27.3.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 79/37

1.

Wyraża zadowolenie z inicjatywy Komisji mającej na celu dalsze postępy w ustanawianiu rzeczywistej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w służbie obywateli i podkreśla jej znaczenie w świecie, w którym wzrasta mobilność.

2.

Przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Komisji polegającą na wyposażeniu Unii w nowy program określający priorytety na najbliższe pięć lat w dziedzinach związanych z przestrzenią wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Stwierdza jednak, że komunikat Komisji nie zawiera żadnego odniesienia do zmian, które może wnieść w tej dziedzinie traktat lizboński.

3.

Uważa, że nowy program powinien być wystarczająco ambitny, aby zapewnić znaczące postępy w tych dziedzinach. Powinno się w nim jednak zwrócić większą uwagę na ocenę środków zaproponowanych w ciągu ubiegłych dziesięciu lat, tak by poprawić ich skuteczność i rzeczywiście osiągnąć wyznaczone cele.

4.

Wyraża zaniepokojenie, gdyż po raz kolejny Komisja nie zwraca wystarczającej uwagi na rolę odgrywaną przez władze lokalne i regionalne w dziedzinie wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.

5.

Przypomina, że władze lokalne i regionalne są szczególnie zainteresowane tematami poruszanymi przez Komisję w komunikacie, gdyż sprawy te mają bezpośredni wpływ na życie codzienne obywateli zamieszkujących Unię Europejską oraz na zadania samorządów lokalnych i regionalnych.

6.

Potwierdza, że jako zgromadzenie polityczne reprezentujące władze lokalne i regionalne, jest jednym z odpowiednich gremiów służących interesom obywateli i zapewniających wdrażanie praw i obowiązków związanych z obywatelstwem europejskim.

7.

Uważa, że powinien zostać w pełni włączony w zagadnienia dotyczące przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, a zatem bezpośrednio włączony we wdrażanie i rozwijanie programu sztokholmskiego oraz związanego z nim planu działania, a także w opracowanie i wdrażanie mechanizmów i narzędzi oceny, które są w nim przewidziane, o ile dotyczy to jego zakresu zadań.

8.

Potwierdza swe zaangażowanie w promowanie wielopoziomowego systemu ochrony praw podstawowych i wyraża zadowolenie z faktu, iż nowe środki w ustanawianiu przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości pozwalają na umieszczenie obywatelstwa w centrum tego projektu.

9.

Z naciskiem podkreśla potrzebę znalezienia równowagi między kwestią bezpieczeństwa a kwestią ochrony podstawowych praw i swobód, poprzez opracowanie spójnych instrumentów dotyczących przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.

10.

Ma wrażenie, że postępy nie są współmierne do oczekiwań i przypomina państwom członkowskim, że hamowanie dalszych działań w kierunku utworzenia przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości może niekorzystnie wpłynąć na prawa i swobody obywateli europejskich.

11.

Podziela stanowisko Komisji, iż rzeczywiste stosowanie przepisów ma kluczowe znaczenie dla rozwoju przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości i w związku z tym podziela zaniepokojenie rozbieżnościami w transpozycji dyrektyw. Wzywa Komisję do opracowania nowych środków, tak by duch i forma przepisów i strategii zatwierdzonych na szczeblu europejskim znalazły odzwierciedlenie w ustawodawstwie krajowym.

12.

Podkreśla, że swoboda przemieszczania się osób jest kluczowym elementem obywatelstwa europejskiego i wzywa Komisję do przedsięwzięcia środków w celu właściwej transpozycji prawodawstwa w tym zakresie.

13.

Przypomina, że władze lokalne i regionalne, ze względu na ich bezpośrednią łączność z obywatelami, mogą odegrać znaczącą rolę we wdrażaniu narzędzi i mechanizmów oceny. Wzywa w związku z tym, zgodnie z zaleceniem grupy wysokiego szczebla ds. przyszłości europejskiej polityki sprawiedliwości, do włączenia go w opracowanie tych mechanizmów w taki sposób, by można było lepiej uwzględnić praktyczne doświadczenia władz terytorialnych.

