This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52014DC0419
Recommendation for a COUNCIL RECOMMENDATION on Malta’s 2014 national reform programme and delivering a Council opinion on Malta’s 2014 stability programme
Zalecenie ZALECENIE RADY w sprawie krajowego programu reform Malty na 2014 r. oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Maltę programu stabilności na 2014 r._x000b_
Zalecenie ZALECENIE RADY w sprawie krajowego programu reform Malty na 2014 r. oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Maltę programu stabilności na 2014 r._x000b_
/* COM/2014/0419 final */
Zalecenie ZALECENIE RADY w sprawie krajowego programu reform Malty na 2014 r._x000b__x000b_oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Maltę programu stabilności na 2014 r._x000b_ /* COM/2014/0419 final - 2014/ () */
Zalecenie ZALECENIE RADY w sprawie krajowego programu reform Malty na
2014 r.
oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez
Maltę programu stabilności na 2014 r.
RADA UNII
EUROPEJSKIEJ, uwzględniając
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 121
ust. 2 i art. 148 ust. 4, uwzględniając
rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie
wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk
gospodarczych[1],
w szczególności jego art. 5 ust. 2, uwzględniając
zalecenie Komisji Europejskiej[2], uwzględniając
rezolucje Parlamentu Europejskiego[3], uwzględniając
konkluzje Rady Europejskiej, uwzględniając
opinię Komitetu Zatrudnienia, uwzględniając
opinię Komitetu Ekonomiczno-Finansowego, uwzględniając opinię Komitetu
Ochrony Socjalnej, uwzględniając opinię Komitetu
Polityki Gospodarczej, a także mając na
uwadze, co następuje: (1)
W dniu 26 marca 2010 r. Rada
Europejska przyjęła wniosek Komisji dotyczący wprowadzenia nowej
strategii na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego, zatytułowanej
„Europa 2020”, opartej na ściślejszej koordynacji polityki
gospodarczej, która skupia się na najważniejszych obszarach
wymagających podjęcia działań służących
pobudzeniu europejskiego potencjału w dziedzinie zrównoważonego
rozwoju i konkurencyjności. (2)
W dniu 13 lipca 2010 r., na
podstawie wniosków Komisji, Rada przyjęła zalecenie w sprawie
ogólnych wytycznych polityk gospodarczych państw członkowskich i Unii
(na lata 2010–2014), a w dniu 21 października 2010 r. – decyzję
dotyczącą wytycznych w sprawie polityki zatrudnienia państw
członkowskich, które razem stanowią „zintegrowane wytyczne”.
Państwa członkowskie zostały poproszone o uwzględnienie
zintegrowanych wytycznych w swojej krajowej polityce gospodarczej i polityce
zatrudnienia. (3)
W dniu 29 czerwca 2012 r.
szefowie państw lub rządów przyjęli Pakt na rzecz wzrostu
gospodarczego i zatrudnienia, nakreślający spójne ramy działania
na poziomie krajowym, unijnym i w strefie euro z wykorzystaniem wszelkich możliwych
dźwigni, instrumentów i obszarów polityki. Podjęli oni decyzję
co do działań, które należy przedsięwziąć w
państwach członkowskich, i wyrazili pełną
gotowość do realizacji celów strategii „Europa 2020” oraz
wdrożenia zaleceń dla poszczególnych krajów. (4)
W dniu 9 lipca 2013 r. Rada
przyjęła zalecenie w sprawie krajowego programu reform Malty na 2013
r. oraz wydała opinię na temat przedstawionego przez Maltę
zaktualizowanego programu stabilności na lata 2012–2016. W dniu 15 listopada
2013 r., zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 473/2013[4], Komisja
przedstawiła swoją opinię na temat projektu planu
budżetowego Malty na 2014 r.[5]. (5)
W dniu 13 listopada 2013 r.
