52008PC0636

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 3.10.2008

KOM(2008) 636 wersja ostateczna

2008/0192 (COD)

Wniosek

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylająca dyrektywę 86/613/EWG {SEC(2008)2592}{SEC(2008)2593}

(przedstawion y przez Komisję)

UZASADNIENIE

1. Kontekst wniosku

Podstawa i cele wniosku

Celem wniosku jest wprowadzenie zmian do wspólnotowych ram prawnych dotyczących stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w przypadku osób prowadzących działalność na własny rachunek i ich małżonków. Niniejszy wniosek uchyli dyrektywę 86/613/EWG[1] oraz będzie miał zastosowanie do aspektów nieobjętych dyrektywami 2006/54/WE, 2004/113/WE i 79/7/EWG w celu skuteczniejszego wdrożenia zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek lub przyczyniających się do wykonywania takiej działalności.

Komisja ogłosiła przegląd dyrektywy 86/613/EWG w swoim programie prac legislacyjnych na 2008 r. (przyszłe programowanie na 2008 r., pozycja 2008/EMPL/021).

Kontekst ogólny

W sprawozdaniu[2] na temat wdrożenia dyrektywy 86/613/EWG Komisja stwierdziła, że praktyczne rezultaty wdrożenia dyrektywy były „niezupełnie satysfakcjonujące, jeżeli porównać je z podstawowym celem dyrektywy, jakim było zapewnienie ogólnej poprawy sytuacji małżonków współpracujących”.

W Planie działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn[3], mając na uwadze poprawę ładu administracyjno-regulacyjnego w zakresie równości płci, Komisja zapowiedziała „dokonanie przeglądu istniejącego prawodawstwa UE w dziedzinie równości płci pominiętego w trakcie przekształcenia w roku 2005 (…) w celu zaktualizowania, unowocześnienia i, gdy to konieczne, przekształcenia”. Dyrektywa 86/613/EWG nie została objęta przekształceniem.

W grudniu 2007 r.[4] Rada wezwała Komisję do „rozważenia potrzeby zmiany, w razie konieczności, dyrektywy Rady 86/613/EWG w celu zagwarantowania praw związanych z macierzyństwem i ojcostwem osób prowadzących działalność na własny rachunek i pomagających im małżonków”.

Parlament Europejski wielokrotnie wnioskował, by Komisja dokonała przeglądu wymienionej dyrektywy[5], w szczególności w celu poprawy sytuacji małżonków, którzy pomagają w gospodarstwach rolnych.

Rada Europejska obradująca w Lizbonie w 2000 r. wyznaczyła strategiczny cel uczynienia z UE „najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej na świecie gospodarki opartej na wiedzy, zdolnej do trwałego rozwoju gospodarczego, zapewniającej większą liczbę lepszych miejsc pracy i bardziej spójnej społecznie”.

Aby osiągnąć ten strategiczny cel związany z promowaniem większej liczby lepszych miejsc pracy oraz powszechnym zapewnieniem równych szans, Unia musi położyć nacisk na wzrost ogólnej przedsiębiorczości, a zwłaszcza przedsiębiorczości kobiet. Kwestie te zostały uwzględnione w komunikatach Komisji zatytułowanych „Najpierw myśl na małą skalę”[6] oraz „Odnowiona agenda społeczna”[7].

Obowiązujące przepisy w dziedzinie, której dotyczy wniosek

Dyrektywa 86/613/EWG obejmuje dwie różne grupy – „osoby prowadzące działalność na własny rachunek” oraz „małżonków współpracujących”. Z punktu widzenia prawa sytuacje tych dwóch grup nie są tożsame.

W pewnych obszarach obowiązują inne akty prawne wdrażające zasadę równego traktowania kobiet i mężczyzn w przypadku osób prowadzących działalność na własny rachunek . Dyskryminacja ze względu na płeć zakazana jest w zakresie: zabezpieczenia społecznego i innych elementów ochrony socjalnej (dyrektywa 79/7/EWG), systemów zabezpieczenia społecznego pracowników (dyrektywa 86/378/EWG), warunków dostępu do prowadzenia działalności na własny rachunek (dyrektywa 2002/73/WE i 2006/54/WE), a także dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług (dyrektywa 2004/113/WE).

W odniesieniu do „małżonków współpracujących” dyrektywa 86/613/EWG jest jedynym obowiązującym aktem prawnym na poziomie UE.

W 1994 r. Komisja przyjęła sprawozdanie[8] na temat wdrożenia dyrektywy 86/613/EWG w którym stwierdzono: „Z prawnego punktu widzenia wydaje się, że dyrektywa 86/613/EWG została wdrożona w państwach członkowskich. Jednakże praktyczne rezultaty nie są w pełni satysfakcjonujące jeżeli porównać je z podstawowym celem dyrektywy, jakim było zapewnienie ogólnej poprawy sytuacji małżonków współpracujących”. W sprawozdaniu podkreślono również brak ogólnej polityki dotyczącej sytuacji małżonków współpracujących oraz wskazano że, „w kwestii uznania pracy małżonków (…) jedynym sposobem na osiągnięcie tego celu jest zagwarantowanie małżonkom odrębnego prawa do zabezpieczenia społecznego”.

Spójność z pozostałymi obszarami polityki i celami Unii

Cel niniejszego wniosku jest całkowicie spójny z polityką UE, a w szczególności ze strategią lizbońską na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Zgodnie z Traktatem WE Wspólnota, we wszystkich swoich działaniach, zmierza do zniesienia nierówności oraz wspierania równości mężczyzn i kobiet. Równość płci jest zasadniczym elementem strategii lizbońskiej: zważywszy na duże różnice między kobietami i mężczyznami w odniesieniu do działalności na własny rachunek, podstawowym warunkiem osiągnięcia celów UE dotyczących stopy zatrudnienia kobiet jest zmniejszanie nierówności płci w dziedzinie przedsiębiorczości.

2. Konsultacje z zainteresowanymi stronami oraz ocena skutków

Konsultacje

Podczas przygotowań poświęconych tej inicjatywie Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Równości Szans starała się przeprowadzić konsultacje ze wszystkimi podmiotami mogącymi wykazać potencjalne zainteresowanie przedmiotową kwestią, tj. podmiotami, których wymieniona inicjatywa może dotyczyć, oraz które będą ją prawdopodobnie wdrażać.

Komisja skonsultowała się z europejskimi partnerami społecznymi, innymi zainteresowanymi podmiotami, państwami członkowskimi oraz Komitetem Doradczym ds. Równości Szans dla Kobiet i Mężczyzn.

