KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 26.8.2016
COM(2016) 541 final
2016/0258(NLE)
Wniosek
DECYZJA RADY
dotycząca stanowiska, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii Europejskiej w grupie ekspertów ds. Umowy europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR) Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
UZASADNIENIE
1.KONTEKST WNIOSKU
Zmiany przepisów UE i postanowień AETR
Umowa europejska dotycząca pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR) została podpisana przez 51 krajów europejskich i azjatyckich krajów przygranicznych w celu ograniczenia barier w międzynarodowym transporcie drogowym towarów i pasażerów poprzez harmonizację przepisów dotyczących czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku, w tym specyfikacji technicznych tachografów.
Tę wielostronną umowę opracowano pod auspicjami Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ). Stanowiła ona inspirację do wprowadzenia podobnych przepisów w Unii Europejskiej, a mianowicie rozporządzenia (WE) nr 561/2006 w sprawie czasu prowadzenia pojazdu i okresów odpoczynku oraz rozporządzenia (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym.
W 2006 r. UE wprowadziła tachograf cyfrowy jako obowiązkowe urządzenie do monitorowania czasu prowadzenia pojazdu i okresów odpoczynku, zastępując tachograf analogowy, który był w użyciu od 1985 r. Umawiające się strony AETR postanowiły następnie wprowadzić, począwszy od roku 2011, takie same tachografy cyfrowe w pojazdach używanych do celów transportu międzynarodowego. Postanowiły one dodać do AETR nowy art. 22bis, który stanowi, że specyfikacje tachografu automatycznie obowiązują wszystkie umawiające się strony AETR, mimo iż zostały one określone jednostronnie przez UE w formie zmian do załącznika I B do rozporządzenia (EWG) nr 3821/85, bez uprzedniej konsultacji z umawiającymi się stronami umowy spoza UE.
Skargi umawiających się stron AETR spoza UE
W 2009 r. Komisja przyjęła rozporządzenie (UE) nr 1266/2009, w którym między innymi uwzględniła tzw. „kwestię jednej minuty” (od dnia 1 października 2011 r.) oraz wprowadziła obowiązek stosowania drugiego czujnika ruchu (od dnia 1 października 2012 r.). Wszystkie pojazdy wyposażane w tachografy po tych terminach musiały lub będą musiały spełniać nowe wymagania techniczne. Na mocy art. 22bis umawiające się strony AETR spoza UE automatycznie podlegają tym nowym obowiązkom.
Wspomniane zmiany w UE powodowały coraz większe niezadowolenie niektórych umawiających się stron AETR spoza UE, które uważają, że automatyczne stosowanie mechanizmu art. 22bis jest niezrównoważone i nieodpowiednie do celów zagwarantowania zharmonizowanego wdrożenia tachografu cyfrowego. W 2011 r. państwa te zwróciły się do właściwego organu EKG ONZ – Grupy Roboczej ds. Transportu Drogowego (SC.1) – o formalne zajęcie się tą kwestią. W odpowiedzi na ten wniosek we wrześniu 2011 r. grupa SC.1 postanowiła utworzyć grupę ekspertów ds. AETR w celu omówienia bieżącej sytuacji związanej z AETR i w celu przedstawienia propozycji dotyczących zmian do umowy.
Na spotkaniu grupy ekspertów w lutym 2016 r. umawiające się strony AETR spoza UE i sekretariat AETR podniosły kwestię przeszkód prawnych we wdrożeniu na obszarze AETR specyfikacji technicznych „inteligentnych” tachografów, przyjętych przez Komisję w marcu 2016 r. (które będą stanowić wyposażenie pojazdów ciężarowych rejestrowanych od marca 2019 r.). Podczas 12. sesji grupy ekspertów AETR, która odbyła się 27 czerwca w Genewie, Rosja przedłożyła formalny wniosek o zmianę obecnej procedury wdrożenia specyfikacji tachografów na obszarze AETR. Zgodnie z tym wnioskiem przyszłe zmiany specyfikacji technicznych tachografu cyfrowego miałyby być poddawane pod głosowanie na forum Grupy Roboczej ds. Transportu Drogowego AETR, a następnie przedkładane umawiającym się stronom, które mogłyby sprzeciwić się projektowanym zmianom w terminie 6 miesięcy.
