52007PC0069

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 23.2.2007

KOM(2007) 69 wersja ostateczna

2007/0032 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań

(przedstawiony przez Komisję)

UZASADNIENIE

KONTEKST WNIOSKU

110 | Podstawa i cele wniosku Instytucje międzynarodowe, europejskie i krajowe muszą posiadać odpowiednio wiarygodne informacje na temat ludności i mieszkań w Unii Europejskiej. Niemal w każdej dziedzinie polityki, w której UE prowadzi działalność, czy to gospodarczej, społecznej, czy dotyczącej ochrony środowiska, potrzebne są wiarygodne dane na temat ludności, w celu lepszego określenia celów operacyjnych oraz oceny poczynionych postępów. Dane pochodzące ze spisów powszechnych umożliwiają dokonywanie wiarygodnych porównań między poszczególnymi państwami członkowskimi. Aby dane były porównywalne, mogą zostać użyte bezpośrednio (np. Ilu osób dotyczy dany problem/środek?) lub w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Ponadto dane ze spisów powszechnych, które są porównywalne na poziomie europejskim, są postawą rocznych oszacowań ludności, badań próby oraz analiz regionalnych. Wreszcie, niniejszy wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady tworzy podstawę dla gromadzenia porównywalnych na poziomie europejskim danych na temat mieszkań. 1) Sporządzane co 10 lat, na podstawie niniejszego wniosku, dane mają obejmować właściwy zbiór zmiennych. Głównym celem jest przekazanie odpowiednio szczegółowego obrazu struktury i charakterystyki ludności, pozwalających na dogłębną analizę niezbędną w planowaniu, zarządzaniu i monitorowaniu w wielu dziedzinach polityki. Wiele z tych dziedzin obejmuje element europejski, dlatego też instytucje Unii Europejskiej oraz państwa członkowskie oczekują wiarygodnego porównywania w kontekście europejskim. 2) Dane uzyskane zgodnie z niniejszym wnioskiem pomogą w zachowaniu wysokiej jakości rocznych oszacowań ludności. Roczne oszacowania ludności są zazwyczaj oparte na rejestrach lub obliczeniach demograficznych, aktualizowanych na podstawie aktów administracyjnych. Powszechnie wiadomo, że w tym celu potrzebne są okresowe, oparte na spisie powszechnym weryfikacje/korekty błędów statystycznych i technicznych. Przerwa między dwoma turami weryfikacji/korekt rocznych oszacowań ludności opartych na spisie powszechnym nie może przekraczać dziesięciu lat. Proces gromadzenia danych zgodny z niniejszym wnioskiem będzie miał pozytywny wpływ na roczne oszacowania ludności. Wymagania jakościowe w stosunku do danych na temat ludności są bardzo wysokie, co ilustrują podane poniżej przykłady: - Proces demokratyczny w Unii Europejskiej wymaga jak najlepszych rocznych oszacowań ludności. Artykuł 11 ust. 5 regulaminu Rady Unii Europejskiej określa procedurę przyjmowania decyzji Rady kwalifikowaną większością głosów. Jednym z kryteriów jest to, iż większość kwalifikowaną stanowią państwa członkowskie, których ludność stanowi co najmniej 62 % ludności UE. - Unia Europejska wspiera rozwój mniej zamożnych regionów. Głównym priorytetem polityki spójności UE jest cel "konwergencja" w ramach funduszy strukturalnych. Obszary słabiej rozwinięte to obszary, na których produkt krajowy brutto na jednego mieszkańca nie przekracza 75 % średniej we Wspólnocie (dla EU-25). Aby dokonać prawidłowej kwalifikacji regionów, niezbędne są wysokiej jakości dane na temat ludności danego regionu. Jakość oszacowań ludności danego regionu zależy od szczegółowości regionalnego podziału według źródła, na którym te oszacowania się opierają. Obecne ramy prawne zawierające ogólne przepisy dotyczące funduszy strukturalnych to rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. - Dane na temat ludności mogą pośrednio wpłynąć na rachunki narodowe. 3) Unia Europejska posiada kompetencje w dziedzinie spójności regionalnej, która zawsze stanowi jedną z największych pozycji budżetowych. Dane gromadzone zgodnie z niniejszym rozporządzeniem na poziomie regionalnym, zapewnią całe spektrum danych na temat ludności, potrzebnych do oceny postępów poczynionych w zakresie spójności regionalnej. 4) W wielu istotnych badaniach próby zharmonizowanych w ramach UE potrzebne są dane statystyczne na temat struktury ludności na poziomie regionalnym, do pobrania prób i sformułowania na ich podstawie wyników (np. badania dotyczące siły roboczej). Należy zharmonizować na poziomie europejskim ramy statystyczne w celu zapewnienia porównywalności wyników badań. Gromadzenie danych zgodnie z niniejszym wnioskiem tworzy takie właśnie ramy statystyczne. 5) Niniejszy wniosek tworzy podstawę dla gromadzenia porównywalnych danych o wysokiej jakości, na temat mieszkań. Sytuacja mieszkaniowa ludności ma bardzo duże znaczenie. - Dostęp do godziwych warunków mieszkaniowych jest ważnym elementem polityki społecznej. W czasie szczytu Rady Europejskiej w Laeken w 2001 r. rządy państw członkowskich zwróciły uwagę na potrzebę stworzenia wspólnych wskaźników integracji społecznej, odnosząc się wyraźnie do kwestii mieszkań, jak również na potrzebę wzmocnienia mechanizmów statystycznych w tym zakresie. Wciąż jednak brak jest wskaźników na temat mieszkań zarówno na poziomie europejskim, jak i krajowym. Ministrowie państw członkowskich odpowiedzialni za budownictwo mieszkaniowe stale podkreślają potrzebę istnienia porównywalnych danych na temat mieszkań. - Budynki stanowiące miejsce zamieszkania prywatnych gospodarstw domowych są ważnymi odbiorcami energii, wody i innych usług komunalnych mających wpływ na środowisko naturalne. - Mieszkalnictwo ma duże znaczenie dla gospodarki (podaż i popyt na mieszkania, finansowanie, usługi budowlane i remontowe). |

