52006DC0747

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 30.11.2006

KOM(2006) 747 wersja ostateczna

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

na temat działania rozporządzenia (WE) nr 304/2003 dotyczącego wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

na temat działania rozporządzenia (WE) nr 304/2003 dotyczącego wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów

WPROWADZENIE

Niniejsze sprawozdanie zostało sporządzone zgodnie z art. 21 rozporządzenia (WE) nr 304/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów[1], zwanego dalej rozporządzeniem. Sprawozdanie obejmuje okres od 2003 do 2005 r. Opisuje w zarysie główne przepisy rozporządzenia oraz główne zadania wykonywane przez państwa członkowskie, Komisję i przemysł, a także dokonuje przeglądu dotychczasowego wykonania procedur, w tym podjętych działań w celu poprawy skuteczności rozporządzenia. Sprawozdanie rozpatruje również napotkane problemy związane z wykonaniem rozporządenia oraz możliwe jego zmiany, które mogłyby poprawić jego działanie.

Sprawozdanie jest streszczeniem informacji dostępnych od państw członkowskich i Komisji na dzień 8 września. Pełne sprawozdanie dostępne jest w internecie[2].

KONTEKST

Rozporządzenie WE nr 304/2003

Rozporządzenie weszło w życie w dniu 7 marca 2003 r. Jego głównym celem jest wdrożenie Konwencji rotterdamskiej w sprawie procedury zgody po uprzednim poinformowaniu w międzynarodowym handlu niektórymi niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i pestycydami. Jednakże rozporządzenie zawiera również kilka przepisów, które wykraczają znacząco poza wymogi Konwencji. Ponadto zasady stosują się do wywozów do wszystkich państw, nie tylko Stron Konwencji.

Wyznaczone organy krajowe oraz ogólne ramy administracyjne i ustawodawcze

Każde państwo członkowskie ma swój wyznaczony organ krajowy lub wyznaczone organy krajowe, lecz Komisja pełni rolę wspólnego wyznaczonego organu krajowego dla Wspólnoty wykonując różne funkcje administracyjne, które wymieniono w sekcji 2.3. Komisja koordynuje również wkład Wspólnoty we wszelkie kwestie techniczne związane z Konwencją na posiedzeniach Konferencji Stron oraz na posiedzeniach Komitetu Kontroli Chemicznej.

Ogólniej, Komisja jest odpowiedzialna za zapewnienie skutecznego wykonania rozporządzenia. Obejmuje to obsługiwanie powiadomień o wywozie, powiadomień o przywozie i punktualną wymianę informacji z wyznaczonymi organami krajowymi oraz utrzymywanie i rozwijanie Europejskiej Bazy Danych o Przywozie i Wywozie (EDEXIM) zarządzanej przez Europejskie Biuro ds. Chemikaliów (ECB – European Chemicals’ Bureau) w Ispra.

Na prace te przeznaczono około 3,5 – 4 osobolat na rok.

Organizowane są regularne spotkania z wyznaczonymi organami krajowymi UE w celu omówienia wprowadzania w życie rozporządzenia oraz specjalne doraźne spotkania ekspertów i inne nieformalne spotkania w celu rozwiązania określonych problemów.

Wydaje się, że wszystkie państwa członkowskie mają niezbędne prawodawstwo i systemy administracyjne dla wprowadzenia w życie i wykonania rozporządzenia. Określiły one wyznaczone organy krajowe odpowiedzialne za funkcje administracyjne wymagane i przewidziane do wykonania rozporządzenia, włącznie z - w większości przypadków - karami za naruszenie zasad. Niektóre państwa członkowskie mają oddzielne wyznaczone organy krajowe dla chemikaliów przemysłowych i dla pestycydów.

Ilość zasobów kadrowych zaangażowanych we wprowadzanie w życie rozporządzenia w poszczególnych wyznaczonych organach krajowych waha się od 0,15 do 1,25 osobolat. Większość została przydzielona do obsługiwania powiadomień o wywozie, a następnie wniosków o wyraźną zgodę.

Ponadto we wprowadzaniu w życie rozporządzenia pomagają dodatkowe zasoby z innych organów, takich jak urzędy celne.

