KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 22.9.2016

JOIN(2016) 45 final

2016/0299(NLE)

Wspólny wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie podpisania, w imieniu Unii Europejskiej, oraz tymczasowego stosowania Umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między Unią Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Islamską Republiką Afganistanu, z drugiej strony

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

Dnia 10 listopada 2011 r. Rada przyjęła decyzję upoważniającą Komisję Europejską do wynegocjowania Umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między Unią Europejską a Islamską Republiką Afganistanu. Negocjacje zostały zakończone w dniu 29 kwietnia 2015 r. po 4. rundzie negocjacji w Brukseli. Umowa została parafowana dnia 2 lipca 2015 r. w Kabulu.

W dniu 13 stycznia 2016 r. Wysoka Przedstawiciel i Komisja przedłożyły Radzie wspólny wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania i zawarcia Umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju, jako porozumienia między Unią Europejską a Afganistanem („wyłącznie UE”) 1 . Państwa członkowskie zgadzały się co do treści umowy, ale na forum COASI jednogłośnie wyraziły preferencję dla umowy „mieszanej”, obejmującej opcję tymczasowego stosowania.

Stanowisko to zostało formalnie potwierdzone przez COREPER w dniu 7 września 2016 r., który zwrócił się do Komisji i Wysokiej Przedstawiciel o wprowadzenie zmian we wnioskach w celu uwzględnienia charakteru mieszanego tej umowy oraz tymczasowego stosowania. Zmiana typu Umowy na „mieszaną” oraz dodanie nowych postanowień dotyczących tymczasowego stosowania zostały następnie omówione i uzgodnione ze stroną afgańską.

Umowa będzie pierwszym nawiązaniem stosunków umownych między Unią a Afganistanem i stanowić będzie wyraz jej zaangażowania na rzecz wsparcia przyszłego rozwoju Afganistanu w trakcie tzw. dekady transformacji (2014–2024). Umowa wyznacza ramy prawne regulujące szeroką współpracę UE z Afganistanem prowadzoną od 2001 r., której podstawę stanowi obecna strategia UE na rzecz Afganistanu na lata 2014–2016, przyjęta przez Radę w czerwcu 2014 r., a także wieloletni program orientacyjny na lata 2014–2020, będący częścią Instrumentu Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju. Umowa stanowić będzie podstawę stosunków UE z Afganistanem w najbliższych dziesięciu latach i może zostać automatycznie przedłużona na okres 5 lat.

Jej postanowienia odzwierciedlają zasady i warunki, na których będzie się opierać przyszłe partnerstwo UE – Afganistan (tytuł I i II). Zawiera ona klauzule dotyczące elementów zasadniczych, takich jak prawa człowieka i nieproliferacja. W Umowie przewiduje się również możliwość współpracy w wielu obszarach, w tym rozwoju (tytuł III), handlu i inwestycji (tytuł IV) oraz wymiaru sprawiedliwości i praworządności (tytuł V). Ten ostatni obejmuje nie tylko obszerne klauzule dotyczące walki z przestępczością zorganizowaną, praniem pieniędzy, niedozwolonymi środkami odurzającymi, lecz również współpracy w dziedzinie migracji, z wyraźnym odniesieniem do zawarcia umowy o readmisji. Umowa zawiera także rozdziały poświęcone konkretnym aspektom współpracy sektorowej (tytuł VI), które wszystkie potwierdzają, że jest to umowa o współpracy.

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

Podstawa prawna

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem wybór podstawy prawnej musi opierać się na obiektywnych czynnikach, które mogą podlegać kontroli sądowej. Należą do nich w szczególności cel i treść aktu.

Celem Umowy, zgodnie z tym co opisano w art. 2 „Charakter i zakres stosowania”, jest ustanowienie między stronami partnerstwa opartego na wielu filarach, a tym samym zacieśnienie dialogu i współpracy między nimi.

Umowa obejmuje współpracę polityczną (tytuł II), współpracę na rzecz rozwoju (tytuł III), współpracę w zakresie handlu i inwestycji (tytuł IV), współpracę w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (tytuł V), współpracę sektorową (tytuł VI) i współpracę regionalną (tytuł VII). Ponadto Umowa zawiera postanowienia dotyczące ram instytucjonalnych (tytuł VIII) i postanowienia końcowe (tytuł IX).

Szczegółowa analiza celu i treści Umowy wskazuje, że niektóre jej postanowienia należą do wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, a pewne inne elementy wchodzą w zakres polityki handlowej i polityki współpracy na rzecz rozwoju Unii Europejskiej. Analiza ta wskazuje ponadto, że żadnego z tych elementów nie można uważać za dodatek do pozostałych, a także żadnej z trzech wymienionych kwestii nie można wyraźnie uznać za główny składnik. W związku z powyższym wniosek powinien mieć więcej niż jedną podstawę prawną, a powinny nimi być: art. 37 TUE i art. 207 i 209 TFUE.

Charakter prawny

Analiza zakresu Umowy wskazuje, że z prawnego punktu widzenia, na mocy Traktatów UE ma kompetencje do działania we wszystkich obszarach objętych zakresem Umowy. Na podstawie tej analizy prawnej Wysoka Przedstawiciel i Komisja pierwotnie zaproponowały do podpisania i zawarcia projekt umowy jako „wyłącznie UE”. Wysoka Przedstawiciel i Komisja uznały, że z politycznego punktu widzenia, znacznie krótsza i bardziej przewidywalna procedura ratyfikacyjna, jaka istnieje w przypadku wejścia w życie umowy jako „wyłącznie UE”, będzie leżała w interesie Unii zainteresowanej podjęciem szybkich działań w tym decydującym momencie przemian w Afganistanie. Szybkie wejście w życie Umowy może być wyrazem pełnego zaangażowania Unii na rzecz udanej transformacji w Afganistanie.

Jak już jednak określono powyżej, państwa członkowskie zebrane w Radzie (grupach roboczych ds. Azji i Oceanii w dniu 13 stycznia i 20 lipca 2016 r. oraz COREPERze w dniu 7 września 2016 r.) jednogłośnie wezwały Komisję i Wysoką Przedstawiciel do przekształcenia tej umowy w umowę mieszaną, przewidującą tymczasowe stosowanie. W następstwie tego stanowiska i aby uniknąć znacznych opóźnień w ratyfikacji Umowy, Komisja i Wysoka Przedstawiciel podjęły decyzję o dostosowaniu Umowy i uzupełnieniu wniosku dotyczącego jej podpisania wnioskiem dotyczącym częściowego tymczasowego stosowania, odpowiednio, w celu uwzględnienia charakteru mieszanego tej umowy oraz tymczasowego stosowania.

W załączonym projekcie proponuje się zatem podpisanie umowy jako umowy mieszanej. Przewiduje on także tymczasowe stosowanie szeregu jej postanowień, które mogłyby być z pożytkiem stosowane tymczasowo w stosunkach między UE a Afganistanem do czasu wejścia w życie Umowy.

Inne rozważania natury prawnej

Umowa ustanawia ramy instytucjonalne złożone ze Wspólnego Komitetu (zob. tytuł VIII art. 49 „Ramy instytucjonalne”). Wspólny Komitet może ustanawiać specjalne komitety lub grupy robocze mogące pomóc mu w wypełnianiu swych zadań. Art. 54 „Wypełnianie zobowiązań” wprowadza również procedurę rozwiązywania sporów, którą wykorzystuje się, jeśli jedna ze stron nie wypełnia zobowiązań wynikających z Umowy.

Umowa obowiązuje przez okres wstępny wynoszący dziesięć lat od dnia wejścia w życie. Będzie automatycznie przedłużana o kolejne okresy pięcioletnie, chyba że sześć miesięcy przed wygaśnięciem jej ważności jedna ze stron powiadomi drugą stronę na piśmie o zamiarze jej nieprzedłużenia. Umowa może zostać wypowiedziana z zachowaniem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia.

3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

Rada otrzymywała informacje na wszystkich etapach rokowań. Konsultowano się z nią regularnie w ramach odnośnej Grupy Roboczej ds. Azji.

Parlament Europejski także otrzymywał pełne informacje w trakcie trwania negocjacji, a Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa („Wysoki Przedstawiciel”) wysłał egzemplarz parafowanej Umowy Przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego dnia 20 lipca 2015 r.

Wysoka Przedstawiciel i Komisja uważają, że cele określone przez Radę w jej wytycznych negocjacyjnych zostały osiągnięte oraz że projekt Umowy jest gotowy do podpisania i tymczasowego stosowania.

2016/0299 (NLE)

Wspólny wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie podpisania, w imieniu Unii Europejskiej, oraz tymczasowego stosowania Umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między Unią Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Islamską Republiką Afganistanu, z drugiej strony

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 37,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 207 i 209 w związku z art. 218 ust. 5 i art. 218 ust. 8 akapit drugi,

uwzględniając wspólny wniosek Komisji Europejskiej oraz Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)W listopadzie 2011 r. Rada udzieliła Komisji i Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa upoważnienia do rozpoczęcia rokowań z Islamską Republiką Afganistanu w sprawie Umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju 2 .

(2)Rokowania w sprawie umowy o współpracy zakończyły się powodzeniem i została ona parafowana dnia 2 lipca 2015 r. w Kabulu.

(3)Art. 59 Umowy przewiduje tymczasowe stosowanie Umowy do czasu jej wejścia w życie.

(4)Należy w związku z tym podpisać Umowę w imieniu UE i tymczasowo stosować ją w części do czasu zakończenia procedur niezbędnych do jej zawarcia,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Niniejszym zatwierdza się w imieniu Unii podpisanie Umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między Unią Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Islamską Republiką Afganistanu, z drugiej strony, z zastrzeżeniem zawarcia tej Umowy.

Tekst Umowy dołącza się do niniejszej decyzji.

Artykuł 2

1.Do czasu wejścia w życie Umowy, zgodnie z jej art. 59 oraz z zastrzeżeniem przewidzianych w niej powiadomień, następujące jej części stosuje się tymczasowo w stosunkach między Unią a Islamską Republiką Afganistanu, ale tylko w zakresie, w jakim dotyczą one kwestii objętych zakresem kompetencji Unii, w tym kwestii objętych zakresem kompetencji Unii do określania i realizowania wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa:

–artykuł 2 „Zasady ogólne”; 

–artykuł 3 „Dialog polityczny”;

–artykuł 4 „Prawa człowieka”; 

–artykuł 5 „Równouprawnienie płci”;

–tytuł III „Współpraca na rzecz rozwoju”;

–tytuł IV „Współpraca w zakresie handlu i inwestycji”;

–artykuł 28 „Współpraca w dziedzinie migracji”;

–tytuł VII „Współpraca regionalna”;

–tytuł VIII „Ramy instytucjonalne”, w zakresie, w jakim postanowienia tego tytułu ograniczają się do celu, jakim jest zapewnienie tymczasowego stosowania Umowy;

–tytuł IX „Postanowienia końcowe”, w zakresie, w jakim postanowienia tego tytułu ograniczają się do celu, jakim jest zapewnienie tymczasowego stosowania Umowy.

2.Data, od której części Umowy będą tymczasowo stosowane, zostanie opublikowana przez Sekretariat Generalny Rady w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 3

Sekretariat Generalny Rady ustanawia instrument nadający pełne uprawnienia do podpisania Umowy – z zastrzeżeniem jej zawarcia – osobie wskazanej lub osobom wskazanym przez negocjatorów Umowy.

Artykuł 4

Niniejsza decyzja wchodzi w życie następnego dnia po jej przyjęciu.

Sporządzono w Brukseli dnia r.

(1) Zob. JOIN (2015) 35 final, JOIN(2015) 36 final oraz dokumenty Rady st 15503/15 i 15504/15.