Organizacje, z którymi przeprowadzono konsultacje, wyraziły zróżnicowane opinie na temat przeglądu przedmiotowej dyrektywy. Związki zawodowe i organizacje rolnicze poparły zmianę dyrektywy i działania zapewniające większą równość płci w odniesieniu do osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz małżonków współpracujących.

Organizacja reprezentująca organizacje rolnicze promuje równe prawa za równe zaangażowanie dla wszystkich partnerów w ramach działalności rolniczej. Z drugiej strony organizacje reprezentujące MŚP i pracodawców branżowych wyrażają obawy dotyczące potencjalnych kosztów i sprzeciwiają się jakimkolwiek zmianom, które wiązałyby się ze wzrostem składek na zabezpieczenie społeczne.

Komitet Doradczy ds. Równości Szans dla Kobiet i Mężczyzn (składający się z przedstawicieli państw członkowskich, europejskich partnerów społecznych i organizacji pozarządowych), z którym również przeprowadzono konsultacje, stwierdził, że dyrektywa powinna zostać zmieniona w celu nadania współpracującym małżonkom wyraźnego statusu zawodowego obejmującego system ochrony socjalnej oraz zapewnienia płatnego urlopu macierzyńskiego/ojcowskiego dla osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz małżonków współpracujących.

Europejskie Lobby Kobiet popiera stanowisko Komitetu Doradczego ds. Równości Szans dla Kobiet i Mężczyzn. Konfederacja Organizacji na rzecz Rodziny w Unii Europejskiej (COFACE) wyraźnie opowiada się za przeglądem dyrektywy 86/613/EWG w celu zapewnienia kobietom prowadzącym działalność na własny rachunek urlopu macierzyńskiego o odpowiedniej długości umożliwiającego właściwy przebieg ciąży i połogu po porodzie oraz aby zobowiązać państwa członkowskie do uznania wkładu małżonków współpracujących w przedsiębiorstwie rodzinnym, a także zagwarantować im identyczny poziom ochrony socjalnej, z której korzystają osoby prowadzące działalność na własny rachunek.

Stanowisko państw członkowskich także nie jest jednolite, niektóre kraje domagają się poprawy unijnych ram prawnych, natomiast inne twierdzą, że nie ma potrzeby dokonania przeglądu krajowego ustawodawstwa w kwestii objętej wskazaną dyrektywą lub unijnymi przepisami.

Komisja uwzględniła, w miarę możliwości, opinie wyrażone podczas konsultacji i ograniczyła interwencje do absolutnego minimum niezbędnego dla wdrożenia zasady równego traktowania oraz starannie oceniła koszty i korzyści różnych opcji.

Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy specjalistycznej

Mając na uwadze potrzebę dokonania przeglądu dyrektywy 86/613/EWG, Komisja wezwała osoby z sieci niezależnych ekspertów prawnych, zajmujących się stosowaniem prawa wspólnotowego w dziedzinie równego traktowania kobiet i mężczyzn, do opracowania sprawozdania na temat wdrożenia omawianej dyrektywy, a także na temat istniejących luk prawnych i braków oraz sposobów poprawy tego stanu rzeczy[9].

Zlecono przeprowadzenie badania[10] przedstawiającego ogólną sytuację w państwach członkowskich oraz zawierającego ocenę kosztów i korzyści różnych opcji działań.

Wykorzystano także w dużym stopniu inne badania, zwłaszcza Good practices on social protection of new entrepreneurs and assisting partners and the impact on business creation (Dobre praktyki w zakresie opieki socjalnej nowych przedsiębiorców i współpracujących partnerów oraz wpływ na podejmowanie działalności)[11].

Ocena skutków

W sprawozdaniu z oceny skutków rozważono, czy przegląd dyrektywy 86/613/EWG będzie korzystny, biorąc pod uwagę jej cele, które skupiały się zasadniczo na poprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn oraz wzroście uczestnictwa kobiet w podejmowaniu działalności na własny rachunek.

Dokonano analizy trzech głównych opcji politycznych: braku działań na poziomie UE, niewiążących środków oraz zmiany dyrektywy 86/613/EWG.

Następnie w ramach sprawozdania zbadano skutki każdej z trzech opcji. W tym celu z opcji polegającej na zmianie dyrektywy wyodrębniono cztery kierunki działania, które nie wykluczają się wzajemnie:

- poprawa ochrony w przypadku macierzyństwa

- zagwarantowanie urlopu w celu opieki nad członkami rodziny

- uznanie wkładu małżonków współpracujących

- nadanie krajowym organom ds. równości uprawnień w przedmiotowym zakresie.

Po przeanalizowaniu skutków każdej opcji stwierdzono w sprawozdaniu, że niepodejmowanie działań na poziomie UE nie pozwoli na osiągnięcie celów. Wskazano również, że niewiążące środki powinny zostać utrzymane i udoskonalone, lecz nie stanowią alternatywy dla zmiany dyrektywy. Przegląd przedmiotowej dyrektywy został uznany za jedyną opcję umożliwiającą osiągnięcie celów.

Pod względem kosztów, w sprawozdaniu z oceny skutków stwierdzono, iż koszty związane z zapewnieniem urlopu macierzyńskiego kobietom prowadzącym działalność na własny rachunek były niskie w przypadku 8 państw członkowskich, które jeszcze nie gwarantują takiego prawa. Realizacja tej opcji nie będzie miała wpływu na zabezpieczenie społeczne, o ile jej koszty zostaną całkowicie pokryte przez osoby prowadzące działalność na własny rachunek. W takim przypadku maksymalny wzrost składek na systemy zabezpieczenia społecznego pozostanie na niskim poziomie (od 0,05 % na Litwie do 1,75 % w Bułgarii). W praktyce finansowanie zabezpieczenia społecznego pochodzi z różnych źródeł (składki osób prowadzących działalność na własny rachunek i opodatkowanie, a zatem koszty zostaną rozłożone pomiędzy państwa członkowskie i osoby prowadzące działalność na własny rachunek).

W każdym przypadku skutki finansowe wynikające z omawianego działania mogą zostać również obniżone poprzez pozostawienie kobietom prowadzącym działalność na własny rachunek decyzji dotyczącej ewentualnego skorzystania z urlopu macierzyńskiego.

Biorąc pod uwagę opcję zagwarantowania małżonkom współpracującym tego samego poziomu ochrony jak w przypadku osób prowadzących działalność na własny rachunek, koszty związane z systemami zabezpieczenia społecznego mogłyby pozostać na niezmienionym poziomie przynajmniej w dwóch przypadkach: jeżeli zostałyby całkowicie przeniesione na osoby prowadzące działalność na własny rachunek poprzez proporcjonalny wzrost ich składek lub jeżeli państwa członkowskie podjęłyby decyzję o wprowadzeniu podziału świadczeń i składek w ramach przedsiębiorstwa rodzinnego, który odzwierciedlałby procentowy wkład osoby prowadzącej działalność na własny rachunek oraz małżonka współpracującego w przedsiębiorstwo rodzinne. W ostatnim przypadku omawiany środek nie wywarłby wpływu zarówno pod względem kosztów jak i składek na system zabezpieczenia społecznego.

