KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 1.6.2016

COM(2016) 359 final

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Europa znów inwestuje
Wnioski z realizacji planu inwestycyjnego dla Europy

1.Wprowadzenie

Miejsca pracy, wzrost gospodarczy i inwestycje należą do 10 głównych priorytetów Komisji Junckera. Plan inwestycyjny dla Europy został zaprezentowany dnia 26 listopada 2014 r. 1 i stanowił zapoczątkowanie skoordynowanych i ukierunkowanych działań mających na celu pobudzenie finansowania inwestycji, przy wsparciu Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) oraz Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EFI) – razem stanowiących grupę EBI – jako elementu trzech fundamentów: reform strukturalnych, odpowiedzialnej polityki fiskalnej i inwestycji. Cel jest zatem trojaki: zagwarantowanie, aby ograniczone zasoby publiczne były wykorzystywane do mobilizacji inwestycji prywatnych w celu skutecznego zaradzenia niedoskonałościom rynku przez przyciąganie prywatnego kapitału, zapewnienie, aby inwestycje dotarły do gospodarki realnej oraz poprawa otoczenia inwestycyjnego na poziomie europejskim oraz poszczególnych państw członkowskich. Rada Europejska przyjęła Plan inwestycyjny i wszystkie jego komponenty w grudniu 2014 r. oraz wezwała do jego szybkiego wdrożenia 2 . Grupa EBI odpowiedziała na wezwanie Rady Europejskiej i w styczniu 2015 r. rozpoczęła działalność inwestycyjną zgodnie z planem. Następnie, w lipcu 2015 r., Parlament Europejski i Rada wyjątkowo szybko przyjęły niezbędny wniosek ustawodawczy 3 . Nadszedł zatem czas na dokonanie przeglądu poczynionych postępów oraz spojrzenie w przyszłość.

W ciągu 18 miesięcy od prezentacji Planu inwestycyjnego warunki absorpcji inwestycji poprawiły się, a w europejskiej gospodarce powraca również zaufanie i wzrost. Unia Europejska (UE) czwarty rok odnotowuje umiarkowane ożywienie, przy wzroście PKB wynoszącym 2 % w 2015 r. 4 . Chociaż poziom inwestycji w UE znacząco się obniżył w następstwie kryzysu finansowego, dostrzec można już pierwsze sygnały ożywienia mimo światowych i krajowych zagrożeń dla wzrostu gospodarczego. Wszechstronne wysiłki zainicjowane Planem inwestycyjnym przynoszą już konkretne rezultaty, mimo że skutki makroekonomiczne większych projektów inwestycyjnych nie mogą być natychmiastowe. Przewiduje się, że w latach 2016–2017 inwestycje będą stopniowo rosły, choć pozostaną poniżej zrównoważonego poziomu z przeszłości (zob. Wykres 1). 

Należy utrzymać pozytywną dynamikę i kontynuować wysiłki na rzecz przywrócenia zrównoważonego, długoterminowego trendu inwestycyjnego. Mechanizm Planu inwestycyjnego działa i musi być wzmocniony w celu dalszej mobilizacji inwestycji prywatnych w sektorach kluczowych dla przyszłości Europy, oraz w obszarach, w których niedoskonałości rynku wciąż występują. Obejmuje to inwestycje w obszarach energii, środowiska i działań w dziedzinie klimatu 5 , kapitału ludzkiego i społecznego 6  oraz odnośnej infrastruktury, ochrony zdrowia, badań naukowych i innowacji, transportu transgranicznego i zrównoważonego, a także transformacji cyfrowej. UE charakteryzuje się jasnymi i wyjątkowymi atutami, kluczowymi z punktu widzenia inwestycji: jednolity rynek, najlepiej wykwalifikowane społeczeństwo na świecie, wysoki poziom ochrony socjalnej i ochrony środowiska, a także stabilne, przewidywalne, skuteczne i przejrzyste systemy prawne. Nie istnieje żaden cudowny środek, który zapewniłby wykorzystanie pełni potencjału inwestycyjnego UE w ciągu zaledwie kilku miesięcy, jednak obiecujące wyniki uzyskane w krótkim okresie stanowią solidną podstawę pod przyszłe inicjatywy polityczne, zarówno w zakresie wykorzystania środków budżetu UE, jaki i otoczenia regulacyjnego.

2.Wzór na przyszłość

a.Szybka i kompleksowa realizacja

Plan inwestycyjny zaczął już przynosić wymierne efekty dzięki szybkiej realizacji wszystkich jego komponentów:

Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), wprowadzony i współfinansowany przez grupę EBI, jest na najlepszej drodze do realizacji celu, którym jest uruchomienie co najmniej 315 mld euro na dodatkowe inwestycje w gospodarkę realną do połowy 2018 r. 7 . Rynek jest szczególnie chłonny w segmencie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), w odniesieniu do którego wyniki EFIS znacznie przewyższają oczekiwania. 

Komisja wydała wskazówki na temat tego, w jaki sposób europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne można łączyć z EFIS w celu wspierania dodatkowych inwestycji. Została opracowana pierwsza grupa projektów pokazujących, w jaki sposób takie łączenie funkcjonuje w praktyce. Będzie to także wspierać realizację celu, który został wskazany w planie inwestycyjnym i zakłada zwiększenie wykorzystania instrumentów finansowych w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

Europejskie Centrum Doradztwa Inwestycyjnego (ECDI) 8 – wspólna inicjatywa Komisji i EBI – udziela pełnego wsparcia technicznego i doradczego i rozpatrzyło już ponad 160 wniosków. Jest to obiecujący start, poczynione zostały jednak kroki, aby zbliżyć usługi doradcze do beneficjentów końcowych i rozszerzyć usługi ECDI w zakresie konkretnych obszarów, gdzie istnieją niespełnione potrzeby (w tym projektów transgranicznych).

Europejski portal projektów inwestycyjnych 9 , internetowa platforma skupiająca europejskich promotorów projektów i inwestorów z UE i spoza UE, została uruchomiona i zwiększa wyeksponowanie oraz możliwości finansowania projektów inwestycyjnych w całej Europie.

Wreszcie Komisja przedstawiła szereg inicjatyw mających stanowić wsparcie inwestycji i ułatwiających finansowanie gospodarki, m.in. obniżenie opłat kapitałowych dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji w przypadku inwestycji w infrastrukturę oraz przyjęcie praktycznych wytycznych w sprawie stosowania zasad pomocy państwa w kontekście finansowania infrastruktury ze środków publicznych oraz partnerstw publiczno-prywatnych (PPP). Ponadto unia energetyczna, unia rynków kapitałowych, strategie jednolitego rynku 10 i jednolitego rynku cyfrowego oraz pakiet dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym przewidują specjalne środki, które usuną konkretne przeszkody i doprowadzą do dalszej poprawy otoczenia inwestycyjnego, jeśli zostaną w pełni wdrożone. Komisja zaangażowała się także w zorganizowany dialog z państwami członkowskimi, aby pomóc w usuwaniu krajowych przeszkód dla inwestycji w kontekście europejskiego semestru 11 , w obszarach takich jak niewypłacalność, udzielanie zamówień publicznych, systemy sądowe oraz skuteczność administracji publicznej czy przepisów sektorowych.

b.Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych: bardziej efektywne wykorzystywanie ograniczonych zasobów

Konkretne i wymierne wyniki

EFIS 12 wspiera już dodatkowe inwestycje grupy EBI w dziedzinach kluczowych dla zrównoważonego wzrostu gospodarczego UE. W ramach EFIS zatwierdzono około 250 transakcji w 26 państwach członkowskich 13 , które powinny uruchomić łączne inwestycje na kwotę 100 mld euro, co stanowi ok. 32 % całkowitej wartości docelowej wynoszącej 315 mld euro nowych inwestycji w ciągu trzech lat. Fundusz z powodzeniem przyciągnął znaczne dodatkowe środki finansowe (85 % łącznej wartości uruchomionych inwestycji) od inwestorów prywatnych i publicznych. Wykazy wszystkich projektów korzystających ze wsparcia EFIS w ramach obu segmentów EFIS są publicznie dostępne 14 . EFIS wspiera projekty przyczyniające się do przeciwdziałania niedoskonałościom rynku oraz nieoptymalnemu poziomowi inwestycji, a także wielu najbardziej palącym problemom społecznym.