Konieczność przyjęcia wspólnego stanowiska przez UE w ramach AETR
Rada przyjęła już w 2013 r. decyzję w sprawie stanowiska Unii, którego będzie bronić na forum grupy ekspertów ds. AETR. Stanowisko to uwzględniało w szczególności powyższą kwestię dotyczącą stosowania przez umawiające się strony AETR specyfikacji tachografów cyfrowych, a także kwestię zmiany umowy umożliwiająca przystąpienie UE do umowy AETR. Zważywszy na ostatnie dyskusje na forum grupy ekspertów oraz fakt, że Rosja przedłożyła formalny wniosek o zmianę AETR, konieczne jest, aby Rada określiła nowe stanowisko UE przed następnym posiedzeniem grupy ekspertów i Grupy Roboczej ds. Transportu Drogowego, które odbędzie się w dniach 24 i 25 października 2016 r.
2.PROPONOWANE ZMIANY W AETR
a. Uchylenie art. 22bis i stosowanie procedury określonej w art. 22
Postanowienie dotyczące „automatycznego” stosowania specyfikacji tachografów przez umawiające się strony AETR powinno zostać uchylone i w odniesieniu do przyszłych zmian tych specyfikacji stosowana powinna być procedura określona w art. 22 AETR. Istniejąca procedura powinna jednak zostać nieznacznie zmieniona, aby uniknąć sytuacji, w której zmianom specyfikacji tachografu może się sprzeciwić zaledwie jedna trzecia umawiających się stron.
b. Wprowadzenie zmian w art. 14 w celu umożliwienia przystąpienia UE do umowy AETR
Postanowienia AETR mają zastosowanie w wewnętrznym porządku prawnym UE. Przystąpienie UE do AETR jest niezbędnym czynnikiem zagwarantowania harmonijnego rozwoju prawodawstwa UE i AETR.
Zmiana ta wymagałaby wprowadzenia zmiany w art. 14 AETR, aby umożliwić udział organizacji integracji regionalnej. Samo przystąpienie musiałoby nastąpić na drugim etapie, w drodze decyzji Rady działającej na wniosek Komisji.
c. Zmiana art. 10 w celu wprowadzenia odniesienia do nowego rozporządzenia UE, na podstawie którego przyjęto specyfikacje inteligentnych tachografów, oraz dodanie nowego załącznika technicznego do specyfikacji.
Uwzględnienie, poprzez zmianę w art. 10 AETR, odesłania do rozporządzenia (UE) nr 165/2014 i do załącznika I C do rozporządzenia (UE) 2016/799 określającego specyfikacje techniczne nowych inteligentnych tachografów, zagwarantuje, że najnowsze osiągnięcia techniczne wprowadzone w prawodawstwie UE w dziedzinie tachografów cyfrowych zostaną również przejęte przez umawiające się strony AETR. Zmiana art. 10 powinna iść w parze z wprowadzeniem do AETR nowego suplementu dotyczącego specyfikacji inteligentnych tachografów.
3.Nowy art. 10bis - Wzajemne połączenie krajowych rejestrów dotyczących kart kierowców
Aby umożliwić wymianę informacji na kartach kierowców, Komisja opracowała i z powodzeniem wdrożyła system informatyczny Tachonet, który umożliwia wzajemne połączenie krajowych rejestrów kart kierowcy w celu weryfikowania niepowtarzalności tych kart i w celu zapobiegania oszustwom. Podstawą prawną systemu Tachonet jest rozporządzenie (UE) nr 165/2014. Grupa ekspertów na posiedzeniu w dniu 28 lutego 2014 r. wyraziła już zgodę na wprowadzenie art. 10bis, który zobowiązuje umawiające się strony do elektronicznej wymiany informacji dotyczących kart kierowców, tak jak to się odbywa obecnie w UE. Jednakże art. 10bis nie został jeszcze włączony do umowy, ponieważ żadna z umawiających się stron nie podjęła inicjatywy poinformowania Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych o odpowiedniej poprawce. Zgodnie z obowiązkiem lojalnej współpracy określonym w art. 4 ust. 3 TUE powiadomienie takie powinno mieć miejsce zgodnie z procedurą określoną w art. 21 ust. 1 AETR.
4.ASPEKTY PRAWNE WNIOSKU
Art. 218 ust. 9 TFUE stanowi, że „Rada, na wniosek Komisji (...), przyjmuje decyzję (...) ustalającą stanowiska, które mają być zajęte w imieniu Unii w ramach organu utworzonego przez umowę, gdy organ ten ma przyjąć akty mające skutki prawne, z wyjątkiem aktów uzupełniających lub zmieniających ramy instytucjonalne umowy”.
