UZASADNIENIE

1.           KONTEKST WNIOSKU

Aktywność fizyczna, obejmująca regularne uprawianie sportu i ruch, jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zachowania sprawności fizycznej i psychicznej, zwalczania nadwagi i otyłości oraz zapobiegania pokrewnym problemom zdrowotnym. Ponadto uprawianie sportu i aktywność fizyczna przynoszą także inne korzyści, takie jak utrzymywanie kontaktów międzyludzkich i włączenie społeczne. Aktywność fizyczna jest jednym z najważniejszych uwarunkowań zdrowia we współczesnym społeczeństwie, a sport stanowi zasadniczy element polityki publicznej na rzecz podniesienia poziomu aktywności fizycznej.

Liczne korzyści płynące z aktywności fizycznej i ruchu w ciągu całego życia są dobrze udokumentowane[1] oraz, ogólnie rzecz biorąc, podnoszą jakość życia, co zostało potwierdzone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Wyniki badań potwierdzają rolę sportu i aktywności fizycznej w rozwoju dzieci i nastolatków[2] i wskazują na fakt, że uprawianie sportu i aktywność fizyczna w okresie dorastania pozytywnie wpływa na poziom aktywności fizycznej w życiu dorosłym. Istnieje również coraz więcej dowodów na pozytywny związek pomiędzy ruchem a zdrowiem psychicznym, rozwojem umysłowym i procesami poznawczymi[3]. W Unii poziom aktywności fizycznej ma pozytywny wpływ na średnie trwanie życia, co oznacza, że w państwach o wyższym poziomie aktywności fizycznej zwykle odnotowuje się dłuższe średnie trwanie życia[4].

Pewna liczba problemów zdrowotnych spowodowana jest natomiast brakiem aktywności fizycznej, np. przedwczesna umieralność, coraz częstsze występowanie nadwagi i otyłości, rak jelita grubego i sutka, cukrzyca oraz choroba niedokrwienna serca. W 2009 r. brak aktywności fizycznej wskazano jako czwarty najważniejszy czynnik ryzyka przedwczesnego zgonu i chorób w państwach o wysokim dochodzie na całym świecie, a w samym regionie europejskim jest on przyczyną ponad 1 mln zgonów [5]. Z dostępnych dowodów wynika, że zaburzenia zdrowia wywoływane brakiem aktywności fizycznej powodują istotne pośrednie i bezpośrednie koszty gospodarcze związane z chorobowością, zwolnieniami chorobowymi i przedwczesną śmiertelnością, zwłaszcza ze względu na tempo starzenia się europejskich społeczeństw.[6] Przeprowadzono badania w celu obliczenia tych kosztów. Na przykład w jednym z badań przeprowadzonych przez rząd brytyjski koszty dla Anglii oszacowano na ponad 3 mld EUR rocznie, czyli 63 EUR na mieszkańca[7]. Ze względu na powyższe fakty aktywność fizyczną włączono do celów światowych działań na rzecz zwalczania chorób niezakaźnych[8].

W Unii propagowanie prozdrowotnej aktywności fizycznej spoczywa przede wszystkim na państwach członkowskich. Z uwagi na rosnącą świadomość znaczenia i korzystnych skutków aktywności fizycznej, a także na coraz większe obciążenie finansowe wynikające z braku aktywności fizycznej wiele organów publicznych zwiększyło wysiłki w dziedzinie propagowania takiej aktywności. Od 2010 r. znaczna większość państw członkowskich poinformowała o wprowadzeniu przynajmniej pewnej formy zaleceń w odniesieniu do aktywności fizycznej, a wiele z tych państw opracowało także szczegółowe strategie w celu zachęcania obywateli do aktywności fizycznej oraz umożliwienia im jej prowadzenia[9]. Szczegółowe środki w tym celu wprowadzono w różnych obszarach polityki lub sektorach, w szczególności w dziedzinie sportu, zdrowia, transportu i edukacji; istnieje wiele przykładów dobrych praktyk z udziałem zainteresowanych stron.

W celu wsparcia państw członkowskich Unia propaguje aktywność fizyczną za pośrednictwem swojej polityki i instrumentów finansowych zwłaszcza w dziedzinie sportu i zdrowia. Przedstawiła ona decydentom oparte na dowodach wskazówki w formie wytycznych UE w sprawie aktywności fizycznej[10]. Wytyczne te, sporządzone przez grupę 22 ekspertów z całej Europy wywodzących się z różnych dyscyplin i szeroko reprezentujących fachową wiedzę naukową, zostały potwierdzone przez unijnych ministrów sportu w 2008 r. We wspomnianych wytycznych powtórzono zalecenia WHO w sprawie minimalnego poziomu aktywności fizycznej, podkreślono znaczenie międzysektorowego podejścia do prozdrowotnej aktywności fizycznej i przedstawiono 41 konkretne kierunki działań. Już w białej księdze na temat sportu z 2007 r.[11] i w białej księdze „Strategia dla Europy w sprawie zagadnień zdrowotnych związanych z odżywianiem, nadwagą i otyłością” z tego samego roku[12] podkreślono znaczenie prozdrowotnej aktywności fizycznej i przyczyniono się do usprawnienia debaty orientacyjnej oraz wymiany dobrych praktyk.

Mimo rosnącego znaczenia propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej oraz narzędzi dostępnych na szczeblu krajowym, europejskim i międzynarodowym odsetek unijnych obywateli nieaktywnych fizycznie pozostaje niedopuszczalnie wysoki (np. w 2010 r. 60 % Europejczyków deklarowało, że rzadko ćwiczy lub uprawia sport lub że nie robi tego nigdy[13]). Zgodnie z danymi WHO dwie trzecie osób dorosłych w Unii nie osiąga zalecanego poziomu aktywności. Szacuje się zatem, że brak aktywności fizycznej odejmuje Europejczykom przeciętnie 8 mln lat zdrowego życia rocznie[14]. Mimo że z dostępnych danych wynikają duże różnice między poszczególnymi państwami członkowskimi, większość z nich nie zrealizowała głównego celu polityki, tj. zwiększenia odsetka obywateli, którzy osiągają poziom aktywności zalecany przez WHO i powtórzony w wytycznych UE w sprawie aktywności fizycznej. Na skalę unijną polityka państw członkowskich w zakresie propagowania prozdrowotnej aktywności zdrowotnej była nieskuteczna. Sytuacja ta nie tylko jest sprzeczna ze strategią „Europa 2020”[15], w której walkę z nierównościami w zdrowiu uznano za warunek wzrostu i konkurencyjności, ale jest ona również niezgodna z oficjalnymi unijnymi celami w dziedzinie sportu i zdrowia. W wyniku badań potwierdzono istnienie wymagającej działania luki między dowodami a polityką oraz wezwano do pilnych działań politycznych na rzecz aktywności fizycznej jako oddzielnego priorytetu w zakresie zdrowia publicznego[16].

Powody, dla których nie udało się odwrócić tendencji w zakresie aktywności fizycznej, wynikają głównie z niedociągnięć w kwestii opracowywania i realizacji polityki propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej. Uwzględniając kryteria skutecznej polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej przedstawionych z użyciem narzędzi naukowych, za pomocą dowodów, ekspertyzy i konsultacji potwierdzono następujące niedociągnięcia: brak wystarczająco międzysektorowego podejścia do prozdrowotnej aktywności fizycznej (w tym brak współpracy między różnymi ministerstwami i organami odpowiedzialnymi za tę kwestię), niejasne założenia i cele polityki w tej dziedzinie oraz także niewystarczające przepisy dotyczące monitorowania i oceny poziomu prozdrowotnej aktywności fizycznej i polityki w tej dziedzinie. Faktycznie rzadko dostępne są wystarczające dane pomimo ich znaczenia dla opracowywania i precyzowania polityki.

Prozdrowotna aktywność fizyczna dopiero staje się samodzielną dziedziną polityki i powoli zdobywa uznanie jako złożony obszar polityki, który wymaga podejścia międzysektorowego, takiego jak to przedstawione w wytycznych UE w sprawie aktywności fizycznej. Kwestii aktywności fizycznej brakowało do tej pory odpowiedniego orędownictwa, dzięki któremu mogłaby ona zyskać odpowiednie uznanie jako dziedzina polityki[17]. Jako że prozdrowotna aktywność fizyczna jako dziedzina polityki jest nowym przedmiotem polityki publicznej[18], potrzebne jest lepsze zrozumienie uwarunkowań tego zagadnienia, co ma kluczowe znaczenie dla opracowywania działań na rzecz zmiany poziomu aktywności fizycznej, jak również dla zdolności instytucjonalnych w zakresie propagowania tej aktywności.