Główne przepisy operacyjne i procedury rozporządzenia 304/2003

Powiadomienie o wywozie (art. 7)

Unijna procedura powiadamiania o wywozie stosuje się obecnie do około 130 chemikaliów i grup chemikaliów, które są wymienione w części 1 załącznika I do rozporządzenia (ostatnio zmienionego rozporządzeniem Komisji 777/2006). Wykaz ten obejmuje:

- chemikalia, które zostały zakazane lub surowo ograniczone prawodawstwem Wspólnoty;

- chemikalia, które podlegają procedurze PIC („chemikalia PIC”) poza tymi, których wywóz jest zakazany.

Każdy eksporter musi przedłożyć przed pierwszym wywozem powiadomienie o wywozie chemikaliów ujętych w wykazie co najmniej 30 dni przed planowanym terminem wywozu oraz co najmniej 15 dni przed pierwszym wywozem w każdym następnym roku kalendarzowym. Powiadomienie o wywozie jest wymagane bez względu na zamierzone zastosowanie chemikaliów oraz to, czy zastosowanie to jest zakazane lub surowo ograniczone w UE.

Powiadomienie kierowane jest do wyznaczonego krajowego organu eksportera, który sprawdza kompletność i przesyła je do Komisji. Komisja wysyła pierwsze powiadomienie przypadające na chemikalia/państwo przywozu, które otrzymuje każdego roku, jako wspólnotowe powiadomienie o wywozie. Komisja rejestruje wszystkie powiadomienia o wywozie w EDEXIM.

Komisja podejmuje dalsze działania w stosunku do powiadomień w przypadkach, gdy nie ma potwierdzenia odbioru od państwa przywozu. W razie konieczności wysyłany jest drugi egzemplarz powiadomienia.

Preparat zawierający chemikalia wymienione w załączniku I również podlega obowiązkowi powiadomienia, jeżeli stężenie substancji chemicznej jest takie, że mogłoby skutkować obowiązkowym etykietowaniem na podstawie prawodawstwa Wspólnoty. W procedurze ujęte są również wyroby lub gotowe produkty zawierające, w postaci nieprzereagowanej, chemikalia podlegające procedurze PIC bądź zakazane lub surowo ograniczone we Wspólnocie w rozumieniu Konwencji.

Powiadomienia o wywozie otrzymywane od państw trzecich (art. 8)

Gdy Komisja otrzymuje od państwa trzeciego powiadomienie o wywozie dotyczące chemikaliów, rejestruje to w bazie danych EDEXIM i potwierdza odbiór. Komisja wysyła kopię powiadomienia i wszystkie dostępne informacje do wyznaczonego organu krajowego danego państwa członkowskiego oraz, na żądanie, dostarcza kopie innym państwom członkowskim.

W przypadkach, gdy wyznaczony organ krajowy w państwie członkowskim otrzymuje powiadomienie bezpośrednio, musi on wysłać je do Komisji i stosowana jest taka sama procedura, jak powyżej.

Składanie sprawozdań na temat chemikaliów będących w handlu (art. 9)

Eksporter chemikaliów wymienionych w załączniku I musi składać swojemu wyznaczonego organowi krajowemu coroczne sprawozdania o ilościach tych chemikaliów wywiecionych do każdego państwa przywozu. Importerzy muszą dostarczyć tych samych informacji dla chemikaliów wprowadzanych na rynek Wspólnoty.

Wykorzystując te informacje wyznaczone organy krajowe sporządzają zbiorcze sprawozdania i wysyłają je do Komisji, która publikuje zbiorcze podsumowanie.

Przekazywanie powiadomień o PIC o środkach regulacyjnych do Sekretariatu Konwencji (art. 10)

Komisja składa powiadomienia o kwalifikujących się środkach regulacyjnych Wspólnoty. Państwa członkowskie mogą również składać powiadomienia o krajowych środkach regulacyjnych za pośrednictwem Komisji po konsultacjach z innymi państwami członkowskimi. Gdy środki regulacyjne nie kwalifikują się do powiadomienia o nich, właściwe informacje wysłane zostaną do sekretariatu Konwencji na podstawie postanowień Konwencji o wymianie informacji.

