52005DC0012

Bruksela, xxx

COM(2005) yyy Wersja ostateczna

STRATEGICZNE CELE NA LATA 2005 - 2009

Europa 2010: Partnerstwo dla odnowy europejskiej Dobrobyt, solidarność i bezpieczeństwo

Komunikat Przewodniczącego w porozumieniu z Wiceprzewodniczącą Wallström

EUROPA 2010: PARTNERSTWO DLA ODNOWY EUROPEJSKIEJ

W ciągu ostatnich kilku lat, Unia Europejska poczyniła ogromny postęp:

- dokonała największego rozszerzenia w historii, które w dużej mierze zjednoczyło nasz kontynent w Europę wolności

- wprowadziła euro i skonsolidowała strefę finansowej stabilności

- doprowadziła do podpisania Konstytucji, unowocześniając zasady rządzące rozszerzoną Unią i opierając je wyłącznie na podwójnej legitymacji Państw Członkowskich i jej obywateli

- zbliżyła się do ustanowienia wspólnej przestrzeni sprawiedliwości i bezpieczeństwa w całej Europie

- stworzyła początkowe etapy Europejskiej Polityki Obronnej

W aspekcie politycznym, Europa zadziwiła swoich krytyków i wykazała, iż jest zdolna osiągać postęp. Rozszerzenie wzmocniło potencjał Unii i wzbogaciło jej różnorodność: stanowi to źródło jej przyszłej siły, nie słabości. Bardziej ogólnie, rozwój różnych dziedzin działalności Unii oznacza, iż wpływ decyzji podejmowanych na szczeblu europejskim na życie obywateli wszystkich Państwach Członkowskich zwiększy się, chociaż zbyt mało osób zdaje sobie sprawę z osiągnięć UE lub z tego, jak szeroki zasięg mają jej decyzje na ich życie.

Z drugiej strony, znaczące grupy społeczeństwa europejskiego nie żywią przekonania, że Europa podąża właściwą ścieżką. Skuteczność na szczeblu europejskim będzie możliwa tylko wtedy, gdy będziemy przygotowani do zdania sobie sprawę z tych obaw. Chociaż sytuacja różni się znacząco w przypadku poszczególnych Państw Członkowskich, uczucie obojętności wobec idei europejskiej jest powszechne. Mniej niż jeden na dwóch obywateli głosował w ostatnich wyborach europejskich. Powody owego zmniejszonego zaufania są złożone i obejmują czynniki takie jak powolny wzrost gospodarczy, pogłębione poczucie braku bezpieczeństwa ekonomicznego i osobistego, obawa utraty tożsamości i szersze poczucie „rozłączenia” pomiędzy tym, co dzieje się w „Brukseli” a codziennym życiem obywateli. Istnieje pilna potrzeba wyraźniejszego zademonstrowania wartości niesionych przez Unię i legitymacji jej decyzji.

A zatem Europa znajduje się na rozdrożu. Unia musi przekazać Europejczykom nowe poczucie, że rozumiemy wyzwania przyszłości i że posiadamy wiarygodne strategie do ich urzeczywistnienia. Europa jest w stanie odbudować swe zaufanie pod warunkiem, iż jej przywódcy przedstawią czytelną i przekonującą wizję kierunku, w którym Unia powinna zmierzać w drugiej połowie tego dziesięciolecia, i że udowodni, iż dysponuje odpowiednimi strategiami politycznymi i zaangażowaniem by wcielić ową wizję w życie.

Priorytetem powinna być pomyślne doprowadzenie do końca wielkich projektów, które zostały rozpoczęte. Zadaniem wszystkich instytucji powinno być zapewnienie sprawnego funkcjonowania dzisiejszej Europy.

Jakie powinny być cele na najbliższe pięć lat?

- Przywrócić Europę na ścieżkę długoterminowego dobrobytu. Odświeżenie i nadanie nowego kierunku Agendzie Lizbońskiej sprawi, że Europa powróci na ścieżkę dobrobytu, osiągając cel nowych i lepszych miejsc pracy poprzez wyższy wzrost. Bliźniaczymi fundamentami bardziej konkurencyjnej i dynamicznej Europy są ekonomiczne i socjalne reformy oraz kwitnąca gospodarka oparta na wiedzy. Naszym wkładem w tworzenie gospodarki opartej na wiedzy będzie ustanowienie europejskiego obszaru edukacyjnego i europejskiego obszaru badawczego. Zdrowe otoczenie makroekonomiczne i stabilna waluta wzmocnią warunki do wzrostu i zapewnią jego finansową trwałość w średnim i długim okresie czasowym.

- Podtrzymać i zwiększyć zaangażowanie Europy w idee solidarności i sprawiedliwości społecznej w celu wzmocnienia spójności rozszerzonej Unii w miarę jak nowa dynamika gospodarcza nabierać będzie tempa. Osiągnąć rzeczywiste zmniejszenie ekonomicznych dysproporcji. Umożliwić najuboższym regionom nadgonienie luki rozwojowej. Stworzyć nowe możliwości gospodarcze we wszystkich tych częściach Unii, gdzie istnieje poczucie zagrożenia utratą miejsc pracy na skutek presji nieuchronnych sił globalizacji i zwiększonej konkurencji. Osiągnąć dalszy postęp w promowaniu równych praw. Unia wniesie swój wkład w solidarność między pokoleniami poprzez wywiązanie się ze swych międzynarodowych zobowiązań dotyczących przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym, zmniejszeniu zanieczyszczeń i zapewnieniu bezpieczeństwa przyszłych dostaw energii.

- Przynieść odczuwalne praktyczne korzyści dla jakości życia obywateli europejskich poprzez nowe działania mające na celu wzmocnienie ich bezpieczeństwa, co można osiągnąć tylko poprzez działania na szczeblu europejskim ukierunkowane na skuteczniejsze zarządzanie i zmniejszanie zagrożeń w życiu codziennym. Sprawić, by Unia nadała nowy skuteczny wymiar zdecydowanym działaniom przeciwko złu wyrządzanemu przez terroryzm, narkotyki, handel ludźmi i zorganizowaną przestępczość. Umożliwić obywatelom właściwy dostęp do wymiaru sprawiedliwości i korzystanie z podstawowych praw w całej Unii.

