52013DC0354

Zalecenie

ZALECENIE RADY

w sprawie krajowego programu reform Danii z 2013 r. oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Danię programu konwergencji na lata 2012-2016

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 121 ust. 2 i art. 148 ust. 4,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych[1], w szczególności jego art. 9 ust. 2,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1176/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania[2], w szczególności jego art. 6 ust. 1,

uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej[3],

uwzględniając rezolucje Parlamentu Europejskiego[4],

uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej,

uwzględniając opinię Komitetu Zatrudnienia,

po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)       W dniu 26 marca 2010 r. Rada Europejska przyjęła wniosek Komisji dotyczący wprowadzenia nowej strategii na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego, zatytułowanej „Europa 2020”, opartej na ściślejszej koordynacji polityki gospodarczej, która skupiać się będzie na najważniejszych obszarach wymagających podjęcia działań służących pobudzeniu europejskiego potencjału w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i konkurencyjności.

(2)       W dniu 13 lipca 2010 r. Rada przyjęła zalecenie w sprawie ogólnych wytycznych polityk gospodarczych państw członkowskich i Unii (na lata 2010–2014), a w dniu 21 października 2010 r. – decyzję dotyczącą wytycznych w sprawie polityki zatrudnienia państw członkowskich[5], które razem stanowią „zintegrowane wytyczne”. Państwa członkowskie zostały poproszone o uwzględnienie zintegrowanych wytycznych w swojej krajowej polityce gospodarczej i polityce zatrudnienia.

(3)       W dniu 29 czerwca 2012 r. szefowie państw i rządów przyjęli Pakt na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, nakreślający spójne ramy działania na poziomie krajowym, unijnym i w strefie euro z wykorzystaniem wszelkich możliwych dźwigni, instrumentów i obszarów polityki. Podjęli oni decyzje co do działań, które należy przedsięwziąć w państwach członkowskich, i wyrazili przy tym pełną gotowość do zdecydowanej realizacji celów strategii „Europa 2020” oraz wdrożenia zaleceń dla poszczególnych krajów.

(4)       W dniu 6 lipca 2012 r. Rada przyjęła zalecenie w sprawie krajowego programu reform Danii na 2012 r. oraz wydała opinię na temat przedstawionego przez Danię zaktualizowanego programu konwergencji na lata 2011–2015.

(5)       W dniu 28 listopada 2012 r. Komisja przyjęła roczną analizę wzrostu gospodarczego[6], rozpoczynając tym samym europejski semestr na rzecz koordynacji polityki gospodarczej w 2013 r. Również w dniu 28 listopada 2012 r. na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 Komisja przyjęła sprawozdanie w ramach mechanizmu ostrzegania[7], w którym wskazała Danię jako jedno z państw członkowskich, dla których przeprowadzona zostanie szczegółowa ocena sytuacji.

(6)       Dnia 14 marca 2013 r. Rada Europejska zatwierdziła priorytety dotyczące zapewnienia stabilności finansowej, konsolidacji fiskalnej i działań wspierających wzrost gospodarczy. Rada Europejska podkreśliła potrzebę kontynuacji zróżnicowanej konsolidacji fiskalnej sprzyjającej wzrostowi gospodarczemu, przywrócenia gospodarce normalnych warunków udzielania pożyczek, wspierania wzrostu i konkurencyjności, rozwiązania problemu bezrobocia i społecznych skutków kryzysu, jak również modernizacji administracji państwowej.

(7)       Dnia 10 kwietnia 2013 r. Komisja opublikowała wyniki swojej szczegółowej oceny sytuacji[8] dotyczącej Danii na podstawie art. 5 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 w sprawie zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania. Analiza doprowadziła Komisję do wniosku, że w Danii występują zakłócenia równowagi makroekonomicznej, chociaż nie są one nadmierne.

(8)       W dniu 30 kwietnia 2013 r. Dania przedłożyła program konwergencji z 2013 r. obejmujący lata 2012–2016 oraz krajowy program reform z 2013 r. W celu uwzględnienia powiązań między tymi dwoma programami poddano je jednoczesnej ocenie.

