19.8.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 271/45

Sprawozdawca

Kadri TILLEMANN (EE/EPL),

przewodnicząca rady gminy wiejskiej Keila

Dokument źródłowy

Pismo wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej z dnia 13 grudnia 2013 r.

1.

Przyjmuje do wiadomości, że w marcu 2011 r. przywódcy UE zobowiązali się do realizacji zasadniczego celu strategii „Europa 2020” dotyczącego „zatrzymania procesu utraty różnorodności biologicznej i degradacji funkcji ekosystemu w UE do 2020 r. oraz odtworzenia ich w jak największym stopniu, przy jednoczesnym zwiększeniu udziału UE w zapobieganiu światowej utracie różnorodności biologicznej”. W unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r., przyjętej przez Komisję Europejską w maju 2011 r. (1) i zatwierdzonej przez Radę (2), przewiduje się 6 zasadniczych celów i 20 działań, które mają pomóc UE osiągnąć cel dotyczący różnorodności biologicznej do 2020 r.

2.

Uznaje, że strategia UE ma globalny mandat. Stanowi ona przełożenie ogólnych celów i zobowiązań, które UE przyjęła na 10. konferencji stron (COP 10) Konwencji Narodów Zjednoczonych o różnorodności biologicznej (CBD) w 2010 r., a mianowicie strategiczny plan na rzecz różnorodności biologicznej na lata 2011–2020 (decyzja nr X/2) obejmujący 20 celów z Aichi na 2020 r. dotyczących różnorodności biologicznej (3).

3.

Przypomina, że utrata różnorodności biologicznej to problem światowy, który niesie ze sobą poważne konsekwencje dla środowiska naturalnego, zdrowia, społeczeństwa i gospodarki, a także wpływa na jakość życia ludzi. Zjawisko to ma wiele przyczyn, wśród których wyróżnia się działalność człowieka.

4.

Zwraca uwagę na fakt, że władze lokalne i regionalne (4) mają do odegrania zasadniczą rolę we wdrażaniu w terenie unijnych i międzynarodowych celów w zakresie różnorodności biologicznej, a tym samym we wspieraniu rządów krajowych w zapobieganiu dalszej utracie różnorodności biologicznej. W wyniku decentralizacji w wielu państwach członkowskich władze lokalne i regionalne w coraz większym stopniu odpowiadają za wdrażanie środków polityki dotyczącej różnorodności biologicznej.

5.

Podkreśla znaczenie stosowania zasad zawartych w białej księdze KR-u w sprawie wielopoziomowego sprawowania rządów oraz w Karcie wielopoziomowego sprawowania rządów w Europie, przyjętej przez KR w kwietniu 2014 r. (5), przy wdrażaniu unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej oraz realizacji celów z Aichi. Pojmuje wielopoziomowe sprawowanie rządów jako skoordynowane działanie UE, państw członkowskich oraz władz lokalnych i regionalnych, oparte na partnerstwie na wszystkich etapach cyklu politycznego, od tworzenia po wprowadzanie w życie polityki UE. Zarządzanie różnorodnością biologiczną i usługami ekosystemowymi wymaga spójnych instrumentów polityki i kompetencji na wszystkich szczeblach sprawowania rządów.

6.

Wzywa Komisję Europejską do dokonania oceny państw członkowskich pod względem wielopoziomowego zarządzania różnorodnością biologiczną oraz aktywnej roli samorządów lokalnych i regionalnych w tym zarządzaniu. W tym samym dokumencie należy zidentyfikować obszary, na których różnorodność biologiczna jest zagrożona ze względu na brak modelu zarządzania uzgodnionego między państwami członkowskimi, samorządami lokalnymi i regionalnymi oraz odpowiednimi zainteresowanymi podmiotami gospodarczymi i społecznymi; należy także zaproponować w nim sposoby radzenia sobie z tymi zagrożeniami.

7.

Z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym, że w unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r. stwierdza się, iż „wspólne cele UE i CBD należy realizować poprzez połączenie działań prowadzonych na szczeblu regionalnym, krajowym i unijnym” i że Komisja Europejska zamierza budować skuteczne i trwałe partnerstwa z „zainteresowanymi stronami zaangażowanymi w planowanie przestrzenne i gospodarowanie gruntami w ramach realizacji strategii na rzecz różnorodności biologicznej na wszystkich poziomach”.

8.

Podkreśla znaczenie decyzji CBD nr X/22 (6), która obejmuje „Plan działań władz szczebla subpaństwowego, miast i innych władz lokalnych na rzecz różnorodności biologicznej (2011–2020)”, oraz znaczenie decyzji CBD nr XI/8(A) (7). Sądzi, że decyzja CBD nr X/22 ma wyjątkowy charakter, ponieważ jest najbardziej zaawansowaną decyzją odnoszącą się do wielopoziomowego sprawowania rządów podjętą w ramach wielostronnej umowy środowiskowej.

