52006DC0348

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 28.6.2006

COM(2006) 348 wersja ostateczna

KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY I PRZEDSTAWICIELI RZĄDÓW PAŃSTW CZŁONKOWSKICH ZASIADAJĄCYCH W RADZIE

zawierający wytyczne dla Komisji dotyczące przeglądu Umowy w sprawie handlu, rozwoju i współpracy między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi z jednej strony a Republiką Południowej Afryki z drugiej strony

UZASADNIENIE

Umowa w sprawie handlu, rozwoju i współpracy między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi z jednej strony a Republiką Południowej Afryki z drugiej strony (TDCA) została podpisana w październiku 1999 r. i była stosowana tymczasowo i częściowo od 1 stycznia 2000 r. Umowa weszła w pełni w życie w dniu 1 maja 2004 r. po ratyfikacji przez wszystkie strony.

Zgodnie z art. 103 TDCA należy dokonać rewizji Umowy w terminie pięciu lat od daty jej wejścia w życie, w celu uwzględnienia ewentualnych skutków lub innych ustaleń, które mogą mieć wpływ na Umowę. “Inne ustalenia”, o którym mowa w Umowie, w zamierzeniu jej autorów obejmują niewątpliwie Porozumienie z Kotonu, które również zostało poddane rewizji. Zgodnie z art. 18 TDCA należy podjąć dalsze czynności w procesie liberalizacji handlu oraz dokonać rewizji postanowień handlowych, w szczególności należności celnych stosowanych wobec produktów wyszczególnionych w „wykazach oczekujących” TDCA, tj. produktów w stosunku do których w Umowie ustanowiono ograniczoną liberalizację lub nie ustanowiono jej wcale. W art. 30 przewidziano rozszerzenie zakresu Umowy o liberalizację wymiany usług.

Artykuł 97 ust. 3 stanowi, że Rada Współpracy uprawniona jest do podejmowania decyzji w odniesieniu do wszelkich spraw objętych zakresem TDCA, a art. 106 ust. 1 stanowi, że jest ona uprawniona do podejmowania decyzji dotyczących zmian zaproponowanych przez którąkolwiek ze stron. Powyższe postanowienie należy zastosować w celu wprowadzenia zaproponowanej zmiany.

W 2004 r. Komisja, państwa członkowskie i Republika Południowej Afryki przeprowadziły rewizję TDCA, koncentrując się głównie, choć nie wyłącznie, na tymczasowo stosowanych sekcjach Umowy. W następstwie tej rewizji Rada Współpracy przyjęła w dniu 23 listopada 2004 r. „Wspólne wnioski” ustanawiające ogólne wytyczne w sprawie rewizji TDCA. Wspólne wnioski przewidują między innymi dialog polityczny między stronami w celu „uwzględnienia wymiany poglądów na temat większej liczby aktualnych kwestii politycznych, takich jak broń masowego rażenia, walka z terroryzmem oraz Międzynarodowy Trybunał Karny” oraz zalecają „kontynuowanie liberalizacji handlu oraz jej przyspieszenie, uwzględniając kwestie o kluczowym znaczeniu dla obu stron, wymiar regionalny i harmonogram trwających negocjacji dotyczących Porozumienia o partnerstwie gospodarczym w Południowej Afryce”.

W oparciu o Wspólne wnioski służby Komisji i przedstawiciele państw członkowskich w Grupie Roboczej ds. AKP przy Radzie w dalszym stopniu omówili i uściślili zakres i cel rewizji TDCA.

Zgodnie z ogólną oceną służb Komisji dotyczącą wspomnianych zaleceń w odniesieniu do zmian TDCA, nie są wymagane gruntowne zmiany w Umowie. Jednakże Umowa wymaga aktualizacji w celu odzwierciedlenia nowych postanowień w zakresie polityki i bezpieczeństwa zawartych w zmienionym porozumieniu z Kotonu, dalszej liberalizacji handlu, współpracy w obszarach związanych z handlem, wzmocnienia wymiaru środowiskowego i zaktualizowania treści niektórych artykułów dotyczących współpracy w dziedzinie gospodarki oraz innych dziedzinach.

Po negocjacjach z władzami Afryki Południowej Komisja zaproponuje Radzie wersję tekstu bliską ostatecznej w formie decyzji Rady Współpracy zgodnie z art. 300 ust. 2 akapit drugi Traktatu WE.

Komisja proponuje zatem, aby Rada wydała dołączone wytyczne dotyczące rewizji TDCA.