120 | Kontekst ogólny Niezrealizowanie celów niniejszego wniosku legislacyjnego będzie miało negatywne skutki zarówno dla wielu stron europejskiego systemu statystycznego, jak i dla wykonania obowiązków prawnych (np. głosowanie większościowe, fundusze strukturalne) oraz jakości analiz i polityki oceny opartej na odpowiednich statystykach. Ostatni spis powszechny ludności i mieszkań w Unii Europejskiej został przeprowadzony w roku sprawozdawczym 2001. Podstawą tego spisu nie były przepisy europejskie, lecz „dżentelmeńska umowa”. Jest jednak oczywiste, że „dżentelmeńska umowa” nie gwarantuje w wystarczającym stopniu jakości potrzebnej dla celów, jakim dane te maja służyć w przyszłości. - Duże różnice w datach referencyjnych poważnie ograniczały porównywalność danych. Daty referencyjne objęły łącznie okres 39 miesięcy, począwszy od marca 1999 r. (Francja) do maja 2002 r. (Polska); dane dotyczące Malty odnoszą się nawet do listopada 1995 r. - Nie zachowano również terminowości. Mimo, iż „dżentelmeńska umowa” przewidywała przekazanie do Eurostatu wszystkich danych do 30 czerwca 2003 r., ostatnie dane napłynęły w połowie 2005 r., przez co publikacja nastąpiła dopiero we wrześniu 2005 r., czyli 44 miesiące po końcu roku referencyjnego. - Początkowo dane były często niepełne, nie w pełni sprawdzone lub też niespójne. Liczne wnioski o ponowne sprawdzenie danych znacznie opóźniły proces przygotowania statystyk. Z uwagi na to, iż dane są wykorzystywane później do bardzo istotnych zadań, wymagane są odpowiednie normy w zakresie metadanych i gwarancji jakości. |

139 | Obowiązujące przepisy w dziedzinie, której dotyczy wniosek Brak obowiązujących przepisów w dziedzinie, której dotyczy wniosek. |

140 | Spójność z polityką i celami Unii w innych dziedzinach Prawo europejskie nakłada na Eurostat obowiązek dostarczania najwyższej jakości danych statystycznych na temat ludności (np. na potrzeby głosowania większościowego, funduszy strukturalnych; por. pkt 2 części „Podstawa i cele wniosku” powyżej). Ponadto w wielu dziedzinach polityki, w których UE prowadzi działalność, wymagane są dane na temat ludności i/lub mieszkań, aby lepiej określić cele operacyjne oraz oceniać poczynione postępy. Dane te muszą być w pełni porównywalne na poziomie europejskim, a często są również wymagane na regionalnym poziomie szczegółowości, w różnych podziałach i jakości, którą można zapewnić jedynie poprzez europejskie prawodawstwo regulujące spisy powszechne ludności i mieszkań. |

KONSULTACJE Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI ORAZ OCENA WPłYWU |

Konsultacje z zainteresowanymi stronami |

211 | Metody konsultacji, główne sektory objęte konsultacjami i ogólny profil respondentów Projekt rozporządzenia w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań został przedstawiony w dniu 28 września 2005 r. „dyrektorom ds. statystyk społecznych” (z instytucji krajowych odpowiedzialnych za przeprowadzanie spisów powszechnych), a następnie, w dniu 30 listopada 2005 r., Komitetowi ds. Programu Statystycznego. Przeprowadzono również intensywne konsultacje w ramach EKG ONZ i UE w sprawie tematów jakie ma objąć spis powszechny ludności i mieszkań w tym regionie. W konsultacjach tych uczestniczyło wielu ekspertów z państw europejskich. Ponadto Eurostat przeprowadził studium wykonalności w odniesieniu do wspomnianych tematów i poziomu ich regionalnej szczegółowości. W ramach tego studium przeprowadzono badania w krajowych instytutach statystycznych. |

212 | Streszczenie odpowiedzi oraz sposób, w jaki były one uwzględniane Komitet ds. Programu Statystycznego w pełni poparł projekt legislacyjny i prezentowane w nim podejście. Na wniosek niektórych państw członkowskich do niniejszego rozporządzenia dodano, jako załącznik, pełną listę tematów, których będzie dotyczył spis powszechny. |

Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy specjalistycznej |

221 | Dziedziny nauki i wiedzy specjalistycznej, których dotyczy wniosek Metodologia i technika przeprowadzania spisów powszechnych; tematy i charakterystyka spisów powszechnych. |

222 | Zastosowana metodologia Dobrą praktyką w europejskim systemie statystycznym jest uwzględnianie w jak największym stopniu zaleceń Konferencji Statystyków Europejskich dotyczących przeprowadzania spisów powszechnych ludności i mieszkań (zalecenia CES), które odzwierciedlają główne krajowe, międzynarodowe i wspólnotowe wymogi w zakresie danych na temat ludności i mieszkań. Zalecenia CES nakreślają metodologię i technikę przeprowadzania spisów powszechnych, jak również tematy tych spisów. Lista tematów objętych spisem powszechnym w Unii Europejskiej, zawarta w niniejszym wniosku, jest zgodna z listą tematów zawartą w zaleceniach CES. Określenie tych tematów jest wynikiem wielu lat intensywnych prac i konsultacji z użytkownikami. Państwa członkowskie uznały dane określone zgodnie z zaleceniami CES, za odpowiednie dla swych celów. Niniejszy wniosek zawiera bezpośrednie odesłanie do zaleceń CES, aby decyzje opierały się na właściwych konsultacjach i opiniach. Zalecenia CES zostały przygotowane przez liczną grupę ekspertów z organów zajmujących się przeprowadzaniem i analizą spisów powszechnych. Są one wynikiem szczegółowych dyskusji i wymiany poglądów na forum konferencji, spotkań, grup roboczych, grup zadaniowych oraz w drodze konsultacji pisemnych. |