Przyjmowanie wspólnotowych decyzji o przywozie w odniesieniu do chemikaliów podlegających procedurze PIC (art. 12)

Komisja przyjmuje wspólnotowe decyzje o przywozie w odniesieniu do chemikaliów PIC, w stosownym wypadku włączając do tych decyzji informacje o właściwych środkach krajowych na poziomie państw członkowskich.

Procedura PIC oraz wyraźna zgoda (art. 13)

Procedura PIC stosuje się obecnie do 41 chemikaliów lub grup chemikaliów wymienionch w załączniku III do Konwencji (odtworzonym w części 3 załącznika I do rozporządzenia). Decyzje o przywozie podejmowane przez strony Konwencji w odniesieniu do tych substancji chemicznych są publikowane co 6 miesięcy w „Okólniku PIC”.

Rozporządzenie wymaga, aby eksporterzy stosowali się do tych decyzji o przywozie. W szczególności, wywóz nie może odbyć się bez wyraźnej zgody państwa przywozu wyrażonej poprzez pozytywną decyzję o przywozie lub w inny sposób uzyskanej od wyznaczonego organu krajowego państwa przywozu przez wyznaczony organ krajowy państwa wywozu. Procedura wyraźnej zgody stosuje się do chemikaliów zakazanych lub surowo ograniczonych we Wspólnocie w rozumieniu Konwencji (wymienione w części 2 załącznika I do rozporządzenia, który obecnie wymienia 31 takich chemikaliów lub grup chemikaliów), lecz nie są jeszcze ujęte w procedurze PIC.

W zasadzie, uzyskanie wyraźnej zgody dla chemikaliów jest czynnością jednorazową. Po uzyskaniu jej przez wyznaczonyc organ krajowy jednego eksportera nie powinna ona być potrzebna dla następnych wywozów przez któregokolwiek unijnego eksportera, chyba że warunki uzyskanej zgody wymagają inaczej.

Zakazy wywozu (art. 14)

Wymienione w załączniku V chemikalia i wyroby, których użycie jest całkowicie zakazane we Wspólnocie, nie mogą być wywożone. Obecnie załącznik V zawiera mydła zawierające rtęć oraz 10 chemikaliów lub grup chemikaliów wymienionych w Konwencji sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych zgodnie z zawartymi w niej postanowieniami.

Wymogi dotyczące pakowania i etykietowania (art. 16)

Wszystkie niebezpieczne chemikalia i preparaty, niezależnie od tego, czy są zakazane lub surowo ograniczone w UE, muszą być pakowane i etykietowane do wywozu tak, jakby były sprzedawane we Wspólnocie, tj. etykieta i dołączona karta charakterystyki bezpieczeństwa powinny zawierać te same informacje i, gdy jest to możliwe, powinny być w języku państwa przywozu. Ponadto muszą być spełnione wymogi etykietowania państwa przywozu. Istnieją również konkretne wymogi dotyczące terminów utraty ważności, wielkości i opakowania zbiorczego pojemników, itp.

Aktualizacja załącznika I do rozporządzenia (art. 22)

Komisja dokonuje przeglądu zawartego w załączniku I wykazu chemikaliów co najmniej raz w roku na podstawie zmian w prawodawstwie Wspólnoty i w Konwencji.

DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIE

Powiadomienie o wywozie

Liczba powiadomień o wywozie załatwionych przez państwa członkowskie wyniosła ogółem 2273. Liczba ta wzrosła znacząco w latach 2003-2005 z 223 do 1174 na rok. Około 55-60% dotyczyło substancji, a reszta preparatów. Liczba substancji chemicznych, które wchodziły w grę, podwoiła się z 24 w 2003 r. do 54 w 2005 r. Łączna liczba państw przywozu również wzrosła z 70 w 2003 r. do 101 w 2005 r.

Ponad 80% całkowitej liczby powiadomień przyszło z pięciu państw członkowskich (Niemiec, Zjednoczonego Królestwa, Niderlandów, Francji i Hiszpanii). Dziesięć państw członkowskich (Cypr, Estonia, Węgry, Irlandia, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Portugalia i Słowacja) nie dokonało żadnych powiadomień o wywozie.

