14.6.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 183/30

1.

Unijne systemy kształcenia i szkolenia – jako kluczowe czynniki sprzyjające tworzeniu lepszych miejsc pracy oraz większemu wzrostowi i większej konkurencyjności – stają przed ważnymi zadaniami, w których realizacji może pomóc stałe podnoszenie jakości. Wśród zadań tych są: poszerzanie dostępu, redukowanie odsetka osób wcześnie kończących naukę i podnoszenie odsetka osób pozostających w systemie, wspieranie innowacyjnego uczenia się, a także dbanie, by osoby uczące się – niezależnie od pochodzenia społeczno-ekonomicznego – nabywały wiedzy, umiejętności i kompetencji niezbędnych dla społeczeństwa inkluzywnego, aktywności obywatelskiej, uczenia się przez całe życie oraz poszerzania swoich szans na zatrudnienie.

2.

Mechanizmy zapewniania jakości mogą odegrać ważną rolę we wspieraniu instytucji kształcenia i szkolenia oraz osób kształtujących politykę w radzeniu sobie z tymi zadaniami, gwarantując, że zarówno jakość systemów kształcenia i szkolenia, jak i jakość pojedynczych instytucji będą adekwatne. Zapewnianie jakości – jako jeden z szeregu środków stosowanych przez rządy i instytucje – zwiększa przejrzystość oraz przekonuje o adekwatności i jakości wiedzy, umiejętności, kompetencji i kwalifikacji, przekonanie to zaś jest oparte na przekonaniu o jakości instytucji i organizatorów kształcenia i szkolenia.

3.

Europejskie instrumenty zapewniania jakości – wraz z europejskimi ramami kwalifikacji (EQF), ramami kwalifikacji w europejskim obszarze szkolnictwa wyższego oraz odnośnymi krajowymi ramami kwalifikacji – pomogły rozwinąć kulturę jakości w instytucjach kształcenia i szkolenia, a to z kolei ułatwiło mobilność edukacyjną i zawodową między krajami i systemami.

4.

Jak wynika z doświadczeń w dziedzinie szkolnictwa wyższego oraz kształcenia i szkolenia zawodowego, elastyczne rozwiązania z zakresu zapewniania jakości mogą wesprzeć podnoszenie jakości w uczeniu się formalnym i pozaformalnym we wszystkich sektorach kształcenia i szkolenia oraz odpowiedzieć na upowszechniające się zjawiska, takie jak otwarte zasoby edukacyjne i edukacja transgraniczna, w tym franczyza (2).

1.

Istnieją znaczne możliwości, jeżeli chodzi o tworzenie skuteczniejszych podejść do zapewniania jakości we wszystkich sektorach kształcenia i szkolenia – podejść, które polegałyby nie na kontroli poszczególnych elementów, ale na rozwijaniu prawdziwej, głęboko zakorzenionej kultury podnoszenia jakości w nauczaniu i uczeniu się, mogącej skutkować podnoszeniem standardów i poprawą efektów uczenia się.

2.

Zapewnianie jakości – w ramach ciągłego podnoszenia jakości – powinno wspierać reformy systemów kształcenia i szkolenia zgodnie z unijnymi i krajowymi programami reform.

3.

W szkolnictwie wyższym zapewnianie jakości – zwłaszcza wewnętrzne zapewnianie jakości – coraz skuteczniej pomaga instytucjom szkolnictwa wyższego realizować ich cele. Kształt zewnętrznego zapewniania jakości w poszczególnych państwach członkowskich różni się zależnie od krajowych potrzeb i warunków – do zwiększania zaufania i podnoszenia standardów przyczyniają się m.in. akredytacja programowa i oceny instytucjonalne. W zewnętrznym zapewnianiu jakości wzrasta tendencja do ocen instytucjonalnych, co pozwala instytucjom szkolnictwa wyższego dostosowywać ofertę w sposób bardziej elastyczny, odpowiadający ich własnym potrzebom oraz potrzebom osób uczących się, rynku pracy i społeczeństwa.

4.