223 | Najważniejsze organizacje/eksperci, z którymi przeprowadzono konsultacje Wydział Statystyczny ONZ (UN SD), Europejska Komisja Gospodarcza Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ), krajowe urzędy statystyczne. |

2249 | Krótki opis otrzymanych i wykorzystanych porad Brak dobrej jakości danych na temat ludności UE, pochodzących ze spisu powszechnego, może nieść za sobą potencjalne ryzyko nieodwracalnych konsekwencji dla polityki formułowania i oceny polityk, jak również dla administrowania i zarządzania finansami. |

225 | Porady wynikające z konsultacji są zawarte w samych zaleceniach CES, jak również w wynikach studium wykonalności przeprowadzonego w państwach członkowskich. |

226 | Środki wykorzystane do publicznego udostępnienia porad ekspertów Aktualna wersja zaleceń CES jest dostępna na stronie internetowej http://www.unece.org/stats/documents/ece/ces/ge.41/2006/zip.1.e.pdf |

230 | Analiza skutków Rozważano następujące opcje: A) Brak harmonizacji spisów powszechnych ludności i mieszkań w UE: W perspektywie średniookresowej oznaczałoby to, iż w UE nie byłyby dostępne pełne i porównywalne dane na temat ludności i mieszkań. Pociągałoby to za sobą poważne, negatywne konsekwencje zarówno pod względem prawnym (np. kwestia głosowania większościowego, czy funduszy strukturalnych), jak również politycznym (np. formułowanie i ocena polityk). B) „Dżentelmeńska umowa” w spawie spisu powszechnego ludności i mieszkań w UE. Rezultatem takiego rozwiązania byłaby niska jakość danych na temat ludności i mieszkań w UE. Rozwiązanie to nie zapewniałoby porównywalności danych. Pociągałoby ono również za sobą poważne, negatywne konsekwencje pod względem prawnym i politycznym. C) Dyrektywa w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań w UE. Z rozwiązaniem tym wiąże się duże ryzyko odchyleń i obciążeń przy przenoszeniu wymogów technicznych do prawa krajowego, co może prowadzić do znacznej utraty porównywalności, a tym samym do poważnych, negatywnych skutków pod względem prawnym i politycznym. D) Europejskie prawodawstwo w zakresie spisów powszechnych ludności i mieszkań w UE (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady + rozporządzenie wykonawcze Komisji). Punkt ciężkości byłby położony na wyniki, a nie sposób ich otrzymania. Prawodawstwo określałoby w sposób jasny obowiązki i role, jak również wspólne wymogi w zakresie jakości i przejrzystości wyników i metod. Zapewniłoby to dostępność wysokiej jakości porównywalnych danych na temat ludności w UE. Pozwalałoby również na spełnienie obowiązków prawnych i politycznych. E) Europejskie prawodawstwo w zakresie spisów powszechnych ludności i mieszkań w UE (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady + rozporządzenie wykonawcze Komisji). Punkt ciężkości byłby położony na sposób otrzymania danych. Prawodawstwo określałoby szczegółowo, z jakich źródeł powinny korzystać państwa członkowskie przy pobieraniu danych (kwestionariusze, rejestry, itp.), a także w jaki sposób należy pobierać dane z tych źródeł. Podejście to wiąże się jednak z bardzo dużym, potencjalnym obciążeniem dla państw członkowskich. Musiałyby one dostosować wszystkie rejestry wykorzystywane przy dokonywaniu spisu powszechnego, w szczególności rejestry osób i mieszkań. Wielu mieszkańców musiałoby wypełnić kwestionariusze, co wiązałoby się z intensywną pracą w terenie wykonywaną przez biura zajmujące się spisem i rachmistrzów. Wpływ finansowy działania UE byłby znaczny, w kontekście budżetów krajowych. Preferowaną opcją jest opcja D. Umożliwia ona uzyskanie wyników spisu, które będą wiarygodne, przejrzyste i w wystarczającym stopniu porównywalne. Prawodawstwo powinno być nastawione na wyniki, a nie na sposób ich uzyskania, a państwa członkowskie powinny mieć wybór co do stosowanych źródeł danych i sposobów uzyskania wyników. Pomimo że państwa członkowskie mogą swobodnie wybrać sposób przeprowadzenia spisów powszechnych na terenie swojego kraju, będzie istniała odpowiednia gwarancja jakości, a zwłaszcza porównywalności danych, ponieważ zgodnie z przyjętymi przepisami państwa członkowskie będą musiały przestrzegać podstawowych norm i odpowiednich wymogów jakościowych. Stosowane metody i techniki będą musiały być dokładnie opisane, tak aby poszczególne procesy i wyniki spisów powszechnych prowadzonych w państwach członkowskich były odpowiednio przejrzyste. Opcja D zmniejsza obciążenie wynikające z interwencji na szczeblu UE. Obciążenie jest ograniczone do niezbędnego minimum, tak aby możliwe było przekazywanie danych w ramach uzgodnionych tematów oraz spełnienie wspólnych wymogów jakościowych; nakłada się również pewne obciążenie na instytuty statystyczne (sporządzanie sprawozdań dotyczących jakości oraz przekazywanie metadanych i innych dokumentów objaśniających). |