PROPONOWANE WYTYCZNE DOTYCZĄCE REWIZJI TDCA

1. WPROWADZENIE

UMOWA W SPRAWIE HANDLU, ROZWOJU I WSPÓłPRACY POMIęDZY WSPÓLNOTą EUROPEJSKą I JEJ PAńSTWAMI CZłONKOWSKIMI Z JEDNEJ STRONY A REPUBLIKą POłUDNIOWEJ AFRYKI Z DRUGIEJ STRONY (TDCA) ZOSTAłA PODPISANA W PAźDZIERNIKU 1999 R. I BYłA STOSOWANA TYMCZASOWO I CZęśCIOWO OD 1 STYCZNIA 2000 R. UMOWA WESZłA W PEłNI W żYCIE W DNIU 1 MAJA 2004 R. PO RATYFIKACJI PRZEZ WSZYSTKIE STRONY.

Zgodnie z art. 103 TDCA należy dokonać rewizji Umowy w terminie pięciu lat od daty jej wejścia w życie, w celu uwzględnienia ewentualnych skutków lub innych ustaleń, które mogą mieć wpływ na Umowę. Inne ustalenia, o których mowa w Umowie, w zamierzeniu jej autorów obejmują niewątpliwie Porozumienie z Kotonu, które również zostało poddane rewizji.

Zgodnie z art. 18 TDCA należy podjąć dalsze czynności w procesie liberalizacji oraz dokonać rewizji postanowień handlowych, w szczególności należności celnych stosowanych wobec produktów wyszczególnionych w „wykazach oczekujących” TDCA, tj. produktów w stosunku do których w Umowie wprowadzono ograniczoną liberalizację w handlu lub nie wprowadzono jej wcale. Artykuł 30 ust. 4 przewiduje, że cel „dalszej liberalizacji wymiany usług między” będzie podlegać zbadaniu przez Radę Współpracy w terminie pięciu lat od dnia wejścia w życie Umowy.

Rewizja TDCA przeprowadzonej w 2004 r. przez Komisję, państwa członkowskie i Republikę Południowej Afryki doprowadziła do przyjęcia przez Radę Współpracy w dniu 23 listopada 2004 r. „Wspólnych wniosków” ustanawiających ogólne wytyczne dotyczące rewizji TDCA.

2. CEL ZAPROPONOWANEJ REWIZJI

POROZUMIENIE W SPRAWIE HANDLU, ROZWOJU I WSPÓłPRACY JEST W DALSZYM CIąGU DOBRą PODSTAWą DO WSPÓłPRACY MIęDZY STRONAMI-SYGNATARIUSZAMI. W OSTATNICH SZEśCIU LATACH żADNA ZE STRON NIE ZGłOSIłA ZAMIARU DOKONANIA GRUNTOWNYCH ZMIAN W TEKśCIE.

Zgodnie z art. 18, 30 i 103 Umowy celem rewizji powinno być zbadanie dalszej liberalizacji handlu i dostosowanie TDCA do aktualnych zobowiązań międzynarodowych, w tym dotyczących zmienionego porozumienia z Kotonu, Międzynarodowego Trybunału Karnego i globalnej walki z terroryzmem. Rewizja stwarza również możliwość wzmocnienia wymiaru środowiskowego Umowy, w tym uwzględnienia wpływu na środowisko wynikającego ze zintensyfikowanego handlu towarami i uaktualnienia brzmienia niektórych postanowień.

3. KWESTIE DO UWZGLĘDNIENIA

W śWIETLE POWYżSZYCH ZAGADNIEń KOMISJA OKREśLIłA NASTęPUJąCE KWESTIE, KTÓRE NALEżY ROZWAżYć PRZY WPROWADZANIU ZMIAN:

- W preambule należy zawrzeć wyraźne odniesienie do milenijnych celów rozwoju.

- W tytule I w odniesieniu do wymiaru politycznego Umowa powinna zostać dostosowana do przepisów przyjętych przez Radę dotyczących zawarcia w umowach międzynarodowych odniesień do walki z terroryzmem, Międzynarodowego Trybunału Karnego, nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia oraz innych zobowiązań międzynarodowych.

- W tytule II dotyczącym handlu, należy uwzględnić dalszą liberalizację handlu zgodnie z art. 18. Ponadto niewielkich zmian wymaga wyjaśnienie nierozstrzygniętych kwestii handlowych.

- W tytule III, dotyczącym spraw handlowych, należy rozważyć uwzględnienie zasad pochodzenia, wymiany usług, współpracy i wzajemnego wsparcie administracyjne w sprawach celnych.

- W tytule IV dotyczącym współpracy gospodarczej, należy rozważyć aktualizację brzmienia zapisów dotyczących współpracy w dziedzinach energii, transportu, rolnictwa oraz kwestii sanitarnych i fitosanitarnych.