Aby zaradzić tej sytuacji, w następstwie prac eksperckich w kontekście realizacji planu prac Unii Europejskiej w dziedzinie sportu na lata 2011–2014[19] oraz wkładu przedstawicieli innych dziedzin i poziomów wiedzy specjalistycznej (np. dotyczących zdrowia i transportu), Rada w swoich konkluzjach w sprawie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej z listopada 2012 r. zwróciła się do Komisji o przedstawienie wniosku dotyczącego zalecenia Rady promującego międzysektorowe podejście oparte na wytycznych UE w sprawie aktywności fizycznej, w tym miękkich ram monitorowania.

Sukces tej inicjatywy ostatecznie zależeć będzie w znacznym stopniu od zmobilizowania zainteresowanych stron, w szczególności tych, które prowadzą bezpośrednią działalność w zakresie aktywności fizycznej i które mają znaczne możliwości docierania do obywateli. Sektor sportu, w szczególności przez swoje działania na szczeblu lokalnym oraz dzięki podejściu „Sport dla wszystkich”, odgrywa zatem kluczową rolę w skutecznych wysiłkach na rzecz propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej.

2.           WYNIKI KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI ORAZ OCENY SKUTKÓW

Wniosek opiera się na pracach Komisji i państw członkowskich w ramach realizacji planu prac w dziedzinie sportu na lata 2011–2014. Treść wniosku, w tym ramy monitorowania, była przedmiotem szeroko zakrojonych konsultacji z państwami członkowskimi, ekspertami, zainteresowanymi stronami i opinią publiczną z różnych środowisk, w tym środowisk sportowych i tych związanych ze zdrowiem, edukacją i transportem. Zainteresowane strony były konsultowane na różnych szczeblach co do ich opinii na temat potrzeby i zakresu propagowania aktywności fizycznej w kontekście unijnym. W następstwie komunikatu na temat sportu ze stycznia 2011 r.[20], w którym zalecono rozważenie takiego wniosku, Komisja regularnie informowała decydentów i zainteresowane strony o swoich planach i toczących się pracach w zakresie tej inicjatywy oraz zwracała się o informacje zwrotne na różnych forach. W swojej rezolucji w sprawie europejskiego wymiaru sportu z dnia 2 lutego 2012 r. Parlament Europejski wezwał Unię i państwa członkowskie do ułatwiania uprawiania sportu i do propagowania zdrowego trybu życia z pełnym wykorzystaniem możliwości, jakie daje sport, co spowoduje zmniejszenie wydatków na opiekę zdrowotną[21].

Państwa członkowskie podkreśliły konieczność dalszej wymiany doświadczeń i dobrych praktyk na szczeblu unijnym w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej oraz wyraziły poparcie dla nowej unijnej inicjatywy strategicznej. Państwa członkowskie potwierdziły trudności w zaangażowaniu odpowiednich sektorów na szczeblu krajowym oraz brak wiarygodnych danych, podkreślając jednocześnie potrzebę ograniczenia wymogu gromadzenia danych. Zainteresowane strony działające w dziedzinie sportu, a także podmioty związane ze sportem, takie jak producenci sprzętu sportowego, zdecydowanie zachęcają do dalszych działań unijnych w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej. Na stanowisku, że Unia ma do odegrania pewną rolę w propagowaniu takiej aktywności, stoją nie tylko instytucje unijne, istniejące struktury współpracy na szczeblu unijnym w zakresie sportu i zdrowia, eksperci i zainteresowane strony działające w dziedzinie sportu, ale również duża liczba obywateli Unii, jak potwierdzono w prowadzonych w internecie konsultacjach w 2010 r.

Rada ds. Ocen Skutków przedstawiła pozytywną opinię na temat projektu oceny skutków w dniu 7 grudnia 2012 r. Uwagi przedstawione przez Radę są uwzględnione w ostatecznej wersji sprawozdania z oceny skutków.

3.           ASPEKTY PRAWNE WNIOSKU

Podstawa prawna

W proponowanej inicjatywie skupiono się na kwestii prozdrowotnej aktywności fizycznej, stosunkowo nowej dziedzinie o szybko rozwijających się przesłankach naukowych, ściśle łączącej związaną ze sportem i ruchem aktywność fizyczną ze zdrowiem publicznym. Aby osiągnąć cele wniosku i wspierać państwa członkowskie w ich wysiłkach na rzecz propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej, Unia może działać w oparciu o dwie podstawy prawne: art. 165 i 168 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w których przyznano Unii kompetencje wspierające. Artykuł 165 stanowi, że Unia „przyczynia się do wspierania europejskich przedsięwzięć w zakresie sportu” oraz że działania zmierzają do „rozwoju europejskiego wymiaru sportu”. Art. 168 stanowi, że „działanie Unii [...] nakierowane jest na poprawę zdrowia publicznego [...] oraz usuwanie źródeł zagrożeń dla zdrowia fizycznego i psychicznego”.

W obu obszarach (sportu i zdrowia publicznego) Traktat stanowi, że aby osiągnąć te cele, Rada, na wniosek Komisji, może przyjąć zalecenia. Ponadto w Traktacie wyraźnie upoważnia się Komisję do podjęcia „każdej użytecznej inicjatywy” w celu wsparcia koordynacji polityki państw członkowskich w zakresie zdrowia publicznego, w szczególności „inicjatyw mających na celu określenie wytycznych i wskaźników, organizowanie wymiany najlepszych praktyk i przygotowanie elementów niezbędnych dla prowadzenia okresowego nadzoru i oceny”. Zalecenie, którego dotyczy wniosek, ma na celu zwiększenie wysiłków państw członkowskich w dziedzinie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej oraz wspieranie tych państw przez zapewnianie ram monitorowania ich polityki. Zalecenie ma na celu wzmocnienie współpracy i koordynacji polityki między państwami członkowskimi oraz zapewnienie dalszej wymiany dobrych praktyk w ramach odpowiednich struktur na szczeblu unijnym w dziedzinie sportu i zdrowia.

Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i przestrzega zasad ustanowionych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.

Krótki opis inicjatywy, której dotyczy wniosek

W odpowiedzi na wniosek Rady w niniejszym zaleceniu przedstawiono główne elementy spójnej, międzysektorowej i opartej na dowodach polityki propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej, mając przez to na celu wspieranie państw członkowskich w ich wysiłkach na rzecz umożliwienia obywatelom podjęcia aktywności fizycznej lub jej zwiększenia.

W zaleceniu przedstawiono wyraźne dowody na to, że aby polityka propagowania takiej aktywności była skuteczna, musi być prowadzona w oparciu o podejście międzysektorowe. Uwzględniono w nim fakt, że państwa członkowskie, mimo posiadania wspólnych celów i przestrzegania praw podstawowych, ustalają różne priorytety w zakresie takiej aktywności ze względu na różne uwarunkowania społeczne, gospodarcze oraz kulturowe i w związku z tym przyjmują różne podejścia polityczne. Przepisy dotyczące koordynacji polityki na szczeblu unijnym mają na celu wspieranie państw członkowskich w ich wysiłkach zmierzających do opracowania i realizacji skutecznej polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej. Ramy monitorowania, w tym właściwe im wskaźniki opracowane przez ekspertów w tej dziedzinie, są pomyślane jako wystarczająco elastyczne narzędzia świadomego kształtowania polityki w tym zakresie. Szczegółowy opis dotyczący funkcjonowania wskaźników i źródeł danych zamieszczono w załączonym dokumencie roboczym służb Komisji.

W zaleceniu wzywa się państwa członkowskie do:

· opracowania krajowej strategii i odpowiedniego planu działania, jak również odpowiednich instrumentów służących propagowaniu prozdrowotnej aktywności fizycznej we wszystkich sektorach w celu odzwierciedlenia wytycznych UE w sprawie aktywności fizycznej;

· monitorowania poziomu aktywności fizycznej i realizacji polityki w tej dziedzinie przez wykorzystanie ram monitorowania i wskaźników określonych w załączniku do niniejszego zalecenia, zgodnie z sytuacją w każdym z państw;

· ścisłej współpracy pomiędzy sobą oraz z Komisją poprzez zaangażowanie w proces regularnej wymiany informacji i dobrych praktyk w zakresie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej w ramach odpowiednich struktur na szczeblu unijnym.

W zaleceniu wzywa się Komisję do:

· wspomagania państw członkowskich w ich wysiłkach na rzecz skutecznego propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej oraz w opracowywaniu i realizowaniu polityki spójnej z wytycznymi UE w sprawie aktywności fizycznej;

· zapewnienia wsparcia przy opracowywaniu i stosowaniu ram monitorowania na podstawie istniejących form monitorowania i gromadzenia danych w tej dziedzinie;

· regularnej sprawozdawczości dotyczącej postępów we wdrażaniu niniejszego zalecenia w oparciu o informacje dostarczone przez państwa członkowskie.

