52008PC0704

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 12.11.2008

KOM(2008) 704 wersja ostateczna

2008/0217 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie agencji ratingowych

{SE K(2008) 2745}{SEK(2008) 2746}

UZASADNIENIE

1. KONTEKST WNIOSKU

1.1 Kontekst ogólny, podstawa i cele wniosku

Agencje ratingowe dostarczają niezależnych opinii na temat prawdopodobieństwa utraty zdolności płatniczej lub oczekiwanych strat w odniesieniu do przedsiębiorstw, rządów i szerokiego zakresu instrumentów finansowych. Taki „rating kredytowy” jest wykorzystywany przez inwestorów, kredytobiorców, emitentów i rządy, odgrywając w ten sposób istotną rolę na rynkach finansowych.

W 2006 r. Komisja przedstawiła swoją koncepcję uregulowania kwestii agencji ratingowych[1] i stwierdziła, że będzie uważnie śledziła rozwój wydarzeń w tym obszarze. Agencje ratingowe działające w UE kierują się głównie kodeksem postępowania Międzynarodowej Organizacji Komisji Papierów Wartościowych („IOSCO”")[2] funkcjonującym na zasadzie dobrowolnego stosowania i podlegają corocznej ocenie Komitetu Europejskich Organów Nadzoru nad Papierami Wartościowymi („CESR”)[3]. Komisja stwierdziła, że rozważy nowe propozycje w przypadku wyraźnie niezadowalającego stopnia zgodności z istniejącymi zasadami UE lub postanowieniami kodeksu IOSCO lub w przypadku wystąpienia nowych okoliczności, takich jak poważne problemy związane z załamaniem na rynku.

Powszechnie uważa się, że agencje ratingowe w istotny sposób przyczyniły się do niedawnych zawirowań na rynkach poprzez niedoszacowanie ryzyka kredytowego strukturyzowanych produktów kredytowych. Większości produktów opartych na kredytach typu sub-prime nadano najwyższy rating, tym samym wyraźnie zaniżając poważne ryzyko nieodłącznie wpisane w te instrumenty. Ponadto, gdy warunki rynkowe uległy pogorszeniu, agencje nie dostosowały niezwłocznie swoich ratingów do nowej sytuacji.

Obecny kryzys ujawnił słabości metod i modeli wykorzystywanych przez agencje ratingowe. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy może być fakt, że agencje ratingowe działają na rynku oligopolistycznym, który oferuje ograniczoną liczbę bodźców skłaniających do konkurowania pod względem jakości wystawianych ratingów. Niska niekiedy jakość ratingów strukturyzowanych instrumentów finansowych w istotny sposób przyczyniła się do obecnego kryzysu. Ponadto braki w zakresie komunikacji agencji z użytkownikami ratingów kredytowych stały się wyraźnie widoczne. W rezultacie nadszarpnięte zostało zaufanie uczestników rynku do działania agencji ratingowych i do rzetelności wystawianych przez nie ratingów.

W październiku 2007 r. ministrowie finansów UE uzgodnili zestaw wniosków w sprawie kryzysu („mapa drogowa Ecofin”)[4], który zawiera propozycję oceny roli agencji ratingowych i zajęcia się istotnymi brakami. W szczególności zwrócono się do Komisji o zbadanie ewentualnych konfliktów interesów w procesie wystawiania ratingu, przejrzystości metod ratingowych, zwłoki w ponownej ocenie ratingów i prawnych procesów zatwierdzania.

Aby wyjaśnić rolę agencji i ocenić potrzebę zastosowania środków regulacyjnych, we wrześniu 2007 r. Komisja zwróciła się o opinię do CESR i Grupy Ekspertów ds. Europejskich Rynków Papierów Wartościowych (ESME)[5]. Mniej więcej w tym samym czasie inne kraje również zaczęły wprowadzać reformy w tym zakresie (Stany Zjednoczone, Japonia) i od tego czasu IOSCO[6], Forum Stabilności Finansowej[7] i Komitet Globalnego Systemu Finansowego[8] opublikowały istotne sprawozdania na ten temat. W między czasie same agencje ratingowe przedstawiły zarys pewnych reform, do których podjęcia są gotowe[9].

Wydaje się, że samoregulacja oparta na dobrowolnej zgodności z zapisami kodeksu IOSCO nie stanowi odpowiedniego i wiarygodnego rozwiązania strukturalnych braków w tej działalności. Chociaż w sektorze tym pojawiło się kilka programów samoregulacji, większość z nich nie była wystarczająco solidna ani rygorystyczna, aby poradzić sobie z poważnymi problemami i odbudować zaufanie na rynkach. Ponadto indywidualne podejścia stosowane przez niektóre agencje ratingowe nie miałyby wpływu na cały rynek, co jest niezbędne, aby stworzyć równe reguły gry w całej UE, a najlepiej na całym świecie. Jeśli chodzi o wymogi merytoryczne, Komisja uznaje zmieniony kodeks postępowania IOSCO za globalny model referencyjny. Kodeks ten jest jednak obarczony pewnymi ograniczeniami, które należy przezwyciężyć, aby jego zasady stały się w pełni wykonalne. Niektóre zasady IOSCO są dość abstrakcyjne i ogólne – trzeba je sprecyzować, a w niektórych przypadkach również skonsolidować, aby były łatwiejsze do stosowania i bardziej efektywne. Najważniejszy jest jednak fakt, że kodeks nie zawiera żadnego mechanizmu egzekwowania, lecz jedynie wzywa agencje ratingowe, jeżeli ich działania nie są zgodne z kodeksem, do podania przyczyn takiego stanu rzeczy (podejście „przestrzegaj lub wyjaśnij”). Sam kodeks nie jest zamknięty na uzupełnienia w postaci zasad możliwych do wyegzekwowania. Stwierdza on wyraźnie, że agencje ratingowe powinny przestrzegać przepisów ustawowych i wykonawczych jurysdykcji, w ramach których działają, oraz że przepisy te mogą obejmować bezpośrednie uregulowania działalności agencji ratingowych, włączając w to elementy kodeksu.

W Stanach Zjednoczonych, gdzie znajdują się spółki macierzyste większości agencji ratingowych działających w UE, agencje ratingowe podlegają regulacji i nadzorowi od lata 2007 r.[10]. Ze względu na globalny charakter działalności ratingowej istotne znaczenie ma stworzenie równych reguł gry w UE i w Stanach Zjednoczonych poprzez ustanowienie w UE ram prawnych porównywalnych do obowiązujących w Stanach Zjednoczonych i opartych na tych samych zasadach.

W świetle tych rozważań niniejszy projekt rozporządzenia ma cztery ogólne cele zmierzające do poprawy procesu wystawiania ratingów kredytowych:

- po pierwsze, zapewnienie unikania przez agencje ratingowe konfliktu interesów w procesie wystawiania ratingu lub przynajmniej odpowiedniego zarządzania takimi przypadkami,

- po drugie, poprawa jakości metodyk stosowanych przez agencje ratingowe i jakości ratingów,

- po trzecie, zwiększenie przejrzystości poprzez ustanowienie obowiązku ujawniania określonych informacji przez agencje ratingowe,

- po czwarte, zapewnienie skutecznych ram rejestracji i nadzoru, unikanie poszukiwania sądu stosującego prawo najbardziej korzystne dla strony (tzw. forum shopping ) i arbitrażu regulacyjnego pomiędzy jurysdykcjami w ramach UE.

Komisja zamierza opracować ramy prawne wystawiania ratingów kredytowych w celu zapewnienia wysokiego poziomu zaufania inwestorów i ochrony konsumentów.

1.2 Istniejące przepisy w obszarze wniosku

Prawo wspólnotowe reguluje tylko dwa szczegółowe aspekty ratingów kredytowych:

- Chociaż ratingi kredytowe nie stanowią zaleceń w rozumieniu dyrektywy 2003/125/WE[11] wykonującej dyrektywę w sprawie nadużyć na rynku[12], motyw 10 dyrektywy 2003/125/WE stanowi, że agencje oceniające zdolność kredytową, przyjmując swoje wewnętrzne polityki oraz procedury mające na celu zapewnienie, że ich oceny przedstawione są w sposób uczciwy i że w sposób właściwy ujawniają wszelkie istotne interesy lub konflikty interesów dotyczące instrumentów finansowych lub emitentów, których te oceny dotyczą.

- Dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych[13] (2006/48/WE) dopuszcza używanie zewnętrznych ratingów kredytowych w celu określenia wagi ryzyka i wynikających z niej wymogów kapitałowych dla ekspozycji banku lub firmy inwestycyjnej. Zewnętrzny rating kredytowy może być wykorzystywany w tym celu tylko, jeżeli zewnętrzna instytucja kontroli jakości kredytowej („instytucja ECAI”) oceniająca ryzyko została uznana przez właściwe organy. Mechanizm uznawania został opisany w załączniku VI część 2 dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych. Właściwe organy krajowe mogą uznać instytucję ECAI, jeżeli przestrzega ona takich wymogów, jak obiektywność, niezależność, regularny przegląd, wiarygodność i przejrzystość. W celu sprzyjania konwergencji Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego (CEBS) wydał wytyczne w sprawie uznawania instytucji ECAI[14].

1.3 Konsultacje z zainteresowanymi stronami oraz ocena skutków

Jak wspomniano w sekcji 1.1, we wrześniu 2007 r. Komisja zwróciła się do Komitetu Europejskich Organów Nadzoru nad Papierami Wartościowymi oraz Grupy Ekspertów ds. Europejskich Rynków Papierów Wartościowych (ESME) o opinię na temat różnych aspektów działalności agencji ratingowych i ich roli na rynkach finansowych, zwłaszcza w dziedzinie finansowania strukturyzowanego. Obie grupy przeprowadziły szerokie konsultacje z zainteresowanymi stronami, dając Komisji szersze spojrzenie i więcej dowodów na rolę agencji ratingowych w finansowaniu strukturyzowanym w kontekście zawirowań na rynku sub-prime.

Oprócz dokładnego śledzenia postępów prac CESR i ESME Komisja przeprowadziła dyskusje z agencjami ratingowymi i uzyskała uwagi innych zainteresowanych stron, w tym stowarzyszeń branżowych z sektora ubezpieczeń, papierów wartościowych i sektora bankowego oraz podmiotów dostarczających informacji. W dniach 31 lipca 2008 r. – 5 września 2008 r. przeprowadzono otwarte konsultacje za pośrednictwem Internetu[15]. W ramach badania odpowiedzi udzieliły, indywidualnie lub grupowo, agencje ratingowe, banki, przedsiębiorstwa inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń, podmioty zarządzające funduszami, organy nadzorcze i regulacyjne, ministerstwa finansów, banki centralne i inne zainteresowane strony[16].

1.4 Ocena skutków

Zgodnie z swoją polityką dążenia do lepszych uregulowań prawnych Komisja przeprowadziła ocenę skutków alternatywnych opcji polityki. Zbadano cztery opcje:

- opcja 1: utrzymanie status quo (podejście samoregulacyjne w oparciu o kodeks IOSCO w połączeniu z indywidualnymi inicjatywami agencji ratingowych);

- opcja 2: opracowanie europejskiego kodeksu postępowania i utworzenie organu monitorującego zgodność agencji ratingowych z zasadami kodeksu, jednak bez uprawnień do ich egzekwowania;

- opcja 3: wydanie (niewiążącego) zalecenia Komisji;

- opcja 4: prace prawodawcze w celu określenia ram rejestracji i nadzoru dla agencji ratingowych.

Każda z tych czterech opcji została oceniona pod kątem czterech kryteriów: skuteczność[17], pewność[18], wspólne ramy[19] i elastyczność[20]. Opcja prawodawcza ma wyraźną przewagę nad innymi opcjami polityki, zwłaszcza pod względem skuteczności i pewności, ponieważ inne opcje (podejścia oparte na samoregulacji lub zalecenie) nie mogą zapewnić prawnie wiążących zasad i mechanizmu ich egzekwowania. Ponadto opcja prawodawcza stanowi najlepszy sposób na zapewnienie wspólnych ram w całej UE i skuteczną przeciwwagę dla innych ważnych jurysdykcji, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych.

2. ASPEKTY PRAWNE WNIOSKU

2.1 Podstawa prawna

Podstawą wniosku jest art. 95 Traktatu WE.

2.2 Pomocniczość i proporcjonalność

Wniosek Komisji w sprawie uregulowania działalności agencji ratingowych jest zgodny z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 ust. 2 Traktatu WE, który wymaga, aby Wspólnota podejmowała działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele proponowanych działań nie mogą być osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast z uwagi na rozmiary lub skutki proponowanych działań możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Wspólnoty. Agencje ratingowe prowadzą działalność w skali globalnej. Ratingi wydane przez agencję ratingową z siedzibą w jednym z państw członkowskich są wykorzystywane i obdarzane zaufaniem przez uczestników rynku w całej UE. Niewydolność lub brak ram regulacyjnych dla agencji ratingowych w jednym państwie członkowskim może mieć negatywny wpływ na uczestników rynku i na rynki finansowe w całej UE. Z tego względu ochrona inwestorów i rynków przed ewentualnymi brakami w tym zakresie wymaga solidnych zasad regulacyjnych obowiązujących w całej UE.

Niezbędne jest ustanowienie wspólnych ram dla zasad dotyczących jakości ratingów kredytowych wykorzystywanych przez instytucje finansowe regulowane w ramach zharmonizowanych zasad we Wspólnocie. W przeciwnym razie może wystąpić ryzyko, że państwa członkowskie podejmą rozbieżne środki na szczeblu krajowym. Miałoby to bezpośredni, negatywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego i stworzyłoby przeszkody w jego funkcjonowaniu, ponieważ agencje ratingowe wystawiające ratingi kredytowe do wykorzystania przez instytucje finansowe we Wspólnocie podlegałyby różnym zasadom w różnych państwach członkowskich.

