This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52013DC0383
Recommendation for a COUNCIL RECOMMENDATION with a view to bringing an end to the situation of an excessive government deficit in Spain
Zalecenie ZALECENIE RADY mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Hiszpanii
Zalecenie ZALECENIE RADY mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Hiszpanii
/* COM/2013/0383 final - 2013/ () */
Zalecenie ZALECENIE RADY mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Hiszpanii /* COM/2013/0383 final - 2013/ () */
Zalecenie ZALECENIE RADY mające na celu likwidację
nadmiernego deficytu budżetowego w Hiszpanii RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o
funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 126 ust. 7, uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej, a także mając na uwadze, co
następuje: (1) Zgodnie z art. 126 Traktatu o
funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) państwa członkowskie
unikają nadmiernego deficytu budżetowego. (2) Pakt stabilności i
wzrostu opiera się na dążeniu do zapewnienia dobrego stanu
finansów państwa jako środka służącego umocnieniu
warunków stabilności cen oraz silnego, trwałego wzrostu
gospodarczego, sprzyjającego tworzeniu nowych miejsc pracy. (3) W dniu 27 kwietnia 2009 r.,
zgodnie z art. 104 ust. 6 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę
Europejską (TWE), Rada podjęła decyzję, w której
stwierdziła istnienie nadmiernego deficytu w Hiszpanii, i wydała
zalecenie skorygowania nadmiernego deficytu najpóźniej do 2012 r., zgodnie
z art. 104 ust. 7 TWE oraz art. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/97 z
dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury
nadmiernego deficytu[1]. (4) W dniu 2 grudnia 2009 r.,
zgodnie z art. 3 ust. 5 rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/97, Rada
stwierdziła, że podjęto skuteczne działania oraz że po
przyjęciu zalecenia wystąpiły nieprzewidziane niekorzystne
zdarzenia gospodarcze niosące poważne negatywne konsekwencje dla
finansów publicznych[2].
W szczególności poważne negatywne konsekwencje budżetowe
miało znaczne pogorszenie się perspektyw wzrostu gospodarczego w
następstwie światowego kryzysu gospodarczo-finansowego. W
związku z tym, na podstawie art. 126 ust. 7 TFUE, Rada podjęła
decyzję o przyjęciu zmienionego zalecenia skorygowania nadmiernego
deficytu najpóźniej do 2013 r. w sposób wiarygodny i trwały poprzez
podjęcie działań w perspektywie średniookresowej. (5) W dniu 15 czerwca 2010 r.
Komisja stwierdziła, że zgodnie z zaleceniem Rady z dnia 2 grudnia
2009 r. Hiszpania podjęła skuteczne działania w celu
zmniejszenia deficytu budżetowego do poziomu poniżej wartości
referencyjnej wynoszącej 3 % PKB, i uznała w związku z tym,
że nie ma potrzeby podjęcia kolejnych kroków przewidzianych w ramach
procedury nadmiernego deficytu. (6) W dniu 10 lipca 2012 r.,
zgodnie z art. 3 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1467/97, Rada
stwierdziła, że podjęto wprawdzie skuteczne działania,
jednakże po przyjęciu w 2009 r. zmienionego zalecenia
wystąpiły nieprzewidziane niekorzystne zdarzenia gospodarcze
niosące poważne negatywne konsekwencje dla finansów publicznych. W
szczególności pogorszenie perspektyw wzrostu gospodarczego i jego
zmieniona struktura, w której mniejszą rolę odgrywają
składniki prowadzące do wysokich wpływów podatkowych, miało
bardzo negatywny wpływ na budżet. W związku z tym Rada
przyjęła zmienione zalecenie na podstawie art. 126 ust. 7 TFUE
(„zmienione zalecenie”), w którym zaleciła Hiszpanii skorygowanie
nadmiernego deficytu najpóźniej do 2014 r. Aby zmniejszyć do 2014 r.
