52009DC0016

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 28.1.2009

KOM(2009) 16 wersja ostateczna

DOKUMENT ROBOCZY KOMISJI

Zmniejszenie obciążeń administracyjnych w Unii Europejskiej Załącznik do trzeciego strategicznego przeglądu procesu lepszego stanowienia prawa

{KOM(2009) 15 wersja ostateczna}{KOM(2009) 17 wersja ostateczna}

DOKUMENT ROBOCZY KOMISJI

Zmniejszenie obciążeń administracyjnych w Unii EuropejskiejZałącznik do trzeciego strategicznego przeglądu procesu lepszego stanowienia prawa

1. Wstęp

Ograniczanie zbędnych obciążeń administracyjnych jest ważniejsze niż kiedykolwiek w trudnej sytuacji gospodarczej, gdy przedsiębiorstwa unijne dysponują mniejszymi środkami i muszą inwestować, aby utrzymać konkurencyjną pozycję[1].

W styczniu 2007 r. Komisja przyjęła bardziej systematyczne podejście, przedstawiając ambitny program działań mający na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych nałożonych na przedsiębiorstwa w UE o 25 % do 2012 r.[2]. Ten program działań został zatwierdzony przez Radę Europejską w marcu 2007 r.[3], gdy Rada w szczególności zgodziła się, „że obciążenia administracyjne wynikające z prawodawstwa UE” (tj. obejmujące środki krajowe stanowiące wdrożenie lub transpozycję tego prawodawstwa) powinny zostać ograniczone o 25 %, i wezwała państwa członkowskie do „ustanowienia własnych równie ambitnych celów krajowych”. Parlament Europejski również wyraził zdecydowane poparcie dla celów programu działań[4] i udostępnił budżet na wsparcie tych działań.

Celem programu działań jest określenie kosztów wynikających z obowiązków informowania nałożonych na przedsiębiorstwa i ograniczenie zbędnych wymagań. Powinno to poprawić skuteczność prawodawstwa, nie podważając jego celów.

Niniejszy dokument roboczy towarzyszy trzeciemu strategicznemu przeglądowi procesu lepszego stanowienia prawa[5]. Dostarcza on szczegółowych danych dotyczących postępów osiągniętych w roku 2008 i perspektyw na rok 2009 i następne lata.

2. Sporządzenie planu oraz pomiar kosztów administracyjnych pochodzenia unijnego – podstawowe wyniki

W skład kluczowej części programu działań wchodzi prowadzony na dużą skalę pomiar referencyjny kosztów administracyjnych ponoszonych przez przedsiębiorstwa wskutek wypełniania prawnych obowiązków dostarczania informacji władzom publicznym i stronom trzecim (sprawozdania, kontrole, statystyka itp.). Ten pomiar obejmuje obowiązki wynikające z prawodawstwa wspólnotowego oraz ze środków krajowych stanowiących wdrożenie lub transpozycję tego prawodawstwa. Stosowana metodyka opiera się na „standardowym modelu kosztów” UE (SCM[6]), z wykorzystaniem wariantów krajowych aktualnie stosowanych w 20 państwach członkowskich[7].

Zakres i dogłębność programu nie mają precedensu[8]. Unijny pomiar referencyjny dostarczy szacunkowych danych na temat kosztów i obciążeń administracyjnych nałożonych 42 aktami prawnymi[9] w 13 obszarach priorytetowych w Unii składającej się z 27 państw członkowskich.

2.1. Przegląd wyników sporządzania planu

Sprawdzenie 42 aktów unijnych w ramach programu doprowadziło ogółem do zidentyfikowania 356 przepisów unijnych nakładających obowiązek informowania[10]. Konsultanci zatrudnieni do przeprowadzenia unijnego pomiaru referencyjnego ustalili, że wdrożenie lub transpozycja tych obowiązków unijnych doprowadziły do przyjęcia łącznie ponad 9 500 obowiązków krajowych w 27 państwach członkowskich. Przeprowadzony przez nich przegląd wykazał, że ponad 700 spośród tych obowiązków wykracza poza to, czego wymaga prawo UE[11].

2.2. Przegląd wyników pomiaru

Wyniki pomiaru opierają się na dostępnych danych statystycznych (głównie na liczbie przedsiębiorstw, których dotyczy obowiązek informowania), około 3 000 indywidualnych wywiadów przeprowadzonych w przedsiębiorstwach, wynikach ponad 50 warsztatów dla lokalnych zrzeszeń przedsiębiorców i ministerstw krajowych oraz na obróbce danych wykonanej przez setki ekspertów sektorowych[12].

