52005PC0056

Bruksela, dnia 23.2.2005

COM(2005) 56 końcowy

2005/0006 (COD)

Wniosek dotyczący

ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

ustanawiającego zasady dotyczące lokalnego ruchu granicznego na zewnętrznych granicach lądowych Państw Członkowskich i zmieniającego Konwencję z Schengen oraz Wspólne Instrukcje Konsularne

(przedstawiona przez Komisję)

UZASADNIENIE

1. WSTęP

KOMUNIKAT KOMISJI W kierunku zintegrowanego zarządzania zewnętrznymi granicami Państw Członkowskich Unii Europejskiej (COM (2002)233 z 7.5.2002) wśród zagadnień wymagających ustosunkowania się w krótkim okresie czasu w celu uzupełnienia i objaśnienia wspólnotowej struktury prawnej, dotyczącej granic zewnętrznych, wymieniał także rozwój dorobku prawnego w zakresie „lokalnego ruchu granicznego”, tj. regularnego i częstego przekraczania granicy przez osoby mieszkające w obszarze przygranicznym kraju sąsiadującego. Rzeczywiście w chwili obecnej nie istnieją żadne szczegółowe przepisy wspólnotowe regulujące kwestię lokalnego ruchu granicznego[1].

Plan zarządzania zewnętrznymi granicami Państw Członkowskich Unii Europejskiej , przyjęty przez Radę ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w dniu 13 czerwca 2002 r., a następnie zatwierdzony przez Radę Europejską w Sewilli, która zebrała się w dniach 21 i 22 czerwca, potwierdził potrzebę podjęcia odpowiednich środków odnośnie do lokalnego ruchu granicznego, „w szczególności mając na uwadze przyszłe rozszerzenie”.

Ponadto komunikat Komisji w sprawie „Rozszerzonej Europy” (COM(2003)104 wersja ostateczna z 11.3.2003) wyraźnie podkreślał, że zarówno UE, jak i jej sąsiedzi, mają wspólny interes w zapewnieniu, aby nowa zewnętrzna granica nie stanowiła przeszkody dla wymiany handlowej, społecznej i kulturalnej lub współpracy regionalnej.

Aby wyjść naprzeciw wnioskowi Rady, Komisja przedłożyła dwa wnioski dotyczące rozporządzeń Rady już w sierpniu 2003 r.[2]. Oba wnioski powstały w oparciu o art. 62 ust. 2 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską („środki dotyczące przekraczania granic zewnętrznych Państw Członkowskich”), obejmując „normy i procedury, których powinny przestrzegać Państwa Członkowskie przy wykonywaniu kontroli osób” (art. 62 ust. 2 lit. a)) oraz „procedury i warunki wydawania wiz przez Państwa Członkowskie” (art. 62 ust. 2 lit. b) pkt ii)), w tym „reguły dotyczące wizy jednolitej” (art. 62 ust. 2 lit. b) pkt iv)).

Pierwotnie Komisja uznała, że możliwe byłoby przyjęcie wniosków przed 1 maja 2004 r., jednakże debaty nad tymi wnioskami podejmowane w Radzie były trudne i wskutek tego postęp w tej kwestii jest mocno ograniczony.

Jednakże od dnia 1 maja 2004 r. odpowiednie środki oparte o art. 62 ust. 2 lit. b) pkt ii) oraz art. 62 ust. 2 lit. b) pkt iv) zostaną przyjęte przez Parlament Europejski i Radę, zgodnie z procedurą współdecydowania (art. 67 ust. 4). Nadal istnieje konieczność, aby środki oparte o art. 62 ust. 2 lit. a) były przyjmowane jednomyślnie przez Radę, po konsultacji z Parlamentem.

Ponieważ te dwie procedury nie są kompatybilne, zgodnie z ustaloną praktyką orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości[3] nie było dłużej możliwe, aby w obrębie tego samego wniosku znalazły się przepisy, odnoszące się do kontroli na granicach zewnętrznych oraz przepisy dotyczące wprowadzenia wiz specjalnych dla mieszkańców obszarów przygranicznych, w związku z lokalnym ruchem granicznym.

Z tego względu podjęto decyzję o przygotowaniu dwóch nowych wniosków, tj.:

1) pierwszego wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady, opartego o art. 62 ust. 2 lit. a) (procedura konsultacyjna), określającego ogólne zasady lokalnego ruchu granicznego, z wyjątkiem przepisów wprowadzających wizę specjalną;

2) drugiego wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, opartego o art. 62 ust. 2 lit. b) pkt ii) i iv) (procedura współdecydowania) ustanawiającego specjalny typ wizy „L”, która ma być wydawana dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego.

Przyjmując nowe wnioski, Komisja jednocześnie wycofa wnioski przyjęte dnia 14 sierpnia 2003 r.

Przyjęcie wspomnianych nowych wniosków przez Kolegium było planowane na grudzień 2004 r.

Jednakże w wyniku przyjęcia „Programu Haskiego” przez Radę Europejską w dniach 4-5 listopada 2004 r., Rada podjęła decyzję o rozszerzeniu procedury współdecydowania na niektóre obszary objęte Tytułem IV Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, łącznie ze środkami związanymi z granicami zewnętrznymi.4

W rezultacie od dnia 1 stycznia 2005 r. zarówno granice zewnętrzne, jak i kwestie związane z wizami, które są obecnie objęte dwoma przedmiotowymi wnioskami dotyczącymi lokalnego ruchu granicznego, będą podlegały procedurze współdecydowania.

Oznacza to, że nie ma więcej potrzeby przygotowywania dwóch oddzielnych wniosków dotyczących lokalnego ruchu granicznego (jednego dotyczącego kwestii związanych z granicami, natomiast drugiego dotyczącego specjalnej wizy „L”), a także to, że oba te wnioski można połączyć w jeden.

Ten nowy, „połączony” wniosek zastąpi wnioski z roku 2003, które zostaną wycofane przez Komisję w momencie przyjęcia bieżącego wniosku.

2. TREść WNIOSKU

CELEM PROPONOWANEGO ROZPORZąDZENIA JEST USTALENIE WSPÓLNYCH ZASAD DOTYCZąCYCH KRYTERIÓW I WARUNKÓW USTANAWIAJąCYCH system w zakresie lokalnego ruchu granicznego na „zewnętrznych granicach lądowych” Państw Członkowskich, tj. wspólnych granicach lądowych pomiędzy:

a) Państwem Członkowskimi a sąsiadującym krajem trzecim (np. granica pomiędzy Polską a Ukrainą lub pomiędzy Słowenią a Chorwacją);

b) Państwem Członkowskim w pełni wdrażającym dorobek Schengen a Państwem Członkowskim zobowiązanym do pełnego stosowania tego dorobku, ale odnośnie do którego nie weszła w życie decyzja Rady, zezwalająca mu na pełne stosowanie tego dorobku (np. granica pomiędzy Austrią a Węgrami);

c) dwoma Państwami Członkowskimi zobowiązanymi do pełnego stosowania dorobku Schengen, ale odnośnie do których nie weszła w życie decyzja Rady, zezwalająca im na pełne stosowanie tego dorobku (np. granica pomiędzy Czechami a Polską).

Punkty b) i c) są skutkiem tak zwanej „dwuetapowej procedury wdrażania” dorobku Schengen, na mocy której nowe Państwa Członkowskie przyjmują jedynie część dorobku Schengen po przystąpieniu do Unii Europejskiej (patrz także punkt 5.2 poniżej). Obejmuje to także przepisy dotyczące kontroli na granicach zewnętrznych (mających zastosowanie na wszystkich granicach), ale, logicznie, nie te związane ze zniesieniem kontroli osób na granicach wewnętrznych. Dlatego też proponowane rozporządzenie uwzględnia także ustanowienie systemu w zakresie lokalnego ruchu granicznego w celu ułatwienia przekraczania „tymczasowych zewnętrznych granic lądowych” pomiędzy Państwami Członkowskimi.