nominalny deficyt budżetowy do poziomu poniżej wartości
referencyjnej wynoszącej 3 % PKB, Hiszpanii zalecono osiągnięcie
poprawy salda strukturalnego o 2,7 % PKB w 2012 r., 2,5 % PKB w 2013 r. oraz
1,9 % PKB w 2014 r., w oparciu o zaktualizowaną prognozę
służb Komisji z wiosny 2012 r. Docelowe
wartości deficytu nominalnego zostały ustalone w wysokości 6,3 %
PKB w 2012 r., 4,5 % PKB w 2013 r. oraz 2,8 % PKB w 2014 r. Hiszpanii zalecono również wdrożenie
środków przewidzianych w budżecie na 2012 r. oraz w planach
odzyskania równowagi budżetowej przyjętych przez wspólnoty autonomiczne,
a także uchwalenie do końca lipca 2012 r. zapowiedzianego
wieloletniego planu budżetowego na lata 2013-2014, obejmującego
średniookresową strategię budżetową, który
szczegółowo precyzowałby środki o charakterze strukturalnym
niezbędne do skorygowania nadmiernego deficytu do 2014 r. (7) W dniu 14 listopada 2012 r.
Komisja – w oparciu o prognozę służb Komisji z jesieni 2012 r. –
stwierdziła, że Hiszpania podjęła skuteczne działania
zgodnie ze zmienionym zaleceniem Rady z dnia 10 lipca 2012 r. i że w związku
z tym nie jest konieczne podjęcie dalszych kroków w ramach procedury
nadmiernego deficytu. (8) Zgodnie z art. 3 ust. 5
rozporządzenia (WE) nr 1467/97 Rada, działając na zalecenie
Komisji, może podjąć decyzję o wydaniu zmienionego
zalecenia na mocy art. 126 ust. 7 TFUE w przypadku, gdy podjęto skuteczne
działania, lecz po przyjęciu pierwotnego zalecenia
wystąpiły nieprzewidziane niekorzystne zdarzenia gospodarcze
niosące poważne negatywne konsekwencje dla finansów publicznych.
Wystąpienie nieprzewidzianych niekorzystnych zdarzeń gospodarczych
niosących poważne negatywne konsekwencje dla finansów publicznych
należy poddać ocenie w kontekście prognozy gospodarczej
stanowiącej podstawę zalecenia Rady. (9) Zgodnie z art. 126 ust. 7
TFUE oraz art. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/97 Rada zobowiązana
jest skierować do danego państwa członkowskiego zalecenia
mające na celu likwidację nadmiernego deficytu w oznaczonym terminie.
W zaleceniu określa się termin maksymalnie sześciu miesięcy
na podjęcie przez dane państwo członkowskie skutecznych
działań w celu skorygowania nadmiernego deficytu. W zaleceniu
dotyczącym skorygowania nadmiernego deficytu Rada wzywa również dane
państwo członkowskie do osiągnięcia rocznych celów
budżetowych, które – w oparciu o prognozę stanowiącą
podstawę zalecenia – są spójne z minimalną roczną
poprawą salda strukturalnego – tj. salda w ujęciu
uwzględniającym zmiany cykliczne i z pominięciem skutków
działań jednorazowych i innych środków tymczasowych – o co
najmniej 0,5 % PKB, rozumiane jako wartość odniesienia. (10) Po krótkotrwałym
ożywieniu w 2011 r. gospodarka ponownie popadła w recesję i
począwszy od trzeciego kwartału 2011 r. odnotowuje spadek realnego
PKB w ujęciu kwartalnym. W ujęciu rocznym w 2012 r. PKB spadł o
1,4 %. Zgodnie z wiosenną prognozą służb Komisji z
2013 r. recesja utrzyma się w 2013 r., a dodatni eksport netto
wciąż jeszcze nie będzie w stanie zrównoważyć
utrzymującego się załamania popytu wewnętrznego. PKB ma
się ustabilizować dopiero pod koniec 2013 r. Przewiduje się
zatem spadek realnego PKB o 1,5 % w 2013 r., a następnie jego wzrost
o 0,9 % w 2014 r. (przy założeniu niezmiennego kursu polityki).