9.

Przypomina, że w opinii opracowanej w ramach przygotowań do 10. konferencji stron CBD (8) oraz w wypowiedziach delegatów KR-u na wspomnianą konferencję Komitet Regionów zdecydowanie poparł przyjęcie decyzji CBD nr X/22. Ponadto w protokole ustaleń z UNEP podpisanym w 2012 r. zobowiązał się do promowania wdrażania tej decyzji.

10.

Wzywa państwa członkowskie do realizacji zobowiązań podjętych w decyzji CBD nr X/22, dotyczących poprawy mechanizmów zarządzania oraz przepisów prawnych i dobrowolnych instrumentów w celu współpracowania z samorządami lokalnymi i regionalnymi oraz wspierania ich w lokalnych i regionalnych działaniach z zakresu różnorodności biologicznej, z uwzględnieniem misji, celów i orientacyjnego wykazu działań przewidzianych w decyzji CBD nr X/22 oraz celów i działań unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r.

11.

Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Rada w konkluzjach z 12 czerwca 2014 r. dotyczących 12. konferencji stron CBD zaplanowanej na październik 2014 r. (9) nawiązała do roli władz lokalnych i regionalnych w postępach we wdrażaniu planu strategicznego CBD do 2020 r. i w realizacji celów różnorodności biologicznej z Aichi. Wzywa Radę, by w przyszłych konkluzjach dotyczących konferencji stron CBD odzwierciedliła wielopoziomowe sprawowanie rządów, w większym stopniu uznając władze lokalne i regionalne za podmioty rządowe odrębne od pozostałych pozarządowych zainteresowanych stron w ramach procesu CBD.

12.

Pragnie podzielić się swoimi doświadczeniami dotyczącymi wielopoziomowego zarządzania w zakresie różnorodności biologicznej i wdrażania decyzji CBD nr X/22 z władzami lokalnymi i regionalnymi z innych regionów świata, towarzysząc delegacji UE na 12. posiedzeniu konferencji stron Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD COP 12) w październiku 2014 r. w charakterze obserwatora, a tym samym kontynuując działania zapoczątkowane udziałem KR-u w konferencji COP 10 i protokołem ustaleń z UNEP, w celu zapewnienia odpowiedniej reprezentacji samorządów lokalnych i regionalnych UE.

13.

Zwraca uwagę na fakt, że zlecił przeprowadzenie badania pt. „Multilevel governance of our natural capital” (Wielopoziomowe zarządzanie kapitałem naturalnym) (10) na potrzeby opracowania niniejszej opinii oraz w celu przeanalizowania współpracy między państwami członkowskimi a władzami lokalnymi i regionalnymi, innowacyjnych działań samorządów oraz aktualnych najlepszych praktyk, jak również w celu dostarczenia bardziej szczegółowych praktycznych sugestii, które mogą służyć usprawnieniu zarządzania wielopoziomowego.

14.

Zachęca władze lokalne i regionalne, by dawały przykład swym postępowaniem, dlatego przyjmuje z ogromnym zadowoleniem strategie, działania i innowacyjne podejścia przyjęte przez niektóre samorządy w celu ochrony różnorodności biologicznej i ekosystemów oraz zarządzania nimi w zrównoważony sposób. Z zadowoleniem przyjmuje także cenne inicjatywy podejmowane przez niektóre państwa członkowskie z myślą o wspieraniu władz lokalnych i regionalnych. Wszystkie te działania były inspiracją do opracowania przedstawionych poniżej zaleceń politycznych.

15.

Wzywa państwa członkowskie do zapewnienia bądź zwiększenia udziału władz lokalnych i regionalnych w opracowywaniu, przeglądzie i wdrażaniu krajowych strategii i planów działania na rzecz różnorodności biologicznej, na przykład poprzez włączenie krajowych stowarzyszeń władz lokalnych i regionalnych w prace krajowych komisji i komitetów sterujących ds. różnorodności biologicznej.

16.

Zachęca państwa członkowskie do dalszego rozwijania – we współpracy z krajowymi stowarzyszeniami władz lokalnych i regionalnych – wytycznych, inicjatyw dotyczących budowania potencjału i praktycznych usług doradczych w zakresie regionalnych i lokalnych strategii, planów działania i środków na rzecz różnorodności biologicznej.

17.