Należy zauważyć, że zakres wniosku dotyczącego rozporządzenia, odnoszący się do osób, uwzględnia jedynie obywateli krajów trzecich (z niektórymi wyjątkami – patrz poniżej), którzy mieszkają legalnie na obszarze przygranicznym państwa sąsiadującego przez okres co najmniej roku („mieszkaniec obszarów przygranicznych”, jak określa art. 3 lit. e). Obywatele UE oraz obywatele krajów trzecich korzystający z prawa wspólnotowego do swobodnego przemieszczania się (jak określa art. 3 lit. d)), zostali wyraźnie wyłączeni z tego zakresu, ponieważ już korzystają na mocy przepisów prawa wspólnotowego ze szczególnych praw dotyczących swobodnego przemieszczania się, które, ogólnie rzecz ujmując, wykraczają poza to, co zostało przewidziane w obecnym wniosku (na przykład odnośnie do ograniczeń czasowych pobytu lub warunków wjazdu). Zasady wspólnotowe dotyczące lokalnego ruchu granicznego nie mogą oczywiście mieć wpływu na takie prawa.

Jednakże w przypadkach, w których ułatwienie dotyczące przekraczania granicy w ramach systemu w zakresie lokalnego ruchu granicznego dla mieszkańców obszarów przygranicznych wykracza poza prawo do swobodnego przemieszczania się (na przykład poprzez stworzenie możliwości przekraczania granicy na konkretnych przejściach granicznych, zarezerwowanych dla mieszkańców obszarów przygranicznych, gdzie kontrola graniczna jest mniej systematyczna, lub poza autoryzowanymi przejściami granicznymi i ustalonymi godzinami), ułatwienie takie automatycznie obejmuje obywateli UE oraz obywateli krajów trzecich mieszkających na obszarach przygranicznych, którzy korzystają z prawa wspólnotowego do swobodnego przemieszczania się (art. 17 ust. 2).

Oprócz praktycznych metod ułatwiania procesu przekraczania granicy, o których mowa w art. 17, wniosek dotyczący rozporządzenia określa szczególne warunki oraz dokumenty wymagane przy przekraczaniu granicy dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego (art. 4 i 5).

Ponadto dla mieszkańców obszarów przygranicznych, podlegających obowiązkowi wizowemu, wprowadzona zostaje specjalna wiza („L” od „lokalny”). Wiza „L” jest wizą wielokrotnego przekraczania granicy, wydawaną co najmniej na rok maksymalnie do pięciu lat, uprawniającą jej posiadacza do pozostania w obszarze przygranicznym Państwa Członkowskiego, które wydało wizę, maksymalnie przez 7 kolejnych dni oraz nie przekraczając w każdym przypadku trzech miesięcy w ciągu jednego półrocza.

Procedury i kryteria, które należy zastosować w przypadku wydawania takich wiz byłyby, w przypadku Państw Członkowskich w pełni wdrażających dorobek Schengen, zgodne z przepisami Wspólnych Instrukcji Konsularnych (WIK)5. Państwa Członkowskie, które nie wdrażają w pełni dorobku Schengen, stosowałyby swoje przepisy krajowe, które są i tak zgodne z przepisami, określonymi w niniejszym rozporządzeniu, dopóki Rada nie zezwoli im na pełne wdrożenie dorobku.

Podczas, gdy niniejsze rozporządzenie ustanawia system Wspólnoty dotyczący lokalnego ruchu granicznego, nadając tym samym Wspólnocie zewnętrzne kompetencje w tej kwestii, uznano za stosowne, biorąc pod uwagę szczególny charakter systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego, którego ustanowienie zależy od lokalnych czynników geograficznych, społecznych, ekonomicznych oraz innych, aby przekazać Państwom Członkowskim właściwe wdrożenie takiego systemu za pośrednictwem umów dwustronnych. Niniejsze rozporządzenie upoważnia zatem Państwa Członkowskie do podejmowania dwustronnych negocjacji z państwami sąsiadującymi tam, gdzie to właściwe, w sprawie szczególnych umów, mających zastosowanie do lokalnego ruchu granicznego na ich wspólnych lądowych obszarach przygranicznych pod warunkiem, że takie umowy są zgodne z przepisami niniejszego rozporządzenia i nie mają na nie wpływu (patrz art. 14).

Możliwość przewidzenia systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego z sąsiadującymi krajami trzecimi pociąga za sobą konieczność zapewnienia, aby obywatele UE byli traktowani przez te kraje trzecie co najmniej tak samo jak obywatele krajów trzecich, którzy legalnie zamieszkują obszary przygraniczne danego Państwa Członkowskiego, którzy chcą przekroczyć granicę sąsiadującego kraju trzeciego oraz pozostać w obszarze przygranicznym dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego (zob. art. 15).

Państwa Członkowskie mogą także utrzymać lub zawrzeć umowy pomiędzy sobą w sprawie lokalnego ruchu granicznego pod warunkiem, że przepisy zawarte w tych umowach są zgodne z niniejszym rozporządzeniem (art. 16). Oczywistym jest fakt, że gdy zniesione zostaną kontrole graniczne na „tymczasowych granicach zewnętrznych”, umowy te utracą rację bytu.

3. WYBÓR PODSTAWY PRAWNEJ

BIORąC POD UWAGę TREść NINIEJSZEGO ROZPORZąDZENIA, OPIERA SIę ONO ZARÓWNO NA ART. 62 UST. 2 LIT A ) (zasady dotyczące „standardów i procedur, jakie powinny zastosować Państwa Członkowskie przy przeprowadzaniu kontroli osób na granicach [ zewnętrznych ]”), jak i na art. 62 ust. 2 lit. b) pkt ii) oraz iv), dotyczących, odpowiednio, zasad odnośnie do „procedur i warunków wydawania wiz przez Państwa Członkowskie” oraz „wizy jednolitej”.

Po wejściu w życie dnia 1 stycznia 2005 r. decyzji Rady 2004/927/WE określającej niektóre obszary objęte Tytułem IV, części III Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, które podlegają procedurze określonej w art. 251 Traktatu, bieżący wniosek będzie podlegał procedurze współdecydowania.

4. POMOCNICZOść I PROPORCJONALNOść

Istniejące obecnie przepisy wspólnotowe dotyczące przekraczania granic zewnętrznych Państw Członkowskich oraz przepisy dotyczące zasad wydawania wiz jednolitych stanowią część dorobku Schengen, włączonego w system Unii Europejskiej. Jednak dorobek ten powinien zostać rozwinięty i uzupełniony. Rozwój istniejącego dorobku dotyczącego granic zewnętrznych, z uwagi na skalę i skutki takiego działania, może nastąpić jedynie w wyniku przyjęcia środków wspólnotowych, opartych o istniejący dorobek prawny. Odnośnie do zasad dotyczących jednolitych wiz, wraz z procedurami i warunkami ich wydawania, Wspólnota ma wyłączną kompetencję.

Jednakże z uwagi na swój charakter system dotyczący lokalnego ruchu granicznego może zacząć funkcjonować w praktyce, wyłącznie z inicjatywy zainteresowanych Państw Członkowskich, które są z tego względu uprawnione do zawierania umów dwustronnych z sąsiadującymi krajami trzecimi, o ile uznają takie postępowanie za właściwe. Ma to na celu ustanowienie systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego, oczywiście przy jednoczesnym respektowaniu i przestrzeganiu warunków i kryteriów określonych w prawie wspólnotowym.

Artykuł 5 TWE stanowi, że „Działanie Wspólnoty nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów niniejszego Traktatu”. Forma działania przyjęta przez Wspólnotę powinna więc pozwalać, aby wniosek osiągnął zamierzony cel oraz został wdrożony w sposób możliwie najbardziej efektywny.

W tym duchu, instrumentem prawnym wybranym do ustanowienia ogólnych zasad, dotyczących lokalnego ruchu granicznego, jest rozporządzenie skierowane do Państw Członkowskich, które określa zasady, jakich powinny przestrzegać Państwa Członkowskie przy ustalaniu systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego z krajami sąsiadującymi. Ponieważ proponowana inicjatywa stanowi rozwinięcie dorobku Schengen, wybrana została dla niej forma rozporządzenia, co ma zapewnić zharmonizowane stosowanie we wszystkich Państwach Członkowskich, stosujących dorobek Schengen.