Na unijny pomiar referencyjny składają się dane zdobyte w drodze badań w terenie, uzyskane z krajowych pomiarów referencyjnych oraz poprzez ekstrapolację. Gromadzenie pierwotnych danych miało miejsce jednocześnie w 6 państwach członkowskich dla każdego obszaru priorytetowego w celu ustalenia, ile czasu i pieniędzy poświęcają przedsiębiorstwa dla wypełnienia obowiązków informowania. W przypadku pozostałych 5 państw członkowskich udało się uzyskać średnio 40 % z ich z krajowych pomiarów referencyjnych[13]. Wyniki dotyczące krajów objętych „pomiarem unijnym” oraz krajów, które dostarczyły danych z krajowych pomiarów referencyjnych, stanowią ulepszoną bazę do analizy kosztów administracyjnych. Dane dotyczące pozostałych 16 państw członkowskich są wynikiem ekstrapolacji opartej na modelach opracowanych specjalnie dla każdego obszaru priorytetowego. Metoda SCM nie ma na celu uzyskania statystycznie istotnych wyników, lecz raczej dostarczenie opartych na ocenach ekspertów szacunkowych danych pomagających zrozumieć istotę problemu i ocenić postępy w zmniejszaniu obciążeń w ujęciu relatywnym. Inne postępowanie nie byłoby opłacalne (z uwagi na stopień szczegółowości i liczbę parametrów, które należałoby uwzględnić).

Faza pomiaru dobiega obecnie końca. Z pierwszych szacunków wynika, że 42 akty unijne łącznie powodują nałożenie kosztów administracyjnych wynoszących w przybliżeniu od 115 do 130 mld EUR. Wydaje się, że spośród 13 obszarów priorytetowych objętych programem największe możliwości zmniejszenia obciążeń występują w obszarach podatków i ceł oraz prawa spółek, ponieważ odpowiadają one odpowiednio za około 60 % i 20 % łącznych kosztów administracyjnych. Następne na liście są bezpieczeństwo żywności, środowisko pracy, rolnictwo i dopłaty rolne oraz transport, z których każde powoduje koszty administracyjne wynoszące od 5,7 do 3 mld EUR[14].

2.3. Wstępna analiza danych

Podstawowe wnioski wyłaniające się z analizy wyników sporządzania planu są między innymi następujące:

- odsetek przepisów wspólnotowych stanowiących transpozycję zobowiązań międzynarodowych jest znacznie wyższy w obszarach prawa spółek i środowiska pracy[15]; harmonogram zmniejszania obciążeń w tych sektorach będzie zatem musiał być dostosowywany w przypadkach, w których porozumienie z partnerami międzynarodowymi stanowi warunek wstępny dokonania zmian na szczeblu UE;

- bardzo duża część obciążeń administracyjnych wydaje się być wynikiem nieskutecznych praktyk administracyjnych w sektorze publicznym i prywatnym (między 30 a 40 %).

W odniesieniu do analizy wyników pomiaru, ze wstępnych ustaleń wynika, że:

- stopień możliwego zmniejszenia obciążeń administracyjnych nie jest ściśle powiązany z poziomem kosztów administracyjnych: w szeregu obszarów przedsiębiorstwa i tak wykonywałyby pewne działania narzucone przez obowiązki informowania nawet w przypadku braku obowiązku prawnego[16];

- w większości obszarów priorytetowych „współpraca w ramach audytów i kontroli prowadzonych przez organy władzy publicznej” jest najbardziej kosztowną działalnością dla przedsiębiorstw. Współpraca taka często angażuje wysoko wykwalifikowany personel przez stosunkowo długi czas, a ponieważ audyty i kontrole są konieczne do osiągnięcia celów publicznych, obciążenia administracyjne można by znacznie zmniejszyć zwłaszcza dzięki poprawieniu oceny ryzyka, na której opierają się działania związane z wykonywaniem przepisów;

- niezadowolenie związane z prawem wspólnotowym jest różne w poszczególnych państwach członkowskich, ale zależy też od poszczególnych wymogów prawnych, do których się odnosi.

3. Przygotowanie działań na rzecz zmniejszenia obciążeń w poszczególnych sektorach

Następnym krokiem jest określenie kolejnych możliwości zmniejszenia obciążeń[17] w odniesieniu do każdego z 42 aktów prawnych UE. Ostateczne wyniki unijnego pomiaru referencyjnego bardzo pomogą w określaniu priorytetów w zakresie zmniejszania obciążeń i w opracowywaniu wniosków w tym zakresie.

