(1)

Na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 980/2005 Republika Białorusi (zwana dalej „Białorusią”) jest państwem beneficjentem wspólnotowego systemu ogólnych preferencji taryfowych.

(2)

W dniu 29 stycznia 2003 r. Międzynarodowa Konfederacja Wolnych Związków Zawodowych (ICTFU), Europejska Konfederacja Związków Zawodowych (ETUC) i Światowa Konfederacja Pracy (WCL) wystosowały wspólny wniosek do Komisji o wszczęcie, na podstawie art. 27 rozporządzenia Rady (WE) nr 2501/2001 z dnia 10 grudnia 2001 r. wprowadzającego plan ogólnych preferencji taryfowych na okres od dnia 1 stycznia 2002 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. (2) – oświadczenia w sprawie rozporządzenia Komisji wprowadzającego plan ogólnych preferencji taryfowych na okres od dnia 1 stycznia 2002 r. do dnia 31 grudnia 2004 r., dochodzenia w sprawie zarzucanych naruszeń wolności zrzeszania się i prawa do rokowań zbiorowych na Białorusi.

(3)

Komisja rozpatrzyła wniosek, konsultując się z Komitetem ds. Preferencji Ogólnych, i decyzją z dnia 29 grudnia 2003 r. (3) postanowiła wszcząć dochodzenie. Opublikowane zostało zawiadomienie (4), w którym poproszono zainteresowane strony o dostarczenie informacji na ten temat.

(4)

Poinformowano również formalnie władze Białorusi o rozpoczęciu dochodzenia. Władze Białorusi zaprzeczyły, jakoby miało miejsce naruszenie konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) nr 87 (dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych) oraz konwencji nr 98 (dotyczącej stosowania zasad organizowania się i rokowań zbiorowych).

(5)

Informacje zebrane przez Komisję w toku dochodzenia, prowadzonego w konsultacji z Komitetem ds. Ogólnych Preferencji, potwierdziły jednak występowanie poważnych i powtarzających się naruszeń wolności zrzeszania się i prawa do rokowań zbiorowych zawartych w konwencjach MOP nr 87 i 98. Komisja dowiedziała się między innymi, że MOP zbadała sytuację na Białorusi w zakresie dwóch wspomnianych konwencji i wszczęła własne dochodzenie w listopadzie 2003 r. Sporządzone w wyniku tego dochodzenia sprawozdanie komisji śledczej MOP z lipca 2004 r. zawierało 12 zaleceń dotyczących podjęcia konkretnych działań mających na celu poprawę sytuacji na Białorusi. Białoruś została wezwana do wykonania tych zaleceń do dnia 1 czerwca 2005 r., co jednak nie nastąpiło. Na podstawie tych informacji, jak również własnych obserwacji Komisja uznała za uzasadnione czasowe cofnięcie porozumień preferencyjnych.

(6)

W dniu 17 sierpnia 2005 r. Komisja podjęła decyzję o monitorowaniu i ocenie sytuacji w dziedzinie praw pracowników na Białorusi (5). Ogłoszenie o rozpoczęciu się sześciomiesięcznego okresu monitorowania i oceny (6) zawierało oświadczenie Komisji o zamiarze przedłożenia Radzie wniosku dotyczącego czasowego cofnięcia preferencji taryfowych, chyba że przed upływem tego okresu Białoruś zobowiąże się do podjęcia środków niezbędnych do przestrzegania zasad, o których mowa w deklaracji MOP z 1998 r. dotyczącej podstawowych zasad i praw w pracy, określonych przez komisję śledczą MOP w dwunastu zaleceniach zawartych w sprawozdaniu z lipca 2004 r. Władze białoruskie zostały oficjalnie poinformowane o decyzji i ogłoszeniu.

(7)

Białoruś nie złożyła wymaganego zobowiązania zarówno w sześciomiesięcznym okresie monitorowania i oceny, jak i w kolejnych miesiącach, zgodnie z informacjami przedstawionymi poniżej. Władze białoruskie przesłały za to Komisji w dniu 30 marca 2006 r. opinię na temat sytuacji na Białorusi w zakresie wolności zrzeszania się. Po analizie tej opinii Komisja stwierdziła jednak, że nie jest ona wystarczającym dowodem zobowiązania.

(8)

W międzyczasie Rada Administracyjna MOP przyjęła w marcu 2006 r. kolejne sprawozdanie Komitetu ds. Wolności Zrzeszania się, w którym komitet ten zwrócił uwagę na pogarszanie się sytuacji w zakresie praw związków zawodowych na Białorusi i wezwano władze białoruskie do natychmiastowego podjęcia konkretnych działań.

(9)

Następnie Komisja otrzymała od władz białoruskich komunikat z dnia 16 maja 2006 r. na temat sytuacji na Białorusi w zakresie wolności zrzeszania się. Podobnie jak w przypadku opinii z 30 marca 2006 r., Komisja, po uważnej analizie, doszła do wniosku, że opinia nie jest żadnym dowodem zobowiązania, jak również w żaden sposób nie przekonuje ona o poprawie sytuacji. Taką ocenę sytuacji na Białorusi podzielił również Komitet ds. Stosowania Norm Międzynarodowej Konferencji Pracy w swoim sprawozdaniu z czerwca 2006 r., w którym potępiony został fakt niewykonania przez rząd białoruski, w dalszym ciągu, zaleceń, oraz podkreślił konieczność szybkiego podjęcia działań, tak aby można było odczuć rzeczywisty i wymierny postęp w tej sprawie. Również Międzynarodowa Konferencja Pracy, zorganizowana w czerwcu 2006 r. pod auspicjami MOP, określiła niezastosowanie się do 12 zaleceń, ignorowanych przez Białoruś od lipca 2004 r., jako przypadek permanentnego naruszenia. Takie wyjątkowe określenie zachowania jest stosowane wyłącznie w bardzo poważnych i systematycznych przypadkach łamania ratyfikowanej konwencji.

(10)

Komisja uważnie przeanalizowała aktualną sytuację na Białorusi, w tym również pismo od władz białoruskich z dnia 14 października 2006 r., przekazane Komisji w dniu 17 października 2006 r. Zamiast przedstawienia jakiegokolwiek skutecznego zobowiązania lub wyraźnego dowodu na poprawę sytuacji, pismo to po raz kolejny przedstawia tylko ewentualne zamierzenia, jednak brak w nim jakichkolwiek informacji na temat skutecznego wdrażania zasad konwencji MOP nr 87 i 98. Nadal są więc naruszane zasady określone w konwencji MOP nr 87 i 98.

(11)

W związku z powyższym należy tymczasowo wycofać porozumienia preferencyjne dotyczące produktów pochodzących z Białorusi, do czasu podjęcia decyzji stanowiącej, że przyczyny uzasadniające czasowe cofnięcie porozumień już nie występują.

(12)

Niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie sześć miesięcy po jego przyjęciu, chyba że wcześniej zostanie podjęta decyzja stanowiąca, iż przyczyny uzasadniające to rozporządzenie już nie występują,