231 |

ASPEKTY PRAWNE WNIOSKU |

305 | Krótki opis proponowanych działań Wniosek w jasny sposób określa obowiązki i role w przygotowywaniu co dziesięć lat danych na temat ludności i mieszkań, jak również wspólne wymogi w zakresie jakości i przejrzystości wyników i metod. Pozostawia on państwom członkowskim swobodę co do sposobu sporządzania tych danych, w zależności od tego, który z nich uznają one za najbardziej odpowiedni. Dotyczy to między innymi wyboru źródeł z których państwa członkowskie chcą uzyskać dane. Jednocześnie wniosek gwarantuje jakość tych danych, szczególnie ich porównywalność na poziomie europejskim. Podsumowując, podejście zaprezentowane we wniosku kładzie nacisk na wyniki, a nie na sposób ich uzyskania. |

310 | Podstawa prawna Podstawą prawną dla statystyki Wspólnoty jest artykuł 285 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Rada, działając zgodnie z procedurą współdecyzji, przyjmuje środki w celu tworzenia statystyk, jeżeli jest to konieczne do wykonywania działań Wspólnoty. Wspomniany artykuł określa wymogi odnoszące się do tworzenia statystyk Wspólnoty oraz wymaga zgodności z normami bezstronności, rzetelności, obiektywizmu, niezależności naukowej, efektywności pod względem kosztów oraz poufności informacji statystycznych. |

320 | Zasada pomocniczości Zasada pomocniczości ma zastosowanie, o ile wniosek nie należy do wyłącznych kompetencji Wspólnoty. |

Cele wniosku nie mogą zostać osiągnięte w sposób zadowalający poprzez działania państw członkowskich z następujących względów: |

331 | Główną obawę, jeśli chodzi o jakość danych statystycznych, budzi ich porównywalność. Mając na uwadze fakt, iż dane dotyczące ludności i mieszkań są wykorzystywane do wykonywania prawodawstwa europejskiego, oceniania europejskich polityk i/lub do porównywania na szczeblu europejskim rezultatów polityk krajowych, sprawą kluczową jest to, aby dane te były porównywalne na poziomie europejskim. Państwa członkowskie nie są w stanie osiągnąć tego w wystarczającym zakresie bez jasnych europejskich ram, tj. prawodawstwa europejskiego, które określałoby wspólne właściwości statystyczne oraz wymogi jakościowe. Ponadto, przejrzystość metodologii i techniki przeprowadzania spisu powszechnego w różnych krajach jest również warunkiem koniecznym zapewnienia porównywalności. Przejrzystość z kolei wymaga prawodawstwa europejskiego i opartej na nim ustrukturyzowanej współpracy między właściwymi organami statystycznymi, zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim. Dotychczasowe doświadczenia wyraźnie potwierdzają, że nieformalne porozumienie bez uzgodnionych, jasnych i podlegających nadzorowi ram uniemożliwia uzyskanie takich wyników w zakresie statystyki, których jakość odpowiadałaby jakości niezbędnej w przyszłości. |

332 | Działanie wspólnotowe pozwoli osiągnąć cele niniejszego wniosku, z następujących powodów: |

Proponowane w niniejszym wniosku prawodawstwo UE jest niezbędne do zapewnienia jakości, w szczególności porównywalności danych. Rozporządzenie określa wspólne wymogi mające na celu zapewnienia przejrzystości metodologii i techniki stosowanej w państwach członkowskich: - Państwa członkowskie mają obowiązek zapewnienia jakości przekazywanych danych i metadanych, jak również zagwarantowania, że wybrane źródła danych oraz metodologia w jak największym stopniu odpowiadają podstawowym właściwościom spisów powszechnych ludności i mieszkań, w szczególności takim jak: spisywanie indywidualne, równoczesność, powszechność na określonym terytorium, dostępność danych na temat małych obszarów oraz ustalona okresowość. - Państwa członkowskie muszą informować o źródłach danych, wykorzystanych do wykonania obowiązków, uzasadnić wybór źródeł danych oraz wyjaśnić, w jaki sposób wybór źródeł danych może wpłynąć na przedstawione przez nie wyniki. Powinny również informować o tym, w jakim stopniu wybrane źródła danych i metodologia odpowiadają podstawowym właściwościom spisów powszechnych ludności i mieszkań. - Podstawowe tematy objęte spisem powszechnym będą we wszystkich państwach takie same. - Data, do której odnoszą się dane musi we wszystkich państwach przypadać na ten sam rok kalendarzowy. - Dane powinny być przesłane w ciągi 24 miesięcy od końca roku referencyjnego, w formacie technicznym wymaganym przez Komisję (Eurostat). - Do ludności należy zaliczyć wszystkie osoby mające miejsce zamieszkania w danym państwie. Rozporządzenie definiuje to pojecie. - Rozporządzenie definiuje pojęcia „krajowy” i „regionalny”. - Rozporządzenie ogranicza się do ustalenia wspólnych wymogów i pozostawia państwom członkowskim swobodę co do wyboru sposobu spełnienia tych wymogów, w zależności od tego, który z tych sposobów uznają one za najbardziej odpowiedni. |

WPłYW NA BUDżET |

409 | Wniosek nie ma wpływu finansowego na budżet Wspólnoty. |

INFORMACJE DODATKOWE |

510 | Uproszczenie |

511 | Wniosek przewiduje uproszczenie procedur administracyjnych dla organów publicznych (UE lub krajowych). |

