KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 23.7.2014

COM(2014) 520 final

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Efektywność energetyczna i jej wkład w bezpieczeństwo energetyczne a ramy polityczne dotyczące klimatu i energii do roku 2030

{SWD(2014) 255 final}
{SWD(2014) 256 final}

1.Wprowadzenie

Komisja niedawno przedstawiła ramy polityczne na okres 2020–2030 dotyczące klimatu i energii 1 . W ramach tych zaproponowano ambitne cele redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz stosowania energii odnawialnej jako etapu na drodze Unii do konkurencyjnej gospodarki niskoemisyjnej. Ponadto promuje się w nich ograniczenie zależności energetycznej oraz dostępniejszą cenowo energię dla biznesu i konsumentów dzięki dobrze funkcjonującemu rynkowi wewnętrznemu. Ramy polityczne do 2030 r. zostały uzupełnione o bardziej szczegółową analizę bezpieczeństwa energetycznego Unii, przy uwzględnieniu ostatnich wydarzeń geopolitycznych na wschodniej granicy UE, oraz o strategię proponującą konkretne działania w celu zmniejszenia zależności energetycznej w najbliższej przyszłości oraz w perspektywie długoterminowej 2 .

Zgodnie z prośbą Rady Europejskiej 3 w niniejszym komunikacie wyjaśniono i przedstawiono w ujęciu ilościowym udział, jaki efektywność energetyczna mogłaby mieć w ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych oraz w zwiększaniu bezpieczeństwa energetycznego Unii. Oba te procesy są aspektami zintegrowanych ram politycznych dotyczących klimatu i energii. Zgodnie z dyrektywą w sprawie efektywności energetycznej niniejszy komunikat przedstawia także perspektywy osiągnięcia 20% celu w zakresie efektywności energetycznej do 2020 r.

Efektywność energetyczna ma do odegrania podstawową rolę w przejściu do bardziej konkurencyjnego, bezpiecznego i zrównoważonego systemu energetycznego, którego centrum będzie wewnętrzny rynek energii. Energia zasila nasze społeczeństwa i gospodarki, jednak przyszły wzrost musi być napędzany mniejszą ilością energii i przy mniejszych kosztach. Unia jest w stanie wcielić ten nowy paradygmat w życie. Jak pokazują dane, UE rozpoczęła proces oddzielania wzrostu gospodarczego od zużycia energii poprzez zwiększanie efektywności energetycznej na długo przed kryzysem z 2008 r. Od tego czasu proces oddzielania wzrostu gospodarczego od zużycia energii nabierał tempa, napędzany przez sygnały cenowe oraz kompleksowy zestaw strategii politycznych w zakresie efektywności energetycznej (zob. wykres).

Wykres 1. Ewolucja zużycia energii oraz PKB w UE w latach 1995–2013

Źródło: Służby Komisji na podstawie danych Eurostatu

2.Perspektywy osiągnięcia celu określonego na 2020 r.

Bieżące ramy polityczne w zakresie efektywności energetycznej

Orientacyjny cel oszczędności energii na poziomie 20% w 2020 r. został ustalony jako główny cel w zakresie efektywności energetycznej 4 . Państwa członkowskie ustaliły niewiążące krajowe cele w zakresie efektywności energetycznej. Cele te wspierane się przez:

dyrektywę w sprawie efektywności energetycznej 5 ;

dyrektywę w sprawie charakterystyki energetycznej budynków 6 ;

regulacje dotyczące produktów ustalające minimalne standardy charakterystyki energetycznej oraz zapewniające umieszczenie odpowiednich informacji dotyczących efektywności energetycznej na etykietach produktów 7 ;

normy emisji CO2 dla samochodów i vanów 8 ;

zwiększone finansowanie przez europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, „Horyzont 2020” oraz specjalne instrumenty, takie jak ELENA 9 oraz Europejski Fundusz na rzecz Efektywności Energetycznej;

wprowadzenie inteligentnych liczników energii jako efekt dyrektywy w sprawie wewnętrznego rynku energii 10 ;

unijny system handlu uprawnieniami do emisji (ETS) 11 .

Opis stanu wdrożenia bieżącego prawodawstwa znajduje się w Ramce 1.

Strategie polityczne w zakresie efektywności energetycznej przynoszą wymierne rezultaty

W efekcie działań na rzecz efektywności energetycznej budynki zużywają mniej energii, energochłonny sprzęt jest eliminowany z rynku, a etykiety na urządzeniach gospodarstwa domowego, takich jak telewizory i bojlery, umożliwiają konsumentom dokonywanie świadomych wyborów podczas zakupów. Władze publiczne, przemysł, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz gospodarstwa domowe mają coraz większą świadomość możliwości oszczędzania energii. W przypadku transportu wymogi w zakresie emisji CO2 spowodują obniżenie średnich emisji dla nowych samochodów osobowych w 2021 r. o 40 % w porównaniu z 2007 r.

Umiejscowienie tych działań we wspólnych ramach politycznych Unii pozwoliło wykorzystać skalę rynku wewnętrznego, a także umożliwiło krajowym decydentom na uczenie się od siebie nawzajem. Te europejskie ramy uzupełniają krajowe działania, takie jak dobrowolne porozumienia, zobowiązania do efektywności energetycznej, programy finansowania oraz kampanie informacyjne. Postęp państw członkowskich w zakresie efektywności energetycznej poddawany jest corocznemu przeglądowi w ramach europejskiego semestru.

Zarówno na szczeblu krajowym, jaki i na szczeblu UE strategie polityczne i działania związane z efektywnością energetyczną nabierają coraz większego rozpędu.

Potrzebne są dalsze wysiłki, żeby osiągnąć cel UE w obszarze oszczędzania energii do 2020 r.

Na podstawie analiz działań państw członkowskich oraz dodatkowych prognoz Komisja szacuje, że w 2020 r. UE osiągnie oszczędności energii na poziomie około 18–19% 12 . Należy zauważyć, że około 1/3 całego postępu w osiąganiu celu na 2020 rok wynika z niższego niż zakładany wzrostu gospodarczego w związku z kryzysem finansowym. Dlatego ważne jest, żeby uniknąć samozadowolenia co do osiągnięcia celu 20 % oraz uniknąć niedoszacowania wysiłków, jakie będą wymagane dla osiągnięcia celów wyznaczonych na okres po 2020 r.

Biorąc pod uwagę liczne korzyści płynące z oszczędzania energii, a także coraz liczniejsze dowody na to, że polityka efektywności energetycznej naprawdę przynosi efekty, niezwykle istotne jest to, aby podjąć dodatkowe wysiłki w celu zapewnienia całkowitego osiągnięcia celu. Wdrożenie ram legislacyjnych Unii wciąż jest opóźnione (zob. załączniki II i III). Jeżeli wszystkie państwa członkowskie będą teraz jednakowo intensywnie pracować nad pełnym wdrożeniem uzgodnionego prawodawstwa, osiągnięcie celu 20% jest możliwe bez konieczności podejmowania dodatkowych działań.