5. ZASTOSOWANIE WNIOSKU DO RÓżNYCH PAńSTW CZłONKOWSKICH I KRAJÓW TRZECICH POWIąZANYCH Z ROZWOJEM DOROBKU SCHENGEN

5.1. Konsekwencje wynikające z różnych protokołów stanowiących załączniki do Traktatów

Podstawę prawną dla wniosków dotyczących środków w zakresie przekraczania granic zewnętrznych Państw Członkowskich oraz zasad dotyczących jednolitej wizy, stanowi Tytuł IV TWE, co zakłada istnienie sytuacji zmiennej określonej w protokołach, dotyczących stanowisk Zjednoczonego Królestwa, Irlandii i Danii. Niniejszy wniosek bazuje na dorobku Schengen. W związku z powyższym sytuacja Norwegii, Islandii i Szwajcarii, tj. państw powiązanych z rozwojem tego dorobku, zostaje również uwzględniona. Z tego względu należy rozważyć następujące konsekwencje odnoszące się do różnych protokołów:

Zjednoczone Królestwo i Irlandia

Zgodnie z art. 4 i 5 Protokołu włączającego dorobek Schengen w ramy Unii Europejskiej „Irlandia i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, których nie wiąże dorobek Schengen, mogą w każdym momencie wystąpić z wnioskiem o zastosowanie wobec nich całości lub części przepisów acquis ”.

Niniejszy wniosek stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, w których Zjednoczone Królestwo i Irlandia nie uczestniczą, zgodnie z decyzją Rady 2000/365/WE z 29 maja 2000 r. dotyczącą wniosku Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz z decyzją Rady 2002/192/WE z 28 lutego, 2002 r. dotyczącą wniosku Irlandii o zastosowanie wobec niej niektórych przepisów dorobku Schengen. Zjednoczone Królestwo i Irlandia nie uczestniczą zatem w przyjęciu niniejszego wniosku i nie są nim związane, ani nie podlegają jego stosowaniu.

Dania

Na mocy protokołu stanowiącego załącznik do Traktatu Amsterdamskiego, dotyczącego stanowiska Danii, Dania nie uczestniczy w przyjmowaniu przez Radę środków na mocy Tytułu IV TWE, z wyłączeniem „środków określających państwa trzecie, których obywatele muszą mieć wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych lub środków odnoszących się do jednolitego wzorca wiz” (dawny art. 100c TWE).

Niniejszy wniosek stanowi rozwinięcie dorobku Schengen, a na mocy art. 5 protokołu „w terminie 6 miesięcy od momentu przyjęcia przez Radę wniosku lub inicjatywy bazującej na dorobku Schengen na mocy przepisów Tytułu IV Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dania zdecyduje o ewentualnej implementacji takiej decyzji do krajowego porządku prawnego”.

Norwegia i Islandia

Zgodnie z art. 6 tiret pierwsze Protokołu Schengen w dniu 18 maja 1999 r. podpisana została umowa między Radą, Norwegią i Islandią dotycząca włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen6.

Artykuł 1 tej Umowy stanowi, że Norwegia i Islandia są powiązane z działaniami WE i UE w obszarach objętych przepisami, o których mowa w załączniku A (przepisy dorobku Schengen) i B (przepisy zawarte w aktach prawnych Wspólnoty Europejskiej, które zastąpiły odpowiadające im przepisy Konwencji z Schengen lub przepisy przyjęte na mocy Konwencji) do Umowy oraz przepisami wynikającymi z powyższych.

Zgodnie z art. 2 Umowy, przepisy wszystkich aktów prawnych lub wszystkie środki podjęte przez Unię Europejską, zmieniające lub bazujące na zintegrowanym dorobku Schengen (załącznik A i B), zostają wdrożone i są stosowane przez Norwegię i Islandię.

Niniejszy wniosek bazuje na dorobku Schengen w sposób określony w załączniku A Umowy.

Dlatego też konieczne jest, aby został on przedyskutowany na forum „Komitetu Mieszanego”, przewidzianego w art. 4 Umowy w celu umożliwienia Norwegii i Islandii „wyjaśnienie problemów, jakie napotykają odnośnie do” środka oraz „wyrażenia przez nie opinii na temat wszelkich kwestii dotyczących rozwoju istotnych dla nich przepisów lub ich wprowadzenia w życie”.

Szwajcaria

Odnośnie do Szwajcarii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy podpisanej przez Unię Europejską, Wspólnotę Europejską oraz Konfederację Szwajcarską w sprawie wprowadzania w życie, stosowania i rozwoju przez Konfederację dorobku Schengen, co wchodzi w zakres, o którym mowa w art. 4 ust. 1 decyzji Rady 2004/860/WE w sprawie podpisania w imieniu Unii Europejskiej oraz tymczasowego stosowania niektórych przepisów tej Umowy.

Umowa ze Szwajcarią, podpisana dnia 26 października 2004 r., stanowi o tymczasowym stosowaniu niektórych przepisów po podpisaniu, w szczególności udziału Szwajcarii w Mieszanym Komitecie, zajmującym się rozwojem dorobku Schengen.

5.2. Konsekwencje w związku z dwuetapową procedurą wdrażania aktów prawnych bazujących na dorobku Schengen

Artykuł 3 ust. 1 Aktu Przystąpienia 10 nowych Państw Członkowskich przewiduje, że przepisy dorobku Schengen, akty prawne powstałe w oparciu o ten dorobek oraz w inny sposób z nim powiązane, wymienione w załączniku, o którym mowa w przedmiotowym artykule, wiążą i stosują się do wszystkich nowych Państw Członkowskich od dnia przystąpienia. Przepisy i akty prawne niewymienione w tym załączniku, będąc wiążącymi dla nowych Państw Członkowskich od dnia przystąpienia, są jednak stosowane w nowych Państwach Członkowskich wyłącznie na mocy decyzji Rady podjętej w tym celu, zgodnie z art. 3 ust. 2 Aktu Przystąpienia.

Przepisy Schengen dotyczące granic zewnętrznych zostały wymienione w wyżej wspomnianym załączniku, dlatego też wiążą one i są stosowane we wszystkich nowych Państwach Członkowskich od dnia przystąpienia.7

Przepisy z Schengen dotyczące jednolitej wizy nie zostały wymienione w tym załączniku, a zatem, będąc wiążącymi od przystąpienia, będą stosowane w nowych Państwach Członkowskich jedynie po przyjęciu decyzji Rady, o której mowa powyżej8.

Zatem niniejszy wniosek jedynie częściowo stosuje się do nowych Państw Członkowskich, a w szczególności:

- rozdziały I, II, IV i V stosują się w całości do nowych Państw Członkowskich, z wyjątkiem art. 4 lit. d) i art. 22;

- Rozdział III (w sprawie wizy „L”) stosuje się do tych nowych Państw Członkowskich jedynie od dnia podjęcia przez Radę decyzji, o której mowa w art. 3 ust. 2 Aktu Przystąpienia. Oznacza to, że do tego momentu nowe Państwa Członkowskie będą wydawały mieszkańcom obszarów przygranicznych wizy krajowe dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego, zgodnie ze swoimi procedurami krajowymi. Jednakże wizy takie będą wydawane według jednolitego wzorca (naklejka wizowa), ustanowionym przez rozporządzenie Rady nr 1683/95 (zmienione rozporządzeniem Rady nr 334/2003), ponieważ przedmiotowe rozporządzenie jest zawarte w załączniku, o którym mowa w art. 3 ust. 1 Aktu Przystąpienia9.

2005/0006 (COD)

Wniosek dotyczący

ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

ustanawiającego zasady dotyczące lokalnego ruchu granicznego na zewnętrznych granicach lądowych Państw Członkowskich i zmieniającego Konwencję z Schengen oraz Wspólne Instrukcje Konsularne

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 62 ust. 2 lit. a) oraz art. 62 ust. 2 lit. b) pkt (ii) i (iv),

uwzględniając wniosek Komisji10,

stanowiąc zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 251 Traktatu11,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Potrzeba rozwinięcia przepisów, dotyczących lokalnego ruchu granicznego, w celu skonsolidowania ram prawnych Wspólnoty w zakresie granic zewnętrznych, została podkreślona w komunikacie Komisji „W kierunku zintegrowanego zarządzania zewnętrznymi granicami Państw Członkowskich Unii Europejskiej”12. Została ona następnie potwierdzona przez Radę w dniu 13 czerwca 2002 r. w formie przyjęcia „Planu zarządzania zewnętrznymi granicami Państw Członkowskich Unii Europejskiej”, który został z kolei zatwierdzony przez Radę Europejską w Sewilli w dniach 21 i 22 czerwca 2002 r.