513 | Wspólne wymogi określone w projekcie rozporządzenia zostały uznane za rozwiązania możliwe do zrealizowania, zawierające jasne wskazówki dla krajowych organów zajmujących się spisami powszechnymi. Brak harmonizacji ex-post wyników statystycznych w zakresie definicji i pojęć upraszcza procedury administracyjne w urzędach statystycznych. |

Europejski Obszar Gospodarczy Proponowany akt dotyczy kwestii związanych z EOG i z tego względu powinien objąć także Europejski Obszar Gospodarczy. |

HARMONOGRAM |

511 | Ciężko jest na obecnym etapie prac zaproponować szczegółowy harmonogram przyjęcia rozporządzenia i jego środków wykonawczych, ponieważ przyszłe działania zależą od wyniku negocjacji toczących się w Komisji Europejskiej, Radzie i Parlamencie Europejskim, jak również od tempa procedury przyjęcia rozporządzenia. Jednakże wstępny harmonogram wyglądałby następująco (może on ulec zmianie w zależności od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia): Drugie półrocze 2006 r. Poddanie projektu pod konsultacje między służbami Komisji Europejskiej. Tłumaczenie oficjalnego wniosku legislacyjnego Komisji Europejskiej, na wszystkie języki urzędowe UE. Pierwsza połowa 2007 r. Przedstawienie projektu wniosku do formalnego zatwierdzenia przez kolegium Komisji. Złożenie oficjalnego wniosku legislacyjnego Komisji Europejskiej do pierwszego czytania w Radzie UE. Druga połowa 2006/ cały rok 2007 Posiedzenia grupy zadaniowej ds. technicznych zagadnień dotyczących rozporządzenia. Dodanie specyfikacji do zaleceń EKG ONZ/Eurostat w sprawie spisów powszechnych. Przygotowanie rozporządzenia wykonawczego Komisji. |

- 2007/0032 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań (Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 285 ust. 1,

uwzględniając wniosek Komisji[1],

po konsultacji z Komitetem ds. Programu Statystycznego (SPC) utworzonego na mocy decyzji Rady 89/382/EWG, Euratom[2],

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu[3],

a także mając na uwadze, co następuje:

1. Komisja musi posiadać odpowiednio wiarygodne, szczegółowe i porównywalne dane na temat ludności i mieszkań, w celu wykonania obowiązków powierzonych jej w szczególności na mocy art. 2 i 3 Traktatu. Należy zapewnić wystarczającą porównywalność na poziomie wspólnotowym w odniesieniu do metodologii, definicji i programu danych i metadanych statystycznych.

2. Okresowe dane statystyczne na temat ludności oraz charakterystyka rodzinna, społeczna, gospodarcza i mieszkaniowa poszczególnych osób, są niezbędne do badania i definiowania polityk regionalnych i społecznych mających wpływ na poszczególne sektory Wspólnoty.

3. Aby w jak najlepszy sposób wykorzystać dane uzyskane w wyniku porównania między państwami członkowskimi, dane te muszą odnosić się do określonego roku.

4. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 322/97 z dnia 17 lutego 1997 r. w sprawie statystyk Wspólnoty[4], stanowiącym ramy odniesienia dla przepisów niniejszego rozporządzenia, gromadzenie danych statystycznych powinno być zgodne z zasadami bezstronności, wiarygodności, obiektywności, niezależności naukowej, efektywności pod względem kosztów oraz poufności informacji statystycznych.

5. W tworzeniu i rozpowszechnianiu statystyk Wspólnoty na mocy niniejszego rozporządzenia, krajowe i wspólnotowe organy statystyczne powinny kierować się zasadami określonymi w Europejskim kodeksie praktyk statystycznych, który został przyjęty dnia 24 lutego 2005 r. przez Komitet ds. Programu Statystycznego i dołączony do zalecenia Komisji w sprawie niezależności, wiarygodności i odpowiedzialności krajowych i wspólnotowych organów statystycznych[5].

6. Ponieważ cele omawianego działania, tj. zbieranie i kompilacja porównywalnych i wyczerpujących wspólnotowych danych statystycznych na temat ludności i mieszkań, nie mogą zostać osiągnięte w wystarczającym stopniu przez państwa członkowskie, z uwagi na brak wspólnych wymogów w zakresie właściwości i jakości, jak również z uwagi na brak przejrzystości metodologicznej, natomiast mogą zostać w większym stopniu osiągnięte na poziomie wspólnotowym, z uwagi na wspólne ramy statystyczne, Wspólnota może przyjąć środki, zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną we wspomnianym powyżej artykule, niniejsze rozporządzenie w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tych celów.

7. Środki niezbędne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji[6].

8. W szczególności należy przyznać Komisji uprawnienia do określenia warunków przyjmowania definicji, wskazywania przyszłych lat referencyjnych oraz przyjmowania programu danych i metadanych statystycznych. Ponieważ środki te mają zasięg ogólny i mają na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszego rozporządzenia, środki te powinny zostać przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, określoną w art. 5a decyzji Rady 1999/468/WE.

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot

Niniejsze rozporządzenie ustanawia wspólne zasady dotyczące dostarczania co dziesięć lat wyczerpujących danych na temat ludności i mieszkań.