Komisja przyjęła roczną analizę wzrostu gospodarczego[6],
rozpoczynając tym samym europejski semestr na rzecz koordynacji polityki
gospodarczej w 2014 r. Tego samego dnia Komisja, na podstawie
rozporządzenia (UE) nr 1176/2011, przyjęła sprawozdanie w ramach
mechanizmu ostrzegania[7],
w którym wskazała Maltę jako jedno z państw członkowskich,
w przypadku których przeprowadzona zostanie szczegółowa ocena sytuacji. (6)
W dniu 20 grudnia 2013 r. Rada
Europejska zatwierdziła priorytety dotyczące zapewnienia
stabilności finansowej, konsolidacji fiskalnej i działań
wspierających wzrost gospodarczy. Rada Europejska podkreśliła
potrzebę dążenia do zróżnicowanej konsolidacji
budżetowej sprzyjającej wzrostowi gospodarczemu, przywrócenia
gospodarce normalnych warunków udzielania pożyczek, wspierania wzrostu i
konkurencyjności, rozwiązania problemu bezrobocia i społecznych
skutków kryzysu, jak również modernizacji administracji publicznej. (7)
W dniu 5 marca 2014 r. Komisja
opublikowała wyniki szczegółowej oceny sytuacji dotyczącej Malty[8], na
podstawie art. 5 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011. Analiza
doprowadziła Komisję do wniosku, że – w świetle procedury
dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej – na Malcie nie
występują już zakłócenia równowagi makroekonomicznej.
Wprawdzie zadłużenie nadal utrzymuje się na wysokim poziomie,
wydaje się jednak, że ryzyko dla stabilności zadłużenia
sektora prywatnego i publicznego oraz stabilności sektora finansowego jest
ograniczone, chociaż należy je stale monitorować.
Dokładniej rzecz ujmując, wskaźniki stabilności finansowej
nadal są solidne. W świetle strukturalnego charakteru ryzyka w sektorze
zasadnicze znaczenie ma kontynuacja obecnego nadzoru ostrożnościowego
i praktyk w zakresie podejmowania ryzyka. Sytuacja na rynku nieruchomości
jest ustabilizowana, a tym samym ryzyko związane z nadmierną
ekspozycją względem sektora nieruchomości jest ograniczone.
Zadłużenie sektora prywatnego obniża się, zmniejszanie
zadłużenia przedsiębiorstw przebiega w uporządkowany
sposób, a presja na rynku kredytów jest niewielka. (8)
W dniu 16 kwietnia 2014 r.
Malta przedłożyła swój krajowy program reform na 2014 r., który
został zaktualizowany w dniu 8 maja 2014 r, a w dniu 30 kwietnia 2014 r. –
swój program stabilności na 2014 r. W celu uwzględnienia
powiązań między tymi dwoma programami poddano je jednoczesnej
ocenie. (9)
Celem strategii budżetowej
opisanej w programie stabilności na 2014 r. jest trwała korekta
nadmiernego deficytu najpóźniej do 2014 r. oraz stopniowe zbliżenie
do średniookresowego celu budżetowego w postaci zrównoważonej
sytuacji budżetowej w kategoriach strukturalnych, który jest bardziej
rygorystyczny niż wymogi paktu stabilności i wzrostu.
Osiągnięcie celu średniookresowego nie zostało jednak
zaplanowane w okresie objętym programem. W 2014 r. zaplanowana (ponownie
obliczona) korekta strukturalna odbiega nieznacznie od zalecanej wartości.
W 2015 r. – po planowanej korekcie nadmiernego deficytu – planowane jest
małe odchylenie od ścieżki dostosowania zmierzającej do
osiągnięcia średnioterminowego celu budżetowego.
Następnie planowane roczne postępy w zakresie realizacji
średniookresowego celu budżetowego są w szerokim zakresie zgodne
w wymogiem zakładającym co najmniej 0,5 % PKB. W programie
założono, że, począwszy od 2014 r., dług publiczny
wynoszący w 2013 r. 73 % PKB będzie malał, zgodnie z wartością
odniesienia dotyczącą redukcji długu. Zasadniczo cele programu
są w dużej mierze zgodne z wymogami paktu stabilności i wzrostu.