Dodatkowość jest fundamentalną cechą EFIS, którą należy wzmocnić na etapie selekcji projektów. Projekty EBI otrzymujące wsparcie finansowe za pośrednictwem EFIS muszą być „dodatkowe” w tym znaczeniu, że odnoszą się do nieprawidłowości rynkowych lub nieoptymalnego poziomu inwestycji i z tego względu – co do zasady – nie byłyby finansowane w tym samym okresie przez EBI bez wsparcia ze strony EFIS, lub nie w tym samym zakresie 15 . W tym celu przy dokonywaniu oceny kryteriów kwalifikowalności EBI i komitet inwestycyjny stosują wiele wskaźników i zasad przewodnich 16 . Poziom ryzyka jest zasadniczym elementem oceny dodatkowego charakteru projektów wspieranych z EFIS. Wszelkie operacje zatwierdzone dotychczas przez EBI obarczone są ryzykiem odpowiadającym tzw. działaniom specjalnym EBI 17 . W rezultacie EBI był w stanie zwiększyć wolumen portfolio działań obarczonych wyższym ryzykiem/działań specjalnych z ok. 4 mld euro do ponad 20 mld euro rocznie. Grupa EBI opracowuje także nowe produkty koncentrując się na nowych sposobach współpracy z krajowymi bankami prorozwojowymi, platformami inwestycyjnymi oraz z uwzględnieniem nowego typu beneficjentów w celu zaspokojenia zapotrzebowania na finansowanie w różnorodnych sektorach.

Należy rozszerzyć zasięg geograficzny i sektorowy. Ponieważ dla EFIS nie ustanowiono kwot, jego bieżący zasięg sektorowy i geograficzny (zob. wykres 2) należy w dalszym ciągu rozwijać wraz z postępem we wdrażaniu EFIS. Łączenie EFIS z innymi funduszami UE oraz tworzenie platform inwestycyjnych powinno prowadzić do osiągnięcia prawdziwie zrównoważonego zasięgu geograficznego. Również ECDI może być skutecznym środkiem służącym do stopniowego uruchamiania niezbędnej wiedzy specjalistycznej i służyć pomocą w przygotowywaniu lepszych projektów, w szczególności w odniesieniu do regionów lub sektorów, w których mogą być potrzebne dodatkowe działania i zdolność techniczna.

EFIS wspiera Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI), aby pomóc bardzo licznym europejskim MŚP uzyskać dostęp do finansowania. Segment MŚP w ramach EFIS zaczął funkcjonować bardzo płynnie i przekroczył oczekiwania, potwierdzając istnienie dużego popytu rynkowego. W ciągu jednego roku EFIS wsparł transakcje EFI mające na celu uruchomienie inwestycji na łączną kwotę 49 mld euro, co już przekracza 65 % docelowej wartości wynoszącej 75 mld euro, którą zamierzano osiągnąć w ciągu trzech lat 18 . Dziś przewiduje się, że z EFIS skorzysta już ponad 140 000 MŚP i spółek o średniej kapitalizacji w 26 państwach członkowskich.

Przyszłość

Należy w pełni wykorzystać potencjał EFIS, aby odegrał jeszcze bardziej znaczącą rolę w zakresie stabilnego finansowania. Europa potrzebuje znaczących długoterminowych i zrównoważonych inwestycji, aby poprawić produktywność i przejść na niskoemisyjną i zasobooszczędną gospodarkę 19 . Obejmuje to także wsparcie dla rynku zielonych/zrównoważonych obligacji, których EBI jest największym światowym emitentem. EFIS, również w połączeniu z innymi funduszami UE oraz w kontekście unii rynków kapitałowych, daje nowy impuls do tej zmiany przez zwiększenie liczby i wielkości zrównoważonych projektów, które mają być finansowane zgodnie z ambitnymi celami paryskiego porozumienia klimatycznego 20 . Pomoc techniczna może także odegrać ważną rolę w tych i innych sektorach, jak np. infrastruktura cyfrowa.

Wykorzystując sukces segmentu MŚP, opracowuje się nowe instrumenty finansowe w celu wspierania szerszego spektrum innowacyjnych MŚP i spółek o średniej kapitalizacji, w tym produkt kapitałowy, który zwiększy dostęp do finansowania kapitałowego dla innowacyjnych i szybko rozwijających się MŚP i spółek o średniej kapitalizacji. W tym kontekście Komisja także współpracuje z EFI z myślą o ustanowieniu ogólnoeuropejskiego funduszu funduszy venture capital, który połączy środki publiczne z większymi kwotami prywatnego kapitału, aby zwiększyć skalę działania i dać dodatkowy impuls do wspierania najbardziej obiecujących nowych przedsiębiorstw, uzupełniając obecne działania EFI. Ten fundusz funduszy będzie działał na zasadach komercyjnych i z założenia będzie pomagał przeciwdziałać problemom rozdrobnienia i ograniczonej skali, które obecnie utrudniają rozwój działalności inwestycyjnej z udziałem venture capital w UE. Zgodnie z agendą społeczną i programem na rzecz umiejętności UE inne nowe instrumenty będą ukierunkowane na wspieranie przedsiębiorstw społecznych i mikrofinansowania. Ponadto będą opracowywane produkty w celu sekurytyzacji transakcji, które mają uruchomić dodatkowe środki finansowe dla MŚP, oraz w celu ułatwienia dostępu do finansowania dla innowacyjnych MŚP oraz małych spółek o średniej kapitalizacji przez gwarancje na niezabezpieczone kredyty.

Zbadania wymaga wykorzystanie modelu EFIS do uruchomienia inwestycji w rozwijających się państwach trzecich. Rozporządzenie (UE) nr 2015/1017 ogranicza zakres inwestycji EFIS do państw członkowskich UE oraz inwestycji transgranicznych we współpracy z państwami sąsiadującymi. Jednak oddzielny, choć podobny, program mógłby okazać się przydatny również w programach współpracy zewnętrznej UE. Komisja oceni możliwości wykorzystania modelu wzorowanego na EFIS w odniesieniu do inwestycji w państwach trzecich, tj. programu, który pozwoliłby międzynarodowym instytucjom finansowym zaradzić konkretnym przeszkodom inwestycyjnym i w ten sposób przyciągnąć podmioty prywatne. Może to umożliwić również poszczególnym międzynarodowym instytucjom finansowym poszerzenie działalności w trudnym otoczeniu inwestycyjnym, takim jak kraje niestabilne i pokonfliktowe, a także projekty związane z migracją. W swojej ocenie Komisja uwzględni funkcjonowanie i komplementarność w stosunku do obecnych programów inwestycyjnych na poziomie UE (takich jak zarządzany przez EBI instrument inwestycyjny dla państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, instrumenty inwestycyjne zarządzane przez Komisję Europejską oraz program kredytów/gwarancji obsługiwany przez EBI).

