52005PC0676

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 21.12.2005

KOM(2005) 676 wersja ostateczna

2005/0258 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie oraz rozporządzenie (EWG) nr 574/72 w sprawie wykonywania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71

(przedstawiona przez Komisję)

UZASADNIENIE

1)KONTEKST WNIOSKU 110Podstawa i cele wniosku Celem wniosku jest aktualizacja rozporządzenia Wspólnoty (EWG) nr 1408/71 w celu uwzględnienia zmian w ustawodawstwach krajowych Państw Członkowskich w zakresie zabezpieczenia społecznego. 120Kontekst ogólny Wniosek stanowi regularną aktualizację rozporządzenia (EWG) nr 1408/71, a ściślej załączników do tego rozporządzenia, mającą na celu odpowiednie uwzględnienie zmian sytuacji prawnej na szczeblu krajowym, a przez to zapewnienie właściwej koordynacji krajowych systemów zabezpieczenia społecznego na szczeblu Wspólnoty. 13Obowiązujące przepisy w dziedzinie, której dotyczy wniosek Rozporządzenie (EWG) nr 1408/71, zmienione rozporządzeniem (WE) nr 118/97 i ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 647/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady. Niniejszy wniosek obejmuje aktualizację i zmianę odniesień w niektórych załącznikach do rozporządzenia z uwagi na zmiany w ustawodawstwach krajowych, których dotyczą odniesienia. 14Spójność z innymi politykami i celami Unii Nie dotyczy. 2) KONSULTACJE Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI ORAZ OCENA WPłYWU Konsultacje z zainteresowanymi stronami 211Metody konsultacji, główne sektory objęte konsultacjami i ogólny profil respondentów Do Państw Członkowskich zwrócono się o składanie wniosków o zmiany aktualizujące treść rozporządzeń (EWG) nr 1408/71 i 574/72, uwzględniające zmiany w ustawodawstwach krajowych tych Państw. Personel Komisji przeprowadził ocenę wniosków oraz omówił je z przedstawicielami Państw Członkowskich podczas spotkania Komisji Administracyjnej do spraw zabezpieczenia społecznego pracowników migrujących oraz w zależności od potrzeby, dokonał wyjaśnienia szczegółów w rozmowach z przedstawicielami poszczególnych zainteresowanych Państw Członkowskich. 212Streszczenie odpowiedzi oraz sposób, w jaki były one uwzględniane Wnioski, które zostały uznane za zgodne z prawem UE i na które Komisja Administracyjna wyraziła zgodę, zostały zaakceptowane i włączone do treści rozporządzenia. Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy specjalistycznej 221Dziedziny nauki/wiedzy fachowej Koordynacja zabezpieczenia społecznego. 222Zastosowana metodologia Dyskusje w czasie spotkań Komisji Administracyjnej do spraw zabezpieczenia społecznego pracowników migrujących oraz, w razie potrzeby, dalsze dyskusje z przedstawicielami odpowiednich Państw Członkowskich w Komisji Administracyjnej w celu uzyskania wyjaśnień, szczególnie dotyczących ustawodawstw krajowych. 223Główne organizacje/eksperci, z którymi się konsultowano Komisja Administracyjna do spraw zabezpieczenia społecznego pracowników migrujących oraz niektórzy przedstawiciele zasiadający w Komisji Administracyjnej. 2249Streszczenie otrzymanych i wykorzystanych porad Nie zostały wymienione żadne potencjalnie poważne zagrożenia, które mogłyby mieć nieodwracalne skutki. 2Uzyskano zgodę na aktualizację niektórych wpisów dotyczących Państw Członkowskich w załącznikach do rozporządzenia 1408/71. 226Sposób udostępnienia porad ekspertów ogółowi społeczeństwa Brak. 2Ocena wpływu Państwa Członkowskie dokonują częstych zmian w ustawodawstwach krajowych dotyczących zabezpieczenia społecznego. W konsekwencji odniesienia do ustawodawstw krajowych w aktach prawnych UE mających zapewniać koordynację systemów zabezpieczenia społecznego tracą aktualność i powodują niejasności prawne. Przynosi to szkodę obywatelom UE poruszającym się wewnątrz UE, ponieważ nie mają oni wówczas właściwych informacji o przysługujących im prawach; utrudnia to również krajowym instytucjom zabezpieczenia społecznego właściwe stosowanie przepisów UE, których celem jest koordynacja zabezpieczenia społecznego. Z tego powodu należy zaktualizować odniesienia w aktach prawnych UE zapewniających koordynację, szczególnie w rozporządzeniach 1408/71 i 574/72, w celu właściwego uwzględnienia ustawodawstw krajowych. Aktualizacji w rozporządzeniach UE można dokonać wyłącznie na mocy rozporządzenia. W interesie obywateli, których sprawa dotyczy, leży aktualizacja rozporządzeń Wspólnoty w krótkim czasie po wprowadzeniu zmian w ustawodawstwach krajowych. Szczególnie ze względu na zasadnicze reformy emerytalne w Szwecji i Finlandii oraz reformę systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Niderlandach rozporządzenie 1408/71 powinno być zaktualizowane jak najszybciej, pomimo wejścia w życie 20 maja 2004 r. zastępującego je rozporządzenia 883/2004 – nowe rozporządzenie będzie stosowane dopiero po wejściu w życie rozporządzenia wykonawczego, co prawdopodobnie nastąpi dopiero w 2007 r. Proponowane zmienione rozporządzenie nie spowoduje istotnej różnicy pod względem obciążenia pracą i kosztami w stosunku do obecnej sytuacji instytucji i organów zabezpieczenia społecznego oraz ich pracowników i pracodawców. Przeciwnie, celem niniejszej aktualizacji jest poprawa koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego na poziomie Wspólnoty, a przez to zapewnienie lepszej ochrony obywatelom Unii Europejskiej poruszającym się wewnątrz Unii. 33) ASPEKTY PRAWNE WNIOSKU Krótki opis proponowanych działań Celem wniosku jest aktualizacja niektórych załączników do rozporządzenia 1408/71 dla uwzględnienia zmian w prawodawstwach krajowych Państw Członkowskich w zakresie zabezpieczenia społecznego. Ułatwi to stosowanie prawodawstwa Wspólnoty koordynującego systemy zabezpieczenia społecznego poprzez zapewnienie, że właściwie uwzględnia ono obowiązujące ustawodawstwa krajowe. 