21.7.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 190/18

(1)

W wyniku skarg w sprawie domniemanej pomocy państwa na rzecz spółki Bavaria Film GmbH (zwanej dalej „BAV”) dnia 23 lipca 2003 r. Komisja wszczęła formalne postępowanie wyjaśniające. Niemcy przedstawiły swoje uwagi dnia 20 października 2003 r.; konkurenci oraz inne zainteresowane strony nie przedstawiły uwag. Dnia 3 maja 2005 r. Komisja zwróciła się o udzielenie informacji, których Niemcy udzieliły w piśmie z dnia 1 lipca 2005 r. W uzupełnieniu do spotkania w dniu 12 października 2005 r. Niemcy przedłożyły dnia 9 listopada 2006 r. oraz 21 listopada 2006 r. dodatkowe informacje.

(2)

W 1999 r. na terenie BAV rozpoczęto budowę nowocześnie wyposażonego studia filmowego (zwanego dalej „studiem”). Na tym terenie znajduje się siedziba BAV, miasteczko filmowe Geiselgasteig w Wolnym Państwie Bawaria. Spółka BAV jest podmiotem prawa prywatnego i zajmuje się produkcją filmów (2).

(3)

Wyżej wymienioną inwestycję przeprowadzono poprzez spółkę celową Bayerische Filmhallen GmbH (zwaną dalej „BFH”).

(4)

Kapitał zakładowy spółki BFH wynosi 50 000 EUR, 49 % udziałów w spółce posiada LfA Förderbank Bayern (zwany dalej „LfA”), 21 % (3) udziałów fiducjarnych posiada osoba prywatna Lothar Wedel, a 30 % udziałów posiada spółka BAV. Wartość nominalna udziałów spółki BAV wynosi w związku z tym 15 000 EUR. Udziały LfA oraz BAV ustalono odpowiednio do ich wkładu w założenie BFH.

(5)

Oprócz wkładu na kapitał zakładowy bank LfA przyznał spółce BFH subwencję w wysokości 3,8 mln EUR oraz kredyt pomostowy w wysokości 3,1 mln EUR (który ma być przekształcony w subwencję) (4). Suma 6,9 mln EUR była przeznaczona na finansowanie całych kosztów budowy nowego studia.

(6)

Oprócz wkładu na kapitał zakładowy w wysokości 15 000 EUR spółka BAV oddała do bezpłatnego użytkowania działkę, na której znajduje się studio, na 25 lat. Po 25 latach własność nowego budynku BFH z wyposażeniem włącznie miała być nieodpłatnie przeniesiona na BAV.

(7)

BAV administruje studiem produkcyjnym dla BFH. Zgodnie z umową o prowadzenie spraw (Geschäftsbesorgungsvertrag) przychody z wynajmu studia w ciągu pierwszych trzech lat, od października 1999 r. do października 2002 r., należy rozliczyć w następujący sposób:

(8)

Umowa o prowadzenie spraw przewiduje, że po trzyletniej fazie wstępnej działalności BFH, a więc z początkiem czwartego roku, w październiku 2002 r., przychody z wynajmu nowego studia po odjęciu kosztów napraw, konserwacji, ubezpieczeń i marketingowych będą dzielone między udziałowców odpowiednio do wielkości ich udziałów w BFH (7).

Tabela 2 zawiera rzeczywiste przychody z wynajmu nowego studia od 2002 r. do 2005 r. oraz ich podział.

Tabela 2

Przychody i płatności 2002–2005

(9)

W momencie wszczęcia postępowania Komisja reprezentowała pogląd, że analiza warunków, na których poszczególni udziałowcy zainwestowali w BFH, pozwala na uznanie inwestycji banku LfA za pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE, i wyraziła wątpliwość, czy pomoc ta jest zgodna ze wspólnym rynkiem. W szczególności Komisja wyraziła wątpliwość, czy udział banku LfA w BFH jest zgodny z regułą inwestora prywatnego działającego wg zasad rynkowych, ponieważ BAV i LfA nie inwestowały w BFH na tych samych warunkach. W rzeczywistości bank LfA zainwestował gotówką 6,9 mln EUR oraz zakupił za gotówkę udziały w BFH, otrzymując za to 70 % udziałów w kapitale zakładowym BFH, a spółka BAV za 15 000 EUR i prawo użytkowania terenu o wartości szacunkowej około 3 mln EUR przez okres 25 lat otrzymała udziały w wysokości 30 %.

(10)

W decyzji o wszczęciu postępowania Komisja argumentowała, że LfA jest bankiem państwowym, a inwestycja finansowana przez bank ze środków państwowych może stanowić niezgodną ze wspólnym rynkiem pomoc państwa, której beneficjentem końcowym jest BAV.

(11)

Niemcy zasadniczo reprezentowały pogląd, że nie została przyznana pomoc, ponieważ jest to inwestycja infrastrukturalna i nie sprzyja ona żadnemu przedsiębiorstwu. Jeżeli pomimo to została przyznana pomoc, to zdaniem Niemiec należy ją zaliczyć do pomocy przeznaczonej na wspieranie kultury zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. d) Traktatu WE.