Całkowita liczba unijnych powiadomień o wywozie faktycznie wysłanych przez Komisję wyniosła 1717: 126 w 2003 r., 680 w 2004 r. i 911 w 2005 r. Dwieście wysłanych powiadomień w rzeczywistości nie mogło być dostarczonych (zły adres email, adres pocztowy, itp.). W dużej części przypadków państwo przywozu nie wysyła potwierdzenia odbioru, jak wymaga tego Konwencja. W 2005 r. wysłano ponownie 532 powiadomienia. Komisja wyraziła swoje zaniepokojenie obydwoma problemami na Konferencji Stron Konwencji.

Otrzymane potwierdzenia odbioru często zawierają stwierdzenia, że zgoda na przywóz jest/nie jest udzielona, niezależnie od tego, czy wymagano lub ubiegano się o wyraźną zgodę, czy nie, co wskazuje na niezrozumienie procedur UE w niektórych państwach przywozu.

Wyraźna zgoda

Wykaz statusu wyraźnych zgód jest utrzymywany w EDEXIM. Państwa członkowskie mogą bezpośrednio wprowadzać dane, choć często państwa przywozu wysyłają odpowiedzi do ECB, które dodaje informacje. Na dzień 10 lutego 2006 r. baza danych EDEXIM wykazywała 478 wniosków złożonych do 95 państw w sprawie około 20 różnych chemikaliów oraz 70 różnych preparatów. Spośród tych wniosków, pochodzących z 98 państw przywozu, większość obejmowała chemikalia wymienione w części 2 załącznika I, tj. te, które nie są chemikaliami PIC, przy czym dwie takie substancje chemiczne - nonylofenole i nonylofenole oksyetylenowane – występowały w około 60% przypadków. Ogółem, w tamtym czasie otrzymano 239 wyraźnych zgód a odrzucono 15 wniosków o wyraźną zgodę, co obejmowało 12 chemikaliów/preparatów i 11 państw. Pozostałe wnioski, z których niektóre zostały złożone w 2004 r., nadal oczekiwały odpowiedzi.

Rzeczywista liczba spraw jest większa. Wykaz wyraźnych zgód w EDEXIM wprowadzony został dopiero w 2004 r., tak iż niektóre wcześniejsze sprawy mogły zostać pominięte. Ponadto podjęto starania, aby usunąć częściowo pokrywające się lub powielone wnioski w tych przypadkach, gdy uzyskana została zgoda, choć pozostaje pewna ich liczba, głównie z tego powodu, że niektóre państwa przywozu przyznają zgodę wyłącznie dla pojedynczej wysyłki.

W wielu przypadkach opóźnienie w otrzymywaniu odpowiedzi na wnioski jest spowodowane nieprawidłowymi danymi kontaktowymi wyznaczonego organu krajowego państwa przywozu. Na Konferencjach Stron Konwencji Komisja systematycznie nakłaniała Strony do zapewnienia utrzymywania aktualności takich danych oraz zachęcała sekretariat Konwencji do udzielania pomocy Stronom w podjemowaniu decyzji o przywozie dotyczących chemikaliów podlegających procedurze PIC.

Komisja próbowała pomóc państwom członkowskim w uzyskaniu wyraźnych zgód lub zwracała się do państw przywozu o wyjaśnienia, gdy odpowiedzi były niejasne lub podawała im dodatkowe informacje, gdy proszono o nie. Aby ułatwić odpowiedzi opracowany został znormalizowany formularz wniosków dostępny w języku angielskim, francuskim, hiszpańskim i rosyjskim. Komisja pracuje również nad notą wyjaśniającą, która będzie wysyłana państwom przywozu wraz z powiadomieniami o wywozie i wnioskami o wyraźną zgodę, aby pomóc im w zrozumieniu różnych procedur.

W szczegółowych wytycznych ujęto również wskazówki, jak najlepiej postępować ze sprawami, w tym możliwe opcje alternatywnych dowodów, które mogłyby być akceptowane przy braku jakiejkolwiek odpowiedzi od państwa przywozu.