- W tytule V dotyczącym współpracy na rzecz rozwoju należy uzgodnić niektóre postanowienia dotyczące wykonania z nowym rozporządzeniem finansowym Komisji.

- W tytule VI dotyczącym współpracy w innych dziedzinach, należy rozważyć aktualizację brzmienia lub nowe brzmienie zapisów dotyczących współpracy kulturowej, współpracy w kwestiach związanych ze sprawiedliwością, wolnością i bezpieczeństwem oraz walką z narkotykami, praniem brudnych pieniędzy oraz przestępczością zorganizowaną. Ponadto należy dodać postanowienie dotyczące współpracy w dziedzinie potrzeb migracyjnych.

- W tytule VIII należy usprawnić system rozwiązywania sporów w odniesieniu do zagadnień handlowych i związanych z handlem w celu zwiększenia jego skuteczności.

3.1. Milenijne cele rozwoju

Cel zaproponowanej zmiany

Potwierdzenie zaangażowania partnerów na rzecz realizacji tych celów oraz zapewnienie wyższego poziomu spójności ze zmienionych porozumieniem z Kotonu.

Zaproponowane zmiany

Dodanie motywu dotyczącego milenijnych celów rozwoju.

Stosowne przepisy: Preambuła.

3.2. Kwestie bezpieczeństwa

Cel zaproponowanej zmiany

Zapewnienie spójności z zobowiązaniami politycznymi podjętymi przez UE w dziedzinie walki z terroryzmem (konkluzje Prezydencji z Sewilli, 21-22 czerwca 2002 r.), współpracy w zwalczaniu rozprzestrzeniania broni masowego rażenia (Konkluzje Rady z dnia 17 listopada 2003 r.) i wsparcia Międzynarodowego Trybunału Karnego (wspólne stanowisko 2003/444/cfsp z dnia 16 czerwca 2003 r. i konkluzje Prezydencji z Salonik, 19-20 czerwca 2003 r.). Dostosowanie TDCA do zmienionego Porozumienia z Kotonu.

Zaproponowane zmiany

- prawnie wiążące zobowiązanie do współpracy w zwalczaniu rozprzestrzeniania broni masowego rażenia przy uwzględnieniu planu działania UE dotyczącego klauzuli o nierozprzestrzenianiu broni masowego rażenia w stosunkach UE z krajami trzecimi;

- prawnie wiążące zobowiązanie do walki z terroryzmem;

- odniesienie w preambule do „wspólnego zaangażowania UE i partnerów AKP na rzecz sprawiedliwości międzynarodowej i walki z bezkarnością” oraz Statutu Rzymskiego Międzynarodowego Trybunału Karnego, który wszedł w życie w dniu 1 lipca 2002 r. i prawnie wiążącego zobowiązania w zakresie współpracy w tej dziedzinie;

- prawnie wiążące zobowiązanie w zakresie współpracy w zwalczaniu działalności najemników.

Stosowne przepisy: Preambuła; nowe postanowienia zostaną zawarte w tytule I.

3.3. Dialog polityczny

Cel zaproponowanej zmiany

Dostosowanie postanowień art. 3 (niewykonanie) i 4 (dialog polityczny) do zmienionego Porozumienia z Kotonu.

Zaproponowane zmiany

W art. 3 ust. 4 należy zawrzeć zobowiązanie na rzecz wyczerpującego dialogu politycznego, zgodnie z tym, co opisano w art. 4, przed przyjęciem „odpowiednich środków”. Należy w większym stopniu dostosował art. 4 do brzemienia art. 8 porozumienia z Kotonu.

Stosowne przepisy: artykuły 3 i 4.

3.4. Dalsza liberalizacja handlu

Cel zaproponowanej zmiany

Dołączenie nowych postanowień dotyczących dalszej wzajemnej liberalizacji handlu lub przyspieszenie obecnych harmonogramów liberalizacji w dziedzinie towarów (należności celne stosowane do produktów wyszczególnionych w „wykazach oczekujących”) przy uwzględnieniu postanowień wynegocjowanych w ramach negocjacji WE-Wspólnota Rozwoju Afryki Południowej dotyczących porozumień o partnerstwie gospodarczym i kwestii kluczowych dla obu stron. Zapewnienie spójności tych postanowień z postanowieniami wynegocjowanymi w ramach negocjacji WE-Wspólnota Rozwoju Afryki Południowej dotyczących porozumień o partnerstwie gospodarczym.