Finansowy skutek tego środka może również zostać ograniczony poprzez pozostawienie małżonkowi współpracującemu wyboru dotyczącego ewentualnego przystąpienia do systemu zabezpieczenia społecznego mającego zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek.

Zgodnie z wnioskami płynącymi ze sprawozdania opcją, która najlepiej odpowiada celom, jest wniosek dotyczący dyrektywy zmieniającej dyrektywę 86/613/EWG. Zważywszy na koszty i ewentualne opcje dla państw członkowskich i osób prowadzących działalność na własny rachunek wybrana koncepcja obejmuje:

- zapewnienie możliwości skorzystania z urlopu macierzyńskiego dla kobiet prowadzących działalność na własny rachunek,

- uznanie wkładu małżonków współpracujących w przedsiębiorstwie rodzinnym poprzez zagwarantowanie im możliwości skorzystania z ochrony socjalnej równoważnej tej, która ma zastosowanie do ich partnerów prowadzących działalność na własny rachunek oraz

- nadanie krajowym organom ds. równości uprawnień w zakresie dyskryminacji.

3. Aspekty prawne

Podstawa prawna

W pierwotnym brzmieniu Traktatu Rzymskiego art. 119 WE nie miał zastosowania do osób prowadzących działalność na własny rachunek. Sytuacja ta uległa zmianie wraz z wejście w życie Traktatu z Amsterdamu. Nowy ust. 3 znajdujący się w art. 141 WE ma aktualnie zastosowanie w „dziedzinie zatrudnienia i pracy”, a zatem obejmuje osoby prowadzące działalność na własny rachunek.

Zważywszy na to ograniczenie zakresu art. 119 Traktatu Rzymskiego, dyrektywa 86/613/EWG została przyjęta na mocy art. 100 i art. 235, które stanowią „szczątkową” podstawę prawną umożliwiającą Radzie przyjęcie dyrektyw dotyczących zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich mających bezpośrednie wpływ na ustanowienie lub funkcjonowanie wspólnego rynku lub w przypadku gdy działanie Wspólnoty okaże się niezbędne do osiągnięcia jednego z celów Wspólnoty, a Traktat nie przewidział niezbędnych kompetencji.

W chwili obecnej niniejszy wniosek może zostać przyjęty na mocy szczegółowej podstawy prawnej – tj. art. 141 WE.

Pomocniczość i proporcjonalność

Artykuł 2 Traktatu WE stanowi, że popieranie równości mężczyzn i kobiet jest jednym z zadań Wspólnoty Europejskiej.

Niskie uczestnictwo kobiet w prowadzeniu działalności na własny rachunek stanowi przejaw nierówności płci: kobiety nie są równo traktowane w porównaniu do mężczyzn w tym znaczeniu, że obowiązki rodzinne wydają się negatywnie wpływać na uczestnictwo kobiet w przedsiębiorczości.

W odniesieniu do małżonków współpracujących, brak zabezpieczenia społecznego i nieuznawanie ich wkładu w przedsiębiorstwo rodzinne skutkuje uzyskaniem nieuczciwej przewagi konkurencyjnej przez niektóre przedsiębiorstwa, a zatem niniejsza inicjatywa zagwarantowałaby wprowadzenie równych reguł gry w całej Europie.

UE dysponuje już dyrektywą 86/613/EWG, która obejmuje kwestie wchodzące w zakres niniejszego wniosku. Instrument prawny UE jest jedynym sposobem wyrównania reguł w Europie. Istnienie znacznie zróżnicowanych krajowych przepisów, w szczególności dotyczących statusu małżonków współpracujących, może doprowadzić do nieuczciwej przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw cechujących się niskim poziomem ochrony socjalnej lub jej brakiem.

Niniejszy wniosek nie wykracza poza działania konieczne dla osiągnięcia celu omawianej inicjatywy.

Dyrektywa, której dotyczy wniosek, będzie instrumentem prawnym obejmującym zbiór minimalnych standardów oraz umożliwi państwom członkowskim wprowadzenie bardziej rygorystycznych rozwiązań. W szczególności dyrektywa ta nie nałoży obowiązku objęcia wszystkich małżonków współpracujących takim samym poziomem ochrony socjalnej, który ma zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek, lecz określi, że wskazani małżonkowie mogą, o ile wyrażą taką wolę , korzystać z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek. Państwa członkowskie zachowają swoje uprawnienia w zakresie ustalania poziomu składek oraz wszystkich uzgodnień dotyczących świadczeń i płatności, pod warunkiem spełnienia minimalnych wymogów określonych w niniejszej dyrektywie.

Niniejszy wniosek jest zatem zgodny z zasadami pomocniczości i proporcjonalności ponieważ działanie zostaje podjęte na odpowiednim poziomie i nie wykracza poza to, co jest konieczne na poziomie UE do osiągnięcia celu inicjatywy.

Wybór instrumentów

Zważywszy, że celem wniosku jest zastąpienie dyrektywy, akt prawny tego samego rodzaju jest najodpowiedniejszym instrumentem dla realizacji zamierzonych działań.

Ponadto dyrektywa jest, w każdym przypadku, zgodnie z art. 137 ust. 2 WE, właściwym instrumentem zapewniającym spójny minimalny poziom ochrony we wszystkich państwach członkowskich oraz umożliwiającym jednocześnie podjęcie decyzji przez państwa członkowskie w sprawie najlepszego sposobu wdrożenia reguł.

Tabela korelacji

Państwa członkowskie mają obowiązek przekazania Komisji tekstu przepisów krajowych przyjętych w celu transpozycji dyrektywy oraz tabeli korelacji między tymi przepisami a przedmiotową dyrektywą.

Europejski Obszar Gospodarczy

Niniejszy tekst ma znaczenie dla Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a dyrektywa, w następstwie decyzji Wspólnego Komitetu EOG, będzie miała zastosowanie dla niebędących członkami UE krajów należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

4. WPłYW NA BUDżET

Wniosek nie ma wpływu finansowego na budżet Wspólnoty.

5. Szczegółowe wyjaśnienie poszczególnych przepisów

Artykuł 1:

Artykuł 1 ust. 1 jest równoważny art. 1 dyrektywy 86/613/EWG. Określa cel dyrektywy, tj. wprowadzenie w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek. Wskazana dyrektywa obejmuje jedynie aspekty, które nie wchodzą w zakres dyrektyw 2006/54/WE i 79/7/EWG.