Ze względu na globalny charakter i ogólnoświatowe skutki działalności ratingowej istotne znaczenie ma konwergencja zasad regulujących wystawianie ratingów kredytowych w skali globalnej, zapewniających równie wysoki poziom zaufania inwestorów i ochrony konsumentów. Różne regulacje krajowe w UE skomplikowałyby ten proces konwergencji zasad i mogłyby osłabić pozycję UE w porównaniu do rozwiniętych systemów w innych krajach.

Proponowane rozporządzenie ma również charakter proporcjonalny, czego wymaga art. 5 ust. 3 Traktatu WE. Nie obejmuje ono swym zakresem wszystkich agencji ratingowych, lecz tylko te, których ratingi są wykorzystywane przez instytucje finansowe do celów określonych w przepisach prawa, tzn. agencje mające potencjalnie duży wpływ na system finansowy. Wiele istotnych przepisów rozporządzenia znajduje inspirację w kodeksie IOSCO. Ograniczy to znacznie koszty dostosowań, gdyż wiele agencji ratingowych już teraz w sposób dobrowolny zachowuje zgodność z zasadami kodeksu. Wniosek bierze pod uwagę regulacje obowiązujące w głównych krajach spoza UE w celu uwzględnienia modelu biznesowego agencji ratingowych działających na skalę globalną, ale dotyczy również mniejszych agencji realizujących mniej złożony model biznesowy[21].

2.3 Wybór instrumentów

Wydaje się, że prawodawstwo UE to jedyna opcja umożliwiająca zapewnienie odpowiedniej ochrony inwestorom i ochronę europejskich rynków finansowych przed ryzykiem nieuczciwych praktyk agencji ratingowych. Ujednolicone podejście jest niezbędne do stworzenia ram, w których właściwe organy państw członkowskich mogą zapewnić spójne stosowanie przez agencje ratingowe nowego zestawu wymogów w całej Wspólnocie. Ze względu na bezpośredni skutek rozporządzenie stanowi najlepszy instrument zapewnienia spójnego i jednolitego podejścia w całej Unii Europejskiej.

W chwili obecnej w żadnym państwie członkowskim nie ma kompleksowego systemu rejestracji i nadzoru w zakresie wystawiania ratingów kredytowych. Dyrektywa, która zostawia państwom członkowskim pewien stopień elastyczności, jeśli chodzi o decyzję, w jaki sposób dostosować swój porządek prawny do nowych ram, byłaby zatem nieskuteczna.

Z uwagi na fakt, że państwa członkowskie nie muszą transponować rozporządzenia może ono natychmiast ustanowić jednolite ramy potrzebne do szybkiego odbudowania zaufania rynku do działalności ratingowej. Jest ono również mniej obciążające dla sektora, gdyż jeden zestaw zasad wspólnotowych będzie stosowany w całej Unii Europejskiej.

2.4 Procedura komitetowa

Wniosek znajduje oparcie w procesie Lamfalussy’ego dotyczącego regulacji usług finansowych. W części głównej proponowanego rozporządzenia wprowadzono zasady mające na celu zagwarantowanie, że (i) wystawianie ratingów kredytowych nie jest obciążone konfliktem interesów, że (ii) wystawiane ratingi kredytowe charakteryzuje wysoka jakość i że (iii) agencje ratingowe działają w sposób przejrzysty.

Szczegóły techniczne potrzebne do określenia zasad rozporządzenia są przedstawione w załączniku I i II do rozporządzenia. Aby umożliwić szybkie dostosowanie rozporządzenia do rozwoju sytuacji mającej wpływ na działalność ratingową przepisy techniczne zawarte w załącznikach mogą zostać zmienione przez Komisję zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r.[22] Ponieważ środki te mają zakres ogólny i zostały opracowane z zamiarem zmiany tych elementów rozporządzenia, które nie mają zasadniczego znaczenia, muszą one być przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą określoną w art. 5a decyzji 1999/468/WE.

2.5 Treść wniosku

2.5.1 Zakres (art. 2)

Wniosek wprowadza wiążący prawnie system rejestracji i nadzoru dla agencji ratingowych wystawiających ratingi kredytowe wykorzystywane głównie do celów określonych w przepisach prawa przez instytucje kredytowe, przedsiębiorstwa inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń prowadzące działalność w dziedzinie ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie, zakłady ubezpieczeń na życie i zakłady reasekuracji, programy zbiorowego inwestowania i fundusze emerytalne.

2.5.2 Niezależność i unikanie konfliktu interesów (art. 5-6 i załącznik I sekcja A, B, C)

Dalsza poprawa w zakresie radzenia sobie z wymogami organizacyjnymi i konfliktami interesów ma kluczowe znaczenie, jeżeli agencje ratingowe chcą odzyskać zaufanie rynków. Wymaga to reform ich wewnętrznej struktury zarządzania, wprowadzenia solidnych kontroli wewnętrznych i prawidłowych procesów sprawozdawczości, wyraźnie oddzielających działalność ratingową od bodźców biznesowych. Nadzór zewnętrzny jest wzmocniony przez wewnętrzną dyscyplinę poprzez zlecenie szczegółowych zadań zapewniających skuteczną kontrolę niezależnym członkom zarządu lub rady nadzorczej agencji ratingowej, którzy nie sprawują funkcji wykonawczych (art. 5 i załącznik I, sekcja A, punkt 2).

W celu zapewnienia niezależności ratingów od agencji ratingowych wymaga się zapobiegania konfliktom interesów lub odpowiedniego zarządzania takimi konfliktami, gdy są one nieuniknione. Muszą one ujawniać informacje o konfliktach interesów w sposób kompletny, terminowy, jasny, zwięzły, konkretny i widoczny oraz rejestrować wszelkie istotne zagrożenia dla niezależności agencji ratingowej lub jej pracowników uczestniczących w procesie ratingu kredytowego wraz z zabezpieczeniami, które zastosowano w celu zmniejszenia tych zagrożeń. Agencje muszą ograniczyć swoją działalność do wystawiania ratingów i powiązanych operacji, z wyłączeniem usług konsultingowych lub doradczych (art. 5 i załącznik I sekcja B).

Muszą one posiadać właściwą politykę wewnętrzną i właściwe procedury wewnętrzne odgradzające pracowników przygotowujących ratingi kredytowe przed konfliktami interesów i zapewniające jakość, uczciwość i wnikliwość procesu ratingu i jego przeglądu w każdym czasie. W związku z tym agencje muszą zapewnić wystarczającą liczbę pracowników posiadających odpowiednią wiedzę i doświadczenie do działalności w zakresie ratingów kredytowych oraz wprowadzić odpowiednie ustalenia dotyczące rotacji analityków i osób zatwierdzających ratingi. (art. 5 i załącznik I sekcja C).

Wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w proces wystawiania ratingów muszą być uzależnione głównie od jakości, dokładności, wnikliwości i uczciwości ich pracy (art. 6 ust. 6).

2.5.3 Jakość ratingów (art. 7)

Celem ratingu kredytowego jest dostarczenie wiarygodnej i rzetelnej analizy ryzyka kredytowego kredytobiorcy lub emitenta na podstawie dostępnych informacji i analizy ekonomicznej. Wielu inwestorów odwołuje się do agencji ratingowych, gdyż brakuje im specjalistycznej wiedzy lub zasobów (czasowych i pieniężnych) do przeprowadzania własnej analizy ryzyka kredytowego. Ponadto agencje ratingowe często posiadają informacje, które nie są szeroko dostępne dla uczestników rynku. A zatem w teorii ratingi wystawiane przez agencje ratingowe są dla inwestorów skutecznym środkiem umożliwiającym mierzenie ryzyka i zarządzanie ryzykiem kredytowym, ale tylko wówczas, gdy są one rzetelne i dobrej jakości. Proponowane rozporządzenie ma na celu poprawę jakości ratingów kredytowych, ale nie zwalnia inwestorów z konieczności dokonania osądu sytuacji i zachowania należytej staranności, gdy opierają się na ratingach przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Nie zagraża też niezależności procesu opracowywania ratingów ani samych ratingów, za którą agencja ratingowa ponosi pełną odpowiedzialność.

W celu umożliwienia zaawansowanym uczestnikom rynku (bankom i innym inwestorom instytucjonalnym) kontroli rzetelności stosowanych metodyk i sprawdzenia ratingów wydanych przez agencję ratingową, lecz również w celu zwiększenia dyscypliny rynkowej agencje ratingowe muszą ujawniać metodyki, modele i podstawowe założenia wykorzystywane przez nie w procesie opracowywania ratingów. Metody muszą być uaktualniane i podlegać przeglądom. Jeżeli agencja zmienia stosowaną przez siebie metodykę ratingu, musi niezwłocznie ujawnić, na które ratingi będzie to miało wpływ, jak również bezzwłocznie dokonać ponownego ratingu. Agencje ratingowe muszą również poddawać ratingi przeglądom w sposób ciągły. Ma to istotne znaczenie dla zachowania aktualności ratingów i ich reaktywności na zmiany warunków finansowych. Przepis ten powinien zapobiec skupianiu wysiłków i zasobów agencji ratingowych na opracowaniu pierwotnego ratingu i zaniedbywaniu jego dalszego monitorowania, co może mieć negatywny wpływ na bieżącą jakość ratingów.

2.5.4 Obowiązek ujawniania informacji i zachowania przejrzystości (art. 8-11 i załącznik I sekcja B, D i E)

Obecny kryzys ujawnił słabości metod i modeli stosowanych przez agencje do oceny strukturyzowanych instrumentów finansowych, których inżynieria finansowa miała zapewnić inwestorom wysoki poziom zaufania, oraz słabości w komunikowaniu się agencji z rynkami i inwestorami zarówno jeśli chodzi o charakterystykę i ograniczenia ratingów strukturyzowanych instrumentów finansowych, jak i krytyczne założenia modeli.

Wniosek nakłada na agencje ratingowe obowiązek ujawniania ratingów bez ich selekcji w sposób terminowy, chyba, że ratingi te są rozpowszechniane tylko za pośrednictwem subskrypcji. Ma to na celu umożliwienie inwestorom rozróżnienie pomiędzy ratingami dla produktów strukturyzowanych i produktów tradycyjnych (korporacyjnych, rządowych) poprzez wymóg stosowania odmiennej kategorii ratingu do strukturyzowanych instrumentów finansowych lub dostarczenia dodatkowych informacji na temat charakterystyki ich ryzyka. Specjalne wymogi dotyczące ujawniania informacji są stosowane w przypadku ratingów niezamówionych (art. 8).

W celu zapewnienia wystarczającej przejrzystości procesów i procedur wewnętrznych agencje ratingowe muszą publicznie ujawniać istotne informacje np. na temat konfliktów interesów, metodyk i podstawowych założeń ratingowych oraz ogólnego charakteru polityki wynagrodzeń. Muszą również okresowo ujawniać dane na temat historycznych współczynników niewypłacalności poszczególnych kategorii ratingowych i przekazywać właściwym organom pewne informacje, takie jak lista 20 największych klientów pod względem przychodu (art. 9 i załącznik I sekcja E).

Aby zapewnić uczestnikom rynku dostęp do istotnych, standardowych danych na temat wyników agencji ratingowych w celu umożliwienia im dokonywania porównań w ramach sektora, CESR ma stworzyć publicznie dostępne centralne repozytorium takich danych (art. 9 ust. 2).

Odbudowa zaufania do sektora ratingowego wymaga od agencji ratingowych publikowania rocznych sprawozdań zapewniających przejrzystość (art. 10 i załącznik I sekcja E część III) i rejestrowania własnych działań (art. 5-7 i załącznik I sekcja B punkty 7-9).

2.5.5 Rejestracja (art. 12-17) i nadzór (art. 19-31)

Działalność agencji ratingowych, których ratingi kredytowe mają być wykorzystywane przez instytucje finansowe do celów określonych w przepisach prawa w celu zachowania zgodności z prawodawstwem wspólnotowym będzie podlegała uprzedniej rejestracji. We wniosku określono warunki i procedurę rejestracji lub wycofania rejestracji. (art. 12-17)

Działalność ratingowa prowadzona przez agencję ratingową w Unii Europejskiej ma konsekwencje dla wszystkich rynków UE, tym samym wszystkie organy regulacyjne w Unii Europejskiej powinny być włączone w proces rejestracji. Wniosek wprowadza pojedynczy punkt rejestracji – CESR, który jest w najlepszej sytuacji do stworzenia punktu kompleksowej obsługi wniosków oraz centralnego punktu informacji i koordynacji dla wszystkich krajowych organów regulacyjnych w UE. Odpowiedzialność za rejestrację agencji ratingowej i za nadzór nad agencją ratingową ponosi właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego, tj. państwa, w którym agencja ratingowa ma swoją siedzibę. Ten właściwy organ znajduje się w najlepszej sytuacji, w znaczeniu fizycznej obecności, aby z bliska nadzorować agencję ratingową. Proponowane są również szczegółowe przepisy dotyczące grup agencji ratingowych. Przy rozpatrywaniu wniosków o rejestrację złożonych przez grupę agencji ratingowych odpowiednie właściwe organy muszą zbadać strukturę grupy i zgodzić się na wyznaczenie koordynatora, który będzie odpowiedzialny za koordynację procesu rejestracji. (art. 14)

W celu pełnienia funkcji pojedynczego punktu kontaktowego, CESR powinien być ściśle włączony w proces rejestracji od samego początku i uprawniony do wystawiania opinii w sprawie dokonania rejestracji lub wycofania rejestracji przez właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego i móc zażądać ponownego zbadania projektów decyzji (art. 17). Rejestracja stanie się skuteczna po opublikowaniu przez Komisję w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (art. 14). Komisja regularnie publikuje uaktualniony wykaz zarejestrowanych agencji ratingowych.