Zdecydowanie zachęca władze regionalne do opracowania regionalnych strategii i planów działania na rzecz różnorodności biologicznej, a miasta i gminy do sporządzenia strategii i planów lokalnych, jak również wyraża uznanie dla inicjatyw podjętych dotychczas w tej dziedzinie. Mogą one zapewnić zarówno całościową wizję, jak i praktyczne ramy dla zrównoważonego zarządzania różnorodnością biologiczną na poziomie subpaństwowym, z uwzględnieniem celów w tym zakresie określonych na szczeblu krajowym, europejskim i CBD.

18.

Zachęca państwa członkowskie, by wspierały, na przykład we współpracy z krajowymi stowarzyszeniami samorządów lokalnych i regionalnych, tworzenie więzi między władzami lokalnymi i regionalnymi w celu wzmocnienia zarządzania różnorodnością biologiczną oraz stworzenia lub finansowego wsparcia krajowych nagród lub systemów uznania, które promowałyby działania na rzecz różnorodności biologicznej podejmowane przez samorządy.

19.

Zachęca władze lokalne i regionalne do przyjęcia kompleksowego podejścia do różnorodności biologicznej we wszystkich wydziałach administracyjnych oraz do rozbudowy potencjału administracji poprzez możliwie najlepsze wykorzystanie projektów w zakresie budowania zdolności, pakietów szkoleniowych i wytycznych oferowanych samorządom lokalnym i regionalnym na poziomie krajowym, europejskim lub międzynarodowym. Ponadto zachęca te władze do zacieśniania współpracy w zakresie różnorodności biologicznej ze stowarzyszeniami samorządów lokalnych i regionalnych oraz sieciami lub platformami na szczeblu krajowym, unijnym i międzynarodowym, gdyż są to istotne narzędzia umożliwiające połączenie zasobów i doświadczeń w obliczu wspólnych wyzwań oraz wspólne doradztwo w zakresie polityki dla państw członkowskich, UE i CBD.

20.

Wzywa państwa członkowskie do poprawy koordynacji z samorządami lokalnymi i regionalnymi przy opracowywaniu krajowych stanowisk i działań następczych dotyczących wspólnych ram wdrażania unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej bądź w kontekście krajowych działań (sprawozdawczych) związanych z CBD.

21.

Wzywa państwa członkowskie, by w porozumieniu z władzami lokalnymi i regionalnymi opracowały wzajemnie kompatybilne wskaźniki, które umożliwią porównywanie sytuacji i jej zmian na obszarach objętych poszczególnymi strategiami ochrony różnorodności biologicznej i na poszczególnych poziomach działania.

22.

Przypomina, że państwa członkowskie muszą skutecznie i szybko współpracować z władzami lokalnymi i regionalnymi, by zakończyć prace nad planami zarządzania obszarami Natura 2000 lub równoważnymi instrumentami, w których określono środki ochrony i odtworzenia konieczne do osiągnięcia pierwszego celu unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej.

23.

Ma nadzieję na powszechną mobilizację ze strony państw członkowskich oraz władz lokalnych i regionalnych na rzecz osiągnięcia drugiego celu unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej do 2020 r., jakim jest odbudowa do 2020 r. co najmniej 15 % zdegradowanych ekosystemów, a także powstrzymanie utraty różnorodności biologicznej i degradacji ekosystemów oraz ich odbudowa na całym terytorium europejskim, a nie tylko na obszarach „Natura 2000”.

24.

Ponownie wzywa (11) władze lokalne i regionalne do stosowania zasady „zerowej utraty różnorodności biologicznej netto i usług ekosystemowych” w odniesieniu do planowania urbanistycznego i regionalnego oraz zezwoleń dotyczących nowej infrastruktury mieszkaniowej, przemysłowej, rekreacyjnej, turystycznej, energetycznej i transportowej oraz związanej z rolnictwem, rybołówstwem i leśnictwem, a także do pomocy finansowej, dzięki zapewnieniu środków rekompensujących wszelkie nadal istniejące, nieuniknione negatywne konsekwencje dla różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych.

25.

Przypomina, że zapobieganie degradacji ekosystemu i przywrócenie funkcji zdegradowanych ekosystemów powinny mieć pierwszoplanowe znaczenie, gdyż środki radzenia sobie z konsekwencjami zaburzeń równowagi ekologicznej wynikających z działalności człowieka są zawsze bardziej kosztowne i długotrwałe, a także przynoszą niepewne wyniki.

26.

Podkreśla znaczenie krajowych, regionalnych i lokalnych badań TEEB (z zakresu ekonomiki ekosystemów i różnorodności biologicznej) dotyczących wartości usług ekosystemowych oraz konieczność zastosowania tego podejścia w odniesieniu do projektów lokalnych w celu wykazania korzyści społeczno-gospodarczych wynikających na przykład z obszarów chronionych na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym. Zwraca także uwagę na potrzebę uwzględnienia wartości kapitału naturalnego w krajowej, regionalnej i lokalnej praktyce planistycznej, rachunkowo-sprawozdawczej i budżetowej z myślą o wsparciu działania 5 przewidzianego w unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej.