Wysiłki należy skupić na następujących elementach:

-Upewnienie konsumentów co do jakości zamieszkiwanych przez nich budynków poprzez wzmacnianie lokalnych i regionalnych weryfikacji krajowych kodeksów budowlanych oraz poprzez zapewnienie dokładnych informacji na temat charakterystyki energetycznej budynków na sprzedaż czy też wynajem 13 ;

-Pełne włączenie dostawców mediów we współpracę z klientami w celu oszczędzania energii 14 ;

-Wzmocnienie nadzoru rynku w zakresie efektywności energetycznej produktów, co wymaga odpowiednich zasobów we wszystkich państwach członkowskich i co zapewni równe warunki działania dla przemysłu i dostarczy konsumentom informacje potrzebne do dokonywania świadomych wyborów 15 .

3.Efektywność energetyczna: ocena potencjału na 2030 r.

Kluczowym celem przyszłej polityki klimatyczno-energetycznej jest utrzymanie przystępnych cen energii dla biznesu, przemysłu i konsumentów. Wynika z tego, iż podstawą ram politycznych do 2030 r. i zawartych w nich zamierzeń będzie potrzeba realizacji celów w zakresie klimatu i energii w sposób jak najbardziej efektywny pod względem kosztów. Takie podejście wymaga, żeby państwa członkowskie były elastyczne w realizacji swoich zobowiązań, uwzględniając krajowe warunki. Na tej podstawie Komisja zaproponowała na 2030 r. wiążące cele w zakresie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 40 % (w porównaniu z emisjami w 1990 r.) oraz przynajmniej 27% udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużywanej energii. Te cele stanowią etapy pośrednie na opłacalnej drodze do konkurencyjnej gospodarki niskoemisyjnej w 2050 r.

W przypadku efektywności energetycznej ramy polityczne do 2030 r. także wskazywały, że osiągnięcie celu obniżenia emisji gazów cieplarnianych na 2030 r. w sposób racjonalny pod względem kosztów wymagałoby zwiększonych oszczędności energii rzędu 25% 16 . Niniejszy dokument bazuje na powyższym założeniu oraz przedstawia dalsze analizy potencjału ekonomicznego dla poprawy efektywności energetycznej i innych korzyści, jakie przynosi efektywność energetyczna.

3.1.    Konkurencyjność UE: wzrost gospodarczy, miejsca pracy i przemysł

Efektywność energetyczna odgrywa ważną rolę w procesie tworzenia miejsc pracy 17 i zwiększania wzrostu gospodarczego, zwłaszcza poprzez stymulowanie budownictwa, sektora zdolnego do szybkich reakcji, który może być podstawą ożywienia gospodarki i który nie podlega procesom delokalizacji.

W przypadku przemysłu polityka efektywności energetycznej ma na celu zmniejszenie ilości energii potrzebnej do danego procesu lub produktu, co oznacza zrobienie tego samego lub więcej za mniej bez negatywnych skutków dla przyszłego wzrostu. Europejskie przedsiębiorstwa, a zwłaszcza przemysł wytwórczy, już w znacznym stopniu przyczyniły się do tego, że Europa stała się jednym z najbardziej efektywnych energetycznie regionów świata. W tym sektorze w stopniu szczególnym poprawa efektywności energetycznej była często autonomiczną odpowiedzią na zmiany poziomu cen. Na przykład z historycznego punktu widzenia sektor przemysłu w UE wykorzystywał energię w sposób bardziej efektywny niż jego odpowiednik w Stanach Zjednoczonych, a w latach 2001–2011 jego energochłonność poprawiła się o prawie 19%, przy poprawie w Stanach Zjednoczonych na poziomie 9% 18 . W okresie 1990-2009 energochłonność przemysłu w UE-27 poprawiła się o 30% 19 .

Działają ramy prawne wspierające te trendy, a głównym narzędziem napędzającym poprawę efektywności energetycznej (i obniżenie emisji gazów cieplarnianych) w przemyśle jest unijny system handlu uprawnieniami do emisji, który zapewnia niezbędną przewidywalność prawa. Będzie to dalej wzmacniane dzięki rezerwie zapewniającej stabilność rynku dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, która zapewni systemowi większą odporność na wstrząsy.

Unijne ramy dla efektywności energetycznej okazały się motorem innowacji i wzrostu gospodarczego dla europejskich przedsiębiorstw. Efektywność energetyczna stała się szansą, zwłaszcza w budownictwie (sektorze zdominowanym przez małe i średnie przedsiębiorstwa). Efektywność energetyczna pobudza konkurencyjność poprzez tworzenie rynku na wydajne urządzenia o wysokiej wartości dodanej oraz zdecentralizowane technologie zarządzania energią. Rosnąca zależność od technologii informacyjno-komunikacyjnych w wielu sektorach jest szansą na uzyskanie dalszego przyrostu wydajności pod warunkiem, że systemy i platformy są wyposażone w otwarte standardowe interfejsy umożliwiające łatwą aktualizację i wprowadzenie dalszych innowacji. Przy wzrastającym globalnie popycie na produkty energooszczędne polityka efektywności energetycznej dodatkowo zapewnia przewagę europejskich produktów na rozwijających się rynkach i przyczynia się do zrównoważonego rozwoju gospodarczego.

Nowe technologie w budownictwie, produkcji i transporcie niosą potencjał dalszej poprawy efektywności energetycznej, jeśli zostaną z powodzeniem wprowadzone na szeroką skalę.

3.2. Budynki – niższe rachunki za prąd dla konsumentów

Poprawa efektywności energetycznej budynków może oznaczać oszczędności dla konsumentów. W UE gospodarstwa domowe przeznaczają średnio 6,4% dochodu do dyspozycji na zużycie energii na potrzeby domowe, z czego dwie trzecie na ogrzewanie, a jedną trzecią na inne cele 20 . W 2012 r. prawie 11% populacji UE nie było w stanie zapewnić odpowiedniego ogrzewania domu 21 . Jest to spowodowane rosnącymi cenami energii, których wzrost był jednak nieco łagodzony przez rosnącą konkurencję na wewnętrznym rynku energii oraz przez coraz większą efektywność energetyczną.

Po wprowadzeniu wymagań w zakresie efektywności w kodeksach budowlanych dzisiaj nowe budynki zużywają jedynie połowę energii w porównaniu z typowymi budynkami z lat 80-tych XX wieku. Jednak przykładowo 64% grzejników to wciąż nieefektywne modele niskotemperaturowe 22 , a 44% okien to wciąż okna jednoszybowe 23 . Już niedługo uwidoczni się wpływ na rynek nowych standardów w zakresie efektywności i oznakowania dla ogrzewaczy wody i powietrza. Jeśli chodzi o elektryczność, oczekuje się, że dzięki bardziej wydajnym urządzeniom konsumenci zaoszczędzą na rachunkach za energię 100 mld EUR rocznie do 2020 r., co daje 465 EUR na gospodarstwo domowe.

Prawo do bardziej informacyjnych, przejrzystych i częstszych rachunków oraz do udziału w rynku reagującym na zapotrzebowanie daje konsumentom możliwość aktywnego zarządzania własnym zużyciem energii. Podczas przygotowań do wdrożenia inteligentnych systemów pomiarowych lub przy ułatwianiu tego wdrożenia państwa członkowskie powinny skupić się na tworzeniu rynku na innowacyjne usługi energetyczne, na którym inwestycje w wydajne urządzenia oraz inteligentne zużycie i produkcję są opłacalne.