14.

Zaleca więc, by zewnętrzny wymiar europejskiej polityki wewnętrznej został odpowiednio uwzględniony w planie działań programu sztokholmskiego. Można by w nim szczegółowo zająć się takimi zagadnieniami, będącymi przedmiotem wspólnego zainteresowania, jak: migracja i azyl, współpraca w zakresie ochrony granic, zwalczanie terroryzmu i przestępczości, ustanowienie priorytetów geograficznych dla poszczególnych zagadnień, ogólne warunki dla wymiany informacji, gwarancja ochrony praw podstawowych i praw człowieka, przejrzystość i swoboda dostępu do informacji, ochrona danych oraz związana z tym gwarancja ochrony prawnej dla obywateli Unii i krajów trzecich.

15.

Potwierdza, że działania w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych muszą być skoordynowane i zintegrowane z innymi obszarami polityki unijnej i podkreśla konieczność lepszej koordynacji problematyki sprawiedliwości, bezpieczeństwa i spraw wewnętrznych z polityką gospodarczą, społeczną i zewnętrzną Unii Europejskiej, tak aby poprawić skuteczność i spójność tych polityk.

16.

Popiera priorytety polityczne zawarte w nowym programie i przypomina, że w budowaniu Europy obywatelskiej kluczowe znaczenie ma udział władz lokalnych i regionalnych, który m.in. zapewnia całemu procesowi pełniejszą legitymizację demokratyczną.

17.

Podziela troskę o przeznaczenie na priorytety polityczne odpowiednich środków finansowych i zwraca uwagę na konieczność zapewnienia udziału władz lokalnych i regionalnych w opracowaniu narzędzi budżetowych na rzecz dziedzin, w których władze te posiadają kompetencje.

18.

Odnotowuje, iż kontrola przestrzegania zasad pomocniczości i proporcjonalności możliwa jest dopiero po przedstawieniu szczegółowych propozycji i żąda, by w planie działania, który ma zostać przyjęty w grudniu 2009 r. zagwarantowano w jak najwyższym stopniu przestrzeganie tych zasad.

19.

Domaga się podjęcia szczególnych starań, by zapewnić poszanowanie zasady pomocniczości, gdyż państwa członkowskie mogą wykorzystywać ją do odzyskiwania kompetencji na szczeblu krajowym.

20.

Wyraża zadowolenie z zamiaru przystąpienia Unii do Europejskiej konwencji praw człowieka i przypomina, że ochrona praw podstawowych powinna leżeć u podstaw wszelkich działań Unii i państw członkowskich.

21.

Zwraca uwagę na fakt, iż Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej obejmuje prawa mające zastosowanie do każdej osoby, niezależnie od jej obywatelstwa lub aspektu administracyjnego jej pobytu w Unii Europejskiej; podkreśla też znaczenie, jakie ma dla władz lokalnych i regionalnych zasada dotycząca miejsca pobytu ze względu na konieczność zapewnienia spójności i pokoju społecznego.

22.

Podkreśla, że stosowanie dyrektywy dotyczącej swobodnego przemieszczania się osób ma kluczowe znaczenie dla zagwarantowania obywatelom europejskim i ich rodzinom prawa do swobodnego podróżowania i osiedlania się w państwach członkowskich i przypomina, że żadne państwo członkowskie nie dokonało pełnej transpozycji tej dyrektywy (1).

23.

Z zaniepokojeniem zauważa, że obywatele państw trzecich, którzy są członkami rodzin obywateli UE i mają prawo do długoterminowego pobytu, natrafiają na dyskryminujące ograniczenia dotyczące wjazdu do UE i pobytu na jej terytorium ze względu na obywatelstwo lub pochodzenie etniczne i zwraca się o pilne czuwanie nad tym, by nie dochodziło do tego rodzaju dyskryminacji.

24.