Choć zalecenie to skierowane będzie przede wszystkim do organów publicznych państw członkowskich odpowiedzialnych za propagowanie prozdrowotnej aktywności fizycznej, w ostatecznym rozrachunku przyczyni się ono do dotarcia do obywateli Unii (np. dzieci, ludności w wieku produkcyjnym, osób starszych) poprzez wspieranie realizacji polityki międzysektorowej umożliwiającej podejmowanie aktywności fizycznej. Inicjatywa ta będzie również zależeć od mobilizacji zainteresowanych stron, w tym tych, które są bezpośrednio związane z aktywnością fizyczną, takich jak organizacje sportowe.

Zasada pomocniczości

Choć główna odpowiedzialność za propagowanie prozdrowotnej aktywności fizycznej oraz opracowanie polityki w dziedzinie sportu i zdrowia spoczywa na państwach członkowskich, działanie unijne może przynieść istotną wartość dodaną wykraczającą ponad to, co państwa członkowskie mogą osiągnąć samodzielnie. Unia może zapewnić nowy impuls polityczny do działania ukierunkowanego na prozdrowotną aktywność fizyczną. Skuteczniejsza polityka w tej dziedzinie przyczyni się do wniesienia wkładu do innych obszarów polityki, w których państwa członkowskie postanowiły określić wspólne cele. Przyczyniając się do zmniejszenia znacznych społecznych i gospodarczych kosztów braku aktywności fizycznej, a także uwzględniając kluczowe czynniki aktywnego i zdrowego starzenia się, dobrego stanu zdrowia pracowników, a w konsekwencji większej wydajności, polityka ta zwiększy zdolności państw członkowskich w zakresie osiągnięcia celów związanych ze wzrostem gospodarczym zawartych w strategii „Europa 2020”. Będzie ona także działać na przyczyny nierówności w zdrowiu, co jest nakreślonym we wspomnianej strategii warunkiem wstępnym wzrostu gospodarczego i konkurencyjności. Lepsza polityka w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej będzie też odpowiedzią na wezwania Rady i Parlamentu Europejskiego do działania w zakresie wspierania zdrowego stylu życia, w tym aktywności fizycznej i uprawiania sportu, jako sposobu zapobiegania przedwczesnej umieralności, ograniczenia chorobowości i niepełnosprawności w Unii Europejskiej. W konkluzjach Rady w sprawie prozdrowotnej aktywności fizycznej przyjętych w listopadzie 2012 r. wnioski te wystosowano w jeszcze bardziej wyraźny sposób. W niedawnej ocenie wdrażania strategii dla Europy w dziedzinie zagadnień zdrowotnych związanych z odżywianiem, otyłością i nadwagą wsparto również inicjatywę polityczną na szczeblu europejskim, gdyż w ocenie tej zachęcono Komisję do zwiększenia rangi nowych inicjatyw w dziedzinie aktywności fizycznej[22].

Koncentracja niniejszego zalecenia na ściślejszej koordynacji polityki między państwami członkowskimi – w postaci wymiany doświadczeń, partnerskiego uczenia się i rozpowszechniania dobrych praktyk – wydaje się szczególnie użyteczna z uwagi na fakt, że istnieją obecnie ogromne różnice między państwami członkowskimi, jeśli chodzi o priorytetowość prozdrowotnej aktywności fizycznej, przyjęte podejścia i mechanizmy koordynacji polityki krajowej. Unijne wsparcie i koordynacja przyczynią się do poprawy zdolności państw członkowskich do propagowania takiej aktywności w różnych sektorach i do kształtowania polityki, która prowadzi do skuteczniejszych działań. Unia ma odpowiednią pozycję, aby ulepszyć przepisy dotyczące monitorowania i oceny poziomu prozdrowotnej aktywności fizycznej, a także polityki w tej dziedzinie, a tym samym pomóc państwom członkowskim w śledzeniu zmian w czasie. Ramy monitorowania dostarczą państwom członkowskim dowodów uzasadniających przyjęcie bardziej ukierunkowanego podejścia do propagowania takiej aktywności.

Zalecenie, którego dotyczy obecny wniosek, opiera się na istniejących strategiach i narzędziach opracowanych na szczeblu międzynarodowym, w szczególności na światowej strategii WHO w sprawie odżywiania, aktywności fizycznej i zdrowia z maja 2004 r.[23], światowych zaleceniach z 2010 r., w którym mówi się o konieczności poświęcenia przez dorosłych co najmniej 150 minut tygodniowo na umiarkowaną aktywność fizyczną [24], i w światowym porozumieniu osiągniętym przez Światowe Zgromadzenie Zdrowia w dniu 27 maja 2013 r., przedstawionym w rezolucji w sprawie chorób niezakaźnych[25]. Uwzględniono w nim współpracę z biurem regionalnym WHO dla Europy w ramach strategii dla Europy w sprawie zagadnień zdrowotnych związanych z odżywianiem, nadwagą i otyłością oraz oceny tej strategii z 2013 r.[26]. Celem zalecenia jest dalsze ulepszanie narzędzi opracowanych z myślą o monitorowaniu aktywności fizycznej, w szczególności europejskiej bazy danych WHO na temat odżywiania, otyłości i aktywności fizycznej (NOPA)[27]. Informacje i dane, które mają być dostarczane przez państwa członkowskie w tym kontekście, są już w dużej mierze dostępne i gromadzone w ramach istniejących badań lub projektów; pewna liczba wskaźników jest już stosowana. Gromadzenie danych będzie wymagało więcej wysiłków jedynie w przypadku bardzo ograniczonej liczby wskaźników, zwłaszcza w początkowej fazie stosowania ram monitorowania. Można się spodziewać, że poprawi się ono na przestrzeni czasu wraz z rosnącymi zdolnościami państw członkowskich w tym zakresie. Ramy monitorowania powinny być wdrażane w ścisłej współpracy z WHO oraz przy wsparciu ekspertów w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej.

4.           WPŁYW NA BUDŻET

Trudno jest określić środki budżetowe przeznaczone obecnie na politykę w przedmiotowej dziedzinie, ponieważ koszty propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej ponoszone są przez różne ministerstwa i organy, jak również przez różne organizacje pozarządowe i wywodzące się z sektora prywatnego. Ponadto wydatki na te działania nie są kompleksowo rejestrowane w całej Unii. Problem ten potęguje fakt, że prozdrowotna aktywność fizyczna ma z rzeczy samej charakter międzysektorowy, że wiele strategii jest niebezpośrednio związanych z taką aktywnością, a w polityce, która taką aktywność propaguje, często nie określa się tych działań jako głównego celu. W ostatecznym rozrachunku, w następstwie niniejszej inicjatywy koszty związane z realizacją polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej byłyby ponoszone przez państwa członkowskie.

Koszty administracyjne ponoszone przez państwa członkowskie wynikałyby w głównej mierze z wymogów sprawozdawczych w kontekście miękkich ram monitorowania. Byłyby one niskie już w pierwszym roku, a po uzyskaniu przez mechanizm pełnej operacyjności dodatkowo zmalałyby, w miarę jak personel lepiej poznawałby proces monitorowania, oraz ze względu na większą dostępność danych wraz z upływem czasu[28].

Koszty, które zostałyby poniesione w ramach budżetu Unii, odnoszą się do opracowania i funkcjonowania mechanizmu monitorowania oraz do udzielania wsparcia państwom członkowskim, w formie pomocy w budowaniu potencjału, w prowadzeniu działań w zakresie monitorowania Koszty te zostałyby pokryte ze środków rozdziału „Sport” programu Erasmus+ na lata 2014–2020[29]. Ponadto z budżetu Unii pokrywane byłyby koszty organizacji posiedzeń grup eksperckich na szczeblu unijnym.

2013/0291 (NLE)

Wniosek

ZALECENIE RADY

w sprawie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej w różnych sektorach

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 165 i 168,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)       Korzyści płynące z aktywności fizycznej i ruchu przez całe życie mają decydujące znaczenie i obejmują zmniejszone ryzyko chorób układu krążenia, niektórych nowotworów i cukrzycy, poprawę stanu układu mięśniowo-szkieletowego i kontroli masy ciała, jak również pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i procesy poznawcze. Aktywność fizyczna, zgodnie z zaleceniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jest istotna dla wszystkich grup wiekowych i ma szczególne znaczenie dla dzieci, ludności w wieku produkcyjnym i osób starszych.

(2)        Aktywność fizyczna jest warunkiem wstępnym zdrowego trybu życia i dobrego stanu zdrowia pracowników, przyczynia się do osiągnięcia głównych celów określonych w strategii „Europa 2020”[30], zwłaszcza w odniesieniu do wzrostu gospodarczego, wydajności i zdrowia.