Scenariusz makroekonomiczny na 2014 r. i 2015 r. na którym oparto prognozy
budżetowe we wspomnianym programie i który został poparty przez
niezależny podmiot (krajową izbę kontroli) jest wykonalny,
ponieważ prognozy wzrostu gospodarczego są nieznacznie niższe
niż te przedstawione w prognozie Komisji z wiosny 2014 r. dla wskazanych
lat. Niemniej jednak zagrożenia dla celów budżetowych przeważają
nad dobrymi stronami, planowany strukturalny wzrost dochodów w okresie
objętym programem nie jest bowiem w pełni zabezpieczony odpowiednimi
środkami i przypadki przekroczenia planowanych wydatków mogą
wymagać wyższych wypłat niż to zapisano w budżecie.
Zgodnie z prognozą Komisji oczekuje się, że w 2014 r. Malta
trwale skoryguje swój nadmierny deficyt. Równocześnie, na podstawie
prognozy Komisji wysiłek fiskalny w latach 2013–2014 jest niedostateczny,
a uzyskana za jego pomocą (skorygowana) zmiana salda strukturalnego jest mniejsza
od docelowej o 1,6 % PKB, a kwota potrzebnych środków, przewidzianych
w zaleceniu wydanym w ramach procedury nadmiernego deficytu, jest niższa o
1,25 % PKB. Nie ma marginesu w odniesieniu do zgodności z
wartością odniesienia dotyczącą redukcji długu w 2014
r., zagrożenia dla scenariusza zadłużenia ciążą
jednak ku pozytywnej stronie. Istnieje ryzyko znacznego odchylenia od
wymaganego postępu w kierunku średniookresowego celu
budżetowego w 2015 r. Rada – na podstawie własnej oceny programu i
prognozy Komisji, zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1466/97 – jest
zdania, że planowany deficyt nominalny Malty oraz dług sektora
instytucji rządowych i samorządowych są zgodne z zaleceniem w
ramach procedury nadmiernego deficytu, konieczne są jednak dalsze
wysiłki, aby w 2014 r. korekta strukturalna była zgodna z
zalecaną oraz aby, począwszy od 2015 r., zapewnić
odpowiednią ścieżkę realizacji średniookresowego celu
budżetowego. (10)
Niewiążący
charakter ram budżetowych Malty oraz krótkoterminowość
planowania budżetowego nie sprzyjają stabilnej sytuacji
budżetowej. Przyjęcie przepisów, które miały wejść w
życie pod koniec 2013 r. i miały na celu dopełnienie wymogów
dyrektywy 85/2011/UE w sprawie ram budżetowych oraz wymogów paktu
fiskalnego, uległo opóźnieniu. Zgodnie z programem stabilności
rząd maltański poparł jednak niedawno ustawę o
odpowiedzialności budżetowej, która zostanie przedłożona
parlamentowi do zatwierdzenia. W projekcie ustawy przewidziano wprowadzenie
reguły równowagi budżetu w kategoriach strukturalnych, reguły
dotyczącej zadłużenia oraz trzyletnich kroczących ram
budżetowych, a także stopniowe powstanie rady budżetowej, która
byłaby odpowiedzialna za zatwierdzanie oficjalnych prognoz
makroekonomicznych i budżetowych rządu, jak również za
monitorowanie ex ante i ex post sytuacji w zakresie
przestrzegania reguł fiskalnych. (11)
Krajowe departamenty
odpowiedzialne za dochody mają zostać połączone w jeden
organ, który usprawni procesy poboru podatków i będzie
przeciwdziałał oszustwom podatkowym. Aby poprawić sytuację
w zakresie przestrzegania przepisów prawa podatkowego oraz odzyskiwania
należnych kwot, dokonano przeglądu grzywien w przepisach o podatku
VAT oraz przeglądu odsetek od należnych podatków. Wprowadzono
też szereg innych środków, co do których oczekuje się, że
pomogą wzmocnić maltański system podatkowy. Środki te
zmierzają we właściwym kierunku, choć ich efekty nie
są jeszcze wyraźnie widoczne. (12)
Malta nadal stoi przed
wyzwaniami dotyczącymi stabilności finansów publicznych, mimo to na
chwilę obecną można odnotować niewiele postępów w
zakresie reform systemu emerytalnego oraz stabilności systemu opieki
zdrowotnej. Powołano grupę ds. strategii emerytalnej w celu
przeprowadzenia oceny dostępnych wariantów reformy systemu emerytalnego,
jednocześnie jednak władze maltańskie zobowiązały