310Podstawa prawna Artykuły 42 i 308 Traktatu WE. 320Zasada pomocniczości Zasada pomocniczości ma zastosowanie, o ile wniosek nie wchodzi w zakres wyłącznych kompetencji Wspólnoty. Cele wniosku nie mogą być w sposób wystarczający realizowane przez Państwa Członkowskie z następujących przyczyn: Koordynacja środków w dziedzinie zabezpieczenia społecznego jest obowiązkiem Wspólnoty określonym w art. 42 Traktatu i jest konieczna dla zagwarantowania możliwości pełnego korzystania z przewidzianego w Traktacie prawa do swobodnego przepływu pracowników. Bez takiej koordynacji istniałoby ryzyko, że swoboda poruszania się nie byłaby osiągalna w praktyce – wykorzystywanie tego prawa przez poszczególnych obywateli byłoby mniej prawdopodobne, jeśli oznaczałoby utratę ich praw do zabezpieczenia społecznego nabytych już w innym Państwie Członkowskim. Celem istniejącego prawodawstwa Wspólnoty nie jest zastąpienie rozmaitych systemów krajowych. Należy podkreślić, że proponowane zmienione rozporządzenie nie jest środkiem harmonizacji i nie wykracza poza to, co jest konieczne dla skutecznej koordynacji. Zasadniczym celem wniosku jest aktualizacja obecnych zasad koordynacji w celu uwzględnienia zmian, jakie zostały dokonane w ustawodawstwach krajowych. Chociaż w świetle powyższego wniosek opiera się głównie na wkładzie Państw Członkowskich, nie mogłyby one przyjąć takich przepisów na poziomie krajowym, ponieważ mogłoby to być sprzeczne z rozporządzeniem. Z tego powodu konieczne jest wprowadzenie właściwych dostosowań w załącznikach do rozporządzenia, aby mogło ono być skutecznie stosowane w Państwach Członkowskich, których dotyczy. Koordynacja zabezpieczenia społecznego dotyczy sytuacji transgranicznych, w których żadne Państwo Członkowskie nie może działać samodzielnie. Rozporządzenie koordynujące na szczeblu Wspólnoty zastępuje liczne istniejące porozumienia dwustronne. Pozwala to nie tylko na uproszczenie koordynacji zabezpieczenia społecznego w Państwach Członkowskich, ale również zapewnia równe traktowanie osób ubezpieczonych zgodnie z krajowym ustawodawstwem dotyczącym zabezpieczenia społecznego. Działanie Wspólnoty umożliwi lepszą realizację celów wniosku z następujących przyczyn: Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego ma sens jedynie na poziomie Wspólnoty. Celem jest zapewnienie skutecznego działania środków koordynujących systemy zabezpieczenia społecznego we wszystkich Państwach Członkowskich. Podstawą i uzasadnieniem jest zasada swobodnego przepływu osób w ramach UE. Nie istnieją wskaźniki jakościowe, ale rozporządzenie dotyczy każdego obywatela UE przemieszczającego się z jakichkolwiek powodów wewnątrz UE. Wniosek stanowi wyłącznie środek koordynujący, który może być przyjęty jedynie na poziomie Wspólnoty. Państwa Członkowskie są w dalszym ciągu odpowiedzialne za organizowanie i finansowanie własnych systemów zabezpieczenia społecznego. Wniosek jest zatem zgodny z zasadą pomocniczości. Zasada proporcjonalności Wniosek jest zgodny z zasadą proporcjonalności z następujących względów: Rozporządzenie (EWG) nr 1408/71 wymaga tego rodzaju działania, ponieważ rozporządzenie może być zmienione wyłącznie rozporządzeniem. Państwa Członkowskie zachowują jednak wyłączną odpowiedzialność za organizowanie i finansowanie własnych systemów zabezpieczenia społecznego. Wniosek ułatwi Państwom Członkowskim koordynację systemów zabezpieczenia społecznego i z tego względu przyniesie korzyści zarówno obywatelom, jak i krajowym organom zabezpieczenia społecznego. Niniejsze konkretne przepisy oparte są na propozycjach Państw Członkowskich, co oznacza minimalizację wszelkich potencjalnych obciążeń finansowych i administracyjnych oraz zapewnienie ich proporcjonalności do wyżej określonego celu. W wypadku braku aktualizacji rozporządzenia 1408/71 obciążenia finansowe i administracyjne prawdopodobnie byłyby większe. Wybór instrumentów Proponowane instrumenty: Rozporządzenie. Inne instrumenty byłyby niewłaściwe z następującego względu: W tej kwestii nie ma alternatywy, ponieważ rozporządzenie takie, jak rozporządzenie (EWG) nr 1408/71 może być zmienione wyłącznie rozporządzeniem. 4) WPłYW NA BUDżET Wniosek nie ma wpływu finansowego na budżet Wspólnoty 55) INFORMACJE DODATKOWE Europejski Obszar Gospodarczy Proponowany akt prawny ma znaczenie dla EOG i w związku z tym jego zakres powinien obejmować Europejski Obszar Gospodarczy. 570Szczegółowe wyjaśnienie wniosku A. Artykuł 2 (Wejście w życie) Ponieważ nowa ustawa o ubezpieczeniu zdrowotnym w Niderlandach będzie stosowana od 1 stycznia 2006 r., zmiany w załącznikach I i VI dotyczące Niderlandów muszą również mieć zastosowanie od 1 stycznia 2006 r. B. Załącznik I. Zmiana załącznika I 1. Zmiana części I W części I załącznika I zdefiniowano terminy „pracownicy najemni” i „osoby prowadzące działalność na własny rachunek” dla przypadków, w których znaczenie tych terminów nie może być określone na podstawie ustawodawstwa krajowego. Brzmienie sekcji „X. SZWECJA” należy dostosować do nowej Ustawy o zabezpieczeniu społecznym (1999:799), a także należy dodać odesłanie do Ustawy o składkach na zabezpieczenie społeczne w celu określenia osób prowadzących działalność na własny rachunek. 