Odnośnie do stosowania art. 218 ust. 9 TFUE, procedury, o której w nim mowa, należy przestrzegać, jeżeli spełnione zostały warunki w nim określone. Przedmiotowe warunki są następujące: a) dany obszar wchodzi w zakres kompetencji Unii, b) stanowisko Unii jest wyrażane w ramach organu utworzonego na mocy umowy międzynarodowej, gdy organ ten ma przyjąć, c) akty mające skutki prawne. W orzecznictwie wyjaśniono, że członkostwo Unii w odpowiednim organie nie stanowi warunku stosowania art. 218 ust. 9 TFUE.
Obecnie wszystkie państwa członkowskie UE są umawiającymi się stronami AETR. Rozporządzenie (WE) nr 561/2006 stanowi, że umowa AETR powinna nadal mieć zastosowanie do przewozu drogowego rzeczy i osób pojazdami zarejestrowanymi w dowolnym państwie członkowskim lub państwie będącym stroną AETR, na całej trasie, gdy jest to przewóz między Unią a państwem trzecim innym niż Szwajcaria lub państwami będącymi stronami porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym albo przewóz poprzez takie państwo.
Podstawę prawną decyzji Rady, której dotyczy wniosek, stanowi art. 91 TFUE w związku z art. 218 ust. 9 TFUE.
2016/0258 (NLE)
Wniosek
DECYZJA RADY
dotycząca stanowiska, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii Europejskiej w grupie ekspertów ds. Umowy europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR) Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 91 w związku z art. 218 ust. 9,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)W orzeczeniu z dnia 31 marca 1971 r. AETR, sprawa 22/70, Trybunał Sprawiedliwości potwierdził, że obszar pracy załóg pojazdów w transporcie drogowym wchodzi w zakres wyłącznych zewnętrznych kompetencji Unii. Kompetencje te były od tego czasu realizowane za pośrednictwem szeregu aktów prawnych przyjętych przez prawodawcę Unii, a mianowicie w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 561/2006 oraz (UE) nr 165/2014 w sprawie tachografów w transporcie drogowym. Ponieważ przedmiot AETR wchodzi w zakres rozporządzenia (WE) nr 561/2006, Unia jest uprawniona do negocjowania i zawarcia tej umowy.
(2)Europejska Komisja Gospodarcza Organizacji Narodów Zjednoczonych powołała w ramach AETR grupę ekspertów. Jest to organ uprawniony do opracowania i przedstawienia proponowanych zmian umowy AETR, w tym jej art. 22bis.
(3)Następne posiedzenie grupy ekspertów ds. AETR odbędzie się w dniu 24 października 2016 r., a posiedzenie Grupy Roboczej ds. Transportu Drogowego odbędzie się w dniu 25 października 2016 r. Przy tej okazji grupa ekspertów i grupa robocza mają przeanalizować propozycje przedstawione przez umawiające się strony, które pod warunkiem akceptacji przez grupę ekspertów mogą doprowadzić do zmian w umowie AETR, po wszczęciu i sfinalizowaniu procedury zmiany umowy AETR. Doprowadzi to do skutków prawnych, o których mowa w art. 218 ust. 9 TFUE.
(4)Po przyjęciu propozycji przez grupę ekspertów państwa członkowskie UE jako umawiające się strony AETR są zobowiązane do współpracy w celu uruchomienia mechanizmu zmiany umowy AETR zgodnie z rozporządzeniem Rady (EWG) 2829/77 oraz zgodnie z obowiązkiem lojalnej współpracy na mocy art. 4 ust. 3 TUE, z zastrzeżeniem odpowiednio decyzji Rady zgodnie z art. 218 ust. 6. Proponowane zmiany w AETR staną się skuteczne dopiero po zakończeniu procedury zmiany AETR.
(5)W celu osiągnięcia ogólnoeuropejskiej harmonizacji w dziedzinie urządzeń rejestrujących w transporcie drogowym (tachografów) konieczne jest wprowadzenie jednolitej procedury podejmowania decyzji. W procedurze takiej należy uwzględnić interesy Unii i tych państw trzecich, które są umawiającymi się stronami AETR.