Kontekst / Problem do rozwiązania

Obie strony wymieniły się dokumentami kompleksowo przedstawiającymi poziomu ambicji poszczególnych stron w odniesieniu do postanowień handlowych, które zostaną zmienione. Powyższe postanowienia mogą być dwojakie:

- pierwsze mają na celu usprawnienie TDCA w dziedzinach, w których już istnieją zobowiązania (głównie w handlu towarami). Mogło by to stworzyć możliwość dokonania pewnych koniecznych dostosowań technicznych w załącznikach.

- drugie mają na celu rozszerzenie zakresu TDCA na dziedziny, które nie są obecnie wcale objęte Umową lub są nią objęte jedynie częściowo i które mogły by obejmować zobowiązania w ramach WTO i spoza WTO w kilku innych dziedzinach regulacyjnych.

Zaproponowane zmiany

Dalsza liberalizacja handlu towarami (przegląd wyłączonych produktów i przyspieszenie istniejących harmonogramów liberalizacji zawartych w art. 11-15 i 17 oraz w stosownych załącznikach). Obecnie prawnie wiążące zobowiązania dotyczące przeglądu klauzuli ochronnej (art. 16 i 24-26).

Stosowne przepisy: tytuł II i załączniki I-VII, w szczególności art. 11-15 i 17 oraz art. 16 i 24-26 .

3.5. Zagadnienia związane z handlem

Cel proponowanej zmiany

Włączenie do umowy nowych wiążących zobowiązań oraz ściślejszą współpracę w dziedzinach związanych z handlem. Zapewnienie spójności tych postanowień z postanowieniami wynegocjowanymi w ramach negocjacji WE-Wspólnota Rozwoju Afryki Południowej dotyczących porozumień o partnerstwie gospodarczym.

Kontekst / Problem do rozwiązania

Zobowiązania te będą zachętą do opartego na zasadach dostępu do rynku w regionie. Zapewnią one dodatkową przejrzystość i przewidywalność dla podmiotów gospodarczych, egzekwowalność zasad w regionie oraz konsolidację rozwoju.

Zaproponowane zmiany

Włączenie do umowy wiążących zobowiązań w dziedzinach takich jak usługi (art. 29-30), inwestycje (art. 32-34) i nowe zobowiązania dotyczące zamówień publicznych (art. 45).

Wzmocniona współpraca i możliwe dodatkowe zobowiązania będą również dotyczyły dziedzin takich jak własność intelektualna (art. 46), konkurencji (art. 35-39), normalizacji i oceny zgodności oraz ceł (art. 47-48). W odniesieniu do reguł pochodzenia (art. 28 i Protokół 1) może być wymagana rewizja niektórych reguł pochodzenia w odniesieniu do konkretnych produktów dotyczących ograniczonej liczny pozycji taryfowych.

Stosowne przepisy: tytuł III i Protokół 1.

3.6. Rozstrzyganie sporów w kwestiach handlowych oraz związanych z handlem

Cel proponowanej zmiany

Dostosowanie systemu rozstrzygania sporów do ostatnio stosowanych praktyk WE w celu zwiększenia jego skuteczności.

Kontekst / Problem do rozwiązania

Postanowienia dotyczące rozstrzygania sporów TDCA były postępowe w czasie ich negocjowania, ale są mniej aktualne w porównaniu ze standardami osiąganymi w ostatnio zawieranych umowach. W ramach obecnego systemu wciąż istnieje możliwość zatorów proceduralnych i nie zostały uregulowane istotne aspekty zapewnienia przestrzegania przepisów umowy.

Zaproponowane zmiany

Dalsze rozwinięcie zasad dotyczących rozstrzygania sporów w zakresie kwestii handlowych i związanych z handlem poprzez Protokół do TDCA, w którym zostałyby określone szczegółowo zasady i procedury rozstrzygania sporów.

Stosowne przepisy: Artykuł 104.

3.7. Postanowienia dotyczące współpracy gospodarczej

Cel proponowanej zmiany

Dostosowania brzmienia niektórych postanowień do obecnego sposobu myślenia i polityki WE.

Kontekst / Problem do rozwiązania

TDCA było negocjowane pod koniec lat 90. W odniesieniu do niektórych zagadnień polityka WE i sposób myślenia rozwinęły się w jeszcze większym stopniu. Wiele zaproponowanych zmian jest nieznacznych lub mają one charakter techniczny i nie wymagałyby normalnie dokonania zmian w Umowie. Jednak fakt, że inne sekcje wymagają zmian, stwarza możliwość uaktualnienia niektórych postanowień. Bardziej gruntowną zmianę zaproponowano w odniesieniu do zagadnień sanitarnych i fitosanitarnych, które okazały się poważną przeszkodą dla handlu i wymagają w związku z tym wzmocnionej współpracy.