- Dać Unii mocniejszy głos na świecie, min. poprzez proponowane nowe stanowisko Ministra Spraw Zagranicznych, wspomaganego przez Europejską Służbę Działań Zewnętrznych, który reprezentowałby na zewnątrz politykę zagraniczną Unii i nadałby większą spójność wszystkim naszym działaniom. Aktywnie przygotować przyszłe rozszerzenia i przybliżyć pozostałe państwa Zachodnich Bałkanów do perspektywy członkostwa. Stworzyć skuteczne partnerstwa z kręgiem państw sąsiednich otaczających Unię. Zagwarantować rozszerzoną strefę stabilności i demokratycznego postępu poza granicami Unii. Odegrać kluczową rolę w zapewnieniu, a następnie wprowadzeniu w życie, pokojowego rozwiązania konfliktu bliskowschodniego, jako klucza do osiągnięcia postępu w całym rejonie Bliskiego Wschodu. Wprowadzić w życie postępową politykę handlową jako kontynuację pomyślnie, miejmy nadzieję, zakończonej Rundy Rozwojowej Doha. Bardziej ogólnie, wywiązać się z naszego zobowiązania realizacji Milenijnych Celów Rozwoju, zwłaszcza w odniesieniu do Afryki, i uczynienia z Unii wiodącego globalnego partnera na rzecz światowej sprawiedliwości, trwałego rozwoju i dobrobytu.

W jaki sposób Europa wywiąże się z powyższych oczekiwań do 2010 r?

Żeby osiągnąć skuteczność, Unia Europejska musi jasno określić swoje priorytety polityczne.

Najbardziej paląca kwestia stojąca dziś przed Europą jest oczywista: wzrost i nowe miejsca pracy. Dobre wskaźniki gospodarcze i dynamiczny wzrost były tym kamieniem węgielnym, na którym pierwotnie zbudowano europejski model solidarności społecznej i trwałego wzrostu. Dziś najważniejszym priorytetem jest przywrócenie trwałego i dynamicznego wzrostu w Europie zgodnie z postanowieniami Strategii Lizbońskiej. Ponowny wzrost jest niezbędny do osiągnięcia dobrobytu. Jest również szansą przywrócenia pełnego zatrudnienia oraz stanowi podstawę sprawiedliwości społecznej i szans dla wszystkich. Jest on także niezwykle ważny dla pozycji Europy w świecie i jej zdolności mobilizowania zasobów w celu rozwiązywania wielu różnych wyzwań globalnych.

Uznanie wzrostu i nowych miejsc pracy za niecierpiący zwłoki główny priorytet nie oznacza umniejszenia wagi innych celów. Wzrost jest niezbędnym czynnikiem zapewniającym trwałe osiągnięcie pozostałych celów: wystarczy tylko uświadomić sobie zagrożenia, na jakie bez osiągnięcia wzrostu gospodarczego narażona jest długoterminowa stabilność naszego modelu socjalnego z powodu starzenia się społeczeństwa. Poprawa konkurencyjności i ponowne ożywienie wzrostu są środkiem do osiągnięcia celów, a nie celem samym w sobie: sam wzrost nie zapewni społecznej solidarności ani trwałego wzrostu. Z tego też powodu, solidarność i bezpieczeństwo, jak również dobrobyt, muszą pozostać i pozostaną głównymi celami europejskimi.

Jednocześnie, wybór określonych polityk winien gwarantować uzyskanie efektu ich wzajemnego wzmacniania. Działania promujące konkurencyjność, wzrost i nowe miejsca pracy, jak również spójność gospodarczą i społeczną oraz zdrowe środowisko naturalne, wzajemnie potęgują się. Wszystkie są niezbędnymi składnikami nadrzędnego celu trwałego rozwoju, który musi być przez nas osiągnięty.

Bez solidarności i bezpieczeństwa, nie osiągnie się w pełni dobrobytu: gospodarka jest po to, by służyć ludziom, nie odwrotnie.

Żeby dać Europejczykom przeświadczenie, że wizja ta jest możliwa do zrealizowania, Unia musi działać wspólnie z nimi. W działaniu tym pomocne będzie dynamiczne Partnerstwo na rzecz Odnowy Europejskiej. Społeczeństwo europejskie – jego instytucje, sieci, obywatele i Państwa Członkowskie – muszą działać razem, by urzeczywistnić nasze wspólne cele.

W tym kontekście, niezbędne jest, by instytucje europejskie współpracowały ze sobą i miały wspólny program działania na nadchodzące lata. Wynika to nie tylko ze zdrowego rozsądku: Konstytucja uznaje znaczenie wspólnego programu działania Parlamentu, Rady i Komisji. Mając to na uwadze, Komisja proponuje pozostałym instytucjom kierowanie się postanowieniami Konstytucji. A zatem, Komisja proponuje poniższe cele strategiczne jako wspólną platformę działania instytucji europejskich na następne pięć lat.

Wyzwania stojące przed instytucjami europejskimi stały się tak rozległe i złożone, iż mogą być rozwiązane wyłącznie w ramach partnerstwa:

- należy uruchomić wszystkie środki oddziaływania i zapewnić wspólne działanie wszystkich uczestniczących podmiotów – nie tylko instytucji, lecz również parlamentów krajowych, rządów, partnerów społecznych i społeczeństwa obywatelskiego wszystkich szczebli;

- co najważniejsze, poszczególni obywatele muszą być zaangażowani w to partnerstwo: poprzez jasne określenie celów, które Europa stara się osiągnąć, i przez udział we wspólnym wysiłku;

- partnerstwo pociąga za sobą odpowiedzialność. Działania Unii dotyczą wszystkich Europejczyków, i każdy z nich ponosi cząstkę odpowiedzialności za osiągnięcie wspólnych celów.