Artykuł 1 ust. 2 określa podmiotowy zakres tej dyrektywy. Jest on tożsamy z zakresem wskazanym w art. 2 dyrektywy 86/613/EWG: osoby prowadzące działalność na własny rachunek i małżonkowie współpracujący.

W art. 1 ust. 3 wyjaśniono, że przedmiotowa dyrektywa nie obejmuje kwestii objętych dyrektywą 2004/113/WE wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług. W szczególności, art. 5 dyrektywy 2004/113/WE nadal ma zastosowanie do umów ubezpieczeniowych i powiązanych usług finansowych.

Artykuł 2:

W art. 2 zebrano wszystkie definicje terminów używanych w dyrektywie. Definicje „osób prowadzących działalność na własny rachunek” oraz „małżonków współpracujących” zostały zaczerpnięte z art. 2 dyrektywy 86/613/EWG. Definicja „małżonków współpracujących” została zmieniona - dodano słowa „współpracujący” i „lub partnerzy”. Celem tej zmiany jest objęcie zakresem dyrektywy wszystkich osób, które są uznane przez prawo krajowe za „partnerów” oraz regularnie uczestniczą w działalności przedsiębiorstwa rodzinnego, niezależnie od stanu cywilnego.

Definicje „bezpośredniej dyskryminacji”, „pośredniej dyskryminacji”, „molestowania” oraz „molestowania seksualnego” pochodzą z obowiązującego prawa wspólnotowego i w żaden sposób nie odbiegają od poprzednio uzgodnionego podejścia. Definicje bezpośredniej i pośredniej dyskryminacji oraz molestowania seksualnego i ze względu na płeć są takie same, z uwzględnieniem niezbędnych zmian, jak definicje zawarte w dyrektywach 2000/43/WE, 2000/78/WE, 2002/73/WE, 2004/113/WE oraz 2006/54/WE.

Molestowanie seksualne i ze względu na płeć nie zdarza się wyłącznie w miejscu pracy, lecz także w innych obszarach życia, włącznie z prowadzeniem działalności na własny rachunek. Podobnie jak w dyrektywie 76/207/EWG i 2006/54/WE oba pojęcia zostały zdefiniowane odrębnie ponieważ są różnymi zjawiskami. Molestowanie ze względu na płeć polega na niekorzystnym traktowaniu osób w związku z ich płcią, aczkolwiek zachowanie takie nie musi mieć charakteru seksualnego. Molestowanie seksualne to sytuacja, w której ma miejsce jakakolwiek forma niepożądanego zachowania fizycznego, werbalnego lub niewerbalnego o charakterze seksualnym.

Artykuł 3:

W art. 3 ust. 1 określono znaczenie zasady równego traktowania do celów niniejszej dyrektywy. Jest on wzorowany na art. 3 i 4 dyrektywy 86/613/EWG. Przepisy te zakazują jakiejkolwiek bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji w zakresie przedsiębiorczości, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie rozpoczęcia innej formy działalności na własny rachunek.

W art. 3 ust. 2 podkreślono, że obie formy molestowania uznaje się za dyskryminację ze względu na płeć, a zatem są one zakazane.

W art. 3 ust. 3 wskazano, że nakłanianie do dyskryminacji, uważane jest za dyskryminację. Podobne przepisy są zawarte w dyrektywach 2000/43/WE oraz 2000/78/WE, dla których podstawą jest art. 13 WE, i w dyrektywie 2006/54/WE, dla której podstawą jest art. 141 ust. 3 WE oraz wdrożenie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy.

Artykuł 4:

Przepisy te dotyczą pozytywnego działania. Nawiązując do modelu obowiązujących dyrektyw, w szczególności dyrektywy 2004/113/WE, wspomniane przepisy potwierdzają, że państwa członkowskie mogą utrzymać lub wprowadzić szczególne środki rekompensaty niekorzystnej sytuacji osób obojga płci w obszarach objętych dyrektywą. Należy wykazać, że wymienione środki są niezbędne, muszą skupiać się na zaradzeniu konkretnej niekorzystnej sytuacji, a okres ich obowiązywania musi być ograniczony do czasu niezbędnego dla rozwiązania określonego problemu. Przykładowo, kobiety napotykają zwykle więcej problemów niż mężczyźni w rozpoczynaniu działalności; wiąże się to z wieloma czynnikami, m.in. trudnością w pozyskiwaniu kapitału venture oraz zdobywaniu wsparcia dla rozwoju pomysłów biznesowych. Mimo że zastosowanie zasady równego traktowania może okazać się pomocne w rozwiązaniu tych problemów, nie jest ono samo w sobie wystarczające, by przezwyciężyć niekorzystną sytuację, z którą borykają się kobiety w wymienionym obszarze. Zdaniem Komisji niniejsza dyrektywa nie powinna stać na przeszkodzie, aby wprowadzić środki znoszące różnice między kobietami i mężczyznami w zakresie przedsiębiorczości w państwach członkowskich, a zatem państwa te powinny mieć możliwość stosowania odstępstw od zasady równego traktowania. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości dotyczącym pozytywnych działań, zrozumiałe jest, iż takie środki nie mogą powodować automatycznego i bezwarunkowego przyznawania przywilejów kobietom, w sytuacji gdy zarówno mężczyźni jak i kobiety posiadają odpowiednie kwalifikacje.

Artykuł 5:

Przepisy art. 5 są podobne do tych zawartych w art. 5 dyrektywy 86/613/EWG. Główną zmianą jest wprowadzenie słowa „lub partnerzy” w celu wyjaśnienia, że obejmują one osoby uznane przez prawo krajowe za „partnerów” osób prowadzących działalność na własny rachunek, niezależnie od stanu cywilnego.

Artykuł 6:

Przepisy art. 6 są podobne do tych zawartych w art. 6 dyrektywy 86/613/EWG. Nowy przepis wskazuje, że małżonkowie współpracujący muszą, o ile wyrażą taką wolę, korzystać z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek. Nie przewidziano w nim, że osoby prowadzące działalność na własny rachunek powinny być objęte jakimkolwiek szczególnym systemem zabezpieczenia społecznego. Zgodnie z tym przepisem małżonkowie współpracujący muszą być w stanie, o ile podejmą taką decyzję, skorzystać z takiej samej ochrony socjalnej mającej zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek. W artykule tym przewidziano, że decyzja o ewentualnym przystąpieniu do systemu ochrony socjalnej powinna zostać podjęta przez małżonków współpracujących; do państw członkowskich należy jedynie umożliwienie dokonania takiego wyboru. Państwa członkowskie zachowają swoje uprawnienia w zakresie ustalania poziomu składek oraz wszystkich uzgodnień dotyczących świadczeń i płatności, pod warunkiem spełnienia minimalnych wymogów określonych w niniejszej dyrektywie.