Artykuł 2

Definicje

1. Dla celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

a) „ludność” oznacza ludność kraju i regionu, w miejscu zamieszkania, w dniu referencyjnym, o którym mowa w art. 5 ust. 2;

b) „mieszkania” oznaczają mieszkania i budynki, jak również stosunek między ludnością a pomieszczeniami mieszkalnymi na poziomie krajowym i regionalnym, w dniu referencyjnym. „Budynki” oznaczają budynki, w których rzeczywiście lub potencjalnie znajdują się mieszkania;

c) „miejsce zamieszkania” oznacza miejsce, w którym osoba zazwyczaj spędza część doby przeznaczoną na odpoczynek, bez względu na czasową nieobecność w celach rekreacyjnych, wakacyjnych, wizyt rodzinnych i przyjacielskich, wyjazdów służbowych, leczenia medycznego lub pielgrzymek religijnych; lub, jeśli ustalenie takiego miejsca nie jest możliwe, miejsce zameldowania;

d) „dzień referencyjny” oznacza datę, do której odnoszą się dane dotyczące poszczególnych państw członkowskich, zgodnie z art. 5 ust. 2 niniejszego rozporządzenia;

e) „krajowy” odnosi się do terytorium państwa członkowskiego;

f) „regionalny” odnosi się do poziomu NUTS 1, poziomu NUTS 2 oraz poziomu NUTS 3, określonych w klasyfikacji jednostek terytorialnych do celów statystycznych (NUTS), zawartej w rozporządzeniu (WE) nr 1059/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady[7] w wersji obowiązującej w dniu referencyjnym, jak również do poziomu 2 lokalnych jednostek administracyjnych (poziom LAU 2);

g) „podstawowe właściwości spisów powszechnych ludności i mieszkań” oznaczają: spisywanie indywidualne, równoczesność, powszechność na określonym terytorium, dostępność danych na temat małych obszarów oraz ustalona okresowość;

h) „mikrodane przetworzone w celu zachowania anonimowości” oznaczają indywidualne dane statystyczne zmodyfikowane w celu zminimalizowania, zgodnie z najlepszymi obecnie standardami praktyki, ryzyka identyfikacji jednostek statystycznych, do których się one odnoszą,

2. Komisja może, w razie konieczności, dostosować definicje, o których mowa w ust. 1, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 7 ust. 3.

Artykuł 3

Przedkładanie danych

Państwa członkowskie przedkładają Komisji (Eurostatowi) dane na temat ludności i mieszkań obejmujące określoną charakterystykę demograficzną, społeczną, gospodarczą i mieszkaniową poszczególnych osób, rodzin, gospodarstw domowych, mieszkań i budynków na poziomie krajowym i regionalnym, zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 4

Źródła i jakość danych

1. Państwa członkowskie mogą opierać dane statystyczne na różnych źródłach danych, w szczególności na:

a) tradycyjnym spisie powszechnym;

b) spisie powszechnym w oparciu o dane z ewidencji;

c) kombinacji tradycyjnego spisu powszechnego z badaniami próby;

d) kombinacji spisu powszechnego w oparciu o dane z ewidencji z badaniami próby;

e) kombinacji spisu powszechnego w oparciu o dane z ewidencji z tradycyjnym spisem powszechnym;

f) odpowiednim badaniu opartym na próbie rotacyjnej (rotacyjny spis powszechny).

2. Państwa członkowskie gwarantują, że źródła danych oraz metodologia zastosowane w celu spełnienia wymogów niniejszego rozporządzenia odpowiadają, w największym możliwym stopniu, podstawowym właściwościom spisów powszechnych ludności i mieszkań, określonym w art. 2 ust. 1.

3. Państwa członkowskie podejmują wszelkie środki niezbędne do zapewnienia jakości przekazywanych danych i metadanych. Komisja (Eurostat), we współpracy z właściwymi organami państw członkowskich i organizacjami międzynarodowymi, udostępnia zalecenia metodologiczne i wymogi mające na celu zagwarantowanie jakości uzyskanych danych i metadanych, w szczególności zalecenia Konferencji Statystyków Europejskich dotyczące przeprowadzania spisów powszechnych ludności i mieszkań.

4. Państwa członkowskie przekazują Komisji (Eurostatowi) sprawozdanie, w którym wskazują wykorzystane źródła danych, powody, dla których wybrano te właśnie źródła oraz skutki, jakie wybrane źródła danych wywarły na jakość danych statystycznych (sprawozdanie na temat jakości). W tym kontekście państwa członkowskie informują o tym, w jakim stopniu wybrane źródła danych i metodologia odpowiadają podstawowym cechom spisów powszechnych ludności i mieszkań, określonym w art. 2 ust. 1.

5. Państwa członkowskie informują bezzwłocznie Komisję (Eurostat) o wszelkich rewizjach i korektach dokonanych w danych statystycznych przekazywanych na mocy niniejszego rozporządzenia, jak również o wszelkich zmianach w zastosowanych metodach i źródłach danych.

6. Komisja określa treść sprawozdania na temat jakości oraz kryteria dotyczące jakości przy tworzeniu i rozpowszechnianiu danych zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 7 ust. 3.

Artykuł 5

Przekazywanie danych

1. Państwa członkowskie przekazują Komisji (Eurostatowi) zatwierdzone dane i metadane, określone w niniejszym rozporządzeniu, co do zasady na początku każdego dziesięciolecia.

2. Każde państwo członkowskie określa datę, do której odnoszą się jego dane (dzień referencyjny). Dzień referencyjny powinien przypadać w roku określonym na podstawie niniejszego rozporządzenia (rok referencyjny). Pierwszym rokiem referencyjnym będzie rok 2011. Komisja określa kolejne lata referencyjne zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 7 ust. 3.

3. Dane są przekazywane w terminie 24 miesięcy od końca roku referencyjnego.

4. Komisja przyjmuje program dotyczący danych i metadanych statystycznych, które należy przedłożyć, aby spełnić wymogi gromadzenia danych, zgodnie z procedurą zawartą w art. 7 ust. 3. Tematy objęte niniejszym rozporządzeniem w odniesieniu do konkretnego poziomu geograficznego nie mogą wykraczać poza tematy wyliczone w załączniku do niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do tego samego poziomu geograficznego.