Żeby urzeczywistnić to partnerstwo, Unia musi wywiązać się z jego realizacji i dotrzeć do każdego Europejczyka.

W pierwszym rzędzie, Unia musi działać sprawnie i sprawność ta musi być widoczna:

- nie stosowanie prawa europejskiego szkodzi skutecznemu wdrażaniu polityk unijnych i podważa zaufanie, na którym Unia polega. Poczucie, że „my trzymamy się zasad, lecz inni nie”, niezależnie od tego, gdzie ono powstaje, jest głęboko szkodliwe dla świadomości europejskiej solidarności. Należy zapewnić kontynuację od momentu tworzenia do momentu wdrożenia danej polityki, oraz wspomaganie ze strony nowoczesnej, skutecznej i zaangażowanej administracji wszystkich szczebli. Szybka i właściwa transpozycja prawa europejskiego i zdecydowane ściganie naruszeń mają fundamentalne znaczenie dla wiarygodności tego prawa i skuteczności polityk;

- przy tworzeniu ustawodawstwa należy dążyć do osiągnięcia najwyższego poziomu jakości, spójności i skuteczności. Lepsze regulacje prawne oznaczają, że ustawodawstwo jest dobrze przygotowane i możliwie najprostsze. Ocena skutków regulacji, w tym dotyczących konkurencyjności, jeszcze przed wdrożeniem danych inicjatyw i przez cały okres trwania procesu legislacyjnego, musi stać się „drugą naturą.” Należy również dokonywać systematycznych przeglądów obowiązującego prawa. Należy w pełni stosować zasadę subsydiarności i proporcjonalności. Ulepszenie regulacji prawnych powinno być również priorytetem na szczeblu Państw Członkowskich;

- przyjęcie Konstytucji jest kolejnym niezmiernie ważnym krokiem. Instytucje europejskie powinny działać wspólnie z Państwami Członkowskimi na rzecz pomyślnego wprowadzenia jej w życie. Przyjęcie Konstytucji uczyni Unię bardziej demokratyczną i przejrzystą, zwiększy zaangażowanie jej obywateli i wzmocni jej skuteczność poprzez rozszerzenie zakresu stosowania metody wspólnotowej;

- wieloletnie ramy budżetowe, które będą określone w Perspektywach Finansowych, muszą wyposażyć Unię w odpowiednie środki do wywiązania się z podjętych zobowiązań, np. dotyczących konkurencyjności i spójności, jak również umożliwić trwałe zarządzanie zasobami poszerzonej Unii. Muszą również zapewnić dyscyplinę budżetową i skuteczne wydawanie publicznych pieniędzy.

Po drugie, należy również sprawić, by obywatele europejscy świadomi byli i rozumieli to, co Unia dla nich robi, i żeby mieli swój udział w europejskiej konstrukcji. Wszystkie instytucje europejskie muszą mieć świadomość służby wobec obywateli:

- partnerstwo zakłada konsultacje i uczestnictwo. Parlamenty krajowe, władze publiczne wszystkich szczebli, partnerzy społeczni, społeczeństwo obywatelskie i zainteresowane strony w całej Wspólnocie muszą wspomóc realizację inicjatyw poprzez swoje pełne zaangażowanie. Dialog musi wykraczać poza szczebel debaty politycznej toczonej w Brukseli, tak by obejmować autentyczną Europejską Przestrzeń Publiczną, przyczyniając się do wzajemnego zrozumienia różnorodnych kultur, różnych tożsamości i szkół myślenia politycznego. Pomoże to wytworzyć poczucie tożsamości europejskiej, zwłaszcza wśród młodych ludzi;

- Unia musi być otwarta na publiczną kontrolę i musi być rozliczana ze swej działalności. Wymaga to wysokiego poziomu otwarcia i przejrzystości. Proces podejmowania decyzji przez Unię należy uczynić przejrzystym poprzez przeprowadzanie analiz, takich jak ocena skutków regulacji, i zapewnieniu maksymalnego publicznego dostępu do prac instytucji. Duże znaczenie mają w tym kontekście postanowienia Konstytucji dotyczące jawności obrad Rady poświęconych stanowieniu prawa. Należy wzmocnić odpowiedzialność Unii za jej działania poprzez wysiłki na rzecz uzyskiwania ze strony Europejskiego Trybunału Obrachunkowego pozytywnego oświadczenia o wiarygodności rachunków Wspólnoty. W celu ochrony finansowych interesów Unii, należy skuteczniej przeciwdziałać nadużyciom finansowym dzięki zwiększenie przejrzystości i lepszej współpracy;

- jednakże, powyższe wysiłki nie przyniosą rezultatów, jeżeli zamiary i działania Unii nie będą oparte na dokładnym i skutecznym komunikowaniu się. Kamieniem węgielnym nowej strategii komunikacyjnej powinno być nie tylko promowanie polityk Unii przy użyciu zrozumiałego języka, lecz również otwartość tej strategii, włączanie od początku aspektu komunikacyjnego do procesu tworzenia danej polityki, i położenie silnego nacisku na dostosowanie strategii komunikacyjnej do potrzeb poszczególnych Państw Członkowskich. Odpowiedzialność za skuteczną komunikację musi spoczywać na wszystkich instytucjach oraz władzach krajowych.

* *

*

EUROPA 2010: CELE STRATEGICZNE

1. DOBROBYT

Najpilniejszą kwestią stojącą dziś przed Europą jest brak wzrostu i nowych miejsc pracy, który zapewniają odpowiedni poziom życia i ochrony socjalnej, do której Europejczycy przywykli.

Jednolity rynek oraz euro utorowały drogę do większej skuteczności przez realizację ekonomii skali i zakresu, szybsze innowacje, więcej możliwości wzrostu dla rozwijających się firm - innymi słowy, dla przedsiębiorstw w każdym Państwie Członkowskim – czyniąc z rynku europejskiego ich krajowy rynek oraz umożliwiając im osiągnięcie konkurencyjności na skalę europejską i sprawiając, iż są lepiej przygotowane na sprostanie wyzwaniom globalnej konkurencji. Jednakże, do tej pory Europa nie wykorzystała w pełni tych możliwości.