Wniosek stwarza mechanizm zapewniający skuteczne egzekwowanie rozporządzenia. Przyznaje on właściwym organom uprawnienia potrzebne do zapewnienia zgodności agencji ratingowych z przepisami rozporządzenia w całej Wspólnocie. Podczas wykonywania swoich obowiązków właściwe organy nie mogą ingerować w treść ratingów kredytowych (art. 20 ust. 1). W celu zapewnienia skutecznego nadzoru wniosek wymaga szczególnych form współpracy pomiędzy właściwymi organami państw członkowskich na rzecz promocji wspólnej kultury nadzoru. Przewiduje również ściślejszą współpracę w przypadku grupy agencji ratingowych poprzez koordynację czynności nadzorczych przez koordynatora (art. 25). Ze względu na międzynarodową skalę działalności ratingowej konieczne jest również zapewnienie wymiany informacji z państwami spoza UE. (art. 29)

2.6 Wpływ na budżet

Wniosek nie ma wpływu finansowego na budżet Wspólnoty.

2008/0217 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie agencji ratingowych (Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 95,

uwzględniając wniosek Komisji,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego[23],

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu[24],

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Agencje ratingowe odgrywają istotną rolę na globalnych rynkach papierów wartościowych i rynkach bankowości, gdyż ich ratingi są wykorzystywane przez inwestorów, kredytobiorców, emitentów i rządy do podejmowania świadomych decyzji inwestycyjnych i finansowych. Instytucje kredytowe, przedsiębiorstwa inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń prowadzące działalność w dziedzinie ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie, zakłady ubezpieczeń na życie , zakłady reasekuracji, przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) i instytucje pracowniczych programów emerytalnych mogą wykorzystywać te ratingi jako punkt odniesienia do obliczania wymogów kapitałowych na potrzeby wypłacalności lub do obliczania ryzyka swojej działalności inwestycyjnej. Skutkiem tego ratingi kredytowe mają istotny wpływ na zaufanie inwestorów i konsumentów. Kluczowe znaczenie ma zatem zagwarantowanie niezależności, obiektywizmu i najwyższej jakości ratingów kredytowych wykorzystywanych we Wspólnocie.

(2) Większość agencji ratingowych ma obecnie siedziby poza Wspólnotą. Większość państw członkowskich nie reguluje działalności agencji ratingowych lub warunków wystawiania ratingów kredytowych. Pomimo ich dużego znaczenia dla funkcjonowania rynków finansowych agencje ratingowe podlegają prawu wspólnotowemu tylko w ograniczonym stopniu, w szczególności dyrektywie 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie wykorzystywania poufnych informacji i manipulacji na rynku[25]. Ponadto do agencji ratingowych odnoszą się dyrektywa 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe i dyrektywa 2006/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych[26]. Istotne znaczenie ma zatem określenie zasad gwarantujących, że wszystkie ratingi wykorzystywane przez instytucje finansowe regulowane prawem wspólnotowym mają wysoką jakość i są wystawione przez agencje ratingowe podlegające surowym wymogom. Komisją będzie kontynuowała pracę ze swoimi międzynarodowymi partnerami w celu zapewnienia konwergencji zasad mających zastosowanie do agencji ratingowych.

(3) Agencje ratingowe mogą na zasadzie dobrowolności stosować kodeks postępowania dla agencji ratingowych wydany przez Międzynarodową Organizację Komisji Papierów Wartościowych, zwany dalej „kodeksem IOSCO”. W 2006 r. w komunikacie w sprawie agencji ratingowych[27] Komisja zwróciła się do Komitetu Europejskich Organów Nadzoru nad Papierami Wartościowymi, zwanego dalej „CESR”, o monitorowanie zgodności z kodeksem IOSCO oraz o przedstawianie jej corocznych sprawozdań na ten temat.

(4) Rada Europejska na posiedzeniu w dniach 13 i 14 marca 2008 r. uzgodniła zestaw wniosków w reakcji na główne słabości zidentyfikowane w systemie finansowym. Jednym z celów jest poprawa funkcjonowania rynku i systemów bodźców, włącznie z rolą agencji ratingowych.

(5) Uważa się, że agencje ratingowe zawiodły, jeśli chodzi wystarczająco wczesne odzwierciedlenie pogarszających się warunków rynkowych w ich ratingach kredytowych. Błąd ten można najlepiej naprawić stosując środki związane z konfliktem interesów, jakością ratingów kredytowych, przejrzystością agencji ratingowych, ich wewnętrznym zarządzaniem i nadzorem nad działalnością agencji ratingowych. Użytkownicy ratingów kredytowych nie powinni ślepo polegać na ratingach kredytowych. Powinni postarać się przeprowadzić własną analizę i zachować należytą staranność przy korzystaniu z takich ratingów.

(6) Niezbędne jest ustanowienie wspólnych ram dla zasad dotyczących jakości ratingów kredytowych wykorzystywanych przez instytucje finansowe regulowane w ramach zharmonizowanych zasad we Wspólnocie. W przeciwnym razie może wystąpić ryzyko, że państwa członkowskie podejmą rozbieżne środki na szczeblu krajowym. Miałoby to bezpośredni, negatywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego i stworzyłoby przeszkody w jego funkcjonowaniu, ponieważ agencje ratingowe wystawiające ratingi kredytowe do wykorzystania przez instytucje finansowe we Wspólnocie podlegałyby różnym zasadom w różnych państwach członkowskich. Ponadto rozbieżne wymogi w zakresie jakości ratingów mogłyby doprowadzić do różnego poziomu ochrony inwestorów i konsumentów.

(7) W celu uniknięcia ewentualnych konfliktów interesów agencje ratingowe powinny ograniczyć swoje działania do wystawiania ratingów kredytowych. Agencja ratingowa nie powinna mieć możliwości świadczenia usług konsultingowych lub doradczych. W szczególności agencja ratingowa nie powinna wydawać propozycji lub zaleceń dotyczących opracowywania strukturyzowanych instrumentów finansowych. Agencje ratingowe powinny jednak mieć możliwość świadczenia usług dodatkowych, o ile nie powoduje to potencjalnego konfliktu interesów z wystawianiem ratingów kredytowych.

(8) Agencje ratingowe powinny ustanowić odpowiednią politykę wewnętrzną i odpowiednie procedury wewnętrzne dotyczące pracowników przygotowujących ratingi kredytowe, aby zapobiec konfliktom interesów i zapewnić jakość, uczciwość i wnikliwość procesu ratingu i jego przeglądu.

(9) Agencje ratingowe powinny unikać sytuacji, w których występują konflikty interesów i odpowiednio zarządzać takimi konfliktami, gdy są one nieuniknione, w celu zapewnienia swojej niezależności. Agencje ratingowe powinny niezwłocznie ujawniać informacje o konfliktach interesów. Powinny one również rejestrować wszelkie istotne zagrożenia dla niezależności agencji ratingowej lub jej pracowników uczestniczących w procesie ratingu kredytowego wraz z zabezpieczeniami, które zastosowano w celu zmniejszenia tych zagrożeń.

(10) W celu zapewnienia niezależności procesu wystawiania ratingu od interesów gospodarczych agencji ratingowej jako przedsiębiorstwa agencje ratingowe powinny zagwarantować, że w ich zarządzie lub radzie nadzorczej znajdzie się przynajmniej trzech członków niewykonawczych, którzy powinni być niezależni w rozumieniu punktu 13 sekcji III zalecenia Komisji 2005/162/WE dotyczącego roli dyrektorów niewykonawczych lub będących członkami rady nadzorczej spółek giełdowych i komisji rady (nadzorczej)[28]. Ponadto większość członków zarządu lub rady nadzorczej, w tym wszyscy członkowie niezależni, powinni mieć wystarczającą wiedzę specjalistyczną w zakresie usług finansowych.

(11) W celu uniknięcia konfliktów interesów wynagrodzenie niezależnych członków zarządu lub rady nadzorczej nie powinno zależeć od wyników działalności agencji.

(12) Agencja ratingowa powinna przeznaczyć wystarczającą liczbę pracowników posiadających odpowiednią wiedzę i doświadczenie do działalności w zakresie ratingów kredytowych. Agencja ratingowa powinna zapewnić odpowiednie zasoby ludzkie i finansowe do wystawiania ratingów kredytowych oraz ich monitorowania i aktualizowania.

(13) Długotrwałe relacje z tymi samymi ocenianymi podmiotami lub powiązanymi stronami trzecimi mogą zagrozić niezależności analityków i osób zatwierdzających ratingi kredytowe. Dlatego analitycy i osoby zatwierdzające ratingi powinni podlegać mechanizmowi rotacji.

(14) Agencje ratingowe powinny stosować rygorystyczne, systemowe i trwałe metodyki ratingu, pozwalające na uzyskiwanie ratingów, które mogą podlegać zatwierdzeniu w oparciu o doświadczenie historyczne. Agencje ratingowe powinny zagwarantować, że metodyki, modele i podstawowe założenia ratingowe wykorzystywane do ustalania ratingów kredytowych są odpowiednio utrzymywane, aktualne i poddawane kompleksowemu przeglądowi okresowemu. W przypadku, w którym brak wiarygodnych danych lub złożona struktura nowego typu, zwłaszcza strukturyzowane instrumenty finansowe, rodzi poważne wątpliwości co do możliwości wystawienia wiarygodnego ratingu kredytowego przez agencję ratingową, agencja powinna powstrzymać się od wystawiania ratingu kredytowego lub wycofać istniejący rating kredytowy.

(15) W celu zapewnienia odpowiedniej jakości ratingów agencja ratingowa powinna podjąć działania zmierzające do zapewnienia wiarygodności informacji wykorzystywanych przez nią do wystawienia ratingu. W tym celu agencja ratingowa może przewidzieć, między innymi, oparcie się na sprawozdaniach finansowych poddanych niezależnemu audytowi i publicznie ujawnionych informacjach, weryfikację przez uznane strony trzecie, badanie wybranych losowo prób z informacji uzyskanych przez agencję ratingową lub postanowienia umowne wyraźnie wskazujące na odpowiedzialność ocenianego podmiotu lub powiązanych z nim stron trzecich, jeśli informacje dostarczone na mocy umowy są rozmyślnie fałszywe lub wprowadzają w błąd lub jeśli oceniany podmiot lub powiązane z nim strony trzecie nie zachowują należytej staranności w stosunku do dokładności informacji określonej w warunkach umowy.

(16) Metodyki, modele i podstawowe założenia ratingowe wykorzystywane przez agencje ratingowe muszą być regularnie poddawane przeglądowi w celu umożliwienia właściwego odzwierciedlenia zmieniających się warunków na rynkach aktywów podstawowych. W celu zapewnienia przejrzystości, wszelkie istotne zmiany metodyki i praktyk, procedur i procesów agencji ratingowej należy ujawnić zanim zaczną obowiązywać, chyba że wyjątkowe warunki rynkowe wymagają natychmiastowych zmian w ratingu kredytowym.

(17) Agencja ratingowa powinna wskazać odpowiednie ostrzeżenia o ryzyku, włącznie z analizą wrażliwości odpowiednich założeń. Taka analiza powinna wyjaśniać, w jaki sposób różne zmiany na rynku, które zmieniają parametry wbudowane w model, mogą wpływać na zmiany ratingu kredytowego (np. zmienność). Agencja ratingowa powinna zagwarantować, że informacje dotyczące historycznych współczynników niewypłacalności jej kategorii ratingu są weryfikowalne i wymierne oraz stanowią wystarczającą podstawę dla zainteresowanych stron do zrozumienia historycznych wyników każdej kategorii ratingu oraz tego, czy i jak zmieniły się kategorie ratingu. Jeśli charakter ratingu kredytowego lub inne okoliczności sprawiają, że historyczny współczynnik niewypłacalności jest niewłaściwy, nieważny statystycznie lub w inny sposób może wprowadzić w błąd użytkowników ratingu, agencja ratingowa powinna udzielić odpowiednich wyjaśnień. Informacje takie powinny być w miarę możliwości porównywalne ze schematami istniejącymi w sektorze, aby pomóc inwestorom w dokonaniu porównań między wynikami różnych agencji ratingowych.

(18) W pewnych okolicznościach strukturyzowane instrumenty finansowe mogą mieć skutki odmienne od tradycyjnych instrumentów dłużnych przedsiębiorstw. Stosowanie tych samych kategorii ratingu do obu typów instrumentów bez dalszych wyjaśnień mogłoby wprowadzić inwestorów w błąd. Agencje ratingowe powinny odgrywać istotną rolę w zwiększaniu świadomości użytkowników ratingów na temat specyfiki strukturyzowanych produktów finansowych w porównaniu z produktami tradycyjnymi. Z tego względu agencje ratingowe powinny albo stosować różne kategorie ratingu do oceny strukturyzowanych instrumentów finansowych, albo dostarczać dodatkowych informacji na temat odmiennej charakterystyki ryzyka tych produktów.

(19) Agencje ratingowe powinny podjąć środki w celu uniknięcia sytuacji, w których emitenci zwracają się o wstępną ocenę ratingu danego strukturyzowanego instrumentu finansowego do kilku agencji ratingowych, aby zidentyfikować tę, która oferuje najlepszy rating kredytowy dla proponowanej struktury. Emitenci powinni również unikać stosowania takich praktyk.

(20) Agencja ratingowa powinna rejestrować metodykę ratingów i regularnie aktualizować zmiany tej metodyki, jak również rejestrować istotne elementy dialogu pomiędzy

(21) W celu zapewnienia wysokiego poziomu zaufania inwestorów i konsumentów do rynku wewnętrznego, agencje ratingowe wystawiające ratingi kredytowe wykorzystywane do celów określonych w przepisach prawa przez instytucje finansowe we Wspólnocie powinny podlegać rejestracji. Niezbędne jest zatem określenie warunków i procedury rejestracji oraz zawieszenia i wycofania rejestracji.