(3)       Choć wysiłki na rzecz propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej zostały zintensyfikowane przez organy publiczne w niektórych państwach członkowskich w ciągu ostatnich lat, odsetek osób nieaktywnych fizycznie w Unii Europejskiej pozostaje niedopuszczalnie wysoki. Większość Europejczyków nie podejmuje wystarczającej aktywności fizycznej: 60 % osób nigdy nie uprawia sportu ani nie wykonuje ćwiczeń ruchowych lub też robi to rzadko[31]. Brak aktywności fizycznej w czasie wolnym jest częstszy u członków niższych grup społeczno-ekonomicznych. Obecnie nie istnieją żadne przesłanki świadczące o tym, że te negatywne tendencje ulegają odwróceniu na skalę unijną.

(4)       Brak wystarczającej aktywności fizycznej został uznany za główny czynnik ryzyka przedwczesnego zgonu i chorób w państwach o wysokim dochodzie na całym świecie, powodując około 1 mln zgonów rocznie w samym regionie europejskim[32]. Negatywne skutki braku aktywności fizycznej w Unii Europejskiej są dobrze udokumentowane, podobnie jak istotne bezpośrednie i pośrednie koszty gospodarcze wynikające z braku aktywności fizycznej i powiązanych problemów zdrowotnych, zwłaszcza biorąc pod uwagę szybkie starzenie się większości europejskich społeczeństw.

(5)       Jeśli chodzi o poziom aktywności fizycznej, istnieją ogromne rozbieżności między państwami członkowskimi. Podczas gdy niektóre poczyniły znaczące postępy w zakresie zwiększenia odsetka obywateli, którzy osiągają minimalny poziom zalecanej aktywności fizycznej, w wielu innych państwach nie odnotowuje się postępów, a wręcz pewien regres. Obecna polityka okazała się nieskuteczna, jeśli chodzi o zwiększenie poziomu aktywności fizycznej na skalę unijną. Przy opracowywaniu i realizacji polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej można posłużyć się doświadczeniami ze stosowania skutecznych środków w tej dziedzinie.

(6)       Do propagowania aktywności fizycznej i zapewnienia obywatelom unijnym nowych możliwości podjęcia aktywności fizycznej może przyczynić się szereg obszarów polityki, w szczególności w dziedzinie sportu i zdrowia. Aby możliwości te zostały w pełni wykorzystane, a zatem aby poziom aktywności fizycznej zwiększył się, nieodzowne jest strategiczne podejście międzysektorowe w dziedzinie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej, w tym zaangażowanie wszystkich właściwych ministerstw, organów i organizacji. Dostępność większej liczby danych o lepszej jakości dotyczących poziomu aktywności fizycznej oraz polityki propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej jest podstawowym elementem leżącym u podstaw tego procesu oraz wymogiem stawianym przy ocenie polityki, której celem jest bardziej skuteczne opracowywanie i realizacja polityki w przyszłości. W znacznym jednak stopniu dane są niedostępne.

(7)        W wytycznych UE w sprawie aktywności fizycznej[33], potwierdzonych w trakcie nieformalnego spotkania ministrów sportu UE w grudniu 2008 r., a także przez Radę w listopadzie i grudniu 2012 r.[34] opowiedziano się za podejściem międzysektorowym obejmującym wszystkie obszary tematyczne związane z propagowaniem prozdrowotnej aktywności fizycznej. Wdrażanie tych wytycznych w państwach członkowskich odbywało się dotychczas w sposób nierównomierny.

(8)        W komunikacie z 2011 r. w sprawie rozwijania europejskiego wymiaru sportu[35] zwrócono się do Komisji i państw członkowskich, by w oparciu o wytyczne UE w sprawie aktywności fizycznej osiągały one dalsze postępy na drodze do ustanowienia krajowych wytycznych, z uwzględnieniem procesu przeglądu i koordynacji, oraz rozważyły przedłożenie wniosku dotyczącego zalecenia Rady w tym zakresie.

(9)       W rezolucji Rady w sprawie planu prac Unii Europejskiej w dziedzinie sportu na lata 2011–2014[36] uznano potrzebę zacieśnienia współpracy między Komisją a państwami członkowskimi w dziedzinie sportu w kilku obszarach priorytetowych, w tym w zakresie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej. W lipcu 2012 r. grupa ekspertów ds. sportu, zdrowia i zaangażowania wyraziła poparcie dla nowej unijnej inicjatywy na rzecz propagowania takiej aktywności.

(10)      W konkluzjach Rady z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej uznano potrzebę podjęcia dalszych działań na szczeblu unijnym oraz zwrócono się do Komisji o przedstawienie wniosku w sprawie zalecenia Rady, w tym miękkich ram monitorowania w oparciu o zestaw wskaźników obejmujących obszary tematyczne wytycznych UE w sprawie aktywności fizycznej.

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

(1) Państwa członkowskie powinny:

– prowadzić działania na rzecz skutecznej polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej przez opracowanie międzysektorowego podejścia uwzględniającego takie obszary polityki jak sport, zdrowie, edukacja, ochrona środowiska i transport, zgodnie z opisem w wytycznych UE w sprawie aktywności fizycznej i uwarunkowaniami krajowymi; działania te powinny obejmować:

– przyjęcie krajowej strategii w dziedzinie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej, z uwzględnieniem różnych grup społecznych, przy poszanowaniu zasady niedyskryminacji oraz równości kobiet i mężczyzn;

– przyjęcie odnośnego planu działania;

– monitorować poziom aktywności fizycznej oraz politykę propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej przy pomocy miękkich ram monitorowania[37] i wskaźników określonych w załączniku do niniejszego zalecenia, zgodnie z uwarunkowaniami krajowymi;

– w ciągu sześciu miesięcy od przyjęcia niniejszego zalecenia wyznaczyć krajowe punkty kontaktowe ds. prozdrowotnej aktywności fizycznej, które będą wspierać wyżej wymienione ramy monitorowania, oraz poinformować Komisję o ich wyznaczeniu; krajowe punkty kontaktowe ds. prozdrowotnej aktywności fizycznej będą w szczególności odpowiedzialne za koordynację procesu produkcji danych dotyczących aktywności fizycznej do celów monitorowania; dane należy uwzględniać w istniejącej bazie danych WHO na temat odżywiania i aktywności fizycznej (NOPA); powinny one także ułatwiać międzydepartamentalną współpracę w zakresie polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej;

– ściśle współpracować pomiędzy sobą oraz z Komisją przez zaangażowanie w proces regularnej wymiany informacji i najlepszych praktyk w zakresie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej w odpowiednich strukturach na szczeblu unijnym w dziedzinie sportu i zdrowia, jako podstawy zacieśnionej koordynacji polityki.

(2) Komisja powinna podjąć następujące działania:

– wspieranie państw członkowskich w przyjmowaniu strategii krajowych, opracowywaniu międzysektorowych koncepcji politycznych w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej i realizacji odpowiednich planów działania, przez ułatwianie wymiany informacji i dobrych praktyk, skuteczne partnerskie uczenie się, tworzenie sieci kontaktów oraz wskazywanie skutecznych sposobów propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej;

– wspieranie opracowywania i stosowania ram monitorowania w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej w oparciu o istniejące formy monitorowania i gromadzenia danych w tej dziedzinie przez:

– udzielanie, z pomocą ekspertów naukowych, ukierunkowanego wsparcia dla budowania potencjału i szkoleń dla krajowych punktów kontaktowych ds. prozdrowotnej aktywności fizycznej oraz, w razie potrzeby, dla innych przedstawicieli zainteresowanych organów publicznych;

– zbadanie możliwości wykorzystania zgromadzonych danych w celu ewentualnego opracowywania co dwa lata europejskich statystyk[38] dotyczących poziomu aktywności fizycznej;

– wspieranie WHO w dalszym opracowywaniu elementów bazy danych NOPA dotyczących aktywności fizycznej przez jej dostosowanie do ram monitorowania określonych w załączniku do niniejszego zalecenia;

– wspieranie WHO i ścisłą współpracę z tą organizacją przy opracowywaniu i publikowaniu przeglądów sytuacji dotyczącej prozdrowotnej aktywności fizycznej w poszczególnych krajach oraz dokonywaniu i publikowaniu analizy tendencji w tej dziedzinie;

– sporządzać, co trzy lata, sprawozdanie na temat postępów we wdrażaniu niniejszego zalecenia na podstawie informacji dostarczonych w ramach uzgodnień w zakresie sprawozdawczości określonych w ramach monitorowania oraz na podstawie innych istotnych informacji na temat opracowywania i realizacji polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej przedstawianych przez państwa członkowskie;

– przeprowadzić, po sześciu latach, ocenę wdrożenia zalecenia Rady.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

                                                                       W imieniu Rady

                                                                       Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK

Proponowane wskaźniki służące ocenie wdrożenia wytycznych UE w sprawie aktywności fizycznej

Obszary tematyczne wytycznych || Proponowane wskaźniki

Międzynarodowe zalecenia i wytyczne w sprawie aktywności fizycznej (wytyczne 1–2) || 1. Krajowe zalecenie w sprawie prozdrowotnej aktywności fizycznej