W ciągu ostatniego dziesięciolecia, wzrost i wydajność w Europie pozostawały w tyle za osiągnięciami jej głównych ekonomicznych partnerów. Co do zasady, w miarę jak konkurencja zmusza przedsiębiorstwa europejskie do wspinania się po coraz wyższych ogniwach łańcucha wartości, a siła w gospodarce opartej na wiedzy rośnie na znaczeniu, wydawałoby się, że Europa powinna cieszyć się istotną gospodarczą przewagą w gospodarce światowej płynącą z jej stabilności politycznej i ekonomicznej, wykwalifikowanej siły roboczej, tradycji partnerstwa społecznego, wieloletniej i dobrze rozwiniętej bazy naukowej, oraz bodźca dostarczonego przez fakt gospodarczego nadganiania ze strony nowych Państw Członkowskich.

Powyższym zadaniom ma sprostać Strategia Lizbońska uzgodniona w 2000 r. Jednakże, postęp w osiąganiu celów określonych w Strategii jest do tej pory wysoce niezadowalający, co stwarza potrzebę dostarczenia zdecydowanego impulsu, który przywróciłby Strategię na właściwą ścieżkę rozwoju. Naszym celem jest przekształcenie gospodarki europejskiej w jedną z najbardziej atrakcyjnych gospodarek, jeśli chodzi o możliwości inwestowania, wydajność i warunki pracy. Wymaga to nowego impulsu na rzecz reform prowadzących do znaczącej poprawy środowiska biznesu, pobudzania badań i innowacyjności w kluczowych sektorach, oraz unowocześniania europejskich rynków pracy i systemów ochrony socjalnej.

1.1 Przyjazne środowisko biznesu

- Zdrowe fundamenty makroekonomiczne są niezbędne do promowania trwałego rozwoju i przystosowania się do zmian. Właściwe funkcjonowanie Paktu na rzecz Wzrostu i Stabilności będzie miało decydujące znaczenie dla zagwarantowania mocnego euro po rozszerzeniu strefy euro, zwłaszcza o nowe Państwa Członkowskie. W tym celu, Pakt ten należy ulepszyć poprzez uczynienie go bardziej skutecznym w okresach wzrostu gospodarczego i bardziej realistycznym w korygowaniu deficytów, jednocześnie unikając tworzenia negatywnych bodźców dla głównych reform ekonomicznych.

- Nadszedł czas rozpoczęcia nowego etapu integracji gospodarczej. Należy wprowadzić odpowiednie regulacje pozwalające na rozkwit wydajnej gospodarki. Należy umożliwić przedsiębiorstwom działanie w obrębie rzeczywiście ogólnoeuropejskiego systemu, gdzie panują równe prawa dla przedsiębiorstw podejmujących działalność, wspólne podejście do zasad ładu korporacyjnego i własności intelektualnej, sprawiedliwe zasady opodatkowania przedsiębiorstw i systemy celne promujące handel. Lepsze regulacje i zdrowe zasady konkurencji powinny zapewnić usunięcie barier, otwarcie rynków na towary i usługi i wspomóc innowacje z korzyścią dla najbardziej wydajnych producentów i dla konsumentów. W szczególności, sektor usług posiada duży potencjał wzrostu. Sprawny sektor usług oznacza również mniejsze koszty dla biznesu. Pod koniec obecnego dziesięciolecia, transgraniczne świadczenie usług w Unii powinno być rzeczą tak naturalną jak transport towarów, z zachowaniem szczególnej roli usług świadczonych w interesie ogólnym.

- Pobudzanie innowacji i stosowania nowych technologii komunikacyjnych i informatycznych ma decydujące znaczenie dla osiągnięcia bardziej dynamicznej i konkurencyjnej gospodarki. Stosowanie nowych technologii przez użytkowników i dalszy ich rozwój ze strony dostawców wynikać będzie ze zróżnicowanych działań i polityk w dziedzinie badań, szkoleń i innowacji.

- Europa musi zmniejszyć obciążenia regulacyjne na wszystkich szczeblach w celu wsparcia przedsiębiorczości i inwestycji, zwłaszcza wobec małych i średnich przedsiębiorstw, które są motorem napędowym tworzenia nowych miejsc pracy.

1.2 Inwestycje dla dobrobytu

- Nie można osiągnąć dobrobytu i wzrostu bez inwestycji. Motory napędowe wzrostu – badania i rozwój, nowoczesne technologie, najwyższe kwalifikacje, wydajne sieci – kosztują. Już dziś budżet Unii inwestuje znaczące sumy w powyższe dziedziny w ramach różnych funduszy. Następne Perspektywy Finansowe powinny położyć jeszcze większy nacisk na wzrost i nowe miejsca pracy.

- Unia zobowiązana jest inwestować 3% PNB w rozwój badań, z czego jedna trzecia powinna pochodzić z sektora publicznego i znacząco zwiększać inwestycje w szkolnictwie wyższym. Ale nie wystarczy tylko wydawać pieniądze. Europa musi stać się bardziej atrakcyjna dla badaczy i naukowców, a europejskie przedsiębiorstwa muszą skutecznie wykorzystywać wyniki tych badań. Połączenie wysiłków na szczeblu europejskim może dostarczyć prawdziwej wartości dodanej: promocja i rozpowszechnianie doskonałości, oferowanie ekonomii skali, stwarzanie nowych połączeń i nowych sieci. Mobilność w dziedzinie edukacji i kształcenia otwiera nowy wymiar w podnoszeniu poziomu umiejętności w Europie: do 2002 r., milion studentów uczestniczyło w programie mobilności, a do 2011 r. program ten powinien objąć trzy miliony studentów szkół wyższych.