(12)

Studio jest wynajmowane na produkcje filmowe. Niemcy podały, że studio jest wynajmowane wszystkim na takich samych warunkach, dotyczy to również BAV oraz jej spółek zależnych. Zostało to uzgodnione również w umowie o prowadzenie spraw (Geschäftsbesorgungsvertrag), która reguluje kwestie administracji oraz gospodarowania studiem przez BAV. Zdaniem Niemiec BAV nie jest traktowana w sposób uprzywilejowany.

(13)

Niemcy przedłożyły zestawienie filmów produkowanych w studiu, z którego wynika, że ponad dwie trzecie tych filmów produkują przedsiębiorstwa niezwiązane z BAV (8).

(14)

Na dowód tego, że ani BAV, ani jakikolwiek inny użytkownik studia produkcyjnego nie był traktowany w sposób uprzywilejowany, Niemcy przedłożyły w 2005 r. cennik najmu 25 studiów filmowych (o powierzchni od 748 m2 do 4 225 m2), m.in. w Niemczech, Republice Czeskiej, Słowacji, Bułgarii, Zjednoczonym Królestwie oraz we Włoszech. Ceny najmu wahały się pomiędzy 0,27 EUR/m2 (Włochy) a 4,34 EUR/m2 (Zjednoczone Królestwo). W 2005 r. cena najmu nowego studia BFH o powierzchni 3 060 m2 wynosiła 1,02 EUR/m2. Tę cenę płacili wszyscy użytkownicy studia, również BAV.

(15)

Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, że została udzielona pomoc państwa i zapewnić większą przejrzystość, po wszczęciu postępowania Niemcy zaproponowały następującą zmianę (zwaną dalej „nowymi warunkami”):

(16)

Pierwotnym środkiem poddanym badaniu była inwestycja banku LfA w wysokości 6,9 mln EUR w nowe studio oraz w jego udział w BFH.

(17)

W decyzji o wszczęciu postępowania zostały przedstawione powody, dla których środek można uznać za pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE na rzecz BAV:

(18)

Niemcy przygotowały wszystkie zmiany konieczne do wprowadzenia w życie nowych założeń, rozwiązały problem wszystkich prawdopodobnych wcześniejszych i przyszłych elementów pomocy i zobowiązały się do wprowadzenia w życie nowych założeń natychmiast po wydaniu decyzji przez Komisję.

(19)

Bank LfA odkupi od spółki BAV jej 30-procentowy udział w BFH za cenę 15 000 EUR. Ta cena jest zapisana w umowie założycielskiej BFH i wynosi dokładnie tyle, ile Bavaria pierwotnie zapłaciła za swoje udziały. Sprzedaż udziałów w BFH nie przysporzy spółce BAV korzyści, którą można byłoby uznać za pomoc. LfA będzie posiadać 100 % udziałów i w przyszłości otrzyma 100 % dochodów BFH.

(20)

W przyszłości BAV będzie wystawiać spółce BFH roczną fakturę za prowadzenie spraw wg nakładów rzeczywistych. Zgodnie z danymi przedłożonymi przez Niemcy w listopadzie 2006 r. roczne koszty w 2006 r. wyniosły 106 405 EUR. Koszty rzeczywiste będą obliczane i fakturowane rocznie, zostaną one zbadane przez niezależnego biegłego. To gwarantuje, że BAV otrzyma wynagrodzenie tylko za rzeczywiście wykonane usługi i zostanie wykluczony problem nadmiernej kompensacji. W ten sposób BAV nie odniesie korzyści w postaci zawyżonego wynagrodzenia za administrację, które byłoby równoznaczne z udzieleniem pomocy.

(21)

Do 2024 r. BFH będzie płacić BAV rynkowy czynsz dzierżawny za teren. Wynosi on 5 % wartości terenu wycenionej przez niezależnego rzeczoznawcę (10). Można go uznać za rynkowy czynsz dzierżawny, jeżeli gwarantuje on BAV odpowiedni zysk z posiadanej nieruchomości. BFH nie będzie jednak płacić co miesiąc czynszu dzierżawnego, lecz opłata za użytkowanie wraz z odsetkami zostanie odroczona (11). To gwarantuje, że BAV otrzyma wynagrodzenie tylko za użytkowanie terenu i zostanie wykluczony problem nadmiernej kompensacji.

(22)

W 2024 r., po 25 latach, wartość rynkowa nowego studia zostanie wyceniona przez niezależnego rzeczoznawcę; BAV może nabyć studio od BFH za tę cenę i ewentualnie rozliczyć ją z narosłymi roszczeniami z tytułu czynszu dzierżawnego wraz z odsetkami. Jeżeli wartość rynkowa budynku w 2024 r. będzie wyższa niż wierzytelności z tytułu dzierżawy narosłe w stosunku do BAV, to BAV zapłaci tę różnicę. Tym samym należy wykluczyć możliwość odniesienia korzyści przez BAV przy zakupie studia (12). W związku z powyższym można stwierdzić, że nowe warunki gwarantują, że w związku z eksploatacją nowego studia spółka BAV nie odniesie w przyszłości korzyści w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE i że BAV nie otrzyma pomocy państwa. BAV zrezygnuje z 30 % udziałów i będzie fakturować spółce BFH tylko rzeczywiste koszty administracji nowym studiem i dzierżawę budynku. Ponadto po 25 latach BAV będzie musiała zapłacić cenę rynkową za nabycie studia produkcyjnego. Pierwotnie założono, że po 25 latach własność nowego budynku BFH z wyposażeniem włącznie zostanie nieodpłatnie przeniesiona na BAV.