Z oceny obciążeń administracyjnych nie wynika bezpośrednio, co jest konieczne, a co nie, lecz szczegółowy pomiar referencyjny ujawnia, co jest najkosztowniejsze lub najbardziej irytujące dla przedsiębiorstw[18]. Z pomiaru takiego wynika również, kto nakłada obciążenia administracyjne, a zatem kto może je zmniejszyć. W przeciwieństwie do programów na rzecz zmniejszenia obciążeń opracowywanych w odpowiedzi na skargi ogólne, pozwala to szybko ustalić gdzie można by zacząć działać na rzecz zmniejszania obciążeń, tak aby uzyskać największy skutek.

Posiadanie danych dotyczących tak wielkiej ilości informacji i liczby krajów stwarza również bogatą bazę do analiz porównawczych. Występujące w różnych sektorach o podobnych cechach wielkie różnice w obciążeniach nałożonych przez ten sam rodzaj obowiązku mogą być wynikiem różnic w rozwiązaniach technicznych[19]. Podobnie, jeżeli przedsiębiorstwa w danym kraju są w stanie szybciej wypełniać obowiązki informowania, może to być spowodowane ich większą skutecznością lub też tym, że wdrażanie prawa UE odbywa się w tym kraju sprawniej. Sporządzenie planu środków krajowych stanowi pierwszą lecz fundamentalną wskazówkę w tym względzie.

Określenie środków zmniejszenia obciążeń administracyjnych w dwóch największych obszarach priorytetowych zostało zakończone lub jest wystarczająco zaawansowane, aby móc określić wielkość zmniejszenia obciążeń w sektorach, mianowicie około 18 mld EUR w obszarze podatków[20] i 8 mld EUR w obszarze prawa spółek. Liczby odnoszące się do pozostałych obszarów priorytetowych zostaną przedstawione w następnej kolejności wraz ze szczegółowymi planami dotyczącymi poszczególnych sektorów[21], zawierającymi wykaz środków na rzecz zmniejszenia obciążeń, które już zostały przyjęte, oczekują na przyjęcie lub są opracowywane. Podjęte zostaną wszelkie możliwe wysiłki, aby przedstawić te wnioski przed upływem kadencji obecnej Komisji.

4. Osiągnięcia w zakresie zmniejszania obciążeń administracyjnych

Zgodnie z tym, co zostało ogłoszone w programie działań, Komisja nie czekała na wyniki pomiaru, aby przedstawić pierwsze konkretne wnioski mające uwolnić przedsiębiorstwa od zbędnych obciążeń administracyjnych. Niektóre z tych wniosków znalazły się w pakietach „działań przyspieszonych”, a niektóre przedstawiono osobno. Wzywa się Radę i Parlament do jak najszybszego przyjęcia wniosków, które oczekują na rozpatrzenie[22].

4.1. Działania przyspieszone w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych

Działania przyspieszone definiuje się jako środki natychmiastowe, które powinny przynieść istotne korzyści lub zmniejszyć niezadowolenie dzięki technicznym zmianom w istniejących przepisach. 21 działań przyspieszonych zgłoszonych w latach 2007 i 2008[23] daje łącznie przedsiębiorstwom unijnym szacunkowe oszczędności o wartości ponad 2,3 mld EUR.

Z uwagi na istotę wymaganych zmian środki te powinny zostać stosunkowo szybko przyjęte. Tak też się zwykle dzieje w przypadku środków wykonawczych: przyjęcie 6 spośród 7 działań przyspieszonych mieszczących się w tej kategorii w latach 2007 i 2008 trwało średnio 5 miesięcy w ramach procedury komitetowej.

Dla porównania, do tej pory przyjęto 4 spośród 6 wniosków legislacyjnych przedstawionych w marcu 2007 r., a z pakietu z 2008 r. tylko 1 spośród 7. Działanie przyspieszone w sprawie etykietowania baterii (dyrektywa 2006/66/WE) zgłoszone w 2008 r. dowodzi jednak, że można osiągnąć porozumienie polityczne w ramach procedury współdecyzji w ciągu 5 miesięcy (z wyłączeniem wakacji parlamentarnych).

4.2. Osobne środki

Oprócz działań przyspieszonych Komisja przedstawiła już wnioski dotyczące zmiany 26 spośród 42 aktów prawnych objętych programem działań. Do grudnia 2008 r. 16 spośród tych wniosków zostało już przyjętych.