(2) W interesie rozszerzonej Wspólnoty leży zapewnienie, aby granice z państwami sąsiadującymi nie stanowiły barier dla handlu, wymiany społecznej i kulturalnej, czy współpracy regionalnej. W tym celu należy więc opracować skuteczny system dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego.

(3) Wspólnota powinna ustanowić zasady dotyczące kryteriów i warunków, które muszą zostać spełnione w przypadku wprowadzania ułatwień przy przekraczaniu zewnętrznych granic lądowych Państw Członkowskich dla mieszkańców obszarów przygranicznych dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego. Zasady takie powinny zapewnić równowagę pomiędzy ułatwianiem przekraczania granicy mieszkańcom obszarów przygranicznych bona fide , mającym uzasadnione powody do częstego przekraczania granicy Państw Członkowskich, z jednej strony, a potrzebą zapobiegania nielegalnej imigracji oraz potencjalnym zagrożeniom dla bezpieczeństwa, jakie stanowi działalność przestępcza, z drugiej strony.

(4) W celu podjęcia działań odnośnie do sytuacji tych mieszkańców obszarów przygranicznych, od których wymagana jest wiza zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r. wymieniającym państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu13, należy ustalić szczególną wizę krótkiego pobytu, wydawaną dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego.

(5) Wspólnota powinna określić zasady dotyczące szczególnych kryteriów i warunków wydawania wiz mieszkańcom obszarów przygranicznych dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego. Kryteria i warunki te powinny być zgodne z warunkami dotyczącymi wjazdu obowiązującymi mieszkańców obszarów przygranicznych, przekraczających granicę w ramach lokalnego ruchu granicznego.

(6) Z uwagi na mechanizm dwuetapowej realizacji dorobku Schengen, jak ustanowiono w art. 3 Aktu Przystąpienia z 2003 r., nowe Państwa Członkowskie zobowiązane są do wdrożenia systemu Schengen dotyczącego granic zewnętrznych na wszystkich swoich granicach, w tym na granicach z innymi Państwami Członkowskimi, do momentu w którym Rada upoważni je do pełnego stosowania dorobku Schengen, a tym samym do zniesienia kontroli na wspólnych granicach z innymi Państwami Członkowskimi. Powody uzasadniające stworzenie systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego na granicach lądowych pomiędzy Państwami Członkowskimi i krajami trzecimi, uzasadniają także w pełni stosowanie takiego samego systemu na wspólnych granicach lądowych między Państwami Członkowskimi do momentu zniesienia kontroli na tych granicach.

(7) Ustanowienie zasad dotyczących lokalnego ruchu granicznego na szczeblu Wspólnoty nie powinno wpływać na prawo do swobodnego przemieszczania się, z którego korzystają obywatele Unii oraz członkowie ich rodzin, jak również obywatele krajów trzecich i członkowie ich rodzin, którzy na mocy umów pomiędzy Wspólnotą i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony oraz tymi krajami z drugiej strony, korzystają z prawa do swobodnego przemieszczania się tożsamego z prawem obywateli Unii. Jednakże w przypadku, gdy ułatwienie przekraczania granicy w ramach systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego zakłada mniej systematyczną kontrolę, ułatwienie takie powinno automatycznie obejmować obywateli Unii oraz obywateli krajów trzecich mieszkających na obszarach przygranicznych, którzy korzystają z prawa Wspólnoty do swobodnego przemieszczania się.

(8) W celu stosowania systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego Państwa Członkowskie powinny mieć możliwość utrzymywania i zawierania, w razie potrzeby, umów dwustronnych z sąsiadującymi krajami trzecimi pod warunkiem, że są one zgodne z zasadami określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Państwa Członkowskie mogą również negocjować umowy dotyczące lokalnego ruchu granicznego między sobą, na granicach lądowych, gdzie stosuje się system Schengen dotyczący granic zewnętrznych pod warunkiem, że są one zgodne z zasadami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

(9) Niniejsze rozporządzenie nie wpływa na konkretne umowy stosowane w enklawach Ceuta i Melilla, określone w deklaracji Królestwa Hiszpanii w sprawie miast Ceuta i Melilla w Akcie Końcowym do Umowy o Przystąpieniu Królestwa Hiszpanii do Konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r.14

(10) W przypadku nadużycia systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego, ustanowionego mocą niniejszego rozporządzenia, Państwa Członkowskie powinny nakładać na mieszkańców obszaru przygranicznego kary przewidziane w prawie krajowym za nielegalny wjazd i pobyt.

(11) Komisja powinna złożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie ze stosowania niniejszego rozporządzenia wraz z towarzyszącymi mu w razie potrzeby wnioskami legislacyjnymi.

(12) Niniejsze rozporządzenie respektuje podstawowe prawa i wolności, a w szczególności jest zgodne z zasadami uznanymi w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

(13) Ponieważ cele zamierzonego działania, a mianowicie określenie zasad dotyczących kryteriów i warunków na potrzeby ustanowienia systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego na zewnętrznych granicach lądowych Państw Członkowskich, mają bezpośredni wpływ na dorobek prawny Wspólnoty w zakresie granic zewnętrznych, nie mogą one być osiągnięte w sposób wystarczający przez Państwa Członkowskie. Dlatego też, z uwagi na skalę i skutki działania, cele takie mogą zostać lepiej zrealizowane na szczeblu Wspólnoty. W tym celu Wspólnota może przyjąć odpowiednie środki, zgodnie z zasadą subsydiarności przedstawioną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, przedstawioną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia tych celów.

(14) Zgodnie z art. 1 i 2 protokołu dotyczącego stanowiska Danii, stanowiącego załącznik do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dania nie uczestniczy w przyjmowaniu niniejszego rozporządzenia, nie jest przez nie związana, ani nie podlega jego stosowaniu. Biorąc pod uwagę, że niniejsze rozporządzenie bazuje na dorobku Schengen zgodnie z przepisami Tytułu IV części trzeciej Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dania powinna, zgodnie z art. 5 wyżej wymienionego protokołu, w terminie sześciu miesięcy od momentu przyjęcia przez Radę niniejszego rozporządzenia, podjąć decyzję o ewentualnym wdrożeniu rozporządzenia do prawa krajowego.

(15) Odnośnie do Islandii i Norwegii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy zawartej przez Radę Unii Europejskiej z Republiką Islandii i Królestwem Norwegii dotyczącej włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen15, wchodzących w obszar, o którym mowa w art. 1(B) decyzji Rady 1999/437/WE z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie niektórych warunków stosowania te Umowy.16

(16) Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, w którym nie uczestniczy Zjednoczone Królestwo zgodnie z decyzją Rady 2000/365/WE z 29 maja 2000 r. dotyczącą wniosku Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej o zastosowanie wobec niego niektórych przepisów dorobku Schengen17. Z tego względu Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy w przyjmowaniu niniejszego rozporządzenia, nie jest przez nie związane, ani nie podlega jego stosowaniu.

(17) Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, w którym nie uczestniczy Irlandia, zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE z 28 lutego 2002 r. dotyczącą wniosku Irlandii o zastosowanie wobec niej niektórych przepisów dorobku Schengen18. Z tego względu Irlandia nie uczestniczy w przyjmowaniu niniejszego rozporządzenia, nie jest przez nie związana, ani nie podlega jego stosowaniu.

(18) Odnośnie do Szwajcarii, niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie dorobku Schengen w rozumieniu Umowy zawartej przez Unię Europejską, Wspólnotę Europejską oraz Konfederację Szwajcarską dotyczącego włączenia tego państwa we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, wchodzącego w obszar, o którym mowa art. 4 ust. 1 decyzji Rady 2004/860/WE w sprawie podpisania w imieniu Unii Europejskiej oraz tymczasowego stosowania niektórych przepisów tej Umowy19.