Powiadomienia o wywozie od państw trzecich

Łączna ilość zarejestrowanych w EDEXIM powiadomień o wywozie otrzymanych od państw trzecich wyniosła 220. Rzeczywista liczba jest prawdopodobnie nieco większa, gdyż niektóre powiadomienia mogły nie zostać wysłane do Komisji lub w inny sposób zostać pominięte w rejestracji. Choć powiadomienia powinny być kierowane bezpośrednio do Komisji Europejskiej, większość państw członkowskich nadal otrzymuje powiadomienia bezpośrednio od państw przywozu. Główny problem dotyczył powiadomień z USA. Większość państw członkowskich zażądała od władz USA, aby w przyszłości powiadomienia były wysyłane do Komisji.

Doświadczenie z EDEXIM

Na początku istniały trzy wersje bazy danych: jedna dla ECB/DG ENV, druga dla wyznaczonych organów krajowych państw członkowskich oraz publiczna wersja „informacyjna”. Od tamtego czasu dokonano wiele udoskonaleń, aby spełnić potrzeby użytkowników. Większość państw członkowskich uważa, że system działa bez zakłóceń i jest bardzo cenny jako narzędzie do obsługi powiadomień o wywozie oraz jako źródło danych i informacji.

Nadal istnieją pewne problemy, lecz wiele z nich zostało już rozwiązanych lub jest w trakcie rozwiązywania. Znacznie zaawansowane są prace nad opracowaniem wersji „Enterprise” („Przedsiębiorstwo”), która umożliwiałaby eksporterom składanie drogą elektroniczną powiadomień o wywozie do zatwierdzenia przez ich wyznaczone organy krajowe. W opracowaniu jest również specjalna wersja dla organów celnych, które potrzebują specyficznego systemu dla ułatwienia ich pracy przy kontrolowaniu wywozów i przywozów zgodnie z art. 17 rozporządzenia. Plany te przyjmowane są z zadowoleniem przez państwa członkowskie. ECB dostarczył podręczniki użytkowania oraz zapewnił szkolenie dla użytkowników. Zorganizował on 7 sesji szkoleniowych i spotkań z użytkownikami w celu omówienia udoskonaleń, w tym 2 spotkania z ekspertami celnymi.

Sprawozdania o chemikaliach będących w handlu

Na podstawie sprawozdań dostarczonych przez państwa członkowskie Komisja sporządziła zbiorcze sprawozdania podsumowujące za lata 2003, 2004 i 2005, z których wszystkie zostały opublikowane w EDEXIM. Analiza za okres 2003-2005 r. jest ujęta w sekcji 3.9 pełnego sprawozdania.

Aktualizacja załącznika I

Komisja regularnie aktualizowała załącznik I. Załącznik został zmieniony rozporządzeniami Komisji (WE) nr 213/2003[3], 775/2004[4] oraz 777/2006[5].

Dokonane powiadomienia o PIC

Dotychczas Komisja złożyła powiadomienia o unijnych środkach regulacyjnych dla 12 chemikaliów. Wysłała ona również powiadomienia o krajowych środkach regulacyjnych odnośnie do 2 kolejnych chemikaliów.

Komisja ponadto przy kilku okazjach poinformowała inne państwa o wspólnotowych środkach regulacyjnych, które nie kwalifikują się do powiadomienia o PIC.

Decyzje o przywozie dotyczące chemikaliów PIC

Komisja przyjęła następujące decyzje ustanawiające wspólnotowe odpowiedzi w sprawie przywozu dla chemikaliów podlegających procedurze PIC: decyzja 2003/508/WE[6], decyzja 2004/382/WE[7], decyzja 2005/416/WE[8] oraz decyzja 2005/814/WE[9].

Ponadto kilka poprzednich odpowiedzi w sprawie przywozu zostało rozszerzonych bez zmian na 25 państw członkowskich UE po rozszerzeniu UE w 2004 r.

Zgodność i działania wykonawcze

Ogólnie wydaje się, że nie było poważnych naruszeń rozporządzenia.

Większość państw członkowskich zgłaszających naruszenia nie nałożyła kar, lecz wydała ostrzeżenia i zaplanowała ściślejsze monitorowanie w przyszłości. W większości przypadków niezgodność była wykryta przez urzędników celnych lub wtedy, gdy przedsiębiorstwa złożyły swoje roczne sprawozdania o wywiezionych ilościach i stwierdzono, że brak jest odpowiednich powiadomień o wywozie.