2. Zmiana części II W części II załącznika I zdefiniowano termin „członek rodziny” dla sytuacji, gdzie ustawodawstwo krajowe nie pozwala na dokonanie rozróżnienia między członkami rodziny a innymi osobami. Brzmienie sekcji „Q. NIDERLANDY” należy dostosować do nowej Ustawy o zabezpieczeniu społecznym. II. Zmiana załącznika IIa W załączniku IIa wymienione są specjalne świadczenia o charakterze nieskładkowym, udzielane osobom zainteresowanym wyłącznie na terytorium Państwa Członkowskiego, w którym osoby te zamieszkują, zgodnie z art. 10a rozporządzenia (EWG) nr 1408/71. 1. Litewska Ustawa z 1994 r. o rentach została zmieniona – renta wymieniona obecnie w załączniku IIa została podzielona na kilka osobnych świadczeń. Spośród tych świadczeń renta socjalna i specjalny zasiłek rekompensacyjny są świadczeniami o charakterze mieszanym, zawierającymi elementy zabezpieczenia społecznego i pomocy społecznej; są to świadczenia nieskładkowe, ponieważ są finansowane z budżetu państwa, a więc spełniają kryteria uznania za specjalne świadczenia o charakterze nieskładkowym. Odniesienie w sekcji „M. LITWA” należy zmienić w celu uwzględnienia opisanej wyżej zmiany w ustawodawstwie krajowym. 2. Chociaż słowackie zgromadzenie ustawodawcze na mocy Ustawy 461/2003 zlikwidowało emeryturę socjalną od dnia 31 grudnia 2003 r., świadczenie to jest nadal wypłacane na mocy starej Ustawy 100/1988 Z.z. osobom, które wcześniej były uprawnione do jego otrzymywania. Świadczenie to ma charakter nieskładkowy, gwarantuje minimalny dochód osobom nie kwalifikującym się do składkowej emerytury lub renty inwalidzkiej i jest uzależnione od wysokości dochodów. Spełnia ono zatem kryteria uznania za specjalne świadczenie o charakterze nieskładkowym, wobec czego należy uwzględnić je w sekcji „V. SŁOWACJA”. III. Zmiana części A załącznika III W załączniku III wymieniono postanowienia istniejących porozumień dwustronnych, obowiązujące przed zastosowaniem rozporządzenia w Państwach Członkowskich, których ono dotyczy. W części A wymieniono postanowienia porozumień dwustronnych, które są stosowane w dalszym ciągu pomimo tego, że postanowienia porozumień dwustronnych zostały ogólnie zastąpione rozporządzeniem (EWG) 1408/71. Postanowienie Konwencji ogólnej z dnia 28 października 1952 r. pomiędzy Włochami a Niderlandami, wymienione w części A załącznika III, dotyczy eksportu świadczeń do krajów nienależących do UE. Postanowienie to należy jednak usunąć, ponieważ albo płatność emerytury w kraju nienależącym do UE jest objęta zakresem rozporządzenia (o ile emerytura wchodzi w jego zakres przedmiotowy, a jej beneficjent w zakres podmiotowy), w którym to przypadku stosuje się zasadę równego traktowania, albo też nie, w którym to przypadku sprawa ta nie może być już poruszana w załączniku III. IV. Zmiana załącznika IV 1. Zmiana części A załącznika IV W części A załącznika IV wymieniono „ustawodawstwa określone w art. 37 ust. 1 rozporządzenia, zgodnie z którymi wysokość świadczeń z tytułu inwalidztwa nie zależy od długości okresów ubezpieczenia”. W Republice Słowackiej wysokość renty inwalidzkiej zależy od długości okresu ubezpieczenia (system „typu B”), z wyjątkiem renty inwalidzkiej dla osób, które stały się niepełnosprawne będąc dziećmi na cudzym utrzymaniu i nie były ubezpieczone przez wymagany okres, ale mimo to uznaje się, że wypełniły wymagany okres ubezpieczenia. Świadczenie to powinno zatem być wymienione w sekcji „V. SŁOWACJA”. 2. Zmiana części B załącznika IV W części B załącznika IV wymieniono systemy specjalne dla osób prowadzących działalność na własny rachunek, do których stosuje się specjalne przepisy o sumowaniu okresów ubezpieczenia ukończonych w innym Państwie Członkowskim. Hiszpańska ustawa wymieniona obecnie w części B załącznika IV została zmieniona, a zatem odpowiednia informacja w sekcji „G. HISZPANIA” powinna zostać odpowiednio zaktualizowana. 3. Zmiana części C załącznika IV W części C załącznika IV wymieniono „przypadki, o których mowa w art. 46 ust. 1 lit. b) rozporządzenia, w których możliwe jest zaniechanie ustalania wysokości świadczenia zgodnie z art. 46 ust. 2 rozporządzenia”, ponieważ nigdy nie doprowadzi to do wyższego wyniku. Jeśli wysokość słowackiej renty rodzinnej opiera się na wysokości emerytury lub renty inwalidzkiej, która była faktycznie wypłacana przed śmiercią osobie zmarłej, zarówno wyliczenie proporcjonalne, jak i wyliczenie krajowe dadzą zawsze taki sam wynik. Renta rodzinna, o której mowa, powinna zatem być wymieniona w sekcji „V. SŁOWACJA”. W zreformowanym szwedzkim systemie emerytalnym wysokość emerytury dochodowej jest uzależniona od wysokości składek, a nie od wysokości świadczenia; jest również niezależna od okresu ubezpieczenia. Z tego powodu obliczenie proporcjonalne na podstawie rozporządzenia nie jest możliwe. Wysokość szwedzkiej emerytury gwarancyjnej zależy od okresu zamieszkiwania w Szwecji; wyliczenie proporcjonalne zawsze przyniesie ten sam wynik, co wyliczenie krajowe. Dlatego też należy odpowiednio zmienić obecny wpis w sekcji „X. SZWECJA”. 