Środki te obejmują zarządzanie procedurami celnymi na poziomie wspólnotowym oraz eliminowanie papierowej formy dokumentów, co może stworzyć korzyści dla przedsiębiorstw handlowych szacowane na 2,5 mld euro rocznie. W dziedzinie statystyki dzięki wnioskom dotyczącym zmniejszenia obciążeń w obszarze wewnątrzwspólnotowego handlu towarami (Intrastat), przyjętym od 2004 r. lub czekającym na przyjęcie przez prawodawców, uzyska się zwolnienie około 370 000 przedsiębiorstw (zwłaszcza MŚP) z obowiązku informowania, pod warunkiem że wszystkie państwa członkowskie ustalą progi dotyczące sprawozdawczości na poziomie dozwolonym przez przepisy europejskie. Oznacza to potencjalne zmniejszenie badanej grupy przedsiębiorstw o około 52 % w ciągu sześciu lat (od 2004 do 2010 r.) lub ponad 100 mln EUR oszczędności rocznie do 2010 r. i ponad 200 mln EUR oszczędności rocznie od 2010 r. Poczyniono także postępy w obszarze prawa spółek. Od 2005 r. przyjęto szereg wniosków, a kolejne wciąż czekają na rozpatrzenie przez prawodawców. Sam wniosek dotyczący obowiązków spółek w zakresie publikacji i tłumaczeń może pozwolić ograniczyć obciążenia administracyjne o ponad 600 mln EUR[24].

Określanie przyszłych środków na rzecz zmniejszenia obciążeń jest dosyć zaawansowane w dwóch obszarach priorytetowych. W przypadku prawa spółek Komisja zamierza zaproponować zezwolenie państwom członkowskim na wyłączenie mikroprzedsiębiorstw z zakresu dyrektyw UE dotyczących rachunkowości. Zasada „najpierw myśl na małą skalę” jest powszechnie stosowana w odniesieniu do tych dyrektyw, tak aby dostosować system do potrzeb MŚP[25]. Te dwie zmiany mogą przynieść łączne oszczędności wynoszące około 8 mld EUR. Komisja zaproponuje ambitną zmianę dyrektywy w sprawie podatku VAT w celu usunięcia przeszkód w fakturowaniu elektronicznym oraz w celu unowocześnienia zasad fakturowania. Usunięcie przeszkód w fakturowaniu elektronicznym związanych z podatkiem VAT mogłoby pozwolić na zaoszczędzenie, w perspektywie średniookresowej, maksymalnie do 18 mld EUR, gdyby wszystkie faktury były przesyłane drogą elektroniczną.

Ten ostatni przykład pokazuje, że środki komunikacji elektronicznej stanowią podstawowe narzędzie zmniejszania obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw, pod warunkiem że są dobrze przystosowane do potrzeb zarówno przedsiębiorstw, jak i władz. Komisja będzie zatem nadal zmniejszać obciążenia administracyjne poprzez promowanie korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych, zgodnie ze swą strategią „e-Komisja 2006-2010”[26], jak również zgodnie ze swą strategią i2010[27] dla e-administracji w Europie.

Przedstawione lub przewidziane do tej pory środki na rzecz zmniejszenia obciążeń odpowiadają oszczędnościom przekraczającym 30 mld EUR[28].

5. Konsultacje z zainteresowanymi stronami

Zmniejszenie obciążeń nie jest zadaniem, które Unia może wykonać we własnym zakresie. Prawodawstwo wspólnotowe jest w rzeczy samej wprowadzane w życie głównie na szczeblu państw członkowskich. Aby w pełni wziąć pod uwagę konkretne doświadczenia zainteresowanych stron, konieczne jest zatem skorzystanie w ramach programu działań z wiedzy fachowej ekspertów zewnętrznych. Zaangażowanie zainteresowanych stron jest zorganizowane głównie w oparciu o trzy filary: szeroko zakrojone konsultacje prowadzone za pomocą różnych kanałów komunikacji, organizację zdecentralizowanych imprez oraz prace grupy wysokiego szczebla niezależnych partnerów ds. obciążeń administracyjnych (GWS).

5.1. Konsultacje z zainteresowanymi stronami prowadzone w Internecie i poza nim

Przedsiębiorstwa unijne mogą zgłaszać swoje problemy i przedstawiać konkretne sugestie bezpośrednio Komisji Europejskiej w drodze prowadzonych w Internecie konsultacji w 22 urzędowych językach UE[29]. W roku 2008 Komisja otrzymała 148 wniosków poprzez poświęconą temu celowi stronę internetową. Ponad połowa z nich pochodziła od przedsiębiorstw prywatnych, w tym od mikrojednostek[30].

Łącznie przesłano również w sprawozdaniach i listach 237 pomysłów dotyczących zmniejszenia obciążeń. Te zgłoszone poza Internetem sugestie pochodziły między innymi od brytyjskich, duńskich, niderlandzkich i szwedzkich organów władzy publicznej, jak również od wielu (sektorowych) stowarzyszeń przedsiębiorców na szczeblu krajowym i UE, zwłaszcza od organizacji Business Europe oraz stowarzyszenia UEAPME[31].