(22) Agencja ratingowa zarejestrowana przez właściwy organ odpowiedniego państwa członkowskiego powinna mieć prawo do wystawiania ratingów kredytowych w całej Wspólnocie. Konieczne jest zatem utworzenie systemu jednej rejestracji dla każdej agencji ratingowej, która będzie ważna w całej Wspólnocie.

(23) Niektóre agencje ratingowe składają się z kilku podmiotów prawnych, które razem tworzą grupę agencji ratingowych. Podczas rejestrowania każdej agencji ratingowej będącej częścią takiej grupy właściwe organy państw członkowskich, których to dotyczy, powinny koordynować ocenę wniosków złożonych przez agencje ratingowe należące do tej samej grupy.

(24) Konieczne jest utworzenie jednego punktu składania wniosków o rejestrację. CESR powinien otrzymywać wnioski o rejestrację i skutecznie informować właściwe organy we wszystkich państwach członkowskich. Niemniej jednak badanie wniosków o rejestrację powinno być przeprowadzone na szczeblu krajowym przez odpowiedni właściwy organ. W celu skutecznego postępowania z agencjami ratingowymi właściwe organy w ramach CESR powinny utworzyć sieć operacyjną wspieraną przez skuteczną infrastrukturę informatyczną oraz ustanowić podkomitet specjalizujący się w ratingach kredytowych każdej klasy aktywów ocenianych przez agencje ratingowe.

(25) W listopadzie 2008 Komisja powołała grupę wysokiego szczebla, która przyjrzy się przyszłej europejskiej architekturze nadzoru w dziedzinie usług finansowych, włącznie z rolą CESR.

(26) Nadzór nad agencją ratingową powinien być prowadzony przez właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego, a w przypadku grupy agencji ratingowych we współpracy z właściwymi organami innych państw członkowskich w koordynacji ze strony CESR.

(27) W celu utrzymania wysokiego poziomu zaufania inwestorów i konsumentów oraz umożliwienia bieżących kontroli ratingów kredytowych wykorzystywanych przez instytucje finansowe we Wspólnocie od agencji ratingowych z siedzibą poza Wspólnotą należy wymagać utworzenia podmiotu zależnego we Wspólnocie, aby umożliwić skuteczny nadzór nad ich działalnością na terytorium Wspólnoty.

(28) Należy stworzyć mechanizm zapewniający skuteczne egzekwowanie przepisów niniejszego rozporządzenia. Właściwe organy państw członkowskich powinny mieć do dyspozycji środki niezbędne do zagwarantowania, że ratingi przeznaczone do wykorzystania we Wspólnocie są wystawiane zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Ponieważ należy zachować niezależność analityczną agencji ratingowej w procesie wystawiania ratingu kredytowego, właściwe organy nie powinny ingerować w treść ratingów kredytowych i metodyki stosowane przez agencję ratingową do ustalenia ratingu kredytowego.

(29) Państwa członkowskie powinny ze sobą współpracować, aby zapewnić skuteczny nadzór i uniknąć powielania wykonywanych zadań.

(30) Jeśli właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego nie podejmie środków niezbędnych do wyeliminowania nieprawidłowości popełnionych przez agencję ratingową, właściwe organy innych państw członkowskich powinny mieć możliwość interwencji i podjęcia odpowiednich środków.

(31) Konieczne jest zwiększenie konwergencji uprawnień, którymi dysponują właściwe organy w celu osiągnięcia jednakowego stopnia egzekwowania przepisów na całym rynku wewnętrznym.

(32) CESR powinien zapewnić spójność stosowania niniejszego rozporządzenia. Powinien on wzmacniać i ułatwiać współpracę właściwych organów w zakresie działań nadzorczych i przyjąć rolę koordynacyjną w codziennej praktyce nadzorczej. CESR powinien zatem ustanowić mechanizm mediacji w celu ułatwienia stosowania spójnego podejścia przez właściwe organy.

(33) Państwa członkowskie powinny określić zasady stosowania sankcji z tytułu naruszenia przepisów niniejszego rozporządzenia i zapewnić ich wdrożenie. Sankcje powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstarszające.

(34) Wszelka wymiana lub przekazywanie informacji pomiędzy właściwymi organami, innymi organami, instytucjami lub osobami powinny być zgodne z zasadami przekazywania danych osobowych określonymi w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych[29].

(35) Ściślejsze i jaśniejsze ramy prawne działania agencji ratingowych, powinny również ułatwić uciekanie się, w odpowiednich przypadkach, do powództwa cywilnego w stosunku do agencji ratingowych, zgodnie z systemami odpowidzialności cywilnej mającymi zastosowanie w poszczególnych państwach członkowskich.

(36) Środki niezbędne do wdrożenia niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji[30].

(37) Komisja powinna być w szczególności uprawniona do zmiany załączników I i II do rozporządzenia, które określają szczegółowe kryteria oceny zgodności agencji ratingowej z jej obowiązkami w zakresie organizacji wewnętrznej, ustaleń operacyjnych, zasad dotyczących pracowników, prezentacji ratingów kredytowych i ujawniania informacji. Ponieważ środki te mają zakres ogólny i zostały opracowane w celu zmiany tych elementów rozporządzenia, które nie mają zasadniczego znaczenia, muszą one być przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą określoną w art. 5a decyzji 1999/468/WE.

(38) Ponieważ cele podejmowanych działań, a mianowicie zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów i inwestorów poprzez ustanowienie wspólnych ram dla jakości ratingów kredytowych wykorzystywanych przez instytucje finansowe działające na rynku wewnętrznym, nie mogą być zrealizowane w wystarczający sposób przez państwa członkowskie, biorąc pod uwagę obecny brak ustawodawstwa krajowego oraz fakt, że większość istniejących agencji ratingowych ma siedzibę poza Wspólnotą i że tym samym cele te mogą zostać lepiej zrealizowane na szczeblu wspólnotowym, Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzanie nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tych celów,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

TYTUŁ I PRZEDMIOT, ZAKRES I DEFINICJE

Artykuł 1

Przedmiot

Niniejsze rozporządzenie wprowadza wspólne podejście do zapewnienia wysokiej jakości ratingów kredytowych wykorzystywanych we Wspólnocie, przyczyniając się tym samym do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego przy jednoczesnym osiągnięciu wysokiego poziomu ochrony konsumentów i inwestorów. Określa ono warunki wystawiania ratingów kredytowych oraz zasady organizacji i postępowania agencji ratingowych w celu zapewnienia ich niezależności w praktyce i unikania konfliktów interesów.

Artykuł 2

Zakres

1. Niniejsze rozporządzenie stosuje się do ratingów kredytowych przeznaczonych do wykorzystania dla celów określonych w przepisach prawa lub w innym celu przez instytucje kredytowe określone w dyrektywie 2006/48/WE, przedsiębiorstwa inwestycyjne określone w dyrektywie 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady[31], zakłady ubezpieczeń prowadzące działalność w dziedzinie ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie podlegające dyrektywie Rady 73/239/EWG[32], zakłady ubezpieczeń na życie określone w dyrektywie 2002/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady[33], zakłady reasekuracji określone w dyrektywie 2005/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady[34], przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) określone w dyrektywie [2009/XX/WE[35]] lub instytucje pracowniczych programów emerytalnych określone w dyrektywie 2003/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady[36] i ujawnianych publicznie lub rozpowszechnianych w ramach subskrypcji.

2. Niniejszego rozporządzenia nie stosuje się do prywatnych ratingów kredytowych. Niniejszego rozporządzenia nie stosuje się do ratingów kredytowych wystawianych przez instytucje publiczne, których ratingi kredytowe nie są ujawniane publicznie i nie są opłacane przez oceniany podmiot.

Artykuł 3

Definicje

1. Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

a) „rating kredytowy” oznacza opinię na temat zdolności kredytowej danego podmiotu, zobowiązania kredytowego, dłużnego lub podobnego instrumentu finansowego lub emitenta takich zobowiązań, wystawioną przy wykorzystaniu uznanego i zdefiniowanego systemu rankingowego kategorii ratingowych;

b) „agencja ratingowa” oznacza osobę prawną, której stałą i główną działalnością jest wystawianie ratingów kredytowych;

c) „macierzyste państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie, w którym agencja ratingowa ma swoją siedzibę;

d) „analityk” oznacza osobę, która wykonuje funkcje analityczne niezbędne do wystawienia ratingu kredytowego;

e) „oceniany podmiot” oznacza osobę prawną, której zdolność kredytowa jest wprost lub nie wprost oceniana w ramach ratingu kredytowego, bez względu na to, czy zamówiła ona taki rating, czy nie, oraz czy dostarczyła informacji do wydania takiego ratingu kredytowego;

f) „kategoria ratingu” oznacza symbol ratingu stosowany do identyfikacji różnych ratingów kredytowych dla każdej klasy ratingów kredytowych w celu rozróżnienia między różnymi charakterystykami ryzyka różnych rodzajów ocenianych podmiotów, emitentów i instrumentów finansowych;

g) „powiązana strona trzecia” oznacza inicjatora, organizatora, sponsora, podmiot obsługujący lub każdy inny podmiot, który współdziała z agencją ratingową w imieniu ocenianego podmiotu, włącznie z wszystkimi osobami bezpośrednio lub pośrednio z nim związanymi poprzez kontrolę;

h) „kontrola” oznacza relację między jednostką dominującą a jednostką zależną określoną w art. 1 dyrektywy Rady 83/349/EWG[37], lub podobną relację między osobą fizyczną lub prawną a jednostką;

i) „instrumenty finansowe” oznaczają instrumenty wymienione w sekcji C załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE;

j) „strukturyzowany instrument finansowy” oznacza instrument będący wynikiem transakcji sekurytyzacyjnej lub programu sekurytyzacyjnego, o których mowa w art. 4 pkt 36 dyrektywy 2006/48/WE;

k) „grupa agencji ratingowych” oznacza grupę jednostek składającą się z jednostki dominującej i jej jednostek zależnych w rozumieniu art. 1 i 2 dyrektywy Rady 83/349/EWG[38], jak również jednostki połączone między sobą relacją w rozumieniu art. 12 ust. 1 dyrektywy 83/349/EWG, których stałą i główną działalnością jest wystawianie ratingów kredytowych.

2. Do celów ust. 1 lit. a) ratingów kredytowych nie uznaje się za zalecenia w rozumieniu art. 1 ust. 3 dyrektywy Komisji 2003/125/WE[39].

Artykuł 4

Wykorzystanie ratingów kredytowych

Instytucje kredytowe, przedsiębiorstwa inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń prowadzące działalność w dziedzinie ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie, zakłady ubezpieczeń na życie i zakłady reasekuracji, przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe i instytucje pracowniczych programów emerytalnych, o których mowa w art. 2 mogą wykorzystywać do celów określonych w przepisach prawa wyłącznie ratingi kredytowe wystawione przez agencje ratingowe z siedzibą we Wspólnocie i zarejestrowane zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

Przedsiębiorstwa inwestycyjne i instytucje kredytowe, o których mowa w art. 1 dyrektywy 2004/39/WE nie powinny wykonywać zleceń swoich klientów w odniesieniu do instrumentów finansowych, które zostały poddane ratingowi, jeżeli ratingi kredytowe nie zostały wystawione przez agencje ratingowe zarejestrowane zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

TYTUŁ II

WYSTAWIANIE RATINGÓW KREDYTOWYCH

Artykuł 5

Niezależność i unikanie konfliktów interesów

1. Agencja ratingowa gwarantuje, że na wystawienie ratingu kredytowego nie ma wpływu żaden istniejący lub potencjalny konflikt interesów lub powiązanie gospodarcze, w którym uczestniczy agencja kredytowa wystawiająca dany rating kredytowy, jej kierownictwo, pracownicy lub inne osoby bezpośrednio lub pośrednio z nią związane poprzez kontrolę.

2. W celu zapewnienia zgodności z przepisami ust. 1 agencja ratingowa musi przestrzegać wymogów określonych w sekcji A i B załącznika I.

Artykuł 6

Pracownicy

1. Agencja ratingowa gwarantuje, że pracownicy bezpośrednio uczestniczący w procesie wystawiania ratingu kredytowego posiadają odpowiednią wiedzę i doświadczenie do przydzielonych im obowiązków.

2. Agencja ratingowa gwarantuje, że pracownicy bezpośrednio uczestniczący w procesie wystawiania ratingu kredytowego nie mogą inicjować lub uczestniczyć w negocjacjach dotyczących opłat lub płatności z żadnym ocenianym podmiotem, powiązaną stroną trzecią lub osobą bezpośrednio lub pośrednio z nią związaną poprzez kontrolę.

3. Agencja ratingowa gwarantuje, że pracownicy bezpośrednio uczestniczący w procesie wystawiania ratingu kredytowego spełniają wymogi określone w sekcji C załącznika I.

4. Agencja ratingowa gwarantuje, że analitycy i osoby zatwierdzające ratingi kredytowe nie uczestniczą w świadczeniu usług ratingowych na rzecz tego samego ocenianego podmiotu lub powiązanych z nim stron trzecich przez okres przekraczający cztery lata. W tym celu agencja ustanawia mechanizm rotacji w stosunku do tych analityków i osób.

Okres, po upływie którego analitycy i osoby zatwierdzające ratingi kredytowe mogą uczestniczyć w świadczeniu usług ratingowych na rzecz ocenianego podmiotu lub powiązanych z nim stron trzecich, o których mowa w akapicie pierwszym, nie może być krótszy niż dwa lata.

5. Ustępu 4 nie stosuje się do agencji ratingowej, która zatrudnia mniej niż 50 pracowników i podejmuje środki w celu zapewnienia bezstronności analityków w relacjach z ocenianym podmiotem lub powiązanymi z nim stronami trzecimi.