4. Zmiana części D załącznika IV W części D załącznika IV wymieniono świadczenia (pkt 1 i 2) oraz porozumienia (pkt 3) spełniające warunki określone w art. 46b ust. 2 rozporządzenia, zezwalając na stosowanie ustawodawstw krajowych w odniesieniu do obniżenia, zawieszenia lub wycofania świadczeń. Ponieważ w Szwecji wprowadzono nowe ustawodawstwo dotyczące emerytur i rent, konieczna jest aktualizacja obecnych zapisów w części D załącznika IV w pkt 1 ppkt (i) oraz pkt 2 ppkt (i). Ponadto w pkt 1 ppkt (i) należy dodać uzależnione od dochodów zasiłki chorobowe i zasiłki z tytułu nieaktywności. Punkt 3 wymaga zmiany w celu uwzględnienia faktu, że stara Nordycka konwencja została zastąpiona, oraz że w dniu 1 lutego 2002 r. weszła w życie dwustronna umowa o zabezpieczeniu społecznym między Finlandią a Luksemburgiem. V. Zmiana załącznika VI W załączniku VI ustalono specjalne procedury stosowania ustawodawstwa niektórych Państw Członkowskich. W sekcji „E. ESTONIA” należy wprowadzić zmiany polegające na dodaniu zasad obliczania zasiłku rodzicielskiego w sytuacji, kiedy pracownicy migrujący nie pracowali w Estonii w ciągu całego roku odniesienia, wymaganego zgodnie z ustawodawstwem krajowym. W sekcji „Q. NIDERLANDY” należy wprowadzić zmiany uwzględniające wejście w życie w dniu 1 stycznia 2006 r. nowej reformy systemu opieki zdrowotnej. Punkt 1 lit. a) określa kategorie osób uprawnionych do opieki zdrowotnej zgodnie z ustawodawstwem Niderlandów. W pkt 1 lit. b) określono instytucje, w których takie osoby muszą być ubezpieczone. Punkt 1 lit. c) zezwala na pobieranie składek od tych ubezpieczonych osób i członków ich rodzin. Punkt 1 lit. d) dotyczy skutków opóźnień w rejestracji na potrzeby ubezpieczenia. W pkt 1 lit. e) określono świadczenia rzeczowe, do których w okresie pobytu lub zamieszkiwania w Niderlandach uprawniona jest osoba ubezpieczona w innym Państwie Członkowskim. W pkt 1 lit. f) wymieniono świadczenia, emerytury i renty niderlandzkie, których odbiorcy mogą być uznawani za emerytów lub rencistów w znaczeniu określonym w rozporządzeniu, co pozwala im na korzystanie z praw wynikających z przepisów rozdziału rozporządzenia 1408/71 dotyczących wystąpienia choroby. Punkt 1 lit. g) zawiera wyjaśnienie, że refundacja z tytułu niepobierania świadczeń powinna dla celów rozporządzenia być uważana za zasiłek chorobowy. Oznacza to, że Niderlandy będą zobowiązane do wypłaty tego zasiłku osobom ubezpieczonym zamieszkującym w innym Państwie Członkowskim. Sekcję „W. FINLANDIA” należy zmienić w celu uwzględnienia reformy fińskiego ustawodawstwa dotyczącego emerytur i rent pracowniczych. Przewiduje ona, że w przypadku, kiedy okresy ubezpieczenia ukończone w innych Państwach Członkowskich mają być wzięte pod uwagę w celu spełnienia warunków uprawnienia do emerytury, wówczas zarobki uzyskane w okresie hipotetycznym są wyliczane tylko na podstawie dochodu w okresie referencyjnym w Finlandii poprzez podzielenie kwoty dochodu przez liczbę miesięcy okresu ubezpieczenia w Finlandii. Sekcję „X. SZWECJA” należy zmienić w celu uwzględnienia nowych przepisów w zakresie ochrony ubezpieczeniowej w ramach szwedzkiego ustawodawstwa dotyczącego zabezpieczenia społecznego oraz reformy szwedzkiego ustawodawstwa dotyczącego emerytur i rent. Dnia 1 stycznia 2001 r. weszła w życie nowa Ustawa o ubezpieczeniach społecznych (1999:799), która zmieniła przepisy dotyczące zasiłków rodzicielskich zawarte w rozdziale 4 Ustawy o powszechnym ubezpieczeniu. Dla celów obliczenia zasiłku rodzicielskiego w punkcie 1 lit. a) sekcji „X. SZWECJA” określono sposób ustalania dochodu w sytuacji, kiedy rodzic w ciągu okresu referencyjnego pracował w Szwecji oraz w innym Państwie Członkowskim. W punkcie 1 lit. b) określono sposób ustalenia dochodu w sytuacji, kiedy rodzic w ciągu okresu referencyjnego w ogóle nie pracował w Szwecji. Punkt 2 sekcji „X. SZWECJA” zawiera pewne przepisy przejściowe dotyczące emerytur szwedzkich. W myśl szwedzkich przepisów koniecznym warunkiem uzyskania uprawnienia do emerytury gwarancyjnej jest zamieszkiwanie w Szwecji przez co najmniej trzy lata. Aby być uprawnionym do pełnej emerytury gwarancyjnej, konieczne jest zamieszkiwanie w Szwecji przez okres 40 lat. Jednakże wszystkie osoby urodzone w 1937 r. lub przed tym rokiem, które zamieszkiwały w Szwecji przez co najmniej 10 lat, są uprawnione do pełnej emerytury gwarancyjnej, nawet jeśli nigdy nie pracowały. Zmiana, o której mowa, stanowi, że zasada sumowania nie ma zastosowania do emerytur gwarancyjnych dla wspomnianych osób urodzonych w 1937 r. lub wcześniej. Punkt 3 dotyczy szwedzkich zasiłków chorobowych i zasiłków z tytułu nieaktywności. Uprawnienie do tych zasiłków opiera się na dochodach danej osoby w okresie referencyjnym. Zmiana (a) określa sposób obliczania tego dochodu w sytuacji, kiedy dana osoba pracowała w innym Państwie Członkowskim, a zmiana (b) określa sposób ustalania okresu referencyjnego w sytuacji, kiedy dana osoba pracowała w innym Państwie Członkowskim. Punkt 4 określa zasady obliczania świadczeń dla osób pozostających przy życiu w sytuacji, kiedy wymóg kwalifikacji nie może być spełniony w ciągu okresu referencyjnego zgodnie ze szwedzkim ustawodawstwem. Punkt (a) określa sposób uwzględniania praw emerytalnych nabytych przez osobę zmarłą w Państwach Członkowskich innych niż Szwecja w ciągu okresu referencyjnego w odniesieniu do świadczeń dla osób pozostających przy życiu uzależnionych od zarobków, natomiast punkt (b) określa sposób uwzględniania tych praw w połączeniu z prawem do renty dla wdów w sytuacji, kiedy śmierć nastąpiła w dniu 1 stycznia 2003 r. lub później. |