Łącznie 27 pomysłom nadano dalszy bieg, a 250 jest aktywnie rozważanych[32]. Znaczna część tych wniosków dotyczy kwestii związanych z handlem transgranicznym, podatkiem VAT, rynkiem wewnętrznym, środowiskiem naturalnym i bezpieczeństwem żywności. Komisja liczy, że otrzyma więcej sugestii, możliwie jak najbardziej precyzyjnych i nadających się do realizacji.

5.2. Działania w zakresie komunikacji

W 2008 r. Komisja poczyniła szczególne starania w celu szerzenia wiedzy na temat znaczenia obciążeń administracyjnych. Wśród działań tych można wymienić serię publicznych imprez współorganizowanych z państwami członkowskimi, kampanie wysyłania wiadomości pocztą elektroniczną oraz działania prowadzone przy użyciu innych środków elektronicznych[33], jak również ważną konferencję pt. „Cutting Red Tape for Europe” zorganizowaną w dniu 20 czerwca w Brukseli, która przyciągnęła setki przedstawicieli środowisk gospodarczych oraz ekspertów krajowych[34].

5.3. Grupa wysokiego szczebla niezależnych partnerów ds. obciążeń administracyjnych

GWS została powołana w 2007 r. w odpowiedzi na sugestię ze strony Parlamentu Europejskiego[35]. Doradza ona Komisji w sprawach związanych z programem działań, w szczególności na temat środków na rzecz zmniejszenia obciążeń administracyjnych. Grupa, której przewodniczy dr Edmund Stoiber, składa się z 14 innych ekspertów wysokiej rangi reprezentujących różne środowiska – społeczność przedsiębiorców, organy przedstawicielskie, organizacje pozarządowe oraz krajowe i regionalne środowiska polityczne. W roku 2008 grupa odbyła 8 posiedzeń[36]. W pierwszej kolejności zajmowała się pakietem działań przyspieszonych zatwierdzonych przez Komisję w marcu 2008 r.; przedstawiała podstawowe opinie dotyczące różnych dziedzin polityki, zarówno wspierając już realizowane inicjatywy na rzecz zmniejszenia obciążeń, jak i promując nowe. W szczególności wspierała pomysły dotyczące prawa spółek i rocznych sprawozdań finansowych, fakturowania elektronicznego (przepisów dotyczących podatku VAT) i zamówień publicznych, jak również szereg sugestii przekazanych przez zainteresowane strony poprzez Internet i inne środki komunikacji. GWS zainicjowała ponadto unijny konkurs na najlepszy pomysł na ograniczanie formalności administracyjnych – „Best Idea for Red Tape Reduction”[37]. W roku 2009 GWS będzie kontynuować podobne działania we wszystkich pozostałych obszarach priorytetowych i w dalszym ciągu wnikliwie rozpatrywać sugestie otrzymane bezpośrednio od przedsiębiorstw i innych zainteresowanych stron.

6. Rozszerzenie zakresu programu działań

W komunikacie ze stycznia 2007 r. leżącym u podstaw programu działań[38] stwierdza się, że „zakres programu może zostać rozszerzony w zależności od tego, czy określone zostaną kolejne obowiązki informowania, które można ograniczyć”.

Aby uwzględnić pomysły zainteresowanych stron, lepiej ocenić zakres starań na rzecz zmniejszenia obciążeń oraz dodatkowo zwiększyć korzyści dla przedsiębiorstw, rozszerza się zakres programu na 30 aktów prawnych wymienionych w załączniku 9. Komisja zgłosiła już wnioski dotyczące niektórych z tych aktów.

Przykładem obszaru objętego rozszerzeniem programu są formalności nałożone na przedsiębiorstwa żeglugowe zajmujące się przewozem towarów drogą morską w obrębie Unii Europejskiej. Komisja przedstawi w 2009 r. projekt europejskiego obszaru transportu morskiego bez barier w celu zminimalizowania, zwłaszcza dzięki wykorzystaniu nowych technologii, formalności dotyczących towarów przewożonych drogą morską między portami położonymi w UE.