c.Zapewnienie komplementarności na wszystkich szczeblach w celu uruchomienia dodatkowych inwestycji

Komplementarność

Komplementarność między EFIS a innymi funduszami UE to kluczowy element ogólnego zobowiązania Komisji do zapewnienia lepszego wykorzystanie funduszy UE we wszystkich obszarach polityki 21 . Łączenie wsparcia ze strony EFIS z innymi źródłami unijnego finansowania może zabezpieczyć różne rodzaje ryzyka danego projektu, a w rezultacie przyciągnąć więcej inwestorów. Współinwestowanie w projekty EFIS może mieć miejsce również na poziomie projektu lub na poziomie platformy inwestycyjnej. Platformy te mogą pomóc w finansowaniu małych projektów oraz zbierać fundusze z różnych źródeł w celu umożliwienia zdywersyfikowanych inwestycji o geograficznym bądź tematycznym ukierunkowaniu. Mogą one również sprawić, że mniejsze lub miejscowe możliwości inwestycyjne staną się atrakcyjne dla nowych grup inwestorów, np. funduszy emerytalnych lub zagranicznych inwestorów instytucjonalnych 22 . Pierwsze przykłady platform to m.in. ustanowienie funduszu w lutym 2015 r. w celu pobudzenia produktywnych inwestycji we Francji. Fundusz ten ma na celu wspieranie – z pomocą prywatnych partnerów i funduszy państwa francuskiego – nowo powstałych przedsiębiorstw w celu sfinansowania ich przejścia do fazy uprzemysłowienia związanej z nowymi technologiami i nowymi sektorami. Celem jest promowanie rozwoju nowych możliwości przemysłowych, wzmacnianie konkurencyjności i wspieranie rozwoju klastrów przemysłowych, w szczególności w odniesieniu do zmian o charakterze ekologicznym i energetycznym. Inne platformy inwestycyjne EFIS są w trakcie przygotowania.

Łączenie funduszy UE ze wsparciem EFIS

Komisja podejmie dalsze działania w celu zagwarantowania, aby fundusze UE i wsparcie EFIS można było swobodnie łączyć. Takie łączenie, szczególnie w przypadku europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, może być szczególnie przydatne w celu zapewnienia szerokiego zasięgu geograficznego EFIS. Komisja opublikowała już konkretne wytyczne w tej sprawie 23 i zamierza kontynuować upraszczanie ogólnych ram rozwoju takiego łączenia. Przykładowo, Komisja przygotowuje wnioski dotyczące zmiany rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów regulującego kwestie łączenia europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych z EFIS w celu ułatwienia korzystania z nich w ramach platform inwestycyjnych EFIS, łączenia europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych z EFIS w instrumenty mieszane oraz zachęcenia do ogólnego korzystania z instrumentów finansowych. Dalszym ułatwieniem będzie utworzenie inteligentnych wyspecjalizowanych platform (np. na rzecz modernizacji przemysłu).

Oprócz europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych Komisja, we współpracy z grupą EBI i ECDI, również analizuje sposoby dalszego ułatwiania łączenia funduszy dostępnych w ramach programów UE (takich jak instrument „Łącząc Europę” 24 lub „Horyzont 2020” 25 ) z możliwościami oferowanymi przez EFIS w celu uruchomienia dodatkowych inwestycji. Łączenie funduszy mogłoby prowadzić w szczególności do dodatkowych inwestycji za pośrednictwem platform inwestycyjnych 26 , instrumentów dla MŚP opartych na podziale ryzyka oraz realizacji projektów o wysokiej wartości dodanej dla UE 27 .

Uruchamianie współfinansowania z państw członkowskich

W ramach partnerstwa z grupą EBI krajowe banki prorozwojowe odgrywają ważną rolę we wdrażaniu planu ze względu na ich komplementarną ofertę produktów, lokalną wiedzę oraz zasięg geograficzny 28 . Dziewięć państw członkowskich 29 zobowiązało się jak dotąd współfinansować projekty w kontekście EFIS głównie za pośrednictwem swoich krajowych banków prorozwojowych, na łączna kwotę 42,5 mld euro.

W ramach segmentu MŚP Europejski Fundusz Inwestycyjny obecnie pracuje nad dodatkowymi modelami współpracy z krajowymi bankami prorozwojowymi w zakresie inwestycji kapitałowych i sekurytyzacji MŚP, z myślą o przyszłym zwiększeniu zaangażowania krajowych banków prorozwojowych w osiąganie celów EFIS.

Wykorzystywanie napływu kapitału w Europie 

EFIS jest częścią otwartej gospodarki EU i jest otwarty na współinwestycje ze strony osób trzecich (zarówno na poziomie projektu, jak i platform inwestycyjnych) w sposób niewyłączny, pod warunkiem że zasady przewodnie i ramy prawne UE zostaną w pełni uszanowane. Komisja i EBI opracowały rozwiązania techniczne w celu przeprowadzania współinwestycji z udziałem państwowych funduszy majątkowych. Chińska Republika Ludowa była pierwszym państwem spoza UE, które wyraziło gotowość do włączenia się w plan inwestycyjny 30 i rozważa dokonanie tego z wykorzystaniem struktury współinwestycyjnej. Komisja jest gotowa rozważyć podobne rozwiązania dla innych inwestorów państwowych. 

3.Doprowadzanie do inwestycji w gospodarce realnej przy stabilnej serii silniejszych projektów

a.Wzmocnione i bardziej ukierunkowane wsparcie techniczne, aby doprowadzić do inwestycji

Europejskie Centrum Doradztwa Inwestycyjnego (ECDI/ Centrum Doradztwa) to wspólna inicjatywa Komisji i EBI, która wprowadza jeden punkt kontaktowy zapewniający doradztwo – bezpłatne dla organów publicznych – w zakresie identyfikacji, przygotowania i opracowania projektów inwestycyjnych we wszystkich sektorach i regionach Europy.

Liczba wniosków składanych do Centrum Doradztwa wzrasta: do końca maja 2016 r. otrzymano ponad 160 wniosków z 26 państw członkowskich; około dwóch trzecich pochodzi z sektora prywatnego. Centrum Doradztwa jest łatwo dostępne za pośrednictwem internetu 31 i czynnie angażuje się w priorytetowych obszarach, takich jak efektywność energetyczna i MŚP, a także w nowo powstających dziedzinach, takich jak inteligentne miasta, elektromobilność i łączność szerokopasmowa. W Centrum Doradztwa szczególną uwagę poświęca się partnerstwom publiczno-prywatnym oraz projektom transgranicznym.

Aby uruchomić działalność Centrum Doradztwa na poziomie krajowych EBI i Komisja ściśle współpracowały z krajowymi bankami prorozwojowymi oraz z innymi międzynarodowymi partnerami, takimi jak Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju i Bank Światowy, w celu wzmocnienia obecności w terenie oraz zapewnienia uzupełniającej pomocy doradczej w tych obszarach, w których nie zapewnia jej EBI. EBI rozwija także swoją sieć lokalnych biur zewnętrznych, które mają ułatwić rozpowszechnianie informacji, zapewnienie pomocy technicznej lepiej dostosowanej do potrzeb na poziomie lokalnym oraz wprowadzenie odpowiednich produktów EFIS.

