgranicznych, o których mowa powyżej. Różne podejścia lub interpretacje obecnych ram prawnych (w szczególności dyrektywy o usługach pocztowych) doprowadziły do nierównych warunków konkurencji dla operatorów działających w różnych państwach członkowskich i zróżnicowanego poziomu ochrony dla MŚP i obywateli chcących korzystać z jednolitego rynku (cyfrowego). Poszczególne państwa członkowskie nie mogą we własnym zakresie skutecznie znieść barier na rynku wewnętrznym, gdyż transeuropejskie sieci dostaw podlegają wielu systemom prawnym.

B. Rozwiązania

Jakie warianty legislacyjne i nielegislacyjne rozważono? Czy wskazano preferowany wariant? Dlaczego należy podjąć działania?

Przeanalizowano różne warianty dotyczące przejrzystości cen i uprawnień regulacyjnych. Wariant preferowany to:

1) Zwiększenie przejrzystości w drodze publikowania cen wybranych produktów różnych operatorów świadczących transgraniczne usługi doręczania paczek na specjalnej stronie w należącym do Komisji portalu EUROPA oraz zobowiązanie krajowych organów regulacyjnych do oceny przystępności tych cen.

2) Poprawa nadzoru regulacyjnego poprzez wprowadzenie w stosunku do wszystkich operatorów świadczących usługi doręczania paczek (powyżej pewnego progu wielkości) jasnego wymogu przekazywania krajowym organom regulacyjnym podstawowego zestawu danych statystycznych.

3) Pobudzanie konkurencji za pomocą wprowadzenia wymogu dostępu stron trzecich do sieci transgranicznych oraz do wielostronnych porozumień cenowych krajowych operatorów pocztowych.

Wśród innych wariantów, które rozważano i odrzucono, znalazły się: zwiększenie przejrzystości indywidualnie wynegocjowanych cen lub cen płaconych przez detalistów internetowych operatorom świadczącym usługi doręczania paczek oraz powiadamianie organów regulacyjnych z wyprzedzeniem o zmianach cen.

Osobne rozporządzenie pozwala na szybkie wdrożenie ukierunkowanych i bezpośrednio stosowanych przepisów, co ograniczy fragmentację. Jednolite przepisy zagwarantują pewność prawa wszystkim operatorom na rynku. Środki nielegislacyjne, takie jak Plan działania na rzecz budowy jednolitego rynku usług dostawy przesyłek 2 z 2013 r., nie poprawiły dotychczas przystępności ani nadzoru regulacyjnego. W związku z szybkimi zmianami w niektórych segmentach rynku oraz ograniczoną wiedzą na temat tego rynku nie proponuje się regulacji cen.

Jak kształtuje się poparcie dla poszczególnych wariantów?

Detaliści i konsumenci popierają środki mające na celu obniżenie cen. Krajowi operatorzy pocztowi są przeciwni interwencji regulacyjnej, gdyż według nich rynki są konkurencyjne. Branża przesyłek ekspresowych opowiada się za harmonizacją ram regulacyjnych, krytykuje jednak zwiększenie nadzoru sprawowanego przez krajowe organy regulacyjne. Krajowe organy regulacyjne przyznają, że obecnie brakuje danych rynkowych, lecz ostrzegają przed wprowadzaniem nowych uprawnień ex ante. Parlament Europejski wezwał do wyważonych i dobrze ukierunkowanych działań. Państwa członkowskie nie są zwolennikami regulacji cen.

C. Skutki wdrożenia preferowanego wariantu

Jakie korzyści przyniesie wdrożenie preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano – głównych wariantów?

Poszerzenie wiedzy krajowych organów regulacyjnych na temat rynku umożliwi im lepszy nadzór rynku oraz monitorowanie sytuacji rynkowej. Dzięki stronie internetowej, na której będą publikowane ceny, oraz ocenie ich przystępności przez krajowe organy regulacyjne wyjdą na jaw (zbyt) wysokie ceny oraz powstanie presja na oferowanie rozsądniejszych cen. Skorzystaliby na tym szczególnie mali detaliści internetowi i konsumenci Operatorzy świadczący usługi doręczania paczek mogliby odnieść korzyści ze wzrostu popytu na usługi transgraniczne. Dostęp do umów wielostronnych pomoże operatorom wejść na rynek i zmniejszyć koszty ponoszone przez krajowych operatorów pocztowych.

Jakie są koszty wdrożenia preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano – głównych wariantów?

W oparciu o unijny model kosztu standardowego i doświadczenia Komisji w zakresie statystyki oszacowano koszty na poniżej 500 000 EUR (221 000 EUR dla organów regulacyjnych, 20 000 EUR dla krajowych operatorów pocztowych i 170 000 EUR dla innych operatorów świadczących usługi doręczania paczek).

Jakie będą skutki dla przedsiębiorstw, MŚP i mikroprzedsiębiorstw?

Wniosek powinien obniżyć ceny doręczania paczek, dzięki czemu mniejsi detaliści internetowi będą mogli zwiększyć sprzedaż. Operatorzy świadczący usługi doręczania paczek zatrudniający mniej niż 50 pracowników i prowadzący działalność w jednym państwie członkowskim będą zwolnieni z obowiązku przekazywania danych krajowym organom regulacyjnym.

Czy przewiduje się znaczące skutki dla budżetów i administracji krajowych?

Państwa członkowskie będą musiały liczyć się z dodatkowymi kosztami, jeżeli krajowe organy regulacyjne są finansowane z budżetów krajowych i potrzebują dodatkowych zasobów.

Czy wystąpią inne znaczące skutki? 

Nie. Operatorzy świadczący usługi doręczania paczek z państw trzecich, którzy chcą oferować usługi na terytorium UE, będą musieli przestrzegać tych samych przepisów.

D. Działania następcze

Kiedy nastąpi przegląd przyjętej polityki?

Dwa lata po przyjęciu rozporządzenia powstanie sprawozdanie z jego przeglądu, zawierające także opis postępów innych inicjatyw na rzecz budowy jednolitego rynku usług doręczania przesyłek.