27.

Uważa, że o ile ocena ekonomiczna usług ekosystemowych może się okazać przydatna w ramach niektórych analiz kosztów i korzyści, by wyważyć sprzeczne ze sobą cele, to jest ona związana z trudnościami metodologicznymi i etycznymi. W związku z tym KR popiera alternatywne i elastyczne sposoby oszacowania kosztów utraty różnorodności biologicznej, w tym te określone w jego opinii CDR4577-2013_00_00_TRA_AC.

28.

Uważa, że należy zapewnić władzom lokalnym i regionalnym wsparcie w wysiłkach zmierzających do poprawy stanu wiedzy na temat różnorodności biologicznej, ekosystemów i ich usług, a także ich mapowania GIS, z zastosowaniem skali odpowiednich dla planowania na poziomie lokalnym i regionalnym oraz monitorowania stanu ekosystemów, a także z uwzględnieniem tych potrzeb w procesie odwzorowania i oceny usług ekosystemowych oraz ich korzyści w Europie (MAES). Należy także wspierać samorządy w zarządzaniu przestrzennymi danymi środowiskowymi w sposób zgodny z infrastrukturą INSPIRE, by ułatwić wymianę danych oraz zapewnić połączenie zielonej infrastruktury ponad granicami.

29.

Wskazuje na potrzebę uruchomienia poddawanych regularnie przeglądowi i aktualizacji portali internetowych, na których zamieszczano by aktualne informacje o różnorodności biologicznej i które służyłyby jako główny punkt odniesienia dla władz lokalnych i regionalnych oraz zainteresowanych stron. Przyjmuje z zadowoleniem stworzenie ogólnounijnego atlasu cyfrowego MAES.

30.

Stwierdza, iż urbanizacja jest zarówno wyzwaniem, jak i szansą dla utrzymania usług ekosystemowych i zarządzania nimi. Oczywista jest konieczność uwzględnienia wzajemnych powiązań między czynnikami i skutkami, a także między przepływami do miast i z miast łączącymi miasta z ekosystemem na obszarze miast i poza tym obszarem. Należy zachęcać regiony miejskie do przyjmowania większej odpowiedzialności za promowanie i rozwój metod godzenia potrzeb środowiska naturalnego i potrzeb człowieka oraz jego dobrobytu, a także wspierać je w tym zakresie. Trzeba również podkreślić znaczenie krajobrazu jako wyrazu związku człowieka z otoczeniem oraz odpowiedzialność za dbanie o niego, co będzie miało znaczny wpływ na różnorodność biologiczną. Komitet przypomina o istotnym znaczeniu Europejskiej konwencji krajobrazowej z 2000 r. i podkreśla wagę poszukiwania synergii ze strategią ochrony różnorodności biologicznej.

31.

Zwraca uwagę na gospodarcze perspektywy rozwoju usług ekosystemowych – życie w granicach zdrowych ekosystemów i zwiększanie ich wartości będą w naturalny sposób wspierać najważniejsze aspekty zielonej gospodarki: zrównoważony postęp gospodarczy, ograniczenie zanieczyszczenia i zasobooszczędność. Aby skorzystać z pożytków ekosystemowego zarządzania w zielonej gospodarce, właściwe procesy powinny stać się składową procesów decyzyjnych na wszystkich szczeblach sprawowania rządów (lokalnym, regionalnym, krajowym i globalnym), z myślą o racjonalizacji wykorzystania zasobów.

32.

Podkreśla potencjał zielonej infrastruktury, gdyż jest ona zintegrowanym i wielofunkcyjnym terytorialnym narzędziem wdrażania zasad wielopoziomowego sprawowania rządów w dziedzinie zarządzania różnorodnością biologiczną i jej ochroną oraz poprawy usług ekosystemowych na danym obszarze; przyczynia się ona do realizacji agendy terytorialnej związanej ze strategią „Europa 2020” dzięki wzmocnieniu spójności i tożsamości terytorialnej.

33.

Ponawia swój apel (12) do władz lokalnych i regionalnych o rozwój, utrzymywanie i monitorowanie zielonej infrastruktury na obszarach wiejskich i miejskich, zwłaszcza w ramach ich kompetencji w zakresie planowania terytorialnego, miejskiego i przestrzennego, przepisów dotyczących użytkowania gruntów, procedur wydawania zezwoleń na budowę, norm budowlanych, regulacji i kodeksów.

34.