(2) Decyzje Rady z dnia 10 listopada 2011 r. (dok. nr st 16146/11 oraz st16147/11).

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 22.9.2016

JOIN(2016) 45 final

ZAŁĄCZNIK

do

wspólnego wniosku dotyczącego

decyzji Rady

w sprawie podpisania, w imieniu Unii Europejskiej, oraz tymczasowego stosowania Umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między Unią Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Islamską Republiką Afganistanu, z drugiej strony

UMOWA O WSPÓŁPRACY

NA RZECZ PARTNERSTWA I ROZWOJU

MIĘDZY UNIĄ EUROPEJSKĄ I JEJ PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI, Z JEDNEJ STRONY,

A ISLAMSKĄ REPUBLIKĄ AFGANISTANU, Z DRUGIEJ STRONY

UNIA EUROPEJSKA, zwana dalej „Unią” lub „UE”,

oraz

KRÓLESTWO BELGII,

REPUBLIKA BUŁGARII,

REPUBLIKA CZESKA,

KRÓLESTWO DANII,

REPUBLIKA FEDERALNA NIEMIEC,

REPUBLIKA ESTOŃSKA,

IRLANDIA,

REPUBLIKA GRECKA,

KRÓLESTWO HISZPANII,

REPUBLIKA FRANCUSKA,

REPUBLIKA CHORWACJI,

REPUBLIKA WŁOSKA,

REPUBLIKA CYPRYJSKA,

REPUBLIKA ŁOTEWSKA,

REPUBLIKA LITEWSKA,

WIELKIE KSIĘSTWO LUKSEMBURGA,

WĘGRY,

REPUBLIKA MALTY,

KRÓLESTWO NIDERLANDÓW,

REPUBLIKA AUSTRII,

RZECZPOSPOLITA POLSKA,

REPUBLIKA PORTUGALSKA,

RUMUNIA,

REPUBLIKA SŁOWENII,

REPUBLIKA SŁOWACKA,

REPUBLIKA FINLANDII,

KRÓLESTWO SZWECJI,

ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ,

Państwa Członkowskie Unii Europejskiej, zwane dalej „Państwami Członkowskimi”,

   z jednej strony, oraz

ISLAMSKA REPUBLIKA AFGANISTANU, zwana dalej „Afganistanem”,

           z drugiej strony,

łącznie zwane dalej „Stronami”,

POTWIERDZAJĄC swoje zaangażowanie na rzecz suwerenności, niepodległości i integralności terytorialnej Afganistanu,

POTWIERDZAJĄC swoje przywiązanie do ogólnych zasad prawa międzynarodowego, celów i postanowień Karty Narodów Zjednoczonych, międzynarodowych konwencji i rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ,

DOSTRZEGAJĄC historyczne, polityczne i gospodarcze stosunki łączące Strony,

POTWIERDZAJĄC dążenie do zacieśniania współpracy w oparciu o wspólne wartości i wzajemne korzyści,

ZWAŻYWSZY na wspólne cele polityczne, wartości i zobowiązania Stron, w tym do poszanowania zasad demokracji, praworządności, praw człowieka i dobrych rządów,

UZNAJĄC, że zasady te stanowią nieodłączną część długookresowego rozwoju,

UZNAJĄC, że naród afgański, za pośrednictwem legalnie ustanowionych, demokratycznych instytucji i na mocy konstytucji tego kraju, jest prawowitym właścicielem i zarządcą procesów stabilizacji, rozwoju i demokratyzacji w Afganistanie,

MAJĄC NA UWADZE, że Unia jest zdecydowana wspierać starania Afganistanu zmierzające do maksymalizacji jego rozwoju w ciągu najbliższych dziesięciu lat transformacji,

PODKREŚLAJĄC wzajemne zobowiązania podjęte na międzynarodowych konferencjach na temat Afganistanu w Bonn w grudnia 2011 r., w Tokio w lipcu 2012 r. i w Londynie w 2014 r.,

POTWIERDZAJĄC zobowiązanie Afganistanu do dalszej poprawy zarządzania oraz zaangażowania Unii na rzecz trwałej współpracy z Afganistanem,

MAJĄC NA UWADZE, że Strony przykładają dużą wagę do wszechstronnego charakteru stosunków, jakie zamierzają wspierać za pośrednictwem niniejszej Umowy,

POTWIERDZAJĄC pragnienie wspierania postępu gospodarczego i społecznego swoich narodów i ich gotowość do utrwalenia, pogłębienia i zróżnicowania wzajemnych stosunków w obszarach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania,

UZNAJĄC, że zgodnie z konstytucją Afganistanu, wzmocnienie pozycji kobiet oraz ich pełny i równoprawny udział we wszystkich sferach życia społecznego, w tym w podejmowaniu decyzji politycznych na wszystkich szczeblach, ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia równości i pokoju,

UZNAJĄC znaczenie współpracy na rzecz rozwoju z krajami rozwijającymi się, zwłaszcza z krajami o niskim dochodzie, krajami pokonfliktowymi oraz krajami śródlądowymi, dla ich trwałego wzrostu gospodarczego, zrównoważonego rozwoju oraz terminowej i pełnej realizacji celów rozwojowych uzgodnionych na poziomie międzynarodowym, w tym milenijnych celów rozwoju ONZ oraz wszelkich kolejnych wskaźników rozwoju przyjętych przez Afganistan, a także dla lepszej integracji Afganistanu w regionie,

UZNAJĄC, że należy podjąć skuteczne działania w celu promowania uczciwości i odpowiedzialności, zapewnienia prawidłowego wykorzystania funduszy publicznych i zwalczania korupcji,

UZNAJĄC, że wzmocniona współpraca między Stronami winna wspierać możliwości Afganistanu pod względem poprawy jakości administrowania i zarządzania oraz przejrzystości i skuteczności zarządzania finansami publicznymi,

POTWIERDZAJĄC znaczenie koordynacji na odpowiednich forach regionalnych i wielostronnych, w szczególności w odniesieniu do podejścia Stron do światowych wyzwań i regionalnej współpracy gospodarczej,

UZNAJĄC, że terroryzm stanowi zagrożenie dla ludzi i ich bezpieczeństwa, oraz wyrażając swoje zdecydowane zaangażowanie w zwalczanie wszelkich form terroryzmu, w ustanawianie skutecznej współpracy międzynarodowej oraz instrumentów międzynarodowych w celu ich eliminowania w poszanowaniu prawa międzynarodowego, w tym praw człowieka i prawa humanitarnego,

POTWIERDZAJĄC wspólne dla obu Stron zaangażowanie w walkę z przestępczością zorganizowaną, w tym walkę z handlem ludźmi, przemytem migrantów i handlem narkotykami, m.in. za pośrednictwem mechanizmów regionalnych i międzynarodowych,

UZNAJĄC zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa spowodowane przez nielegalny handel środkami odurzającymi, a także potrzebę skoordynowanej współpracy regionalnej i międzynarodowej w celu przeciwdziałania uprawie, produkcji, ułatwieniom w handlu środkami odurzającymi, ich przemytowi i spożyciu oraz popytowi na nie, jak również przeciwdziałania nielegalnemu wykorzystywaniu prekursorów narkotykowych, a ponadto uznając w tym kontekście potrzebę zapewnienia alternatywnych źródeł utrzymania hodowcom maku,

UZNAJĄC konieczność przestrzegania międzynarodowych zobowiązań dotyczących rozbrojenia i nieproliferacji,

ZWAŻYWSZY, że Międzynarodowy Trybunał Karny stanowi ważne osiągnięcie na rzecz pokoju i sprawiedliwości na świecie, a jego celem jest skuteczne ściganie najpoważniejszych przestępstw budzących niepokój wspólnoty międzynarodowej,

UZNAJĄC, że handel i bezpośrednie inwestycje zagraniczne będą odgrywać istotną rolę w rozwoju Afganistanu i że Strony przykładają szczególną wagę do zasad i postanowień w handlu międzynarodowym, zawartych między innymi w Porozumieniu ustanawiającym Światową Organizację Handlu (WTO),

WYRAŻAJĄC swoje pełne zaangażowanie w propagowanie zrównoważonego rozwoju w jego wszystkich wymiarach, w tym w takich kwestiach jak ochrona środowiska, skuteczna współpraca w celu zwalczania zmiany klimatu oraz skuteczne propagowanie i wdrażanie uznanych na forum międzynarodowym norm pracy,

PODKREŚLAJĄC znaczenie współpracy w zakresie migracji,

UZNAJĄC, że sytuacja uchodźców i przesiedleńców wewnętrznych oraz ich prawa podstawowe, w tym ich bezpieczny, zorganizowany i dobrowolny powrót do domów, wymagają szczególnej uwagi,

ODNOTOWUJĄC, że w przypadku gdyby Strony postanowiły, w ramach niniejszej Umowy, przystąpić do umów szczegółowych dotyczących przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, które miałyby zostać zawarte przez Unię na mocy części trzeciej tytuł V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, postanowienia takich przyszłych umów nie byłyby wiążące dla Zjednoczonego Królestwa lub Irlandii, chyba że Unia wraz ze Zjednoczonym Królestwem lub Irlandią stosownie do ich poprzednich stosunków dwustronnych powiadomi Afganistan, że Zjednoczone Królestwo lub Irlandia stają się związane taką umową jako część Unii Europejskiej zgodnie z Protokołem (nr 21) w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Podobnie wszelkie późniejsze środki wewnętrzne UE, które miałyby zostać przyjęte zgodnie z wyżej wymienionym tytułem V w celu wykonania niniejszej umowy, nie byłyby wiążące dla Zjednoczonego Królestwa ani Irlandii, chyba że zgłosiłyby one chęć uczestniczenia lub przyjęcia takich środków zgodnie z protokołem nr 21. Odnotowując również, że takie przyszłe umowy lub takie późniejsze środki wewnętrzne UE wchodziłyby w zakres protokołu (nr 22) w sprawie stanowiska Danii, załączonego do wspomnianych Traktatów,

UZGADNIAJĄ, CO NASTĘPUJE:

TYTUŁ I

CHARAKTER I ZAKRES

ARTYKUŁ 1

1.    Strony ustanawiają niniejszym partnerstwo między sobą, w ramach swoich kompetencji, zgodnie ze swoimi przepisami, procedurami i zasobami oraz przy pełnym poszanowaniu międzynarodowych zasad i norm.

2.    Partnerstwo to ma służyć zacieśnieniu dialogu i współpracy w celu:

a)    wspierania pokoju i bezpieczeństwa w Afganistanie i w regionie;

b)    wspierania zrównoważonego rozwoju, stabilnego i demokratycznego otoczenia politycznego i włączenia Afganistanu w gospodarkę światową;

c)    nawiązania regularnego dialogu dotyczącego kwestii politycznych, obejmujących propagowanie praw człowieka i równości płci oraz zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego;

d)    wspierania współpracy na rzecz rozwoju w ramach wspólnego zobowiązania Stron do zwalczania ubóstwa i zwiększania skuteczności pomocy;

e)    rozwoju handlu i inwestycji między Stronami przynoszącego wzajemne korzyści oraz sprzyjającego współpracy we wszystkich obszarach gospodarki, handlu i inwestycji będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w celu ułatwienia zrównoważonych przepływów handlowych i inwestycyjnych oraz zapobiegania powstawaniu i usuwania przeszkód w handlu i inwestycjach, w sposób konsekwentny i komplementarny w stosunku do bieżących i przyszłych inicjatyw regionalnych;

f)    poprawy koordynacji między Stronami w zakresie globalnych wyzwań, w szczególności poprzez promowanie rozwiązań wielostronnych; oraz

g)    wspierania dialogu i współpracy w określonych sektorach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, obejmujących modernizację administracji publicznej i zarządzanie finansami publicznymi, wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne, środowisko i zmianę klimatu, zasoby naturalne i surowce, reformę sektora bezpieczeństwa, edukację i szkolenia, energię, transport, rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich, usługi finansowe, podatki, cła, zatrudnienie i rozwój społeczny, ochronę zdrowia i bezpieczeństwo, statystyki, współpracę regionalną, kulturę, technologie informacyjne oraz sektor audiowizualny i sektor mediów.