6. Wynagrodzenie i ocena pracy analityków i osób zatwierdzających ratingi kredytowe nie zależy od wysokości przychodów uzyskiwanych przez agencję ratingową od ocenianych podmiotów lub powiązanych stron trzecich, na rzecz których usługi świadczy dany analityk lub osoba zatwierdzająca ratingi kredytowe.

Artykuł 7

Metodyki ratingu

1. Agencja ratingowa ujawnia opinii publicznej metodyki, modele i podstawowe założenia ratingowe wykorzystywane przez nią w procesie wystawiania ratingu.

2. Agencja ratingowa gwarantuje, że wystawiane i rozpowszechniane przez nią ratingi kredytowe są oparte na analizie wszystkich dostępnych jej informacji, które są istotne ze względu na stosowane przez nią metodyki ratingu. Podejmuje ona wszelkie niezbędne środki, aby informacje przez nią wykorzystywane przy wystawianiu ratingu kredytowego miały wystarczająco dobrą jakość i pochodziły z wiarygodnego źródła.

3. Jeśli agencja ratingowa korzysta z istniejącego ratingu kredytowego lub ratingów kredytowych przygotowanych przez inną agencję ratingową i dotyczących aktywów bazowych lub strukturyzowanych instrumentów finansowych, nie może ona odmówić wystawienia ratingu kredytowego podmiotu lub instrumentu finansowego z powodu tego, że część podmiotu lub instrumentu finansowego została wcześniej oceniona przez inną agencję ratingową.

Agencja ratingowa rejestruje wszystkie przypadki, w których w procesie wystawiania ratingu kredytowego obniża ona istniejące ratingi kredytowe przygotowane przez inną agencję ratingową i dotyczące aktywów bazowych lub strukturyzowanych instrumentów finansowych oraz podaje uzasadnienie obniżenia ratingu.

4. Agencja ratingowa monitoruje ratingi kredytowe i w razie potrzeby poddaje je przeglądowi. Agencja ratingowa wprowadza wewnętrzne ustalenia w celu monitorowania wpływu zmian warunków makroekonomicznych lub warunków panujących na rynkach finansowych na ratingi kredytowe.

5. W przypadku, w którym metodyki ratingu, modele lub podstawowe założenia ratingu ulegają zmianie agencja ratingowa:

a) niezwłocznie ujawnia prawdopodobny zakres ratingów kredytowych, na które będą miały wpływ te zmiany, korzystając z tych samych środków komunikacji, które były wykorzystane do rozpowszechnienia dotkniętych zmianami ratingów kredytowych;

b) dokonuje przeglądu ratingów kredytowych tak szybko, jak to możliwe i nie później niż w ciągu 6 miesięcy od zmian, a w międzyczasie poddaje te ratingi obserwacji;

c) dokonuje ponownego ratingu wszystkich ratingów kredytowych powstałych w oparciu o te metodyki, modele lub założenia.

Artykuł 8

Ujawnianie i prezentacja ratingów kredytowych

1. Agencja ratingowa nieselektywnie i terminowo ujawnia wszystkie ratingi kredytowe, jak również decyzje o przerwaniu dokonywania ratingu kredytowego.

Pierwszego akapitu nie stosuje się do ratingów kredytowych rozpowszechnianych w formie subskrypcji.

2. Ratingi kredytowe prezentowane są zgodnie z wymogami określonymi w sekcji D załącznika I.

3. Przy wystawianiu ratingu kredytowego dla strukturyzowanych instrumentów finansowych agencja ratingowa gwarantuje, że:

a) kategorie ratingów kredytowych, które można zastosować do strukturyzowanych instrumentów finansowych, są wyraźnie odróżnione od kategorii ratingu, które można wykorzystać do oceny innych typów ocenianych podmiotów lub instrumentów finansowych; lub

b) publikuje sprawozdanie zawierające szczegółowy opis metodyki ratingu zastosowanej do określenia ratingu kredytowego i wyjaśnienie, w jaki sposób różni się ona od określania ratingów dla innych rodzajów ocenianego podmiotu lub instrumentu finansowego oraz jak ryzyko kredytowe związane ze strukturyzowanym instrumentem finansowym różni się od ryzyka związanego z innym rodzajem ocenianego podmiotu lub instrumentu finansowego.

4. Agencja ratingowa ujawnia swoją politykę i procedury dotyczące niezamówionych ratingów kredytowych.

5. Przy wystawianiu niezamówionego ratingu kredytowego agencja ratingowa zaznacza w ratingu kredytowym, że oceniany podmiot lub powiązana strona trzecia nie uczestniczyli w procesie ratingu kredytowego, a agencja ratingowa nie miała dostępu do ksiąg i innych istotnych dokumentów wewnętrznych ocenianego podmiotu lub powiązanej z nim strony trzeciej.

Niezamówione ratingi kredytowe identyfikuje się poprzez przypisanie im innej kategorii ratingu.

Artykuł 9

Ogólne i okresowe ujawnianie informacji

1. Agencja ratingowa ujawnia w pełni i publicznie oraz niezwłocznie aktualizuje informacje dotyczące elementów określonych w załączniku I sekcja E część I.

2. Agencje ratingowe udostępniają w centralnym repozytorium utworzonym przez CESR informacje na temat ich historycznych wyników i informacje o wcześniejszej działalności ratingowej. Repozytorium jest publicznie dostępne.

3. Agencja ratingowa udostępnia corocznie właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego informacje dotyczące elementów określonych w załączniku I sekcja E część II punkt 2. Właściwe organy państwa członkowskiego nie ujawniają tych informacji.

Artykuł 10

Sprawozdanie w sprawie przejrzystości

Agencja ratingowa publikuje corocznie sprawozdanie w sprawie przejrzystości, które zawiera informacje dotyczące elementów określonych w załączniku I sekcja E część III. Agencja ratingowa publikuje roczne sprawozdanie najpóźniej w ciągu trzech miesięcy od zakończenia każdego roku obrotowego i zapewnia jego dostępność na stronie internetowej agencji przez co najmniej pięć lat.

Artykuł 11

Opłaty za publiczne ujawnienie informacji

Agencja ratingowa nie może pobierać opłaty za informacje udostępnione zgodnie z art. 7 do 10.

TYTUŁ IIINADZÓR NAD DZIAŁALNOŚCIĄ RATINGOWĄ

ROZDZIAŁ I PROCEDURA REJESTRACJI

Artykuł 12

Wymogi dotyczące rejestracji

1. Agencja ratingowa może wystąpić z wnioskiem o rejestrację w celu zapewnienia możliwości wykorzystywania jej ratingów kredytowych do celów określonych w przepisach prawa przez instytucje kredytowe, przedsiębiorstwa inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń prowadzące działalność w dziedzinie ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie, zakłady ubezpieczeń na życie i zakłady reasekuracji, przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) i instytucje pracowniczych programów emerytalnych, o których mowa w art. 2, pod warunkiem, że jest osobą prawną z siedzibą na terytorium Wspólnoty.

2. Rejestracja jest ważna na całym terytorium Wspólnoty po publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zgodnie z art. 15 ust. 3.

3. Zarejestrowana agencja ratingowa spełnia w każdym czasie warunki pierwszej rejestracji.

Agencje ratingowe zgłaszają właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego wszelkie istotne zmiany w warunkach pierwszej rejestracji.

4. Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego rejestruje agencję ratingową, jeśli spełnia ona warunki wystawiania ratingów kredytowych określone w niniejszym rozporządzeniu.

5. Właściwe organy nie mogą narzucać dodatkowych wymogów dotyczących rejestracji, które nie są przewidziane w niniejszym rozporządzeniu.

Artykuł 13

Wniosek o rejestrację

1. Agencja ratingowa składa wniosek o rejestrację do CESR. Wniosek zawiera informacje dotyczące elementów określonych w załączniku II.

2. Wniosek o rejestrację może złożyć grupa agencji ratingowych. W takim przypadku członkowie grupy upoważniają jednego z członków grupy do złożenia wniosku do CESR w imieniu grupy. Upoważniona agencja ratingowa dostarcza informacji dotyczących elementów określonych w załączniku II w odniesieniu do każdego członka grupy.

3. W ciągu 10 dni od otrzymania wniosku CESR przekazuje wniosek do właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego i informuje właściwe organy innych państw członkowskich o przekazaniu tego wniosku.

Artykuł 14

Rozpatrzenie wniosku przez właściwe organy

1. W ciągu 10 dni od otrzymania wniosku o rejestrację właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego sprawdza, czy wniosek jest kompletny.

Jeśli wniosek nie jest kompletny, właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego wyznacza termin dostarczenia dodatkowych informacji przez agencję ratingową.

2. Po otrzymaniu kompletnego wniosku właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego przekazuje wniosek do właściwych organów innych państw członkowskich i do CESR.

3. Jeśli wniosek o rejestrację składa grupa agencji ratingowych właściwe organy zainteresowanych macierzystych państw członkowskich ściśle współpracują w procesie rejestracji. Wybierają one spośród siebie koordynatora biorąc pod uwagę następujące kryteria:

a) miejsce, w którym grupa agencji ratingowych prowadzi lub planuje prowadzić najważniejszą część swojej działalności ratingowej we Wspólnocie;

b) miejsce, w którym grupa agencji ratingowych uzyskuje lub oczekuje się, że będzie uzyskiwać większą część przychodów grupy.

4. Koordynator koordynuje rozpatrywanie wniosku złożonego przez grupę agencji ratingowych i zapewnia dostarczenie właściwym organom wszystkich informacji potrzebnych do rozpatrzenia wniosku.

5. W przypadku wniosku o rejestrację złożonego przez agencję ratingową właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego rozpatruje wniosek i przygotowuje opinię w sprawie zgody na rejestrację lub odmowy rejestracji.

W przypadku wniosku o rejestrację złożonego przez grupę agencji ratingowych właściwe organy macierzystych państw członkowskich wspólnie rozpatrują wniosek o rejestrację i dokonują uzgodnień w sprawie zgody na rejestrację lub odmowy rejestracji.

Artykuł 15

Decyzja w sprawie rejestracji agencji ratingowej

1. W ciągu 40 dni od otrzymania kompletnego wniosku i przed rejestracją właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego przekazuje CESR uzasadniony projekt decyzji w sprawie zgody na rejestrację lub odmowy rejestracji. W przypadku wniosku złożonego przez grupę agencji ratingowych koordynator przekazuje CESR wynik wspólnej oceny.

W ciągu 15 dni od otrzymania tej informacji CESR wyraża swoją opinię w sprawie wniosku. CESR może zwrócić się do właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego o ponowne rozpatrzenie projektu decyzji w sprawie rejestracji, jeśli uznaje, że warunki niezbędne do rejestracji określone w tytule II nie zostały spełnione lub o ponowne rozpatrzenie decyzji w sprawie odmowy rejestracji, jeśli uznaje, że warunki niezbędne do rejestracji określone w tytule II zostały spełnione.

2. Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego podejmuje decyzję w ciągu 15 dni od otrzymania opinii CESR. W przypadku niezastosowania się do opinii CESR przez właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego organ ten uzasadnia swoją decyzję. W przypadku braku opinii właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego podejmuje decyzję w ciągu 30 dni od dnia przekazania CESR projektu decyzji w sprawie rejestracji, o którym mowa w ust. 1. W przypadku grupy agencji ratingowych właściwy organ każdego macierzystego państwa członkowskiego podejmuje decyzję na podstawie wyniku wspólnej oceny, o której mowa w art. 14 ust. 5.

W ciągu 10 dni od podjęcia decyzji w sprawie zgody na rejestrację lub odmowy rejestracji informuje się o tym zainteresowane agencje ratingowe, bez względu na to, czy zostały one zarejestrowane czy nie. Jeśli właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego odmawia rejestracji agencji ratingowej, podaje zainteresowanej agencji ratingowej powody odmowy w decyzji w sprawie odmowy rejestracji.

3. Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego zawiadamia o dokonanej rejestracji Komisję Europejską, CESR i inne właściwe organy.

W ciągu 30 dni od otrzymania zawiadomienia przez właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego Komisja Europejska publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej uaktualnioną listę agencji ratingowych zarejestrowanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

Artykuł 16

Opłata rejestracyjna

Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego może pobrać od agencji ratingowej opłatę rejestracyjną. Opłata rejestracyjna jest proporcjonalna do kosztów postępowania w danym państwie członkowskim.

Artykuł 17

Wycofanie rejestracji

1. Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego wycofuje rejestrację agencji ratingowej, jeśli agencja ratingowa:

a) wyraźnie zrzeka się rejestracji lub nie przedstawiła żadnych ratingów kredytowych za poprzednie sześć miesięcy;

b) uzyskała rejestrację dopuszczając się poświadczenia nieprawdy lub w inny niezgodny z prawem sposób;

c) przestała spełniać warunki, na podstawie których została zarejestrowana;

d) naruszyła postanowienia niniejszego rozporządzenia dotyczące warunków funkcjonowania agencji ratingowych.

2. Właściwe organy macierzystych państw członkowskich agencji ratingowych należących do grupy ściśle ze sobą współpracują. Dokonują one wspólnej oceny koordynowanej przez koordynatora. Uzgadniają, czy istnieje konieczność wycofania rejestracji. Właściwy organ każdego macierzystego państwa członkowskiego podejmuje decyzję na podstawie tego uzgodnienia.

3. CESR lub właściwy organ innego państwa członkowskiego, w którym wykorzystuje się ratingi kredytowe wystawiane przez daną agencję ratingową, może zwrócić się do właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego o zbadanie, czy spełnione są warunki wycofania rejestracji. W przypadku, w którym właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego postanawia nie wycofywać rejestracji agencji ratingowej, organ ten uzasadnia swoją decyzję.

4. Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego zawiadamia Komisję Europejską, CESR i inne właściwe organy o wycofaniu rejestracji, które wchodzi w życie ze skutkiem natychmiastowym w całej Wspólnocie.

W ciągu 30 dni od zawiadomienia przez właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego Komisja Europejska publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej uaktualnioną listę agencji ratingowych, których rejestracja została wycofana.

ROZDZIAŁ II CESR I WŁAŚCIWE ORGANY

Artykuł 18

Komitet Europejskich Organów Nadzoru nad Papierami Wartościowymi

1. CESR doradza właściwym organom w przypadkach określonych w niniejszym rozporządzeniu. Właściwe organy uwzględniają jego opinie przed podjęciem wszelkich ostatecznych decyzji na podstawie niniejszego rozporządzenia.

2. Do dnia [w ciągu jednego roku od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia ] CESR wydaje wytyczne dotyczące:

a) procesu rejestracji oraz ustaleń w sprawie koordynacji działań właściwych organów i CESR.

b) praktyk i działań właściwych organów w zakresie egzekwowania przepisów;

c) wspólnych standardów prezentacji informacji ujawnianych przez agencje ratingowe zgodnie z art. 9 ust. 2 oraz załącznikiem I, sekcja E, część II, pkt 1.

3. Do dnia [w ciągu jednego roku od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] , a następnie co roku publikuje sprawozdanie dotyczące stosowania niniejszego rozporządzenia.

4. W stosownych przypadkach CESR współpracuje z Komitetem Europejskich Organów Nadzoru Bankowego ustanowionym decyzją Komisji 2004/5/WE[40] oraz Komitetem Europejskich Inspektorów ds. Ubezpieczeń i Emerytur Pracowniczych ustanowionym decyzją Komisji 2004/6/WE[41].

Artykuł 19

Właściwe organy

1. Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ do celów niniejszego rozporządzenia.

2 Właściwe organy dysponują odpowiednią liczbą pracowników umożliwiającą stosowanie niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 20

Uprawnienia właściwych organów

1. Podczas wykonywania swoich obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia właściwe organy państw członkowskich nie mogą ingerować w treść ratingów kredytowych.

2. Dla potrzeb wypełniania swoich obowiązków właściwe organy posiadają wszelkie uprawnienia nadzorcze i dochodzeniowe niezbędne do pełnienia swoich funkcji. Właściwe organy wykonują swoje uprawnienia:

a) bezpośrednio;

b) we współpracy z innymi organami; lub

c) poprzez składanie wniosków do właściwych organów sądowych.

3. Właściwe organy państw członkowskich posiadają następujące uprawnienia:

a) dostęp do wszelkiego rodzaju dokumentów w dowolnej formie i otrzymywanie lub pobieranie ich kopii;

b) możliwość zażądania informacji od dowolnej osoby i w razie konieczności wezwania i przesłuchania danej osoby w celu uzyskania informacji;

c) przeprowadzanie zapowiedzianych lub niezapowiedzianych kontroli na miejscu;

d) możliwość zażądania rejestrów połączeń telefonicznych i przesyłu danych.

Artykuł 21

Środki nadzoru

1. Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego może podjąć następujące środki:

a) wycofanie rejestracji zgodnie z art. 17;

b) nałożenie tymczasowego zakazu wystawiania ratingów kredytowych, obowiązującego w całej Wspólnocie;

c) nałożenie zawieszenia wykorzystywania ratingów kredytowych, obowiązującego w całej Wspólnocie;

d) przyjęcie odpowiednich środków mających na celu zagwarantowanie, że agencje ratingowe nadal spełniają wymogi prawne;

e) wydawanie publicznych zawiadomień w przypadku naruszenia przez agencję ratingową obowiązków ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu;

f) przekazywanie spraw do właściwych jurysdykcji w celu wszczęcia postępowania karnego.

2. Właściwe organy nie mogą korzystać z uprawnień przewidzianych w ust. 1 i w art. 22 zanim nie przekażą CESR projektu decyzji z uzasadnieniem. CESR przedstawia swoją opinię na temat projektu decyzji w terminie 15 dni od dnia otrzymania projektu.

Akapit pierwszy nie ma zastosowania w nagłych przypadkach, szczególnie w sytuacji zagrażającej sprawnemu funkcjonowaniu rynków finansowych. W takim przypadku właściwy organ niezwłocznie powiadamia CESR o podjętej decyzji.

Artykuł 22

Działania właściwych organów innych niż właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego

Jeśli właściwy organ danego państwa członkowskiego ma podstawy do tego, aby uznać, że działająca na jego terytorium zarejestrowana agencja ratingowa narusza obowiązki wynikające z niniejszego rozporządzenia, informuje o tym właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego.

Jeśli, po dyskusji między zainteresowanymi właściwymi organami, właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego odmawia podjęcia działań lub nie ma możliwości podjęcia skutecznych środków, lub jeśli mimo podjęcia środków przez właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego okażą się one nieodpowiednie do celów ochrony interesów inwestorów zainteresowanego państwa członkowskiego lub prawidłowego funkcjonowania rynków, właściwy organ tego państwa członkowskiego może podjąć wszystkie odpowiednie środki, z wyjątkiem środków, w których mowa w art. 21 ust. 1 lit. a), b) i c). Przed podjęciem takich środków zasięga się opinii CESR.

ROZDZIAŁ III WSPÓŁPRACA MIĘDZY WŁAŚCIWYMI ORGANAMI

Artykuł 23

Zobowiązanie do podejmowania współpracy

Właściwe organy państw członkowskich współpracują ze sobą wtedy, gdy jest to konieczne dla celów niniejszego rozporządzenia, w tym w przypadkach, w których postępowanie podlegające dochodzeniu nie stanowi naruszenia przepisów obowiązujących w zainteresowanym państwie członkowskim.

Artykuł 24

Współpraca w przypadku wniosku o przeprowadzenie kontroli na miejscu lub dochodzenia

1. Właściwy organ jednego państwa członkowskiego może zwrócić się do właściwego organu innego państwa członkowskiego o pomoc w zakresie kontroli na miejscu lub dochodzenia.

Właściwy organ informuje CESR o wszelkich wnioskach, o których mowa w akapicie pierwszym. W przypadku dochodzenia lub kontroli o zasięgu transgranicznym, CESR może przejąć koordynację nad tym dochodzeniem lub kontrolą.

2. Jeśli właściwy organ otrzyma ze strony właściwego organu innego państwa członkowskiego wniosek o przeprowadzenie kontroli na miejscu lub dochodzenia, podejmuje którekolwiek z następujących czynności:

a) przeprowadza kontrolę na miejscu lub dochodzenie samodzielnie;

b) zezwala na udział właściwego organu, który złożył wniosek w kontroli na miejscu lub dochodzeniu;

c) zezwala na samodzielne przeprowadzenie kontroli na miejscu lub dochodzenia przez właściwy organowi, który złożył wniosek;

d) wyznacza audytorów lub rzeczoznawców do przeprowadzenia kontroli na miejscu lub dochodzenia;

e) dzieli się realizacją konkretnych zadań w ramach działań nadzorczych z innymi właściwymi organami.

Artykuł 25

Współpraca właściwych organów w przypadku grupy agencji ratingowych

1. W przypadku grupy agencji ratingowych, o której mowa w art. 14 ust. 3, właściwe organy zainteresowanych macierzystych państw członkowskich konsultują się ze sobą przed podjęciem środków zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

2. Działania właściwych organów zainteresowanych macierzystych państw członkowskich planuje i koordynuje koordynator, o którym mowa w art. 14 ust. 3.

3. Koordynator i właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich przyjmują ustalenia w sprawie koordynacji w odniesieniu do następujących elementów:

a) informacje będące przedmiotem wymiany między właściwymi organami;

b) przypadki wymagające wzajemnego konsultowania się właściwych organów;

c) przypadki, w których właściwe organy przekazują zadania związane z nadzorem zgodnie z art. 24.

Artykuł 26

Przekazywanie zadań między właściwymi organami

Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego może przekazać którekolwiek ze swoich zadań właściwemu organowi innego państwa członkowskiego pod warunkiem zawarcia umowy z tym organem. Przekazywanie zadań nie ma na celu wywierania wpływu na zakres odpowiedzialności wyznaczonego właściwego organu.

Artykuł 27

Mediacja

1. CESR ustanawia mechanizm mediacji, którego celem jest pomoc w opracowaniu wspólnego stanowiska zainteresowanych właściwych organów.

2. W przypadku braku porozumienia między właściwymi organami w sprawie oceny lub działania na podstawie niniejszego rozporządzenia właściwe organy kierują sprawę do CESR w celu przeprowadzenia mediacji. Właściwe organy uwzględniają opinię CESR.

Artykuł 28

Tajemnica zawodowa

1. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej ma zastosowanie do wszystkich osób, które pracują lub pracowały dla danego właściwego organu lub dla organu lub osoby, którym ten właściwy organ przekazał zadania, włącznie zatrudnionymi przez właściwy organ audytorami i rzeczoznawcami. Informacje objęte tajemnicą zawodową nie mogą być ujawniane żadnej innej osobie ani organowi, chyba że jest to konieczne dla potrzeb prowadzenia postępowania sądowego.

2. Wszystkie informacje wymieniane między właściwymi organami na podstawie niniejszego rozporządzenia uznaje się za poufne, chyba że w momencie ich przekazania właściwy organ oświadczy, iż informacje te mogą być ujawnione lub ich ujawnienie jest konieczne dla potrzeb prowadzenia postępowania sądowego.

ROZDZIAŁ IV WSPÓŁPRACA Z KRAJAMI TRZECIMI

Artykuł 29

Umowa o wymianie informacji

Właściwe organy mogą zawierać umowy o wymianie informacji z właściwymi organami krajów trzecich, tylko jeśli ujawniane informacje są objęte gwarancjami zachowania tajemnicy zawodowej co najmniej równoważnymi z gwarancjami określonymi w art. 28. Celem takiej wymiany informacji musi być wykonanie zadań tych właściwych organów.

W odniesieniu do przekazywania danych osobowych do kraju trzeciego państwa członkowskie stosują przepisy dyrektywy 95/46/WE.

Artykuł 30

Ujawnianie informacji

Właściwy organ państwa członkowskiego może ujawnić informacje otrzymane od właściwego organu innego państwa członkowskiego lub od właściwych organów krajów trzecich, tylko jeśli właściwy organ zainteresowanego państwa członkowskiego uzyskał wyraźną zgodę właściwego organu, który przekazał informacje oraz, w stosownych przypadkach, informacje są ujawniane wyłącznie do celów, na które ten właściwy organ wyraził zgodę.

TYTUŁ IVKARY, PROCEDURA KOMITETOWA, SPRAWOZDAWCZOŚĆ, PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

ROZDZIAŁ I Kary, procedura komitetowa i sprawozdawczość

Artykuł 31

Kary

Państwa członkowskie ustanawiają zasady dotyczące kar stosowanych w przypadku naruszeń przepisów niniejszego rozporządzenia i podejmują wszystkie niezbędne środki w celu zapewnienia ich wykonania. Kary obejmują przynajmniej poważne uchybienia zawodowe i brak należytej staranności. Przewidziane kary muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

Państwa członkowskie zawiadamiają Komisję o tych przepisach najpóźniej do dnia [sześć miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia ], a także zawiadamiają ją niezwłocznie o wszelkich dalszych zmianach mających wpływ na te przepisy.

Artykuł 32

Zmiany w załącznikach

Komisja może wprowadzać zmiany w załącznikach w celu uwzględnienia zmian sytuacji na rynkach finansowych, szczególnie w zakresie nowych instrumentów finansowych oraz w związku z konwergencją praktyk nadzoru.

Środki te, opracowane w celu zmiany elementów niniejszego rozporządzenia, które nie mają zasadniczego znaczenia, powinny zostać przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą określoną w art. 33 ust. 2.

Artykuł 33

Procedura komitetowa

1. Komisję wspomaga Europejski Komitet Papierów Wartościowych ustanowiony na mocy decyzji Komisji 2001/528/WE[42].

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu, stosuje się art. 5a ust. 1-4 i art. 7 decyzji 1999/468/WE, z uwzględnieniem przepisów jej art. 8.

Artykuł 34

Sprawozdanie

Do dnia [trzy miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia ] Komisja przeprowadza ocenę stosowania niniejszego rozporządzenia, w tym ocenę zaufania do agencji ratingowych we Wspólnocie i odpowiedniego charakteru wynagrodzenia wypłacanego agencji ratingowej przez oceniany podmiot (model „emitent płaci”) oraz przedstawia sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej.

ROZDZIAŁ II Przepisy przejściowe i końcowe

Artykuł 35

Przepis przejściowy

Agencje ratingowe prowadzące działalność na terytorium Wspólnoty przed dniem [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] są zobowiązane do podjęcia wszelkich niezbędnych środków w celu uzyskania zgodności z niniejszym rozporządzeniem oraz złożenia wniosku o rejestrację do dnia [sześć miesięcy po wejściu z życie niniejszego rozporządzenia] .

W przypadku odmowy rejestracji, agencje ratingowe, o których mowa w akapicie pierwszym, zaprzestają wystawiania ratingów kredytowych.

Artykuł 36

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej .

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia [wstawić dokładną datę; sześć miesięcy od dnia wejścia w życie].

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia [...]

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

Przewodniczący Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK I

NIEZALEŻNOŚĆ I UNIKANIE KONFLIKTÓW INTERESÓW

Sekcja A

Wymagania organizacyjne

1. Agencja ratingowa posiada zarząd lub radę nadzorczą odpowiedzialne za zapewnienie:

a) niezależności procesu wystawiania ratingu;

b) właściwej identyfikacji i ujawniania konfliktów interesów oraz zarządzania konfliktami interesów;

c) spełnienia przez agencję ratingową pozostałych wymogów niniejszego rozporządzenia.