(19) Artykuł 4 lit. d) i art. 22 oraz rozdział III niniejszego rozporządzenia stanowią przepisy bazujące na dorobku Schengen lub są powiązane z nim w inny sposób, w rozumieniu art. 3 ust. 2 Aktu Przystąpienia z 2003 r.

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Rozdział I Przepisy ogólne

Artykuł 1 Przedmiot

1. Niniejsze rozporządzenie ustanawia system dotyczący lokalnego ruchu granicznego na zewnętrznych granicach lądowych Państw Członkowskich oraz wprowadza w tym celu szczególny rodzaj wizy („L”), wydawanej mieszkańcom obszarów przygranicznych, którzy podlegają obowiązkowi wizowemu zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 539/2001.

2. Niniejsze rozporządzenie zezwala Państwom Członkowskim na zawieranie lub utrzymanie umów dwustronnych z krajami sąsiadującymi w celu wdrożenia niniejszym ustanowionego systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego.

Artykuł 2Zakres

1. Niniejsze rozporządzenie nie wpływa na przepisy prawa wspólnotowego i krajowego, mające zastosowanie do obywateli krajów trzecich, odnoszące się do:

(a) pobytów długoterminowych,

(b) dostępu do działalności gospodarczej i jej prowadzenia,

(c) opłat celnych i opodatkowania.

Artykuł 3Definicje

Dla celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

(a) „Zewnętrzna granica lądowa” oznacza:

(i) wspólną granicę lądową między Państwem Członkowskim a sąsiadującym krajem trzecim,

(ii) wspólną granicę lądową między Państwem Członkowskim w pełni wdrażającym dorobek Schengen a Państwem Członkowskim zobowiązanym do pełnego stosowania tego dorobku, zgodnie z Aktem Przystąpienia, ale odnośnie do którego nie weszła w życie decyzja Rady zezwalająca mu na pełne stosowanie tego dorobku,

(iii) wspólną granicę lądową między dwoma Państwami Członkowskimi zobowiązanymi do pełnego stosowania dorobku Schengen zgodnie z ich Aktami Przystąpienia, ale odnośnie do których nie weszła w życie decyzja Rady zezwalająca im na pełne stosowanie tego dorobku,

(b) „Obszar przygraniczny” oznacza obszar, który w linii prostej nie rozciąga się dalej niż 30 kilometrów od granicy. Lokalne okręgi administracyjne w tym obszarze, które należy uznać za część obszaru przygranicznego mogą być dokładniej określone przez zainteresowane państwa. Jeśli część takiego okręgu znajduje się w odległości większej niż 30 kilometrów od linii granicy, nie większej jednak niż 35 kilometrów, zostaje ona tym niemniej uznana za część obszaru przygranicznego,

(c) „Lokalny ruch graniczny” oznacza regularne przekraczanie zewnętrznej granicy lądowej Państwa Członkowskiego przez osoby mieszkające w obszarze przygranicznym w celu pobytu w obszarze przygranicznym tego Państwa Członkowskiego przez okres nie przekraczający limitów czasu, ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu,

(d) „Obywatel kraju trzeciego korzystający ze wspólnotowego prawa do swobodnego przemieszczania się” oznacza:

(i) każdego obywatela kraju trzeciego, który jest członkiem rodziny obywatela Unii, korzystającego z prawa do swobodnego przemieszczania się, w stosunku do którego stosuje się dyrektywę 2004/38/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r.20;

(ii) każdego obywatela kraju trzeciego oraz członków jego rodziny, niezależnie od narodowości, który na mocy umów zawartych między Wspólnotą i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a tymi krajami, z drugiej strony, korzysta z prawa do swobodnego przemieszczania się równoważnego z prawem, z którego korzystają obywatele Unii.

(e) „Mieszkańcy obszarów przygranicznych” oznaczają obywateli kraju trzeciego legalnie mieszkających w obszarze przygranicznym kraju sąsiadującego z Państwem Członkowskim przez okres przynajmniej jednego roku, z wyjątkiem kategorii, o których mowa w pkt d);

(f) „Wiza” oznacza:

- w przypadku Państw Członkowskich w pełni wdrażających dorobek Schengen, wizę ustanowioną w art. 8;

- w przypadku Państw Członkowskich nie w pełni wdrażających dorobek Schengen krajową wizę na pobyt krótkoterminowy, wydaną zgodnie z procedurami krajowymi.

(g) „Dorobek Schengen” oznacza dorobek określony w załączniku A do decyzji Rady 435/1999/WE21;

(h) „Konwencja z Schengen” oznacza Konwencję Wykonawczą do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r.

Rozdział II System dotyczący lokalnego ruchu granicznego

Artykuł 4 Warunki wjazdu

W drodze odstępstwa od art. 5 ust. 1 Konwencji z Schengen mieszkańcy obszarów przygranicznych mogą przekraczać zewnętrzną granicę lądową sąsiadującego Państwa Członkowskiego w ramach lokalnego ruchu granicznego pod warunkiem, że:

(a) posiadają ważny dokument lub dokumenty uprawniające do przekraczania granicy, o których mowa w art. 5,

(b) posiadają wizę, jeśli jest ona wymagana,

(c) okażą, w razie potrzeby, dokumenty potwierdzające ich status mieszkańca obszaru przygranicznego, a także wykażą istnienie uzasadnionych powodów dla częstego przekraczania granicy w ramach lokalnego ruchu granicznego, takich jak powiązania rodzinne, motywy społeczne, kulturalne lub ekonomiczne oraz dowód tam, gdzie to właściwe, posiadania wystarczających środków na utrzymanie w związku z celem swojego pobytu,

(d) nie są osobami, względem których w Systemie Informacyjnym Schengen (SIS) wydano ostrzeżenie w celu udzielenia odmowy wjazdu,

(e) uznano, iż nie stanowią zagrożenia dla porządku publicznego, bezpieczeństwa wewnętrznego, zdrowia publicznego lub stosunków międzynarodowych jakiegokolwiek Państwa Członkowskiego.

Artykuł 5Dokumenty

Dokumentami uprawniającymi mieszkańców obszarów przygranicznych do przekraczania zewnętrznej granicy lądowej sąsiadującego Państwa Członkowskiego w ramach lokalnego ruchu granicznego są:

(a) w przypadku mieszkańców obszarów przygranicznych, podlegających obowiązkowi wizowemu zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 539/2001, paszport lub jakikolwiek inny ważny dokument uprawniający do przekraczania granic zewnętrznych, określony zgodnie z art. 17 ust. 3 lit. a) Konwencji z Schengen,

(b) w przypadku mieszkańców obszarów granicznych niepodlegających obowiązkowi wizowemu zgodnie z rozporządzeniem nr 539/2001:

(i) dokumenty, o których mowa w pkt (a) lub

(ii) specjalne pozwolenia na przekraczanie granicy wydane przez państwo stałego miejsca zamieszkania i kontrasygnowane przez właściwe władze Państwa Członkowskiego, którego granica jest przekraczana.

Artykuł 6 Pobyt w obszarze przygranicznym

Dla celów niniejszego rozporządzenia mieszkańcy obszarów przygranicznych mogą pozostać w obszarze przygranicznym sąsiadującego Państwa Członkowskiego przez maksymalnie siedem następujących po sobie dni. Całkowita długość ich kolejnych wizyt w tym Państwie Członkowskim nie przekracza trzech miesięcy w okresie jednego półrocza.

W wyjątkowych okolicznościach limity czasowe mogą zostać przedłużone.

Artykuł 7Piecz ątki wjazdu i wyjazdu

Państwa Członkowskie mogą odstąpić od obowiązku przystawiania pieczątek wjazdu i wyjazdu w dokumentach podróżnych mieszkańców obszarów przygranicznych, przekraczających zewnętrzne granice lądowe w ramach lokalnego ruchu granicznego pod warunkiem, że spełnione są następujące warunki:

a) posiadacz dokumentu podróżnego nie podlega obowiązkowi wizowemu zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 539/2001;

b) przestrzeganie limitów czasowych przewidzianych w art. 6 jest zapewnione jakikolwiek inny sposób, który zostanie określony w umowach dwustronnych, o których mowa w art. 14 i 16.

Rozdział IIIWizy wydawane dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego

Artykuł 8Wizy wydawane dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego

1. Niniejszym ustanawia się szczególny rodzaj wizy wydawanej mieszkańcom obszarów przygranicznych dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego.