3.    W związku z tym zwraca się szczególną uwagę na budowanie zdolności, tak aby wspierać rozwój afgańskich instytucji i zapewnić Afganistanowi możliwość pełnego wykorzystania szans wynikających ze ściślejszej współpracy na mocy niniejszej Umowy.

4.    Strony zachęcają do kontaktów między parlamentarzystami, przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego i specjalistami z myślą o realizacji celów niniejszej Umowy, w szczególności w zakresie wspierania organów parlamentarnych i innych instytucji demokratycznych.

5.    Strony starają się zwiększać wzajemne zrozumienie, m.in. poprzez współpracę takich podmiotów jak ośrodki analityczne, środowiska akademickie, przedsiębiorstwa oraz media, w formie seminariów, konferencji, kontaktów między młodzieżą i innych działań.

ARTYKUŁ 2

Zasady ogólne

1.    Strony potwierdzają wspólne wartości określone w Karcie Narodów Zjednoczonych.

2.    Strony uznają, że naród afgański, za pośrednictwem legalnie ustanowionych, demokratycznych instytucji i na mocy konstytucji tego kraju, jest prawowitym właścicielem i zarządcą procesów stabilizacji, rozwoju i demokratyzacji w Afganistanie.

3.    Poszanowanie zasad demokracji i praw człowieka, określonych w Powszechnej deklaracji praw człowieka i innych międzynarodowych aktach prawnych dotyczących praw człowieka, oraz zasady praworządności stanowi fundament polityki wewnętrznej i międzynarodowej obu Stron oraz zasadniczy element niniejszej Umowy.

4.    Strony potwierdzają swoje zobowiązanie do dalszej współpracy na rzecz osiągnięcia celów rozwojowych uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym i przyjętych przez Afganistan, w tym milenijnych celów rozwoju, oraz wszelkich późniejszych wskaźników rozwoju. Tym samym Strony uznają odpowiedzialność Afganistanu za przygotowanie i wdrożenie planów rozwoju gospodarczego i społecznego oraz odpowiednich polityk rozwojowych, obejmujących krajowe programy priorytetowe. W tym kontekście Strony potwierdzają swoje zaangażowanie w osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony środowiska, społeczeństwa integracyjnego i równouprawnienia.

5.    Strony potwierdzają swoje przywiązanie do zasad dobrych rządów, w tym do niezależności organów parlamentarnych i sądownictwa oraz do walki z korupcją na wszystkich szczeblach.

6.    Strony wspólnie postanawiają, że współpraca na mocy niniejszej Umowy będzie przebiegała zgodnie z przepisami ustawowymi i wykonawczymi każdej ze Stron.

TYTUŁ II

WSPÓŁPRACA POLITYCZNA

ARTYKUŁ 3

Dialog polityczny

Ustanawia się stały dialog polityczny między Stronami, który w stosownych przypadkach może odbywać się na szczeblu ministerialnym. Służy on wzmocnieniu ich stosunków, przyczynia się do rozwoju partnerstwa i zwiększa wzajemne zrozumienie i solidarność. Strony zacieśniają dialog polityczny, tak aby służył on realizowaniu ich wspólnych interesów, między innymi forsowaniu stanowisk zajmowanych przez Strony na forach regionalnych i międzynarodowych.

A. WSPÓŁPRACA W DZIEDZINIE PRAW CZŁOWIEKA, RÓWNOŚCI PŁCI ORAZ SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO

ARTYKUŁ 4

Prawa człowieka

1.    Na podstawie art. 1 ust. 2 lit. c) i art. 2 ust. 3 Strony postanawiają współpracować w zakresie promowania i skutecznej ochrony praw człowieka, w tym – stosownie do okoliczności – w odniesieniu do ratyfikacji i wdrażania międzynarodowych instrumentów dotyczących praw człowieka. W ramach dialogu politycznego dokonują przeglądu wykonania niniejszego przepisu.

2.    Współpraca, o której mowa w ust. 1, może obejmować między innymi:

a)    wspieranie opracowywania i wdrażania krajowych planów działania w zakresie praw człowieka;

b)    promowanie praw człowieka i edukację w tej dziedzinie;

c)    zwiększanie możliwości krajowych i regionalnych instytucji działających na rzecz praw człowieka w Afganistanie;

d)    nawiązanie znaczącego, szeroko zakrojonego dialogu w zakresie praw człowieka; oraz

e)    zacieśnienie współpracy z instytucjami ONZ działającymi w zakresie praw człowieka.

ARTYKUŁ 5

Równouprawnienie płci

1.    Strony współpracują w celu wzmacniania strategii i programów dotyczących kwestii płci, jak również budowania zdolności instytucjonalnych i administracyjnych oraz wspierania wdrażania strategii w dziedzinie równości płci, w tym praw kobiet i wzmocnienia pozycji kobiet, w celu zapewnienia sprawiedliwego udziału mężczyzn i kobiet we wszystkich obszarach życia gospodarczego, kulturalnego, politycznego i społecznego. Współpraca koncentruje się przede wszystkim na zwiększeniu dostępu kobiet do niezbędnych zasobów, tak aby mogły one w pełni korzystać ze swoich praw podstawowych, w szczególności prawa do kształcenia.

2.    Strony wspierają tworzenie odpowiednich ram w celu:

a)    zapewnienia, by kwestie związane z płcią były należycie uwzględniane we wszystkich strategiach, politykach i programach rozwojowych, w szczególności tych dotyczących uczestnictwa w życiu politycznym, zdrowia oraz umiejętności czytania i pisania; oraz

b)    wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk w zakresie promowania równości płci oraz dążenia do przyjmowania środków korzystnych dla kobiet.

ARTYKUŁ 6

Społeczeństwo obywatelskie

1.    Strony uznają rolę i ewentualny wkład zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności środowiska akademickiego, w ramach dialogu oraz współpracy odbywających się na mocy niniejszej Umowy, jak również postanawiają wspierać skuteczny dialog ze społeczeństwem obywatelskim oraz jego skuteczny udział w tym procesie.

2.    Strony współpracują ze sobą w celu wspierania roli społeczeństwa obywatelskiego, tak aby umożliwić mu:

a)    zabieranie głosu w trakcie krajowych procedur politycznych, zgodnie z zasadami demokratycznymi oraz zapisami konstytucyjnymi;

b)    otrzymywanie informacji o konsultacjach dotyczących strategii rozwoju i współpracy oraz polityk sektorowych, a także udział w takich konsultacjach, szczególnie w obszarach, które go dotyczą, włączając w to wszystkie etapy procesu rozwoju;

c)    otrzymywanie środków finansowych w zakresie, w jakim pozwalają na to przepisy wewnętrzne każdej ze Stron, zgodnie z zasadami przejrzystości i odpowiedzialności oraz otrzymywanie wsparcia na potrzeby budowania zdolności w obszarach o szczególnym znaczeniu; oraz

d)    uczestnictwo we wdrażaniu programów współpracy w dziedzinach, które go dotyczą.

B. BUDOWANIE POKOJU

ARTYKUŁ 7

Polityka budowania pokoju, zapobiegania konfliktom oraz rozwiązywania ich

1.    Strony podkreślają swoje zaangażowanie w działania na rzecz pokoju i pojednania realizowane pod przewodnictwem Afganistanu. Podkreślają one znaczenie integrującego procesu pokojowego prowadzonego w oparciu o konsensus wśród wszystkich Afgańczyków wyrażony w ramach rady pokojowej Peace Jirga w lipcu 2010 r. oraz tradycyjnej rady Loya Jirga w listopadzie 2011 r. Potwierdzają one, że wstępnym warunkiem powodzenia procesu pokojowego jest przejęcie odpowiedzialności za ten proces przez społeczeństwo i instytucje afgańskie przy zdecydowanym wsparciu ze strony społeczności międzynarodowej.

2.    Strony propagują dialog między krajami w regionie i poza nim, aby umożliwić im odegranie znaczącej roli we wspieraniu i ułatwianiu procesu pokojowego.

3.    Strony przypominają o istotnej roli kobiet w rozwiązywaniu konfliktów i w budowaniu pokoju. Podkreślają znaczenie pełnego udziału i zaangażowania kobiet we wszelkie działania na rzecz zachowania i propagowania pokoju i bezpieczeństwa oraz konieczność zwiększenia ich roli w procesie decyzyjnym w odniesieniu do rozwiązywania konfliktów, zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325(2000).

4.    Wspólne działania w tym zakresie obejmują dążenie do budowania trwałego pokoju w Afganistanie i wspieranie aktywnej roli społeczeństwa obywatelskiego zgodnie z zasadami Nowego ładu na rzecz państw niestabilnych.

C. WSPIERANIE BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO

ARTYKUŁ 8

Współpraca w odniesieniu do statutu rzymskiego

Strony uznają, że skuteczne funkcjonowanie Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) stanowi ważne osiągnięcie na rzecz pokoju i sprawiedliwości na świecie. Strony potwierdzają, że najcięższymi przestępstwami budzącymi zaniepokojenie całej wspólnoty międzynarodowej należy zająć się w pierwszej kolejności, stosując środki dostępne na szczeblu krajowym we współpracy z MTK. Strony postanawiają współpracować w ramach propagowania powszechnego przystępowania do statutu rzymskiego przez:

a)    przedsięwzięcie stosownych kroków, by ratyfikować instrumenty dotyczące statutu rzymskiego, na przykład umowy o przywilejach i immunitetach MTK;

b)    dzielenie się doświadczeniami w zakresie dostosowań prawnych wymaganych w celu ratyfikacji i wykonania statutu rzymskiego; oraz

c)    przedsięwzięcie działań mających na celu zachowanie integralności statutu rzymskiego.

ARTYKUŁ 9

Przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia
oraz zagrożeniu bronią chemiczną, biologiczną, radiologiczną i jądrową

1.    Strony uznają, że rozprzestrzenianie broni masowego rażenia (BMR) i systemów jej przenoszenia zarówno wśród państw, jak i podmiotów niepaństwowych, stanowi jedno z największych zagrożeń dla stabilności i bezpieczeństwa na świecie.

2.    Strony postanawiają zatem współpracować na forach międzynarodowych w celu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu BMR i środków jej przenoszenia poprzez pełne przestrzeganie i krajowe wdrożenie istniejących zobowiązań na mocy wielostronnych traktatów i konwencji o rozbrojeniu i nierozprzestrzenianiu, jak również innych wielostronnych porozumień i zobowiązań międzynarodowych. Strony postanawiają, że niniejsze postanowienie stanowi istotny element niniejszej Umowy.

3.    Strony postanawiają także współpracować w zakresie poprawy wdrażania międzynarodowych aktów o rozbrojeniu i nierozprzestrzenianiu BMR oraz środków jej przenoszenia obowiązujących obie Strony, a także podjąć działania w tym celu, m.in. poprzez wymianę informacji, wiedzy fachowej i doświadczeń.

4.    Strony zgadzają się współpracować i współuczestniczyć w przeciwdziałaniu rozprzestrzenianiu BMR i środków jej przenoszenia poprzez podjęcie działań zmierzających do podpisania wszystkich innych odpowiednich instrumentów międzynarodowych, ich ratyfikacji lub w stosownych przypadkach przystąpienia do nich, a także ich pełnego wdrożenia.