EBI i Komisja przeanalizują również możliwość doradzania państwom członkowskim przez ECDI w zakresie opracowania lokalnych programów wsparcia technicznego dla mniejszych projektów, które potencjalnie mogłyby zyskać wsparcie z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. Komisja wraz z zainteresowanym państwami członkowskimi zbada możliwość wzmocnienia sieci ECDI dzięki wkładom pochodzącym z przyznanych im środków z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

Komisja włączy się także w zwiększanie zdolności administracyjnej państw członkowskich do ustanawiania partnerstw publiczno-prywatnych przez dalsze ułatwianie wymiany dobrych praktyk między organami szczebla lokalnego, regionalnego, krajowego i unijnego.

Więcej lepszego wsparcia technicznego W przyszłości Centrum Doradztwa będzie odgrywać zasadniczą rolę w zapewnianiu łatwiejszego dostępu beneficjentom przez upraszczanie i łączenie bazowych pul środków finansowych przeznaczonych na wsparcie techniczne i przeznaczanie ich na wsparcie najlepiej dopasowane do ich potrzeb. Zwiększenie efektu synergii między obecnymi ukierunkowanymi programami pomocy technicznej na poziomie UE (np. w odniesieniu do instrumentu „Łącząc Europę”, inicjatywy „Horyzont 2020”, wspólnej inicjatywy wsparcia projektów w regionach europejskich JASPERS itp.) może skutkować lepszym dostępem dla beneficjentów i może ostatecznie zapewnić większą elastyczność finansową i bardziej ukierunkowane doradztwo umożliwiające lepszą pomoc. Ponadto Centrum Doradztwa powinno podlegać dalszym usprawnieniom w celu zapewnienia bardziej szczegółowych porad i działań informacyjnych, przy jednoczesnym zwiększaniu wsparcia i docieraniu do większej liczby potencjalnych promotorów projektów, tam gdzie potrzeby są największe. Istnieje także znaczący niewykorzystany potencjał, który można przeznaczyć na inwestycje w infrastrukturę cyfrową, np. sieci światłowodowe 32 , oraz w projekty demonstracyjne na dużą skalę. Można zrobić więcej, aby ułatwić inwestowanie w inne innowacyjne i zrównoważone rozwiązana, które będą się przyczyniać do rozwoju inteligentnych miast i zapewnią lepszą integrację infrastruktury ICT z infrastruktura energetyczną, transportową i wodno-kanalizacyjną. 

b.Nowy portal zapewniający lepsze wyeksponowanie możliwości inwestycyjnych w Europie

Zapewnianie lepszego wyeksponowania możliwości inwestycyjnych w Europie. W odpowiedzi na obecną płynność na rynkach finansowych oraz projekty inwestycyjne w gospodarce realnej Komisja przygotowała Europejski portal projektów inwestycyjnych, na którym promotorzy projektów unijnych mają możliwość bardziej wyeksponować swoje projekty, prezentując je inwestorom na całym świecie 33 . Inicjatywa ta stanowi odpowiedź na jedną z wyraźnie zidentyfikowanych strukturalnych przeszkód w inwestowaniu w Unii Europejskiej.

Inicjatywa ta wspiera ukierunkowanie polityki przyjęte na forach międzynarodowych, takich jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy, grupa G-20 oraz OECD, które to organizacje zgodnie podkreślają potrzebę stworzenia przejrzystej, perspektywicznej serii projektów, która mogłaby służyć potencjalnym inwestorom. W przyszłości Portal projektów będzie udostępniał również łącza do krajowych i regionalnych serii mniejszych projektów.

Komisja będzie ściśle monitorować informacje zwrotne z rynku z myślą o stopniowym ulepszaniu funkcji Portalu i zapewnieniu spójności z bieżącymi inicjatywami pod egidą grupy G-20.

4.Poprawa otoczenia inwestycyjnego przez usuwanie przeszkód dla inwestycji i zapewnienie pewności regulacyjnej

Oprócz nowego podejścia do finansowania i świadczenia wsparcia technicznego zainicjowano także konkretne działania w celu usunięcia przeszkód finansowych, administracyjnych i regulacyjnych dla inwestycji i dalszego pogłębienia jednolitego rynku. Poprawa i dywersyfikacja źródeł finansowania jest czynnikiem niezbędnym, ale nie wystarczającym. Europa musi stworzyć otoczenie regulacyjne, które będzie przewidywalne i które zmniejszy obciążenia administracyjne, zachęcając do inwestowania. Te wysiłki na poziomie UE uzupełniają zobowiązanie państw członkowskich do kontynuacji reform w celu usunięcia przeszkód o charakterze administracyjnym, finansowym czy sektorowym na poziomie krajowym, w kontekście europejskiego semestru, ale nie tylko.

a.Postępy na szczeblu UE: urzeczywistnienie jednolitego rynku i uproszczenie istniejących przepisów sektorowych

Wiele kluczowych inicjatyw Komisji wspiera te cele. Dziś Komisja wydała komunikat, w którym przedstawiła sprawozdanie ze swoich prac nad „Realizacją Agendy jednolitego rynku na rzecz zatrudnienia, wzrostu i inwestycji” 34 . Działania wymienione w tym komunikacie są niezbędne z punktu widzenia długoterminowego powodzenia realizacji celów planu inwestycyjnego dla Europy. Ponadto strategia unii energetycznej 35 ma przyczynić się do stworzenia stabilnych ram regulacyjnych opartych na zasadach rynkowych. Ramy te będą wspierać proces przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną sprzyjającą inwestycjom, zwłaszcza w elastyczne i niskoemisyjne wytwarzanie energii, którego trzon stanowić będą konsumenci z UE. Niezbędne środki ustawodawcze w celu wprowadzenia stabilnych ram regulacyjnych mających za zadanie wsparcie tego procesu zostaną zaproponowane w ciągu tego roku. Równocześnie program lepszego stanowienia prawa Komisji ma na celu uproszczenie ram prawnych i ograniczenie obciążenia regulacyjnego.

Konkretnym przykładem przełamywania barier dla inwestycji w kontekście unii rynków kapitałowych jest ograniczenie opłat kapitałowych dla ubezpieczycieli inwestujących w kwalifikujące się projekty infrastrukturalne i nienotowane europejskie długoterminowe fundusze inwestycyjne, przy czym nowe zasady już weszły w życie 36 . Rozważane są kolejne poprawki do „Wypłacalności II” dotyczące inwestycji zakładów ubezpieczeń w przedsiębiorstwa infrastrukturalne. Komisja oceni, czy należy obniżyć opłaty kapitałowe banków z tytułu ekspozycji na ryzyko związane z infrastrukturą w podobny sposób i uwzględni dyskusje na temat sposobu ujmowania ekspozycji banku w kapitale toczące się na odnośnych forach międzynarodowych. Aby ułatwić inwestycje z wykorzystaniem venture capital w Europie, oprócz inicjatywy dotyczącej utworzenia ogólnoeuropejskiego funduszu funduszy venture capital, Komisja zaproponuje również pewne zmiany w ramach regulacyjnych dotyczących venture capital. Wkrótce rozpoczną się prace przygotowawcze nad rozwojem rynków europejskich w zakresie indywidualnych produktów emerytalnych, które mogą stać się ważną rezerwą kapitału na finansowanie długoterminowych inwestycji. W celu pobudzenia zrównoważonych inwestycji zgodnie ze stanowczymi zobowiązaniami UE przyjętymi w ramach paryskiego porozumienia klimatycznego należy rozważyć – na podstawie bieżących prac międzynarodowych – w jaki sposób rozwijać ogólne ramy polityki finansowej, które będą wspierać zielone finansowanie.

Inicjatywy te prowadzą do większego zrównoważenia inwestycji, również z perspektywy potrzeby przekierowania inwestycji prywatnych, tak aby wspierały one przechodzenie na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmiany klimatu, zgodnie z wymogami porozumienia paryskiego.