Podnoszenie świadomości

Wszystkie państwa członkowskie i Komisja dostarczyły informacje przemysłowi, zwykle poprzez sesje szkoleniowe, seminaria, warsztaty, biuletyny, itp. Podobne konsultacje i szkolenia zapewniane są przez państwa członkowskie urzędnikom celnym.

Projekt szczegółowych wytycznych technicznych dla wyznaczonych organów krajowych został opublikowany w EDEXIM. Komisja opublikowała przewodnik po rozporządzeniu we wszystkich językach UE. Większość wyznaczonych organów krajowych utworzyła stronę internetową poświęconą rozporządzeniu, zawierającą rozporządzenie i przewodnik w języku lub językach danego kraju..

Komisja przedstawiła wyznaczonym organom krajowym państw przywozu prezentacje, aby pomóc im w lepszym zrozumieniu procedur UE. Niektóre państwa członkowskie zaangażowały się w programy informacyjne z państwami trzecimi, obejmujące seminaria i wyjazdy szkoleniowe.

PROBLEMY Z WYKONANIEM ROZPORZĄDZENIA I MOŻLIWOŚCI POPRAWY

KONTROLE CELNE

Większość państw członkowskich uważa, że egzekwowanie przepisów przy kontrolach granicznych jest ważne i że istnieje potrzeba ściślejszej współpracy i regularnej wymiany informacji między wyznaczonymi organami krajowymi i urzędnikami celnymi.

Artykuł 17 rozporządzenia jest sformułowany ogólnie i jest dość słaby. Większość państw członkowskich chciałaby widzieć jaśniejsze przepisy, w tym konkretne zobowiązania nałożone na eksporterów oraz odpowiednie narzędzia, które ułatwiałyby pracę urzędów celnych przy kontrolowaniu wywozów i przywozów.

W odpowiedzi na te zastrzeżenia istnieją daleko posunięte prace nad sklasyfikowaniem chemikaliów podlegających załącznikowi I do rozporządzenia w ramach Nomenklatury Scalonej (CN) oraz nad włączeniem do Zintegrowanej Taryfy Wspólnoty Europejskiej (TARIC) „flag ostrzegawczych” umieszczanych przy odpowiednich kodach CN, które zwracałyby uwagę urzędników celnych na to, że dane chemikalia podlegają lub mogą podlegać specjalnym zasadom. Ponadto, w powiązaniu z opracowywaniem celnej wersji EDEXIM w celu spełnienia konkretnych potrzeb urzędników celnych, również daleko posunięte są prace nad umożliwieniem umieszczenia w TARIC generowanych przez EDEXIM niepowtarzalnych kodów identyfikacyjnych dla dokonanych powiadomień o wywozie, uzyskanych wyraźnych zgód, itp., które mogłyby być używane przez eksporterów w sekcji 44 formularza zgłoszenia wywozowego (jednolitego dokumentu administracyjnego), aby wykazać, że przestrzegają zasad, oraz które mogłyby być łatwo zweryfikowane przez urzędników celnych poprzez sprawdzenie w EDEXIM.

Jednakże istnieje ogólna zgoda co do tego, że aby taki system był w pełni skuteczny, używanie tych specjalnych kodów identyfikacyjnych należałoby uczynić obowiązkowym.

Wyraźna zgoda

Kilka państw członkowskich doświadcza problemów z procedurą, szczególnie trudności w uzyskiwaniu na czas odpowiedzi od państw przywozu. W około połowie przypadków, pomimo wysiłków wyznaczonych organów krajowych państw wywozu i Komisji, nie uzyskano odpowiedzi na wnioski, w niektórych przypadkach po wielu miesiącach lub latach, pomimo tego, iż często wiadomo jest, że stosowanie przedmiotowych chemikaliów jest dozwolone w danym państwie przywozu. Często powoduje to, że wywozy nie mogą odbywać się z państw UE, lecz mogą być dokonywane z innych państw (ponieważ nie muszą one uzyskać wyraźnej zgody na te substancje), co stawia eksporterów z UE w niekorzystnej sytuacji. Liczba przypadków wiążących się z takimi opóźnieniami jest znacznie większa niż można było przewidzieć, gdy rozporządzenie było przyjmowane, a związane z tym prace przypadające na dane państwa członkowskie i Komisję są znacznie większe niż oczekiwano. Część problemu wynika z nieprawidłowych danych kontaktowych; pozostała część wydaje się wynikać z braku zrozumienia naszych procedur. To ostatnie odnosi się zwłaszcza do chemikaliów, które nie są chemikaliami PIC i wchodzą jedynie w zakres części 2 załącznika I, co często jest mylące dla państw trzecich.