5.    Ponadto Strony postanawiają współpracować w celu stworzenia skutecznego systemu kontroli wywozu na poziomie krajowym, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu towarów związanych z BMR, kontrolując zarówno wywóz, jak i tranzyt takich towarów, w tym poprzez kontrolę końcowego przeznaczenia technologii podwójnego zastosowania pod kątem BMR, oraz przewidując skuteczne środki odstraszające w przypadku naruszenia kontroli wywozu.

6.    Strony uznają, że zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne i jądrowe (CBRJ) mogą mieć wysoce destrukcyjny wpływ na społeczeństwo. Strony uznają również, że zagrożenia te mogą być wynikiem działalności przestępczej (rozprzestrzenianie broni, przemyt), wypadków (przemysł, transport, laboratoria) lub zagrożeń naturalnych (pandemie). W związku z tym Strony zobowiązują się do współpracy w celu poszerzenia zdolności instytucjonalnych w zakresie ograniczania zagrożeń CBRJ. Może to wymagać projektów dotyczących kwestii prawnych, otoczenia regulacyjnego, egzekwowania prawa, gotowości, zagadnień naukowych i współpracy na poziomie regionalnym.

7.    Unia zapewnia w stosownych przypadkach wsparcie dla tych wysiłków, koncentrując się na budowaniu zdolności oraz pomocy technicznej.

ARTYKUŁ 10

Broń strzelecka i lekka oraz inna broń konwencjonalna

1.    Strony uznają, że nielegalna produkcja broni strzeleckiej i lekkiej, jej transfer i obrót nią, w tym amunicją do tej broni, a także jej nadmierne gromadzenie, nieprawidłowe zarządzanie, niewłaściwe zabezpieczanie zapasów oraz niekontrolowane rozprzestrzenianie nadal stwarzają poważne zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.

2.    Strony postanawiają respektować i w pełni wykonywać przypadające im obowiązki w zakresie zwalczania nielegalnego handlu bronią strzelecką i lekką, w tym amunicją do niej, zgodnie z obowiązującymi umowami międzynarodowymi oraz rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ, a także zobowiązaniami podjętymi przez Strony w ramach innych instrumentów międzynarodowych dotyczących tego obszaru, takich jak program działania ONZ dotyczący zapobiegania nielegalnemu handlowi bronią strzelecką i lekką, zwalczania i eliminowania go we wszystkich jego aspektach.

3.    Strony uznają znaczenie krajowych systemów kontroli przekazywania broni konwencjonalnej, zgodnie z obowiązującymi standardami międzynarodowymi. Strony uznają znaczenie stosowania takich kontroli w odpowiedzialny sposób, co przyczyni się do międzynarodowego i regionalnego pokoju, bezpieczeństwa i stabilności oraz ograniczenia cierpień ludzkich, jak również do zapobiegania przenikaniu broni konwencjonalnej.

4.    Strony zobowiązują się do współpracy i zapewnienia koordynacji, komplementarności i synergii swoich wysiłków, aby uregulować międzynarodowy handel bronią konwencjonalną lub ulepszyć dotyczące go regulacje oraz aby zapobiegać nielegalnemu handlowi bronią, zwalczać go i eliminować. Podejmują się ustanowienia regularnego dialogu politycznego, który będzie towarzyszył temu zobowiązaniu i przyczyni się do jego realizacji.

ARTYKUŁ 11

Zwalczanie terroryzmu

1.    Strony są zdecydowane zwalczać terroryzm we wszystkich jego formach, w tym w kontekście regionalnym, w pełnym poszanowaniu praworządności i prawa międzynarodowego, oraz działać wspólnie, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się ekstremistycznych ideologii, a w szczególności radykalizacji postaw wśród młodzieży. Strony zobowiązują się do współpracy ze swoimi międzynarodowymi partnerami w sprawie kompleksowej realizacji globalnej strategii ONZ w zakresie zwalczania terroryzmu.

2.    Strony postanawiają współpracować w kwestiach istotnych dla zwalczania działalności terrorystycznej i wymieniać się informacjami dotyczącymi wszystkich istotnych kwestii, stosownie do sytuacji i zgodnie z przepisami prawa krajowego i międzynarodowego. Zwalczanie terroryzmu stanowi istotny element tej współpracy. Strony postanawiają propagować wdrażanie odnośnych instrumentów i konwencji międzynarodowych w tej dziedzinie. W związku z tym budowanie zdolności będzie obejmowało odnośne obszary wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych.

TYTUŁ III

WSPÓŁPRACA NA RZECZ ROZWOJU

ARTYKUŁ 12

Współpraca na rzecz rozwoju

1.    Głównymi celami współpracy na rzecz rozwoju są: osiągnięcie milenijnych celów rozwoju (oraz wszelkich późniejszych wskaźników rozwoju), eliminacja ubóstwa, zrównoważony rozwój i integracja z gospodarką światową, ze szczególnym uwzględnieniem najbardziej narażonych grup społecznych. Strony uznają, że współpraca między nimi ma zasadnicze znaczenie dla sprostania wyzwaniom rozwojowym, przed którymi stoi Afganistan, i że budowanie instytucji powinno stanowić jej istotną część.

2.    Współpraca ta uwzględnia strategie i programy rozwoju społeczno-gospodarczego Afganistanu, w szczególności jego krajową strategię rozwoju i inne środki uzgodnione podczas międzynarodowych konferencji dotyczących rozwoju Afganistanu, deklarację londyńską z 2010 r., proces kabulski, konkluzje z konferencji w Bonn z grudnia 2011 r., deklarację tokijską w sprawie partnerstwa na rzecz samodzielności Afganistanu oraz tokijskie ramy wzajemnej rozliczalności z lipca 2012 r., przy pełnym uwzględnieniu strategii gospodarczo-rozwojowej afgańskiego rządu: „Samodzielność w praktyce: zobowiązania do reform a odnowione partnerstwo”, przedstawionej podczas konferencji w Londynie w 2014 r.

3.    Strony wykorzystują współpracę na rzecz rozwoju, między innymi aby umocnić afgańskie instytucje rządowe oraz stworzyć warunki dla zrównoważonego rozwoju i długofalowego wzrostu gospodarczego, zgodnie z krajowymi programami priorytetowymi oraz strategią gospodarczo-rozwojową Afganistanu: „Samodzielność w praktyce: zobowiązania do reform a odnowione partnerstwo”. Będą to główne narzędzia realizacji tej strategii oraz zobowiązań podjętych przez Afganistan w Bonn, Tokio i Londynie. Unia, w ramach współpracy z Afganistanem, w pełni uwzględnia tokijskie ramy wzajemnej odpowiedzialności (lub wszelkie późniejsze wspólnie uzgodnione ramy) i w programowaniu swojej pomocy uwzględnia zobowiązania, w tym zobowiązania finansowe, oraz szczegółowe ustalenia określone w tych ramach.

4.    Strony potwierdzają, że będą dążyć do osiągnięcia milenijnych celów rozwoju, przyjętych przez Afganistan, oraz wszelkich późniejszych wskaźników rozwoju, a także potwierdzają swoje zobowiązanie do respektowania Deklaracji paryskiej w sprawie skuteczności pomocy, Programu działania z Akry i dokumentu końcowego z posiedzenia w Pusanie, w szczególności w odniesieniu do Nowego ładu na rzecz państw niestabilnych.

5.    Strony postanawiają ułatwiać wspólne działania zgodnie ze swoimi przepisami, procedurami i zasobami oraz przy pełnym poszanowaniu międzynarodowych zasad i norm. Strony postanawiają, że ich współpraca na rzecz rozwoju będzie spełniała wymogi wspólnego zobowiązania do skuteczności pomocy, realizowanego w sposób uwzględniający odpowiedzialność decyzyjną Afganistanu, dostosowany do priorytetów krajowych i przynoszący wymierne i trwałe rezultaty w zakresie rozwoju społeczeństwa afgańskiego i długookresowej stabilności gospodarczej kraju, zgodnie z tym co uzgodniono w trakcie międzynarodowych konferencji dotyczących Afganistanu. Strony postanawiają zmaksymalizować potencjał pomocy rozwojowej, jeśli chodzi o budowanie pokoju, w miarę możliwości w ramach Nowego ładu na rzecz państw niestabilnych.

6.    W związku z powyższym Strony postanawiają regularnie monitorować wpływ swojej współpracy na rzecz rozwoju za pośrednictwem Wspólnego Komitetu ustanowionego na mocy art. 49 oraz oceniać jej wkład w osiąganie milenijnych celów rozwoju, przyjętych przez Afganistan, oraz wszelkich późniejszych wskaźników rozwoju.

7.    Następujące kwestie tematyczne lub przekrojowe będą systematycznie uwzględniane we wszystkich obszarach współpracy na rzecz rozwoju: prawa człowieka, problematyka płci, demokracja, dobre rządy, równowaga środowiskowa, zmiana klimatu, zdrowie, rozwój instytucjonalny i budowanie zdolności, zwalczanie korupcji, zwalczanie narkotyków i skuteczność pomocy.

8.    Jeśli chodzi o elementy infrastruktury, Strony rozważają wykorzystanie mechanizmów, takich jak łączenie dotacji i pożyczek z międzynarodowych instytucji finansowych, oraz inne instrumenty podziału ryzyka w celu uruchomienia dodatkowych zasobów, a co za tym idzie – zwiększenia wpływu unijnej pomocy.

9.    Strony postanawiają, że współpraca gospodarcza musi zostać wdrożona tak, aby chronić interesy członków społeczeństwa znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, w tym kobiet i dzieci, z naciskiem na ochronę zdrowia, edukację, rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich.

10.    Strony postanawiają, że wymiana handlowa powinna sprzyjać zrównoważonemu rozwojowi we wszystkich jego aspektach i że należy poddać ocenie jej skutki gospodarcze, społeczne i środowiskowe. Strony postanawiają zachęcać swoje przedsiębiorstwa do przyjmowania najwyższych standardów w zakresie odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej w myśl uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym zasad i norm, takich jak te ustanowione w wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz w inicjatywie ONZ Global Compact.

11.    Strony starają się ułatwiać skuteczne wdrażanie podstawowych standardów pracy Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) oraz zacieśniają współpracę w zakresie zatrudnienia i kwestii społecznych, w tym w zakresie zasad godnej pracy.

12.    Strony zamierzają ponadto realizować politykę mającą na celu zagwarantowanie dostępności i dostaw żywności dla ludności oraz paszy dla zwierząt gospodarskich, w sposób zrównoważony oraz przyjazny dla środowiska.

13.    Strony zobowiązują się do wymiany opinii i współpracy w ramach wszystkich odpowiednich regionalnych i międzynarodowych forów i organizacji, takich jak Organizacja Narodów Zjednoczonych oraz jej agencje i organizacje, z zamiarem poprawy podziału zadań w ramach współpracy na rzecz rozwoju oraz zwiększenia skuteczności pomocy w terenie.

14.    Strony postanawiają również ułatwiać współpracę w dziedzinach wymienionych w niniejszym artykule między ośrodkami analitycznymi, środowiskami akademickimi, organizacjami pozarządowymi, przedsiębiorstwami, podmiotami działającymi w sektorze kultury oraz mediami poprzez organizację seminariów, konferencji i innych powiązanych działań, stosownie do potrzeb.

TYTUŁ IV

WSPÓŁPRACA W ZAKRESIE HANDLU I INWESTYCJI

ARTYKUŁ 13

Współpraca handlowa

1.    Strony podejmują dialog na temat dwustronnego i wielostronnego handlu oraz kwestii związanych z handlem, mając na względzie zacieśnienie dwustronnych stosunków handlowych i rozwój wielostronnego systemu handlowego, między innymi przez poparcie dla członkostwa Afganistanu w WTO.