Gdy Rada przyjmowała ostatnie zalecenie zakładano, że realny PKB
zmniejszy się o 1,9 % i 0,3 % odpowiednio w latach 2012 i 2013, a
następnie wzrośnie o 1,1 % w 2014 r. Mniejszy spadek PKB w 2012 r.
wynikał głównie z nieznacznie wyższej odporności popytu
krajowego, osiągniętej prawdopodobnie również dzięki
zastrzykom płynności poprzez program spłaty przez wspólnoty
autonomiczne i samorządy lokalne zobowiązań z tytułu dostaw
towarów i usług narosłych przed dniem 1 stycznia 2012 r. (27,4 mld
EUR, czyli 2,6 % PKB). Jeśli chodzi o lata 2013 i 2014, prognoza
służb Komisji z wiosny 2013 r. przewiduje znaczny spadek realnego PKB
w 2013 r. i niewielkie ożywienie w 2014 r. Obejmuje to ostry spadek popytu
wewnętrznego w obu tych latach, a także bardziej
długotrwały spadek zatrudnienia. Pogorszenie perspektyw
makroekonomicznych jest częściowo powiązane z dodatkowymi
działaniami konsolidacyjnymi zawartymi w planie budżetowym na lata
2013-2014, a także w budżecie na 2013 r. (11) Zgodnie z prognozą
służb Komisji z wiosny 2013 r. deficyt sektora instytucji
rządowych i samorządowych wyniósł w 2012 r. 10,6 % PKB, w
porównaniu z wartością docelową wynoszącą 6,3 % PKB
wskazaną zarówno przez rząd, jak i w zaleceniu, oraz z poziomem
9,4 % PKB w 2011 r. Z uwzględnieniem korekty z tytułu transferów
kapitałowych dla banków (które są uznawane za działania
jednorazowe), odnośne poziomy deficytu wyniosły 7,0 % i 9,0 %
PKB odpowiednio w latach 2012 i 2011. Spadek
salda nominalnego odpowiada poprawie salda pierwotnego o 2,4 punktu
procentowego. (w ujęciu pomniejszonym o
transfery kapitałowe na rzecz banków), w kontekście kurczenia
się gospodarki i struktury wzrostu gospodarczego, w której niewielką
rolę odgrywają składniki prowadzące do wysokich
wpływów podatkowych. W wiosennej
prognozie służb Komisji z 2013 r. odnotowano spadek deficytu
strukturalnego o 1,8 punktu procentowego w 2012 r. w porównaniu z zaleceniem
jego obniżenia o 2,7 punktu procentowego. Uwzględniając
nieznaczną korektę w dół produktu potencjalnego dokonaną od
czasu ostatniego zalecenia Rady, zakładany wysiłek fiskalny nie
uległby zmianie. Na zakładane pogorszenie salda strukturalnego bardzo
duży wpływ miał jednak niespodziewany spadek dochodów, który
wyniósł 1,0 punktu procentowego. Ogólnie rzecz biorąc i
uwzględniając powyższe skutki, szacuje się, że
skorygowany wysiłek fiskalny wzrośnie do 2,9 punktu procentowego,
czyli powyżej zalecanego poziomu konsolidacji w zmienionym zaleceniu Rady.