(9)       Na podstawie oceny programu konwergencji z 2013 r. zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1466/97 Rada jest zdania, że scenariusz makroekonomiczny będący podstawą prognoz budżetowych przedstawionych w programie jest realistyczny. Scenariusz ten, zakładający wzrost PKB na poziomie 0,7 % i 1,6 % odpowiednio w 2013 r. i 2014 r., jest w dużej mierze zgodny z prognozą Komisji z wiosny 2013 r., która przewiduje wzrost odpowiednio o 0,7% i 1,7 %. Program zawiera zarys strategii budżetowej, której celem jest skorygowanie nadmiernego deficytu oraz osiągnięcie średniookresowego celu budżetowego, jakim jest deficyt strukturalny nie większy niż 0,5 % PKB do 2013 r., zgodnie z celami paktu. Celem programu jest zatrzymanie deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych na poziomie 1,7 % PKB w 2013 r. i 1,8 % w 2014 r., zgodnie z terminem zaproponowanym przez Komisję w ramach procedury nadmiernego deficytu. Średni roczny wysiłek fiskalny w latach 2011–2013 oparty na obliczeniach strukturalnego salda budżetowego jest zgodny z zaleceniem Rady w ramach procedury nadmiernego deficytu. Szacuje się, że realne wydatki publiczne (w tym działania dyskrecjonalne po stronie dochodów) wykażą zerowy wzrost w 2013 r., a w 2014 r. wzrosną o 0,4 %, co oznacza, że w obu tych latach zachowana zostanie wartość odniesienia. Finanse publiczne w Danii są zasadniczo stabilne i kraj ten zdołał już osiągnąć swój średniookresowy cel budżetowy. Ze względu też jednak na starzenie się społeczeństwa w tym kraju oraz fakt, że realizuje on ambitną politykę ochrony socjalnej, Dania musi podtrzymywać stabilne i zrównoważone ramy polityki fiskalnej, a także utrzymać deficyt poniżej wartości referencyjnej określonej w Traktacie, wynoszącej 3 % PKB.

(10)     W 2012 r. Dania zakończyła reformę systemu rent inwalidzkich i subsydiowanych programów zatrudnienia, obowiązującą od dnia 1 stycznia 2013 r. Reformy te mają znacząco poprawić podaż pracy w Danii. Wyzwaniem jest jednak wciąż poprawa zdolności do zatrudnienia osób, które mają najmniejsze szanse na znalezienie pracy, w tym osób ze środowisk migracyjnych, osób długotrwale bezrobotnych i pracowników nisko wykwalifikowanych. Choć ambitny program reform duńskiego rządu zasługuje na uwagę, należy zagwarantować, że słynny duński model elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego (flexicurity) będzie w dalszym ciągu ułatwiał sprawne przechodzenie z bezrobocia do zatrudnienia, a równocześnie pozwalał ograniczać marginalizację i wykluczenie społeczne. Ważną rolę w tym względzie odgrywa kształcenie, szkolenie i poprawa umiejętności.

(11)     W przypadku Danii kształcenie słusznie uznawane jest za wyraźny priorytet. Potrzebne są jednak nieustanne wysiłki na rzecz poprawy jakości i opłacalności jej systemów kształcenia i szkolenia, polegające m.in. na doprowadzeniu rozpoczętych reform do końca. Zaproponowana reforma systemu kształcenia podstawowego i gimnazjalnego zmierza we właściwym kierunku i może przynieść pozytywne skutki dla opłacalności systemu szkolnictwa, a także jakości kształcenia, w tym dla poziomu wyników nauczania. Jeśli chodzi o kształcenie zawodowe, duński rząd podjął działania służące poprawie jakości szkolenia zawodowego młodzieży i zapewnieniu niezbędnego przyuczania do zawodu przez podmioty prywatne. Rząd wraz z władzami gmin, regionów i partnerami społecznymi stworzył komitet, którego zadaniem jest znalezienie trwałego rozwiązania pozwalającego zaspokoić zapotrzebowanie na przyuczanie do zawodu oraz poprawić jakość systemu kształcenia i szkolenia zawodowego. Znalezienie trwałych i ambitnych rozwiązań dla braku możliwości przyuczania do zawodu oraz wysokiego odsetka osób wcześnie kończących naukę w ramach systemu kształcenia zawodowego młodzieży pozwoliłoby bowiem Danii lepiej przygotować się do przyszłych potrzeb rynku pracy, jeśli chodzi o umiejętności, oraz poprawić wydajność.

(12)     Dania mogłaby osiągnąć wyższy wzrost gospodarczy, gdyby wyeliminowała przeszkody dla konkurencji w obszarze usług lokalnych i detalicznych, ponieważ sektor ten odgrywa ważną rolę w duńskiej gospodarce. W 2012 r. duński rząd przedstawił nową ustawę dotyczącą konkurencji, która jest ważnym krokiem we właściwym kierunku. W ramach rewizji przepisów prawa konkurencji wprowadzono skuteczniejsze mechanizmy wdrażające rozporządzenie dotyczące konkurencji, które w pełni odpowiada właściwej części zalecenia z 2012 r. Można jednak zrobić więcej, aby zagwarantować skuteczność działań prowadzonych w obszarach zamówień sektorowych i usług publicznych, tak aby zwiększyć konkurencję i poprawić funkcjonowanie rynku. Różne inicjatywy polityczne w tej dziedzinie wciąż są na wczesnym etapie realizacji i potrzebne są dalsze starania w celu zapewnienia skutecznego wdrożenia.