Popiera wszelkie inicjatywy służące przeciwdziałaniu dyskryminacji, rasizmowi, antysemityzmowi, ksenofobii lub homofobii, wzywa do szybkiego przyjęcia wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną (COM 2008/426) oraz przypomina, że władze lokalne i regionalne mogą odegrać istotną rolę w zapobieganiu postawom ksenofobicznym i rasistowskim oraz w ich wykrywaniu, a także podkreśla rolę tych władz w krzewieniu zasad demokratycznych. Jest ponadto zdania, że Europejski Rok Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym 2010 stanowi okazję do nadania nowej dynamiki opracowaniu i wdrożeniu polityki przeciw dyskryminacji tych grup społecznych, które są na nią najbardziej narażone.

25.

Podziela przekonanie o konieczności ustanowienia całościowego systemu ochrony danych, opartego na podstawowym prawie do prywatności i do ochrony danych osobowych i obejmującego narzędzia zgodne z jego celami przy zachowaniu wysokiego poziomu ochrony.

26.

Wyraża zaniepokojenie wykładniczym wzrostem ilości informacji cyfrowych dotyczących obywateli, wynikającym z rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych; przypomina wagę, jaką obywatele europejscy przywiązują do ochrony danych i prywatności (2) i uważa, że w programie sztokholmskim oraz w związanym z nim programie działań Komisji należałoby poświęcić więcej uwagi rozwinięciu podejścia strategicznego opartego na technologiach „privacy by design” i „privacy aware” (3).

27.

Wyraża zaniepokojenie nielicznym udziałem obywateli Unii w wyborach europejskich; przyznaje, że sam jako instytucja UE był niewystarczająco zaangażowany w tę sprawę i ubolewa nad tym, że Komisja nie przedstawia autentycznie innowacyjnych pomysłów na zwiększenie ich udziału w demokratycznym życiu Unii (4).

28.

Wzywa Komisję do poszukiwania większej liczby sposobów rozwijania nowych form uczestnictwa opartych na nowych technologiach i do wykorzystania możliwości e-administracji oraz inicjatyw takich jak e-uczestnictwo, aby zwiększyć udział obywateli w życiu obywatelskim i politycznym (5).

29.

Uważa za niezbędne wzmocnienie mechanizmów informowania pozwalających obywatelom europejskim lepiej poznać ich prawa związane z obywatelstwem, szczególnie w zakresie ochrony dyplomatycznej i konsularnej w krajach trzecich, w których ich kraj nie posiada przedstawicielstwa.

30.

Stwierdza konieczność poprawy wspólnego systemu szkolenia w dziedzinie ochrony ludności i popiera propozycję ze sprawozdania końcowego Future Group polegającą na dążeniu do działania na zasadzie sieci, aby ułatwić dostęp do szkoleń oraz opracować wspólne definicje w zakresie standardów szkoleniowych (6).

31.

Ubolewa, że w kontekście zagadnienia mechanizmów usprawniania ochrony ludności nie podkreślono roli władz lokalnych i regionalnych, mają one bowiem kluczowe znaczenie dla zapobiegania zagrożeniom oraz dla wykorzystania zasobów i ludzi w wymagających tego sytuacjach.

32.

Potwierdza znaczenie europejskiej przestrzeni sądowej i konieczność usunięcia istniejących jeszcze przeszkód, aby w pełni zagwarantować obywatelom europejskim ich prawa oraz skuteczność narzędzi związanych z rynkiem wewnętrznym.

33.

Jest świadomy, że pogodzenie 27 różnych systemów wymiaru sprawiedliwości jest trudne, apeluje jednak o transgraniczną współpracę organów sądowniczych na rzecz spójności i skuteczności w oparciu o wzajemne uznanie i zaufanie oraz poszanowanie zasady pomocniczości. Podkreśla, że powinna temu towarzyszyć minimalna harmonizacja prawa w zakresie postępowania karnego, a także opracowanie minimalnych standardów postępowania cywilnego.

34.

Stwierdza, że dostęp do wymiaru sprawiedliwości ma kluczowe znaczenie dla Europy praw i wyraża zadowolenie z ogólnych propozycji Komisji, szczególnie dotyczących e-sprawiedliwości, które powinny zostać wdrożone z zapewnieniem ochrony danych.

35.

Uważa, że w dziedzinie współpracy sądowej należy wykorzystać w jak największym stopniu potencjał nowych technologii.