7. Krajowe programy zmniejszania obciążeń administracyjnych

7.1. Cele krajowe

Wezwanie ze strony Rady Europejskiej w marcu 2007 r. oraz program działań znacznie przyczyniły się do nadania rozmachu działaniom krajowym. Liczba państw członkowskich, które wyznaczyły krajowe cele w zakresie zmniejszania obciążeń, zwiększyła się z 7 pod koniec 2006 r. do 14 na koniec 2007 r., sięgając 21 na koniec 2008 r.[39] Znaczna większość dostosowała swoje cele do wynoszącego 25 % poziomu ustalonego w tym zakresie na szczeblu UE. Szereg państw członkowskich, które wyznaczyły cele krajowe we wczesnym etapie, dokonało już poważnych zmian w środkach krajowych stanowiących wdrożenie lub transpozycję prawodawstwa wspólnotowego oraz w przepisach o wyłącznie krajowym charakterze[40]. Wszystkie państwa członkowskie powinny obecnie aktywnie przygotowywać i wprowadzać w życie środki na rzecz zmniejszenia obciążeń.

7.2. Potrzeba skoordynowanych wysiłków na szczeblu unijnym i krajowym

Różne przykłady dowodzą, że potrzebne są skoordynowane wysiłki zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym, aby sprawić, że obciążenia się zmniejszą, dzięki czemu poprawią się wyniki. Wynika z tego, że postępy w zmniejszaniu obciążeń osiągane na szczeblu UE i państw członkowskich należy równolegle kontrolować. Wzywa się państwa członkowskie do dalszego identyfikowania, w ramach ich programów krajowych, zmian potrzebnych na szczeblu UE, które umożliwiłyby im ograniczenie zbędnych obciążeń administracyjnych.

Komisja opracowała również „zestaw na początek”[41] mający pomóc państwom członkowskim w pomiarze i zmniejszeniu obciążeń administracyjnych. Dzięki wykorzystaniu najlepszych praktyk zestaw ten zawiera gotowe do użycia dokumenty (wzory do przeprowadzania wywiadów, arkusze planowania, wzory sprawozdań, plany działań na rzecz uproszczeń itp.), ogólną bazę danych do przechowywania krajowych danych dotyczących obciążeń administracyjnych oraz kalkulator obciążeń administracyjnych. Te narzędzia informatyczne zostały opracowane w sposób pozwalający na ich łatwe dostosowanie do specyfiki krajowej. Zestaw zaś, wraz ze wstępnym wsparciem technicznym, będzie dostępny na początku 2009 r. Wzywa się państwa członkowskie do skorzystania z niego w możliwie najszerszym zakresie, aby umożliwić dalszą harmonizację i porównywalność danych.

7.3. Wymiana najlepszych praktyk

Komisja w dalszym ciągu będzie ściśle współpracować z organami krajowymi odpowiedzialnymi za wdrażanie i transpozycję prawodawstwa UE, aby rozpowszechniać dobre praktyki mogące przyczynić się do szybkiego zmniejszenia obciążeń administracyjnych, w tym na szczeblu sektorowym. Komisja pracuje już z państwami członkowskimi nad ułatwieniem wdrażania lub transpozycji prawodawstwa wspólnotowego, na przykład w grupach ds. transpozycji, w których państwa członkowskie mogą porównywać projekty sposobów działania i rozwiązań i dyskutować nad nimi. W 2009 r. ta sama metoda zostanie zastosowana w każdym z obszarów priorytetowych na podstawie szczegółowych zaleceń dotyczących zmniejszenia obciążeń.

8. Kolejne działania

Komisja:

- określi, zwłaszcza na podstawie unijnego pomiaru referencyjnego, konkretne zmniejszenie obciążeń, jakiego należy dokonać we wszystkich 13 obszarach priorytetowych oraz dołoży wszelkich starań, aby przedstawić wszystkie wnioski wynikające z obecnego programu działań; będzie to służyło zmniejszeniu, przed końcem kadencji Komisji, obciążeń administracyjnych nałożonych przez prawodawstwo UE;

- będzie konsekwentnie szukać dodatkowych możliwości zmniejszenia obciążeń administracyjnych, gdy tylko prawodawstwo wspólnotowe podlegać będzie zmianom lub przeglądowi związanemu z wygaśnięciem;

- będzie ulepszać tę część swych wytycznych w sprawie oceny skutków, która dotyczy obciążeń administracyjnych, udostępniając na początku 2009 r. nowe narzędzia informatyczne mające na celu ułatwienie obliczania tych obciążeń;

- poprzez ściślejszą współpracę z organami krajowymi odpowiedzialnymi za transpozycję prawodawstwa UE zwiększy wysiłki na rzecz rozpowszechniania dobrych praktyk mogących przyczynić się do szybkiego zmniejszenia obciążeń administracyjnych; oraz

- udostępni na początku 2009 r. „zestaw na początek” służący do pomiaru i zmniejszania obciążeń administracyjnych na szczeblu państw członkowskich.