2. Odsetek dorosłych osiągających minimalny poziom prozdrowotnej aktywności fizycznej zalecany przez WHO

3. Odsetek dzieci i nastolatków osiągających minimalny poziom prozdrowotnej aktywności fizycznej zalecany przez WHO

Podejście międzysektorowe (wytyczne 3–5) || 4. Krajowy mechanizm koordynacji w zakresie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej

5. Konkretne środki budżetowe przeznaczone na propagowanie prozdrowotnej aktywności fizycznej

Sport (wytyczne 6–13) || 6. Krajowa polityka lub plan działania w zakresie dostępności sportu dla wszystkich

7. Program „Klub sportowy dla zdrowia”

8. Ramy dla wspierania większej dostępności ośrodków rekreacyjnych lub sportowych dla niższych grup społeczno-ekonomicznych

9. Grupy docelowe krajowej polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej

Zdrowie (wytyczne 14–20) || 10. Monitorowanie i nadzorowanie aktywności fizycznej

11. Poradnictwo w zakresie aktywności fizycznej

12. Szkolenie w zakresie aktywności fizycznej zawarte w programie nauczania pracowników medycznych

Edukacja (wytyczne 21–24) || 13.  Wychowanie fizyczne w szkołach podstawowych i średnich

14. Systemy propagowania aktywności fizycznej związanej ze szkołą

15. Prozdrowotna aktywność fizyczna jako element szkolenia nauczycieli wychowania fizycznego

16. Programy propagujące aktywną drogę do szkoły

Środowisko, urbanistyka, bezpieczeństwo publiczne (wytyczne 25–32) || 17. Odsetek rowerzystów / pieszych

18. Europejskie wytyczne w sprawie poprawy infrastruktury umożliwiającej aktywność fizyczną w czasie wolnym

Środowisko pracy (wytyczne 33–34) || 19. Programy propagowania aktywnej drogi do pracy

|| 20. Programy propagowania aktywności fizycznej w miejscu pracy

Osoby starsze (wytyczne 35–37) || 21. Systemy wspólnotowych działań na rzecz propagowania aktywności fizycznej osób starszych

Wskaźniki / ocena (wytyczna 38) || 22. Krajowe polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej, które obejmują plan oceny

Świadomość publiczna (wytyczna 39) || 23. Istnienie krajowej kampanii na rzecz świadomości publicznej w zakresie aktywności fizycznej

OCENA SKUTKÓW FINANSOWYCH REGULACJI

1.           STRUKTURA WNIOSKU/INICJATYWY

1.1.        Tytuł wniosku/inicjatywy: Wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej w różnych sektorach

1.2.        Dziedziny polityki w strukturze ABM/ABB, których dotyczy wniosek/inicjatywa[39]

Edukacja i kultura: Sport / linia budżetowa 15 01 02 11

1.3.        Charakter wniosku/inicjatywy

■ Wniosek/inicjatywa dotyczy nowego działania

¨ Wniosek/inicjatywa dotyczy nowego działania będącego następstwem projektu pilotażowego/działania przygotowawczego[40]

¨ Wniosek/inicjatywa wiąże się z przedłużeniem bieżącego działania

¨ Wniosek/inicjatywa dotyczy działania, które zostało przekształcone pod kątem nowego działania

1.4.        Cel(e)

1.4.1.     Wieloletnie cele strategiczne Komisji wskazane we wniosku/inicjatywie

Ogólnym celem niniejszego wniosku jest przyczynienie się do zdrowszego i bardziej wydajnego społeczeństwa przez zwiększenie poziomu prozdrowotnej aktywności fizycznej w UE.

Koszty operacyjne związane z zaleceniem Rady, którego dotyczy wniosek, będą pokryte w ramach rozdziału „Sport” programu Erasmus+ (zob. odnośne oceny skutków finansowych). Niniejsza ocena skutków finansowych odnosi się wyłącznie do kosztu proponowanej grupy ekspertów, tj. do wydatków administracyjnych.

1.4.2.     Cele szczegółowe i działania ABM/ABB, których dotyczy wniosek/inicjatywa

Cel szczegółowy: celem grupy ekspertów jest:

- zapewnianie ukierunkowanego wsparcia dla budowania potencjału i szkoleń dla krajowych punktów kontaktowych ds. prozdrowotnej aktywności fizycznej oraz, w stosownych przypadkach, dla innych przedstawicieli zainteresowanych organów publicznych;

wspieranie WHO w dalszym opracowywaniu elementów bazy danych NOPA dotyczących aktywności fizycznej przez jej dostosowanie do ram monitorowania określonych w załączniku do niniejszego zalecenia;

- wspieranie WHO i ścisła współpraca z tą organizacją przy opracowywaniu i publikowaniu przeglądów sytuacji dotyczącej prozdrowotnej aktywności fizycznej w poszczególnych krajach oraz dokonywaniu i publikowaniu analizy tendencji w tej dziedzinie.

Działania ABM/ABB, których dotyczy wniosek/inicjatywa

Działanie ABB 15.05: wspieranie i propagowanie współpracy w dziedzinie młodzieży i sportu

1.4.3.     Oczekiwane wyniki i wpływ

Należy wskazać, jakie efekty przyniesie wniosek/inicjatywa beneficjentom/grupie docelowej.

Działalność grupy ekspertów będzie polegać na:

- wspieraniu budowania potencjału i szkoleń dla krajowych punktów kontaktowych ds. prozdrowotnej aktywności fizycznej oraz dla innych przedstawicieli zainteresowanych organów publicznych;

- wspieraniu WHO w dalszym opracowywaniu elementów bazy danych NOPA dotyczących aktywności fizycznej;

- wspieraniu WHO w opracowywaniu i publikowaniu przeglądów sytuacji dotyczącej prozdrowotnej aktywności fizycznej w poszczególnych krajach oraz dokonywaniu i publikowaniu analizy tendencji w tej dziedzinie.

Wydatki będące przedmiotem niniejszej oceny skutków finansowych obejmują koszty posiedzeń grupy ekspertów związanej z przedmiotowym zaleceniem, w związku z czym stanowią jedyne wydatki administracyjne. Wydatki operacyjne są uwzględnione w rozdziale „Sport” programu Erasmus+.

1.4.4.     Wskaźniki wyników i wpływu

- Opracowanie i stosowanie ram monitorowania prozdrowotnej aktywności fizycznej na szczeblu UE;

- Regularna sprawozdawczość dotycząca tej aktywności skierowana do państw członkowskich

1.5.        Uzasadnienie wniosku/inicjatywy

1.5.1.     Potrzeby, które mają zostać zaspokojone w perspektywie krótko- lub długoterminowej

Jeśli chodzi o grupę ekspertów, nie ma żadnych szczególnych wymagań, które należy spełnić.

1.5.2.     Wartość dodana z tytułu zaangażowania Unii Europejskiej

Bez zaangażowania UE nie można by powołać takiej grupy ekspertów. Jak wyjaśniono w ocenie skutków dotyczącej przedmiotowej inicjatywy, działania UE mogą przynieść istotną wartość dodaną wykraczającą ponad to, co państwa członkowskie mogą osiągnąć samodzielnie.

Grupa ekspertów będzie głównym organem analizującym wdrażanie przedmiotowego zalecenia i kierującym tym procesem, a także forum, na którym odbywać się będzie koordynacja polityki propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej.

1.5.3.     Główne wnioski wyciągnięte z podobnych działań

W pierwszym unijnym planie prac w dziedzinie sportu, przyjętym przez Radę UE w maju 2011 r. i obejmującym lata 2011–2014, powołano 6 grup ekspertów w dziedzinie sportu. Jedna z nich, grupa ekspertów ds. sportu, zdrowia i zaangażowania, odegrała aktywną rolę w opracowaniu koncepcji, które leżą u podstaw wniosku Komisji dotyczącego zalecenia Rady w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej. Niniejsza inicjatywa opiera się zatem bezpośrednio na tych doświadczeniach.

1.5.4.     Spójność z innymi właściwymi instrumentami oraz możliwa synergia

Niniejszy wniosek jest w pełni zgodny z programem Erasmus+ i planem prac UE w dziedzinie sportu, w których prozdrowotną aktywność fizyczną uznano za priorytetowy obszar działań.

1.6.        Okres trwania działania i jego wpływ finansowy

■ Wniosek/inicjatywa o ograniczonym okresie trwania

– ¨  Okres trwania wniosku/inicjatywy: od [DD/MM]RRRR r. do [DD/MM]RRRR r.

– ■   Okres trwania wpływu finansowego: od 2014 r. do 2020 r.

¨ Wniosek/inicjatywa o nieograniczonym okresie trwania

– Wprowadzenie w życie z okresem rozruchu od RRRR r. do RRRR r.,

– po którym następuje faza operacyjna.