Transgraniczna współpraca w zapewnianiu jakości we wspomnianej dziedzinie ma do odegrania zasadniczą rolę w budowaniu zaufania i podnoszeniu standardów jakości, wspieraniu mobilności edukacyjnej, tworzeniu przyjaznych warunków dla wspólnych programów oraz przyczynianiu się do sprawnego funkcjonowania transgranicznego szkolnictwa wyższego i szkolnictwa wyższego w formie franczyzy. Umożliwienie agencjom zapewniania jakości transgranicznego zapewniania jakości dzięki Europejskiemu Rejestrowi Zapewniania Jakości w Szkolnictwie Wyższym (EQAR) – przy równoczesnym przestrzeganiu wymogów krajowych – powinno pomóc rozwinąć europejski wymiar zapewniania jakości oraz ułatwić ocenę transgraniczną i uprościć procedury wspólnych programów.

5.

W kształceniu i szkoleniu zawodowym postępom w rozwijaniu kultury jakości w państwach członkowskich sprzyjają narzędzia i materiały szkoleniowe opracowane w ramach sieci EQAVET (3), a większość państw członkowskich albo już wdrożyła, albo obecnie opracowuje krajowe podejście do zapewniania jakości zgodne z EQAVET. Należy dołożyć starań, zwłaszcza by w ramach rozwiązań z zakresu zapewniania jakości bardziej uwzględniane były efekty uczenia się oraz by stosownie do krajowego kontekstu brane były pod uwagę uczenie się pozaformalne i uczenie się poprzez praktykę w miejscu pracy w kontekście formalnym lub pozaformalnym.

6.

Doświadczenie związane z EQAVET może posłużyć za podstawę do rozwijania całościowego podejścia do zapewniania jakości w dziedzinie uczenia się dorosłych.

7.

Większa przejrzystość zapewniania jakości w różnych sektorach oraz rozwiązań w zakresie walidowania uczenia się pozaformalnego i nieformalnego, w tym wszystkich form uczenia się on-line, pomogłaby także budować zaufanie i wspierać drożność między sektorami i krajami.

1.

Rozwijały i promowały kulturę podnoszenia jakości w kształceniu i szkoleniu w celu podnoszenia jakości wiedzy, umiejętności i kompetencji zdobywanych przez osoby uczące się oraz jakości procesu uczenia się – z odpowiednim wykorzystaniem europejskich instrumentów zapewniania jakości.

2.

Wzmocniły potencjał rozwiązań z zakresu zapewniania jakości, tak by można było radzić sobie z obecnymi i przyszłymi zmianami w kształceniu i szkoleniu, takimi jak wszelkie formy uczenia się on-line, oraz zadbały o dostatecznie elastyczny zakres działań organów zapewniania jakości w tym kontekście.

3.

Zapewniły większą przejrzystość w odniesieniu do wyników ocen jakości.

4.

Korzystały z możliwości finansowych, które daje program Erasmus+, by rozwijać innowacyjne projekty transnarodowe zwiększające potencjał zapewniania jakości we wspieraniu trwałych reform w dziedzinie kształcenia i szkolenia w UE, a w stosownym przypadku korzystały z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w celu stymulowania rozwoju systemów kształcenia i szkolenia gwarantujących jakość.

5.

Poprzez zapewnianie jakości sprzyjały promowaniu dobrego jakościowo nauczania w kształceniu i szkoleniu.

6.

W ramach procesu bolońskiego wspierały trwającą weryfikację standardów i wytycznych w dziedzinie zapewniania jakości w europejskim obszarze szkolnictwa wyższego, po to by zwiększyć ich przejrzystość, zastosowanie i użyteczność – w tym ich zakres – kładąc przy tym nacisk na podnoszenie standardów jakości.

7.

W stosownym przypadku zachęcały do współpracy transgranicznej między organami zapewniania jakości we wszystkich sektorach i dla wszystkich form kształcenia i szkolenia.

8.

Przy wsparciu krajowych agencji zapewniania jakości dbały o jakość edukacji oferowanej przez instytucje szkolnictwa wyższego, które mają filie i kursy w ramach franczyzy za granicą, poprzez ściślejszą współpracę między agencjami zapewniania jakości w państwach wysyłających i przyjmujących lub pozwalając agencjom zarejestrowanym w EQAR oceniać instytucje dysponujące ofertą transgraniczną i franczyzową w celu minimalizowania wątpliwości co do jakości oraz zachęcania do współpracy transgranicznej i wzajemnego uczenia się.

9.