Komisja podejmuje również działania na różnych obszarach mające bezpośredni wpływ na decyzje inwestycyjne w Europie:

Po pierwsze, w obszarze pomocy państwa, Komisja doprecyzowała, że finansowanie EFIS nie jest pomocą państwa w rozumieniu Traktatu, a finansowanie grupy EBI w ramach EFIS nie musi być zatwierdzane przez Komisję zgodnie z zasadami pomocy państwa obowiązującymi w UE. Projekty wspierane z EFIS mogą jednak korzystać ze współfinansowania przez państwa członkowskie. Takie współfinansowanie – choć jest przyznawane na warunkach rynkowych lub o ile nie wchodzi w zakres wyłączenia grupowego – stanowi pomoc państwa, która musi być zatwierdzona przez Komisję. Aby wesprzeć sprawne udzielanie wsparcia z EFIS, Komisja zobowiązała się dokonać oceny współfinansowania przez państwa członkowskie w sposób priorytetowy, w ciągu sześciu tygodni od otrzymania wymaganych informacji. Aby zapewnić inwestorom jeszcze większą pewność prawną w odniesieniu do finansowania infrastruktury, Komisja opracowała praktyczne wskazówki na temat tego, co stanowi pomoc państwa, w formie komunikatu dotyczącego pojęcia pomocy państwa. W zawiadomieniu określono, kiedy finansowanie infrastruktury ze środków publicznych jest co do zasady wyłączone ze stosowania zasad pomocy państwa 37 .

Po drugie, w obszarze rachunkowości publicznej, Eurostat aktywnie konsultuje się z państwami członkowskimi w celu zapewnienia, aby PPP, zarówno w ramach EFIS, jak i ogólnie, były klasyfikowane zgodnie z krajowymi zasadami rachunkowości, zgodnie z którymi wykorzystuje się dane do nadzoru budżetowego 38 , aby mogły zostać zorganizowane w sposób zapewniający najlepsze wykorzystanie zasobów publicznych. Eurostat, we współpracy z państwami członkowskim, opracował statystyczną metodykę klasyfikacji takich projektów 39 . Ponadto, na wniosek, Eurostat zapewnia doradztwo ex ante urzędom statystycznym państw członkowskich w celu oceny, czy projekty PPP należy sklasyfikować w obrębie czy poza rachunkami sektora instytucji rządowych i samorządowych (istnieją przykłady obu rozwiązań), w razie potrzeby przy współpracy ze strony EBI. Takie doradztwo jest publicznie dostępne w celu zapewnienia wskazówek 40 .

W przyszłości zostaną podjęte dalsze wysiłki mające na celu czynną współpracę z kluczowymi zainteresowanymi stronami i publicznymi promotorami projektów, przy zachowaniu niezależności Eurostatu. W szczególności wzmocniona zostanie rola doradcza w odniesieniu do inwestycji współfinansowanych z funduszy UE, w tym z EFIS. Ponadto Eurostat współpracuje także z Europejskim Centrum Wiedzy Specjalistycznej w zakresie PPP (EPEC) w ramach EBI w celu doprecyzowania niektórych aspektów ujmowania PPP w rachunkach narodowych, wyjaśnienia reguł rachunkowości oraz wymiany doświadczeń w zakresie PPP z państwami członkowskimi. Wskazówki przeznaczone w szczególności dla tych zainteresowanych stron, które przygotowują umowy PPP, zostaną opublikowane latem. Eurostat, we współpracy z innymi służbami Komisji, będzie ściśle monitorować wpływ zasad rachunkowości publicznej na tworzenie PPP w różnych sektorach. W stosownych przypadkach dokona także przeglądu swoich wskazówek, konsultując się z państwami członkowskimi, np. w celu uwzględnienia szczególnego charakteru niektórych umów, takich jak umowy o poprawę efektywności energetycznej o gwarantowanych oszczędnościach.

Po trzecie, w odniesieniu do udzielania zamówień publicznych stanowiących sporej wielkości rynek w EU i źródło potencjalnych znaczących oszczędności dla budżetu publicznego, nowe ramy UE 41 zostały przyjęte w 2014 r., a termin transpozycji do prawa krajowego ustalono na dzień 18 kwietnia 2016 r. Zmienione ramy – które przewidują więcej przestrzeni dla negocjacji, doprecyzowanie zasad w zakresie modyfikacji umów podczas ich wykonywania oraz zasad dotyczących projektów transgranicznych – ułatwią promowanie projektów, w szczególności projektów korzystających z funduszy UE. Nowe zasady skrócą czas potrzebny do uzyskania dofinansowania z UE oraz zmniejszą ryzyko odmowy wypłaty. Komisja zachęca również do większego wykorzystywania zielonych zamówień publicznych w celu powiązania wydatków publicznych z celami zrównoważonego rozwoju 42 . Do października 2017 r. Komisja zamierza wprowadzić dobrowolny mechanizm konsultacji ex ante, który pomoże instytucjom zamawiającym jak najlepiej wykorzystać ramy zamówień publicznych.

Po czwarte, w bardziej ogólnym ujęciu, koncepcja i zatwierdzanie projektów inwestycyjnych często wymagają zaangażowania kilku służb Komisji, aby spojrzeć na projekt z różnych perspektyw – np. funduszy UE, zasad rachunkowości publicznej, kontroli pomocy państwa, zezwoleń środowiskowych czy udzielania zamówień publicznych. W przyszłości Komisja zajmie się postrzeganym poziomem zawiłości zasad i procedur UE poprzez zwiększenie zbieżności ram czasowych poszczególnych procedur. W tym celu Komisja stworzy skuteczny system kompleksowej obsługi dla dużych projektów infrastrukturalnych, w ramach którego kontrole przebiegać będą równolegle aż do jednego terminu zatwierdzenia, co pozwoli połączyć właściwe służby Komisji w jeden zespół ds. polityki inwestycyjnej. Takie podejście, które jest już do pewnego stopnia stosowane w obszarze energii w przypadku projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, należy rozszerzyć na duże platformy inwestycyjne z udziałem współfinansowania krajowego oraz na duże projekty infrastrukturalne tworzące wartość dodaną na szczeblu UE w innych sektorach gospodarki, np. transporcie, w tym projekty wspierane przez EFIS. Cel polegający na zmniejszeniu nadmiernych obciążeń administracyjnych oraz skróceniu czasu niezbędnego do uzyskania koniecznych pozwoleń i ocen będzie również realizowany poprzez bieżące kontrole sprawności regulacji UE oraz nowe mechanizmy współpracy z państwami członkowskimi. Komisja także zbada możliwość opracowania ram jednolitego zezwolenia unijnego, które miałoby bezpośrednie zastosowanie do dużych projektów o wymiarze transgranicznym lub dużych platform inwestycyjnych obejmujących współfinansowanie krajowe, co zastąpiłoby szereg procedur wydawania zezwoleń na poziomie unijnym i krajowym.

b.Postępy na szczeblu krajowym: usuwanie barier utrudniających inwestycje w ramach europejskiego semestru