Wzywa państwa członkowskie do wspierania lokalnych i regionalnych inicjatyw w zakresie zarządzania zieloną infrastrukturą i planowania jej, poprzez zapewnienie im niezbędnych zasobów, jasnych wytycznych i wskazówek, w tym wyznaczenie krajowej zielonej infrastruktury i sieci ekologicznych, a także przepisy w krajowym ustawodawstwie i polityce w dziedzinie planowania przestrzennego zobowiązujące władze lokalne i regionalne do uwzględnienia zielonej infrastruktury w systemie planowania przestrzennego, miejskiego i terytorialnego.

35.

Podkreśla, że dla skutecznego rozwoju zielonej infrastruktury konieczne jest, by państwa członkowskie oraz władze lokalne i regionalne utrzymały i rozwijały istniejące programy współpracy transgranicznej dla władz lokalnych i regionalnych w skali makroregionalnej i ogólnoeuropejskiej, a także programy zdecentralizowanej współpracy rozwojowej w celu wzmocnienia i wykorzystania wspólnych, zintegrowanych wysiłków na rzecz ochrony różnorodności biologicznej i zarządzania nią oraz by opracowały nowe programy w tym zakresie.

36.

Zwraca uwagę na fakt, że społeczności lokalne często posiadają wiedzę opartą na tradycyjnym lub osobistym doświadczeniu w kwestii wystarczalności zasobów naturalnych do zabezpieczenia potrzeb danej społeczności i zapewnienia źródeł utrzymania. Zdolność ta może ułatwić zachowanie i odtworzenie usług ekosystemowych, pod warunkiem jej odpowiedniego wspierania i skutecznego wykorzystania w projektowaniu i planowaniu polityki w dziedzinie różnorodności biologicznej. Zachęca zatem państwa członkowskie do rozwijania krajowych inicjatyw służących wspieraniu samowystarczalnych partnerstw społeczności lokalnych, które przyczyniają się do realizacji krajowych celów w zakresie różnorodności biologicznej.

37.

Podkreśla ważną rolę władz lokalnych i regionalnych w komunikacji, edukacji i podnoszeniu świadomości społecznej (działania CEPA). Ogół społeczeństwa ma stosunkowo niewielką wiedzę na temat celów polityki w zakresie różnorodności biologicznej. Jednak dla obywateli i szerszej grupy zainteresowanych stron istotne jest, by uświadomić sobie stawkę, o jaką tutaj chodzi. Zdaniem KR-u istotną metodą umożliwiającą angażowanie oraz edukowanie mieszkańców i skuteczne wykorzystanie lokalnie dostępnej wiedzy jest promowanie inicjatyw obywatelskich w dziedzinie nauki. Zachęca zatem państwa członkowskie, by wspierały władze lokalne i regionalne w działaniach CEPA, na przykład za pomocą odpowiedniego krajowego systemu wymiany informacji.

38.

Stwierdza, że władze lokalne i regionalne muszą kontynuować i wzmagać wysiłki w celu podniesienia świadomości wszystkich zainteresowanych stron i ogółu społeczeństwa na temat celów związanych z różnorodnością biologiczną, co wymaga wdrożenia lub rozwinięcia ukierunkowanych programów uświadamiających.

39.

Zachęca władze lokalne i regionalne do wspierania i sformalizowania nowych wielostronnych partnerstw z przedsiębiorstwami prywatnymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, w tym z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się problematyką środowiska naturalnego i ze środowiskami naukowymi, poprzez nawiązywanie z nimi lokalnej lub regionalnej współpracy w celu skutecznego wykorzystywania dofinansowania oferowanego na poziomie krajowym lub unijnym (np. w ramach programu „Horyzont 2020”), a także poprzez promowanie dobrowolnych zobowiązań w kluczowych sektorach, takich jak rolnictwo, stowarzyszenia turystyczne i związane ze sportem na świeżym powietrzu czy przedsiębiorstwa.

40.

Podkreśla, że wszystkie poziomy sprawowania rządów, których to dotyczy, powinny zapewniać udane i kompleksowe zaangażowanie zainteresowanych stron w proces planowania i wdrażania polityki w dziedzinie różnorodności biologicznej, gdyż może to przynieść dobre wyniki społeczne, takie jak lepsze wzajemne zrozumienie wyznawanych wartości, większe zaufanie i uczenie się od siebie nawzajem; obejmuje to skuteczne procedury uczestnictwa, np. w wyznaczaniu obszarów ochrony przyrody.

41.