2.    Strony zobowiązują się wspierać rozwój i zróżnicowanie swojej wymiany handlowej w jak największym stopniu i w sposób przynoszący wzajemne korzyści. Strony zobowiązują się do stworzenia lepszych i przewidywalnych warunków dostępu do rynku poprzez dążenie do eliminacji barier w handlu, a w szczególności poprzez terminowe likwidowanie barier pozataryfowych i ograniczeń w handlu, które nie są zgodne z regułami WTO, a także poprzez podejmowanie działań poprawiających przejrzystość, z uwzględnieniem prac prowadzonych w tej dziedzinie przez organizacje międzynarodowe, których obie Strony są członkami.

3.    Uznając, że handel jest niezbędny dla rozwoju oraz że preferencyjne uzgodnienia handlowe okazały się korzystne dla krajów rozwijających się, Strony starają się zintensyfikować konsultacje i współpracę w zakresie ich skutecznej realizacji.

4.    Strony informują się wzajemnie o rozwoju polityki handlowej i polityki w kwestiach związanych z handlem, takich jak rolnictwo, bezpieczeństwo żywności, ochrona konsumentów i środowisko. Będą one także badać możliwości zacieśnienia swoich stosunków handlowych i inwestycyjnych, w tym – stosownie do okoliczności – poprzez negocjowanie innych porozumień stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania.

5.    Strony wykorzystują w pełni pomoc na rzecz wymiany handlowej oraz inne odpowiednie programy, w tym pomoc techniczną w zakresie budowania zdolności, w celu zacieśnienia dwustronnych stosunków handlowych i inwestycyjnych.

6.    Strony uznają znaczenie wspierania regionalnego rozwoju gospodarczego, zgodnie z tytułem VII niniejszej Umowy.

7.    Strony konsultują się niezwłocznie, zgodnie z art. 54, w sprawie wszelkich rozbieżności opinii na temat wykonania niniejszego tytułu.

ARTYKUŁ 14

Klauzula największego uprzywilejowania

1.    Strony udzielają sobie klauzuli największego uprzywilejowania w dziedzinie wymiany handlowej zgodnie z Układem Ogólnym w sprawie Taryf Celnych i Handlu 1994.

2.    Klauzula największego uprzywilejowania ustanowiona w ust. 1 nie ma zastosowania do preferencji udzielonych przez którąkolwiek ze Stron na podstawie uzgodnień zawartych zgodnie z umowami ustanawiającymi unię celną, strefę wolnego handlu lub równoważny obszar preferencyjnego traktowania.

ARTYKUŁ 15

Kwestie sanitarne i fitosanitarne

1.    Strony współpracują w zakresie bezpieczeństwa żywności oraz kwestii sanitarnych i fitosanitarnych w celu ochrony życia i zdrowia ludzi, zwierząt i roślin na terytoriach Stron.

2.    Strony prowadzą rozmowy i wymieniają informacje na temat swoich odpowiednich środków zdefiniowanych w Porozumieniu WTO w sprawie stosowania zagadnień sanitarnych i fitosanitarnych, Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin, a także określonych przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt i Komisję Kodeksu Żywnościowego.

3.    Strony postanawiają podjąć współpracę w zakresie budowania zdolności w kwestiach sanitarnych i fitosanitarnych. Taka współpraca jest dostosowana do potrzeb każdej ze Stron i ma na celu wspieranie każdej Strony w przestrzeganiu wymogów prawnych drugiej Strony.

4.    Strony nawiązują w odpowiednim czasie dialog w kwestiach sanitarnych i fitosanitarnych na wniosek jednej ze Stron.

5.    Strony wyznaczają punkty kontaktowe w celu porozumiewania się w sprawach, których dotyczy niniejszy artykuł.

ARTYKUŁ 16

Bariery techniczne w handlu

Strony wspierają korzystanie przez Afganistan z międzynarodowych i europejskich norm jako podstawy opracowania przepisów technicznych i procedur oceny zgodności. Podmioty te współpracują ze sobą oraz wymieniają się informacjami na temat norm, przepisów technicznych i procedur oceny zgodności w celu zadbania o to, by były one przygotowywane, przyjmowane i stosowane w sposób przejrzysty i skuteczny i aby nie tworzyły niepotrzebnych barier w handlu dwustronnym.

ARTYKUŁ 17

Cła

1.    Strony dążą do zacieśniania współpracy między organami celnymi, aby zapewnić przejrzyste środowisko handlowe, ułatwiać handel, zwiększać bezpieczeństwo łańcucha dostaw, poprawiać bezpieczeństwo konsumentów, hamować przepływ towarów naruszających prawa własności intelektualnej i zwalczać nadużycia finansowe i przemyt.

2.    W tym celu Strony przede wszystkim dzielą się wiedzą fachową oraz badają możliwości uproszczenia procedur, zwiększenia przejrzystości i rozwinięcia współpracy. Strony dążą także do zbieżności poglądów i wspólnych działań w kontekście odpowiednich ram międzynarodowych.

3.    Stosownie do potrzeb Strony zawierają protokoły o współpracy celnej i o wzajemnej pomocy administracyjnej w ramach instytucjonalnych określonych w niniejszej Umowie bez uszczerbku dla innych form współpracy.

4.    Strony współpracują w celu zmodernizowania afgańskiej administracji celnej, zgodnie z właściwymi konwencjami międzynarodowymi, w celu poprawy jej efektywności organizacyjnej i skuteczności jej organów pod względem świadczonych usług, przy zapewnieniu przejrzystego zarządzania środkami publicznymi oraz odpowiedzialności za nie. Budowanie zdolności stanowi istotny element tej współpracy.

ARTYKUŁ 18

Inwestycje

1.    Strony zachęcają do bezpośrednich inwestycji zagranicznych poprzez rozwój atrakcyjnych i stabilnych warunków inwestycyjnych. W tym celu Strony mogą, w razie potrzeby, zainicjować spójny dialog mający na celu pogłębienie zrozumienia i poprawę współpracy w kwestiach dotyczących inwestycji, badanie mechanizmów administracyjnych ułatwiających przepływy inwestycji oraz propagować stabilne, przejrzyste przepisy sprzyjające inwestorom.

2.    Z myślą o zwiększeniu unijnych bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Afganistanie Strony podkreślają rolę, jaką odgrywa pod tym względem zaangażowanie sektora prywatnego, i w tym kontekście uznają potrzebę istnienia środków i zachęt dla sektora publicznego, takich jak dostęp do kredytów i gwarancji inwestycyjnych.

ARTYKUŁ 19

Usługi

Strony nawiązują konstruktywny dialog mający w szczególności na celu:

a)    wymianę informacji na temat otoczenia regulacyjnego każdej ze Stron;

b)    ułatwianie dostępu do rynków drugiej Strony;

c)    ułatwianie dostępu do źródeł kapitału i technologii; oraz

d)    ułatwianie handlu usługami między Stronami i na rynkach państw trzecich.

ARTYKUŁ 20

Przepływy kapitału

Strony dążą do ułatwienia przepływu kapitału, aby ułatwić osiągnięcie celów określonych w niniejszej Umowie.

ARTYKUŁ 21

Zamówienia publiczne

Strony będą współpracować w celu stworzenia skutecznego i nowoczesnego systemu zamówień publicznych w Afganistanie, w myśl uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym zasad dotyczących przejrzystości w ramach procedur przetargowych oraz wspierania sprawiedliwego i optymalnego stosunku ceny do jakości w zamówieniach publicznych.

ARTYKUŁ 22

Przejrzystość

Strony uznają znaczenie przejrzystości oraz przestrzegania odnośnych procedur przy zarządzaniu swoimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi dotyczącymi handlu. W tym celu stosują art. X Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994 oraz art. III Układu ogólnego w sprawie handlu usługami.

ARTYKUŁ 23

Prawa własności intelektualnej

1.    Strony zobowiązują się do ochrony i egzekwowania praw własności intelektualnej, w tym oznaczeń geograficznych, zgodnie z postanowieniami umów międzynarodowych, których są stronami.

2.    Strony współpracują w zakresie zapobiegania wszelkim formom nadużycia praw własności intelektualnej, w tym oznaczeń geograficznych, a także w zakresie walki z podrabianiem i piractwem. Strony postanawiają ułatwiać ten proces poprzez współpracę celną i inne stosowne formy współpracy administracyjnej, w tym poprzez ustanowienie i umocnienie organizacji zajmujących się kontrolą i ochroną takich praw oraz zacieśnianie współpracy w zakresie odpowiednich środków ułatwiających ochronę i rejestrację oznaczeń geograficznych drugiej Strony na swoich terytoriach, uwzględniając międzynarodowe przepisy, praktyki i zmiany w tej dziedzinie oraz możliwości Stron.

TYTUŁ V

WSPÓŁPRACA W ZAKRESIE WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI I SPRAW WEWNĘTRZNYCH

ARTYKUŁ 24

Praworządność, współpraca prawna i policyjna

1.    W ramach swojej współpracy w kwestiach dotyczących wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych Strony zwracają szczególną uwagę na konsolidację zasad praworządności, wzmocnienie instytucji na wszystkich szczeblach pod względem egzekwowania prawa oraz organizacji wymiaru sprawiedliwości, łącznie z systemem penitencjarnym.

2.    Współpraca Stron obejmuje wymianę informacji dotyczących systemów prawnych i prawodawstwa. Zwracają one szczególną uwagę na prawa kobiet i innych grup szczególnie wrażliwych, a także na ochronę i wykonanie tych praw.

3.    Strony postanawiają współpracować w celu propagowania dalszych reform wewnątrz afgańskich sił policyjnych. Afganistan dołoży starań, aby wprowadzić najlepsze rozwiązania w zakresie cywilnych sił policyjnych. Unia będzie w dalszym ciągu wspierać rozwój wymiaru sprawiedliwości i policji afgańskiej, między innymi przez finansowanie sił policyjnych w ramach wieloletniego programu orientacyjnego na lata 2014–2020, i będzie przy tym przestrzegać przygotowanych przez Komitet Pomocy Rozwojowej OECD definicji kwalifikujących się rodzajów działalności.

4.    Strony postanawiają współpracować w celu modernizacji afgańskiego sektora bezpieczeństwa i w tym celu zamierzają:

a)    wzmocnić sądownictwo i wymiar sprawiedliwości, łącznie z systemem penitencjarnym, a w szczególności utrwalić niezależność sądownictwa;

b)    zwiększyć skuteczność cywilnych sił policyjnych w Afganistanie;

c)    poprawić odnośne ramy prawne i instytucjonalne; oraz

d)    budować zdolności w zakresie kształtowania i realizacji polityki w ramach afgańskiego wymiaru sprawiedliwości i sektora bezpieczeństwa.

ARTYKUŁ 25

Współpraca w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej i korupcji

Strony postanawiają współpracować przy zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, gospodarczej i finansowej oraz korupcji. Współpraca ta ma w szczególności na celu wdrażanie i propagowanie odpowiednich międzynarodowych norm i aktów, takich jak Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i protokoły do niej oraz Konwencja NZ przeciwko korupcji. Strony zwracają szczególną uwagę na powiązania między przestępczością zorganizowaną a handlem środkami odurzającymi, prekursorami, materiałami niebezpiecznymi i bronią, handlem ludźmi czy przemytem migrantów. Prowadzą one wymianę informacji na temat wszystkich kwestii dotyczących zwalczania działalności przestępczej.

ARTYKUŁ 26

Zwalczanie niedozwolonych środków odurzających

1.    Strony współpracują w celu zapewnienia zrównoważonego, kompleksowego i zintegrowanego podejścia do kwestii związanych ze środkami odurzającymi.

2.    Polityki i działania z tym związane mają na celu wzmocnienie struktur zwalczających nielegalny obrót środkami odurzającymi, ograniczających ich podaż, handel nimi i popyt na takie środki, oraz ułatwiających radzenie sobie ze skutkami zdrowotnymi i społecznymi ich nadużywania. Strony współpracują, aby zapobiegać nielegalnej produkcji środków odurzających i nielegalnemu wykorzystywaniu prekursorów chemicznych.