36.

Sądzi, że należy wzmocnić mechanizmy funkcjonowania współpracy sądowej w dziedzinie prawa rodzinnego, szczególnie gdy dotyczą one praw nieletnich.

37.

Domaga się większych wysiłków w celu zapewnienia prawidłowej transpozycji przepisów europejskich w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości, aby uniknąć obniżenia skuteczności instrumentów prawnych.

38.

Zgadza się z koniecznością ustanowienia wzajemnego uznawania orzeczeń o pozbawieniu praw, szczególnie w zakresie zakazu wykonywania zawodów związanych z nieletnimi, wymaga jednak, by Komisja czuwała nad ochroną danych w procesie wymiany informacji i nad tym, by nie doszło do nadużyć.

39.

Potwierdza, że szkolenia i wiedza są kluczowymi elementami budowy Europy sprawiedliwości, gdzie szanuje się różnorodność i wspiera współpracę; ponadto wzywa Komisję do realizowania programów wymiany między specjalistami z różnych krajów.

40.

Stwierdza konieczność zbliżenia przepisów krajowych w zakresie prawa cywilnego w dziedzinie szczególnie ciężkich przestępstw o charakterze transgranicznym, tak aby ułatwić rozwój działań transgranicznych i lepiej chronić prawa obywateli, co jest jednym z celów europejskiej przestrzeni sprawiedliwości.

41.

Z uznaniem przyjmuje wysiłki Komisji, by w centrum polityki bezpieczeństwa i sprawiedliwości znajdowało się poszanowanie praw podstawowych obywateli, ale przypomina o potrzebie zagwarantowania spójności i równowagi między elementami odnoszącymi się do bezpieczeństwa a elementami dotyczącymi ochrony praw i swobód w momencie opracowywania strategii na rzecz bezpieczeństwa wewnętrznego.

42.

Potwierdza konieczność ustanowienia wspólnej kultury wśród podmiotów bezpieczeństwa i z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę promowania mechanizmów wymiany doświadczeń i sprawdzonych rozwiązań. W tym kontekście konieczne jest podkreślenie znaczenia polityki prewencji jako niezbędnej wstępnej części całego procesu zwalczania przestępczości.

43.

Wyraża żal, iż wspomniano tylko o podmiotach krajowych, podczas gdy ustanowienie wspólnej kultury bezpieczeństwa powinno obejmować także specjalistów z samorządu lokalnego i regionalnego.

44.

Zaleca zbadanie, na ile kodyfikacja europejskiego prawa policyjnego ułatwiłaby transgraniczną współpracę przy operacjach na terytorium UE.

45.

Dodaje, iż – nie kwestionując wewnętrznego podziału kompetencji w każdym państwie członkowskim – należy ustanowić mechanizmy pozwalające instytucjom terytorialnym biorącym udział w praktycznym wdrażaniu przepisów wspólnotowych w dziedzinie bezpieczeństwa i policji na dostęp w rozsądnym zakresie i zgodnie z odpowiednimi zasadami do mechanizmów współpracy i wymiany informacji ustanowionych w Unii (7).

46.

Uważa, że niezbędne jest lepsze i skuteczniejsze wykorzystanie narzędzi technologicznych w celu zapewnienia bezpieczeństwa i swobód osobom korzystającym z mobilności; przyznaje jednak, że jest zaniepokojony szybkim rozwojem tych systemów bez wystarczającej oceny.

47.

Uznaje potrzebę refleksji nad kształtem systemów informacyjnych, opowiada się za poprawą ich skuteczności i wydajności, obniżeniem kosztów i maksymalnym wykorzystaniem płynących z nich korzyści.

48.

Przypomina o konieczności uwzględnienia specjalistów z władz lokalnych i regionalnych w chwili, gdy mówi się o badaniach i rozwoju w dziedzinie bezpieczeństwa i o możliwości utworzenia funduszu na rzecz bezpieczeństwa wewnętrznego.

49.