Państwa członkowskie mogą także zrobić więcej, aby poprawić warunki ramowe dla inwestycji na poziomie krajowym. Komunikat z dnia 18 maja 2016 r. 43 zawiera przegląd najważniejszych celów ujętych w zaleceniach dla poszczególnych państw na rok 2016. Państwa, powinny wykorzystywać swoją przestrzeń fiskalną do zwiększenia inwestycji publicznych w obszarach sprzyjających wzrostowi, takich jak infrastruktura, zdrowie, kształcenie i badania naukowe. Jednocześnie istnieje potrzeba dalszych działań w celu sprzyjania prywatnym inwestycjom, zatem zachęca się państwa członkowskie do przyspieszenia wprowadzania reform strukturalnych likwidujących bariery inwestycyjne, takie jak bariery regulacyjne i administracyjne oraz uciążliwe i przewlekłe procedury udzielania zezwoleń. W niektórych państwach członkowskich zidentyfikowano istniejące w dalszym ciągu nieefektywne rozwiązania w obszarze udzielania zamówień publicznych, systemów podatkowych, systemów sądowych i ram upadłościowych. Postęp oznacza także stworzenie stabilnej serii projektów i zapewnienie koordynacji i planowania na wszystkich szczeblach administracji krajowej. W tym samym duchu Komisja we współpracy z państwami członkowskimi dokona ewidencji nieuzasadnionych barier krajowych w swobodnym przepływie kapitału, utrudniających sprawne funkcjonowanie unii rynków kapitałowych, i będzie kontynuować prace w celu usunięcia tych barier. Sprawozdanie w tej sprawie zostanie opublikowane do końca 2016 r. 44 . 

Dnia 1 lipca 2015 r. Komisja Europejska utworzyła Służbę ds. Wspierania Reform Strukturalnych w celu zapewnienia państwom członkowskim wsparcia technicznego, w tym także pomocy w zakresie budowania zdolności do reform administracyjnych i strukturalnych, które mają pobudzać wzrost gospodarczy. Służba ds. Wspierania Reform Strukturalnych współpracuje z wieloma państwami członkowskimi przy konkretnych projektach w zakresie pomocy technicznej w celu identyfikacji i usunięcia barier dla inwestycji 45 . 

Silniejsze powiązanie między funduszami UE a wprowadzaniem reform. Aby jeszcze bardziej skoncentrować europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne na wspieraniu kluczowych reform gospodarczych i społecznych w okresie programowania 2014–2020, Komisja zamierza wzmocnić powiązanie z głównymi priorytetami w zaleceniach dla poszczególnych państw. Zatwierdzenie środków z funduszy strukturalnych i inwestycyjnych jest uzależnione od wdrożenia szeregu reform (warunki ex ante) w celu ułatwienia stosowania i zapewnienia skuteczności tych funduszy. W ramach prawnych obejmujących europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne zawarto wymóg, aby programy współfinansowane z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych dotyczyły wszystkich odnośnych zaleceń dla danego państwa. Komisja będzie monitorować postępy w osiąganiu uzgodnionych celów i przedstawi sprawozdanie w tej sprawie do 2017 r. 

5.Perspektywy: wzmocniony Plan inwestycyjny i EFIS 2.0

EFIS w pełni funkcjonuje przez okres krótszy niż rok, a przynosi już wymierne rezultaty. Promotorzy projektów korzystali z ECDI w celu podniesienia jakości swoich projektów, natomiast inwestorzy mogą teraz mieć dostęp do licznych możliwości inwestycyjnych na Europejskim portalu projektów inwestycyjnych. Ponadto Komisja przedstawiła szereg inicjatyw mających pomóc w poprawie otoczenia inwestycyjnego i współpracuje z państwami członkowskimi, aby usunąć regulacyjne i administracyjne przeszkody dla inwestycji.

Innowacyjne korzystanie z funduszy UE daje wymierne korzyści dzięki elastyczności EFIS, brakowi biurokracji i niezależnej selekcji projektów na podstawie ich racjonalności technicznej i finansowej.

Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2015/1017 Komisja dokona przeglądu korzystania z gwarancji UE do stycznia 2017 r. i przedłoży niezależną ocenę funkcjonowania EFIS, ECDI i Europejskiego portalu projektów inwestycyjnych najpóźniej do lipca 2018 r. Jednak – jak zauważono w komunikacie – pewne ważne wnioski można wyciągnąć już teraz.

W tym kontekście wzywa się Radę Europejską do przyjęcia następujących priorytetów:

Zważywszy na konkretne rezultaty wzmocniony EFIS będzie funkcjonował również po zakończeniu wstępnego trzyletniego okresu, aby wypełniać istniejące w dalszym ciągu luki i niedoskonałości rynku oraz dalej mobilizować finansowanie przez sektor prywatny inwestycji kluczowych dla przyszłości Europy z punktu widzenia tworzenia nowych miejsc pracy, wzrostu gospodarczego i konkurencyjności, cechujących się wyższą wartością dodaną. W tym celu jesienią Komisja zaprezentuje odpowiednie wnioski ustawodawcze, aby przedłużyć okres funkcjonowania EFIS, mając na względzie ograniczone środki budżetowe.

Z uwagi na powodzenie segmentu MŚP w EFIS zostanie on szybko poszerzony, zgodnie z istniejącymi ramami, z korzyścią dla MŚP oraz spółek o średniej kapitalizacji we wszystkich państwach członkowskich. Komisja będzie współpracować z radą kierowniczą EFIS, aby wykorzystać wszystkie istniejące możliwości, jakie daje rozporządzenie w sprawie EFIS, aby wzmocnić segment MŚP 46 .

Komisja rozważy możliwość skorzystania z modelu wzorowanego na EFIS w odniesieniu do inwestycji w rozwijających się państwach trzecich.

Łączenie wsparcia EFIS z europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi zostanie dodatkowo uproszczone, a przeszkody legislacyjne i inne bariery uniemożliwiające takie łączenie zostaną usunięte. W szczególności przenalizowane zostaną możliwości zmiany mających zastosowanie przepisów w ramach zbliżającego się śródokresowego przeglądu WRF 47 . Komisja i EBI do końca 2016 r. opracują wykaz przewodnich projektów zawierający konkretne przykłady takiego łączenia.

Centrum Doradztwa zostanie wzmocnione w celu precyzyjniejszego docierania do zainteresowanych i wspierania rozwoju doradztwa na szczeblu lokalnym, a także współpracy z krajowymi bankami prorozwojowymi. Komisja rozważy synergie między istniejącymi pulami środków finansowych UE przeznaczonych na pomoc techniczną w celu zwiększenia elastyczności świadczenia usług pomocy technicznej i umożliwienia szybkich odpowiedzi na potrzeby rynku.

Tworzenie Platform inwestycyjnych będzie w dalszym ciągu wspierane, przy dużym zaangażowaniu Komisji, grupy EBI, krajowych banków prorozwojowych i innych właściwych podmiotów.

EFIS będzie w dalszym ciągu przyczyniał się do rozwoju rynku projektów z dziedziny zrównoważonego rozwoju/ zielonych projektów poprzez wspieranie w szczególności rozwoju rynku zielonych obligacji w Europie i poprawę koordynacji dotychczasowych wysiłków.

Komisja będzie w dalszym ciągu realizować swoje priorytety w zakresie jednolitego rynku. Wraz z Eurostatem Komisja doprecyzuje kwestie dotyczące rachunkowości partnerstw publiczno-prywatnych i w razie potrzeby dokona przeglądu odpowiednich wytycznych.

Państwa członkowskie powinny również ustalić jasne priorytety, przygotować konkretne projekty inwestycyjne z pomocą Centrum Doradztwa – szczególnie w odniesieniu do projektów transgranicznych – oraz zorganizować projekty w optymalny sposób, aby zapewnić lepsze wykorzystanie instrumentów finansowych. W kontekście procesu europejskiego semestru państwa członkowskie powinny wdrożyć indywidualne zalecenia w celu zlikwidowania krajowych barier dla inwestycji.