Zaproponowane zmiany

Proponowane zmiany dotyczą zagadnień sanitarnych i fitosanitarnych, energii, górnictwa, transportu, współpracy w zakresie usług pocztowych oraz turystyki. Artykuł 61 dotyczy kwestii sanitarnych i fitosanitarnych oraz współpracy w zakresie rolnictwa. Proponuje się podzielenie art. 61 na dwie części, przy czym art. 61 zawarłby sformułowania kładące większy nacisk na ochronę środowiska, a art. 61A dotyczyłby w szczególności współpracy w kwestiach sanitarnych i fitosanitarnych. W odniesieniu do transportu proponuje się podzielenie art. 59, przy czym art.. 59A dotyczyłby w szczególności współpracy w zakresie transportu morskiego. Artykuł 55 zatytułowany „Społeczeństwo informacyjne - telekomunikacja i technologia informacyjna” powinien zostać uaktualniony w celu uwzględnienia między innymi rozwoju technologii, ustaleń Światowego Szczytu Społeczeństwa Informacyjnego oraz wzajemnych powiązań między sieciami badawczymi między WE a Afryką Południową. Mniej znaczące zmiany dotyczą zacieśnionej współpracy w zakresie energii, zwłaszcza wspierania polityki i technologii w zakresie racjonalizacji zużycia energii oraz technologii czystego spalania węgla oraz współpracy w zakresie usług pocztowych, górnictwa i turystyki. Ponadto należy rozważyć wpływ wielu z powyższych postanowień na środowisko naturalne.

Stosowne przepisy: Artykuły 56-61.

3.8. Współpraca na rzecz rozwoju

Cel proponowanej zmiany

Należy dostosować niektóre postanowienia wykonawcze do nowego rozporządzenia finansowego Rady oraz do wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie współpracy na rzecz rozwoju[1] lub równoważnego mu instrumentu prawnego, po jego przyjęciu.

Kontekst / Problem do rozwiązania

TDCA zawiera pewne postanowienia dotyczące wdrożenia współpracy na rzecz rozwoju, które zostały zastąpione rozporządzeniem finansowym Wspólnoty. Nie są one de facto stosowane. Istnieją argumenty na rzecz dostosowania tych przepisów, w związku z tym, że ogólne rozporządzenie finansowe ma uniwersalne zastosowanie.

Zaproponowane zmiany

Należy dokonać przeglądu postanowień, które zostały zastąpione rozporządzeniem finansowych.

Stosowne przepisy : tytuł V.

3.9. Współpraca w innych dziedzinach

Cel proponowanej zmiany

Dostosowania brzmienia niektórych postanowień do obecnego sposobu myślenia i polityki UE. Wzmocnienie postanowień w dziedzinach takich jak sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo, pranie brudnych pieniędzy, narkotyki i migracja.

Tło / Problem do rozwiązania

TDCA była negocjowana pod koniec lat 90. W odniesieniu do niektórych zagadnień polityka WE i ogólny sposób myślenia rozwinęły się w jeszcze większym stopniu. Postanowienie dotyczące współpracy w dziedzinie kultury mogłoby zostać uaktualnione w świetle wzajemnych zobowiązań. Zwalczanie narkotyków i prania brudnych pieniędzy było objęte jednym artykułem, co odzwierciedlało sposób myślenia z czasów zawierania umowy. Ze względu na fakt, że te dwie kwestie są uważane za powiązane, choć dość odrębne, należałoby podzielić to postanowienie na dwa odrębne artykuły o uaktualnionym brzmieniu, które powinny objąć zagadnienie finansowania terroryzmu. Należy dodać nowe postanowienia dotyczące przestępczości zorganizowanej, zwalczania terroryzmu oraz współpracy w dziedzinie migracji. Należy przyjąć mocniejsze i bardziej aktualne brzmienie w odniesieniu do postanowień dotyczących środowiska naturalnego. Należy rozważyć zmienione możliwości wzmocnionej współpracy w dziedzinie środowiska naturalnego, kwestii społecznych, informacji, prasy i mediów audiowizualnych, ochrony danych i zdrowia.

Zaproponowane zmiany

Włączenie w art. 85 odesłania do Konwencji UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form ekspresji kulturalnej, w szczególności w świetle jej ratyfikacji i wdrożenia. Podzielenie art. 90 na dwie części, przy czym art. 90A będzie dotyczyć prania brudnych pieniędzy. Dodanie nowych postanowień dotyczących powyższego tematu. Uaktualnienie brzmienia art. 84, 86-89, 91 i 92.

Stosowne przepisy: tytuł VI, art. 84-92.

[1] COM(2004) 629.