2. Agencja ratingowa zorganizowana jest w taki sposób, aby zagwarantować, że interesy gospodarcze przedsiębiorstwa nie mają wpływu na niezależność i dokładność procesu wystawiania ratingu.

Kierownictwo wyższego szczebla agencji ratingowej, zgodnie z definicją art. 2 ust. 9 dyrektywy Komisji 2006/73/WE[43], charakteryzuje się dobrą reputacją i wystarczającymi kwalifikacjami i doświadczeniem oraz zapewnia należyte i ostrożne zarządzanie agencją ratingową.

W skład zarządu lub rady nadzorczej agencji ratingowej wchodzi co najmniej trzech członków niewykonawczych, którzy są niezależni. Wynagrodzenie niezależnych członków zarządu lub rady nadzorczej nie jest powiązane z wynikami działalności gospodarczej agencji ratingowej i jest ustalane na poziomie zapewniającym niezależność oceny tych członków. Długość kadencji niezależnych członków zarządu lub rady nadzorczej jest ustalona z góry na okres nieprzekraczający pięciu lat; kadencja nie jest odnawialna. Zwolnienie niezależnych członków zarządu lub rady nadzorczej ma miejsce jedynie w przypadku poważnego uchybienia lub braku wyników w pracy zawodowej.

Większość członków zarządu lub rady nadzorczej, w tym wszyscy członkowie niezależni, ma wystarczającą wiedzę specjalistyczną w zakresie usług finansowych. Co najmniej jeden niezależny członek zarządu lub rady posiada dogłębną wiedzę i doświadczenie zdobyte na wyższym poziomie zarządzania na rynkach kredytów strukturyzowanych i sekurytyzacji.

Oprócz ogólnej odpowiedzialności zarządu lub rady nadzorczej na niezależnych członkach zarządu lub rady nadzorczej spoczywa szczególne zadanie monitorowania rozwoju polityki ratingowej, skuteczności wewnętrznego systemu kontroli jakości agencji dotyczącego procesu wystawiania ratingu w celu zapewnienia, że nie zachodzi konflikt interesów, a także zgodności i procesów zarządzania, w tym skuteczności funkcji przeglądu, o której mowa w punkcie 7 niniejszej sekcji. Opinie niezależnych członków zarządu lub rady nadzorczej w tych sprawach przedstawiane są zarządowi lub radzie nadzorczej okresowo oraz udostępniane właściwemu organowi na jego żądanie.

3. Agencja ratingowa określa polityki i procedury zapewniające zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

4. Agencja ratingowa posiada prawidłowe procedury administracyjne i księgowe, mechanizmy kontroli wewnętrznej, skuteczne procedury oceny ryzyka i skuteczne rozwiązania w zakresie kontroli i bezpieczeństwa w systemach przetwarzania informacji.

5. Agencja ratingowa tworzy rozwiązania organizacyjne i administracyjne mające na celu identyfikację, zapobieganie i zarządzanie konfliktami interesów, o których mowa w pkt. 1 sekcji B. Prowadzi ona rejestr wszystkich istotnych zagrożeń jej niezależności i niezależności jej pracowników uczestniczących w procesie ratingu kredytowego oraz posiada zabezpieczenia stosowane w celu zmniejszenia tych zagrożeń.

6. Agencja ratingowa wykorzystuje odpowiednie systemy w celu zapewnienia ciągłości i prawidłowości w realizacji działań związanych z ratingiem kredytowym.

7. Agencja ratingowa tworzy funkcję przeglądu odpowiedzialną za okresowe przeglądy metodyk, modeli i istotnych zmian w wykorzystywanych metodykach i modelach, jak również za stosowność tych metodyk i modeli do oceny nowych instrumentów finansowych.

Funkcja przeglądu musi być niezależna od działalności związanej z ratingiem kredytowym oraz musi podlegać członkom zarządu lub rady nadzorczej, o których mowa w pkt. 2 niniejszej sekcji.

8. Agencja ratingowa monitoruje i ocenia adekwatność i skuteczność swoich systemów, mechanizmów kontroli wewnętrznej i rozwiązań wprowadzonych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem oraz podejmuje odpowiednie działania mające na celu zaradzenie wszelkim brakom.

Sekcja B

Wymagania operacyjne

1. Agencja ratingowa identyfikuje i eliminuje lub, w odpowiednich przypadkach, ujawnia wszelkie istniejące lub potencjalne konflikty interesów, które mogą mieć wpływ na analizy i oceny wydane przez jej analityków uczestniczących w wystawianiu ratingu i przez osoby zatwierdzające ratingi kredytowe oraz zarządza tymi konfliktami.

2. Agencja ratingowa ujawnia nazwy ocenianych podmiotów lub powiązanych stron trzecich, od których uzyskuje ponad 5 % rocznego przychodu.

3. Agencja ratingowa nie wystawia ratingu kredytowego lub wycofuje istniejący rating kredytowy w następujących przypadkach:

a) agencja ratingowa, analityk uczestniczący w określaniu ratingu kredytowego lub osoba zatwierdzająca ratingi kredytowe posiada w sposób bezpośredni lub pośredni instrumenty finansowe ocenianego podmiotu lub powiązanej z nim strony trzeciej lub też ma jakikolwiek inny bezpośredni lub pośredni udział w tym podmiocie lub stronie trzeciej;

b) rating kredytowy wystawia się podmiotowi lub jakiejkolwiek powiązanej stronie trzeciej bezpośrednio lub pośrednio związanej z agencją ratingową poprzez kontrolę;

c) analityk uczestniczący w określaniu ratingu kredytowego lub osoba zatwierdzająca ratingi kredytowe jest członkiem organów administracyjnych, zarządzających lub nadzorczych ocenianego podmiotu lub powiązanej z nim strony trzeciej.

4. Agencja ratingowa nie świadczy usług doradczych ani konsultingowych na rzecz ocenianego podmiotu ani powiązanej z nim strony trzeciej w odniesieniu do struktury korporacyjnej lub prawnej, aktywów, pasywów ani działalności ocenianego podmiotu lub powiązanej strony trzeciej.

Agencja ratingowa może świadczyć inne usługi niż wystawianie ratingu, zwane dalej „usługami dodatkowymi”. Agencja ratingowa określa, co uznaje za usługi dodatkowe oraz gwarantuje, że świadczenie usług dodatkowych nie powoduje powstania konfliktu interesów z wystawianiem ratingu kredytowego.

5. Agencja ratingowa gwarantuje, że analitycy nie składają, w sposób formalny lub nieformalny, propozycji lub zaleceń dotyczących opracowywania strukturyzowanych instrumentów finansowych, w stosunku do których agencja ma wystawić rating kredytowy.

6. Agencja ratingowa opracowuje kanały sprawozdawczości i kanały komunikacyjne w taki sposób, aby zapewnić niezależność analityków i osób zatwierdzających ratingi kredytowe od innych części agencji ratingowej odpowiadających za interesy gospodarcze agencji.

7. Agencja ratingowa prowadzi rejestry i ścieżki audytu wszystkich swoich działań, w tym rejestry umów pomiędzy agencją ratingową a ocenianym podmiotem lub powiązaną stroną trzecią oraz wszelkich istotnych elementów dialogu z ocenianym podmiotem i powiązanymi z nim stronami trzecimi, jak również rejestry związane z obowiązkami określonymi w art. 5, 6 i 7.

8. Rejestry i ścieżki audytu, o których mowa w punkcie 7, przechowywane są w siedzibie zarejestrowanej agencji ratingowej przez co najmniej pięć lat i udostępniane na żądanie właściwym organom odpowiedniego państwa członkowskiego.

W przypadku wycofania rejestracji agencji ratingowej dokumenty przechowuje się przez co najmniej trzy lata.

9. Rejestry zawierające wzajemne prawa i obowiązki agencji ratingowej i ocenianego podmiotu lub powiązanych z nim stron trzecich w ramach umowy świadczenia usług przechowywane są co najmniej przez czas trwania stosunku umownego z tym ocenianym podmiotem lub powiązanymi z nim stronami trzecimi.

Sekcja C

Zasady dotyczące pracowników

1. Analitycy ratingu kredytowego i inni pracownicy uczestniczący bezpośrednio w procesie ratingu kredytowego, jak również osoby będące z nimi w bliskich stosunkach wymienione w art. 1 ust. 2 lit. a)-d) dyrektywy Komisji 2004/72/WE[44] nie mogą kupować ani sprzedawać, ani też angażować się w żadne transakcje w związku z jakimikolwiek instrumentami finansowymi emitowanymi, gwarantowanymi ani w inny sposób wspieranymi przez jakikolwiek oceniany podmiot znajdujący się w obszarze pierwotnej odpowiedzialności analitycznej danego analityka, innymi niż jednostki uczestnictwa w zdywersyfikowanych programach zbiorowego inwestowania.

2. Żaden pracownik nie może uczestniczyć w ratingu kredytowym ani w inny sposób wpływać na określenie ratingu kredytowego określonego ocenianego podmiotu, jeśli pracownik lub osoba będąca z nim w bliskich stosunkach wymieniona w art. 1 ust. 2 lit. a)-d) dyrektywy Komisji 2004/72/WE:

a) posiada instrumenty finansowe ocenianego podmiotu inne niż jednostki uczestnictwa w zdywersyfikowanych programach zbiorowego inwestowania;

b) posiada instrumenty finansowe jakiegokolwiek podmiotu powiązanego z ocenianym podmiotem, których posiadanie może wywołać lub może zostać uznane za potencjalnie wywołujące konflikt interesów, inne niż jednostki uczestnictwa w zdywersyfikowanych programach zbiorowego inwestowania;

c) był niedawno związany stosunkiem pracy lub innym stosunkiem gospodarczym lub innym rodzajem relacji z ocenianym podmiotem, które mogą wywoływać lub mogą zostać uznane za potencjalnie wywołujące konflikt interesów.

3. Agencje ratingowe gwarantują, że pracownicy bezpośrednio uczestniczący w procesie ratingu kredytowego:

a) podejmują wszelkie racjonalne środki w celu ochrony posiadanego przez agencję ratingową majątku i rejestrów przed oszustwem, kradzieżą i użyciem niezgodnym z przeznaczeniem;

b) nie ujawniają żadnych informacji na temat ratingów kredytowych ani możliwych przyszłych ratingów kredytowych agencji ratingowej, za wyjątkiem ujawniania ich ocenianemu podmiotowi i powiązanej z nim stronie trzeciej;

c) nie przekazują poufnych informacji powierzonych agencji ratingowej pracownikom żadnej osoby bezpośrednio lub pośrednio powiązanej z agencją poprzez kontrolę;

d) nie wykorzystują ani nie przekazują informacji poufnych w celu przeprowadzenia operacji handlowych na instrumentach finansowych ani też w żadnym innym celu z wyjątkiem prowadzenia działalności agencji ratingowej.

4. Pracownik bezpośrednio uczestniczący w procesie ratingu kredytowego nie żąda ani nie przyjmuje pieniędzy, prezentów ani przysług od nikogo, z kim agencja ratingowa prowadzi interesy.

5. Pracownik agencji ratingowej, który powziął informację o tym, że inny pracownik agencji ratingowej jest lub był zaangażowany w działalność niezgodną z prawem, przekazuje niezwłocznie taką informację osobie odpowiedzialnej za zgodność działalności agencji z niniejszym rozporządzeniem.

6. Jeśli analityk kończy stosunek pracy i rozpoczyna pracę w przedsiębiorstwie ocenianego podmiotu, w którego ratingu uczestniczył, lub w przedsiębiorstwie finansowym, którym analityk zajmował się w ramach swoich obowiązków w agencji ratingowej, agencja ratingowa dokonuje przeglądu odnośnej pracy analityka zrealizowanej w ciągu dwóch lat poprzedzających jego odejście.

7. Pracownicy bezpośrednio uczestniczący w procesie ratingu kredytowego nie zajmują kluczowych stanowisk kierowniczych w przedsiębiorstwie ocenianego podmiotu ani powiązanej z nim strony trzeciej przed upływem 6 miesięcy od czasu wystawienia ratingu kredytowego.

Sekcja D

Zasady dotyczące prezentacji ratingów kredytowych

I. Obowiązki ogólne

1. Agencja ratingowa zapewnia wskazanie w ratingu kredytowym w sposób jasny i wyraźny imienia i nazwiska oraz tytułu zawodowego głównego analityka, który był głównie odpowiedzialny za przygotowanie ratingu kredytowego.

2. Agencja ratingowa zapewnia co najmniej:

a) wskazanie wszystkich istotnych źródeł rzeczowych wykorzystanych do przygotowania ratingu kredytowego, włącznie z ocenianym podmiotem lub, w odpowiednim przypadku, powiązaną z nim stroną trzecią wraz z informacją, czy rating kredytowy został ujawniony temu podmiotowi lub powiązanej stronie trzeciej i zmieniony w następstwie tego ujawnienia, a przed jego rozpowszechnieniem;

b) jasne wskazanie podstawowej metodyki lub wersji metodyki wykorzystanej do określenia ratingu wraz z odniesieniem do jej pełnego opisu; jeśli rating oparty jest na więcej niż jednej metodyce lub jeśli wskazanie wyłącznie metodyki podstawowej może spowodować, że inwestorzy przeoczą inne ważne aspekty ratingu, w tym wszelkie istotne dostosowania i odchylenia, agencja ratingowa wyjaśnia ten fakt w ratingu kredytowym i wskazuje, w jaki sposób te różne metodyki lub te różne inne aspekty są uwzględnione w ratingu kredytowym;

c) wyjaśnienie znaczenia każdej kategorii ratingu oraz definicji niewypłacalności lub odzyskania wypłacalności oraz wszelkich właściwych ostrzeżeń dotyczących ryzyka, w tym analizy wrażliwości odnośnych założeń wraz z ratingiem scenariusza pesymistycznego i ratingiem scenariusza optymistycznego;

d) jasne i wyraźne wskazanie daty pierwszego wydania ratingu do rozpowszechniania i ostatniej aktualizacji.