Uważa, że w celu przeciwdziałania przestępstwom zagrażającym bezpieczeństwu obywateli (terroryzm, przestępczość zorganizowana, a zwłaszcza handel ludźmi, przemyt narkotyków, seksualne wykorzystywanie nieletnich), zapobieganie jest równie ważne, co karanie i przypomina Komisji o podstawowej roli, jaką odgrywają podmioty lokalne i regionalne w rozwoju strategii na rzecz zapobiegania przestępczości.

50.

Popiera usprawnienia w zakresie skuteczności europejskiej współpracy policyjnej i sądowej i uważa, że władze lokalne i regionalne powinny odgrywać większą rolę w walce z transgraniczną przestępczością zorganizowaną, mając na uwadze coraz ściślejszy związek między przestępczością lokalną a międzynarodową przestępczością zorganizowaną.

51.

Podkreśla, że wszelkie postępy w walce z przestępczością muszą iść w parze z podobną dynamiką w zakresie ochrony praw obrony i ustanowieniem minimalnych wspólnotowych gwarancji procesowych dla oskarżonych w zakresie takich zagadnień jak domniemanie niewinności i areszt prewencyjny.

52.

Zgadza się co do znaczenia ochrony zewnętrznych granic UE dla zapewnienia bezpieczeństwa i swobodnego przemieszczania się na obszarze Unii i popiera odniesienie do bezwzględnego poszanowania praw człowieka i ochrony międzynarodowej przy opracowywaniu europejskiej strategii zintegrowanego zarządzania granicami; wyraża jednak zaniepokojenie ze względu na nikłe konkretne postępy w tym kierunku, o których mowa w komunikacie i apeluje, by w dalszych pracach pamiętano, iż Europa jest przestrzenią wolności i praw.

53.

Zwraca się do Komisji, aby jeszcze przed wprowadzeniem nowych instrumentów ustanowiła mechanizmy niezależnej oceny współpracy operacyjnej między państwami członkowskimi (FRONTEX) oraz analogicznej współpracy z krajami trzecimi pod kątem ingerowania w podstawowe prawa obywateli UE i obywateli krajów trzecich.

54.

Przypomina państwom członkowskim, że nadzór i kontrola granic morskich nie powinna odbywać się z uszczerbkiem dla podstawowych zobowiązań w zakresie ratownictwa morskiego.

55.

Uważa, że istniejące systemy informacyjne (SIS II, VIS) powinny zostać w pełni rozwinięte i ocenione zanim wprowadzone zostaną do nich zmiany lub zanim ustanowi się nowe instrumenty; wyraża ponadto swe zaniepokojenie brakiem informacji w komunikacie na temat mechanizmów przeglądu i kontroli w zakresie wykorzystania w tych systemach danych biometrycznych.

56.

Podkreśla swe zaniepokojenie ustanowieniem elektronicznej rejestracji wjazdów do i wyjazdów z państw członkowskich oraz możliwością stworzenia europejskiego systemu uprzedniego zezwolenia na podróż, co może ograniczyć prawa podstawowe, szczególnie jeśli chodzi o ochronę danych osobowych.

57.

Zauważa, że należy wzmocnić strategie współpracy, aby rozwijać wymianę informacji oraz współpracę między siłami policyjnymi a administracją celną.

58.

Dodaje, że wszelkie nowe instrumenty, jak np. wspólna europejska wiza Schengen, powinny być wprowadzane w sposób skuteczny i wydajny, a także z uwzględnieniem ochrony danych i gwarancji dotyczących prawa do prywatności.

59.

Popiera wysiłki mające na celu lepszą współpracę między Europolem a Eurojustem, tak aby poprawić wykrywanie transgranicznej przestępczości zorganizowanej.

60.

Podziela zaniepokojenie Komisji wymienionymi przez nią zagrożeniami i podkreśla rolę, jaką mogą odegrać władze lokalne i regionalne w identyfikowaniu i wykrywaniu takich działań przestępczych.

61.

Apeluje do Komisji o ustanowienie szczegółowych planów działania na rzecz zwalczania handlu ludźmi i o włączenie tej walki w ramy stosunków z krajami trzecimi.

62.