Artykuł 7:

Artykuł 7 wprowadza istotne zmiany do art. 8 dyrektywy 86/613/EWG. Zgodnie z tym ostatnim państwa członkowskie zobowiązują się ustalić, czy i pod jakimi warunkami, kobiety prowadzące działalność na własny rachunek oraz małżonki osób prowadzących działalność na własny rachunek, mogą w okresie zaprzestania wykonywania pracy z powodu ciąży lub macierzyństwa mieć dostęp do usług zapewniających czasowe zastępstwo oraz być uprawnione do świadczeń pieniężnych w ramach systemu zabezpieczenia społecznego lub innego publicznego systemu opieki socjalnej.

W art. 7 ust. 1 wskazano, iż kobiety prowadzące działalność na własny rachunek oraz małżonki współpracujące powinny być uprawnione, o ile wyrażą taką wolę, do urlopu macierzyńskiego zgodnie z dyrektywą 92/85/EWG.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 i 3 taki urlop jest płatny zgodnie ze stawką równą przynajmniej tej otrzymywanej w przypadku choroby, przy czym jej górną granicę ustala ustawodawca krajowy. Jeżeli dana osoba nie korzysta z zasiłku chorobowego, płatność powinna być równa jakiemukolwiek odpowiedniemu zasiłkowi ustalonemu na poziomie krajowym.

Aby uwzględnić specyfikę działalności na własny rachunek, przepisy art. 7 ust. 4 oferują, w najszerszym możliwym zakresie, kobietom prowadzącym działalność na własny rachunek możliwość skorzystania z usług zapewniających czasowe zastępstwo jako alternatywę dla zasiłku finansowego. Umożliwi to kobietom prowadzącym działalność na własny rachunek wykorzystanie urlopu macierzyńskiego i dalsze prowadzenie działalności pomimo czasowego zastępstwa.

Artykuł 8:

Artykuł 8 odnosi się do obrony praw umożliwiając wyegzekwowanie zobowiązań ustanowionych w dyrektywie. Daje on możliwość wszystkim osobom, które uważają się za poszkodowane z powodu dyskryminacji, dochodzenia praw w ramach postępowania administracyjnego lub sądowego w celu wyegzekwowania prawa do równego traktowania.

Prawo do ochrony prawnej zostaje wzmocnione poprzez umożliwienie organizacjom egzekwowania takich praw w imieniu ofiary.

Artykuł 9:

Artykuł 9 dotyczy rekompensaty i odszkodowania. Państwa członkowskie są zobowiązane do zapewnienia w przepisach krajowych rzeczywistej i skutecznej rekompensaty lub odszkodowania, tak jak ma to miejsce w przypadku obowiązujących dyrektyw przyjętych na podstawie art. 13 WE i art. 141 WE.

Artykuł 10:

Przepisy art. 10 zobowiązują państwa członkowskie do wyznaczenia organów krajowych odpowiedzialnych za promowanie równego traktowania w dziedzinach objętych dyrektywą. Powielają one podobne przepisy zawarte w dyrektywach 2000/43/WE, 2002/73/WE, 2004/113/WE oraz 2006/54/WE.

W artykule tym przewidziano ramy dla takich organów krajowych, które mają za zadanie działać niezależnie w celu promowania zasady równego traktowania. Państwa członkowskie mogą zdecydować, że wymienione organy powinny być tożsame z tymi, które przewidziano w dyrektywie Rady 2002/73/WE – obecnie 2006/54/WE – w odniesieniu do rynku pracy lub w dyrektywie Rady 2004/113/WE w dziedzinie dostępu do towarów i usług. Państwa członkowskie mają swobodę w ustanowieniu tych organów na poziomie regionalnym lub lokalnym, pod warunkiem, że obejmują one całe terytorium.

Zgodnie z zasadami wskazanymi w dyrektywach wymienionych powyżej wniosek dotyczący przedmiotowej dyrektywy określa szereg wymogów mających zastosowanie do takich organów w państwach członkowskich.

Artykuł 11:

Artykuł 11 zawiera standardowe zapisy związane z koniecznością zapewnienia zainteresowanym podmiotom przejrzystości i informacji na temat przepisów w dziedzinie objętej dyrektywą.

Artykuł 12:

Ten przepis jest standardową klauzulą wskazującą, że transpozycja dyrektywy do krajowego systemu prawnego nie może uzasadniać obniżenia poziomu ochrony, który już obowiązuje w prawie krajowym w odniesieniu do osób i kwestii objętych przedmiotową dyrektywą.

Artykuł 13:

Przepisy te określają procedury dotyczące monitoringu i sprawozdawczości na temat wdrażania zasady równego traktowania. Procedury sprawozdawczości nakładają na państwa członkowskie wymóg składania sprawozdań Komisji [sześć lat po przyjęciu], a na Komisję wymóg przedstawiania sprawozdań Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w rok później.

Skutki dyrektywy zostaną zatem starannie ocenione, co umożliwi zaproponowanie zmian do ram prawnych we właściwym czasie.

Artykuł 14:

Przepisy tego artykułu określają procedury wdrażania dyrektywy. Komisja proponuje, by państwa członkowskie dysponowały zasadniczo okresem dwóch lat na transponowanie dyrektywy do krajowego porządku prawnego oraz dodatkowymi [dwoma] latami na spełnienie wymogów art. 6 odnoszącego się do małżonków współpracujących.

Zgodnie z uzgodniona praktyką, niniejszy artykuł zobowiązuje państwa członkowskie do przekazania tekstu przepisów krajowych przyjętych w celu transpozycji dyrektywy oraz tabeli korelacji między tymi przepisami a dyrektywą.

Artykuł 15:

Przepisy te uchylają dyrektywę 86/613/EWG z dniem wskazanym w art. 13 jako termin wdrożenia dyrektywy przez państwa członkowskie.

2008/0192 (COD)

Wniosek

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylająca dyrektywę 86/613/EWG

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 141 ust. 3,

uwzględniając wniosek Komisji[12],

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego[13],

uwzględniając opinię Komitetu Regionów[14],

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Dyrektywa 86/613/EWG z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa[15] zapewnia stosowanie w państwach członkowskich zasady równego traktowania w odniesieniu do kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek lub przyczyniających się do wykonywania takiej działalności. W odniesieniu do osób prowadzących działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących dyrektywa 86/613/EWG nie jest wystarczająco skuteczna, a jej zakres powinien zostać zmieniony, zważywszy, że dyskryminacja ze względu na płeć i molestowanie występują również poza dziedziną pracy, za którą otrzymuje się stałe wynagrodzenie. Dyrektywę 86/613/EWG należy zastąpić niniejszą dyrektywą w celu zapewnienia jasności.