się, że nie podniosą ustawowego wieku emerytalnego powyżej
pułapów wskazanych w reformie emerytalnej z 2006 r. Nadal zatem nie ma
zależności pomiędzy ustawowym wiekiem emerytalnym a średnim
dalszym trwaniem życia, co stanowi problem dla długoterminowej
stabilności systemu emerytalnego oraz adekwatności
świadczeń. Malta próbuje zaradzić tym niedociągnięciom
za pomocą środków dotyczących rynku pracy, a dokładniej, za
pomocą przyjętej niedawno strategii na rzecz aktywnego starzenia
się. Jest jednak mało prawdopodobne, by działania te
rozwiązały problem. Kwestia stabilności systemu opieki
zdrowotnej czyni go jeszcze bardziej złożonym w związku z
prognozowanym wzrostem wydatków związanych ze starzeniem się
społeczeństwa. Zapoczątkowano projekt strategii krajowych
systemów opieki zdrowotnej, ale nie jest jasne, w jaki sposób będzie on
wdrażany oraz jakie przyniesie korzyści w kategoriach
efektywności kosztowej i stabilności. Konieczna jest poprawa
publicznej podstawowej opieki zdrowotnej. (13)
Na Malcie odsetek osób
przedwcześnie kończących naukę jest nadal bardzo wysoki,
choć podejmowane są działania mające na celu jego
obniżenie. Wprowadzany jest także kompleksowy system monitorowania.
Zdobywanie podstawowych umiejętności nadal utrzymuje się na
niskim poziomie, konsekwencją czego jest niski poziom
umiejętności czytania i pisania oraz przedwczesne kończenie
nauki. Oczekuje się, że właściwe wdrożenie
przyjętej niedawno krajowej strategii na rzecz umiejętności
pisania i czytania rozwiąże wspomniany problem. Towarzyszyć temu
będą dalsze środki, dzięki którym, jak się oczekuje,
systemy kształcenia i szkolenia zostaną lepiej dopasowane do potrzeb
rynku. Środki te obejmują reformę systemu przyuczania do zawodu,
opracowanie strategii na rzecz uczenia się przez całe życie,
wprowadzenie uczenia się poprzez praktykę w miejscu pracy w ramach kształcenia
i szkolenia zawodowego oraz realizację specjalnego programu finansowanego
ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. (14)
Malta wdraża obecnie
szereg środków mających na celu zwiększenie udziału kobiet
na rynku pracy, w szczególności poprzez zapewnienie bezpłatnej opieki
nad dziećmi gospodarstwom domowym, gdzie rodzice pracują lub nadal
się kształcą. Skuteczna realizacja tych środków będzie
miała szczególne znaczenie. Władze pomagają również
zapewnić opiekę pozaszkolną oraz oferują
możliwość przyprowadzania dzieci do szkoły przed
godziną otwarcia, aby ułatwić godzenie obowiązków
rodzicielskich i zawodowych. Przewidywane są również zachęty
podatkowe dla rodziców, którzy zdecydują się posłać dzieci
do placówek opieki działających w ramach wcześniejszych
programów. Niewiele robi się jednak w celu zapewnienia i wspierania
elastycznych form organizacji czasu pracy, takich jak telepraca i elastyczne
godziny pracy, które pomogłyby w ponownej integracji kobiet na rynku
pracy. (15)
Aby w dalszym ciągu
poprawiać swoją konkurencyjność w skali
międzynarodowej oraz uniknąć potencjalnie negatywnych skutków
niedopasowania poziomu wynagrodzeń do zmian w zakresie wydajności,
Malta nadal musi zająć się kwestią braków
infrastrukturalnych w sektorach energii i transportu – w szczególności ze
względu na wysokie ceny energii – które to braki ograniczają jej
potencjał. W tym roku ma zostać ukończone połączenie
międzysystemowe energii elektrycznej z Włochami, które zwiększy
bezpieczeństwo dostaw i może przyczynić się do ich dywersyfikacji
oraz wykorzystania energii odnawialnej wytworzonej za granicą. Planowane
przyłączenie Malty do europejskiej sieci przesyłowej gazu
dodatkowo zróżnicuje jej koszyk energetyczny, dzięki czemu
będzie ona w mniejszym stopniu zależna od jednego głównego
źródła energii, co z kolei zwiększy jej atrakcyjność
jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Lokalne