Wyraża zaniepokojenie wzrostem liczby przestępstw związanych z seksualnym wykorzystywaniem dzieci i z pornografią dziecięcą (8) w internecie i przypomina, że sankcjom karnym powinny towarzyszyć działania informacyjne i edukacyjne na temat tych przestępstw skierowane do obywateli.

63.

Przypomina o roli, jaką odegrać mogą władze lokalne i regionalne w opracowaniu działań zapobiegawczych na rzecz ochrony godności i praw nieletnich, szczególnie tych, którzy zostali porzuceni lub pozostają bez opieki (9).

64.

Zgadza się co do konieczności dalszej walki z przestępczością informatyczną i gospodarczą oraz poprawy mechanizmów koordynacji i współpracy w tych dziedzinach, gdzie przestępstwa nie zawsze są ścigane w kraju, w którym zostały popełnione.

65.

Przypomina Komisji rolę, jaką mogą odegrać władze lokalne i regionalne w walce z korupcją i podrabianiem oraz w opracowaniu strategii antynarkotykowej Unii Europejskiej.

66.

Uważa, że zagrożenie terroryzmem jest jedną z głównych trosk obywateli europejskich i ubolewa nad tym, że w komunikacie nie wspomniano o roli władz lokalnych i regionalnych w walce z tym zagrożeniem, szczególnie w kontekście walki z gwałtowną radykalizacją postaw.

67.

Obawia się, że mechanizmy zapobiegawcze, o których mowa w komunikacie, wpłyną na traktowanie jako kryminogenne całych wspólnot etnicznych lub religijnych, a nie zaradzą rzeczywistym przyczynom terroryzmu.

68.

Proponuje uwzględnienie czynników politycznych, społecznych i gospodarczych, które mogą mieć wpływ na wzrost gwałtownych zachowań politycznych ze strony różnych grup, zamiast koncentrowania się na pochodzeniu państwowym, etnicznym czy religijnym, co może podsycać rasizm i ksenofobię.

69.

Przypomina, że Unia Europejska powinna prowadzić rzeczywistą europejską politykę imigracyjną, opartą na zasadzie solidarności, wzajemnego zaufania i współodpowiedzialności państw członkowskich, przy pełnym poszanowaniu praw człowieka, utrzymując przy tym obecny podział kompetencji między poszczególne szczeble władzy, wykorzystując w pełni własne kompetencje w tej dziedzinie i respektując zasadę pomocniczości.

70.

Przypomina, że wdrażanie polityki imigracyjnej i azylowej dotyczy w pierwszym rzędzie władz lokalnych i regionalnych; jako pierwsze muszą one bowiem reagować na skutki społeczne i gospodarcze przepływów migracyjnych na ich obszarach.

71.

Wzywa państwa członkowskie UE do dzielenia odpowiedzialności w zakresie przyjmowania i integracji uchodźców oraz do ustanowienia mechanizmu redystrybucji między państwami członkowskimi.

72.

Wzywa Komisję do lepszej koordynacji poszczególnych istniejących instrumentów i do ustalenia wytycznych dla działań w dziedzinie imigracji i azylu; przypomina, że powinny one być oparte na poszanowaniu podstawowych praw i swobód.

73.

Z zadowoleniem przyjmuje priorytetowe traktowanie całościowego podejścia do imigracji oraz nacisk na rozwijanie zrównoważonego i autentycznego partnerstwa z krajami pochodzenia imigrantów i z krajami tranzytowymi na rzecz zorganizowanego zarządzania przepływami migracyjnymi.

74.

Przypomina, że UE powinna bardziej dostosowywać migrację gospodarczą do potrzeb rynku pracy państw członkowskich i wzywa do wspólnego elastycznego systemu przyjmowania imigrantów, w ramach którego państwa członkowskie mogą ustalać liczbę przyjmowanych obywateli spoza UE.

75.

Jest zaniepokojony tym, iż dążenie do większej solidarności może zostać zredukowane do użytkowego i wybiórczego podejścia, w zależności od zapotrzebowania na wysoko wykwalifikowanych imigrantów na europejskich rynkach pracy.

76.