(2) Mając na uwadze poprawę ładu administracyjno-regulacyjnego w zakresie równości płci, w Planie działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn [16] Komisja zapowiedziała dokonanie przeglądu istniejącego prawodawstwa UE w dziedzinie równości płci pominiętego w trakcie przekształcenia w roku 2005 w celu zaktualizowania, unowocześnienia i, w stosownych przypadkach, przekształcenia. Dyrektywa 86/613/EWG nie została objęta przekształceniem.

(3) W konkluzjach Rady zatytułowanych. „Równowaga ról kobiet i mężczyzn w kontekście miejsc pracy, wzrostu gospodarczego i spójności społecznej”[17] Rada wezwała Komisję do rozważenia potrzeby zmiany, w stosownych przypadkach, dyrektywy Rady 86/613/EWG w celu zagwarantowania praw związanych z macierzyństwem i ojcostwem osób prowadzących działalność na własny rachunek i pomagających im małżonków.

(4) Parlament Europejski wielokrotnie wnioskował, by Komisja dokonała przeglądu dyrektywy 86/613/EWG, w szczególności w celu poprawy sytuacji małżonków, którzy pomagają w gospodarstwach rolnych.

(5) Komisja w swoim komunikacie pt. „Odnowiona agenda społeczna: Możliwości, dostęp i solidarność w Europie XXI wieku”[18] potwierdziła potrzebę podjęcia działań dotyczących zniesienia różnicy między kobietami i mężczyznami w zakresie przedsiębiorczości oraz lepszego godzenie życia zawodowego i prywatnego.

(6) W chwili obecnej istnieje szereg instrumentów prawnych służących wdrażaniu zasady równego traktowania, które obejmują działalność na własny rachunek, w szczególności dyrektywa Rady 79/7/EWG w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego[19] oraz dyrektywa 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (wersja przeredagowana)[20]. W związku z powyższym niniejsza dyrektywa nie powinna mieć zastosowania do obszarów objętych zakresem innych dyrektyw.

(7) Wymieniona dyrektywa powinna mieć zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących, ponieważ obie grupy uczestniczą w prowadzeniu działalności gospodarczej.

(8) Dyrektywa ta nie powinna mieć zastosowania do kwestii objętych innymi dyrektywami wdrażającymi zasadę równego traktowania kobiet i mężczyzn, zwłaszcza dyrektywą 2004/113/WE. W szczególności, art. 5 dyrektywy 2004/113/WE nadal ma zastosowanie do ubezpieczeń i powiązanych usług finansowych.

(9) W celu zapobiegania dyskryminacji ze względu na płeć niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie zarówno do dyskryminacji bezpośredniej jak i pośredniej. Molestowanie oraz molestowanie seksualne powinny być uważane za dyskryminację i dlatego są one zabronione.

(10) Państwa członkowskie mogą, na mocy art. 141 ust. 4 Traktatu, utrzymać lub wprowadzać środki gwarantujące szczególne korzyści w celu ułatwienia osobom płci niedostatecznie reprezentowanej podejmowanie działalności na własny rachunek lub w celu zapobiegania niekorzystnym sytuacjom w karierze zawodowej i ich rekompensowania. Wymienione środki mające na celu zapewnienie równości w praktyce nie powinny zasadniczo być postrzegane jako naruszenie prawnej zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn.

(11) W obszarze działalności na własny rachunek, stosowanie zasady równego traktowania oznacza, że zakazana jest wszelka dyskryminacja w zakresie przedsiębiorczości, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie innej formy działalności na własny rachunek.

(12) Konieczne jest zapewnienie braku dyskryminacji ze względu na stan cywilny i rodzinny w zakresie warunków zakładania przedsiębiorstwa w odniesieniu do małżonków lub partnerów uznanych przez prawo krajowe.

(13) Mając na uwadze wkład małżonków współpracujących w przedsiębiorstwo rodzinne, powinni oni mieć prawo, o ile wyrażą taką wolę, do korzystania z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z tymi samymi warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek, zwłaszcza w odniesieniu do składek. Państwa członkowskie są zobowiązane do podjęcia środków niezbędnych dla umożliwienie dokonania takiego wyboru. Poziom ochrony osób prowadzących działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących może być proporcjonalny do poziomu uczestnictwa w działalności przedsiębiorstwa rodzinnego.

(14) Ekonomiczna i fizyczna wrażliwość kobiet w ciąży prowadzących działalność na własny rachunek oraz małżonek współpracujących sprawia, iż powinny one korzystać z prawa do urlopu macierzyńskiego, którego część musi być uważana za obowiązkową. Państwa członkowskie zachowają swoje uprawnienia w zakresie ustalania poziomu składek oraz wszystkich uzgodnień dotyczących świadczeń i płatności, pod warunkiem spełnienia minimalnych wymogów określonych w niniejszej dyrektywie. Niemniej jednak, aby uwzględnić szczególną sytuację kobiet prowadzących działalność na własny rachunek i małżonek współpracujących, należy im zapewnić możliwość dokonania ostatecznego wyboru dotyczącego ewentualnego skorzystania z urlopu macierzyńskiego.

(15) W celu uwzględnienia specyfiki działalności na własny rachunek, kobiety prowadzące działalność na własny rachunek i małżonkowie współpracujący powinni mieć możliwość, w najszerszym możliwym zakresie, wyboru między zasiłkiem finansowym a czasowym zastąpieniem podczas urlopu macierzyńskiego.

(16) Zwiększanie skuteczności i efektywności systemów opieki socjalnej, zwłaszcza poprzez lepsze zachęty, zarządzanie i ocenę oraz określanie priorytetów w zakresie programów nakładów, stało się kluczowym elementem w celu zapewnienia długoterminowej finansowej stabilności europejskich modeli społecznych. Podczas opracowywania środków niezbędnych do wdrożenia niniejszej dyrektywy państwa członkowskie powinny zwrócić szczególną uwagę na poprawę i zapewnienie jakości oraz długoterminowej stabilności swoich systemów opieki socjalnej.

(17) Osoby dyskryminowane ze względu na płeć, powinny dysponować odpowiednimi środkami ochrony prawnej. W celu zapewnienia bardziej skutecznego poziomu bezpieczeństwa, stowarzyszenia, organizacje i inne osoby prawne powinny być również upoważnione do uczestniczenia w postępowaniach, zgodnie z ustaleniami państw członkowskich, w imieniu każdej ofiary albo w jej interesie, bez uszczerbku dla krajowych przepisów proceduralnych dotyczących przedstawicielstwa i obrony w sądzie.