Efektywność energetyczna budynków wzrasta o 1,4% na rok 24 . Ta stosunkowo niska wartość wynika w głównej mierze z niskiej liczby renowacji. Państwa członkowskie, które odniosły największy sukces w redukowaniu nieefektywnego zużycia energii, osiągnęły to dzięki kombinacji surowych wymogów w zakresie energooszczędności dla nowych i modernizowanych budynków z programami ukierunkowanymi na modernizację istniejących budynków 25 .

Żeby móc odczuć korzyści wynikające z poprawy efektywności energetycznej budynków, największym wyzwaniem jest przyspieszenie i finansowanie z góry inwestycji oraz zwiększenie tempa renowacji istniejących zasobów z obecnej średniej 1,4% do ponad 2% rocznie.

Wyzwanie polega w części na realizacji tego przyspieszenia w akceptowalny społecznie sposób. Należy zminimalizować skutki uboczne, które są niekorzystne dla słabszych członków społeczeństwa, oraz zbadać sposoby na umożliwienie wszystkim członkom społeczeństwa odnoszenia korzyści z inwestowania w środki na rzecz poprawy efektywności energetycznej. Wymaga to wdrożenia odpowiednich instrumentów finansowych, dostępnych dla wszystkich grup konsumentów bez względu na ich sytuację finansową.

Zmniejszone zapotrzebowanie na paliwa kopalne doprowadzi z kolei do obniżenia cen energii. Według jednego z szacunków każdy dodatkowy 1% oszczędności energii doprowadzi do obniżenia cen gazu o około 0,4%, a cen ropy – o około 0,1% w 2030 r. 26 .

3.3.    Energooszczędny transport

W latach 1990–2007 zużycie energii w transporcie wzrosło o 35%, jednak od tamtego czasu nastąpił spadek jej zużycia. Jak dotąd najpotężniejszym narzędziem do walki z tym problemem były normy emisji CO2 obniżające emisje gazów cieplarnianych oraz zwiększające energooszczędność samochodów i lekkich vanów 27 , chociaż inne czynniki, takie jak wysokie ceny ropy oraz wolniejszy wzrost mobilności, także przyczyniły się do obniżenia zużycia energii o 8% w latach 2007–2012.

Pojawiają się znaki świadczące o zmianie zachowania użytkowników transportu. W niektórych państwach członkowskich nasycenie populacji samochodami jest bliskie wartości maksymalnej; w skali poszczególnych miast liczne są historie sukcesów w zachęcaniu do zmiany formy transportu na bardziej energooszczędną – samochody elektryczne, transport publiczny, rower, spacery. Ostatnio uzgodniona dyrektywa w sprawie rozmieszczania infrastruktury paliw alternatywnych 28 oraz nowy „Pakiet dotyczący mobilności w miastach” 29 będą stanowić dalsze wsparcie dla tego trendu.

Inne inicjatywy podjęte przez Komisję po publikacji białej księgi w sprawie transportu w 2011 r. 30 mają na celu zachęcanie do korzystania z bardziej energooszczędnych środków transportu poprzez poprawę jakości i oferty usług kolejowych 31 , dalsze inwestycje w rozwój i innowacje w transporcie kolejowym 32 , oraz lepsze wykorzystanie wodnych dróg śródlądowych 33 .

W celu zapewnienia pełnej skuteczności konieczna jest stopniowa transformacja całego systemu transportowego w kierunku większego zintegrowania między różnymi formami transportu, innowacji oraz rozmieszczenia alternatywnych źródeł energii, a także ulepszone zarządzanie przepływem ruchu poprzez inteligentny system transportu. Działaniom tym powinna towarzyszyć bardziej skuteczna polityka miejska i przestrzenna na szczeblu UE i państw członkowskich.

3.4.    W poszukiwaniu równowagi między kosztami a korzyściami

Rada Europejska pracuje nad tym, żeby ramy na 2030 r. zostały uzgodnione w październiku, tak aby Unia mogła brać aktywny udział w toczących się międzynarodowych negocjacjach dotyczących klimatu. Właściwy udział efektywności energetycznej w ramach do 2030 r. musi opierać się na dogłębnej analizie dodatkowych kosztów i korzyści, jakie przyniesie zwiększenie celu w zakresie efektywności energetycznej ponad poziom 25% uprzednio wskazywany przez Komisję. Niektóre kluczowe aspekty różnych opcji przedstawiono w Tabeli 1.

Tabela 1. Koszty i korzyści dla różnych celów w zakresie efektywności energetycznej 34

Szacuje się, że cel oszczędności energii na poziomie 25% spowoduje średni roczny wzrost kosztów systemów energetycznych z 2067 mld EUR do 2069 mld EUR na rok (2011–2030), tj. około 2 mld EUR na rok (0,09%). Znaczne koszty związane z systemem energetycznym, które poniosą państwa członkowskie, stanowią część stałego procesu odnowy przestarzałego systemu energetycznego 39 . Przy oszczędności energii na poziomie 25% ramy do 2030 r. przyniosłyby efekt w postaci znacznej poprawy sytuacji Unii w odniesieniu do jej zależności energetycznej, dając 9 mld EUR oszczędności rocznie na imporcie paliw kopalnych (mniej o 2%) oraz obniżenie importu gazu o 13% (około 44 miliardy metrów sześciennych) w porównaniu z bieżącymi trendami i strategiami politycznymi.

Cel oszczędności energii na poziomie 40%, do którego wzywa Parlament Europejski, miałby bardzo duży wpływ na zależność energetyczną, obniżając w szczególności import gazu. Jednak te korzyści w zakresie bezpieczeństwa energetycznego byłyby osiągnięte kosztem znacznego zwiększenia kosztów systemów energetycznych z 2069 mld EUR do 2181 mld EUR rocznie, czyli około 112 mld EUR rocznie w okresie 2011–2030.

Komisja oceniła zakres planowanego celu dla oszczędności energii na 25–40%. Analiza wykazała, że wraz z podwyższaniem planowanego celu w zakresie efektywności energetycznej rosną też korzyści, a także, że import gazu obniżałby się o 2,6 % z każdym dodatkowym 1% oszczędności energii. Ma to bezpośredni wpływ na zwiększenie bezpieczeństwa dostaw dla UE, chociaż przy oszczędnościach energii przekraczających 35% stopa obniżenia importu gazu dzięki dodatkowym oszczędnościom energii gwałtownie maleje.