2. Ważność terytorialna wiz, o których mowa w ust. 1, wydanych mieszkańcom obszarów przygranicznych, podlegających obowiązkowi wizowemu zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 539/2001, jest ograniczona do obszaru przygranicznego Państwa Członkowskiego wydającego wizę.

3. Wiza, o której mowa w ust. 1, upoważnia posiadacza do wielokrotnego przekraczania zewnętrznej granicy lądowej Państwa Członkowskiego wydającego wizę oraz do pobytu na obszarze przygranicznym tego Państwa Członkowskiego przez okres maksymalnie siedmiu następujących po sobie dni.

Całkowity czas kolejnych wizyt w danym Państwie Członkowskim nie może przekraczać trzech miesięcy w ciągu jednego półrocza.

Artykuł 9 Format wizy

Wizy, o których mowa w art. 8, są wydawane według jednolitego wzorca (naklejka) zgodnego z zasadami i specyfikacjami rozporządzenia Rady nr 1683/9522 ustanawiającego jednolity formularz wizowy. Jednolity wzorzec wiz wydawanych w tym celu zawiera literę „L” pod nagłówkiem 11 („rodzaj wizy”).

Artykuł 10Warunki wydawania wiz

1. Wizy, o których mowa w art. 8, mogą być wydawane dla mieszkańców obszarów przygranicznych, którzy:

(a) posiadają ważny dokument upoważniający ich do przekroczenia granicy zewnętrznej, jak określono w art. 17 ust. 3 lit. a) Konwencji z Schengen;

(b) okażą, w razie potrzeby, dokumenty, potwierdzające ich status mieszkańca obszaru przygranicznego, a także wykażą istnienie uzasadnionych powodów dla częstego przekraczania granicy w ramach lokalnego ruchu granicznego, takich jak powiązania rodzinne, towarzyskie, kulturalne lub ekonomiczne oraz dowód tam, gdzie to właściwe, posiadania wystarczających środków na utrzymanie w związku z celem swojego pobytu;

(c) nie są osobami, względem których w SIS wydano ostrzeżenie w celu odmowy wjazdu;

(d) uznano, iż nie stanowią zagrożenia dla porządku publicznego, bezpieczeństwa wewnętrznego, zdrowia publicznego lub stosunków międzynarodowych któregokolwiek z Państw Członkowskich.

2. Wizy, o których mowa w art. 8, nie są wydawane na granicy.

Artykuł 11Ważność

Wizy, o których mowa w art. 8, są ważne przez minimalny okres jednego roku i maksymalnie do pięciu lat.

Artykuł 12Koszty administracyjne

1. Opłaty odpowiadające kosztom administracyjnym związanym z rozpatrywaniem wniosków wizowych, o których mowa w art. 8, są równe opłatom pobieranym za rozpatrywanie wniosków o wydanie wizy wielokrotnego wjazdu na krótki pobyt, które mają identyczną ważność.

2. W drodze odstępstwa od ust. 1 Państwa Członkowskie mogą podjąć decyzję o zmniejszeniu lub zniesieniu opłat odpowiadającym kosztom administracyjnym związanym z rozpatrywaniem wniosków wizowych, o których mowa w art. 8.

Artykuł 13Powiązania ze Wspólnymi Instrukcjami Konsularnymi

Jeśli niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej oraz bez uszczerbku dla art. 22, warunki i procedury wydawania wiz, o których mowa w art. 8, są regulowane przez Wspólne Instrukcje Konsularne23.

Rozdział IV Wdrożenie systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego

Artykuł 14 Umowy między Państwami Członkowskimi a krajami trzecimi

1. W celu wdrożenia systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego Państwom Członkowskim zezwala się na zawierania umów z sąsiadującymi krajami trzecimi zgodnie z zasadami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

Państwa Członkowskie mogą również utrzymywać istniejące umowy z sąsiadującymi krajami trzecimi dotyczące lokalnego ruchu granicznego. Zainteresowane Państwa Członkowskie dokonują zmiany tych umów w zakresie, w jakim są one niezgodne z niniejszym rozporządzeniem, aby usunąć ujawnione niezgodności.

2. Państwa Członkowskie zasięgają opinii Komisji odnośnie do zgodności umów z niniejszym rozporządzeniem przed zawarciem lub zmianą jakiejkolwiek umowy dotyczącej lokalnego ruchu granicznego z sąsiadującymi krajami trzecimi.

Jeśli Komisja uzna umowę za niezgodną z niniejszym rozporządzeniem, powiadamia o tym zainteresowane Państwo Członkowskie oraz stawia mu wymóg zmiany umowy w taki sposób, aby usunąć ujawnione niezgodności.

3. Państwa Członkowskie przekazują Komisji kopię umów, o których mowa w ust. 1, jak również wszelkie wypowiedzenia lub poprawki do takich umów.

Artykuł 15 Wzajemność

Państwa Członkowskie zapewniają, aby w swoich umowach z sąsiadującymi krajami trzecimi kraj trzeci zapewniał ze swej strony porównywalne traktowanie obywatelom Unii oraz obywatelom kraju trzeciego, legalnie zamieszkującym w obszarze przygranicznym Państwa Członkowskiego, którzy chcą odbyć podróż do obszaru przygranicznego sąsiadującego kraju trzeciego.

Artykuł 16 Umowy między Państwami Członkowskimi

1. Państwom Członkowskim, o których mowa w art. 3(a) pkt (ii) i (iii) zezwala się na zawieranie umów dotyczących lokalnego ruchu granicznego pomiędzy sobą zgodnie z zasadami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

2. Państwa Członkowskie, o których mowa w ust. 1, mogą utrzymać istniejące umowy dotyczące lokalnego ruchu granicznego, które zawarły miedzy sobą, do momentu wejścia w życie decyzji Rady zezwalającej na zniesienie kontroli granicznych na ich wspólnych granicach. W zakresie, w jakim umowy te nie są zgodne z niniejszym rozporządzeniem, zainteresowane Państwa Członkowskie dokonują zmiany tych umów w taki sposób, aby usunąć ujawnione niezgodności.

3. Państwa Członkowskie przekazują Komisji kopię umów, o których mowa w ust. 1 i 2, jak również wszelkie wypowiedzenia lub poprawki do takich umów.

Artykuł 17Ułatwieni a w kontekście przekraczania granicy

1. Umowy, o których mowa w art. 14 i 16, mogą zawierać przepisy dotyczące ułatwień w kontekście przekraczania granicy, zgodnie z którymi Państwa Członkowskie:

(a) ustanawiają specjalne przejścia graniczne otwarte tylko dla mieszkańców obszarów przygranicznych;

(b) rezerwują specjalne pasy ruchu dla mieszkańców obszarów przygranicznych na zwykłych przejściach granicznych;

(c) tam, gdzie istnieje wymóg o szczególnym charakterze, biorąc pod uwagę sytuację lokalną, wydają zezwolenie mieszkańcom obszarów przygranicznych, niepodlegającym obowiązkowi wizowemu, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 539/2001, na przekraczanie ich granicy poza autoryzowanymi przejściami granicznymi oraz poza ustalonymi godzinami.

2. Jeśli Państwo Członkowskie podejmuje decyzję o wprowadzeniu ułatwień dla mieszkańców obszarów przygranicznych w zakresie przekraczania granicy, zgodnie z ust. 1, ułatwienia takie automatycznie obejmują każdego obywatela Unii, jak również każdego obywatela kraju trzeciego mieszkającego na obszarze przygranicznym, korzystającego ze wspólnotowego prawa do swobodnego przemieszczania się, w tym osoby podlegające obowiązkowi wizowemu.

3. W drodze odstępstwa od art. 6 Konwencji z Schengen na przejściach granicznych, o których mowa w ust. 1 pkt (a), jak również na pasach ruchu, o których mowa w ust. 1 pkt (b), osoby znane celnikom z uwagi na fakt częstego przekraczania granicy podlegają jedynie wyrywkowym kontrolom.