Regularne przeglądy dokonywane przez Radę Europejską, Parlament Europejski i Radę w odpowiednich składach, a także współpraca z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów, zapewni niezbędną odpowiedzialność polityczną, aby te inicjatywy w dalszym ciągu osiągały rezultaty. Komisja i EBI również będą kontynuować kontakty z kluczowymi zainteresowanymi stronami na poziomie krajowym i regionalnym w celu zorganizowania ukierunkowanych działań następczych mających na celu omówienie i opracowanie konkretnych rozwiązań w odpowiedzi na lokalne i regionalne potrzeby.

Komisja wzywa Radę Europejską do poparcia kontynuacji wszystkich wysiłków w kontekście wdrażania planu inwestycyjnego dla Europy, zgodnie z treścią niniejszego komunikatu. Komisja zwraca się do Parlamentu Europejskiego i Rady, jako prawodawcy Unii, o zapewnienie szybkich działań następczych w odniesieniu do wszelkich aspektów ustawodawczych Planu.

(1)

     COM(2014) 903 wersja ostateczna

(2)

     EUCO 237/14, dostępny jest na stronie internetowej http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ec/146411.pdf  

(3)

     Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 z dnia 25 czerwca 2016 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), Europejskiego Centrum Doradztwa i Europejskiego Portalu Projektów Inwestycyjnych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 – Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1).

(4)

     Europejska prognoza gospodarcza z wiosny 2016 r. została opublikowana dnia 3 maja 2016 r. i jest dostępna na stronie internetowej http://ec.europa.eu/economy_finance/eu/forecasts/2016_spring_forecast_en.htm

(5)

     Jest to zgodne ze stanowczym zobowiązaniem UE potwierdzonym podczas konferencji klimatycznej w Paryżu w grudniu 2015 r.

(6)

     Najbliższy „Nowy europejski program na rzecz umiejętności” będzie poświęcony konkretnie zagadnieniu inwestowania oraz poprawy umiejętności oraz kapitału ludzkiego w szerszym kontekście: choć powszechnie uważa się, że umiejętności napędzają badania i rozwój, innowacje, zdolność do zatrudnienia i konkurencyjność, dowody pokazują jednak, że znaczną część europejskiej siły roboczej (ok. 20%) charakteryzuje niski poziom umiejętności podstawowych. Utrudnia to zatrudnienie tych pracowników o niskich kwalifikacjach i przyczynia się do wzrostu bezrobocia strukturalnego. Jednocześnie istnieje wiele wakatów z powodu niedoboru wykwalifikowanych pracowników. Świadczy to o istnieniu strukturalnej luki inwestycyjnej w sferze kapitału ludzkiego. Wyposażanie większej liczby ludzi w lepsze i bardziej adekwatne umiejętności wymaga odpowiedniego finansowania oraz reform strukturalnych w celu poprawy skuteczności systemów edukacji i szkoleń.

(7)

   Realizacja EFIS została przyspieszona zgodnie z przejściowym przepisem rozporządzenia (UE) 2015/1017.

(8)

      http://www.eib.org/eiah/  

(9)

    https://ec.europa.eu/priorities/european-investment-project-portal-eipp_en  

(10)

   Zob. komunikat „Realizacja Agendy jednolitego rynku na rzecz zatrudnienia, wzrostu i inwestycji”, również dziś przyjęty.

(11)

   W zestawie zaleceń dla poszczególnych państw członkowskich, który Komisja przyjęła w maju, szczególny nacisk położono na inwestycje, domagając się w odpowiednich przypadkach rozwiązania kwestii niedoboru inwestycji, zwłaszcza w infrastrukturę i aktywa niematerialne i prawne, a także przyjęcia i wprowadzenia niezbędnych reform strukturalnych w celu poprawy otoczenia inwestycyjnego, co miałoby charakter uzupełniający względem działań na poziomie UE. Zob. COM(2016) 321 wersja ostateczna.

(12)

   Ponieważ nieodłącznym elementem modelu biznesowego EBI jest uruchamianie prywatnych źródeł do finansowania projektów w celu maksymalizacji wykorzystania ograniczonych środków publicznych, gwarancje z budżetu UE na kwotę 16 mld euro oraz 5 mld euro wkładu EBI stanowią podstawę przyciągania znaczącego prywatnego kapitału.

(13)

   Ogólny przegląd dostępny jest na stronie internetowej http://www.eib.org/efsi/index.htm Projekty te zostały zatwierdzone przez grupę EBI i poddane weryfikacji przez komitet inwestycyjny EFIS (lub Komisję, przed ustanowieniem komitetu inwestycyjnego). Niektóre projekty nie zostały jeszcze podpisane. Z tego względu końcowe dane mogą ulec zmianie.

(14)

   Lista zatwierdzonych projektów w ramach segmentu infrastruktury i innowacji jest dostępna na stronie internetowej http://www.eib.org/efsi/efsi-projects/index.htm  Lista podpisanych porozumień z pośrednikami w ramach segmentu MŚP jest dostępna na stronie internetowej http://www.eif.org/what_we_do/efsi/index.htm  Więcej informacji z podziałem na sektory i państwa członkowskie można znaleźć na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/priorities/jobs-growth-and-investment/investment-plan_en  

(15)

   Zob. art. 5 rozporządzenia (UE) nr 2015/1017. Dalsze zasady przewodnie zostały ujęte w tabeli wskaźników EFIS: Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/1558 z dnia 22 lipca 2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 poprzez ustanowienie tabeli wskaźników do celów stosowania gwarancji UE (Dz.U. L 244 z 19.9.2015, s. 20).

(16)

   Komitet inwestycyjny EFIS to komitet złożony z ośmiu niezależnych ekspertów odpowiedzialnych za zatwierdzanie wykorzystania gwarancji UE w ramach EFIS. CV członków komitetu dostępne są na stronie internetowej http://www.eib.org/efsi/governance/efsi-investment-committee/index.htm

(17)

     Działania specjalne to działania, dla których wewnętrzny rating EBI jest niższy od ratingu na poziomie inwestycyjnym, tj. działania bardziej ryzykowne niż zasadnicza działalność EBI.

(18)

     Przez koncentrację na wstępie wsparcia z EFIS na realizację inicjatywy InnovFin w ramach programu „Horyzont 2020” i programy gwarancji dla MŚP w ramach COSME oraz wzmocnienie mandatu EBI w zakresie wykorzystania kapitału wysokiego ryzyka.

(19)

     Obejmuje to zachęty wspierające włączenie ekologicznych efektów zewnętrznych do procesów decyzyjnych rynku finansowego.

(20)

     Nowe instrumenty pilotażowe, takie jak instrument finansowania prywatnego na rzecz efektywności energetycznej (PF4EE) oraz mechanizm finansowy na rzecz kapitału naturalnego, mogą pomóc wskazać kierunek rozwoju.

(21)

   W komunikacie z 2014 r. „Plan inwestycyjny dla Europy” Komisja zaleciła państwom członkowskim, aby zobowiązały się do znacznie większego wykorzystania innowacyjnych instrumentów finansowych w najważniejszych obszarach inwestycji, takich jak: wsparcie na rzecz MŚP, efektywność energetyczna, technologie informacyjno-komunikacyjne, transport i wsparcie na rzecz badań i rozwoju. Pozwoliłoby to osiągnąć łącznie dwukrotne zwiększenie wykorzystania instrumentów finansowych w ramach funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na okres programowania 2014-2020.