Ogólnie mówiąc, z tabeli 1 i wykresu 2 jasno wynika, że bardziej ambitny cel w zakresie efektywności energetycznej przynosi większe korzyści, zwłaszcza w przypadku importu paliw kopalnych. Dodatkowe korzyści obejmują obniżoną emisję gazów cieplarnianych, mniejsze zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby oraz zanieczyszczenie hałasem, mniejsze wykorzystanie zasobów do wydobywania, przekształcania, transportowania i zużywania energii oraz wynikające z tego korzyści dla zdrowia człowieka i stanu ekosystemów. Uzupełniają to korzyści polegające na osiągnięciu potencjalnie wyższego poziomu zatrudnienia. Są jednak także dodatkowe koszty związane z osiągnięciem 40% celu dla gazów cieplarnianych. Na przykład cel w zakresie efektywności energetycznej na poziomie 28% spowodowałby w latach 2011–2030 wzrost całkowitych kosztów systemów energetycznych z 2069 mld EUR rocznie przy celu 25% oszczędności do wielkości rzędu 2074 mld EUR, co oznacza wzrost o około 5 mld EUR rocznie, czyli 0,24% rocznie. Wykres 2 pokazuje także, że koszty efektywności energetycznej rosną szybciej niż oszczędności na imporcie paliw kopalnych.

Uwaga: Tabela 1 powyżej zawiera podsumowanie kluczowych kosztów i korzyści dla różnych poziomów oszczędności energii w 2030 r.

Ważnym czynnikiem do uwzględnienia jest także rozmieszczenie skutków. Dodatkowe działania dla poprawy efektywności energetycznej powinny się skupić głównie na charakterystyce energetycznej budynków i produktów i w związku z tym w znacznym stopniu będą zadaniem sektorów nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji. W przypadku sektora budownictwa, który stanowi około 10% unijnego PKB, poprawa efektywności energetycznej budynków to najbardziej obiecujący motor dla wzrostu po recesji.

4.Finansowanie efektywności energetycznej i budowanie pomostu do 2030 r.

Możliwości związane z efektywnością energetyczną określone w niniejszym przeglądzie mogą uzyskać finansowanie pod warunkiem, że zostaną wdrożone skuteczne ramy finansowania, żeby pokryć znaczne koszty wymagane z góry.

Środki unijne powinny być dźwignią finansową dla funduszy prywatnych

Do 2020 r. znaczne środki unijne mogą być dostępne na potrzeby wdrażania działań na rzecz efektywności energetycznej w ramach bieżących wieloletnich ram finansowych. Ich wykorzystanie już teraz jest głównym przedmiotem dyskusji z państwami członkowskimi w odniesieniu do ogólnego porozumienia w sprawie ram do 2030 roku oraz osiągnięcia sprawiedliwego i słusznego podziału wysiłków.

Jeżeli środki te zostaną rozsądnie wykorzystane, inwestycje poczynione przed 2020 r. będą nadal przynosiły oszczędności energii niezbędne także po 2020 r. Główny potencjał dla oszczędności energii znajduje się w budownictwie, jako że 40% energii w Unii jest zużywane przez budynki, a prawie 90% powierzchni w budynkach UE jest własnością prywatną i ponad 40% budynków mieszkalnych pochodzi sprzed 1960 r. To wskazuje na potrzebę znacznego finansowania prywatnego. Dlatego niezwykle ważne jest pojawienie się rynku dla poprawy efektywności energetycznej i wykorzystanie publicznych środków jako dźwigni dla kapitału prywatnego.

Dla zobrazowania: inwestorzy instytucjonalni w UE (członkowie inicjatywy zasady odpowiedzialnego inwestowania) obecnie zarządzają funduszami o wartości ponad 12 bln EUR, a sumę ich inwestycji w prywatne nieruchomości w 2012 r. szacuje się na ponad 1,5 bln EUR. Te środki są dostępne i muszą być wykorzystane poprzez mądre wykorzystanie funduszy publicznych oraz w oparciu o długoterminowe, przejrzyste i stabilne ramy prawne. Ocena skutków wykazała, że potrzebne będzie dodatkowe 38 mld EUR rocznie na inwestycje, żeby zrealizować ramy do 2030 r. Wobec powyższego Komisja uznaje, że państwa członkowskie powinny przeznaczyć znaczną część finansowania z polityki spójności i/lub krajowych funduszy na wsparcie przejścia do gospodarki niskoemisyjnej poprzez wykorzystanie tych zasobów jako dźwigni finansowej dla kapitału prywatnego. W budżecie Unii na okres 2014–2020 znacznie podwyższono środki przeznaczone na efektywność energetyczną. Co najmniej 38 mld EUR będzie dostępnych na inwestycje w gospodarkę niskoemisyjną w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na okres 2014–2020, a suma ta będzie zwielokrotniona dzięki krajowemu i regionalnemu współfinansowaniu i dzięki przyciągnięciu kapitału prywatnego.

Ponadto dalsze wsparcie z programu „Horyzont 2020” i europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych zostanie zainwestowane w innowacje w obszarze efektywności energetycznej. Na okres 2014–2020 przewiduje się kwotę około 2000 mln EUR, zwłaszcza w ramach działu Efektywność Energetyczna w ramach priorytetu programu „Horyzont 2020” Wyzwania Społeczne dotyczącego bezpiecznej, czystej i efektywnej energii oraz w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego z zakresu „Budynków Energooszczędnych” i „Fabryk Przyszłości”, a także „Zrównoważony przemysł przetwórczy dzięki efektywnemu gospodarowaniu zasobami i efektywności energetycznej (SPIRE)”.

W ostatnich latach Unia rozwijała pilotażowe programy innowacyjnych instrumentów finansowania, takie jak Europejski Fundusz na rzecz Efektywności Energetycznej („EEEF”), Globalny Fundusz Efektywności Energetycznej oraz Energii Odnawialnej („GEEREF”) oraz Finansowanie Prywatne na rzecz Efektywności Energetycznej („PF4EE”) w ramach programu LIFE, z których można skorzystać bezpośrednio lub jako przykład do powtórzenia na szczeblu państw członkowskich. Poza tym, wykorzystując pierwsze udane doświadczenia w latach 2007–2013, jak na przykład instrument JESSICA 40 , wykorzystanie instrumentów finansowych w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na lata 2014-2020, na przykład w postaci „pożyczki na renowację”, jest intensywnie promowane. Stworzą one państwom członkowskim większe możliwości zapewnienia wysokiego udziału europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. Pojawia się coraz więcej dowodów na to, że wykorzystanie środków publicznych jako bodźca do zaangażowania prywatnego kapitału przynosi istotne korzyści: bardziej ekonomiczne wykorzystanie skromnych środków publicznych, istotny efekt dźwigni finansowej dla inwestycji sektora prywatnego, lepsze dostosowanie publicznego wsparcia do gospodarczego cyklu inwestycyjnego, zaangażowanie sektora finansowego, większa przejrzystość oraz mniejsze obciążenie administracyjne.

Należy zająć się kwestią czynników oddziałujących na podaż i popyt przy finansowaniu inwestycji

W odniesieniu do popytu konsumenci energii muszą być lepiej poinformowani o pełnych korzyściach płynących z efektywności energetycznej, które wychodzą poza prosty zwrot nakładów w postaci zaoszczędzonych kilowatogodzin (takich jak lepsza jakość życia czy też zwiększona konkurencyjność ich przedsiębiorstw). Promowanie dodatkowego popytu może też nastąpić poprzez skuteczniejsze wdrożenie istniejących ram prawnych, pomoc w opracowywaniu i demonstracji solidnych i skalowalnych projektów inwestycyjnych oraz poprzez dzielenie się wiedzą i doświadczeniem.