- Gospodarka europejska nigdy nie osiągnie pełnego potencjału, jeżeli będzie paraliżowana przez zatory w transporcie i w sieciach telekomunikacyjnych i energetycznych. Rozwiązywanie powyższych słabości na szczeblu transgranicznym jest jedynym sposobem połączenia rozszerzonej Europy.

1.3 Dostosowywanie się do zmian

- Przystosować rynki pracy tak, by zachęcać je do tworzenia nowych miejsc pracy. Europa potrzebuje bardziej wykwalifikowanej i lepiej przystosowanej do zmian siły roboczej. Kształcenie ustawiczne pomoże uruchomić pozytywną spiralę tworzenia lepszych miejsc pracy i osiągania wyższego wzrostu. Partnerstwa na rzecz reform i zmian, ogłoszone przez Radę Europejską w 2004 r. są najlepszym sposobem zapewnienia rynkom pracy roli w przyczynianiu się do tworzenia większej ilości lepszych miejsc pracy.

- Przyciąganie większej ilości osób na rynek pracy. Oprócz bardziej skutecznego wykorzystania starzejącej się siły roboczej i promowania mobilności pracowników, należy również rozważyć potencjał imigracji. Zielona Księga w sprawie migracji ekonomicznej wskazuje, że częściowym rozwiązaniem problemu może być kontrolowany proces imigracji, ukierunkowany na osoby posiadające pewne kluczowe umiejętności. Społeczeństwa europejskie niepokoją się, że koszty integracji mogą przeważyć korzyści imigracji: ale możliwe jest znalezienie równowagi, która byłaby korzystna zarówno dla migrantów jak i dla społeczeństw przyjmujących.

2. SOLIDARNOŚĆ

Istotą Unii Europejskiej jest praca na rzecz trwałego rozwoju jako celu nadrzędnego ukierunkowanego na spełnienie teraźniejszych potrzeb bez uszczerbku dla zdolności przyszłych pokoleń do zaspokojenia swych własnych potrzeb. Nasz wspólny projekt zakłada odpowiedzialność za oferowanie wzajemnego wsparcia i za wspólną ochronę i zarządzanie naszym środowiskiem. Zdrowie społeczeństwa europejskiego zależy od skutecznej realizacji tego wspólnego projektu. Solidarność musi być wyrażona konkretnymi środkami, zarówno teraz, jak i wobec przyszłych pokoleń, poprzez:

- spójność gospodarczą i społeczną, która pomoże obszarom i grupom ludności w Unii znajdującym się w niekorzystnej sytuacji zmniejszyć dysproporcje rozwojowe dzięki zwiększeniu wzrostu i konkurencyjności;

- zrównoważone zarządzanie i ochronę naszego środowiska i zasobów naturalnych oraz zabezpieczenie długofalowych dostaw energii;

- odpowiednią reformę i zarządzanie systemami ochrony socjalnej, w celu zapewnienia ich średnio/długookresowej trwałości;

- zachowanie i wzmocnienie naszych wspólnych wartości.

2.1 Spójność gospodarcza i społeczna

- Polityki spójności są istotą funkcjonowania rozszerzonej Unii. Różnica pomiędzy najbogatszym i najbiedniejszym regionem w Europie wzrosła trzykrotnie od momentu rozszerzenia. Polityka spójności ukierunkowana jest na osiągnięcie konwergencji ekonomicznej i na odblokowanie ukrytego potencjału wysokiego wzrostu. Jest ona niezbędnym instrumentem promowania wzrostu i konkurencyjności. Społeczności wiejskie, obszary przybrzeżne i regiony skrajnie peryferyjne również stoją przed szczególnymi wyzwaniami związanymi z rozwojem gospodarczym, społecznym wykluczeniem i problemem wyludniania. Rozwój obszarów wiejskich, na przykład, jest sposobem wzmocnienia spójności i promowania ponownego dobrobytu i wzrostu tych obszarów, jak również lepszego zarządzania zasobami naturalnymi.

- Podjęcie konkretnych środków w celu rozwiązania demograficznego wyzwania stojącego przed ludnością Europy. W połowie bieżącego stulecia, stosunek populacji będącej na emeryturze do populacji w wieku produkcyjnym podwoi się od 24% w chwili obecnej do prawie 50% w 2050 r. Niezbędnym warunkiem zapewnienia solidarności jest podjęcie środków przystosowanych do potrzeb różnych grup społecznych – zarówno starszych obywateli jak i młodych ludzi, np. poprzez Inicjatywę na rzecz Młodzieży, która zapewni maksymalny wkład wszystkich pokoleń w rozwiązywanie problemów naszego społeczeństwa.

- Chronić najsłabsze grupy społeczne. Europa nie będzie w stanie konkurować na świecie jeżeli będzie trwoniła energię na walkę z niskimi płacami lub złymi warunkami pracy. Agenda społeczna zapewnia równe standardy socjalne dla wszyskich; a europejski model społeczny, jako siatka ochronna i trampolina do zmian, może być też motorem wzrostu. W celu zapewnienia trwałości tego modelu, należy w porę wprowadzić niezbędne reformy rynków pracy i systemów ochrony socjalnej, a reformy ekonomiczne i rozsądne polityki gospodarcze powinny znacząco podwyższyć potencjalną stopę wzrostu.

2.2 Solidarność z przyszłymi pokoleniami

- Ochrona środowiska naturalnego pozostaje naszą kluczową powinnością wobec przyszłych pokoleń. Zmiany klimatyczne stanowią zagrożenie, które z każdym rokiem staje się coraz bardziej odczuwalne. Zagraża to nie tylko naszemu fizycznemu otoczeniu, lecz również naszemu wzrostowi i dobrobytowi. Europa musi nadal odgrywać wiodącą rolę w usuwaniu przyczyn zmian poprzez zwiększanie efektywności wykorzystania źródeł energii i wskazanie na możliwość znalezienia – dzięki rozwiązaniom opartym na rynku – alternatywnych rozwiązań, np. w postaci równoważnych środków transportu. Należy promować innowacje ekologiczne i wzmacniać ekowydajność: dzięki temu, że ten kluczowy sektor technologii środowiskowych w długim okresie czasu wyzwala łańcuchowy wzrost wydajności i innowacyjności, może on przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności gospodarki europejskiej.