3.    Zgodnie z tym wspólnym podejściem Strony zapewniają, by walka z nielegalnymi środkami odurzającymi była włączana do wszystkich właściwych obszarów współpracy, takich jak egzekwowanie prawa i propagowanie legalnych źródeł utrzymania, zmniejszanie popytu na środki odurzające oraz zmniejszanie ryzyka i zaistniałych szkód.

4.    Współpraca między Stronami obejmuje pomoc techniczną i administracyjną dla Afganistanu w następujących obszarach:

a)    opracowanie przepisów i polityki;

b)    tworzenie instytucji krajowych i ośrodków informacyjnych;

c)    wsparcie dla działań społeczeństwa obywatelskiego w odniesieniu do środków odurzających oraz starania mające na celu zmniejszenie popytu na środki odurzające oraz ograniczenie szkód wynikających z ich nadużywania, w tym leczenia i rehabilitacji osób, które ich nadużywają;

d)    szkolenie personelu;

e)    badania dotyczące środków odurzających; oraz

f)    zapobieganie handlowi i wykorzystywaniu prekursorów narkotykowych do nielegalnej produkcji nielegalnych środków odurzających oraz substancji psychotropowych.

Strony mogą zgodzić się na włączenie innych obszarów.

5.    W ramach obowiązującego prawa Strony współpracują w celu rozbijania międzynarodowych siatek przestępczych zaangażowanych w produkcję i handel nielegalnymi środkami odurzającymi, m.in. poprzez wymianę informacji i danych wywiadowczych, szkolenia i wymianę najlepszych praktyk, w tym poprzez specjalne techniki dochodzeniowe. Szczególne wysiłki skierowane są na zwalczanie przenikania przestępczości do sfery legalnej gospodarki.

6.    Współpraca na poziomie regionalnym w celu zwalczania handlu narkotykami powinna uzupełniać to podejście, m.in. poprzez kontakty dyplomatyczne i regionalne fora, w których uczestniczą Strony, takie jak te, o których mowa w art. 48.

7.    Strony wspólnie uzgadniają środki współpracy służące osiągnięciu tych celów. Działania opierają się na wspólnie uzgodnionych zasadach wynikających z odpowiednich konwencji międzynarodowych, deklaracji politycznej oraz deklaracji w sprawie wytycznych dotyczących zmniejszenia popytu na środki odurzające przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ na 20. sesji specjalnej poświęconej światowemu problemowi narkotykowemu w czerwcu 1998 r., deklaracji politycznej i planu działania w zakresie międzynarodowej współpracy na rzecz zintegrowanej i zrównoważonej strategii zwalczania światowego problemu narkotykowego przyjętych na obradach wysokiego szczebla 52. sesji Komisji ONZ ds. Środków Odurzających w marcu 2009 r. oraz deklaracji trzeciej konferencji ministerialnej partnerów paktu paryskiego dotyczącej walki z nielegalnym handlem opiatami pochodzącymi z Afganistanu.

ARTYKUŁ 27

Współpraca mająca na celu zwalczanie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu

1.    Strony postanawiają współpracować, aby zapobiegać wykorzystywaniu ich systemów finansowych i określonych przedsiębiorstw i zawodów niefinansowych do celów prania dochodów pochodzących z działalności przestępczej oraz finansowania terroryzmu.

2.    Strony postanawiają ułatwiać pomoc techniczną i administracyjną służącą tworzeniu i wdrażaniu przepisów oraz efektywnemu funkcjonowania mechanizmów zwalczania procederu prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Współpraca pozwala w szczególności na wymianę istotnych informacji w ramach prawodawstwa każdej ze Stron oraz przyjmowanie właściwych, uznanych na szczeblu międzynarodowym norm celem walki z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, odpowiadających normom przyjętym przez Unię oraz podmioty międzynarodowe działające w tym obszarze, takie jak Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF).

ARTYKUŁ 28

Współpraca w dziedzinie migracji

1.    Strony postanawiają współpracować w celu zapobiegania nielegalnym przepływom migracyjnym z ich terytorium na terytorium drugiej Strony.

2.    Strony potwierdzają znaczenie wspólnego zarządzania przepływami migracyjnymi między Afganistanem a Unią oraz zobowiązują się do prowadzenia kompleksowego dialogu i współpracy w kwestiach dotyczących migracji zgodnie z przyjętym przez Unię globalnym podejściem do kwestii migracji i mobilności oraz odpowiednimi konwencjami międzynarodowymi. Taki dialog i współpraca obejmują kwestie dotyczące azylu, związków między migracją a rozwojem, legalnej i nielegalnej imigracji, powrotów, readmisji, wiz, zarządzania granicami, bezpieczeństwa dokumentów, walki z handlem ludźmi i przemytem migrantów.

3.    Współpraca w dziedzinach wspomnianych w niniejszym artykule może także obejmować środki budowania zdolności.

4.    Strony postanawiają zawrzeć, na wniosek dowolnej ze Stron, umowę regulującą szczegółowe zobowiązania w zakresie readmisji, w tym postanowienia dotyczące obywateli innych państw i bezpaństwowców.

ARTYKUŁ 29

Ochrona konsularna

Afganistan zgadza się, aby organy konsularne i dyplomatyczne każdego reprezentowanego państwa członkowskiego UE zapewniały ochronę każdemu obywatelowi państwa członkowskiego nieposiadającego stałego przedstawicielstwa w Afganistanie, które mogłoby faktycznie udzielić ochrony konsularnej w danym przypadku, na takich samych warunkach jak w przypadku obywateli swojego państwa.

ARTYKUŁ 30

Ochrona danych osobowych

1.    Strony postanawiają współpracować w celu podniesienia stopnia ochrony danych osobowych do poziomu najwyższych norm międzynarodowych, takich jak normy zawarte w wytycznych Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczących regulacji w sprawie skomputeryzowanych archiwów danych osobowych (rezolucja Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych nr 45/95 z dnia 14 grudnia 1990 r.).

2.    Współpraca w zakresie ochrony danych osobowych może obejmować m.in. pomoc techniczną w formie wymiany informacji i wiedzy fachowej.

TYTUŁ VI

WSPÓŁPRACA SEKTOROWA

ARTYKUŁ 31

Modernizacja administracji publicznej

Strony postanawiają współpracować w celu stworzenia profesjonalnej, niezależnej i skutecznej służby cywilnej w Afganistanie na szczeblu krajowym i regionalnym. Współpraca w tej dziedzinie koncentruje się na szkoleniu i budowaniu zdolności, z zamiarem:

a)    poprawy wydajności organizacyjnej;

b)    zwiększenia skuteczności instytucji w zakresie świadczonych usług;

c)    zapewnienia przejrzystego zarządzania środkami publicznymi oraz odpowiedzialności za nie;

d)    ulepszenia ram prawnych i instytucjonalnych; oraz

e)    poprawy sposobu opracowywania i realizacji polityki.

ARTYKUŁ 32

Zarządzanie finansami publicznymi

Zgodnie z art. 31 Strony zacieśniają współpracę w kwestiach dotyczących zarządzania finansami publicznymi w Afganistanie. Współpraca ta koncentruje się na:

a)    zarządzaniu budżetem na poziomie krajowym i regionalnym;

b)    przejrzystości przepływów finansowych między organami budżetowymi oraz między tymi organami a beneficjentami i odbiorcami;

c)    nadzorze, w tym ze strony parlamentu oraz niezależnych organów audytowych; oraz

d)    mechanizmach skutecznego i szybkiego eliminowania wszelkich nieprawidłowości w wykorzystaniu funduszy publicznych.

Unia zapewnia stosowne wsparcie w tych dziedzinach, koncentrując się na rozwoju zdolności i pomocy technicznej.

ARTYKUŁ 33

Dobre rządy w dziedzinie opodatkowania

W celu umacniania i rozwijania działalności gospodarczej z jednoczesnym uwzględnieniem potrzeby opracowania odpowiednich ram regulacyjnych Strony uznają i zobowiązują się wdrażać zasady dobrych rządów w dziedzinie podatków. Strony dążą do współpracy w tym zakresie, w szczególności aby ułatwić pobór podatków w Afganistanie oraz aby wesprzeć Afganistan w opracowaniu środków na rzecz skutecznego wdrożenia tych zasad.

ARTYKUŁ 34

Usługi finansowe

1.    Strony postanawiają zacieśniać współpracę w celu usprawnienia systemów rachunkowych, nadzorczych i regulacyjnych w bankowości, ubezpieczeniach oraz innych obszarach sektora finansowego.

2.    Strony współpracują w celu rozwinięcia ram prawnych i regulacyjnych, infrastruktury i zasobów ludzkich w Afganistanie, a także wprowadzenia ładu korporacyjnego i międzynarodowych standardów rachunkowości na afgańskim rynku kapitałowym.

ARTYKUŁ 35

Statystyka

1.    Strony postanawiają budować i w dalszym ciągu rozwijać możliwości statystyczne poprzez wspieranie harmonizacji metod statystycznych oraz wykorzystanie najlepszych praktyk na podstawie doświadczenia Unii, łącznie z gromadzeniem i upowszechnianiem informacji statystycznych. Pozwoli im to na wykorzystanie, na wzajemnie zadowalających warunkach, danych statystycznych dotyczących wszelkich obszarów objętych niniejszą Umową, nadających się do gromadzenia, przetwarzania, analizy i rozpowszechniania danych statystycznych.

2.    Współpraca w dziedzinie statystyki powinna polegać przede wszystkim na dzieleniu się wiedzą, propagowaniu dobrych praktyk oraz przestrzeganiu podstawowych zasad ONZ dotyczących statystyk urzędowych i Europejskiego kodeksu praktyk statystycznych, aby podnieść jakość statystyk.

ARTYKUŁ 36

Zarządzanie ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi

1.    Strony postanawiają zacieśnić współpracę w zakresie zarządzania ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi. Należy położyć nacisk na działania zapobiegawcze i proaktywne podejście do postępowania w sytuacji zagrożenia oraz zmniejszać narażenie na klęski żywiołowe i ryzyko z nimi związane.

2.    Współpraca w tym obszarze może koncentrować się na:

a)    zmniejszeniu ryzyka klęsk żywiołowych, a w szczególności budowaniu odporności na nie, zapobieganiu im i łagodzeniu ich skutków;

b)    zarządzaniu wiedzą, innowacjach, badaniach i edukacji w celu stworzenia kultury bezpieczeństwa i odporności na wszystkich szczeblach;

c)    ocenie ryzyka klęski żywiołowej, monitorowaniu i reagowaniu; oraz

d)    wspieraniu rozwoju zdolności zarządzania ryzykiem.

ARTYKUŁ 37

Zasoby naturalne

1.    Strony postanawiają poprawić współpracę i budowanie zdolności w zakresie wykorzystania, rozwoju, przetwórstwa i wprowadzania do obrotu zasobów naturalnych.

2.    Współpraca ta uwzględnia zrównoważony rozwój zasobów naturalnych poprzez wzmocnienie otoczenia regulacyjnego, ochronę środowiska i przepisy bezpieczeństwa. W celu propagowania ściślejszej współpracy i wzajemnego zrozumienia każda ze Stron może wystąpić z wnioskiem o doraźne spotkanie dotyczące kwestii związanych z zasobami naturalnymi.

3.    Zgodnie z przepisami tytułu IV Strony współpracują w celu stworzenia przejrzystych warunków sprzyjających bezpośrednim inwestycjom zagranicznym, w szczególności w sektorze górniczym.