Przekroczenie celów budżetowych w 2012 r. wynika z wprowadzenia
środków służących dokapitalizowaniu oraz z kombinacji
niższych niż oczekiwano dochodów (biorąc pod uwagę
wpływ działań dyskrecjonalnych oraz efekt bazy) i wyższego
zużycia pośredniego i transferów socjalnych. Struktura wzrostu
gospodarczego, w której mniejszą rolę odgrywają składniki
prowadzące do wysokich wpływów podatkowych, i dalsze pogorszenie sytuacji
na rynku pracy doprowadziły do dużego spadku dochodów, w
szczególności z tytułu podatków bezpośrednich i pośrednich,
jak również do wyższych wydatków socjalnych. W 2012 r. w Hiszpanii
przyjęto istotne działania konsolidacyjne w wysokości około
4 % PKB, w tym około 1½ % PKB po stronie dochodów oraz 2½ % PKB po
stronie wydatków. Środki te częściowo zrekompensowały
również trwające pogarszanie się salda strukturalnego ze
względu na rosnące płatności z tytułu odsetek oraz
wyższe transfery socjalne. (12) W 2013 r. zgodnie z
prognozą służb Komisji z wiosny 2013 r. deficyt budżetowy
obniży się do poziomu 6,5 % PKB, w porównaniu z
wartością docelową w zaleceniu wynoszącą 4,5 %
PKB. Oczekuje się poprawy salda pierwotnego o 4,5 punktu procentowego (0,9
punktu procentowego w ujęciu pomniejszonym o transfery kapitałowe na
rzecz banków). Zgodnie z ostatnim zaleceniem Rady rząd Hiszpanii
przedstawił w sierpniu 2012 r. wieloletni plan budżetowy na lata
2013-2014, w którym określono niektóre elementy strategii konsolidacji w
perspektywie średniookresowej. Ogółem prognozuje się, że w
2013 r. wpływ działań dyskrecjonalnych na budżet
będzie rzędu 1 % PKB po stronie wydatków oraz około 1½ % PKB po
stronie dochodów. Oczekiwane odchylenie od docelowej wartości salda budżetowego
wynoszące 2 % PKB w porównaniu z wartością docelową w
zaleceniu jest po części skutkiem gorszej sytuacji wyjściowej.
Jednakże głównym czynnikiem powodującym odchylenie jest
niekorzystna struktura wzrostu gospodarczego, charakteryzująca się
silniejszym niż przewidywano w zmienionym zaleceniu załamaniem
spożycia prywatnego i gorszą sytuacją na rynku pracy. W
wiosennej prognozie służb Komisji z 2013 r. przewidziano dalszy
spadek deficytu strukturalnego o 1,1 punktu procentowego w 2013 r. w porównaniu
z zaleceniem jego ograniczenia o 2,5 punktu procentowego. Po dokonaniu
odpowiedniej korekty w związku ze zmianą zakładanego wzrostu
potencjalnego i większym od oczekiwanego spadkiem dochodów zakładany
wysiłek fiskalny ulegnie poprawie o 1,4 punktu procentowego, dzięki czemu
skorygowany wysiłek fiskalny wyniesie 2,5 % PKB, co jest zgodne z
poziomem konsolidacji zalecanym w zmienionym zaleceniu. W swoim programie
stabilności z 2013 r. rząd Hiszpanii ogłosił docelowy
poziom deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych w
wysokości 6,3 % PKB w 2013 r., co ma zostać osiągnięte
dzięki dodatkowym działaniom konsolidacyjnym w wysokości
około 3 mld EUR (0,3 % PKB), które nie zostały jeszcze
przyjęte i wdrożone. (13) Przewiduje się, że
deficyt nominalny wzrośnie w 2014 r. do 7,0 % PKB w porównaniu z poziomem
docelowym określonym w zaleceniu na poziomie 2,8 % PKB. Przewiduje
się, że deficyt pierwotny wzrośnie o 0,4 % PKB.
Niezależnie od efektu bazy, spodziewane odchylenie w stosunku do
wartości docelowej wynika głównie z wygaśnięcia
środków tymczasowych podjętych w latach poprzednich oraz z faktu,
iż w wieloletnim planie budżetowym przedstawionym w sierpniu 2012 r.
działań konsolidacyjnych planowanych na 2014 r. nie sprecyzowano na
tyle dokładnie, by można je było uwzględnić w
prognozie służb Komisji. Ponadto w strukturze wzrostu gospodarczego w
dalszym ciągu małą rolę będą odgrywały
składniki prowadzące do wysokich wpływów podatkowych, a
wpływy ze składek na ubezpieczenie społeczne i podatków pośrednich
nie będą rosły w pełni proporcjonalnie do nominalnego PKB.