1.7.        Przewidywane tryby zarządzania[41]

Począwszy od budżetu na rok 2014:

■ Bezpośrednie zarządzanie przez Komisję

– ■ przez jej departamenty (DG EAC)

– ¨  przez agencje wykonawcze

¨ Zarządzanie dzielone z państwami członkowskimi

¨ Zarządzanie pośrednie poprzez przekazanie zadań wykonawczych

– ¨ państwom trzecim lub organom przez nie wyznaczonym;

– ¨ organizacjom międzynarodowym i ich agencjom (należy wyszczególnić);

– ¨EBI oraz Europejskiemu Funduszowi Inwestycyjnemu;

– ¨ organom, o których mowa w art. 208 i 209 rozporządzenia finansowego;

– ¨ organom prawa publicznego;

– ¨ podmiotom podlegającym prawu prywatnemu, które świadczą usługi użyteczności publicznej, o ile zapewniają one odpowiednie gwarancje finansowe;

– ¨ podmiotom podlegającym prawu prywatnemu państwa członkowskiego, którym powierzono realizację partnerstwa publiczno-prywatnego oraz które zapewniają odpowiednie gwarancje finansowe;

– ¨ osobom odpowiedzialnym za wykonanie określonych działań w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa na mocy tytułu V Traktatu o Unii Europejskiej oraz określonym we właściwym podstawowym akcie prawnym.

– W przypadku wskazania więcej niż jednego trybu należy podać dodatkowe informacje w części „Uwagi”.

Uwagi

2.           ŚRODKI ZARZĄDZANIA

2.1.        Zasady nadzoru i sprawozdawczości

Eksperci będą się spotykać trzy razy do roku; po każdym posiedzeniu sporządzone zostanie sprawozdanie.

2.2.        System zarządzania i kontroli

2.2.1.     Zidentyfikowane ryzyko – zastosowanie będą miały standardowe zasady dotyczące zarządzania grupami ekspertów, obowiązujące w Komisji.

2.2.2.     Informacje dotyczące struktury wewnętrznego systemu kontroli – zastosowanie będą miały standardowe zasady dotyczące zarządzania grupami ekspertów, obowiązujące w Komisji.

2.2.3.     Oszacowanie kosztów i korzyści wynikających z kontroli i ocena prawdopodobnego ryzyka błędu – zastosowanie będą miały standardowe zasady dotyczące zarządzania grupami ekspertów, obowiązujące w Komisji.

2.3.        Środki zapobiegania nadużyciom finansowym i nieprawidłowościom

Określić istniejące lub przewidywane środki zapobiegania i ochrony – zastosowanie będą miały standardowe zasady dotyczące zarządzania grupami ekspertów, obowiązujące w Komisji.

3.           SZACUNKOWY WPŁYW FINANSOWY WNIOSKU/INICJATYWY

3.1.        Działy wieloletnich ram finansowych i linie budżetowe po stronie wydatków, na które wniosek/inicjatywa ma wpływ

· Istniejące linie budżetowe

Według działów wieloletnich ram finansowych i linii budżetowych

Dział wieloletnich ram finansowych || Linia budżetowa || Rodzaj środków || Wkład

Numer […] [treść……................................…...….] || Zróżnicowane /niezróżnicowane [42] || państw EFTA[43] || krajów kandydujących[44] || państw trzecich || w rozumieniu art. 21 ust. 2 lit. b) rozporządzenia finansowego

|| Ogólna pula środków DG EAC 15.01.02.11 (posiedzenia ekspertów) || Niezróżnicowane || NIE || NIE || NIE || NIE

· Nowe linie budżetowe, o których utworzenie się wnioskuje – nie dotyczy.

Według działów wieloletnich ram finansowych i linii budżetowych

Dział wieloletnich ram finansowych || Linia budżetowa || Rodzaj  środków || Wkład

Numer […]Treść…...….] || Zróżnicowane /niezróżnicowane || państw EFTA || krajów kandydujących || państw trzecich || w rozumieniu art. 21 ust. 2 lit. b) rozporządzenia finansowego

|| […][XX.YY.YY.YY] || || NIE || NIE || NIE || NIE

3.2.        Szacunkowy wpływ na wydatki

Koszty operacyjnej części przedmiotowej inicjatywy pokryte są w ramach rozdziału „Sport” programu Eramus+ (linia budżetowa 15.02.03); niniejsza ocena skutków finansowych odnosi się wyłącznie do wydatków administracyjnych.

3.2.1.     Synteza szacunkowego wpływu na wydatki

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

Dział wieloletnich ram finansowych || Liczba || […][Treść …...….]

Dyrekcja Generalna || || || Rok 2014 || Rok 2015 || Rok 2016 || Rok 2017 || 2018 2019 2020 || OGÓŁEM

Ÿ Środki operacyjne || || || || || || || ||

Numer linii budżetowej 15 || Środki na zobowiązania || (1) || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

Środki na płatności || (2) || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

Środki na płatności || (2a) || || || || || || || ||

Środki administracyjne finansowane ze środków przydzielonych na określone programy operacyjne[45] || || || || || || || ||

Numer linii budżetowej || || (3) || || || || || || || ||

OGÓŁEM środki dla Dyrekcji Generalnej <….> || Środki na zobowiązania || =1+1a +3 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

Środki na płatności || =2+2a +3 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 ||

Ÿ OGÓŁEM środki operacyjne || Środki na zobowiązania || (4) || || || || || || || ||

Środki na płatności || (5) || || || || || || || ||

Ÿ OGÓŁEM środki administracyjne finansowane ze środków przydzielonych na określone programy operacyjne || (6) || || || || || || || ||

OGÓŁEM środki na DZIAŁ <....> wieloletnich ram finansowych || Środki na zobowiązania || =4+ 6 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

Środki na płatności || =5+ 6 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

Jeżeli wpływ wniosku/inicjatywy nie ogranicza się do jednego działu: nie dotyczy

Ÿ OGÓŁEM środki operacyjne || Środki na zobowiązania || (4) || || || || || || || ||

Środki na płatności || (5) || || || || || || || ||

Ÿ OGÓŁEM środki administracyjne finansowane ze środków przydzielonych na określone programy operacyjne || (6) || || || || || || || ||

OGÓŁEM środki na DZIAŁY 1 do 4 wieloletnich ram finansowych (kwota referencyjna) || Środki na zobowiązania || =4+ 6 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

Środki na płatności || =5+ 6 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

Dział wieloletnich ram finansowych || 5 || „Wydatki administracyjne”

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

|| || || Rok 2014 || Rok 2015 || Rok 2016 || Rok 2017 || 2018 2019 2020 || OGÓŁEM

DG EAC ||

Ÿ Zasoby ludzkie || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

Ÿ Pozostałe wydatki administracyjne || 0,028 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,532

OGÓŁEM DG EAC || Środki || 0,028 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,532

OGÓŁEM środki  na DZIAŁ 5 wieloletnich ram finansowych || (Środki na zobowiązania ogółem = środki na płatności ogółem) || 0,028 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,532

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

|| || || Rok 2014 || Rok 2015 || Rok 2016 || Rok 2017 || 2018 2019 2020 || OGÓŁEM

OGÓŁEM środki na DZIAŁY 1 do 5 wieloletnich ram finansowych || Środki na zobowiązania || 0,028 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,532

Środki na płatności || 0,028 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,532

3.2.2.     Szacunkowy wpływ na środki operacyjne

– ■   Część wniosku/inicjatywy, która jest objęta niniejszą oceną skutków finansowych, nie wiąże się z koniecznością wykorzystania środków operacyjnych. Środki operacyjne związane z zaleceniem, którego dotyczy wniosek, objęte są oceną skutków finansowych programu Erasmus+ (zob. powyżej).