- 2005/0258 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie oraz rozporządzenie (EWG) nr 574/72 w sprawie wykonywania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 (Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, a w szczególności jego art. 42 i 308,

uwzględniając wniosek Komisji[1],

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego[2],

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu[3],

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W celu uwzględnienia zmian w ustawodawstwie niektórych Państw Członkowskich konieczne jest dostosowanie niektórych załączników do rozporządzenia (EWG) nr 1408/71.

(2) W związku z tym rozporządzenie (EWG) nr 1408/71 należy odpowiednio zmienić.

(3) W celu zapewnienia, że zasadnicza reforma systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Niderlandach, wchodząca w życie dnia 1 stycznia 2006 r., będzie właściwie uwzględniona w europejskich przepisach koordynujących od daty wejścia w życie, co pozwoli na pewność prawną w odniesieniu do koordynacji świadczeń chorobowych, konieczne jest zapewnienie, że zmiany wprowadzone do załączników I i VI do rozporządzenia (EWG) nr 1408/71, odnoszące się do reformy systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Niderlandach, będą działały z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2006 r.

(4) Traktat nie przyznaje kompetencji innych niż zawarte w art. 308 w celu podejmowania właściwych środków w zakresie zabezpieczenia społecznego w odniesieniu do osób innych niż pracownicy najemni,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

W załącznikach I, IIa, III, IV i VI do rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 wprowadza się zmiany zgodnie z Załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej .

Punkt 2 i punkt 6 lit. b) Załącznika, dotyczące Niderlandów, stosuje się od 1 stycznia 2006 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia […] r.

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

Przewodniczący Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK

W załącznikach do rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 wprowadza się następujące zmiany:

1. W części I załącznika I, sekcja „X. SZWECJA” otrzymuje brzmienie:

„X. SZWECJA

Osoby wykonujące pracę zarobkową i opłacające we własnym zakresie składki od osiągniętego dochodu na podstawie rozdziału 3 Ustawy o składkach na ubezpieczenie społeczne (2000:980) uważa się za osoby prowadzące działalność na własny rachunek.”

2. W części II załącznika I, sekcja „Q. NIDERLANDY” otrzymuje brzmienie:

„Q. NIDERLANDY

Na potrzeby ustalenia uprawnienia do świadczeń na podstawie rozdziałów 1 i 4 tytułu III rozporządzenia, „członek rodziny” oznacza współmałżonka, zarejestrowanego partnera lub dziecko przed osiągnięciem wieku 18 lat.”