Rozdział VP rzepisy końcowe

Artykuł 18Ceuta i Melilla

Przepisy zawarte w niniejszym rozporządzeniu nie wpływają na szczególne zasady, mające zastosowanie do miast Ceuta i Melilla, określone w Deklaracji Królestwa Hiszpanii w sprawie miast Ceuta i Melilla, w Akcie Końcowym do Umowy o Przystąpieniu Królestwa Hiszpanii do Konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r.24

Artykuł 19Kary

1. Państwa Członkowskie zapewniają, że wszelkie przypadki nadużycia systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego, ustanowionego mocą niniejszego rozporządzenia oraz wdrożonego na mocy umów dwustronnych, o których mowa w art. 14 i 16, podlegają karom przewidzianym w prawie krajowym.

Przewidziane kary są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, a także uwzględniają możliwość odwołania i unieważnienia specjalnego pozwolenia na przekraczanie granicy, o którym mowa w art. 5 pkt (b) oraz wizy wydanej dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego.

2. Państwa Członkowskie prowadzą odrębny rejestr wszystkich osób, na które zostały nałożone kary zgodnie z ust. 1. Informacje takie są przekazywane co sześć miesięcy innym Państwom Członkowskim oraz Komisji.

Artykuł 20 Sprawozdanie z wdrożenia systemu

Najpóźniej po dwóch latach od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia Komisja przed kłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat funkcjonowania i wdrożenia systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego, ustanowionego na mocy umów dwustronnych zawartych na podstawie niniejszego rozporządzenia i zgodnych z nim. Tam, gdzie to konieczne, sprawozdaniu towarzyszą odpowiednie wnioski legislacyjne.

Artykuł 21 Zmiany w Konwencji z Schengen

Artykuł 136 ust. 3 Konwencji z Schengen otrzymuje następujące brzmienie:

„3. Ustęp 2 nie stosuje się do umów dotyczących lokalnego ruchu granicznego, do których stosuje się przepisy art. 14 [rozporządzenia nr … niniejszego rozporządzenia ].”

Artykuł 22 Zmiany we Wspólnych Instrukcjach Konsularnych

Do Wspólnych Instrukcji Konsularnych wprowadza się następujące zmiany:

1) W części I pkt 2 wprowadza się pkt 2.3a w brzmieniu:

„2.3a Wizy dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego

W przypadku obywateli krajów trzecich, którzy muszą często przekraczać granicę sąsiadującego Państwa Członkowskiego w ramach lokalnego ruchu granicznego, jak określono w rozporządzeniu (WE) nr […]*, wydana może być wiza, której ważność terytorialna jest ograniczona do obszaru przygranicznego Państwa Członkowskiego wydającego wizę. Wiza taka upoważnia jej posiadacza do wielokrotnego przekraczania granicy Państwa Członkowskiego wydającego wizę pod warunkiem, że całkowity czas kolejnych pobytów na obszarze przygranicznym tego Państwa Członkowskiego nie przekracza trzech miesięcy w ciągu jednego półrocza.

Zgodnie z [rozporządzeniem (WE) nr … niniejszym rozporządzeniem ] wiza taka jest ważna przez minimalny okres jednego roku i maksymalnie przez pięć lat.

Wizy wydane dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego nie mogą być wydawane na granicy.

____________________________________________

* Dz.U. L …

2) W części V pkt 1.4 dodaje się tiret w brzmieniu:

- „Dokumenty, które mogą być wymagane przed wydaniem wizy „L”:

- zaświadczenie potwierdzające fakt zamieszkania na obszarze przygranicznym;

- jakikolwiek dokument uzasadniający konieczności częstego przekraczania granicy w ramach lokalnego ruchu granicznego, taki jak świadectwo lub zaświadczenie potwierdzające powiązania rodzinne, własność po drugiej stronie granicy itp.”

3) W części VI pkt 1.1 ostatnie tiret otrzymuje brzmienie: „Ograniczona ważność terytorialna nie może mieć zastosowania jedynie do części terytorium [ Państwa Członkowskiego ], z wyjątkiem wiz „L”, wydawanych dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego”;

4) Do części VI pkt 1.7 ( pozycja „RODZAJ WIZY”) wprowadza się następujące zmiany:

- pierwszy ustęp otrzymuje brzmienie:„W celu usprawnienia działania organów kontrolujących w pozycji tej przy określaniu rodzaju wizy używa się liter A, B, C, D i L zgodnie z poniższym:”;

- po tiret „D+C […]” dodaje się tiret w brzmieniu:”L: wiza wydawana dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego”

5) W części VII pkt 4 dodaje się ustęp w brzmieniu:

„Opłaty odpowiadające kosztom administracyjnym za wydanie wiz dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego mogą być zmniejszone lub zniesione zgodnie z [rozporządzeniem (WE) nr … niniejszym rozporządzeniem ].”

Artykuł 23

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej .

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Sporządzono w Brukseli, dnia

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

PrzewodniczącyPRZEWODNICZĄCY Przewodniczący

ANNEX COMMENTARY ON THE ARTICLES

Article 1

This Article specifies the purpose of the Regulation, which is to establish a local border traffic regime at the external land borders of the Member States, and to authorise them to conclude or maintain bilateral agreements with neighbouring countries for that purpose.

In order to take into account the situation of those third countries subject to a visa obligation, a specific “L” visa is also established.

Article 2

This Article specifies that the Regulation does not aim at regulating and thus does not affect provisions regulating long-term stays, the exercise of an economic activity, and those related to customs and taxation matters.

Article 3

This Article defines the terms used in the proposal.

(a) The scope of the definition of ‘external land borders’ has already been explained under point 2 of the Explanatory Memorandum. This excludes the borders with those Member States who are not fully implementing, nor bound to implement in full, the Schengen acquis (i.e., the United Kingdom and Ireland).

(b) The maximum width of the border area (30 and, in justified cases, 35 kilometres) is the result of the discussions had within the Council on this issue, when examining the 2003 proposals.

(c) There is as yet no definition of ‘local border traffic’. This definition is therefore derived from existing practice (i.e., bilateral agreements). Two elements seem essential to define ‘local border traffic’: the residence in the border area and the regular crossing of the border in order to stay, for a limited period, in the border area of the neighbouring country.

(d) This point defines those third country nationals enjoying the Community right to free movement, i.e.:

- members of the family of Union citizens in those cases falling under the scope of Directive 2004/38/EC;

- third country nationals, as well as members of their families, of those third countries which have concluded an agreement with the Community and its Member States on the right to free movement (currently, EEA countries and Switzerland).

(e) Two conditions are established in order to be considered as 'border resident': the actual residence in the border area, as defined above under (b), and a minimum residence period of one year in that area. It shall be noted that this definition does not cover EU citizens and third-country nationals enjoying the Community right to free movement, as defined under point (d) (the reasons are given in point 2 of the Explanatory Memorandum).

(f) As regards the definition of ‘visa’, a distinction has been made between the Member States fully implementing the Schengen acquis (and thus issuing the uniform visa) and those not fully implementing the Schengen acquis. This distinction has been made because the latter do not apply the Schengen provisions on the uniform visa (including the Common Consular Instructions) and thus cannot issue the “L” visa until the date when the Council authorises them to fully implement the Schengen acquis.

(g) This point clarifies the scope of the “Schengen acquis”.

(h) This point specifies what is meant by “Schengen Convention”.

Article 4

The conditions listed in this Article for the entry of border residents are, to a great extent, those provided by Article 5(1) of the Schengen Implementing Convention (SIC). The differences concern the following elements:

- the documents valid for crossing the border (see below the commentary on Article 5);

- the need to prove, if necessary, the residence in the border area and the reasons for the frequent crossing of the border on grounds of local border traffic. The assessment of means of subsistence shall be linked to the purpose of stay.

It shall be noted that the reference to “threat to public health” has been introduced in order to ensure consistency with the proposal for a Council Regulation establishing a Community Code on the rules governing the movement of persons across borders (COM(2004)391 of 26.5.2004).

Article 5

Documents valid to cross the external land border of a Member State by a third country national are, generally speaking, a passport or an equivalent international travel document. In the framework of local border traffic, it is proposed to facilitate border crossing to bona fide border residents not requiring a visa by allowing them to cross the external land borders also on the basis of a specific border crossing permit, issued by the State of residence and countersigned by the competent authorities of the Member State whose border is crossed.