Oczekuje, że przyszłe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu się inwazyjnych gatunków obcych i zarządzania nimi (13) pomoże władzom lokalnym i regionalnym uporać się z tym poważnym zagrożeniem dla lokalnej różnorodności biologicznej, usług ekosystemowych, a także dla zdrowia ludzkiego i gospodarki. W kontekście unijnych ram prawnych dotyczących inwazyjnych gatunków obcych oraz mając na względzie ustawodawstwo i programy krajowe oraz inicjatywy transgraniczne, władze lokalne i regionalne najlepiej nadają się do podjęcia skutecznych działań w celu monitorowania tych gatunków, zapobiegania ich rozprzestrzenianiu się, i ich eliminowania, powstrzymywania i kontroli. Mogą one także najlepiej służyć wsparciem i znajomością lokalnych realiów w poszukiwaniu koniecznej równowagi między interesami społeczno-gospodarczymi i środowiskowymi oraz w dążeniu do poprawy zrozumienia tego problemu.

42.

Zauważa, że różnorodność biologiczna jest zagadnieniem o charakterze międzysektorowym. Dla skutecznej realizacji polityki ochrona różnorodności biologicznej powinna być uwzględniana w najróżniejszych dziedzinach polityki prowadzonej przez władze krajowe, regionalne i lokalne (w zakresie zagospodarowania przestrzennego i urbanistyki, w zakresie krajobrazu, w rolnictwie, leśnictwie, rybołówstwie, polityce energetycznej, polityce dotyczącej zmiany klimatu, polityce zdrowotnej, transporcie, mieszkalnictwie, użytkowaniu gruntów itp.) zgodnie z sugestiami zawartymi w unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej do 2020 r. i celami CBD z Aichi.

43.

Podkreśla szczególną potrzebę, by władze na wszystkich poziomach sprawowania rządów uznały kwestię różnorodności biologicznej i zajęły się nią, jako że gatunki, rasy, odmiany i zasoby genetyczne istotne dla rolnictwa i całego ekosystemu rolniczego kryją w sobie znaczący potencjał różnorodności biologicznej.

44.

Wzywa władze lokalne i regionalne oraz państwa członkowskie, zgodnie z wymogami zawartymi w unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej, by lepiej ukierunkowywały środki z EFRROW na finansowanie ochrony różnorodności biologicznej, w tym poprzez włączenie ilościowych celów w tym zakresie do regionalnych programów rozwoju obszarów wiejskich oraz spójne dostosowywanie środków rolnośrodowiskowych do warunków lokalnych i przydzielanie im stosownych budżetów. W tym celu szczególnie korzystne byłoby promowanie kierowanych przez społeczność inicjatyw rozwoju lokalnego z zakresu różnorodności biologicznej (np. wspieranie rolników i leśników w celu zapewnienia ciągłości cech krajobrazu, ochrony zasobów genetycznych).

45.

Zachęca państwa członkowskie oraz władze lokalne i regionalne do optymalnego wykorzystywania możliwości finansowania oferowanych przez EFRR, jako że różnorodność biologiczna i ekosystemy zostały po raz pierwszy zaliczone do celów tego funduszu, co zapewnia dodatkowe źródła finansowania budowy zielonej infrastruktury.

46.

Podkreśla znaczenie programu LIFE dla samorządowych projektów w dziedzinie różnorodności biologicznej i zielonej infrastruktury oraz wzywa krajowe punkty kontaktowe LIFE do ścisłej współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi oraz z regionalnymi punktami kontaktowymi LIFE w zakresie przygotowywania wniosków LIFE. Pragnie także, aby wprowadzono nową kategorię finansowania zintegrowanych projektów LIFE w celu zwiększenia wsparcia dla projektów regionalnych oraz zmobilizowania pomocy ze strony innych funduszy unijnych, krajowych i prywatnych (14).

47.

Zachęca władze lokalne i regionalne, by przy wsparciu ze strony państw członkowskich zbadały innowacyjne możliwości finansowania, w tym na przykład fundacje prywatno-biznesowe, fundacje prawa publicznego, loterie o zasięgu regionalnym lub ogólnokrajowym, partnerstwa publiczno-prywatne, projekty odtwarzania lasów i torfowisk służące pochłanianiu dwutlenku węgla, zachęty podatkowe, płatności za usługi ekosystemowe (PES), dobrowolne oznakowanie ekologiczne lub wydawanie certyfikatów czy też lokalne partnerstwa przedsiębiorstw. Dochody z wydawania pozwoleń na planowanie przestrzenne i budowę powinny zostać bezpośrednio przeznaczone na inicjatywy lokalne i regionalne z zakresu różnorodności biologicznej.

48.

Apeluje do władz lokalnych o skuteczne wstrzymanie na wszystkich szczeblach finansowania dotacji i narzędzi fiskalnych wywołujących skutki szkodliwe dla różnorodności biologicznej.

49.