(22)

   Rada kierownicza EFIS przyjęła zbiór reguł dotyczących działań EFIS w odniesieniu do platform inwestycyjnych i krajowych banków prorozwojowych, który jest dostępny na stronie internetowej http://www.eib.org/attachments/strategies/efsi_steering_board_rules_applicable_to_operations_with_investment_platforms_and_npbs_or_institutions_en.pdf  

(23)

    http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/thefunds/fin_inst/pdf/efsi_esif_compl_en.pdf  

(24)

     Rozporządzenie (UE) nr 1316/2013 ustanawiające instrument „Łącząc Europę”, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010. Od początku 2015 r. zatwierdzono 4 projekty wykorzystujące instrument dłużny „Łącząc Europę” (lub dotychczas stosowany instrument finansowy – inicjatywa w zakresie obligacji projektowych). Projekty te stanowią dźwignię dla inwestycji na łączną kwotę 1,8 mld euro, oprócz inwestycji uruchomionych dzięki EFIS.

(25)

     Rozporządzenie (UE) nr 1291/2013 ustanawiające „Horyzont 2020” – program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (2014-2020) oraz uchylające decyzję nr 1982/2006/WE.

(26)

   Np. w zakresie efektywności energetycznej, inteligentnej mobilności w miastach oraz innowacyjnych technologii dotyczących paliw alternatywnych i pojazdów elektrycznych, sieci szerokopasmowych, a także chorób zakaźnych.

(27)

     Np. projekty transgraniczne z programu sieci transeuropejskich.

(28)

   COM(2015) 361 wersja ostateczna.

(29)

   W lutym 2015 r. Niemcy ogłosiły, że za pośrednictwem banku KfW wniosą w plan inwestycyjny wkład w wysokości 8 mld euro. Również w lutym Hiszpania zadeklarowała, że za pośrednictwem Instituto de Crédito Oficial wniesie wkład w wysokości 1,5 mld euro. W marcu 2015 r. z kolei Francja zapowiedziała, że wniesie 8 mld euro za pośrednictwem Caisse des Dépôts i Bpifrance, a Włochy obiecały wpłatę 8 mld euro za pośrednictwem Cassa Depositi e Prestiti. W kwietniu 2015 r. Luksemburg zapowiedział, że wniesie 80 mln euro za pośrednictwem Société Nationale de Crédit et d’Investissement, a Polska zadeklarowała, że przeznaczy na działania w ramach planu 8 mld euro ze środków Banku Gospodarstwa Krajowego. W czerwcu 2015 r. Słowacja obiecała wnieść wkład w wysokości 400 mln euro za pośrednictwem swoich krajowych banków prorozwojowych: Slovenský Investičný Holding i Slovenská Záručná a Rozvojová Banka, a Bułgaria zadeklarowała wkład w wysokości 100 mln euro ze środków Bułgarskiego Banku Rozwoju. W dniu 16 lipca 2015 r. Zjednoczone Królestwo zapowiedziało, że przeznaczy 6 mld funtów (ok. 8,5 mld euro) na projekty korzystające z finansowania ze środków EFIS.

(30)

      http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-5723_en.htm

(31)

      http://www.eib.org/eiah/  

(32)

     W tym zakresie ułatwieniem powinna być pomoc techniczna specjalnie w odniesieniu do sieci szerokopasmowych, a także połączenie elementu dotyczącego łączności szerokopasmowej w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, programu „Horyzont 2020” oraz EFIS.

(33)

     Portal projektów funkcjonuje od dnia 1 czerwca i jest dostępny pod adresem http://ec.europa.eu/eipp . Tworząc to miejsce wymiany informacji, Komisja starała się zaspokoić potrzeby zarówno promotorów projektów europejskich, jak i zagranicznych inwestorów. Ocena jakości projektów należeć będzie jednak wyłącznie do potencjalnych inwestorów. Publikacja informacji o projekcie inwestycyjnym na Portalu projektów nie stanowi warunku ani gwarancji otrzymania jakiegokolwiek wsparcia finansowego ze środków UE lub EBI/EFIS, a jeżeli na projekty już otrzymujące wsparcie ze środków UE i/lub EBI/EFIS potrzebne są dodatkowe środki finansowe, na Portalu można również zamieszczać stosowne informacje na ich temat.

(34)

   COM(2016) 361

(35)

     COM(2015) 80

(36)

     Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/467 z dnia 30 września 2015 r. zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/35 w zakresie obliczania regulacyjnych wymogów kapitałowych w odniesieniu do kilku kategorii aktywów posiadanych przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji (Dz.U. L 85 z 1.4.2016, s. 6).

(37)

   Zawiadomienie Komisji dotyczące pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE jest dostępne na stronie internetowej http://ec.europa.eu/competition/state_aid/modernisation/notice_of_aid_en.pdf  

(38)

   Wskaźniki fiskalne (deficyt i dług) do wykorzystania w kontekście procedury nadmiernego deficytu oraz paktu stabilności i wzrostu wynikają z Traktatu i są zapewniane przez Eurostat. Pojęcia i definicje pochodzą z Europejskiego Systemu Rachunków (ESA 2010), który jest zgodny z międzynarodowymi standardami rachunkowości i został przyjęty rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 549/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych w Unii Europejskiej, Dz.U. L 174 z 26.6.2013, s. 1. W interesie decydentów i w ogólnie pojętym interesie publicznym leży, aby wskaźniki te były obliczane zgodnie z najwyższymi standardami jakości oraz aby umożliwiały dokonywanie porównań pomiędzy państwami członkowskimi.

(39)

   Podręcznik dotyczący deficytu i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych – Wdrażanie ESA 2010 – wersja 2016, dostępny jest na stronie internetowej http://ec.europa.eu/eurostat/web/products-manuals-and-guidelines/-/KS-GQ-16-001  

(40)

   Porady można znaleźć tutaj:  http://ec.europa.eu/eurostat/web/government-finance-statistics/methodology/advice-to-member-states  

(41)

     Dyrektywa 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych; dyrektywa 2014/25/WE w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych; oraz dyrektywa 2014/23/EU w sprawie udzielania koncesji.

(42)

     Więcej informacji na temat zielonych zamówień publicznych można uzyskać na stronie internetowej http://ec.europa.eu/environment/gpp/index_en.htm  

(43)

   COM(2016) 321 final.

(44)

     COM(2015) 468 final

(45)

     Dnia 26 listopada 2015 r. Komisja przyjęła wniosek w sprawie rozporządzenia dotyczącego utworzenia Programu wspierania reform strukturalnych na lata 2017–2020 oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1303/2013 oraz (UE) nr 1305/2013, COM(2015) 701 final.

(46)

     Obejmuje to przeniesienie kwoty do 500 mln EUR na gwarancje unijne z segmentu infrastruktury i innowacji do segmentu MŚP oraz wykorzystanie gwarancji EFIS na dodatkowe zasilenie instrumentów gwarancji kredytowych w ramach InnovFin i COSME, a także programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI). Doprowadzi to do zwiększenia całkowitego przydziału środków budżetowych na te instrumenty i umożliwi EFI finansowanie znaczących dodatkowych działań.

(47)

     Mogłoby to obejmować wprowadzenie mechanizmów, które zachęcałyby państwa członkowskie do uzupełniania unijnych instrumentów finansowych środkami przydzielonymi w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, odejście od dotacji, w przypadkach gdy instrumenty finansowe zapewniają większą wartość dodaną, oraz dopuszczenie, w razie koniczności, łączenia dotacji i instrumentów finansowych ze wsparciem z EFIS, wraz z powiązaniem poziomu wsparcia finansowego w przypadku danego projektu z jego dostosowaniem do celów polityki UE oraz wzmocnieniem uwarunkowań ex ante.