3. W załączniku IIa wprowadza się następujące zmiany:

a) Sekcja „M. LITWA” otrzymuje brzmienie:

„M. LITWA

a) Renta socjalna (Ustawa z 2005 r. o państwowych świadczeniach socjalnych, art. 5).

b) Specjalny zasiłek rekompensacyjny (Ustawa z 2005 r. o państwowych świadczeniach socjalnych, art. 15).

c) Specjalne odszkodowanie transportowe dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej (Ustawa z 2005 r. o państwowych świadczeniach socjalnych, art. 7).”

b) W sekcji „V. SŁOWACJA” obecny zapis oznacza się literą a) oraz dodaje się następujący zapis oznaczony literą:

„b) Renta przyznana przed dniem 1 stycznia 2004 r.”

4. W części A załącznika III wprowadza się następujące zmiany:

Skreśla się pkt 187.

5. W załączniku IV wprowadza się następujące zmiany:

a) W części A, w sekcji „V. SŁOWACJA”, wyraz „Żadne” zastępuje się następującym zapisem:„Renta inwalidzka dla osoby, która stała się niepełnosprawna będąc dzieckiem na cudzym utrzymaniu i w stosunku do której zawsze uznaje się wymagany okres ubezpieczenia za spełniony (art. 70 ust. 2, art. 72 ust. 3 oraz art. 73 ust. 3 i 4 Ustawy nr 461/2003 o ubezpieczeniu społecznym, ze zmianami).”

b) W części B sekcja „G. HISZPANIA” otrzymuje brzmienie:„G. HISZPANIASystem obniżenia wieku emerytalnego osób prowadzących działalność na własny rachunek, zajmujących się żeglugą morską, określoną w dekrecie królewskim nr 2930/2004 z dnia 30 grudnia 2004 r.

c) W części C wprowadza się następujące zmiany:

(i) W sekcji „V. SŁOWACJA”, wyraz „Żadne” zastępuje się następującym zapisem:

„Renta rodzinna (renta dla wdów, wdowców lub sierot), której wysokość określa się na podstawie wysokości emerytury, wcześniejszej emerytury lub renty inwalidzkiej wypłacanej przed śmiercią osobie zmarłej.”

(ii) Sekcja „X. SZWECJA” otrzymuje brzmienie:„X. SZWECJA„Emerytury uzależnione od zarobków (Ustawa 1998:674) oraz emerytury gwarancyjne w formie emerytur (Ustawa 1998:702)”

d) W części D wprowadza się następujące zmiany:

(i) Punkt 1 podpunkt (i) otrzymuje brzmienie:

„(i) Szwedzka emerytura gwarancyjna i dodatek gwarancyjny, które zastąpiły pełne szwedzkie emerytury państwowe przewidziane w ustawodawstwie o emeryturach państwowych obowiązującym przed dniem 1 stycznia 1993 r., oraz pełna emerytura państwowa przyznana na podstawie przejściowych zasad ustawodawstwa obowiązującego od tego dnia, oraz szwedzkie zasiłki chorobowe i zasiłki z tytułu nieaktywności, uzależnione od dochodów.”

(ii) Punkt 2 podpunkt (i) otrzymuje brzmienie:

„(i) Zasiłek chorobowy i zasiłek z tytułu nieaktywności, w formie świadczenia gwarancyjnego (Ustawa 1962:381 zmieniona Ustawą 2001:489), emerytura rodzinna obliczona na podstawie okresów ubezpieczenia (ustawy 2000:461 i 2000:462) oraz emerytura w formie emerytury gwarancyjnej obliczonej na podstawie poprzednich okresów hipotetycznych (Ustawa 1998:702)”.

(iii) Punkt 3 litera a) otrzymuje brzmienie:

„a) Nordycka konwencja o zabezpieczeniu społecznym z dnia 18 sierpnia 2003 r.”

oraz dodaje się nowy punkt w brzmieniu:

„c) Porozumienie o zabezpieczeniu społecznym z dnia 10 listopada 2000 r. pomiędzy Republiką Finlandii a Wielkim Księstwem Luksemburga.”

6. W załączniku VI wprowadza się następujące zmiany:

a) W sekcji „E. ESTONIA” wyraz „Żadne” zastępuje się następującym zapisem:„Dla celów obliczenia zasiłku rodzinnego, okresy pracy w Państwach Członkowskich innych niż Estonia uznaje się za oparte na tej samej średniej kwocie podatku socjalnego, jak kwota płacona w ciągu okresów zatrudnienia w Estonii, z którymi okresy te są sumowane. Jeśli w ciągu roku referencyjnego dana osoba była zatrudniona tylko w Państwach Członkowskich, uznaje się, że obliczenie zasiłku opiera się na średnim podatku socjalnym płaconym w Estonii pomiędzy rokiem referencyjnym a urlopem macierzyńskim.”

b) w sekcji „Q. NIDERLANDY” pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Ubezpieczenia zdrowotne

a) W zakresie uprawnienia do świadczeń rzeczowych na podstawie ustawodawstwa Niderlandów, osoby uprawnione do świadczeń rzeczowych dla celów wykonania rozdziałów I i II tytułu III niniejszego rozporządzenia oznaczają:

(i) osoby, które na podstawie art. 2 Zorgverzekeringswet (Ustawy o ubezpieczeniach zdrowotnych) są zobowiązane do ubezpieczenia się w instytucji świadczącej ubezpieczenia zdrowotne,oraz

(ii) osoby zamieszkujące w innym Państwie Członkowskim, które w myśl rozporządzenia są uprawnione do opieki zdrowotnej w państwie, w którym zamieszkują, na koszt Niderlandów – o ile osoby takie nie zostały już objęte podpunktem (i).