Sposobem na zwiększenie dostępności finansowania jest wykorzystanie środków publicznych do ustrukturyzowania i powtórzenia już istniejących systemów finansowania dopasowanych do konkretnych potrzeb, oferujących atrakcyjne, łatwo dostępne (blisko rynku) i proste produkty finansowania, takie jak niskooprocentowane pożyczki dla różnych grup konsumentów.

Poza tym, aby zmotywować konsumentów energii do szukania finansowania na poprawę efektywności energetycznej, potrzebne są badania socjologiczno-ekonomiczne w dziedzinie finansów w celu lepszego zrozumienia zachowania konsumentów – w tym lokatorów i gospodarstw domowych o niskich dochodach – podczas podejmowania decyzji o działaniach związanych z efektywnością energetyczną. Szczególną uwagę należy poświęcić powstającemu rynkowi usług energetycznych (w tym umów o poprawę efektywności energetycznej oraz umów w sprawie usług energetycznych). Dostarczanie nowych (np. energooszczędnych) usług wynikające z modeli biznesu opartego o reagowanie na popyt z pewnością będzie miało wpływ na popyt na inwestycje i środki finansowe.

Aby stymulować podaż inwestycji w efektywność energetyczną, należy podjąć wysiłki w celu wyraźnego wykazania opłacalności tych inwestycji dla inwestorów i finansistów. Do stworzenia rynku wtórnego produktów finansowych związanych z efektywnością energetyczną oraz uwolnienia potencjału do refinansowania inwestycji w efektywność energetyczną poprzez produkty i struktury rynku kapitałowego potrzebna jest przejrzystość, skalowalność oraz normalizacja.

Dlatego stymulowanie podaży i popytu na finansowanie inwestycji wymaga:

•zidentyfikowania, pomiaru, uzasadnienia oraz wyceny całkowitych korzyści z inwestycji w efektywność energetyczną poprzez obszerne dane oraz dowody do wykorzystania przez osoby prywatne i przedsiębiorstwa podejmujące decyzje w sprawie inwestycji oraz przez sektor finansowy, zwłaszcza poprzez wykorzystanie świadectw charakterystyki energetycznej w sektorze budowlanym;

•opracowania norm dla poszczególnych części procesu inwestycji w efektywność energetyczną, w tym umów prawnych, procesów ubezpieczenia, procedur udzielania zamówień, wydawania orzeczeń, pomiaru, weryfikacji, sprawozdawczości, energooszczędności (umów i certyfikatów) oraz ubezpieczenia;

•dostarczenia konsumentom narzędzi i usług do kontrolowania zużycia energii pozwalających na porównanie kosztów (kapitałowych) inwestycji w efektywność energetyczną i kosztów (operacyjnych) zużycia energii;

•ukierunkowanego wykorzystania funduszy unijnych (zwłaszcza europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych) dzięki publiczno-prywatnym instrumentom finansowym w celu zwiększenia liczby inwestycji oraz w celu przyspieszenia zaangażowania finansów sektora prywatnego dzięki proporcjonalnemu dzieleniu ryzyka; poza tym dochody z europejskiego systemu handlu uprawnieniami do emisji mogłyby zostać przeznaczone na inwestycje w efektywność energetyczną;

•odejścia państw członkowskich od tradycyjnego finansowania poprzez dotacje oraz identyfikacji przez nie roboczych modeli najlepiej odpowiadających potrzebom inwestycji w modernizację zasobów mieszkaniowych w celu zwiększenia efektywności energetycznej (tak jak to przestawiono w krajowych strategiach modernizacji budynków);

•intensywniejszego dialogu między finansistami, osobami odpowiedzialnymi za podejmowanie decyzji w sektorze publicznym i pozostałymi specjalistami z tego obszaru, pozwalającego na ustrukturyzowanie i zademonstrowanie najskuteczniejszych mechanizmów finansowych i programów inwestycyjnych, dostosowanych do warunków lokalnych lub konkretnych segmentów rynku, ale jednocześnie możliwych do powielania w całej Unii.

Rola Komisji

Komisja będzie wzmacniać współpracę z państwami członkowskimi, osobami odpowiedzialnymi za podejmowanie decyzji w sektorze publicznym, inwestorami i instytucjami finansowymi, w tym Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI), w celu zwiększania wiedzy o istniejących mechanizmach finansowania efektywności energetycznej poza finansowaniem przez dotacje, ich wyniki i wpływ, w tym kwestie związane z oceną ryzyka, wyceną i normalizacją. Komisja będzie także kontynuowała współpracę z instytucjami finansowymi i państwami członkowskimi w zakresie dalszego rozwijania lub wprowadzania odpowiednich instrumentów i inicjatyw finansowych, a także wzmacniania płynności działań w zakresie efektywności energetycznej.

Szczególna uwaga będzie poświęcona współpracy z państwami członkowskimi w zakresie wykorzystania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w celu odzwierciedlenia różnorodności potrzeb, barier i szans w całej UE. Komisja opublikowała już obszerne wskazówki na temat finansowania renowacji budynków za pomocą środków dostępnych w ramach polityki spójności, których celem jest także pomoc instytucjom zarządzającym w planowaniu i rozmieszczaniu inwestycji w budynki w ramach programów operacyjnych. Wskazówki zawierają listę dobrych praktyk i studia przypadków. Poza tym we wskazówkach analizuje się różne mechanizmy finansowania do wykorzystania przez władze w celu uruchomienia inwestycji na dużą skalę w renowację budynków i zwiększenia poziomu inwestycji sektora prywatnego.

Ponadto Komisja będzie dalej ściśle współpracować z państwami członkowskimi, w razie konieczności dając dalsze wskazówki w celu uzupełnienia już istniejących, aby wspierać wdrażanie dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej 41 , oraz wspierając wymianę dobrych praktyk. Komisja będzie również nadal upewniać się, czy prawo Unii jest właściwie transponowane i stosowane, co zapewnia takie same szanse dla wszystkich państw członkowskich i maksymalizuje oszczędności energii.

5.Droga przed Unią

Po niepewnych początkach polityka Europy w zakresie efektywności energetycznej zaczyna przynosić rezultaty. Działania na szczeblu europejskim i krajowym, ukierunkowane przez cel oszczędności na poziomie 20% do 2020 r., nabrały zdecydowanego rozpędu. Przy pełnym wdrożeniu i monitorowaniu już przyjętego prawodawstwa Unia może znaleźć się na drodze do osiągnięcia tego celu, oszczędzając 170 Mtoe zużycia energii w latach 2010–2020.

Ostatnie wydarzenia, a zwłaszcza kryzys na Ukrainie, przypominają o niepewnej sytuacji Unii w kwestii bezpieczeństwa energetycznego, a importu gazu w szczególności. Niedawna Europejska Strategia Bezpieczeństwa Energetycznego wskazuje na rolę efektywności energetycznej jako środka poprawy bezpieczeństwa dostaw do Unii – każdy kolejny 1% oszczędności energii zmniejsza import gazu o 2,6 %.