(18) Ochrona przed dyskryminacją ze względu na płeć powinna być wzmocniona poprzez istnienie w każdym państwie członkowskim przynajmniej jednego organu właściwego w zakresie analizowania tych problemów, badania możliwych rozwiązań i świadczenia praktycznej pomocy ofiarom. Mogą być to te same organy, które są odpowiedzialne na poziomie krajowym za obronę praw człowieka, ochronę praw jednostki lub wdrażanie zasady równego traktowania. Przy wykonywaniu swoich uprawnień i obowiązków wynikających z niniejszej dyrektywy organy te powinny działać w sposób zgodny z zasadami paryskimi Narodów Zjednoczonych dotyczącymi statusu i funkcjonowania instytucji krajowych w zakresie ochrony i promowania praw człowieka.

(19) Ponieważ cele zamierzonych działań, tj. zapewnienie we wszystkich państwach członkowskich wysokiego poziomu ochrony przed dyskryminacją, nie mogą być osiągnięte w wystarczający sposób przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może przedsięwziąć środki, zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym samym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia powyższych celów.

PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1 Przedmiot i zakres

1. Niniejsza dyrektywa określa ramy służące wdrożeniu w państwach członkowskich zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek lub przyczyniających się do wykonywania takiej pracy, w zakresie spraw nieobjętych dyrektywami 2006/54/WE i 79/7/EWG.

2. Niniejsza dyrektywa obejmuje osoby prowadzące działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących.

3. Wdrożenie zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz podaż towarów i usług pozostaje objęte zakresem dyrektywy Rady 2004/113/WE.

Artykuł 2 Definicje

1. Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:

a) „osoby prowadzące działalność na własny rachunek”: wszystkie osoby prowadzące, na warunkach określonych przez prawo krajowe, działalność zarobkową na własny rachunek, w tym rolnicy i osoby wykonujących wolne zawody;

b) „małżonkowie współpracujący”: małżonkowie lub uznani przez prawo krajowe partnerzy osób prowadzących działalność na własny rachunek niebędący pracownikami ani wspólnikami, którzy w trwały sposób uczestniczą, na warunkach określonych przez prawo krajowe, w działaniach osoby prowadzącej działalność na własny rachunek i wykonują takie same zadania lub zadania o charakterze wspomagającym.

c) „dyskryminacja bezpośrednia”: sytuacja, w której dana osoba traktowana jest mniej korzystnie ze względu na płeć niż jest, była lub byłaby traktowana inna osoba w porównywalnej sytuacji;

d) „dyskryminacja pośrednia”: sytuacja, w której z pozoru neutralny przepis, kryterium lub praktyka stawia osoby danej płci w szczególnie niekorzystnym położeniu w porównaniu do osób odmiennej płci, chyba że dany przepis, kryterium lub praktyka są obiektywnie uzasadnione usankcjonowanym prawnie celem, a środki osiągania tego celu są właściwe i niezbędne;

e) „molestowanie”: sytuacja, w której ma miejsce niepożądane zachowanie związane z płcią osoby, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności tej osoby i stworzenie atmosfery zastraszenia, wrogości, poniżenia, upokorzenia lub obrazy;

f) „molestowanie seksualne”: sytuacja, w której ma miejsce niepożądane zachowanie werbalne, niewerbalne lub fizyczne o charakterze seksualnym, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności osoby, w szczególności przy stwarzaniu atmosfery zastraszenia, wrogości, poniżenia, upokorzenia lub obrazy.

Artykuł 3 Zasada równego traktowania

1. Zasada równego traktowania oznacza brak jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na płeć, bezpośredniej lub pośredniej, poprzez odwołanie zwłaszcza do stanu cywilnego lub rodzinnego, w szczególności w zakresie przedsiębiorczości, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie rozpoczęcia innej formy działalności na własny rachunek.

2. Molestowanie oraz molestowanie seksualne uważa się za dyskryminację ze względu na płeć i dlatego są one zakazane. Sprzeciw wobec takich zachowań lub podporządkowanie się im przez daną osobę nie może stanowić podstawy dla decyzji odnoszącej się do tej osoby.

3. Nakłanianie do dyskryminacji osób ze względu na płeć uważane jest za dyskryminację.

Artykuł 4 Działania pozytywne

Dla zapewnienia w praktyce całkowitej równości mężczyzn i kobiet, zasada równego traktowania nie stanowi przeszkody dla utrzymywania lub wprowadzania przez jakiekolwiek państwo członkowskie szczególnych środków mających zapobiegać niekorzystnym sytuacjom związanym z płcią lub je rekompensować.

Artykuł 5 Zakładanie przedsiębiorstwa

Bez uszczerbku dla szczególnych warunków dostępu do niektórych rodzajów działalności, które są jednolicie stosowane do obu płci, państwa członkowskie podejmują konieczne środki, aby zagwarantować, że warunki zakładania przedsiębiorstwa między małżonkami lub uznanymi przez prawo krajowe partnerami nie były bardziej restrykcyjne niż warunki zakładania przedsiębiorstwa między innymi osobami.

Artykuł 6 Ochrona socjalna dla małżonków współpracujących

Państwa członkowskie wprowadzają konieczne środki, aby zapewnić, że małżonkowie współpracujący mogą, o ile wyrażą taką wolę, korzystać z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek.

Artykuł 7 Urlop macierzyński

1. Państwa członkowskie podejmują niezbędne kroki, aby zagwarantować, że kobiety prowadzące działalność na własny rachunek i małżonki współpracujące mogą, o ile wyrażą taką wolę, być uprawnione do takiego samego okresu urlopu macierzyńskiego, jak przewidziano w dyrektyw ie 92/85/EWG.

2. Aby zapewnić, że osoby wymienione w ust. 1 mogą korzystać ze swoich praw uznanych w niniejszym artykule, państwa członkowskie podejmują środki w celu zagwarantowania, że osoby te otrzymują odpowiedni zasiłek podczas urlopu macierzyńskiego.

3. Zasiłek, o którym mowa w ust. 2, uważa się za odpowiedni, jeśli gwarantuje on przynajmniej dochody, które dana osoba otrzymywałaby w przypadku przerwy w pracy spowodowanej stanem zdrowia lub, jeżeli nie ma to zastosowania, jest on równoważny jakiemukolwiek odpowiedniemu zasiłkowi ustalonemu w prawie krajowym, przy czym jego górną granicę ustala ustawodawca krajowy.

4. Państwa członkowskie podejmują konieczne kroki, aby zagwarantować, że kobiety prowadzące działalność na własny rachunek i małżonki współpracujące mają dostęp, w jak najszerszym zakresie, do usług zapewniających czasowe zastępstwo lub do innych krajowych usług socjalnych, będących alternatywą dla zasiłku, o którym mowa w ust. 2.