(23)

Tabele 1 i 2 pokazują płatności otrzymane przez BAV w latach od 1999 r. do 2005 r. Płatności te można podzielić na dwie kategorie: wynagrodzenie za prowadzenie spraw oraz uzgodnioną część dochodu przypadająca na BAV. Można je zestawić w następujący sposób.

Tabela 4

Płatności na rzecz BAV – wynagrodzenie i zysk

(24)

Płatności, które BAV otrzymała za administrację studiem produkcyjnym (patrz: wiersz C lub szczegółowe dane w wierszu D i E w tabeli 4), odzwierciedlają częściowo rzeczywiste koszty, a częściowo ryczałtowe płatności uzgodnione wcześniej w umowie o prowadzenie spraw. Nawet w najlepszych latach 2000 i 2004 płatności dla BAV wynosiły 103 000 EUR i były niższe od szczegółowych kosztów planowanych na 2006 r. na poziomie ponad 106 405 EUR (patrz: tabela 3), i nie przysporzyły nadmiernej korzyści spółce BAV.

(25)

Udział spółki BAV w zysku był w założeniu wynagrodzeniem za bezpłatne użytkowanie terenu. Płatności te były niższe niż cena rynkowa za dzierżawę terenu, która w tamtym momencie wynosiła 183 500 rocznie (patrz: pkt 15).

(26)

Z tabeli 4 wynika, że nawet po zsumowaniu wszystkich przychodów BAV (z tytułu administracji i zysków, patrz wiersz I) suma wszystkich płatności otrzymanych przez BAV w okresie od 1999 r. do 2005 r. jest niższa niż szacunkowa rynkowa cena za użytkowanie terenu (obecnie 183 500 EUR rocznie). Wynika to z pierwotnego planu, który przewidywał, że po 25 latach własność nowego budynku BFH z wyposażeniem włącznie zostanie nieodpłatnie przeniesiona na BAV, co miałoby oznaczać „dodatkową” korzyść dla BAV. Jednak na nowych warunkach BAV nabędzie studio po cenie rynkowej. Z wyżej wymienionych powodów w latach od 1999 r. do 2005 r. środek nie przysporzył spółce BAV korzyści w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE.

(27)

Ponadto można stwierdzić, że spółka BAV nie otrzymała pomocy państwa w związku z dotychczasową eksploatacją nowego studia.

(28)

Oprócz prawdopodobnie zawyżonych płatności dla BAV za administrację studia (patrz: tabela 4) spółka BAV mogła być traktowana w sposób uprzywilejowany przy korzystaniu ze studia.

(29)

Zgodnie z danymi przedstawionymi przez Niemcy większość filmów produkują przedsiębiorstwa niezwiązane z BAV (13). Niemcy potwierdziły, że BAV nie jest uprzywilejowana przy dostępie do studia. Ponadto wszyscy producenci mogą korzystać ze studia na tych samych warunkach i za taką samą cenę jak BAV i że te zasady będą nadal obowiązywały. Komisja otrzymała zapewnienie, że BAV jest traktowana tak samo jak wszyscy konkurenci, nie była i nie jest traktowana w sposób uprzywilejowany, a to znaczy, że w związku z korzystaniem z nowego studia nie odniosła i nie odniesie korzyści w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE.

(30)

Przywołanie reguły inwestora prywatnego działającego wg zasad rynkowych w decyzji o wszczęciu postępowania wynikało ze stwierdzenia faktu, że BAV i LfA nie inwestowały w BFH na tych samych warunkach, co zostało uznane za pomoc państwa na rzecz BAV. Nowe zasady rozwiązują ten problem w ten sposób, że bank LfA będzie jedynym udziałowcem BFH. Nowe zasady przewidują, że bank LfA otrzyma 100 % przychodów spółki BFH, która fakturuje wszystkich użytkowników studia wg cen rynkowych, oraz wszystkie wypłaty dywidendy spółki BFH. Wreszcie w 2024 r. LfA sprzeda studio za cenę rynkową. Nie wchodząc w szczegóły, należy przyjąć, że inwestycja banku LfA w spółkę BFH jest zgodna z regułą inwestora prywatnego działającego wg zasad rynkowych.

(31)

Biorąc pod uwagę powyższe argumenty, Komisja stwierdza, że po wprowadzeniu w życie nowych warunków oceniany środek nie przysparza korzyści spółce BAV i w związku z tym nie stanowi pomocy państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE na rzecz spółki BAV,