b) Osoby, o których mowa w lit. a) ppkt (i) muszą, zgodnie z przepisami Zorgverzekeringswet (Ustawy o ubezpieczeniach zdrowotnych), ubezpieczyć się w instytucji świadczącej ubezpieczenia zdrowotne, natomiast osoby, o których mowa w lit. a) ppkt (ii) muszą zarejestrować się w College voor zorgverzekeringen (Komisji ds. Ubezpieczeń Zdrowotnych).

c) Przepisy Zorgverzekeringswet (Ustawy o ubezpieczeniach zdrowotnych) oraz Algemene wet bijzondere ziektekosten (Ustawy o ogólnym ubezpieczeniu od szczególnych kosztów medycznych), dotyczące odpowiedzialności za opłacanie składek, stosuje się do osób, o których mowa w lit. a), oraz członków ich rodzin. W odniesieniu do członków rodzin składki będą pobierane od osoby, której pierwotnie przysługuje prawo do opieki zdrowotnej.

d) Przepisy Zorgverzekeringswet (Ustawy o ubezpieczeniach zdrowotnych) dotyczące opóźnionego ubezpieczenia stosuje się, z uwzględnieniem niezbędnych zmian, w przypadku opóźnionej rejestracji w College voor zorgverzekeringen (Komisji ds. Ubezpieczeń Zdrowotnych) w odniesieniu do osób, o których mowa w lit. a) ppkt (ii).

e) Osoby uprawnione do świadczeń rzeczowych na podstawie ustawodawstwa Państwa Członkowskiego innego niż Niderlandy, zamieszkujące lub przebywające czasowo w Niderlandach, są uprawnione do świadczeń rzeczowych zgodnie z polisą oferowaną osobom ubezpieczonym w Niderlandach przez instytucję właściwą dla ich miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu, z uwzględnieniem art. 11 ust. 1, 2 i 3 oraz art. 19 ust. 1 Zorgverzekeringswet (Ustawy o ubezpieczeniach zdrowotnych), a także do świadczeń rzeczowych określonych w Algemene wet bijzondere ziektekosten (Ustawy o ogólnym ubezpieczeniu od szczególnych kosztów medycznych).

f) Na potrzeby art. 27-34 niniejszego rozporządzenia, następujące świadczenia będą traktowane jak emerytury lub renty należne na podstawie ustawodawstwa niderlandzkiego:

– emerytury i renty przyznane na podstawie Ustawy z dnia 6 stycznia 1966 r. o emeryturach i rentach dla urzędników służby cywilnej oraz osób pozostałych przy życiu po ich śmierci ( Algemene burgerlijke pensioenwet ) („niderlandzka ustawa o emeryturach i rentach dla służby cywilnej”);

– emerytury i renty przyznane na podstawie Ustawy z dnia 6 października 1966 r. o emeryturach i rentach dla wojskowych oraz osób pozostałych przy życiu po ich śmierci ( Algemene burgerlijke pensioenwet ) („ustawa o emeryturach i rentach dla wojskowych”);

– świadczenia z tytułu niezdolności do pracy, przyznane na podstawie Ustawy z dnia 7 czerwca 1972 r. o świadczeniach z tytułu niezdolności do pracy dla wojskowych ( Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening militairen ) (Ustawa o świadczeniach z tytułu niezdolności do pracy dla wojskowych);

– emerytury i renty przyznane na podstawie Ustawy z dnia 15 lutego 1967 o emeryturach i rentach dla pracowników NV Nederlandse Spoorwegen (Kolei Niderlandzkich) i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci ( Spoorwegpensioenwet ) (Ustawa o rentach i emeryturach kolejowych);

- emerytury i renty przyznane na podstawie Reglement Dienstvoorwaarden Nederlandse Spoorwegen (rozporządzenia w sprawie warunków zatrudnienia w Kolejach Niderlandzkich);

– świadczenia przyznawane emerytom przed osiągnięciem wieku emerytalnego (65 lat) w ramach systemu emerytalnego mającego na celu zapewnienie dochodów byłym pracownikom najemnym w starszym wieku, lub świadczenia zapewniane na wypadek przedwczesnego odejścia z rynku pracy w ramach systemu ustanowionego przez państwo lub na mocy porozumienia branżowego dla osób w wieku co najmniej 55 lat, w myśl którego wysokość świadczenia jest ustalona na poziomie wynoszącym co najmniej 70% ostatniego wynagrodzenia.

g) Na potrzeby rozdziałów 1 i 4 tytułu III niniejszego rozporządzenia, refundacja z tytułu niepobierania świadczeń, przewidziana w systemie niderlandzkim na wypadek ograniczonego korzystania z opieki zdrowotnej, jest uznawana za zasiłek chorobowy w formie pieniężnej.”

c) W sekcji „W. FINLANDIA” skreśla się punkty 1 i 2 oraz dodaje się następujący punkt:

„1. Przy stosowaniu art. 46 ust. 2 lit. a) na potrzeby obliczania zarobków za okres hipotetyczny zgodnie z fińskim ustawodawstwem dotyczącym emerytur i rent uzależnionych od zarobków w sytuacji, gdy w odniesieniu do danej osoby zalicza się okresy ubezpieczenia emerytalnego wynikające z zatrudnienia w innym Państwie Członkowskim do okresu referencyjnego w myśl fińskiego ustawodawstwa, zarobki za okres hipotetyczny będą równorzędne sumie zarobków uzyskanych w ciągu części okresu referencyjnego w Finlandii, podzielonej przez liczbę miesięcy objętych okresami ubezpieczenia w Finlandii w ciągu okresu referencyjnego.”