Artykuł 8 Obrona praw

1. Państwa członkowskie dopilnują, by procedury sądowe lub administracyjne, jak również, o ile uznają to za właściwe, procedury pojednawcze, których celem jest doprowadzenie do wykonania zobowiązań wynikających z niniejszej dyrektywy, były dostępne dla wszystkich osób, które uważają, że poniosły stratę lub szkodę w związku z nieprzestrzeganiem wobec nich zasady równego traktowania, nawet w przypadku gdy dobiegła końca sytuacja, w której domniemana dyskryminacja miała miejsce.

2. Państwa członkowskie zapewniają, że stowarzyszenia, organizacje i inne osoby prawne, które mają, zgodnie z kryteriami ustanowionymi w prawie krajowym, uzasadniony interes w dopilnowaniu, by przestrzegane były przepisy niniejszej dyrektywy, mogą wszczynać, w imieniu lub w interesie skarżącego oraz za jego zgodą, postępowanie sądowe lub administracyjne przewidziane dla wykonania obowiązków wynikających z niniejszej dyrektywy.

3. Ustęp 1 i 2 nie stanowią uszczerbku dla krajowych przepisów w sprawie terminów wszczynania postępowań dotyczących zasady równego traktowania.

Artykuł 9 Rekompensata lub odszkodowanie

Państwa członkowskie wprowadzają do swoich krajowych systemów prawnych środki niezbędne do zapewnienia rzeczywistej i skutecznej rekompensaty lub odszkodowania za straty i szkody poniesione przez osobę w wyniku dyskryminacji w rozumieniu niniejszej dyrektywy, zgodnie z zasadami ustalonymi przez państwa członkowskie, oraz zniechęcające do dyskryminacji a jednocześnie proporcjonalne do poniesionej straty lub szkody. Taka rekompensata lub odszkodowanie nie podlega ograniczeniom przez ustalony wcześniej górny limit.

Artykuł 10 Organy ds. równości

1. Państwa członkowskie wyznaczają organ lub organy do spraw promowania, analizowania, monitorowania i wspierania równego traktowania wszystkich osób bez dyskryminacji ze względu na płeć oraz dokonują odnoszących się do nich niezbędnych ustaleń. Organy te mogą wchodzić w skład agencji odpowiedzialnych na poziomie krajowym za obronę praw człowieka i przestrzeganie praw jednostki lub wdrażanie zasady równego traktowania.

2. Państwa członkowskie zapewniają, że zadania organów, o których mowa w ust. 1, obejmują:

a) świadczenie niezależnej pomocy ofiarom dyskryminacji w dochodzeniu ich praw w zakresie dyskryminacji, bez uszczerbku dla praw ofiar i stowarzyszeń, organizacji i innych osób prawnych określonych w art. 8 ust. 2;

b) prowadzenie niezależnych badań dotyczących dyskryminacji;

c) publikowanie niezależnych sprawozdań i wydawanie zaleceń na temat problemów związanych z taką dyskryminacją.

Artykuł 11 Rozpowszechnianie informacji

Państwa członkowskie, wykorzystując wszystkie stosowne środki, dopilnowują, by przepisy przyjęte zgodnie z niniejszą dyrektywą oraz odpowiednie przepisy już będące w mocy były udostępniane zainteresowanym osobom na całym terytorium.

Artykuł 12 Poziom ochrony

Wdrożenie niniejszej dyrektywy nie może być w żadnych okolicznościach przyczyną obniżenia poziomu ochrony przed dyskryminacją, już zapewnianego przez państwo członkowskie w zakresie objętym niniejszą dyrektywą.

Artykuł 13 Sprawozdania

1. Państwa członkowskie przekazują Komisji wszelkie dostępne informacje dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy nie później niż [6 lat po przyjęciu].

Komisja sporządza sprawozdanie podsumowujące, które przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie nie później niż [7 lat po przyjęciu]. Do sprawozdania dołącza się, w miarę potrzeb, wnioski dotyczące zmiany niniejszej dyrektywy.

2. Sprawozdanie Komisji uwzględnia opinie zainteresowanych stron.

Artykuł 14 Wykonanie

1. Państwa członkowskie wprowadzą w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej [w okresie 2 lat]. Państwa członkowskie niezwłocznie przekażą Komisji tekst tych przepisów oraz tabelę korelacji pomiędzy tymi przepisami a niniejszą dyrektywą.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.

2. Aby uwzględnić szczególne warunki, państwa członkowskie mogą, jeżeli okaże się to konieczne, skorzystać z dodatkowego okresu wynoszącego [2 lata], aby spełnić wymogi art. 6.

3. Państwa członkowskie przekażą Komisji tekst głównych przepisów prawa krajowego dotyczących dziedziny objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 15 Uchylenie

Dyrektywę 86/613/EWG uchyla się z mocą od [termin wdrożenia].

Artykuł 16 Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie 20 dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej .

Artykuł 17 Adresaci

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

Przewodniczący Przewodniczący

[1] Dyrektywa 86/613/EWG Rady z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa (Dz.U. L 359 z 19.12.1986, s. 56).

[2] Sprawozdanie Komisji na temat wdrożenia dyrektywy Rady z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa - COM(94) 163.

[3] Komunikat Komisji Europejskiej do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów - Plan działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn - COM(2006) 92.

[4] 4 grudnia 2007 r. (Dokument SOC 385).

[5] Zob. sprawozdanie przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 12 marca 2008 r. na temat sytuacji kobiet na obszarach wiejskich UE (2007/2117(INI), sprawozdawca Christa Klass, A6-0031/2008.

[6] COM(2008)394.

[7] COM(2008)412.

[8] Sprawozdanie Komisji na temat wdrożenia dyrektywy Rady z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa - COM(94) 163.

[9] Badanie jest dostępne na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/employment_social/gender_equality/legislation/report_draft2.pdf.

[10] Jeszcze niedostępne na stronach internetowych.

[11] Wspomniana analiza dostępna jest na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/craft/craft-studies/documents/social_protection_final_report_en.pdf.

[12] Dz.U. C […] z […], s. […].

[13] Dz.U. C […] z […], s. […].

[14] Dz.U. C […] z […], s. […].

[15] Dz.U. L 359 z 19.12.1986, s. 56.

[16] COM (2006) 92.

[17] 4 grudnia 2007 r. (Dokument SOC 385).

[18] COM(2008)412.

[19] Dz.U. L 6 z 10.1.1979, s. 24.

[20] Dz.U. L 204 z 26.7.2006, s. 23.