Podkreśla znaczenie krajowego współfinansowania projektów UE, by umożliwić samorządom lokalnym i regionalnym ubieganie się o udział we współfinansowanych projektach UE dotyczących różnorodności biologicznej, tak aby poprawić ich zdolność do skorzystania z możliwości finansowania poprzez unijne programy operacyjne rozwiązań z zakresu różnorodności biologicznej i zielonej infrastruktury, które byłyby dostosowane do warunków miejscowych, a także zdolność do inwestowania w niezbędne budowanie potencjału międzysektorowego, we współfinansowanie i w tworzenie sieci kontaktów. Uznaje ponadto znaczenie krajowych programów finansowania zapewniających środki na (pilotażowe) działania władz lokalnych i regionalnych, które przyczyniają się do realizacji celów w zakresie różnorodności biologicznej.

C.

50.

Uważa, że w przeglądzie śródokresowym Komisja Europejska powinna uwzględnić wszelkie zmiany, jakie zaszły od czasu inauguracji strategii w 2011 r. do chwili przeglądu w 2015 r., a w szczególności nowe ramy finansowe oraz fundusze UE na lata 2014–2020, a także fakt, że wiele działań przewidzianych w strategii ma być zrealizowanych przed przeglądem śródokresowym. W związku z tym zdecydowanie popiera pogląd Rady, że Komisja Europejska powinna zalecić dalsze działania (15), co przyczyni się do zwiększenia skuteczności drugiego etapu wdrażania strategii, tak aby zapewnić osiągnięcie jej zasadniczego celu do 2020 r.

51.

Zgadza się z Parlamentem Europejskim, że istotnym sprawdzianem zaangażowania UE w realizację celów w zakresie różnorodności biologicznej będzie ostateczne wykonanie środków przeznaczonych na ten cel w nowych funduszach UE na lata 2014–2020. Niedostateczne uwzględnianie różnorodności biologicznej w strategiach politycznych UE przyczyniło się do porażki pierwszej strategii w tej dziedzinie w 2010 r. (16) W tym celu niezbędna jest metodologia monitorowania wydatków związanych z różnorodnością biologiczną w całym budżecie UE, podobna do opracowywanej na potrzeby wydatków związanych z klimatem.

52.

Podkreśla znaczenie zazieleniania jako centralnego filaru wspólnej polityki rolnej (WPR) służącego osiągnięciu celów dotyczących różnorodności biologicznej. Konieczne jest podjęcie wyraźniejszych działań prowadzących śródokresowy przegląd WPR w kierunku, który zapewniłby, że zazielenianie doprowadzi do faktycznej poprawy stanu środowiska, w tym do poprawy różnorodności biologicznej na terenach wiejskich w całej Europie.

53.

Wierzy w ogromny potencjał zielonej infrastruktury będącej skutecznym narzędziem powstrzymywania utraty różnorodności biologicznej, pozwalającym uniknąć fragmentacji siedlisk. Dlatego też oczekuje, że przegląd strategii pomoże określić kluczowe elementy do uwzględnienia przez Komisję Europejską w sprawozdaniu z postępów w zakresie zielonej infrastruktury, które ma zostać przedstawione do końca 2017 r., a w szczególności pomoże przygotować w 2018 r. wniosek dotyczący ustawodawstwa UE w sprawie TEN-G, tj. transeuropejskiej zielonej infrastruktury (w ramach budżetu UE po 2020 r.), co jest powtórzeniem wcześniejszych zaleceń Komitetu w tej kwestii.

54.

Przypomina o swym apelu (17) skierowanym do Komisji Europejskiej, by odzwierciedliła w prawodawstwie UE cel zapewnienia zerowej utraty różnorodności biologicznej netto i usług ekosystemowych, biorąc pod uwagę swe prace w odniesieniu do działania 7b unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r.

55.

Zachęca Komisję Europejską do ustanowienia unijnego systemu zobowiązań i nagród dla miast i regionów za ich osiągnięcia w dziedzinie ochrony różnorodności biologicznej oraz do stworzenia platformy wymiany informacji, która służyłaby wyrażaniu uznania dla europejskich samorządów lokalnych i regionalnych w związku z ich owocnym i znaczącym wkładem w realizację unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej. KR uznaje w tym względzie nową nagrodę „Natura 2000”, która jednak skierowana jest do szerokiej gamy zainteresowanych podmiotów.

56.

Apeluje o zwiększenie dostępności w europejskim systemie informacji o różnorodności biologicznej (BISE) danych wysokiej rozdzielczości o bardziej lokalnym charakterze na temat usług ekosystemowych oraz innych danych z monitoringu poprzez włączenie do niego danych gromadzonych przez regionalne obserwatoria różnorodności biologicznej oraz zagregowanych danych miejskich (takich jak oceny miast w UE na przykład w oparciu o wskaźnik różnorodności biologicznej w miastach/wskaźnik singapurski). Pozwoliłoby to promować wymianę danych i informacji między miastami i regionami, lepiej dostosować wytyczne w polityce UE do warunków w danym regionie, a także ułatwiałoby sprawozdawczość z postępów na poziomie lokalnym i regionalnym w całej Europie.