Nadal będą również rosły płatności z tytułu
odsetek ze względu na wyższy poziom zadłużenia. Zgodnie z
prognozą służb Komisji z wiosny 2013 r. deficyt strukturalny
wzrośnie w 2014 r. o 1,1 punktu procentowego, zamiast zgodnie z zaleceniem
spaść o 1,9 % PKB. Po dokonaniu odpowiedniej korekty w związku
ze zmianą zakładanego wzrostu potencjalnego i nieoczekiwanym spadkiem
dochodów różnica ta zwiększa się o dalsze 0,2 punktu
procentowego. (14) W odniesieniu do
zarządzania budżetem poczyniono znaczne postępy w zakresie
sprawozdawczości dotyczącej wykonania budżetu na szczeblach
administracji publicznej poniżej szczebla centralnego. Nie wdrożono
jednak w pełni skutecznie przepisów ustawy o stabilności
budżetowej dotyczących mechanizmu wczesnego ostrzegania i mechanizmu
naprawczego służących ograniczeniu odchyleń od celów
budżetowych, a przejrzystość w zakresie ich wdrażania
mogłaby ulec poprawie. Mimo postępu osiągniętego w
kategoriach sprawozdawczości budżetowej na szczeblu regionalnym
osiągnięcie wyższego stopnia przejrzystości budżetowej
będzie wymagało obszerniejszego, spójniejszego i szybszego
przekazywania danych, w tym planów budżetowych, skonsolidowanych na
poziomie sektora instytucji rządowych i samorządowych zgodnie z ESA
95. Wciąż nie powołano rady budżetowej posiadającej
pełną niezależność instytucjonalną i finansową.
(15) W 2012 r. dług brutto
sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrósł do
około 84 % PKB w porównaniu z przewidywanym w zaktualizowanej
prognozie służb Komisji z wiosny 2012 r. poziomem 80,9 % PKB. Wzrost
wskaźnika zadłużenia spowodowany był wyższym niż
zakładano deficytem, niższym wzrostem nominalnego PKB, kosztami
operacji dokapitalizowania banków i spłatą zaległych
zobowiązań administracji publicznej. Zgodnie z prognozą służb
Komisji z wiosny 2013 r. przewiduje się, że stosunek długu do PKB
dalej wzrośnie i przy założeniu niezmiennego kursu polityki
przekroczy 95 % w 2014 r., a tym samym przekroczy we wszystkich tych latach
wartość referencyjną określoną w Traktacie. (16) W dniu 10 kwietnia 2013 r.
Komisja, na podstawie przeprowadzonej w 2013 r. szczegółowej oceny
sytuacji Hiszpanii w ramach procedury dotyczącej zakłóceń
równowagi makroekonomicznej[3],
stwierdziła, że w Hiszpanii występują nadmierne
zakłócenia równowagi makroekonomicznej. Korekta tych zakłóceń,
które narosły w latach dobrej koniunktury, a w szczególności
absorpcja bardzo wysokich poziomów zadłużenia prywatnego i
zagranicznego, ma poważne negatywne konsekwencje dla wzrostu
gospodarczego, stabilności finansowej i finansów publicznych. Trwała
korekta nadmiernego deficytu budżetowego w perspektywie
średniookresowej wymaga jednocześnie zarówno osiągania
postępu w zakresie likwidacji zakłóceń równowagi
makroekonomicznej, jak i – ułatwiającej ten proces – kontynuacji
reform strukturalnych służących wsparciu wzrostu gospodarczego i
zatrudnienia oraz zmniejszeniu ograniczeń strukturalnych hamujących
procesy dostosowawcze. (17) Zgodnie z prognozą
służb Komisji z wiosny 2013 r. Hiszpania nie osiągnie
nominalnych celów budżetowych ustalonych w zaleceniu Rady z dnia 10 lipca
2012 r. Jednakże w latach 2012 i 2013 Hiszpania podjęła
wysiłek strukturalny, który, biorąc pod uwagę nieprzewidziane
niekorzystne zdarzenia gospodarcze w porównaniu z sytuacją w chwili