Zgadza się co do potrzeby lepszej koordynacji polityki imigracyjnej z polityką zewnętrzną Unii i uważa, że współpraca i dialog z krajami trzecimi są konieczne zarówno w celu zwalczania nielegalnej imigracji, jak i w celu skupienia się na migracji legalnej. Inwestowanie w gospodarkę tych krajów trzecich jest skuteczniejszym narzędziem pomocy osobom, które zamierzają wyemigrować z przyczyn ekonomicznych. W tym kontekście kluczowa rola przypada władzom lokalnym i regionalnym, zwłaszcza tym, które znajdują się najbliżej krajów trzecich lub utrzymują z nimi najsilniejsze więzi, gdyż mogą one działać jako platformy współpracy UE z tymi krajami.

77.

Uważa, że dyplomacja lokalna powinna zajmować więcej miejsca w planie działania związanym z programem na rzecz przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, ponieważ władze lokalne i regionalne mogą w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy stosunków z miastami i regionami pochodzenia i tranzytu oraz do poprawy warunków życia w nich.

78.

Zgadza się co do konieczności spójnego wykorzystania narzędzi polityki migracyjnej i wzywa do oceny takich inicjatyw, jak partnerstwa na rzecz mobilności oraz ich uwarunkowań i skutków w krajach pochodzenia przed zawarciem nowych umów.

79.

Podziela troskę o lepsze zarządzanie imigracją ekonomiczną w całej Unii Europejskiej i apeluje o pogłębienie strategii – w duchu europejskiej platformy dialogu – z uwzględnieniem unijnych podmiotów lokalnych, regionalnych i krajowych i z poszanowaniem prawa państw członkowskich do ustalania liczby przyjęć osób z krajów trzecich w zależności od sytuacji na rynku pracy, przy zapewnieniu tym osobom godnych warunków pracy (10).

80.

Z zainteresowaniem przyjmuje inicjatywę utworzenia centrum monitorowania mającego analizować i zdobywać wiedzę na temat zjawisk migracyjnych i zwraca uwagę, że inicjatywa ta nie powinna kolidować z już istniejącymi projektami. Coraz wyraźniejsza jest konieczność uporządkowania i optymalizacji narzędzi istniejących już w tej dziedzinie.

81.

Uważa, że pomimo jej oczywistych korzyści propozycja dotycząca kodeksu imigracji powinna zostać uważnie przeanalizowana, szczególnie w oczekiwaniu na przyjęcie dyrektywy dotyczącej jednolitej procedury przyznawania obywatelom państw trzecich prawa do pobytu i pracy, która uwzględniałaby wspólny zbiór praw pracowników z krajów trzecich przebywających legalnie w państwach członkowskich. Przygotowanie tego kodeksu nie może powodować niejasności ani osłabić obecnego zbioru praw i gwarancji dla tych obywateli przebywających w Unii Europejskiej.

82.

Jest wdzięczny Komisji za przypomnienie roli władz lokalnych i regionalnych w zakresie integracji imigrantów (11) i stwierdza, że konieczne jest podjęcie szerokiej debaty na temat integracji w Europie. Podkreśla w tym kontekście raz jeszcze, że polityka integracji nie może stanowić ukrytego narzędzia kontroli imigracji, w szczególności warunkującego łączenie rodzin, lecz powinna mieć na celu umożliwienie integracji społecznej, gospodarczej, kulturalnej i obywatelskiej imigrantów po ich osiedleniu się na terytorium państwa członkowskiego.

83.

Uważa, że niezbędny jest udział władz lokalnych i regionalnych oraz Komitetu Regionów w określaniu rocznych i wieloletnich priorytetów Europejskiego Funduszu Integracji; należy zagwarantować, by państwa członkowskie właściwie wykonywały postanowienia w tym zakresie i rozdzielały środki z tego funduszu pomiędzy organy administracji lokalnej i regionalnej.

84.

Wzywa państwa członkowskie do włączenia władz lokalnych i regionalnych do kolejnej konferencji międzyministerialnej poświęconej integracji, która odbędzie się w trakcie hiszpańskiego przewodnictwa w Unii na początku 2010 r.; apeluje też o poprawę mechanizmów współpracy na polu migracji z takimi platformami jak mający powstać ARLEM.