5. Program dotyczący danych statystycznych może obejmować, oprócz zagregowanych danych (w formie tabel), również próbę mikrodanych przetworzonych w celu zachowania anonimowości.

6. Państwa członkowskie przekazują Komisji (Eurostatowi) zatwierdzone dane i metadane, w formie elektronicznej. Komisja określa właściwy format techniczny, którego należy używać do przekazywania wymaganych danych, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 7 ust. 2.

7. W przypadku rewizji lub korekt, zgodnie z art. 4 ust. 5 niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie przekazują bezzwłocznie Komisji (Eurostatowi) zmienione dane.

Artykuł 6

Środki wykonawcze

1. W celu wykonania niniejszego rozporządzenia, zostaną przyjęte, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 7 ust. 2, następujące środki:

a) określenie właściwego formatu technicznego, o którym mowa w art. 5 ust. 6.

2. W celu wykonania niniejszego rozporządzenia, zostaną przyjęte, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 7 ust. 3, następujące środki:

a) dostosowanie definicji, zgodnie z art. 2 ust. 2;

b) określenie treści sprawozdania na temat jakości, zgodnie z art. 4 ust. 6;

c) określenie kryteriów jakościowych, zgodnie z art. 4 ust. 6;

d) określenie lat referencyjnych, zgodnie z art. 5 ust. 2;

e) przyjęcie programu danych i metadanych statystycznych, zgodnie z art. 5 ust. 4.

3. Należy kierować się zasadą mówiącą, iż korzyści z aktualizacji muszą przewyższać jej koszty, a także zasadą nakazującą utrzymanie dodatkowych kosztów i obciążeń w rozsądnych granicach.

Artykuł 7

Komitet

1. Komisja jest wspierana przez Komitet ds. Programu Statystycznego, ustanowiony decyzją 89/382/EWG, Euratom.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu, stosuje się art. 5 i 7 decyzji Rady 1999/468/WE, z uwzględnieniem jej art. 8. Okres ustanowiony w art. 5 ust. 6 decyzji 1999/468/WE ustala się na trzy miesiące.

3. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5a ust. 1-4 oraz art. 7 decyzji 1999/468/WE, z uwzględnieniem jej art. 8.

4. Komitet przyjmuje swój regulamin.

Artykuł 8

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej .

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli,

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

Przewodniczący Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK

Tematy objęte spisem powszechnym ludności i mieszkań

1 Tematy dotyczące ludności

1.1 Tematy obowiązkowe dla poziomów geograficznych: NUTS 3, LAU 2

1.1.1 Tematy niepochodne

- Miejsce zamieszkania

- Płeć

- Wiek

- Stan cywilny prawny

- Kraj/miejsce urodzenia

- Obywatelstwo

- Poprzednie miejsce zamieszkania i data przyjazdu do obecnego miejsca zamieszkania lub Miejsce zamieszkania na rok przed spisem powszechnym

- Relacje między członkami gospodarstwa domowego

1.1.2 Tematy pochodne

- Ludność ogółem

- Miejscowość

- Pozycja osoby w gospodarstwie domowym

- Pozycja osoby w rodzinie

- Typ rodziny biologicznej

- Wielkość rodziny biologicznej

- Typ gospodarstwa domowego

- Wielkość gospodarstwa domowego

1.2 Tematy obowiązkowe dla poziomów geograficznych: poziom krajowy, NUTS 1, NUTS 2

1.2.1 Tematy niepochodne

- Miejsce zamieszkania

- Lokalizacja miejsca pracy,

- Płeć

- Wiek

- Stan cywilny prawny

- Bieżąca aktywność ekonomiczna

- Zawód

- Rodzaj działalności zakładu pracy

- Status zatrudnienia

- Poziom wykształcenia

- Kraj/miejsce urodzenia

- Obywatelstwo

- Czy osoba kiedykolwiek mieszkała za granicą oraz rok powrotu do kraju

- Poprzednie miejsce zamieszkania i data przyjazdu do obecnego miejsca zamieszkania lub Miejsce zamieszkania na rok przed spisem powszechnym

- Relacje między członkami gospodarstwa domowego

- Tytuł prawny do zajmowanego mieszkania

1.2.2 Tematy pochodne

- Ludność ogółem

- Miejscowość

- Pozycja osoby w gospodarstwie domowym

- Pozycja osoby w rodzinie

- Typ rodziny biologicznej

- Wielkość rodziny biologicznej

- Typ gospodarstwa domowego

- Wielkość gospodarstwa domowego

1.3 Tematy zalecane dla poziomów geograficznych:

Poziom krajowy, NUTS 1, NUTS 2, NUTS 3, LAU 2

1.3.1 Zaleca się państwom członkowskim przedstawienie informacji dotyczących wszystkich tematów obowiązkowych dla poziomu regionalnego NUTS 2, również w odniesieniu do niższych poziomów regionalnych, aż do możliwie najniższego.