Punkty 3, 4 i 5 otrzymują odpowiednio numery 2, 3 i 4.

d) W sekcji „X. SZWECJA” wprowadza się następujące zmiany:

(i) Punkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Na potrzeby ustalenia dochodu rodzica w okresie 240 dni poprzedzających urodzenie dziecka na podstawie rozdziału 4 sekcji 6 Lag (1962:381) om allmän försäkring (Ustawy o powszechnym ubezpieczeniu):

a) w przypadku, gdy w części tego okresu rodzic uzyskiwał dochody w Szwecji, a w innej części tego okresu uzyskiwał dochody w innym Państwie Członkowskim, roczny dochód tego rodzica w innym Państwie Członkowskim uznaje się za równy rocznemu dochodowi tego rodzica w Szwecji;

b) w przypadku, gdy w ciągu tego okresu rodzic nie uzyskiwał dochodu w Szwecji, ale uzyskiwał dochód w innym Państwie Członkowskim, dochód ten zostanie uznany za przekraczający minimalny gwarantowany poziom ( lägsta nivå ) pod warunkiem że rodzic pozostawał aktywny gospodarczo w innym Państwie Członkowskim, o którym mowa, w takim zakresie, że działalność ta przyniosłaby dochód przekraczający wymagany gwarantowany poziom minimalny ( lägsta nivå ), jeśli byłaby ona prowadzona w Szwecji.”

(ii) Punkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Przepisy niniejszego rozporządzenia, dotyczące sumowania okresów ubezpieczenia, nie mają zastosowania do przejściowych przepisów szwedzkiego ustawodawstwa dotyczącego uprawnień do emerytur gwarancyjnych dla osób urodzonych w 1937 r. lub przed tym rokiem, które zamieszkiwały w Szwecji przez określony okres przed ubieganiem się o emeryturę (Ustawa 2000:798).”

(iii) Punkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Dla celów obliczenia hipotetycznego przychodu na potrzeby zasiłku chorobowego uzależnionego od zarobków oraz zasiłku z tytułu nieaktywności, uzależnionego od zarobków, zgodnie z rozdziałem 8 Lag (1962:381) om allmän försäkring (Ustawy o powszechnym ubezpieczeniu) stosuje się następujące zasady:

a) w sytuacji, gdy osoba ubezpieczona w okresie referencyjnym podlegała również ustawodawstwu jednego lub kilku innych Państw Członkowskich z tytułu aktywności w charakterze pracownika najemnego lub osoby prowadzącej działalność na własny rachunek, dochód osiągnięty w danym Państwie lub Państwach Członkowskich jest uznawany za równorzędny średniemu dochodowi brutto osiągniętemu przez osobę ubezpieczoną w Szwecji w ciągu części okresu referencyjnego w Szwecji, obliczonemu poprzez podzielenie zarobków w Szwecji przez liczbę miesięcy, w ciągu których zarobki te zostały uzyskane;

b) w sytuacji, gdy świadczenia te są obliczane zgodnie z art. 40 rozporządzenia, a dane osoby nie są ubezpieczone w Szwecji, okres referencyjny jest ustalany zgodnie z rozdziałem 8 sekcje 2 i 8 wyżej wymienionej ustawy, tak jakby dane osoby były ubezpieczone w Szwecji. Jeśli dana osoba nie osiąga dochodu uprawniającego do emerytury w ciągu tego okresu zgodnie z Ustawą o emeryturach uzależnionych od zarobków (1998:674), zezwala się, aby okres referencyjny biegł od wcześniejszego momentu, kiedy dana osoba ubezpieczona uzyskiwała dochód z pracy zarobkowej w Szwecji.”

(iv) Punkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4. a) Dla celów obliczenia hipotetycznego dochodu na potrzeby renty rodzinnej uzależnionej od zarobków (Ustawa 2000:461), w sytuacji, w której nie jest spełniony zawarty w szwedzkim ustawodawstwie wymóg uprawnienia do renty w odniesieniu do przynajmniej trzech z pięciu lat kalendarzowych bezpośrednio poprzedzających śmierć osoby ubezpieczonej (okres referencyjny), uwzględnia się również okresy ubezpieczenia ukończone w innych Państwach Członkowskich, tak jakby były one ukończone w Szwecji. Okresy ubezpieczenia w innych Państwach Członkowskich będą uznawane za ustalone w oparciu o średnią szwedzką podstawę emerytury. Jeśli dana osoba ukończyła w Szwecji tylko jeden rok z podstawą do emerytury, każdy okres ubezpieczenia w innym Państwie Członkowskim będzie uznawany za stanowiący tę samą ilość.

b) Dla celów obliczenia hipotetycznych jednostek rozliczeniowych na potrzeby rent wdowich w przypadkach, kiedy śmierć nastąpiła dnia 1 stycznia 2003 r. lub po tym dniu, w sytuacji, w której nie jest spełniony zawarty w szwedzkim ustawodawstwie wymóg uzyskiwania jednostek rozliczeniowych na potrzeby renty w odniesieniu do co najmniej dwóch z czterech lat bezpośrednio poprzedzających śmierć osoby ubezpieczonej (okres referencyjny), a okresy ubezpieczenia zostały zakończone w innym Państwie Członkowskim w ciągu okresu ubezpieczenia, uznaje się, że lata te są oparte na tych samych jednostkach rozliczeniowych na potrzeby renty, co rok w Szwecji.”

[1] Dz.U. C […] z […], str. […].

[2] Dz.U. C […] z […], str. […].

[3] Dz.U. C […] z […], str. […].