Podanie informacji w języku państwa przywozu mogłoby poprawić sytuację. Pomóc mogą również większe starania mające na celu pomoc państwom przywozu w odpowiadaniu na wnioski, przy większym zaangażowaniu Komisji, również w pełnieniu roli koordynującej. Komisja podjęła już takie działania, gdzie to możliwe, i będzie to kontynuować. Odniosły one pewien skutek. Jednak ogólna sytuacja nie uległa znaczącej poprawie i jest mało prawdopodobne, aby nastąpiło to w przyszłości bez dalszych środków.

Niektóre państwa członkowskie wolałyby zniesienie wymogu wyraźnej zgody dla chemikaliów wymienionych w części 2 załącznika I lub, gdyby się to nie udało, zmianę kryteriów ujmowania chemikaliów w tejże części załącznika I. Jednakże wyłaniający się konsensus jest taki, iż być może najlepszym rozwiązaniem byłoby utrzymanie procedury, lecz przyjęcie podejścia, zgodnie z którym w przypadkach, w których nie otrzymano by odpowiedzi, wywóz mógłby, pod pewnymi warunkami, być kontynuowany jako rozwiązanie tymczasowe, przy czym podejmowane byłyby dalsze starania w celu uzyskania zgody.

Ponadto można by zbadać możliwość kierowania wszystkich wniosków o zgodę poprzez Komisję pod warunkiem, że byłyby dostępne niezbędne środki. Pomogłoby to zapobiec niepotrzebnym przypadkom częściowego pokrywania się lub powielania działań i mogłoby również pomóc uniknąć ewentualnych nieporozumień i zamieszania w państwach przywozu, które otrzymują powiadomienia o wywozie od Komisji (za pośrednictwem ECB) oraz wnioski o zgodę bezpośrednio od państw członkowskich.

Pozostałe punkty

Potrzebna jest większa przejrzystość w zakresie zasad odnoszących się do powiadomień o wywozie (oraz, w stosownych wypadkach, wyraźnej zgody) odnośnie do preparatów. Kwestia ta została już uwzględniona w szczegółowych technicznych wytycznych dla wyznaczonych organów krajowych, które wyjaśniają, że preparaty podlegają wymogom powiadomienia o wywozie i wyraźnej zgody (gdzie stosowne) tylko wtedy, gdy zawierają chemikalia wymienione w odnośnej części (częściach) załącznika I do rozporządzenia w stężeniu, które może skutkować etykietowaniem, bez względu na obecność wszelkich innych substancji w preparacie. Powinno to być odzwierciedlone w samym rozporządzeniu.

Zaproponowano, ażeby powiadomienia o wywozie zawierały informacje o spodziewanych ilościach wywozu każdego roku, tak aby państwo przywozu miało jaśniejszy ogólny obraz. Pomocne byłoby również jaśniejsze określenie zamierzonego zastosowania w powiadomieniach o wywozie. Często państwa przywozu żądają dalszych tego rodzaju informacji.

Podana w rozporządzeniu definicja „eksportera” może stwarzać pewne problemy w odniesieniu do wymogu powiadomienia o wywozie w przypadku towarów, które są dostarczane przez wspólnotowych producentów lub dystrybutorów do przedsiębiorstw handlowych mających swą siedzibę poza UE, które następnie dokonują wywozu towarów. Zostało to wyjaśnione w szczegółowych technicznych wytycznych dla wyznaczonych organów krajowych, lecz musi zostać ujęte w samym rozporządzeniu, tak aby było zharmonizowane podejście.

Procedura obsługiwania powiadomień o wywozie otrzymywanych od państw trzecich nie jest optymalna. Większość tych powiadomień przychodzi z USA. Istnieje nadzieja, że z chwilą, gdy USA rozpoczną wysyłanie wszystkich powiadomień bezpośrednio do Komisji procedura będzie działać płynniej.