wydania zalecenia Rady, jest zgodny ze zmienionym zaleceniem. Te
nieprzewidziane niekorzystne zdarzenia gospodarcze pociągają za
sobą poważne negatywne konsekwencje dla finansów publicznych. W
szczególności znaczny spadek dochodów związany z trwającymi
procesami zmiany struktury wzrostu gospodarczego, w której mniejszą
rolę odgrywają składniki prowadzące do wysokich
wpływów podatkowych, oraz wynikający z tego negatywny wpływ na
elastyczność dochodów doprowadziły do znacznego pogorszenia
sytuacji budżetowej. Ponadto recesja gospodarcza miała bardzo
negatywny wpływ na zatrudnienie i spowodowała gwałtowny wzrost
bezrobocia. Biorąc pod uwagę wszystkie te czynniki, a także
konieczność skorygowania nadmiernych zakłóceń równowagi
makroekonomicznej, niosących poważne negatywne konsekwencje dla
finansów publicznych, przedłużenie terminu korekty nadmiernego
deficytu w Hiszpanii o dwa lata, czyli do 2016 r., wydaje się uzasadnione
w świetle paktu stabilności i wzrostu. (18) W kontekście dużej
niepewności co do rozwoju sytuacji gospodarczej i budżetowej cel
budżetowy, który według zalecenia ma zostać osiągnięty
w ostatnim roku okresu korekty, powinien zostać ustalony na poziomie
znacznie poniżej wartości referencyjnej w celu zagwarantowania
skutecznego i trwałego osiągnięcia korekty w wyznaczonym
terminie. (19) Pośrednie wartości
docelowe deficytu nominalnego prowadzące do korekty nadmiernego deficytu
najpóźniej do 2016 r. zostały ustalone na poziomie 6,5 % PKB w
2013 r., 5,8 % PKB w 2014 r., 4,2 % PKB w 2015 r. oraz 2,8 % PKB
w 2016 r. Osiągnięcie tych wartości docelowych wymaga rocznej
poprawy salda pierwotnego (bez uwzględnienia działań
jednorazowych) na poziomie średnio 1,3 % PKB w latach 2013-2016, oraz
– w oparciu o prognozę służb Komisji z wiosny 2013 r.
obejmującą okres do 2016 r. – poprawy strukturalnego salda
budżetowego na poziomie 1,1 % PKB w 2013 r., 0,8 % PKB w 2014
r., 0,8 % PKB w 2015 r. i 1,2 % PKB w 2016 r. Taka bardziej stopniowa
ścieżka dostosowania uwzględnia aktualną trudną
sytuację gospodarczą oraz przeprowadzaną obecnie istotną
transformację strukturalną hiszpańskiej gospodarki i będzie
musiała być oparta na ambitnych reformach strukturalnych. W
związku z tym oczekuje się, że będzie ona wspierała
likwidację zewnętrznych i wewnętrznych zaburzeń równowagi
makroekonomicznej, łagodziła negatywny krótkoterminowy wpływ
konsolidacji budżetowej na wzrost gospodarczy, a jednocześnie
będzie nadal powstrzymywała i odwracała wzrostową
tendencję w zakresie długu sektora instytucji rządowych i
samorządowych. (20) Zgodnie z prognozą
służb Komisji z wiosny 2013 r. obejmującą okres do 2016 r.
i opartą na założeniu kontynuacji dotychczasowej polityki wydaje
się, że na tym etapie nie są potrzebne żadne dodatkowe
środki w celu osiągnięcia zalecanej poprawy salda strukturalnego
w 2013 r. (oraz nowej wartości docelowej deficytu na poziomie 6,5 %
PKB), ale plany budżetowe na wszystkich szczeblach administracji
państwowej będą musiały zostać rygorystycznie
wprowadzone w życie. W latach 2014-2016 trwałe obniżenie
deficytu do poziomu poniżej określonej w Traktacie wartości
referencyjnej będzie wymagać wprowadzenia istotnych strukturalnych
środków polityki budżetowej w uzupełnieniu środków już
uwzględnionych w prognozie służb Komisji z wiosny 2013 r.