odnawialne źródła energii stanowią potencjał, który nadal
nie został wykorzystany. Wyjątkiem są pewne
osiągnięcia w zakresie wykorzystania energii fotowoltaicznej. (16)
Niewydolność
administracji publicznej w określonych przypadkach ogranicza dalszą
poprawę warunków prowadzenia działalności gospodarczej na
Malcie. O ile udoskonalenia w zakresie zamówień publicznych zmierzają
we właściwym kierunku, o tyle postępowania o udzielenie
zamówienia są nadal zbyt długotrwałe, co skutkuje brakiem
wydajności wydatków publicznych. W przypadku tych środków nie
określono konkretnych celów, co utrudnia ocenę ich skuteczności.
Brak alternatywnych rozwiązań dla finansowania dłużnego
prowadzi do wysokich kosztów finansowania przedsiębiorstw, co z kolei
wywiera presję na ich działalność gospodarczą. Takie
preferencyjne traktowanie zadłużenia przedsiębiorstw może
prowadzić do zbyt wysokiego stosunku zadłużenia do aktywów
przedsiębiorstw i nieefektywnej alokacji kapitału. Należy zatem
dalej szukać innych możliwości finansowania. Nadal
utrzymują się braki w wydajności systemu sądowego,
podkreślone w zaleceniach z 2013 r. skierowanych do Malty. Oczekuje
się, że do końca 2014 r. wdrożonych zostanie szereg
licznych działań reformujących, zaproponowanych przez
Komisję w ramach reformy wymiaru sprawiedliwości w listopadzie 2013
r., nadal jednak nie przedstawiono jasnego harmonogramu, ani nie określono
priorytetów. Nadal również nie wiadomo, w jaki sposób planowane
środki wpłyną na zaległości w pracy sądów, w
szczególności w odniesieniu do wskazanych wyżej braków. (17)
Malta wzmocniła nadzór
regulacyjny, aby zapewnić stabilność sektora finansowego.
Kompetencje banku centralnego Malty zostały uzupełnione o nadzór
makroostrożnościowy; kładzie się również szczególny
nacisk na kwestie stabilności finansowej, a Wspólna Rada Stabilności
Finansowej jest obecnie przewidziana w prawodawstwie. Podjęto
zadowalające środki na rzecz poprawy rezerw na straty kredytowe,
głównie poprzez wprowadzenie zmian w 9. regule bankowej. (18)
W ramach europejskiego semestru
Komisja przeprowadziła wszechstronną analizę polityki
gospodarczej Malty. Oceniła program stabilności i krajowy program
reform. Wzięła pod uwagę nie tylko ich znaczenie dla
zrównoważonego charakteru polityki budżetowej i polityki
społeczno-gospodarczej na Malcie, ale także stopień
przestrzegania przepisów i wytycznych UE, ze względu na
konieczność wzmocnienia całościowego zarządzania
gospodarczego w Unii Europejskiej przez wnoszenie na poziomie UE wkładu w
przyszłe decyzje krajowe. Zalecenia Komisji w ramach
europejskiego semestru zostały przedstawione poniżej w zaleceniach
1–5. (19)
W świetle powyższej
oceny Rada przeanalizowała program stabilności Malty, a jej opinia[9] znajduje
odzwierciedlenie w szczególności w zaleceniu 1 poniżej. (20)
W ramach europejskiego semestru
Komisja przeprowadziła również analizę polityki gospodarczej
strefy euro jako całości. Na podstawie tej analizy Rada wydała
osobne zalecenia dla tych państw członkowskich, których walutą
jest euro. Malta powinna zagwarantować pełne i terminowe
wdrożenie również tych zaleceń. NINIEJSZYM ZALECA
Malcie podjęcie w latach 2014–2015 działań mających na
celu: 1. Trwałą
korektę nadmiernego deficytu do 2014 r. W 2015 r. – znaczne wzmocnienie
strategii budżetowej w celu zapewnienia wymaganej korekty strukturalnej na
poziomie 0,6 % PKB zmierzającej do osiągnięcia
średniookresowego celu budżetowego. Następnie – utrzymywanie
każdego roku korekty strukturalnej na poziomie co najmniej
0,5 % PKB oraz wyższym w sprzyjających warunkach
gospodarczych lub w przypadku konieczności spełnienia reguły
dotyczącej zadłużenia w celu zapewnienia stałej tendencji
spadkowej wskaźnika długu sektora instytucji rządowych i samorządowych.