Wzywa się Parlament i Radę do:

- możliwie najszybszego przyjęcia oczekujących na rozpatrzenie wniosków, które dotyczą zmniejszenia obciążeń;

- rozważania pod względem obciążeń administracyjnych wpływu wnoszonych przez nie poprawek;

- wprowadzenia procedur w celu przyspieszenia procesu przyjmowania środków dotyczących upraszczania, przewidzianych w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z 2003 r.

Wzywa się państwa członkowskie do:

- w stosownych przypadkach, przedstawienia celów krajowych w zakresie zmniejszania obciążeń przed wiosennym posiedzeniem Rady Europejskiej w 2009 r.,

- wzięcia pod uwagę ustaleń i zaleceń wynikających z programu działań przy zmniejszaniu obciążeń wynikających z transpozycji i wdrażania prawodawstwa UE;

- identyfikowania zmian potrzebnych na szczeblu UE, które umożliwiłyby im ograniczenie zbędnych obciążeń administracyjnych;

- wprowadzenia konkretnych środków na rzecz zmniejszenia obciążeń na szczeblu krajowym oraz do składania sprawozdań na ich temat w rocznych krajowych sprawozdaniach z postępów w zakresie strategii lizbońskiej;

- skorzystania w możliwie najszerszym zakresie z „zestawu na początek” opracowanego przez Komisję do celów przyszłych prac nad pomiarem i zmniejszaniem obciążeń, aby umożliwić dalszą harmonizację i porównywalność danych;

- zakończenia krajowych pomiarów referencyjnych najpóźniej do końca 2010 r.;

- ustalenia wspólnych zasad kontrolowania postępów w zakresie zmniejszania obciążeń, osiągniętych na szczeblu UE i państw członkowskich.

[1] Chociaż przepisy nakładają różne rodzaje kosztów na przedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa uważają obciążenia administracyjne za „najważniejsze ograniczenie w prowadzeniu działalności”, zaraz po braku popytu na rynku. Duży odsetek MŚP również „dostrzega ogólne pogorszenie pod względem regulacji administracyjnych”. Zob. wyniki badania przeprowadzonego w 2007 r. przez Obserwatorium Europejskich MŚP (w UE istnieją 23 mln MŚP, które stanowią 99,7 % wszystkich przedsiębiorstw):http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/analysis/observatory_en.htm.

[2] COM(2007) 23.

[3] Konkluzje Prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej w Brukseli (7-8 marca 2007 r.), s. 10:http://register.consilium.europa.eu/pdf/pl/07/st07/st07224-re01.pl07.pdf.

[4] Zob. np. rezolucję Parlamentu Europejskiego T6-0493/2008 z dnia 21 października 2008 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 2006 zgodnie z art. 9 Protokołu w sprawie stosowania zasady pomocniczości i proporcjonalności.

[5] COM(2009) 15.

[6] Zob. załącznik 10 do wytycznych w sprawie oceny skutków:http://ec.europa.eu/governance/impact/docs/key_docs/sec_2005_0791_anx_en.pdf, jak również załącznik 6.

[7] Zob. na stronie internetowej sieci standardowego modelu kosztów: http://www.administrative-burdens.com/

[8] Poprzednie największe badanie porównawcze zostało przeprowadzone przez OECD w 2006 r. W jego ramach dokonano pomiaru obowiązków informowania nałożonych na sektor towarowego transportu drogowego w związku z „zatrudnieniem pracownika” i „obsługą pojazdu w ciągu roku” w 11 krajach (OECD, Cutting Red Tape – Comparing Administrative Burdens across Countries , 2007).

[9] Wykaz przedstawiony w dokumencie COM(2007) 23 zawiera 41 aktów właściwych (tj. legislacyjnych) oraz 1 środek wykonawczy (procedura komitetowa), uważanych za stanowiące ponad 80 % obciążeń administracyjnych pochodzenia unijnego. Zob. załącznik 1.

[10] Prawodawstwo wspólnotowe zawiera różne typy przepisów, które mogą prowadzić do powstania obowiązków informowania na szczeblu krajowym: niektóre z tych przepisów nakładają obowiązek na przedsiębiorstwa (314), inne dają państwom członkowskim możliwość nałożenia obowiązku na przedsiębiorstwa (42).

[11] Zob. załącznik 2.

[12] Każde państwo członkowskie wyznaczyło „krajowy punkt kontaktowy” koordynujący przekazywanie krajowych informacji zwrotnych dotyczących programu działań. Ta sieć ekspertów rządowych znacznie przyczyniła się do ulepszenia procesu oceny krajowych obowiązków informowania. „Grupa krajowych ekspertów wysokiego szczebla w dziedzinie uregulowań prawnych” doradzająca Komisji w kwestiach związanych z procesem lepszego stanowienia prawa również była pomocna głównie w zakresie zagadnień ogólnych (metodologicznych).