Środki te, wynoszące około 2 % PKB w 2014 r., 1 % PKB
w 2015 r. oraz 1½ % PKB w 2016 r., powinny uwzględniać potrzebę
zrekompensowania negatywnych efektów drugiej rundy, spadku produktu
potencjalnego, a także rosnących płatności z tytułu
odsetek oraz transferów socjalnych. (21) W programie stabilności z
2013 r. przewidziano ścieżkę dostosowania, która jest zasadniczo
spójna z korektą nadmiernego deficytu do roku 2016 i przewiduje
wartości docelowe deficytu nominalnego na poziomie 6,3 % PKB w 2013
r., 5,5 % w 2014 r., 4,1 % w 2015 r. i 2,7 % w 2016 r. W
odniesieniu do 2013 r. osiągnięcie wartości docelowej jest
uzależnione od wprowadzenia dodatkowych działań konsolidacyjnych
w wysokości około 3 mld EUR przewidzianych w programie, które
muszą jeszcze zostać w pełni sprecyzowane. (22) Działania konsolidacyjne
powinny zapewnić trwałą poprawę salda sektora instytucji
rządowych i samorządowych, mając jednocześnie na celu
poprawę jakości finansów publicznych i wzmocnienie potencjału
wzrostu gospodarki. (23) Hiszpania stoi w obliczu
znacznych zagrożeń dla stabilności finansów publicznych w
perspektywie średnioterminowej i średnich zagrożeń w
perspektywie długoterminowej. Powrót do wyższego strukturalnego salda
pierwotnego w wysokości około -0,5 % PKB, które było
osiągane średnio w okresie 1998-2012, mógłby okazać się
pomocny w ograniczeniu tych zagrożeń. Przeprowadzona w 2013 r. reforma
systemów wcześniejszego przechodzenia na emeryturę ma w
założeniu przyczynić się do długoterminowej
stabilności systemu zabezpieczenia społecznego. Wydaje się,
że niezbędne jest jednak wprowadzenie dalszych środków
mających na celu ograniczenie wzrostu wydatków związanych ze
starzeniem się społeczeństwa, np. poprzez odpowiednie
uregulowanie czynnika stabilności przewidzianego w reformie systemu
emerytalnego z 2011 r., w tym poprzez zapewnienie, że wiek emerytalny zostanie
podniesiony zgodnie z wydłużaniem się średniego trwania
życia. (24) Biorąc pod uwagę
zdecentralizowany charakter systemu finansów publicznych Hiszpanii,
ścieżka dostosowania budżetowego powinna opierać się
na wiarygodnej średniookresowej strategii konsolidacji obejmującej:
(i) szczegółowy wieloletni plan budżetowy z pełną
specyfikacją środków na lata 2014-2016; (ii) dalsze wzmocnienie
skuteczności ram instytucjonalnych (poprzez dalsze zwiększanie
przejrzystości we wdrażaniu ustawy o stabilności
budżetowej, jak również poprzez powołanie niezależnej rady
budżetowej); (iii) podjęcie konkretnych kroków w celu ograniczenia
rosnącego deficytu strukturalnego w systemie zabezpieczenia
społecznego; oraz (iv) położenie większego nacisku na to,
by konsolidacja sprzyjała wzrostowi gospodarczemu (w tym poprzez
prowadzenie systematycznych przeglądów wydatków i systemu podatkowego). (25) Ocena
postępów w wypełnianiu zobowiązań podjętych przez
Hiszpanię w ramach procedury nadmiernego deficytu będzie dokonywana
co kwartał, równolegle z okresowymi przeglądami programu wsparcia
finansowego EMS udzielonego Hiszpanii na dokapitalizowanie jej instytucji
finansowych[4] oraz zgodnie z
protokołem ustaleń podpisanym w dniu 23 lipca 2012 r. (26) Hiszpania spełnia warunki
przedłużenia terminu skorygowania nadmiernego deficytu sektora
instytucji rządowych i samorządowych określone w art. 3 ust. 5
rozporządzenia (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia
procedury nadmiernego deficytu, PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE: (1)
Hiszpania powinna zlikwidować obecny nadmierny
deficyt do roku 2016. (2)
Hiszpania powinna osiągnąć docelowe
wartości deficytu nominalnego w wysokości 6,5 % PKB w 2013 r.,
5,8 % PKB w 2014 r., 4,2 % PKB w 2015 r. oraz 2,8 % PKB w 2016
r., co – w oparciu o prognozę służb Komisji z wiosny 2013 r.