3. Agencja ratingowa zapewnia określenie w każdym ratingu kredytowym w sposób jasny i wyraźny wszelkich cech i ograniczeń ratingu kredytowego. W szczególności agencja ratingowa wyraźnie określa w każdym ratingu kredytowym, czy uznaje jakość informacji udostępnionych przez oceniany podmiot za zadowalającą oraz w jakim stopniu zweryfikowała informacje dostarczone przez oceniany podmiot lub powiązaną z nim stronę trzecią. Jeśli rating kredytowy dotyczy rodzaju podmiotu lub instrumentu finansowego, w odniesieniu do których dane historyczne są ograniczone, agencja ratingowa podaje jasno w widocznym miejscu ograniczenia ratingu kredytowego.

W przypadku, w którym brak wiarygodnych danych lub złożona struktura nowego typu instrumentu lub jakość dostępnych informacji nie jest zadowalająca lub budzi poważne wątpliwości co do możliwości wystawienia wiarygodnego ratingu kredytowego przez agencję ratingową, agencja powstrzymuje się od wystawiania ratingu kredytowego lub wycofuje istniejący rating kredytowy.

4. Ogłaszając rating kredytowy agencja ratingowa wyjaśnia w informacji prasowej lub w sprawozdaniu kluczowe elementy stanowiące podstawę ratingu.

Jeśli informacje wymienione w punktach 1, 2 i 3 są nieproporcjonalne w stosunku do długości rozpowszechnianego ratingu kredytowego, wystarczające będzie wyraźne i jasne odesłanie w samym ratingu do miejsca, w którym można bezpośrednio i łatwo uzyskać takie informacje, włącznie z bezpośrednim linkiem internetowym do tych informacji na odpowiedniej stronie internetowej agencji ratingowej.

II. Dodatkowe obowiązki dotyczące ratingów kredytowych strukturyzowanych instrumentów finansowych

1. Jeśli agencja ratingowa przeprowadza rating strukturyzowanego instrumentu finansowego, przedstawia w ratingu kredytowym informacje o przeprowadzonej analizie strat i przepływów pieniężnych.

2. Agencja ratingowa określa, na jakim poziomie przeprowadziła ocenę w odniesieniu do procesów należytej staranności na poziomie aktywów bazowych strukturyzowanych instrumentów finansowych. Agencja ratingowa ujawnia, czy przeprowadziła ocenę takich procesów należytej staranności, czy też oparła się na ocenie strony trzeciej, wskazując, w jaki sposób wynik takiej oceny wpływa na rating.

Sekcja E

Ujawnianie informacji

I. Ogólne ujawnianie informacji

Agencja ratingowa zwykle udostępnia następujące informacje:

1. Faktyczne i potencjalne konflikty interesów, o których mowa w pkt. 1 sekcji B;

2. Definicja usług, które agencja ratingowa uważa za usługi dodatkowe w stosunku do swojej podstawowej działalności ratingowej;

3. Polityka agencji ratingowej w zakresie publikacji ratingów kredytowych i innych powiązanych komunikatów;

4. Ogólny charakter ustaleń w zakresie wynagrodzeń;

5. Metodyka, modele i podstawowe założenia ratingowe oraz istotne zmiany w ich zakresie;

6. Wszelkie istotne zmiany, jakie dotyczą jej praktyk, procedur i procesów.

I I. Okresowe ujawnianie informacji

Agencja ratingowa okresowo udostępnia następujące informacje:

1. Co sześć miesięcy dane na temat historycznych wskaźników niewypłacalności własnych kategorii ratingowych, a także informację, czy wskaźniki niewypłacalności tych kategorii z czasem uległy zmianie;

2. Raz do roku następujące informacje:

a) lista 20 największych klientów agencji ratingowej według przychodu;

b) lista tych klientów agencji ratingowej, których wkład w stopę wzrostu przychodu agencji ratingowej w poprzednim roku obrotowym był wyższy niż stopa wzrostu całkowitego przychodu agencji ratingowej w przedmiotowym roku o ponad 1,5 razy; każdy taki klient jest umieszczany na tej liście, tylko jeżeli w danym roku stanowił ponad 0,25 % całkowitego uzyskanego na całym świecie przychodu agencji ratingowej na poziomie globalnym.

Dla celów pkt 2 akapit pierwszy, ,,klient” oznacza spółkę, jej spółki zależne i spółki stowarzyszone, w której udziały spółki wynoszą powyżej 20 %, jak również wszelkie inne podmioty wobec których negocjowała ona strukturyzację emisji długu w imieniu klienta w przypadku, w którym opłata została wniesiona bezpośrednio lub pośrednio na rzecz agencji ratingowej z tytułu ratingu tej emisji długu.

III. Sprawozdanie w sprawie przejrzystości

Agencja ratingowa co roku udostępnia następujące informacje:

1. Szczegółowe informacje na temat struktury prawnej i własnościowej agencji ratingowej, w tym informacje na temat pakietów akcji w rozumieniu art. 9 i art. 10 dyrektywy 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady[45];

2. Opis wewnętrznego systemu kontroli jakości;

3. Dane statystyczne dotyczące przypisania pracowników do nowych ratingów kredytowych, przeglądów ratingów kredytowych, oceny i zarządzania metodyką lub modelem;

4. Opis polityki dotyczącej prowadzenia rejestrów ratingów kredytowych;

5. Wynik corocznego wewnętrznego przeglądu w zakresie zgodności z zasadą niezależności;

6. Opis polityki dotyczącej rotacji zarządu i analityków;

7. Informacja finansowa na temat przychodu agencji, z podziałem na opłaty za rating kredytowy i usługi niezwiązane z ratingiem kredytowym, z ich pełnym opisem;

8. Oświadczenie dotyczące zarządzania w rozumieniu art. 46a ust. 1 dyrektywy Rady 78/660/EWG[46]; dla celów tego oświadczenia, agencja ratingowa dostarcza informacje, o których mowa w art. 46a ust. 1 lit. d) tej dyrektywy, niezależnie od tego, czy podlega, czy nie podlega przepisom dyrektywy 2004/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady[47].

ZAŁĄCZNIK II

Informacje, które należy zawrzeć we wniosku rejestracyjnym

1. pełna nazwa agencji ratingowej, adres jej siedziby wewnątrz Wspólnoty;

2. nazwisko i dane kontaktowe osoby do kontaktu;

3. forma prawna;

4. klasa ratingów kredytowych, w zakresie których agencja ratingowa ubiega się o rejestrację;

5. opis procedur i metodyk, w oparciu o które dokonuje się wystawiania i utrzymania ratingów kredytowych;

6. polityka i procedury mające na celu identyfikację konfliktów interesów i zarządzanie nimi;

7. informacje dotyczące pracowników;

8. ustalenia w zakresie wynagrodzeń;

9. usługi dodatkowe;

10. program działalności ze wskazaniem, gdzie będzie prowadzona główna działalność i określenie rodzaju planowanej działalności.

[1] Komunikat Komisji w sprawie agencji ratingowych, Dz.U. C 59 z 11.3.2006, s. 2 (http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2006:059:0002:0006:EN:PDF).

[2] Kodeks postępowania dla agencji ratingowych (zmieniony w maju 2008 r.) http://www.iosco.org/library/pubdocs/pdf/IOSCOPD271.pdf.

[3] CESR to niezależna grupa doradcza Komisji Europejskiej składająca się z krajowych organów nadzoru rynków papierów wartościowych UE; zob. Decyzja Komisji z dnia 6 czerwca 2001 r. ustanawiająca Komitet Europejskich Organów Nadzoru nad Papierami Wartościowymi, 2001/527/WE (Dz.U. L191 z 13.7.2001, s.43). Rola CESR polega na usprawnieniu koordynacji działań organów nadzoru nad papierami wartościowymi i na zapewnieniu bardziej spójnego i terminowego wdrażania przepisów wspólnotowych w państwach członkowskich.

[4] http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/ecofin/96375.pdf.

[5] Grupa Ekspertów ds. Europejskich Rynków Papierów Wartościowych (ESME) to organ doradczy Komisji składający się z osób z doświadczeniem praktycznym na rynku papierów wartościowych i ekspertów w tym zakresie, utworzony przez Komisję w kwietniu 2006 r., działający na zasadach określonych decyzją Komisji 2006/288/WE z dnia 30 marca 2006 r. ustanawiającą Grupę Ekspertów ds. Europejskich Rynków Papierów Wartościowych w celu świadczenia doradztwa prawno-ekonomicznego w sprawie stosowania dyrektyw UE dotyczących papierów wartościowych (Dz.U. L 106 z 19.4.2006, ss.14-17).

[6] Kodeks postępowania dla agencji ratingowych (zmieniony w maju 2008 r.)http://www.iosco.org/library/pubdocs/pdf/IOSCOPD271.pdf.

[7] Report of the FSF on Enhancing Market and Institutional Resilience , 7 kwietnia 2008 r. http://www.fsforum.org/publications/r_0804.pdf.

[8] CGFS Papers No 32: Ratings in structured finance: What went wrong and what can be done to address short comings? lipiec 2008 r., http://www.bis.org/publ/cgfs32.pdf?noframes=1.

[9] Na przykład agencja Standards and Poor’s przedstawiła plan reform, który obejmuje takie działania, jak powołanie rzecznika zainteresowanych stron, publiczny coroczny przegląd procesów zarządzania dokonywany przez niezależną firmę i rotacja klientów obsługiwanych przez analityków. Agencja Moody’s podjęła kroki w kierunku poprawy jakości danych wykorzystywanych w procesie wystawiania ratingu. Fitch wydzielił swoją działalność nieratingową w ramach odrębnego działu i wprowadził zmiany do operacji dotyczących strukturyzowanych instrumentów finansowych, aby zwiększyć obiektywizm i spójności procesu wystawiania ratingu.

[10] Amerykańska ustawa o reformie agencji ratingowych z 2006 r. weszła w życie 27 czerwca 2007 r. tworząc ramy prawne do rejestracji tzw. NRSRO (statystycznych organizacji ratingowych uznanych w skali kraju).

[11] Dyrektywa Komisji 2003/125/WE z dnia 22 grudnia 2003 r. wykonująca dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie uczciwego przedstawiania zaleceń inwestycyjnych oraz ujawniania konfliktów interesów (Dz.U. L 339 z 24.12.2003, s. 73).

[12] Dyrektywa 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie wykorzystywania poufnych informacji i manipulacji na rynku (Dz.U. L 96 z 12.4.2003, s. 16).

[13] Dyrektywa 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (wersja przeredagowana) (OJ L 177 z 30.6.2006. s. 1).

[14] Guidelines on the recognition of External Credit Assessment Institutions of 20 January 2006 (GL07), http://www.c-ebs.org/formupload/41/413b2513-5084-4293-a386-16385b80411d.pdf

[15] http://ec.europa.eu/internal_market/consultations/2008/securities_agencies_en.htm.

[16] Otrzymano ogółem 82 odpowiedzi. Zostały one opublikowane na stronie: http://circa.europa.eu/Public/irc/markt/markt_consultations/library?l=/financial_services/credit_agencies&vm=detailed&sb=Title.

[17] Zakres, w jakim dany środek realizuje cele, o których mowa w sekcji 1.1.

[18] Zaufanie zainteresowanych stron do zasad.

[19] Zakres, w jakim ramy działalności agencji ratingowych podlegają takim samym wymogom we wszystkich państwach członkowskich.

[20] Zakres, w jakim dana opcja polityki ułatwia działalność agencji ratingowych w państwach członkowskich. Elastyczność ma również wpływ na koszty ponoszone przez agencje ratingowe.

[21] Zob. art. 6 ust. 5.

[22] Decyzja Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiająca warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (Dz.U. L 184 z 17.7.1999, s. 23) zmieniona decyzją Rady 2006/512/WE z dnia 17 lipca 2006 r. (Dz.U. L 200 z 22.7.2006, s.11)

[23] Dz.U. C , , s. .

[24] Dz.U. C , , s. .

[25] Dz.U. L 96 z 12.4.2003, s. 16.

[26] Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 201.

[27] Dz.U. C 59 z 11.3.2006, s. 2.

[28] Dz.U. L 52 z 25.2.2005, s. 51.

[29] Dz.U. L 281 z 23.11.1995, s. 31.

[30] Dz.U. L 184 z 17.7.1999, s. 23.

[31] Dz.U. L 145 z 30.4.2004, s.1.

[32] Dz.U. L 228 z 16.8.1973, s. 3.

[33] Dz.U. L 345 z 19.12.2002, s. 1.

[34] Dz.U. L 323 z 9.12.2005, s. 1.

[35] [ wersja przeredagowana]

[36] Dz.U. L 235 z 23.9.2003, s. 10.

[37] Dz.U. L 193 z 18.7.1983, s. 1.

[38] Dz.U. L 193 z 18.7.1983, s. 1.

[39] Dz.U. L 339 z 24.12.2003, s. 73.

[40] Dz.U. L 3 z 7.1.2004, s. 28.

[41] Dz.U. L 3 z 7.1.2004, s. 30.

[42] Dz.U. L 191 z 13.7.2001, s. 45.

[43] Dz.U. L 241 z 2.09.2006, s. 26.

[44] Dz.U. L 162 z 30.4.2004, s. 70.

[45] Dz.U. L 390 z 31.12.2004, s. 38

[46] Dz.U. L 222 z 14.8.1978, s. 11.

[47] Dz.U. L 142 z 30.4.2004, s. 12.