[13] Te kraje to Austria, Niemcy, Dania, Niderlandy i Zjednoczone Królestwo. Z uwagi w szczególności na różnice w sporządzaniu planu obowiązków informowania konieczne było dostosowanie niektórych danych.

[14] Zob. załącznik 3. Ponieważ w poszczególnych obszarach priorytetowych mamy do czynienia z różną liczbą i typami wspólnotowych aktów prawnych, do niniejszego porównania należy podchodzić z ostrożnością.

[15] Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej opracowane przez Radę ds. Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, na przykład, są włączone w system prawny UE.

[16] Te koszty „działań rutynowych” stanowią od 30 do 50 % kosztów w obszarach usług finansowych i prawa spółek, w porównaniu ze średnią dla wszystkich obszarów wynoszącą 18 %.

[17] Szereg środków na rzecz zmniejszenia obciążeń zostało już przedstawionych lub przyjętych (zob. pkt 4).

[18] Ilość minut, rodzaj wyposażenia lub stopień, w jakim konieczne jest korzystanie z usług zewnętrznych, aby wypełnić niektóre rodzaje obowiązków informowania i wykonać niektóre zadania.

[19] Przykładowo, systemy śledzenia pochodzenia produktu zostały wprowadzone przez UE w różnym czasie dla różnych sektorów. W niektórych z tych systemów wymagana jest dokumentacja w formie papierowej, podczas gdy inne opierają się na technologii kodów paskowych, co zwykle jest mniej kosztowne.

[20] Szczegółowe informacje można znaleźć w punkcie 4.2.

[21] COM(2007) 23 oraz COM(2008) 35.

[22] Parlament Europejski i Rada przy wielu okazjach podkreślały swoje zaangażowanie na rzecz zmniejszenia zbędnych obciążeń administracyjnych (Zob. zwłaszcza rezolucję Parlamentu z dnia 21 października 2008 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 2006 (2008/2045(INI)) oraz konkluzje Rady ds. Konkurencyjności przyjęte dnia 2 grudnia 2008 r.).

[23] Zob. załączniki 5 i 6.

[24] Dodatkowe informacje na temat środków uproszczenia w sektorach rolnym i rybołówstwa zostaną przedstawione przez Komisję wiosną 2009 r. w postaci odpowiednio sprawozdania z postępu prac i komunikatu.

[25] W szczególności obciążenia nakładane na MŚP, które nie angażują się w działalność transgraniczną, powinny pozostać proporcjonalne.

[26] http://ec.europa.eu/dgs/informatics/ecomm/index_en.htm.

[27] http://ec.europa.eu/information_society/eeurope/i2010/index_en.htm.

[28] Komisja obecnie dokonuje ilościowej oceny kolejnych osiągnięć w dziedzinie zmniejszania obciążeń. Oczekuje się, że proces ten zostanie zakończony do końca 2009 r.

[29] http://ec.europa.eu/enterprise/admin-burdens-reduction/online_consulation_pl.htm.

[30] Zob. załącznik 7 i sprawozdania kwartalne na stronie http://ec.europa.eu/enterprise/admin-burdens-reduction/reports_pl.htm.

[31] The European Association of Draft, Small and Medium-Sized Enterprises (Europejskie Stowarzyszenie Rzemiosła oraz Małych i Średnich Przedsiębiorstw).

[32] Po dokonaniu należytego przeglądu okazało się, że pozostałe wnioski są powtórzeniem pomysłów już rozważanych, są zbyt ogólne, aby mogły być wykorzystane, albo nie wchodzą w zakres rozpatrywanych zagadnień. Te ostatnie przekazano władzom krajowym.

[33] http://ec.europa.eu/enterprise/admin-burdens-reduction/news_en.htm.

[34] Zapis przebiegu konferencji jest dostępny na stronie internetowej http://ec.europa.eu/enterprise/admin-burdens-reduction/redtape_conference_en.htm.

[35] Zob. rezolucję Parlamentu Europejskiego A6-0275/2007: sprawozdanie z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie minimalizacji kosztów administracyjnych nałożonych w drodze legislacji.

[36] Zob. załącznik 8. http://ec.europa.eu/enterprise/admin-burdens-reduction/highlevelgroup_en.htm

[37] http://ec.europa.eu/enterprise/admin-burdens-reduction/competition_pl.htm lub www.best-idea-award.eu.

[38] Zob. COM(2007) 23.

[39] Zob. załącznik 10.

[40] Zob. załącznik 12.

[41] Zob. załącznik 13.