– ¨  Wniosek/inicjatywa wiąże się z koniecznością wykorzystania środków operacyjnych, jak określono poniżej:

Środki na zobowiązania w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

Określić cele i produkty ò || || || Rok N || Rok N+1 || Rok N+2 || Rok N+3 || Wprowadzić taką liczbę kolumn dla poszczególnych lat, jaka jest niezbędna, by odzwierciedlić cały okres wpływu (por. pkt 1.6) || OGÓŁEM

PRODUKT

Rodzaj[46] || Średni koszt || Liczba || Koszt || Liczba || Koszt || Liczba || Koszt || Liczba || Koszt || Liczba || Koszt || Liczba || Koszt || Liczba || Koszt || Liczba ogółem || Koszt całkowity

CEL SZCZEGÓŁOWY nr 1[47] || || || || || || || || || || || || || || || ||

Produkt || || || || || || || || || || || || || || || || || ||

Produkt || || || || || || || || || || || || || || || || || ||

Produkt || || || || || || || || || || || || || || || || || ||

Cel szczegółowy nr 1 – suma cząstkowa || || || || || || || || || || || || || || || ||

CEL SZCZEGÓŁOWY nr 2 || || || || || || || || || || || || || || || ||

Produkt || || || || || || || || || || || || || || || || || ||

Cel szczegółowy nr 2 – suma cząstkowa || || || || || || || || || || || || || || || ||

KOSZT OGÓŁEM || || || || || || || || || || || || || || || ||

3.2.3.     Szacunkowy wpływ na środki administracyjne

3.2.3.1.  Streszczenie

– ¨  Wniosek/inicjatywa nie wiąże się z koniecznością wykorzystania środków administracyjnych

– ■   Wniosek/inicjatywa wiąże się z koniecznością wykorzystania środków administracyjnych, jak określono poniżej:

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

|| Rok 2014 || Rok 2015 || Rok 2016 || Rok 2017 || 2018 2019 2020 || OGÓŁEM

DZIAŁ 5 wieloletnich ram finansowych || || || || || || || ||

Zasoby ludzkie || N/A || N/A || N/A || N/A || N/A || N/A || N/A || N/A

Pozostałe wydatki administracyjne || 0,028 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,532

DZIAŁ 5 wieloletnich ram finansowych – suma cząstkowa || 0,028 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,532

Poza DZIAŁEM 5[48] wieloletnich ram finansowych || || || || || || || ||

Zasoby ludzkie || N/A || N/A || N/A || N/A || N/A || N/A || N/A || N/A

Pozostałe wydatki administracyjne || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

Poza DZIAŁEM 5 wieloletnich ram finansowych – suma cząstkowa || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

OGÓŁEM || 0,028 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,084 || 0,532

Potrzeby w zakresie środków na zasoby ludzkie zostaną pokryte ze środków DG już przydzielonych na zarządzanie tym działaniem lub przesuniętych w ramach dyrekcji generalnej, uzupełnionych w razie potrzeby wszelkimi dodatkowymi zasobami, które mogą zostać przydzielone zarządzającej dyrekcji generalnej w ramach procedury rocznego przydziału środków oraz w świetle istniejących ograniczeń budżetowych.

3.2.3.2.  Szacowane zapotrzebowanie na zasoby ludzkie

– ■   Wniosek/inicjatywa nie wiąże się z koniecznością wykorzystania zasobów ludzkich

– ¨  Wniosek/inicjatywa wiąże się z koniecznością wykorzystania zasobów ludzkich, jak określono poniżej:

Wartości szacunkowe należy wyrazić w ekwiwalentach pełnego czasu pracy

|| || Rok N || Rok N+1 || Rok N+2 || Rok N+3 || Wprowadzić taką liczbę kolumn dla poszczególnych lat, jaka jest niezbędna, by odzwierciedlić cały okres wpływu (por. pkt 1.6)

|| Ÿ Stanowiska przewidziane w planie zatrudnienia (stanowiska urzędników i pracowników zatrudnionych na czas określony) || ||

|| XX 01 01 01 (w centrali i w biurach przedstawicielstw Komisji ) || || || || || || ||

|| XX 01 01 02 (w delegaturach) || || || || || || ||

|| XX 01 05 01 (pośrednie badania naukowe) || || || || || || ||

|| 10 01 05 01 (bezpośrednie badania naukowe) || || || || || || ||

Ÿ Personel zewnętrzny (w ekwiwalentach pełnego czasu pracy)[49] ||

|| XX 01 02 01 (AC, END, INT z globalnej koperty finansowej) || || || || || || ||

|| XX 01 02 02 (CA, LA, SNE, INT i JED w delegaturach) || || || || || || ||

|| XX 01 04 yy[50] || - w centrali || || || || || || ||

|| - w delegaturach || || || || || || ||

|| XX 01 05 02 (CA, SNE, INT - pośrednie badania naukowe) || || || || || || ||

|| 10 01 05 02 (AC, INT, SNE - bezpośrednie badania naukowe) || || || || || || ||

|| Inna linia budżetowa (określić) || || || || || || ||

|| OGÓŁEM || || || || || || ||

XX oznacza odpowiednią dziedzinę polityki lub odpowiedni tytuł w budżecie

Potrzeby w zakresie zasobów ludzkich zostaną pokryte z zasobów DG już przydzielonych na zarządzanie tym działaniem lub przesuniętych w ramach dyrekcji generalnej, uzupełnionych w razie potrzeby wszelkimi dodatkowymi zasobami, które mogą zostać przydzielone zarządzającej dyrekcji generalnej w ramach procedury rocznego przydziału środków oraz w świetle istniejących ograniczeń budżetowych.

Opis zadań do wykonania:

Urzędnicy i pracownicy zatrudnieni na czas określony ||

Personel zewnętrzny ||

3.2.4.     Zgodność z obowiązującymi wieloletnimi ramami finansowymi

– ■   Wniosek/inicjatywa jest zgodny(-a) z obowiązującymi wieloletnimi ramami finansowymi.

– ¨  Wniosek/inicjatywa wymaga przeprogramowania odpowiedniego działu w wieloletnich ramach finansowych.

Należy wyjaśnić, na czym ma polegać przeprogramowanie, określając linie budżetowe, których ma ono dotyczyć, oraz podając odpowiednie kwoty.

– ¨  Wniosek/inicjatywa wymaga zastosowania instrumentu elastyczności lub zmiany wieloletnich ram finansowych[51]

Należy wyjaśnić, który wariant jest konieczny, określając linie budżetowe, których ma on dotyczyć, oraz podając odpowiednie kwoty.

3.2.5.     Udział osób trzecich w finansowaniu

– ■ Wniosek/inicjatywa nie przewiduje współfinansowania ze strony osób trzecich

– Wniosek/inicjatywa przewiduje współfinansowanie szacowane zgodnie z poniższym:

Środki w mln EUR (do 3 miejsc po przecinku)

|| Rok N || Rok N+1 || Rok N+2 || Rok N+3 || Wprowadzić taką liczbę kolumn dla poszczególnych lat, jaka jest niezbędna, by odzwierciedlić cały okres wpływu (por. pkt 1.6) || Ogółem

Określić organ współfinansujący || || || || || || || ||

OGÓŁEM środki objęte współfinansowaniem || || || || || || || ||

3.3.        Szacunkowy wpływ na dochody

– ■   Wniosek/inicjatywa nie ma wpływu finansowego na dochody.

– ¨  Wniosek/inicjatywa ma wpływ finansowy określony poniżej:

– ¨            wpływ na zasoby własne

– ¨            wpływ na dochody różne

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

Linia budżetowa po stronie dochodów || Środki zapisane w budżecie na bieżący rok budżetowy || Wpływ wniosku/inicjatywy[52]

Rok N || Rok N+1 || Rok N+2 || Rok N+3 || Wprowadzić taką liczbę kolumn dla poszczególnych lat, jaka jest niezbędna, by odzwierciedlić cały okres wpływu (por. pkt 1.6)

Artykuł … || || || || || || || ||

W przypadku wpływu na dochody różne należy wskazać linie budżetowe po stronie wydatków, które ten wpływ obejmie.

Należy określić metodę obliczania wpływu na dochody.

[1]               Obejmują one zmniejszone ryzyko chorób układu krążenia, niektórych nowotworów i cukrzycy typu 2, poprawę stanu układu mięśniowo-szkieletowego i lepszą kontrolę masy ciała. Zob. np.The Lancet, tom 380, wydanie nr 9838 z dnia 21 lipca 2012 r., s. 219–229.

[2]               „Zdrowie i opieka zdrowotna w zarysie, Europa 2012” („Health at a glance, Europe 2012”), OECD.

[3]                      Wytyczne w zakresie aktywności fizycznej („Physical Activity Guidelines”) – sprawozdanie komitetu doradczego z 2008 r., Departament Zdrowia i Usług Społecznych Stanów Zjednoczonych (U.S. Department of Health and Human Services).

[4]               Światowe zagrożenia zdrowia, umieralność i obciążenia zdrowotne związane z wybranymi głównymi zagrożeniami („Global Health Risks, Mortality and Burden of Disease Attributable to Selected Major Risks”), WHO, 2009 r.

[5]               http://www.euro.who.int/en/what-we-do/health-topics/disease-prevention/physical-activity/facts-and-figures/10-key-facts-on-physical-activity-in-the-who-european-region.

[6]               Dowody pochodzące z badań przeprowadzonych w państwach członkowskich zawarto w ocenie skutków dołączonej do niniejszego wniosku.

[7]               Plan działań: strategia realizacji celów rządowych w zakresie sportu i aktywności fizycznej („Game Plan: a strategy for delivering Government’s sport and physical activity objectives”), http://www.cabinetoffice.gov.uk/media/cabinetoffice/strategy/assets/game_plan_report.pdf.. W nowszej publikacji naukowej wspomniano o wyższych bezpośrednich rocznych kosztach opieki zdrowotnej i kosztach pośrednich na mieszkańca (w AUS, CH, USA) ze względu na brak aktywności fizycznej, zauważając jednocześnie, że gospodarcze skutki aktywności fizycznej jest w chwili obecnej trudno porównywać. Seria The Lancet: „Pandemia braku aktywności fizycznej: światowe działania na rzecz zdrowia publicznego” („The pandemic of physical inactivity: global action for public health”), tom 380, wydanie 9838, s. 219–229 z dnia 21 lipca 2012 r.