Kilka państw członkowskich wypowiedziało się na temat trudności w uzyskiwaniu informacji o przywozach chemikaliów wymienionych w załączniku I, wiążąc to z procedurą dotyczącą powiadomień o wywozie otrzymywanych od państw trzecich. Jednakże takie powiadomienia zwykle nie odnoszą się do chemikaliów wymienionych w załączniku I, zatem jest mało prawdopodobne, aby zawarte w nich informacje mogły pomóc państwom członkowskim w wypełnianiu ich zobowiązań związanych z powiadamianiem. Jedna uwaga była taka, aby odstąpić od przepisu. Jednakże informacje takie ułatwiają przejrzystość i są przydatne do celów monitorowania w celu oceny wpływu i skuteczności rozporządzenia oraz, ogólniej, wspólnotowego prawodawstwa dotyczącego chemikaliów.

WNIOSKI

Rozporządzenie 304/2003 działa od 3 lat. W ciągu tego czasu obciążenie pracą wyznaczonych organów krajowych wzrosło, gdyż eksporterzy lepiej zapoznali się z zasadami i więcej chemikaliów zostało dodanych do różnych procedur. Ogólnie, ilość zaangażowanych środków wyznaczonych organów krajowych nie jest znacząca. Obciążenie administracyjne eksporterów i organów pozostaje umiarkowane, choć niektóre organy napotykały problemy. Obciążenie pracą będzie nadal wzrastać, lecz ogólnie nie powinno to okazać się nadmiernie uciążliwe, pod warunkiem że nadal będą dostępne wymagane środki na poziomie krajowym i unijnym.

Ogólnie, procedury rozporządzenia okazały się skuteczne i działają dobrze. Głównym problemem są opóźnienia w uzyskiwaniu odpowiedzi na wnioski o wyraźną zgodę. Liczba takich przypadków jest o wiele większa niż można było się spodziewać, powodując dodatkowe obciążenie pracą. Problem ten przyczynił się znacząco do wzrostu administracyjnych obciążeń eksporterów, wyznaczonych organów krajowych i Komisji. Postawił on również unijnych eksporterów w niekorzystnej sytuacji w stosunku do konkurentów, niekoniecznie przyczyniając się do zwiększenia ochrony ludzkiego zdrowia i środowiska w państwach przywozu. Sytuacja w odniesieniu do chemikaliów wymienionych w części 2 załącznika I jest szczególnie problematyczna.

Choć były początkowe problemy z bazą danych EDEXIM spowodowane trudnościami w przystosowaniu bazy danych tak, aby w pełni ujęła wymogi rozporządzenia oraz w spełnieniu potrzeb użytkownika, dokonano dużego postępu w zaradzeniu tym problemom. W szczególności, planowana wersja „Enterprise” uprości i przyspieszy proces.

Współpraca między państwami członkowskimi i Komisją jest znakomita. Generalnie, obieg informacji pomiędzy różnymi stronami jest bez zakłóceń. Jednakże można by poprawić przepływ informacji z państwami przywozu.

Do chwili obecnej wydaje się, że nie było poważnych problemów związanych z niestosowaniem się do zasad.

Podkreślone zostało znaczenie egzekwowania przepisów, w szczególności rola organów celnych w tym względzie. Potrzebna jest ściślejsza współpraca z urzędami celnymi. Istnieje również szerokie poparcie dla dodatkowych narzędzi mających pomóc w ułatwieniu pracy kontroli celnej, szczególnie w odniesieniu do wywozów.

Istnieje również kilka drobniejszych kwestii, gdzie można by wyjaśnić zakres zasad.

[1] Dz.U. L 63 z 6.3.2003

[2] http://ecb.jrc.it/edex

[3] Dz.U. L 169 z 8.7.2003, str.27

[4] Dz.U. L 123 z 27.4.2004, str.27

[5] Dz.U. L 136 z 24.5.2006, str.9

[6] Dz.U. L 174 z 12.7.2003, str.10

[7] Dz.U. L 199 z 7.6.2004, str.7

[8] Dz.U. L 147 z 10.6.2005, str.1

[9] Dz.U. L 304 z 23.11.2005, str.46