- Europa to kontynent bogaty w zasoby naturalne. Zarządzanie zasobami jest niezbędne do zabezpieczenia długofalowego interesu kontynentu. Wprowadzenie w życie reform w sektorze rolnictwa i rybołówstwa umożliwi zrównoważone zarządzanie kluczowymi zasobami i zwiększenie konkurencyjności.

- Zważywszy na środowiskowe i ekonomiczne walory oceanów i mórz, istnieje szczególna potrzeba określenia wszechstronnej polityki morskiej ukierunkowanej na rozwijanie kwitnącej gospodarki morskiej i pełnego potencjału działań związanych z gospodarką morską w sposób zapewniający zrównoważoną ochronę środowiska. Polityka ta powinna być wspomagana osiąganiem doskonałości w dziedzinie badań i technologii morskich oraz innowacyjności.

2.3 Wspólna odpowiedzialność za wspólne wartości

- Ochrona praw podstawowych i walka z dyskryminacją muszą być głównym celem działań europejskich, które obejmowałyby nowe inicjatywy przeciw dyskryminacji i utworzenie Europejskiej Agencji Praw Podstawowych. Zapewnienie równych praw wszystkim obywatelom i walka przeciw dyskryminacji, w tym na rzecz równouprawnienia, powinno być włączone w główny nurt wszystkich działań europejskich. Europa powinna być globalnym punktem odniesienia jeśli chodzi o praktyczne stosowanie podstawowych praw. Szczególnym priorytetem powinna być skuteczna ochrona praw dzieci, zarówno w odniesieniu do ekonomicznego wyzysku, jak i wszystkich form wykorzystywania, a Unia powinna tu służyć za przykład dla reszty świata.

- Ochrona i promocja kulturowej różnorodności w Europie jest istotą wartości Unii. W świecie, w którym globalizacja prowadzi do jednorodności, należy pielęgnować bogactwo kulturowe poprzez działania mające na celu podtrzymanie wzajemnego szacunku ponad granicami. W tym względzie, niezbędna jest promocja i rozpowszechnianie europejskich produktów audiowizualnych. Mobilność, nauka języków, dialog międzykulturowy i społeczny oraz promocja aktywnego obywatelstwa należą do najlepszych sposobów budowania tego szacunku.

- Solidarność nie może kończyć się na obywatelach Unii. Należy wypracować wspólne podejście do praw i obowiązków imigrantów, a migranci zarówno w obrębie Unii jak i poza nią wymagają wsparcia w celu zintegrowania ich z ich nowymi społecznościami, przy pełnym poszanowaniu ludzkiej godności. Należy zapewnić długofalowy charakter polityki migracyjnej, w celu zapewniania, że sprawna integracja imigrantów złagodzi łańcuchowy skutek migracji dla społeczeństwa.

3. BEZPIECZEŃSTWO I WOLNOŚĆ

Instytucje europejskie muszą sprostać zagrożeniom stojącym przed obywatelami w ich życiu codziennym. Ochrona życia i własności obywateli jest głównym zadaniem legitymującym władzę i polityki publiczne. Wolnością można cieszyć się tylko w ramach bezpieczeństwa zapewnionego przez prawo. Obywatele mają uzasadnione oczekiwania, że zagrożenia dla ich zdrowia i bezpieczeństwa również spotkają się z przeciwdziałaniem na szczeblu europejskim. Konstytucja wzmocni zdolność Unii do działania. Ale wiele rzeczy można zrobić już teraz.

Po pierwsze, istnieje kwestia osobistego bezpieczeństwa obywateli europejskich w obliczu przestępczości i terroryzmu. Wolność w Europie bez granic nakłada na Unię szczególną odpowiedzialność. Dotyczy to zwłaszcza ochrony granic, azylu i imigracji oraz handlu ludźmi.

Bezpieczeństwo oznacza również zdolność obywateli do bezpiecznego prowadzenia codziennego życia. Zagrozić temu mogą klęski żywiołowe, kryzysy w obszarze środowiska naturalnego lub zdrowia, oraz zagrożenia w obszarze transportu i energii. Unia ma tu do odegrania rolę na wszystkich etapach: zapobieganie zagrożeniom, wczesne ostrzeganie, zarządzanie kryzysami oraz działania solidaryzujące się z ofiarami klęsk.

3.1 Bezpieczeństwo i sprawiedliwość w Europie

- Wprowadzanie w życie Programu Haskiego uzgodnionego w 2004 r. stanowi skoordynowaną reakcję na wyzwania stojące przed obywatelami w Europie. Program odnosi się do pełnego zakresu wymaganych środków. Środki zapobiegawcze i przygotowawcze mogą rzeczywiście wzmocnić wysiłki Państw Członkowskich w zwalczaniu terroryzmu, włączając w to lepszą wymianę danych wywiadowczych, skuteczną współpracę wywiadowczą i ściślejsze powiązanie z innymi formami przestępczości. Finansowanie terroryzmu musi być skuteczniej zwalczane. Strategiczne podejście do problemu zorganizowanej przestępczości może zminimalizować wykorzystanie przez przestępców Europy bez granic.

- Należy wzmocnić zdolności działania władz sądowych, wywiadu, policji i organów celnych na szczeblu europejskim. Integracja Europolu z Unią oznaczałaby stopniową zmianę w strategii zwalczania przestępstw takich jak handel ludźmi i narkotykami oraz cyberprzestępczość.

- Zintegrowane zarządzanie zewnętrznymi granicami i wspólna polityka wizowa są niezbędne. Unia stoi przed wspólnym wyzwaniem zarządzania zewnętrznymi granicami lądowymi o długości około 11 000 km oraz granicami morskimi o długości 68 000 km, co pociąga za sobą oczywiste zagrożenie ze strony nielegalnej migracji i handlu ludźmi. Niezbędne jest stworzenie spójnych ram europejskich w odniesieniu do wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w całym UE. Musi temu towarzyszyć rozwiązanie podstawowych przyczyn handlu ludźmi. Wspólna polityka azylowa powinna umożliwić Unii przyjmowanie w uzasadnionych przypadkach osób ubiegających się o azyl według sprawiedliwych reguł.