4.    Uwzględniając swoje odpowiednie strategie i cele gospodarcze i z myślą o wzmocnieniu handlu, Strony postanawiają propagować współpracę przy usuwaniu barier dla handlu zasobami naturalnymi.

5.    Zgodnie z art. 49 na wniosek dowolnej ze Stron każda kwestia dotycząca handlu zasobami naturalnymi może zostać poruszona i omówiona na posiedzeniach Wspólnego Komitetu.

ARTYKUŁ 38

Edukacja, badania naukowe, młodzież i szkolenie zawodowe

1.    Strony postanawiają wspierać współpracę w zakresie edukacji, badań naukowych, młodzieży i szkolenia zawodowego. Postanawiają szerzyć wiedzę o możliwościach kształcenia w Unii i Afganistanie.

2.    Strony ponadto wspierają działania mające na celu:

a)    tworzenie powiązań między odpowiednimi instytucjami szkolnictwa wyższego, agencjami specjalistycznymi oraz organizacjami młodzieżowymi;

b)    propagowanie wymiany informacji i wiedzy fachowej oraz mobilności studentów, młodzieży i osób pracujących z młodzieżą, naukowców, pracowników akademickich i innych specjalistów; oraz

c)    wspieranie budowania zdolności i rozwoju jakości w nauczaniu i uczeniu się przy wykorzystaniu innych przydatnych doświadczeń nabytych w tej dziedzinie.

3.    Strony postanawiają wspierać realizację programów dotyczących szkolnictwa wyższego oraz młodzieży, takich jak unijny program Erasmus+, oraz programów dotyczących mobilności i szkolenia naukowców, takich jak działania „Maria Skłodowska-Curie” i zachęcanie jednostek oświatowych do współpracy przy wspólnych programach w celu propagowania współpracy akademickiej i mobilności oraz ułatwiania współpracy między organizacjami młodzieżowymi, w tym przez zwiększenie mobilności młodzieży i osób pracujących z młodzieżą w kontekście pozaformalnego kształcenia i uczenia się.

4.    Należy zachęcać do współpracy badawczej, w tym w ramach programu „Horyzont 2020” – unijnego programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji (2014–2020).

ARTYKUŁ 39

Energia

1.    Strony starają się zacieśnić współpracę w sektorze energii, dążąc do poprawy wytwarzania energii, jej dostaw i wykorzystania w Afganistanie, między innymi poprzez:

a)    propagowanie energii ze źródeł odnawialnych i efektywności energetycznej;

b)    zacieśnianie współpracy technologicznej; oraz

c)    szkolenie zawodowe.

2.    Strony uznają, że przejrzyste, niedyskryminacyjne, nie powodujące zakłóceń i oparte na poszanowaniu przepisów otoczenie regulacyjne jest najlepszym sposobem na stworzenie warunków sprzyjających bezpośrednim inwestycjom zagranicznym w sektorze energetycznym.

ARTYKUŁ 40

Transport

Strony postanawiają współpracować czynnie w obszarach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania dotyczących wszystkich rodzajów transportu, w szczególności transportu lotniczego, oraz połączeń intermodalnych, m.in. w celu:

a)    ułatwienia przepływu towarów i pasażerów;

b)    zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony środowiska;

c)    szkolenia personelu; oraz

d)    zwiększenia możliwości inwestycyjnych w celu promowania rozwoju gospodarczego poprzez poprawę połączeń transportowych w całym regionie.

ARTYKUŁ 41

Zatrudnienie i rozwój społeczny

1.    W kontekście art. 12 Strony postanawiają współpracować w dziedzinie zatrudnienia i rozwoju społecznego, w tym rozwoju rynku pracy i zatrudnienia młodzieży, bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy, równouprawnienia płci oraz godnej pracy.

2.    Formy współpracy mogą obejmować m.in. konkretne programy i projekty, zgodnie z wzajemnymi uzgodnieniami, jak również dialog, współpracę i inicjatywy podejmowane w kwestiach stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania na poziomie dwustronnym lub wielostronnym, na przykład w ramach MOP.

ARTYKUŁ 42

Rolnictwo, rozwój obszarów wiejskich, inwentarz żywy i nawadnianie

Strony postanawiają współpracować w celu rozwijania afgańskich zdolności w dziedzinie rolnictwa, hodowli zwierząt oraz obszarów wiejskich. Współpraca ta obejmuje:

a)    politykę rolną i produktywność mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego;

b)    zgodnie z tytułem IV – możliwości wprowadzania ułatwień dla przemysłu rolnego i handlu produktami rolnymi, w tym handlu roślinami, zwierzętami, zwierzętami gospodarskimi oraz ich produktami, w celu dalszego rozwoju przemysłu, głównie w sektorze obszarów wiejskich;

c)    dobrostan zwierząt i zwierząt gospodarskich;

d)    rozwój obszarów wiejskich;

e)    wymianę doświadczeń oraz sieci współpracy między miejscowymi działaczami lub podmiotami gospodarczymi, zwłaszcza w takich obszarach jak badania i transfer technologii;

f)    rozwój polityki w zakresie zdrowia i jakości roślin, zwierząt i zwierząt gospodarskich;

g)    propozycje współpracy oraz inicjatywy przedstawiane międzynarodowym organizacjom rolniczym;

h)    rozwój zrównoważonego i przyjaznego dla środowiska rolnictwa, w tym produkcji roślinnej, biopaliw oraz transferu biotechnologii;

i)    ochronę odmian roślin, technologię produkcji nasion i biotechnologię rolniczą;

j)    stworzenie baz danych oraz sieci informacji dotyczących rolnictwa i zwierząt gospodarskich; oraz

k)    szkolenia dotyczące rolnictwa i sektora weterynaryjnego.

ARTYKUŁ 43

Środowisko i zmiana klimatu

1.    Strony współpracują w celu wspierania Afganistanu we wprowadzaniu wysokiego poziomu ochrony środowiska i propagowaniu ochrony zasobów naturalnych i różnorodności biologicznej, w tym lasów, oraz zarządzania nimi, w interesie zrównoważonego rozwoju oraz dostosowania do zmiany klimatu i jej łagodzenia.

2.    Strony zamierzają propagować ratyfikację, wprowadzanie w życie i przestrzeganie wielostronnych porozumień w sprawie środowiska naturalnego i zmiany klimatu.

3.    Strony zamierzają zacieśnić współpracę w kwestii dostosowania do zmiany klimatu i jej łagodzenia, ze szczególnym naciskiem na zasoby wodne.

ARTYKUŁ 44

Zdrowie publiczne

Strony postanawiają, że ich współpraca będzie dotyczyć reformy sektora opieki zdrowotnej, a także profilaktyki i zwalczania poważnych chorób, między innymi poprzez promowanie wdrażania międzynarodowych porozumień w sprawie ochrony zdrowia. Obejmuje ona również starania o rozszerzenie dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej w Afganistanie, poprawę jakości usług zdrowotnych dla słabszych grup społecznych, w szczególności kobiet i dzieci, zwiększenie dostępu do czystej wody i infrastruktury sanitarnej oraz szerzenie zasad higieny.

ARTYKUŁ 45

Kultura

1.    Strony postanawiają wspierać współpracę w kwestiach dotyczących kultury w celu zwiększenia wzajemnego zrozumienia i poszerzenia wiedzy o swoich kulturach. W tym celu wspierają i propagują odpowiednie działania społeczeństwa obywatelskiego. Szanują różnorodność kulturową.

2.    Strony starają się podejmować odpowiednie działania, aby propagować wymianę kulturalną oraz realizować wspólne inicjatywy w różnych sferach kultury, w tym współpracę w zakresie ochrony dziedzictwa.

3.    Strony postanawiają konsultować się wzajemnie i współpracować w ramach odpowiednich forów międzynarodowych, np. UNESCO, tak aby osiągać wspólne cele, takie jak propagowanie różnorodności kulturowej i ochrona dziedzictwa kulturowego. W odniesieniu do różnorodności kulturowej Strony postanawiają również promować wdrażanie Konwencji UNESCO z 2005 r. w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego.

ARTYKUŁ 46

Społeczeństwo informacyjne

Uznając, że technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) są ważnym elementem współczesnego życia oraz posiadają ogromne znaczenie dla rozwoju gospodarczego i społecznego, Strony podejmują wymianę poglądów na temat swojej polityki w tej dziedzinie w celu wspierania rozwoju gospodarczego, między innymi przez łączenie kształcenia i badań naukowych. Państwa te, w stosownych przypadkach, rozważają najlepsze sposoby współpracy w tej dziedzinie, w szczególności jeśli chodzi o handel produktami ICT, regulację komunikacji elektronicznej oraz inne zagadnienia związane ze społeczeństwem informacyjnym.

ARTYKUŁ 47

Polityka audiowizualna i medialna

Strony będą propagować, wspierać i ułatwiać wymianę, współpracę i dialog między odpowiednimi instytucjami i podmiotami w dziedzinach dotyczących polityki audiowizualnej i medialnej. Postanawiają one ustanowić regularny dialog w tych dziedzinach.

TYTUŁ VII

WSPÓŁPRACA REGIONALNA

ARTYKUŁ 48

Współpraca regionalna

1.    Strony uznają, że regionalne inicjatywy współpracy są niezbędne do przywrócenia statusu Afganistanu jako pomostu łączącego Azję Środkową, Azję Południową i Bliski Wschód, a także do stymulowania wzrostu gospodarczego i stabilności politycznej w regionie. W związku z tym Strony postanawiają współpracować w zakresie propagowania współpracy regionalnej za pomocą środków, które będą wsparciem dla wysiłków afgańskiego rządu, w szczególności Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w zakresie budowania zdolności. Większe zdolności umożliwią rządowi odgrywanie ważniejszej roli w różnych organizacjach, procesach i forach regionalnych. Współpraca ta może obejmować środki służące budowaniu zdolności i zaufania, takie jak programy szkoleniowe, warsztaty i seminaria, wymiany ekspertów, badania i inne działania uzgodnione przez Strony.

2.    Strony pochwalają i potwierdzają swoje poparcie dla procesu stambulskiego jako ważnej inicjatywy na rzecz współpracy politycznej między Afganistanem a jego sąsiadami, w tym poprzez środki budowania zaufania, uzgodnione podczas konferencji ministerialnej „Serce Azji”, która odbyła się w Kabulu w dniu 14 czerwca 2012 r. Unia wspiera starania Afganistanu zmierzające do zapewnienia skutecznego wdrażania środków budujących zaufanie oraz wypełnienia innych zobowiązań regionalnych.

3.    Strony postanawiają również propagować współpracę regionalną za pośrednictwem swoich kontaktów dyplomatycznych oraz na forach regionalnych, w których uczestniczą.

TYTUŁ VIII

RAMY INSTYTUCJONALNE

ARTYKUŁ 49

Wspólny Komitet

1.    Niniejszym ustanawia się Wspólny Komitet składający się z przedstawicieli Stron na najwyższym możliwym szczeblu, który ma następujące zadania:

a)    zapewnienie należytego funkcjonowania i wykonania niniejszej Umowy;

b)    określenie priorytetów w związku z celami niniejszej Umowy;

c)    monitorowanie rozwoju wszechstronnych stosunków między Stronami oraz formułowanie zaleceń w celu realizacji celów niniejszej Umowy;

d)    w stosownych przypadkach występowanie o udzielenie informacji do komitetów lub innych organów ustanowionych na mocy innych umów między Stronami oraz analizowanie wszelkich sprawozdań przekazanych przez te organy;

e)    wymiana opinii i sugestii na temat wszelkich kwestii stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania, w tym na temat przyszłych działań i środków dostępnych na ich realizację;

f)    uzgadnianie różnic wynikających ze stosowania lub interpretacji niniejszej Umowy; oraz

g)    analizowanie wszystkich informacji przedstawionych przez Strony w odniesieniu do wypełniania zobowiązań oraz prowadzenie konsultacji w celu uzgodnienia rozwiązań dla ewentualnych różnic zgodnie z art. 54.