85.

Zgadza się z Komisją, że nielegalna praca oraz przemyt i handel ludźmi są kluczowymi czynnikami nielegalnej imigracji w Europie i wzywa państwa członkowskie do poszukiwania wspólnych strategii w walce z tymi zjawiskami.

86.

Przyznaje, że zaniepokojenie związane z przyjęciem dyrektywy dotyczącej powrotów zmusza do większej uwagi przy jej praktycznym zastosowaniu i wzywa Komisję do ścisłego kontrolowania, czy wdrażanie mającej wejść w życie w grudniu 2010 r. dyrektywy dotyczącej powrotów odbywa się w zgodności z Kartą Praw Podstawowych.

87.

Zwraca uwagę na fakt, iż niemożliwe jest mówienie o dobrowolnym powrocie, jeśli nie ustanowi się mechanizmów dialogu z krajami pochodzenia gwarantujących, że powrót będzie miał sens i nie doprowadzi do podjęcia ponownej próby emigracji.

88.

Wzywa do poświęcenia większej uwagi nieletnim imigrantom bez opieki, która to kwestia powinna zostać uwzględniona jako odrębny punkt planu działania wynikającego z programu sztokholmskiego; podkreśla konieczność promowania solidarności, odpowiedzialności i odpowiedniego podziału kosztów związanych z zagadnieniem nieletnich imigrantów bez opieki między władze regionalne, krajowe i europejskie; apeluje do Komisji o zaproponowanie bardziej surowych środków karnych dla członków siatek przemytu i handlu ludźmi wykorzystujących nieletnich.

89.

Wzywa Komisję do zagwarantowania, by rozwój mechanizmów systemów azylowych w państwach członkowskich dotrzymywał kroku postępom w tworzeniu wspólnego europejskiego systemu azylowego opartego na konwencji genewskiej i innych odpowiednich instrumentach międzynarodowych oraz ostrzega przed podpisywaniem nowych umów o readmisji z państwami, które nie są sygnatariuszami konwencji genewskiej.

90.

Zaleca, w obliczu ogromnych rozbieżności w odsetku rozpatrywanych pozytywnie wniosków o azyl w państwach członkowskich, zmianę zasad wspólnego europejskiego systemu azylowego w taki sposób, aby odpowiedzialność za rozpatrzenie wniosku azylowego spoczywała na państwie, w którym został on złożony, przy zagwarantowaniu w każdym wypadku solidarności między państwami członkowskimi.

91.

Apeluje do Komisji o dążenie do zapewnienia właściwego funkcjonowania Europejskiego Urzędu Wsparcia w zakresie Polityki Azylowej i do włączenia władz lokalnych i regionalnych do jego działań, a także do zaangażowania Komitetu Regionów w wypadkach, gdy wymaga tego aspekt lokalny i regionalny danej problematyki.

92.

Zauważa znaczenie, jakie ma dla władz lokalnych i regionalnych integracja uchodźców lub osób korzystających z ochrony międzynarodowej; domaga się, by władze lokalne i regionalne mogły uczestniczyć w ustanowieniu mechanizmu wewnętrznego przesiedlania.

93.

Domaga się pogłębienia analizy wykonalności wspólnego systemu rozpatrywania wniosków o azyl i zgadza się z Komisją, że konieczny jest przegląd Europejskiego Funduszu na rzecz Uchodźców; w proces ten powinny zostać ściślej włączone władze lokalne i regionalne.

94.

Podkreśla, że państwa członkowskie, zgodnie z zasadą pomocniczości, powinny włączać władze lokalne i regionalne w proces opracowywania działań związanych z tworzeniem europejskiej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.

95.

Wreszcie apeluje, by plan działania wynikający z programu sztokholmskiego był wiarygodny i by towarzyszyło mu zwiększenie środków na zagadnienia związane z przestrzenią wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Będzie to wymagać koordynacji wewnętrznych instrumentów finansowych z instrumentami przeznaczonymi na kontakty z krajami trzecimi.