- Wzajemne uznawanie i swobodny przepływ orzecznictwa sądowego w sprawach cywilnych i karnych pomaga zapewnić sprawiedliwość i wzmacnia ochronę rodzin mających problemy prawne o transgranicznym charakterze. Zwiększenie ruchu osobowego i transgranicznej działalności gospodarczej od momentu ustanowienia jednolitego rynku sprawiło, iż zapewnienie łatwego, rzeczywistego i niedyskryminacyjnego dostępu do wymiaru sprawiedliwości poprzez stworzenie europejskiego obszaru sprawiedliwości stało się jeszcze pilniejsze.

3.2 Zarządzanie ryzykiem we współczesnym świecie

Kluczowym elementem jakości życia obywateli jest polityka zarządzania i zmniejszania zagrożeń stojących przed nimi, takich jak klęski żywiołowe, kryzysy w obszarze środowiska naturalnego i zdrowia oraz zagrożenia w dziedzinie transportu i energii.

- Zagrożenia dla środowiska naturalnego i zdrowia, np. ze strony rosnącego ryzyka wystąpienia powodzi lub susz w następstwie zmian klimatycznych, efektu ubocznego potencjalnych ataków biologicznych, chemicznych lub radiologicznych, lub ryzyko poważnego wystąpienia chorób niosących natychmiastowe skutki dla całej Unii. Zagrożenia te należy rozwiązać dwoma sposobami: przez zdolność zapewnienia wczesnego ostrzegania i natychmiastowej odpowiedzi na poszczególne kryzysy oraz przez długofalowe zapobieganie. Sieci informacyjne i nadzorujące muszą być skuteczne jeżeli mają odpowiednio radzić sobie z transgranicznymi zagrożeniami.

- Poważne katastrofy na morzu, zagrożenie atakami terrorystycznymi i kryzys w dostawach energii zwiększyły zaniepokojenie społeczeństwa kwestią bezpieczeństwa transportu, zwłaszcza transportu powietrznego, jak również morskiego i drogowego.

- Bez podjęcia stosownych działań, uzależnienie Europy od zewnętrznych źródeł ropy wzrośnie do 90% w 2030 r. (w porównaniu z 70% w chwili obecnej). Możliwe jest zapewnienie większego bezpieczeństwa dostaw energii poprzez połączenie wysiłków na rzecz zmniejszenia zapotrzebowania na energię, wzmocnienie współpracy z głównymi państwami produkcji i tranzytu, oraz energiczną promocję odnawialnej energii.

4. EUROPA JAKO ŚWIATOWY PARTNER

W dzisiejszym świecie, pełne osiągnięcie naszych kluczowych priorytetów wewnętrznych możliwe jest tylko pod warunkiem odniesienia sukcesu na scenie światowej. Globalizacja i rosnąca współzależność usunęły wiele poprzednich rozróżnień między wyzwaniami polityki wewnętrznej i zewnętrznej.

Polityczne znaczenie Unii powinno lepiej odzwierciedlać jej wagę gospodarczą. W tym celu, Unia musi osiągnąć większą spójność polityczną w działaniach zewnętrznych: spójność między różnymi obszarami polityki zewnętrznej; spójność między politykami wewnętrznymi i zewnętrznymi; oraz spójność między działaniami Unii a bilateralnymi działaniami Państw Członkowskich względem siebie.

Jeżeli Unia chce wzmocnić swą obecność i wpływy na scenie międzynarodowej, musi przemawiać jednym głosem i przedstawiać spójne stanowisko. Tym samym, jej zdolności oddziaływania zależą również od możliwości stworzenia spójnych i skutecznych stosunków z kluczowymi partnerami, w szczególności stosunków transatlantyckich.

Europa musi kontynuować swoje zaangażowanie na rzecz skutecznego multilateralizmu jako najlepszego sposobu ułożenia stosunków z globalnymi partnerami. Należy wzmocnić konstrukcję międzynarodowych organizacji zapewniając tym samym kontynuację procesu reform i odnowy: Organizacja Narodów Zjednoczonych dostarcza jedyną możliwość rozwiązywania problemów wymagających globalnych rozwiązań.

4.1 Większa rola w światowej gospodarce

- Nie da się oddzielić roli Europy w świecie od jej siły wewnętrznej. Zdolność oddziaływania Unii w silnym stopniu zależy od zdrowia jej gospodarki. Im bardziej dynamiczny jest postęp gospodarczy samej Europy i im skuteczniej może ona podejmować wspólne działania, tym większy będzie miała wpływ na to, co dzieje się na świecie, jak również tym większa będzie jej zdolność osiągnięcia celów globalizacji bez uszczerbku dla sprawiedliwości społecznej i trwałego rozwoju. Należy w pełni wykorzystać zewnętrzny wymiar jej polityk wewnętrznych.

- Przyszłe rozszerzenia Unii Europejskiej zwiększą jej globalną siłę: proces rozszerzenia będzie kontynuowany wraz z przystąpieniem Bułgarii i Rumunii w 2007 r. i przygotowaniami do następnego poszerzenia, uwaga skupiona będzie również na negocjacjach z Chorwacją i Turcją oraz na wniosku złożonym przez Byłą Jugosłowiańską Republikę Macedonii. Jednocześnie, perspektywa członkostwa zostanie przybliżona pozostałym państwom zachodnich Bałkanów.