57.

Podkreśla, że należy skutecznie kontynuować unijny dialog i współpracę z kluczowymi partnerami w krajach kandydujących i potencjalnych krajach kandydujących, aby pomóc im w opracowaniu lub dostosowaniu polityki z myślą o realizacji celów w zakresie różnorodności biologicznej wyznaczonych na 2020 r. Samorządy w UE mogłyby służyć władzom lokalnym i regionalnym spoza UE wsparciem, jakiego potrzebują, by były w stanie przyczynić się do realizacji unijnych i globalnych celów w zakresie różnorodności biologicznej, poprzez dzielenie się wiedzą i najlepszymi praktykami, a także za pośrednictwem właściwych wspólnych komitetów konsultacyjnych i grup roboczych KR-u, CORLEAP-u i ARLEM-u. W związku z tym KR apeluje do Komisji Europejskiej, by w ramach nowo stworzonego Instrumentu Różnorodności Biologicznej na rzecz Życia (B4Life) promowała zdecentralizowaną współpracę rozwojową między władzami lokalnymi i regionalnymi w UE i krajach rozwijających się.

58.

Apeluje o uznanie i dalsze wspieranie w ramach strategii UE zaangażowania władz lokalnych jako kluczowych partnerów w ramach inicjatywy BEST, która służy promowaniu ochrony i zrównoważonego korzystania z unikalnej różnorodności biologicznej w regionach najbardziej oddalonych oraz w krajach i na terytoriach zamorskich UE.

D.

59.

Wzywa Komisję Europejską do podkreślenia faktu, iż Komisja przywiązuje duże znaczenie do decyzji CBD nr X/22 oraz wdrożenia jej postanowień w Europie.

60.

Wzywa Komisję Europejską, by zaznaczyła, że w UE panuje konsensus co do istnienia wyraźnej potrzeby, aby instytucje UE, państwa członkowskie oraz władze lokalne i regionalne wdrożyły wielopoziomowe, oparte na współpracy, zintegrowane podejście do realizacji celów z Aichi dotyczących różnorodności biologicznej i powiązanych z nimi celów unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej. Mimo znacznych postępów w tym kierunku oraz szeregu przykładów dobrych praktyk w różnych państwach członkowskich, wydaje się, że ów proces wielopoziomowej współpracy i zarządzania nadal nie upowszechnił się odpowiednio w całej UE i wymaga dalszych usprawnień.

61.

Zwraca się do Komisji Europejskiej, by w swoich sprawozdaniach wyraziła uznanie dla aktywnego zaangażowania szeregu unijnych samorządów lokalnych i regionalnych w globalne działania i sieci na rzecz różnorodności biologicznej, w tym komitety doradcze powołane na podstawie decyzji CBD nr X/22, takie jak komitet doradczy ds. władz szczebla niższego niż krajowy i komitet doradczy ds. miast w ramach globalnego partnerstwa na rzecz lokalnych i regionalnych działań w celu ochrony różnorodności biologicznej.

62.

Uznaje wkład Komisji Europejskiej w wykonanie decyzji CBD nr X/22 przejawiający się we wniosku o niniejszą opinię perspektywiczną i we współpracy nad związanym z nią badaniem KR-u, a także we włączeniu KR-u we wspólne ramy wdrażania unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej, jak również na przykład poprzez wspieranie – za pośrednictwem programów LIFE i INTERREG – budowania potencjału i wymiany sprawdzonych rozwiązań, jak też poprzez nowe możliwości w ramach nowego procesu biogeograficznego oraz stworzoną przez Komisję platformę „Natura 2000”.

63.

Zachęca Komisję Europejską, by w sprawozdaniach składanych CBD w związku z decyzją nr X/22 uwzględniła szczególną rolę władz lokalnych i regionalnych w działaniach zewnętrznych UE jako jedno z kluczowych działań, na które Wspólnota/Unia Europejska zamierza kłaść większy nacisk w przyszłości, z myślą o zbadaniu – we współpracy z KR-em – dodatkowych możliwości wspierania zdecentralizowanej współpracy między samorządami lokalnymi i regionalnymi z UE, z krajów rozwijających się i z krajów sąsiadujących z UE w zakresie zrównoważonego zarządzania różnorodnością biologiczną i ekosystemami, w związku z działaniem g) przewidzianym w decyzji CBD nr X/22.