(13)     W ubiegłym roku przeprowadzono gruntowną analizę zadłużenia gospodarstw domowych w poszczególnych krajach i całej UE, aby ocenić zagrożenia dla stabilności finansowej i gospodarczej. Ryzyko utraty stabilności finansowej wydaje się obecnie ograniczone, ale wymaga ono stałego monitorowania. Władze duńskie podjęły szereg działań służących poprawie odporności systemu kredytów hipotecznych. Chodzi tu m.in. o system oznaczania ryzyka w odniesieniu do mieszkaniowych kredytów hipotecznych oraz o ograniczenia dotyczące kredytów o zmiennej stopie procentowej lub kredytów z odroczoną spłatą. Instytucje kredytowe zaczęły z własnej inicjatywy stosować środki gwarantujące zapewnienie dodatkowego zabezpieczenia. Wszystkie te działania zmierzają we właściwym kierunku, ale potrzebne będzie uważne ich monitorowanie, aby ustalić, czy przynoszą one pożądane skutki. Komisja będzie analizowała sprawozdania przedkładane regularnie przez Danię na temat wpływu środków zastosowanych w tym zakresie. Z czasem przepisy dotyczące opodatkowania nieruchomości w Danii powinny zostać zrewidowane, tak aby ograniczyć zakłócenia i wzmocnić ich oddziaływanie antycykliczne.

(14)     W ramach europejskiego semestru Komisja przeprowadziła wszechstronną analizę duńskiej polityki gospodarczej. Dokonała oceny programu konwergencji i krajowego programu reform oraz przedstawiła szczegółową ocenę sytuacji. Wzięła pod uwagę nie tylko ich znaczenie dla zrównoważonego charakteru polityki fiskalnej i polityki społeczno-gospodarczej, ale także stopień poszanowania przepisów oraz wytycznych UE, ze względu na konieczność wzmocnienia całościowego zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej poprzez wnoszenie na poziomie UE wkładu w przyszłe decyzje krajowe. Zalecenia Komisji w ramach europejskiego semestru zostały przedstawione poniżej w pkt 1–3.

(15)     W świetle tej oceny Rada przeanalizowała program konwergencji Danii, a jej opinia[9] znalazła odzwierciedlenie w pkt 1 niniejszego zalecenia.

(16)     W świetle dokonanej przez Komisję szczegółowej oceny sytuacji i powyższej oceny Rada zbadała krajowy program reform i program konwergencji Danii. Jej zalecenia na podstawie art. 6 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 w sprawie zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania znajdują odzwierciedlenie poniżej w pkt 3,

NINIEJSZYM ZALECA Danii podjęcie w latach 2013–2014 działań mających na celu:

1.           Wdrożenie w 2013 r. przygotowanej strategii budżetowej w celu skorygowania nadmiernego deficytu do końca 2013 r. Ponadto wdrożenie strategii budżetowej na 2014 r. i na następne lata w celu zagwarantowania odpowiedniego wysiłku fiskalnego i utrzymania w ten sposób średniookresowego celu budżetowego.

2.           Podjęcie dalszych działań w celu poprawy zdolności do zatrudnienia osób znajdujących się na marginesie rynku pracy, w tym osób ze środowisk migracyjnych, długotrwale bezrobotnych i nisko wykwalifikowanych. Poprawę jakości szkolenia zawodowego w celu zmniejszenia odsetka osób wcześnie kończących naukę oraz zwiększenia liczby miejsc umożliwiających przyuczenie do zawodu. Wdrożenie reformy kształcenia podstawowego i gimnazjalnego w celu poprawy wyników nauczania i opłacalności systemu kształcenia.

3.           Dalsze dążenie do usuwania przeszkód utrudniających konkurencję w sektorze usług, w tym w sektorze detalicznym i budowlanym, oraz zwiększenie skuteczności w ramach świadczenia usług publicznych.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

                                                                       W imieniu Rady

                                                                       Przewodniczący

[1]               Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 1.

[2]               Dz.U. L 306 z 23.11.2011, s. 25.

[3]               COM(2013) 354 final.

[4]               P7_TA(2013)0052 i P7_TA(2013)0053.

[5]               Decyzja Rady 2013/208/UE z dnia 22 kwietnia 2013 r.

[6]               COM(2012) 750 final.

[7]               COM(2012) 751 final.

[8]               SWD(2013) 115 final.

[9]               Na podstawie art. 9 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1466/97.