(6)Artykuł 22bis umowy AETR stanowi, że zmiany do rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 dotyczącego tachografu cyfrowego są automatycznie przyjmowane przez wszystkie umawiające się strony AETR, bez formalnych konsultacji czy też głosowania. Brak uczestnictwa umawiających się stron AETR w procesie opracowywania i przyjmowania specyfikacji technicznych tachografu cyfrowego jest jedną z głównych przyczyn niezadowolenia niektórych umawiających się stron; w komunikacie Komisji „Tachograf cyfrowy: mapa drogowa dla dalszych działań” stwierdza się, że taki mechanizm stanowi zagrożenie dla właściwego i zharmonizowanego wdrożenia tachografów cyfrowych przez umawiające się strony spoza UE. Dlatego w interesie Unii jest zmiana procesu decyzyjnego odnośnie do tachografów cyfrowych i zaproponowanie grupie ekspertów skreślenia art. 22bis oraz stosowania procedury określonej w art. 22 ust. 1–3 w przypadku zmiany specyfikacji technicznych tachografu cyfrowego.
(7)Zważywszy, że wszelkie zmiany specyfikacji tachografu cyfrowego nie powinny mieć wpływu na zasady i funkcjonowanie AETR, ponieważ powinny one być przedmiotem jedynie regularnych aktualizacji z uwzględnieniem postępu technologicznego, liczba umawiających się stron, które mogą zgłosić swój sprzeciw wobec tych zmian powinna wzrosnąć z jednej trzeciej do co najmniej połowy.
(8)Kilka argumentów przemawia za przystąpieniem Unii do umowy AETR. Po pierwsze, Unia ma wyłączne kompetencje w dziedzinie pracy załóg pojazdów wykonujących transport drogowy, co zostało potwierdzone przez Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu w sprawie 22/70. Po drugie, przystąpienie do umowy AETR zagwarantowałoby skuteczną reprezentację interesów Unii w ramach umowy AETR. Ponadto specyfika umowy AETR i proponowanego procesu decyzyjnego uzasadniają, dlaczego Unia, a nie państwa członkowskie, powinna stać się umawiającą stroną.
(9)Art. 14 AETR nie umożliwia przystąpienia do umowy AETR podmiotom innym niż państwa będące członkami EKG ONZ i państwa dopuszczone do EKG ONZ z głosem doradczym. Z tego powodu, w celu umożliwienia przystąpienia Unii do ATR, należy zaproponować poprawkę art. 14, aby umożliwić przystąpienie organizacji integracji regionalnej do AETR.
(10)Art. 10 umowy AETR stanowi, że tachograf, który w zakresie konstrukcji, instalacji, działania i kontroli odpowiada rozporządzeniu Rady (EWG) nr 3821/85, uznaje się za zgodny z wymogami umowy AETR. Zasada ta ma zastosowanie do każdej zmiany specyfikacji tachografu, niezależnie od tego, czy została ona przyjęta na podstawie rozporządzenia (EWG) nr 3821/85 lub innego aktu prawnego. Ma zatem zastosowanie do rozporządzenia (UE) nr 165/2014, które uchyliło i zastąpiło rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85, oraz do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2016/799 określającego specyfikacje techniczne nowych inteligentnych tachografów. Z tego względu należy zmienić art. 10 AETR w celu uwzględnienia odniesień do rozporządzenia (UE) nr 165/2014 oraz do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2016/799, które od dnia 15 czerwca 2019 r. będzie miało zastosowanie zamiast rozporządzenia Rady (UE) nr 3821/85. Ponadto do umowy AETR należy włączyć nowy załącznik zawierający przepisy rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2016/799 oraz wszelkie inne późniejsze dostosowania do postępu technicznego.
(11)Świadectwo homologacji dla tachografów cyfrowych załączone do umowy AETR powinno zostać zmodyfikowane, aby mogło być używane również do homologacji tachografów i ich komponentów.
(12)W związku z powyższym konieczne jest przyjęcie niniejszej decyzji określającej stanowisko Unii w grupie ekspertów ds. Umowy europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR) oraz w Grupie Roboczej ds. Transportu Drogowego,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
1)Stanowisko Unii w ramach grupy ekspertów ds. Umowy europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR) oraz w ramach Grupy Roboczej ds. Transportu Drogowego jest zgodne z załącznikami do niniejszej decyzji i jest stanowiskiem państw członkowskich, które są członkami AETR i które działają wspólnie w interesie Unii.
2)Państwa członkowskie przekazują zaproponowane zmiany grupie ekspertów.
3)Formalne i drobne zmiany tego stanowiska mogą zostać uzgodnione bez konieczności wprowadzania do niego zmian.
Artykuł 2
Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia.
Sporządzono w Brukseli dnia r.
W imieniu Rady
Przewodniczący