W tym kontekście Komisja uważa, że odpowiednie jest utrzymanie istniejącego tempa oszczędzania energii, i proponuje ambitny cel w zakresie efektywności energetycznej na poziomie 30%. Przyniesie to dodatkowe znaczne korzyści, a dodatkowe koszty stanowią rozsądny kompromis, przy rosnącym znaczeniu ryzyka związanego z bezpieczeństwem energetycznym, jednocześnie utrzymując przystępność strategii klimatyczno-energetycznej Unii na 2030 r.

Obecne ramy oparte na orientacyjnym celu na szczeblu Unii oraz kombinacji wiążących działań unijnych i krajowych okazały się skutecznym środkiem napędzającym znaczny postęp w państwach członkowskich. Dlatego też to podejście powinno być kontynuowane do 2030 r., a efektywność energetyczna powinna stać się nieodłączną częścią ram zarządzania zaproponowanych w komunikacie „2030”, co pozwoliłoby na usprawnienie aktualnych wymagań dotyczących monitorowania i sprawozdawczości. Zatem efektywność energetyczna stanowiłaby kluczowy element krajowych planów państw członkowskich na rzecz konkurencyjnej i bezpiecznej energii produkowanej z poszanowaniem zasady zrównoważonego rozwoju, które to plany zapewniłyby większą spójność dla krajowych i regionalnych działań i strategii w zakresie klimatu i energii.

Na podstawie otrzymywanych planów krajowych oraz przy wykorzystaniu własnych analiz energetycznych i klimatycznych dla całej Unii Komisja będzie monitorować krajowe plany i oceniać perspektywy osiągnięcia krajowych/unijnych celów w zakresie klimatu i energii (w tym w zakresie efektywności energetycznej), perspektywy zależności energetycznej Unii oraz skutecznego funkcjonowania wewnętrznego rynku energii na podstawie właściwych kluczowych wskaźników energetycznych. W tym kontekście Komisja zbada możliwość wykorzystania dodatkowych wskaźników w celu określenia i monitorowania postępów na drodze do osiągnięcia celu w zakresie efektywności energetycznej, takich jak energochłonność, które to wskaźniki uwzględniają w lepszy sposób leżące u podstaw zmiany w zakresie PKB oraz wzrostu liczby ludności, a także związane z tym prognozy. Ponadto w 2017 r. Komisja dokona przeglądu postępów w zakresie efektywności energetycznej, uwzględniając te elementy. Wreszcie, proces zarządzania ustanowi ramy dla oceny skuteczności strategii politycznych na szczeblu krajowym i unijnym związanych z celami na 2030 r. w zakresie klimatu i energii.

Komisja będzie również kontynuować wysiłki podejmowane na rzecz dopracowania modeli dotyczących energii i modeli gospodarczych stosowanych w celu oceny kosztów i korzyści środków w zakresie efektywności energetycznej.

Komisja będzie nadal wspierać państwa członkowskie w ich wysiłkach poprzez działania na szczeblu europejskim jako wkład w osiągnięcie proponowanych oszczędności. W tym kontekście zostaną wykorzystane następujące elementy:

-Zbliżające się ocena i przegląd dyrektywy w sprawie etykietowania energetycznego oraz niektóre aspekty dyrektywy w sprawie ekoprojektu, których termin przypada na koniec 2014 r., będą stanowiły okazję do zaktualizowania ram polityki związanej z produktem;

-Dalszy rozwój instrumentów finansowych oraz pomoc w opracowaniu projektów w celu uzyskania efektu dźwigni dla inwestycji sektora prywatnego w energooszczędne technologie i urządzenia;

-Ocena i przeglądy dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, art. 7 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej oraz kolejnych planów NEEAP w 2017 r. dostarczą okazji do rozważenia, jakie elementy polityki byłyby konieczne do napędzania trwałych inwestycji w efektywność energetyczną, szczególnie w świetle aktualnie planowanego wycofania niektórych kluczowych elementów dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej w 2020 r.;

-Zbliżający się komunikat Komisji w sprawie rynku detalicznego skupi się na tworzeniu rynku, na którym innowacyjne usługi opierające się na dynamicznie zmieniających się cenach zapewnią ofertę produktów promujących efektywne wykorzystanie energii, w oparciu o dialog z państwami członkowskimi i organami regulacyjnymi oraz w ramach dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej i prawodawstwa związanego z wewnętrznym rynkiem energii;

-Wdrożenie rezerwy zapewniającej stabilność rynku w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji będzie napędzało poprawę efektywności energetycznej w przemyśle oraz zapewni maksymalne wykorzystanie efektu synergii pomiędzy efektywnością energetyczną i polityką klimatyczną;

-Stopniowe wdrażanie programu zaproponowanego w białej księdze w sprawie transportu z 2011 roku 42 ;

-Wykorzystanie programu badań i innowacji w programie ramowym „Horyzont 2020” oraz ścisła współpraca między państwami członkowskimi, tak aby wspierać powstawanie energooszczędnych produktów w przystępnych cenach oraz nowe modele biznesowe dla powstawania tych produktów.

6.Wnioski

Aktualne prognozy sugerują, że Unia jest na drodze do osiągnięcia aktualnego celu w zakresie efektywności energetycznej na 2020 r. Komisja nie zamierza proponować nowych działań, wzywa natomiast państwa członkowskie do wzmożenia bieżących wysiłków w celu zapewnienia wspólnej realizacji celu na 2020 r. Komisja będzie uzupełniać te wysiłki, udzielając właściwych wskazówek oraz rozpowszechniając przykłady dobrych praktyk, żeby zapewnić pełne wykorzystanie dostępnych środków unijnych.

W komunikacie Komisji w sprawie ram politycznych do 2030 r. dotyczących klimatu i energii zidentyfikowano poziom oszczędności energii w wysokości 25% jako część strategii, która ma pomóc osiągnąć cel obniżenia emisji gazów cieplarnianych o 40% w sposób najbardziej racjonalny pod względem kosztów. Jednakże, biorąc pod uwagę rosnące znaczenie zapewnienia lepszego bezpieczeństwa energetycznego w UE oraz ograniczenia uzależnienia Unii od importu energii, Komisja uznaje za właściwe zaproponować bardziej ambitny cel w wysokości 30%. Doprowadziłoby to do wzrostu kosztów ram do 2030 r. o 20 mld EUR rocznie, ale w dalszym ciągu przynosiłoby namacalne korzyści gospodarcze oraz w zakresie bezpieczeństwa energetycznego.

(1)

     COM(2014) 15.

(2)

     COM(2014) 330.

(3)

     Konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 26–27 czerwca 2014 r. EUCO 79/14.

(4)

     Jest to równe 1483 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej (Mtoe) zużycia energii pierwotnej w 2020 r.

(5)

     oraz poprzedzającą ją dyrektywę w sprawie wspierania kogeneracji (2004/8) oraz dyrektywę w sprawie usług energetycznych (2006/32).

(6)

     Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków 2010/31/UE.

(7)

     Zwłaszcza dyrektywa w sprawie ekoprojektu 2009/125/WE i jej przepisy wykonawcze; dyrektywa 2010/30/UE w sprawie etykietowania energetycznego i jej przepisy wykonawcze.

(8)

     Rozporządzenie (UE) nr 333/2014 i rozporządzenie (WE) nr 443/2009.