Nadal wdrażały ramy EQAVET w celu rozwijania kultury zapewniania jakości w państwach członkowskich i pomiędzy nimi, w tym na szczeblu organizatorów kształcenia i szkolenia zawodowego, zwłaszcza starając się ustanowić na szczeblu krajowym do końca 2015 roku – zgodnie z komunikatem z Brugii – wspólne ramy zapewniania jakości dla organizatorów kształcenia i szkolenia zawodowego, obejmujące uczenie się w szkole oraz uczenie się poprzez praktykę w miejscu pracy – stosownie do kontekstu krajowego.

10.

Zapewniły regularną ocenę systemów, środków i instrumentów zapewniania jakości w celu wzmocnienia ich ciągłego rozwoju i skuteczności.

1.

Kontynuowały promowanie przejrzystości i komplementarności sektorowych podejść do zapewniania jakości, opierając się na europejskich zasadach zapewniania jakości w perspektywie uczenia się przez całe życie, po to by zagwarantować osobom uczącym się jakość efektów, a także zwiększyć drożność między sektorami kształcenia i szkolenia. Wśród dalszych działań mogłyby się znaleźć:

2.

Wykorzystały potencjał zapewniania jakości, by zintensyfikować wdrażanie krajowych ram kwalifikacji związanych z europejskimi ramami kwalifikacji (EQF).

3.

Skorzystały z prac toczących się w ramach procesu bolońskiego w dziedzinie szkolnictwa wyższego, by użyć potencjału zapewniania jakości w celu zwiększenia wzajemnego zaufania i przejrzystości jako podstawy do przejścia ku płynniejszemu uznawaniu wszystkich stosownych kwalifikacji.

4.

Uwzględniając doświadczenie uzyskane w dziedzinie szkolnictwa wyższego, starały się zwiększyć transnarodową przejrzystość rozwiązań z zakresu zapewniania jakości w innych sektorach i na innych poziomach kształcenia i szkolenia.

5.

Przeanalizowały rozwiązania z zakresu zapewniania jakości w celu skuteczniejszego podjęcia problemu jakości uczenia się pozaformalnego i uczenia się poprzez praktykę w miejscu pracy – stosownie do kontekstu krajowego – opierając się w odpowiednim przypadku m.in. na ramach EQAVET.

6.

Dalej analizowały stosowne kwestie z zakresu zapewniania jakości związane z wszelkimi formami uczenia się on-line, takie jak ocena i certyfikowanie nowych sposobów uczenia się i nauczania.

7.

Pracowały – zwłaszcza w świetle ostatniego sprawozdania Komisji oceniającego ramy EQF oraz jej sprawozdań z postępów w zapewnianiu jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym i w szkolnictwie wyższym (6) – na rzecz ściślejszego skoordynowania i ulepszenia EQAVET oraz europejskich narzędzi zapewniania jakości w szkolnictwie wyższym, zwłaszcza poprzez zastosowanie podejścia opartego na efektach uczenia się oraz z pomocą instrumentów przejrzystości takich jak EQF, Europass i europejskie systemy transferu punktów/osiągnięć.

8.

W ramach otwartej metody koordynacji zbadały, czy państwa członkowskie mogłyby wzmocnić swoją ofertę i inicjatywy z zakresu zapewniania jakości w dziedzinie edukacji przedszkolnej, edukacji szkolnej oraz w dziedzinie uczenia się dorosłych – w świetle doświadczeń uzyskanych w innych sektorach.

9.

Nadal promowały współpracę w dziedzinie zapewniania jakości na szczeblu międzynarodowym we wszystkich sektorach poprzez współpracę z organizacjami międzynarodowymi, dialog polityczny z kluczowymi partnerami międzynarodowymi oraz partnerstwa z instytucjami z całego świata.

1.

Nadal zwiększała związki i synergię między unijnymi narzędziami przejrzystości wspierającymi zapewnianie jakości, uznawanie i mobilność, starając się o większą komplementarność i konwergencję między takimi narzędziami, w tym opierając się na wynikach konsultacji w sprawie europejskiego obszaru umiejętności i kwalifikacji.

2.

Nadal doskonaliła wzajemne uczenie się w drodze europejskiej współpracy w dziedzinie zapewniania jakości we wszystkich sektorach, w tym za pomocą środków finansowych z programu Erasmus+.

3.

Zbadała, w jaki sposób wesprzeć państwa członkowskie w rozwijaniu rozwiązań z zakresu zapewniania jakości, tak by uwzględnić różne sposoby uczenia się i nauczania lub by rozwiązania te mogły być stosowane w różnych sektorach i poziomach kształcenia i szkolenia.