Przyjęcie ustawy o odpowiedzialności budżetowej w celu
ustanowienia wiążących, opartych na regułach wieloletnich
ram budżetowych oraz powołania niezależnego organu
odpowiedzialnego za monitorowanie reguł fiskalnych oraz zatwierdzanie
prognoz makroekonomicznych leżących o podstaw planowania
budżetowego. Dalszą poprawę sytuacji w zakresie przestrzegania
przepisów prawa podatkowego i zwalczania oszustw podatkowych poprzez
ciągły rozwój i ocenę dotychczasowych środków, którym
powinny towarzyszyć działania dodatkowe, a w szczególności
poprzez promocję korzystania z elektronicznych środków
płatniczych. 2. Przyspieszenie obecnej
reformy emerytur, w szczególności poprzez znaczne przyspieszenie
planowanego podniesienia ustawowego wieku emerytalnego, a następnie
poprzez powiązanie go ze zmianami w zakresie średniego dalszego
trwania życia. Dopilnowanie, by kompleksowa reforma systemu opieki
zdrowotnej przyniosła korzyści w postaci efektywnego kosztowo i
zrównoważonego wykorzystania dostępnych zasobów, takie jak
wzmocnienie opieki podstawowej. 3. Kontynuowanie wysiłków
politycznych w celu lepszego dopasowania systemów kształcenia i szkolenia
do potrzeb rynku pracy oraz poprawę zdobywania podstawowych
umiejętności poprzez przyspieszenie prac nad zaległą reformą
systemu przyuczania do zawodu. Dalsze ograniczenie zjawiska przedwczesnego
kończenia nauki, w szczególności poprzez sfinalizowanie i
wdrożenie ogłoszonej krajowej strategii na rzecz
umiejętności pisania i czytania. Dalsze zwiększenie udziału
kobiet w rynku pracy, w szczególności tych, które pragną
powrócić na ten rynek, poprzez promowanie elastycznych form organizacji
czasu pracy. 4. Dywersyfikację koszyka
energetycznego w gospodarce – m.in. poprzez zwiększenie udziału
energii ze źródeł odnawialnych. 5. Kontynuowanie starań na
rzecz poprawy efektywności i skrócenie czasu postępowań o
udzielenie zamówienia; zachęcenie do korzystania z alternatywnych w
stosunku do finansowania dłużnego źródeł finansowania
przedsiębiorstw poprzez ułatwienie dostępu do rynków kapitałowych
oraz rozwijanie funduszy venture capital; oraz zwiększenie
wydajności systemu sądowego dzięki terminowemu i skutecznemu
wdrożeniu planowanej reformy sądownictwa. Sporządzono w Brukseli dnia […] r. W
imieniu Rady Przewodniczący [1] Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 1. [2] COM(2014) 419 final. [3] P7_TA(2014)0128 i
P7_TA(2014)0129. [4] Dz.U. L 140 z 27.5.2013, s. 11. [5] C(2013) 8007 final [6] COM(2013) 800 final [7] COM(2013) 790 final [8] SWD(2014) 150 final [9] Na podstawie art. 5 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE)
nr 1466/97.