(9)

     Europejskie wsparcie energetyki na szczeblu lokalnym zarządzane przez Europejski Bank Inwestycyjny; http://www.eib.org/products/elena/index  

(10)

     Dyrektywa 2009/72/WE dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 2003/54/WE.

(11)

     Dyrektywa 2003/87/WE zmieniona dyrektywą 2009/29/WE oraz decyzją nr 1359/2013/UE.

(12)

     Oznacza to, że do osiągnięcia celu 20% zabraknie 20–40 Mtoe.

(13)

     Według szacunków Komisji dzięki tym działaniom do 2020 r. może zostać zaoszczędzone dodatkowe 15 Mtoe. „Study evaluating the National Policy Measures and Methodologies to implement Article 7 of the Energy Efficiency Directive” (Ocena krajowych działań w zakresie polityki oraz metodologii służących do wdrożenia art. 7 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej), CE Delft, wstępne badanie zlecone przez służby Komisji.

      http://ec.europa.eu/energy/efficiency/eed/guidance_notes_en.htm  

(14)

     Według szacunków Komisji dzięki tym działaniom do 2020 r. może zostać zaoszczędzone dodatkowe 20 Mtoe, zob. także http://ec.europa.eu/energy/efficiency/eed/guidance_notes_en.htm .

(15)

     Dzięki temu można uniknąć straty oszczędności energii w wysokości co najmniej 4 Mtoe.

(16)

     Przy założeniu tej samej metody mierzenia postępu, jaka jest używana obecnie w odniesieniu do celu 20% efektywności energetycznej do 2020 r.

(17)

     Inicjatywa w zakresie zielonego zatrudnienia: pełne wykorzystanie potencjału zielonej gospodarki pod względem tworzenia miejsc pracy
COM(2014) 446 final.

(18)

     COM(2014) 21 Ceny i koszty energii w Europie, s. 12; SWD (2014) 19, „Sytuacja gospodarcza w sektorze energetyki w Europie” [Energy Economic Developments in Europe], s. 36 i 41.

(19)

     Europejska Agencja Środowiska, 2012 r.: http://www.eea.europa.eu/data-and-maps/indicators/energy-    efficiency-and-energy-consumption .

(20)

     „Raport o cenach i kosztach energii”, dokument roboczy służb Komisji, SWD(2014) 20 final/2.

(21)

     Idem.

(22)

     Europejski Przemysł Grzewczy, dane na 2012 r., UE-28, z wyłączeniem Cypru, Luksemburga i Malty.

(23)

     Studium wstępne w ramach dyrektywy w sprawie ekoprojektu, VHK, wyniki wstępne.

(24)

     „Trendy w zakresie efektywności energetycznej w UE” [Energy Efficiency Trends in the EU], Odysee- Mure, 2011 r.

(25)

     Przykładowo w Niemczech i na Słowacji średnie zużycie energii na budynek mieszkalny obniżyło się o 50% od 1990 r.

(26)

     POLES, „Szybka analiza wpływu polityki efektywności energetycznej na międzynarodowe ceny paliw” [Quick analysis of the impact of energy efficiency policies on the international fuel prices], Wspólne Centrum Badawcze, 2014 r.

(27)

     Emisje z nowych samochodów sprzedanych w 2013 r. spadły do wartości średnio 127 gramów na kilometr, co oznacza, że cel 130 gramów na kilometr w 2015 r. został osiągnięty dwa lata wcześniej.

(28)

     COM(2013) 18 final.

(29)

     COM(2013) 913 final.

(30)

     COM(2011) 144 final.

(31)

     Pakiet Forth Railways, dostępny na stronie: http://ec.europa.eu/transport/modes/rail/packages/2013_en.htm

(32)

     Shift2Rail, dostępny na stronie: http://ec.europa.eu/transport/modes/rail/news/shift-to-rail_en.htm

(33)

     Pakiet NAIADES II, dostępny na stronie: http://ec.europa.eu/transport/modes/inland/promotion/naiades2_en.htm

(34)

 Tabela 1 opiera się na najnowszych dostępnych danych.

(35)

 Koncepcja kosztów systemu energetycznego obejmuje dwa elementy: koszty inwestycji i zakupy energii. Koszty inwestycji można podzielić na trzy główne elementy: (i) koszt gotówkowy związany z inwestycjami w efektywność energetyczną; (ii) koszt uzyskania finansowania w tym celu; oraz (iii) koszty pozafinansowe związane z barierami dla konsumentów, takimi jak wysiłek potrzebny do uzyskania informacji na temat energooszczędnych budynków lub produktów. Strategie na rzecz efektywności energetycznej są ukierunkowane na te bariery, redukując ich koszt.

(36)

 Chociaż w okresie 2011-2030 GHG40 jest tańszy o 0,5 mld EUR od EE27 pod względem całkowitych kosztów systemu energetycznego (2068,5 mld EUR w porównaniu do 2069 mld EUR), wymaga on nieco wyższych wydatków na inwestycje. Przyczyną tego jest przede wszystkim niższy poziom ambicji EE27 w odniesieniu do ograniczenia emisji GHG (-40,6% w porównaniu do -40,1%) oraz wprowadzenie pewnych korzystniejszych pod względem kosztów strategii w zakresie EE w celu usunięcia barier pozarynkowych (które rzeczywiście istnieją w przypadku GHG40) i uwolnienia odpowiedniego potencjału w zakresie EE istniejącego w UE.

(37)

 Ponieważ wyniki modelu PRIMES są podawane w Mtoe, zastosowano współczynnik konwersji w wysokości 0,90567 (źródło: MAE).

(38)

 W przypadku zatrudnienia modelowaniu poddano mniej scenariuszy, ponieważ wstępna analiza pokazała, że wyniki – np. w odniesieniu do EE27 i EE28 – były bardzo podobne. Modelowaniu poddano zatem tylko EE28, EE30, EE35 i EE40.

(39)

     Szacuje się, że w ciągu kolejnych 10 lat na inwestycje związane z wytwarzaniem i transportem energii potrzebne będzie około 1 biliona EUR, zaś na jej przesył i dystrybucję – 600 miliardów EUR .

(40)

Wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji w obszarach miejskich (JESSICA).

(41)

     Komunikat „Wdrażanie dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej – wytyczne Komisji” [COM(2013) 762].

(42)

     COM(2011) 144 final.

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 23.7.2014

COM(2014) 520 final

ZAŁĄCZNIKI

do

KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Efektywność energetyczna i jej wkład w bezpieczeństwo energetyczne a ramy polityczne dotyczące klimatu i energii do roku 2030

{SWD(2014) 255 final}
{SWD(2014) 256 final}

ZAŁĄCZNIK I
Rozwój polityki przedstawiony w krajowych planach działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii (NEEAP) na 2014 rok

Austria

Zobowiązania do poprawy efektywności energetycznej podjęte przez dystrybutorów energii, głównie ukierunkowane na energooszczędność istniejących budynków.

Ponowione wysiłki w celu zwiększenia udziału systemu lokalnego ogrzewania.

Audyty, programy pilotażowe i pokazy z zakresu efektywności energetycznej w przemyśle.

Opodatkowanie energii będzie wciąż odgrywało znaczącą rolę.