2.    Wspólny Komitet spotyka się zasadniczo na przemian w Kabulu i w Brukseli, w terminach ustalonych w drodze wzajemnego porozumienia. W drodze porozumienia pomiędzy Stronami można również zwoływać nadzwyczajne posiedzenia Wspólnego Komitetu. Wspólnemu Komitetowi przewodniczy naprzemiennie każda ze Stron. Porządek posiedzeń Wspólnego Komitetu ustala się w drodze porozumienia między Stronami.

3.    Wspólny Komitet może podjąć decyzję o utworzeniu specjalnych komitetów lub grup roboczych, wspierających go w wypełnianiu jego zadań. Wspólny Komitet określa skład i obowiązki takich komitetów lub grup oraz ich sposób działania.

4.    Wspólny Komitet zapewnia sprawne funkcjonowanie wszelkich umów bądź protokołów sektorowych, które Strony zawarły w ramach niniejszej Umowy.

5.    Wspólny Komitet przyjmuje swój własny regulamin.

TYTUŁ IX

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

ARTYKUŁ 50

Zasoby potrzebne do współpracy

W zakresie, w jakim pozwalają na to przepisy, procedury i zasoby, Unia udziela Afganistanowi pomocy technicznej i finansowej w celu wdrożenia współpracy określonej w niniejszej Umowie, a Afganistan udostępnia niezbędne zasoby, w tym środki finansowe, by zagwarantować, że uzgodnione cele zostaną osiągnięte.

ARTYKUŁ 51

Współpraca w zakresie zwalczania nadużyć finansowych

1.    Strony zapewniają pomoc finansową zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami i współpracują w ramach ochrony swoich interesów finansowych. Podejmują one skuteczne działania, aby zapobiegać nadużyciom finansowym, korupcji i wszelkim innym nielegalnym działaniom naruszającym ich interesy finansowe oraz aby zwalczać te zjawiska.

2.    Wszelkie późniejsze umowy lub instrumenty finansowe, które zostaną zawarte przez Strony w trakcie wykonywania niniejszej Umowy, zawierają szczegółowe klauzule dotyczące współpracy finansowej obejmujące kontrole na miejscu, inspekcje, kontrole oraz środki zwalczania nadużyć finansowych, w tym między innymi czynności prowadzone przez Europejski Trybunał Obrachunkowy i Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych.

3.    W celu prawidłowego wykonania niniejszego artykułu właściwe organy Stron wymieniają się informacjami, a na wniosek jednej ze Stron przeprowadzają konsultacje zgodnie z właściwym prawodawstwem mającym do nich zastosowanie.

4.    Władze afgańskie regularnie sprawdzają, czy operacje finansowane ze środków unijnych są należycie realizowane. Podejmują one stosowne działania zapobiegające nadużyciom finansowym, korupcji i wszelkim innym rodzajom nielegalnej działalności prowadzonym ze szkodą dla takich środków. Władze afgańskie powiadamiają Komisję Europejską o wszelkich takich środkach.

5.    Władze Afganistanu przekazują Komisji Europejskiej bezzwłocznie wszelkie pozyskane informacje o podejrzewanych lub stwierdzonych przypadkach nadużyć finansowych, korupcji lub wszelkich innych nielegalnych działań w związku z wykonaniem środków finansowych UE. W przypadku podejrzenia nadużycia finansowego lub korupcji informowany jest również Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych. Władze Afganistanu powiadamiają również Komisję Europejską o wszelkich działaniach podjętych w związku z faktami, o których zawiadomiły ją na podstawie niniejszego artykułu.

6.    Władze Afganistanu zapewniają dochodzenie i ściganie w przypadku podejrzewanych i stwierdzonych nadużyć finansowych, korupcji i innych rodzajów nielegalnej działalności na szkodę środków finansowych UE. W stosownych przypadkach Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych może wspierać właściwe władze Afganistanu w wykonywaniu tych zadań.

7.    Zgodnie z prawodawstwem unijnym i wyłącznie w celu ochrony interesów finansowych Unii, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych jest upoważniony do przeprowadzenia, na wniosek, kontroli na miejscu oraz inspekcji w Afganistanie. Są one przygotowywane i przeprowadzane w ścisłej współpracy z właściwymi władzami afgańskimi. Władze afgańskie muszą zapewnić Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych wszelką pomoc, jakiej on potrzebuje, aby móc wykonywać swoje obowiązki.

8.    Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych oraz właściwe władze afgańskie mogą zgodnie postanowić o dalszej współpracy w obszarze zwalczania nadużyć finansowych, łącznie z dokonywaniem uzgodnień operacyjnych.

ARTYKUŁ 52

Przyszły kształt niniejszej Umowy

Każda ze Stron może przedstawić propozycje dotyczące rozszerzenia zakresu współpracy na mocy niniejszej Umowy z uwzględnieniem doświadczeń zgromadzonych podczas jej stosowania.

ARTYKUŁ 53

Inne umowy

1.    Bez uszczerbku dla odpowiednich postanowień Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ani niniejsza Umowa, ani działania podejmowane na jej mocy nie mają wpływu na uprawnienia państw członkowskich UE do nawiązywania współpracy dwustronnej lub do zawierania, w stosownych przypadkach, dwustronnych umów o współpracy z Afganistanem. Niniejsza Umowa nie wpływa na stosowanie lub wykonywanie zobowiązań podjętych przez każdą ze Stron w ramach stosunków z osobami trzecimi.

2.    Strony mogą uzupełniać niniejszą Umowę, zawierając umowy szczegółowe w odniesieniu do każdego obszaru współpracy objętego jej zakresem stosowania. Takie umowy szczegółowe są integralną częścią ogólnych stosunków dwustronnych regulowanych niniejszą Umową oraz stanowią część wspólnych ram instytucjonalnych.

ARTYKUŁ 54

Wypełnianie zobowiązań

1.    W przypadku rozbieżności dotyczących stosowania lub interpretacji niniejszej Umowy każda ze Stron może odwołać się do Wspólnego Komitetu.

2.    Jeżeli jedna ze Stron uważa, że druga Strona nie wypełniła któregokolwiek ze swoich zobowiązań wynikających z niniejszej Umowy, może ona podjąć właściwe działania w odniesieniu do niniejszej Umowy lub każdej umowy szczegółowej, o której mowa w art. 53 ust. 2.

3.    Zanim to jednak uczyni, z wyjątkiem szczególnie nagłych przypadków, dostarcza ona Wspólnemu Komitetowi pełne informacje w tym zakresie konieczne do dokładnego zbadania sytuacji w celu znalezienia rozwiązania zadowalającego obie Strony.

4.    Przy wyborze odpowiednich środków pierwszeństwo należy przyznać tym, które w najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie niniejszej Umowy lub jakiejkolwiek umowy szczegółowej, o której mowa w art. 53 ust. 2. O środkach tych powiadamia się niezwłocznie drugą Stronę i jeżeli druga Strona przedstawi taki wniosek, stają się one przedmiotem konsultacji w ramach Wspólnego Komitetu.

5.    Strony postanawiają, że do celów prawidłowej interpretacji i właściwego stosowania w praktyce niniejszej Umowy wyrażenie „szczególnie nagłe przypadki” zawarte w ustępie 3 oznacza przypadki istotnego naruszenia niniejszej Umowy przez jedną ze Stron. Istotne naruszenie niniejszej Umowy polega na:

a)    zerwaniu niniejszej Umowy niezgodnie z zasadami ogólnymi prawa międzynarodowego lub

b)    naruszeniu któregokolwiek z zasadniczych elementów niniejszej Umowy, o których mowa w art. 2 ust. 3 i art. 9 ust. 2.

ARTYKUŁ 55

Ułatwienia

Aby ułatwić współpracę w ramach niniejszej Umowy, Strony postanawiają zapewnić urzędnikom i ekspertom zaangażowanym w realizację współpracy ułatwienia konieczne do wykonania ich zadań, zgodnie z odpowiednimi przepisami wewnętrznymi i regulacjami Stron.

ARTYKUŁ 56

Względy bezpieczeństwa i ujawnianie informacji

1.    Postanowienia niniejszej Umowy nie naruszają przepisów ustawowych i wykonawczych Stron dotyczących publicznego dostępu do dokumentów urzędowych.

2.    Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie może być interpretowane w sposób wymagający od którejkolwiek ze Stron przekazania informacji, których ujawnienie uznaje ona za sprzeczne ze swoimi podstawowymi interesami bezpieczeństwa.

3.    Strony potwierdzają swoje zobowiązanie do ochrony wszelkich informacji niejawnych otrzymanych w trakcie współpracy.

ARTYKUŁ 57

Definicja Stron

Do celów niniejszej Umowy określenie „Strony” oznacza z jednej strony Unię lub jej Państwa Członkowskie, lub Unię i jej Państwa Członkowskie, zgodnie z ich odnośnymi uprawnieniami, a z drugiej strony Afganistan.

ARTYKUŁ 58

Terytorialny zakres stosowania

Niniejsza Umowa ma zastosowanie do terytorium, na którym stosuje się Traktat o Unii Europejskiej i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej na warunkach określonych w tych Traktatach oraz do terytorium Afganistanu.

ARTYKUŁ 59

Wejście w życie, okres obowiązywania i rozwiązanie Umowy

1.    Niniejsza Umowa wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po dniu, w którym Strony powiadamiają się wzajemnie o zakończeniu niezbędnych procedur prawnych.

2. Niezależnie od postanowień ust. 1 Unia i Afganistan zgodnie postanawiają tymczasowo stosować niniejszą Umowę w części, określonej przez Unię, zgodnie z postanowieniami ust. 3 niniejszego artykułu, oraz zgodnie z ich własnymi procedurami wewnętrznymi i mającym zastosowanie prawodawstwem.

3. Tymczasowe stosowanie staje się skuteczne od pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po dacie otrzymania:

– powiadomienia Unii o zakończeniu procedur niezbędnych w tym celu, wskazującego części Umowy, które stosuje się tymczasowo; oraz

– złożonych przez Afganistan instrumentów ratyfikacyjnych zgodnie z jego procedurami i mającym zastosowanie prawodawstwem.

4. Niniejsza Umowa obowiązuje przez okres wstępny wynoszący dziesięć lat. Umowa jest automatycznie przedłużana o kolejne okresy pięcioletnie, chyba że sześć miesięcy przed wygaśnięciem jej ważności Strona powiadomi na piśmie o zamiarze jej nieprzedłużenia.

5. Wszelkie zmiany do niniejszej Umowy wprowadzane są za porozumieniem Stron i stają się skuteczne dopiero po wzajemnej notyfikacji o zakończeniu niezbędnych procedur prawnych.

6. Każda ze Stron może wypowiedzieć niniejszą Umowę za pisemnym powiadomieniem drugiej Strony. Wypowiedzenie staje się skuteczne sześć miesięcy po otrzymaniu takiego powiadomienia przez drugą Stronę.

7. Powiadomienia dokonywane zgodnie z niniejszym artykułem należy kierować odpowiednio do Sekretarza Generalnego Rady Unii Europejskiej lub do Ministerstwa Spraw Zagranicznych Afganistanu.

ARTYKUŁ 60

Teksty autentyczne

Niniejsza Umowa zostaje sporządzona w dwóch egzemplarzach w językach: angielskim, bułgarskim, chorwackim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim, włoskim, paszto i dari, przy czym każdy z tych tekstów jest jednakowo autentyczny.

Sporządzono w ... dnia ... r.

   W imieniu Unii Europejskiej    W imieniu Islamskiej Republiki Afganistanu

   i jej państw członkowskich