[8]               Deklaracja polityczna posiedzenia na wysokim szczeblu Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie zapobiegania chorobom niezakaźnym i zwalczania tych chorób (rezolucja nr 66/2), 2011 r., i działania następcze uzgodnione podczas 66. Światowego Zgromadzenia Zdrowia, maj 2013 r., Genewa.

[9]               Dokument roboczy – tabela dotycząca wdrażania wytycznych UE w sprawie aktywności fizycznej, http://ec.europa.eu/health/nutrition_physical_activity/docs/implementation_report_a6_en.pdf.

[10]             „Wytyczne UE dotyczące aktywności fizycznej. Zalecane działania polityczne wspierające aktywność fizyczną wpływającą pozytywnie na zdrowie”, październik 2008 r., http://ec.europa.eu/sport/library/documents/c1/eu-physical-activity-guidelines-2008_pl.pdf.

[11]             Komisja Europejska: biała księga na temat sportu, COM(2007) 391 final z 11.7.2007.

[12]             Komisja Europejska: biała księga „Strategia dla Europy w sprawie zagadnień zdrowotnych związanych z odżywianiem, nadwagą i otyłością”, COM(2007) 279 final z 30.5.2007.

[13]             Komisja Europejska: badanie specjalne Eurobarometru nr 334 dotyczące sportu i aktywności fizycznej, marzec 2010 r.

[14]             http://www.euro.who.int/en/what-we-do/health-topics/disease-prevention/physical-activity/facts-and-figures/is-physical-activity-a-reality-for-all.

[15]             Komisja Europejska: „Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu”, COM(2010) 2020 final z 3.3.2010.

[16]             The Lancet, tom 380, wydanie nr 9838 z dnia 21 lipca 2012 r., s. 219–229.

[17]             „W kwestii aktywności fizycznej poszukiwanie sposobu zmiany indywidualnych zachowań zepchnęło na margines wysiłki zmierzające do zrozumienia zmiany, jaka nastąpiła w społeczeństwie. Z powodu tego braku równowagi w ukierunkowaniu działań zmiany strukturalne i systemowe niezbędne do propagowania aktywności fizycznej w społeczeństwie (...) w różnych sektorach nie są jeszcze przedmiotem systematycznych analiz. (…) Podobna sytuacja miała miejsce w działaniach na rzecz ograniczenia użycia tytoniu, gdzie ciężar odpowiedzialności spoczywał początkowo wyłącznie na indywidualnych osobach. Działania na poziomie społeczeństwa i zmiany w użyciu tytoniu rozpoczęły się jednak dopiero, gdy zaczęto również uznawać odpowiedzialność społeczną w tej kwestii.”, The Lancet, tom 380, wydanie nr 9838 z dnia 21 lipca 2012 r., s. 219–229.

[18]             Zostało to potwierdzone m.in. przez wyniki niedawnego przeglądu, wskazujące na to, że, z nielicznymi, godnymi uwagi wyjątkami, krajowe dokumenty strategiczne w dziedzinie aktywności fizycznej są w Europie opracowywane dopiero od kilku lat. Zob. Daugbjerg i in.: „Propagowanie aktywności fizycznej w Europie: analiza 27 krajowych dokumentów strategicznych” („Promotion of Physical Activity in the European Region: Content Analysis of 27 National Policy Documents”), Journal of Physical Activity and Health, 2009 r., nr 6, s. 805–817.

[19]             Rezolucja Rady w sprawie planu prac UE w dziedzinie sportu na lata 2011–2014, Dz.U. C 162 z 1.6.2011.

[20]             Komisja Europejska: „Rozwijanie europejskiego wymiaru sportu”, COM(2011) 12 final z 18.1.2011.

[21]             Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 2 lutego 2012 r. w sprawie europejskiego wymiaru sportu (2011/2087(INI)).

[22]             http://ec.europa.eu/health/nutrition_physical_activity/docs/pheiac_nutrition_strategy_evaluation_en.pdf.

[23]             Światowa strategia WHO w sprawie odżywiania, aktywności fizycznej i zdrowia, http://www.who.int/dietphysicalactivity/strategy/eb11344/strategy_english_web.pdf.

[24]             Światowe zalecenia WHO w sprawie aktywności fizycznej dla zdrowia, http://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_recommendations/en/index.html.

[25]             http://ncdalliance.org/sites/default/files/rfiles/A66_WHA%20Final%20Resolution.pdf.

[26]             Zob. przypis 22.

[27]             Baza danych NOPA WHO, http://data.euro.who.int/nopa/.

[28]             W ocenie skutków (załącznik V) obliczono średni koszt na jedno państwo członkowskie.

[29]             W ocenie skutków (załącznik V) obliczono łączne koszty dla budżetu Unii. W ramach działań przygotowawczych w dziedzinie sportu na 2013 r. Komisja, we współpracy z WHO, bada sposoby wspierania działań państw członkowskich odnoszących się do monitorowania opracowywania i realizacji polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej.

[30]             COM(2010) 2020.

[31]             Komisja Europejska: badanie specjalne Eurobarometru nr 334 dotyczące sportu i aktywności fizycznej, marzec 2010 r.

[32]             http://www.euro.who.int/en/what-we-do/health-topics/disease-prevention/physical-activity/facts-and-figures/10-key-facts-on-physical-activity-in-the-who-european-region.

[33]             http://ec.europa.eu/sport/library/documents/c1/eu-physical-activity-guidelines-2008_pl.pdf.

[34]             Konkluzje Rady w sprawie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej: http://register.consilium.europa.eu/pdf/pl/12/st15/st15871.pl12.pdf; konkluzje Rady w sprawie zdrowego starzenia się w ciągu całego cyklu życia: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2012:396:0008:0011:PL:PDF.

[35]             COM(2011) 12 final.

[36]             Dz.U. C 162 z 1.6.2011.

[37]             Ramy monitorowania określają minimalny zestaw wymogów w zakresie sprawozdawczości, dotyczących ogólnych aspektów propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej, którymi mogą zająć się wszystkie państwa członkowskie. Ramy monitorowania zostały opisane szczegółowo w dokumencie roboczym służb Komisji dołączonym do niniejszego zalecenia.

[38]             Zob. decyzja Komisji w sprawie Eurostatu z dnia 17 września 2012 r. (2012/504/UE): http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2012:251:0049:0052:pl:PDF.

[39]             ABM: Activity Based Management: zarządzanie kosztami działań - ABB: Activity Based Budgeting: budżet zadaniowy.

[40]             O którym mowa w art. 54 ust. 2 lit. a) lub b) rozporządzenia finansowego.

[41]             Wyjaśnienia dotyczące trybów zarządzania oraz odniesienia do rozporządzenia finansowego znajdują się na następującej stronie: http://www.cc.cec/budg/man/budgmanag/budgmanag_en.html.

[42]             Środki zróżnicowane/ środki niezróżnicowane

[43]             EFTA: Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu

[44]             Kraje kandydujące oraz w stosownych przypadkach potencjalne kraje kandydujące Bałkanów Zachodnich.

[45]             Wsparcie techniczne lub administracyjne oraz wydatki na wsparcie w zakresie wprowadzania w życie programów lub działań UE (dawne linie „BA”), pośrednie badania naukowe, bezpośrednie badania naukowe.

[46]             Produkty odnoszą się do produktów i usług, które zostaną zapewnione (np. liczba sfinansowanych wymian studentów, liczba kilometrów zbudowanych dróg itp.).

[47]             Zgodnie z opisem w pkt 1.4.2 „Cele szczegółowe …”

[48]             Wsparcie techniczne lub administracyjne oraz wydatki na wsparcie w zakresie wprowadzania w życie programów lub działań UE (dawne linie „BA”), pośrednie badania naukowe, bezpośrednie badania naukowe.

[49]             CA = personel kontraktowy; LA = personel miejscowy; SNE = oddelegowany ekspert krajowy; INT = personel tymczasowy; JED = młodszy oddelegowany ekspert.

[50]             W ramach pułapu cząstkowego na personel zewnętrzny ze środków operacyjnych (dawne linie „BA”).

[51]             Zob. pkt 19 i 24 porozumienia międzyinstytucjonalnego (na okres 2007–2013).

[52]             W przypadku tradycyjnych zasobów własnych (opłaty celne, opłaty wyrównawcze od cukru) należy wskazać kwoty netto, tzn. kwoty brutto po odliczeniu 25 % na poczet kosztów poboru.