Belgia

Działania skupione na sektorze budynków.

Ulgi podatkowe na modernizację budynków.

Ulepszony proces pomiaru i wystawiania rachunków.

Cypr

Sponsorowanie i plany odliczeń dla oszczędności energii.

Kampania mająca na celu wymianę nieenergooszczędnych produktów.

Projekty promujące efektywność energetyczną w prywatnych samochodach oraz inne energooszczędne działania w transporcie.

Republika Czeska

Nowy program finansowania koncentrujący się na:

działaniach na rzecz oszczędzania energii w budynkach we wszystkich sektorach (przegrody zewnętrzne i technologia);

oszczędzaniu energii w procesach przemysłowych i sektorze usług;

bardziej wydajnej infrastrukturze energetycznej (głównie systemy lokalnego ogrzewania); ograniczeniu strat w systemie dystrybucji energii elektrycznej i ciepła;

promowaniu wysokosprawnej kogeneracji.

Dania

Ambitniejsze cele dotyczące zobowiązań do zwiększenia efektywności energetycznej w zakresie rocznych oszczędności na poziomie 2,6% do 3%.

Informacje dla konsumentów (np. ulepszone świadectwa charakterystyki energetycznej budynków).

Informacja o efektywności energetycznej dla banków i instytucji hipotecznych.

Estonia

Nowe programy renowacji budynków, wsparcia audytów energetycznych oraz inwestycji związanych z efektywnością energetyczną w przemyśle oraz wymiana oświetlenia ulicznego.

Dotacje, pożyczki preferencyjne oraz gwarancje w celu wspierania renowacji budynków wielomieszkaniowych oraz program w zakresie poprawy efektywności małych budynków mieszkalnych.

Utrzymanie istotnej roli podatków.

Finlandia

Wzmocnienie istniejących działań, takich jak dobrowolne porozumienia z przemysłem, zamiast wdrażania nowych inicjatyw. Dobrowolne porozumienia łączą takie elementy jak audyty energetyczne, zachęty podatkowe oraz szkolenia.

Działania ukierunkowane na budynki także zostaną wzmocnione. Obejmują one kodeksy budowlane, kampanie informacyjne oraz różne bodźce, w tym ulgi podatkowe. Duży nacisk będzie położony na poprawę wydajności ogrzewania (roczna sprzedaż pomp ciepła już wzrosła z poziomu poniżej 1000 w 1999 r. do 60 000 w 2012 r.).

Francja

Podwojenie docelowego poziomu ambicji systemu zobowiązującego do efektywności energetycznej.

Specjalny fundusz na modernizację budynków działający jako gwarancja efektu dźwigni dla prywatnych środków.

Opodatkowanie w sektorze transportu może przynieść dodatkowe oszczędności.

Niemcy

Uaktualnione obliczenia na podstawie ostatnich statystyk pokazują, że zużycie energii pierwotnej w Niemczech będzie o prawie 10% niższe niż cel zgłoszony w 2013 r.

Istniejące środki z zakresu polityki zostaną wzmocnione, w tym wymagania w zakresie efektywności budynków, opodatkowanie, doradztwo/zwiększanie świadomości oraz wsparcie dla inwestycji, zwłaszcza przez program KfW.

Ważnym elementem nowych wysiłków w zakresie polityki będzie rozwój rynku ESCO (spółka usług energetycznych).

Irlandia

Oczekuje się, że działania będące częścią planu doprowadzą do oszczędności nieznacznie przekraczających krajowy cel.

W sektorze budowlanym nacisk na opracowanie systemów pomiaru i weryfikacji w celu zapewnienia dokładnego pomiaru uzyskanych oszczędności.

Będzie to podstawą do napędzania popytu na bardziej energooszczędne budynki oraz podaży (np. ze strony sektora bankowego).

Włochy

Wzmocnienie minimalnych norm w zakresie konstrukcji nowych budynków oraz renowacji istniejących budynków.

Skonsolidowanie ulg podatkowych z tytułu modernizacji budynków oraz zwiększenie zachęt w odniesieniu do budynków będących własnością organów publicznych.

Wzmocnienie systemu świadectw efektywności energetycznej („białych certyfikatów”).

Zachęcanie do odnowy floty samochodów osobowych i ciężarowych do 3,5 tony.

Łotwa

Zobowiązania do poprawy efektywności energetycznej będą obowiązywać dystrybutorów energii.

Zobowiązania te, w połączeniu z nowym odnawialnym Narodowym Funduszem Efektywności Energetycznej, skupią się głównie na finansowaniu renowacji budynków.

Litwa

System zobowiązujący do efektywności energetycznej zostanie zastosowany do głównych dystrybutorów energii, którzy mają wspierać inwestycje w efektywność końcowego wykorzystania energii, zwłaszcza w sektorze budowlanym i przemyśle.

System wsparcia dla poprawy efektywności lokalnych sieci ciepłowniczych.

Narodowy Fundusz na rzecz poprawy charakterystyki energetycznej budynków.

Malta

Podwyższenie poziomu ambicji orientacyjnego celu krajowego o 12%.

System zobowiązujący do efektywności energetycznej.

Bezpłatny audyt energetyczny przeprowadzany na żądanie gospodarstw domowych oraz małych i średnich przedsiębiorstw.

Inne obszary działania: wprowadzenie inteligentnych liczników, kampanie informacyjne, renowacje budynków, działania w sektorze transportu, modernizacja elektrowni, poprawa efektywności energetycznej systemu dystrybucji wody.

Niderlandy

Porozumienia w sprawie energii dla zrównoważonego rozwoju, obejmujące centralny, regionalny i lokalny szczebel rządów, organizacje pracodawców i pracowników, inne instytucje obywatelskie i finansowe, w tym działające w obszarze efektywności energetycznej. Porozumienie dotyczy budynków, efektywności energetycznej w przemyśle oraz rolnictwie.

Portugalia

Portugalia będzie kontynuować istniejące programy, które są obecnie poddawane przeglądowi, żeby skoncentrować się na programach najbardziej opłacalnych.

Prawdopodobnie największy wpływ będą miały programy promujące izolację termiczną budynków.

Hiszpania

Niewielkie podwyższenie poziomu ambicji krajowego celu orientacyjnego w porównaniu z 2013 r.

Zobowiązanie do poprawy efektywności energetycznej dla spółek energetycznych.

Modernizacja budynków mieszkalnych i handlowych poprzez Narodowy Fundusz Efektywności Energetycznej.

Bodźce wspierające energooszczędny transport, środki podatkowe, szkolenia, krajowa kampania informacyjna dotycząca efektywności energetycznej.

Szwecja

Efektywność energetyczna będzie nadal osiągana głównie za pomocą odpowiedniego opodatkowania.

Zjednoczone Królestwo

Największe oszczędności dzięki wymaganiom dotyczącym efektywności energetycznej budynków.

Nacisk na ulepszenie programu „Green Deal”.

ZAŁĄCZNIK II
Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków – stan transpozycji na dzień 22 lipca 2014 r.

ZAŁĄCZNIK III
Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej – stan transpozycji na dzień 16 lipca 2014 r.

(1) Postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na etapie wezwania do usunięcia uchybienia.