obejmującą okres do 2016 r. – odpowiada poprawie salda strukturalnego
w wysokości 1,1 %, 0,8 %, 0,8 % oraz 1,2 % PKB
odpowiednio w latach 2013-2016. (3)
Hiszpania powinna wdrożyć środki
przyjęte w planach budżetowych na 2013 r. na wszystkich szczeblach
administracji rządowej, pozostając w gotowości do podjęcia
działań naprawczych w przypadku występowania odchyleń od
planów budżetowych. Władze Hiszpanii powinny wzmocnić
średniookresową strategię budżetową,
doprecyzowując środki strukturalne na lata 2014-16, które są
konieczne do osiągnięcia korekty nadmiernego deficytu do 2016 r. (4)
Rada wyznacza termin 1 października 2013 r. na
podjęcie przez rząd Hiszpanii skutecznych działań oraz,
zgodnie z art. 3 ust. 4a rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/97, na
przedstawienie szczegółowego sprawozdania na temat planowanej strategii
konsolidacji budżetowej, która ma służyć
osiągnięciu wyznaczonych celów. Ponadto władze Hiszpanii powinny w
szczególności: (i) wzmocnić skuteczność ram
instytucjonalnych poprzez dalsze zwiększanie przejrzystości we
wdrażaniu ustawy o stabilności budżetowej, jak również
poprzez powołanie niezależnej rady budżetowej, która
zapewniałaby analizy, doradztwo i monitorowanie zgodności polityki
budżetowej z krajowymi i unijnymi przepisami budżetowymi; (ii)
podjąć konkretne kroki w celu ograniczenia rosnącego deficytu
strukturalnego w systemie zabezpieczenia społecznego; oraz (iii)
położyć większy nacisk na to, by konsolidacja
sprzyjała wzrostowi gospodarczemu, w tym poprzez prowadzenie
systematycznych przeglądów wydatków i systemu podatkowego. Ponadto, aby zapewnić udaną
realizację strategii konsolidacji budżetowej, ważne będzie
wsparcie konsolidacji budżetowej kompleksową reformą
strukturalną, zgodnie z zaleceniami Rady skierowanymi do Hiszpanii w
kontekście europejskiego semestru i procedury dotyczącej
zakłóceń równowagi makroekonomicznej. Niniejsze
zalecenie skierowane jest do Królestwa Hiszpanii. Sporządzono w Brukseli dnia […] r. W
imieniu Rady Przewodniczący [1] Dz.U. L
209 z 2.8.1997, s. 6. [2] Wszystkie
dokumenty związane z procedurą nadmiernego deficytu w odniesieniu do
Hiszpanii dostępne są na stronie internetowej:
http://ec.europa.eu/economy_finance/economic_governance/sgp/deficit/countries/spain_en.htm
[3] http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/occasional_paper/2013/op134_en.htm [4] http://ec.europa.eu/economy_finance/assistance_eu_ms/spain/index_en.htm