Article 6

The maximum duration of stay in the border area of a Member State for the purpose of local border traffic is fixed at seven consecutive days; this figure is inspired by the current practice (bilateral agreements). The maximum duration of the stay in the border area cannot exceed the general time-limit for a short stay, which is three months within any half-year period.

An extension of the above time-limits can be granted only in exceptional cases, such as for humanitarian reasons, illness, accidents etc.

Article 7

This Article derogates from the general obligation of affixing an entry and exit stamp on the travel documents of third country nationals. However, such derogation is only possible for border residents not subject to the visa obligation and provided that Member States are able to ensure by any other means (e.g., through electronic registers) the respect of time limits.

Article 8

This Article establishes the specific visa to be issued to border residents for the purpose of local border traffic (“L” visa) and defines its characteristics.

Article 9

The “L” visa will be issued in the same format (visa sticker) than other uniform visas, as laid down by Regulation No 1683/95 (as last amended by Regulation No 334/2002).

Article 10

The conditions for issuing the “L” visa are equivalent to the general entry conditions as laid down in Article 4 of this Regulation.

It is also specified that “L” visas cannot be issued at the border.

Article 11

This Article specifies the minimum and maximum validity of the “L” visa.

Article 12

This Article provides for the possibility of reducing or waiving the fees related to the issuing of the “L” visa.

Article 13

The provisions of the Common Consular Instructions shall apply to the issuing of the “L” visa, except for those aspects which are regulated differently in the present Regulation.

Article 14

This Article authorises Member States to maintain or conclude agreements with neighbouring third countries on local border traffic, provided that such agreements are compatible with the rules set out in the present Regulation. At the same time, Member States shall eliminate any incompatibility between existing agreements and the rules set in this Regulation.

In order to assess their compatibility with the present Regulation, such agreements, as well as their modification or denunciation, have to be transmitted to the Commission.

Article 15

The establishment of a local border traffic regime with a neighbouring third country aims at facilitating the crossing of the external land border of a Member State for bona fide third country nationals resident in the border area of that neighbouring country. This Article requests Member States to ensure that, at least, an equivalent treatment is reserved to both citizens of the Union and third country nationals, lawfully resident in their border areas, wishing to cross the border and stay in the border area of the neighbouring third country.

Article 16

A regime of local border traffic may also be established at the “temporary external borders” between Member States. The latter are therefore authorised to conclude bilateral agreements between them, provided that they are in compliance with this Regulation.

Article 17

This Article reflects, to a great extent, existing practices. In order to facilitate border crossing to border residents, Member States may, in their bilateral agreements implementing this Regulation, provide for the possibility of:

(a) setting up specific border crossing points open solely for border residents;

(b) reserving specific lanes to border residents;

(c) authorising border residents not subject to the visa obligation to cross the border outside authorised border crossing points and hours, but only where circumstances justify it (for instance, in case of a village situated across the border). It shall be noted that this possibility is already envisaged both in Article 3(1) of the Schengen Implementing Convention and in point 1.3, Part I, of the Common Manual.

The second paragraph automatically extends the above facilitation, whenever granted, to Union citizens residing in the border area, as well as to third country nationals enjoying the Community right to free movement. This provision is needed since they are otherwise excluded from the scope of this Regulation because they already enjoy, under Community law, specific rights related to free movement which, generally speaking, go beyond what is foreseen in the present proposal (for instance, as regards time-limits for stay, or entry conditions).

The third paragraph provides for a less systematic check to be carried out at the border crossing points and at the lanes reserved to border residents. This is justified by the fact that most of the persons crossing the border at those border crossing points/lanes are well known to the border guard, due to the fact that they cross that very same border crossing point every day or, in any case, very frequently. Thus, such persons do not need to be checked every time they cross the border. A similar provision is also contained in the Common Manual (see point 1.3.5.3 of part II).

Article 18

This Article specifies that the border crossing regime currently applied in the Spanish towns of Ceuta and Mellilla is not affected by the present Regulation.

Article 19

This Article obliges Member States to impose penalties against any misuse of the local border traffic regime, as well as to keep record of persons sanctioned. Such information, to be transmitted to the other Member States and to the Commission, will be important in order to monitor the implementation of the regime (Article 20).

Article 20

After two years from the entry into force of this Regulation, an assessment of the implementation of the regime will be made by the Commission, which will have to report on it to the EP and the Council and, if necessary, propose the appropriate legislative adaptations.

Article 21

Article 136, paragraph 3 of the Schengen Implementing Convention – related to the information to be provided to other Member States when concluding bilateral agreements on local border traffic - is replaced by the provisions of Article 14 of this Regulation.

Article 22

This Article amends the Common Consular Instructions in order to introduce the new type of visa (“L”) and specify its characteristics.

Article 23

Standard provision.

[1] Niektóre z Państw Członkowskich zawarły z państwami sąsiadującymi umowy dwustronne dotyczące lokalnego ruchu granicznego. Przegląd takich umów znaleźć można w dokumencie roboczym Komisji Rozwój acquis w zakresie lokalnego ruchu granicznego, SEC(2002)947 z 9.9.2002.

[2] COM(2003)502 – 2003/0193 (CNS) w sprawie ustanowienia systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego na zewnętrznych granicach lądowych Państw Członkowskich oraz COM(2003)502 – 2003/0194 (CNS) w sprawie ustanowienia systemu dotyczącego lokalnego ruchu granicznego na tymczasowych zewnętrznych granicach lądowych między Państwami Członkowskimi.

[3] Patrz, na przykład, orzeczenie Trybunału z dnia 11 czerwca 1991 r. w sprawie C – 300/89 (Komisja przeciwko Radzie).

[4] Decyzja Rady 2004/927/WE z 22 grudnia 2004 r. określająca niektóre obszary objęte Tytułem IV części III Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, podlegające procedurze określonej w art. 251 Traktatu (Dz.U. L 396 z 31.12.2004, str. 45).

[5] Dz.U. C 313 z 16.12.2002, str. 1.

[6] Dz.U. L 176 z 10.7.1999, str. 35.

[7] Z wyjątkiem art. 5 ust. 1 lit. d) Konwencji z Schengen odnoszącego się do konsultacji w Systemie Informacyjnym Schengen.

[8] Z wyjątkiem załączników 1-3, 7, 8 i 15 do Wspólnych Instrukcji Konsularnych, które są wiążące dla nowych Państw Członkowskich i stosowane przez nie od dnia przystąpienia.

[9] W tym względzie należy zauważyć, że litery oznaczające rodzaj wydanej wizy („A”, „B”, „C”, „D” oraz – po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia – „L”) nie stanowią części jednolitego wzorca wizy. Użycie różnych liter do różnych rodzajów wiz jest ustalone we Wspólnych Instrukcjach Konsularnych (część VI, pkt 1.7) i nie jest zatem stosowane przez nowe Państwa Członkowskie przed pełnym wprowadzeniem w życie dorobku Schengen. Jednakże, tak jak w przypadku innych rodzajów wiz, nowe Państwa Członkowskie mogą już używać litery „L” do oznaczenia wiz wydanych dla potrzeb lokalnego ruchu granicznego w oparciu o ustawodawstwo krajowe.

[10] Dz.U. C […] z [...], str. […].

[11] Dz.U. C […] z […], str. […].

[12] COM (2002)233 wersja ostateczna z 7.5.2002.

[13] Dz.U. L 81 z 21.3.2001, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 453/2003 (Dz.U. L 69 z 13.3.2003, str. 10).

[14] Dz.U. L 239 z 22.9.2000, str. 69.

[15] Dz.U. L 176 z 10.7.1999, str. 36.

[16] Dz.U. L 176 z 10.7.1999, str. 31.

[17] Dz.U. L 131 z 1.6.2000, str. 43.

[18] Dz.U. L 64 z 7.3.2004, str. 20.

[19] Dz.U. L 370 z 17.12.2004, str. 78.

[20] Dz.U. L 158 z 30.4.2004, str. 77.

[21] Dz.U. L 176 z 10.7.1999, str. 1.

[22] Dz.U. L 164 z 14.7.1995, str. 1.

[23] Dz.U. C 310 z 19.12.2003, str. 1.

[24] Dz.U. L 239 z 22.9.2000, str. 69.