- Europa nie jest w stanie sama zbudować dobrobytu. Udana polityka sąsiedztwa zwiększy zasięg największej gospodarki świata. Istnieje ścisła współzależność między naszą przyszłością a przyszłością naszych sąsiadów, w związku z czym niezbędne jest stworzenie bardziej zintegrowanej przestrzeni z naszymi sąsiadami: handel; imigracja; sieci; usługi – to tylko kilka przykładów obszarów, w których potrzebna jest taka zintegrowana przestrzeń. Będą to nasze priorytety w stosunkach z Rosją, Ukrainą i innymi sąsiednimi krajami. Gospodarczy i społeczny postęp całego obszaru śródziemnomorskiego i państw leżących u jego granic będzie naczelną troską Europy.

- Handel międzynarodowy jest kluczem do promocji konkurencyjności i wzrostu. Otwartość przynosi Unii korzyść, gdyż pomaga nam uświadomić sobie nasz własny potencjał do konkurowania na rynku wewnętrznym. Europejczycy powinni mieć pewność, że możliwe jest przekształcenie wyzwań, które niesie globalizacja, na korzyść Europy, i powinni pomóc w spełnieniu konkurencyjnego potencjału Europy. Liberalizacja handlu zagwarantuje nowe rynki zbytu dla wywozów i wysokiej jakości miejsca pracy na konkurencyjnych, otwartych i regulowanych rynkach. Negocjacje muszą być prowadzone energicznie na wszystkich szczeblach: głównie w ramach Światowej Organizacji Handlu, tak jak w przypadku rundy Doha, ale również z kluczowymi partnerami bilateralnymi i regionalnymi. Ukierunkowane zbliżanie przepisów między kluczowymi partnerami okazało się wzajemnie użyteczne, należy zatem do niego dążyć, zwłaszcza w stosunkach transatlantyckich. Należy rozwijać znacznie bliższe stosunki, w oparciu o wspólne interesy gospodarcze, z naszymi nowymi partnerami w Azji takimi jak Chiny i Indie, jak również z Brazylią i, szerzej biorąc, Ameryką Łacińską.

4.2 Globalna solidarność

- Nasze stosunki zewnętrzne są również okazją do promowania i ochrony naszych wartości poza granicami Unii. Europa musi promować stabilny wzrost międzynarodowy oparty na trwałym rozwoju oraz pozostać wierna swemu zaangażowaniu w obronę praw człowieka. Musi również dążyć do realizacji kluczowych celów w dziedzinie ochrony środowiska. W tym celu musi dzielić odpowiedzialność z kluczowymi partnerami.

- Milenijne Cele Rozwoju, które należy osiągnąć do 2015 r. muszą być celem przewodnim unijnej polityki rozwojowej. Ich przegląd w 2005 r. stwarza okazje do uczynienia wielkiego kroku naprzód i złożenia nowej deklaracji dotyczącej polityki rozwojowej w celu promowania trwałego rozwoju i zmniejszeniu ubóstwa poprzez skuteczny multilateralizm i liberalizację handlu ułatwiającą integrację krajów rozwijających się z gospodarką światową.

- Unia musi podjąć szczególne działania wobec Afryki. Afryka, zwłaszcza Afryka Subsaharyjska, pozostaje w tyle. W ramach współpracy zewnętrznej, Europa powinna połączyć działania w celu stopniowej ilościowej i jakościowej zmiany systemu pomocy dla Afryki. Europa musi określić cel prawdziwego partnerstwa opartego na dojrzałych stosunkach handlowych i politycznych.

4.3 Działać na rzecz światowego bezpieczeństwa

- Europa nie jest w stanie przetrwać jako wyspa pokoju w niestabilnym świecie. Należy dostosować zewnętrzną politykę Unii do rozwoju wydarzeń na arenie międzynarodowej, w tym do wyzwań stawianych przez kryzysy i kwestie globalnego bezpieczeństwa. Europa posiada potencjał znacznie większego oddziaływania na długofalowe wybory polityczne i ekonomiczne określające dobrobyt i stabilność w Europie i na świecie. Wybory te z kolei mają wpływ na ogólne dobro i bezpieczeństwo obywateli.

- Działania zewnętrzne są również potrzebne do rozwiązywania kwestii leżących u podstaw stabilności i bezpieczeństwa poprzez promowanie trwałego rozwoju, przy pomocy zarówno multilateralnych jak i bilateralnych kanałów. Wykorzystanie obydwu kanałów musi być podstawą wszelkich stosunków zewnętrznych Unii. Udana polityka sąsiedztwa będzie krokiem w kierunku stabilności i bezpieczeństwa na świecie. Podobne znaczenie będzie miało zaangażowanie Europy na rzecz odgrywania aktywnej roli w dążeniu do i wprowadzeniu w życie rozwiązania pokojowego na Bliskim Wschodzie. Taką samą rolę spełniać będzie bliższa współpraca na rzecz bezpieczeństwa ze Stanami Zjednoczonymi w ramach odnowionego partnerstwa transatlantyckiego.

- Europejskie zdolności w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony muszą sprostać powyższym wyzwaniom poprzez zapewnienie w pełni wiarygodnych zdolności działania, pełne wdrożenie Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa i skuteczniejszą Europejską Politykę Bezpieczeństwa i Obrony.

***

Powyżej przedstawiono cele strategiczne, do których osiągnięcia Komisja będzie dążyć przez cały okres trwania jej mandatu. Przy przygotowywaniu powyższych celów, Komisja wzięła pod uwagę debaty przeprowadzone w Parlamencie Europejskim przy okazji zatwierdzania składu Komisji oraz w grudniu 2004 r., jak również istniejące wieloletnie programy następnych prezydencji. Z uwagi na ich wszechstronny charakter, Komisja przedkłada powyższe cele jako podstawę wspólnej platformy działania instytucji europejskich w ciągu następnych pięciu lat.

Należy mieć nadzieję, że możliwe będzie osiągnięcie porozumienia w tej sprawie przez trzy instytucje europejskie przed upływem prezydencji luksemburskiej. Raz uzgodnione, powyższe cele strategiczne zapewnią stabilne ramy dla wspólnej pracy instytucji na rzecz osiągnięcia wspólnych celów i odgrywania właściwej roli w ramach proponowanego partnerstwa.