1.3.2 Tematy niepochodne

- Lokalizacja szkoły, uczelni lub uniwersytetu

- Sposób dojazdu do pracy

- Sposób dojazdu do szkoły, uczelni lub uniwersytetu

- Odległość do miejsca pracy i czas podróży

- Odległość do szkoły, uczelni lub uniwersytetu i czas podróży

- Stan cywilny faktyczny

- Łączna liczba dzieci, które urodziły się żywe

- Data(-y) zawarcia cywilnego związku(-ów) małżeńskiego(-ich) przez kobiety, które zawarły już związek małżeński: (i) pierwszy związek małżeński oraz (ii) obecny związek małżeński

- Data(-y) rozpoczęcia związku(-ów) partnerskiego(-ich) kobiet, które były już w związku konsensualnym: (i) pierwszy związek konsensualny oraz (ii) obecny związek konsensualny

- Stała aktywność ekonomiczna

- Osoby świadczące nieodpłatne usługi, wolontariusze

- Sektor instytucjonalny

- Zatrudnienie nieformalne

- Rodzaj miejsca pracy,

- Czas pracy

- Niedostateczne zatrudnienie pod względem czasowym

- Okres pozostawania bez pracy

- Liczba osób zatrudnionych przez pracodawcę

- Główne źródło utrzymania

- Dochód

- Kwalifikacje

- Kierunek wykształcenia

- Uczęszczanie do szkoły

- Umiejętność czytania i pisania

- Umiejętność obsługi komputera

- Kraj poprzedniego miejsca zamieszkania za granicą

- Łączny okres zamieszkania w kraju

- Miejsce zamieszkania na pięć lat przed spisem powszechnym

- Powód migracji

- Kraj urodzenia rodziców

- Uzyskanie obywatelstwa

- Przynależność etniczna

- Język

- Religia

- Niepełnosprawność

- Samodzielne lub wspólne zamieszkiwanie

- Czynsz

- Dobra trwałego użytku posiadane przez gospodarstwo domowe

- Liczba samochodów użytkowanych przez gospodarstwo domowe

- Dostęp do parkingu samochodowego

- Łącze telefoniczne i internetowe

- Własna produkcja rolna (na poziomie gospodarstwa)

- Charakterystyka wszystkich rodzajów pracy w rolnictwie wykonywanej w poprzednim roku (na poziomie indywidualnym)

1.3.3 Tematy pochodne

- Obszary miejskie i wiejskie

- Grupy społeczno-ekonomiczne

- Osoby o pochodzeniu obcym/krajowym

- Grupy ludności związane z migracją międzynarodową

- Ludność pochodząca ze środowiska uchodźców

- Przesiedleńcy wewnętrzni

- Osoby będące w związku z osobą tej samej płci

- Pozycja osoby w rodzinie rozszerzonej

- Typ rodziny zrekonstruowanej

- Typ rodziny rozszerzonej

- Skład pokoleniowy gospodarstw domowych

2 Zmienne dotyczące mieszkań

2.1 Tematy obowiązkowe dla poziomów geograficznych: NUTS 3, LAU 2

2.1.1 Tematy niepochodne

- Rodzaje pomieszczeń mieszkalnych

- Lokalizacja pomieszczeń mieszkalnych

- Stan zamieszkania tradycyjnego (konwencjonalnego) mieszkania

- Liczba mieszkających osób

- Powierzchnia użytkowa i/lub liczba izb w mieszkaniu

- Mieszkania według typu budynku

- Mieszkania według okresu wybudowania

2.1.2 Tematy pochodne

- Norma gęstości zaludnienia

2.2 Tematy obowiązkowe dla poziomów geograficznych: poziom krajowy, NUTS 1, NUTS 2

2.2.1 Tematy niepochodne

- Warunki mieszkaniowe

- Typ pomieszczeń mieszkalnych

- Lokalizacja pomieszczeń mieszkalnych

- Stan zamieszkania tradycyjnego (konwencjonalnego) mieszkania

- Forma własności

- Liczba mieszkających osób

- Powierzchnia użytkowa i/lub liczba izb w mieszkaniu

- System zaopatrzenia w wodę

- Ustęp

- Łazienka

- Typ ogrzewania

- Mieszkania według typu budynku

- Mieszkania według okresu wybudowania

2.2.2 Tematy pochodne

- Norma gęstości zaludnienia

2.3 Tematy zalecane dla poziomów geograficznych:

Poziom krajowy, NUTS 1, NUTS 2, NUTS 3, LAU 2

2.3.1 Zaleca się państwom członkowskim przedstawienie informacji dotyczących wszystkich tematów obowiązkowych dla poziomu regionalnego NUTS 2, również w odniesieniu do niższych poziomów regionalnych, aż do możliwie najniższego.

2.3.2 Tematy niepochodne

- Dostępność i charakterystyka drugiego mieszkania, mieszkania sezonowego i niezamieszkanego mieszkania

- Liczba rodzin zajmujących mieszkanie

- Typy izb

- Dostępność ciepłej wody

- Ogrzewanie wody sanitarnej

- Typ kanalizacji

- Kuchnia

- Urządzenia kuchenne

- Źródła energii wykorzystywanej do ogrzewania

- Izolacja cieplna mieszkania

- Dostęp do energii elektryczności

- Wytwarzanie energii elektrycznej

- Gaz z sieci

- Klimatyzacja

- Wentylacja

- Usytuowanie mieszkania w budynku

- Dostęp do mieszkania

- Winda

- Mieszkania według liczby pięter w budynku

- Mieszkania według materiałów, z których wykonano określone części budynku, w którym znajdują się mieszkania

- Mieszkania według stanu remontowego budynku

- Segregacja śmieci w gospodarstwie domowym

[1] Dz.U. C […] z […], str. […].

[2] Dz.U. L 181 z 28.6.1989, str. 47.

[3] Dz.U. C […] z […], str. […].

[4] Dz.U. L 52 z 22.2.1997, str. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) 1882/2003

Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 284 z 31.10.2003, str. 1).

[5] COM (2005) 217 wersja ostateczna.

[6] Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23. Decyzja zmieniona decyzją 2006/512/WE (Dz.U. L 200 z 22.7.2006, str. 11).

[7] Dz.U. L 154 z 21.6.2003, str. 1.