OPINIA RADY

z dnia 5 lipca 2004 r.

w sprawie programu konwergencji Polski na lata 2004–2007

(2004/C 320/08)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych (1), a w szczególności jego art. 9 ust. 2,

uwzględniając zalecenie Komisji,

po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym,

WYDAJE NINIEJSZĄ OPINIĘ:

Dnia 5 lipca 2004 r. Rada przeanalizowała program konwergencji Polski, obejmujący lata 2004–2007. Program jest tylko częściowo zgodny z odnoszącymi się do danych wymogami zmienionego „kodeksu postępowania dotyczącego treści i formy programów stabilności i konwergencji” i normami ESA 95.

Celem strategii budżetowej leżącej u podstaw programu jest obniżenie deficytu w sektorze instytucji rządowych i samorządowych (general government) poniżej 3 % PKB do roku 2007 (z następującymi rocznymi celami pośrednimi: 5,7 % PKB w 2004 r., 4,2 % PKB w 2005 r., 3,3 % w 2006 r. i 1,5 % w 2007 r.) i utrzymanie wskaźnika zadłużenia poniżej 60 % PKB. W tym celu program obejmuje szeroki wachlarz środków (tzw. plan Hausnera) przyjęty przez rząd w styczniu 2004 r., który, jeśli zostanie w pełni wprowadzony, zapewni kumulatywną korektę deficytu o 5,3 % PKB z dodatkowymi przychodami i oszczędnościami wydatków w latach 2005-2007 (3,3 % PKB w sferze socjalnej i 2,0 % PKB w sferze administracji publicznej i przedsiębiorstw państwowych). Osiągnięcie celu dotyczącego deficytu jest także uwarunkowane przewidywaną wysoką dynamiką wzrostu w całym okresie obowiązywania programu.

W oparciu o aktualnie dostępne informacje można stwierdzić, że scenariusz makroekonomiczny leżący u podstaw programu wydaje się odzwierciedlać korzystne założenia dotyczące wzrostu. O ile prognoza wzrostu rzędu 5,0 % w latach 2004 i 2005 wydaje się być realna, a liczba ta mogłaby nawet być przekroczona w 2004 r., to ewolucja wzrostu w skali średnioterminowej przewidywana w programie tzn. przyspieszenie wzrostu PKB do 5,6 % w latach 2006 i 2007 odzwierciedla raczej korzystne założenia dotyczące zarówno konsumpcji indywidualnej, jak i wydatków na inwestycje. W związku z tym, pełne wprowadzenie planu Hausnera i związane z tym rozproszenie niepewności fiskalnych mają podstawowe znaczenie dla wzmocnienia wzrostu. Prognoza dla inflacji wydaje się realistyczna.

Program zakłada zmniejszenie deficytu poniżej wartości referencyjnej 3 % PKB w roku 2007. Założenia docelowe programu stwarzają kilka zagrożeń. Oprócz niedoszacowanego ryzyka makroekonomicznego wspomnianego powyżej, istnieje także niepewność co do wprowadzenia w życie przewidzianych środków, jako że planowane dostosowanie jest nie tylko skumulowane na końcu okresu ale także nie w pełni zgodne z planem Hausnera. Ponadto, w związku z niedawną decyzją Eurostatu w sprawie klasyfikacji kapitałowych systemów emerytalnych, może zaistnieć potrzeba korekty w górę o 1,6 punktu procentowego PKB przewidywanych kwot dla deficytu. Pozycja budżetowa w programie może zatem nie być wystarczająca by zmniejszyć deficyt poniżej 3 % PKB w okresie realizacji programu.

Program zakłada, że wskaźnik zadłużenia wzrośnie o 7 punktów procentowych PKB w latach 2003–2007, i wzrost ten zostanie zatrzymany dopiero w ostatnim roku programu. Ewolucja wskaźnika zadłużenia będzie prawdopodobnie mniej korzystna niż przewidywana, jeśli uwzględnić zagrożenia związane z wymienionymi powyżej skutkami deficytu i pewnymi znaczącymi niejasnościami dotyczącymi osiągnięcia planowanych przychodów z prywatyzacji.

Biorąc pod uwagę długoterminową stabilność, Polska stoi w obliczu poważnego ryzyka jakim jest nierównowaga budżetowa w związku z pokrywaniem prognozowanych kosztów starzenia się społeczeństwa. Choć reforma emerytalna sięgająca roku 1999 i ustanawiająca progresywny trójfilarowy system emerytalny – ze zmianami parametrów w filarze finansującym wypłatę bieżących emerytur, tj. ograniczającymi możliwość wcześniejszego przechodzenia na emeryturę – zmniejszyła ryzyko długofalowej nierównowagi budżetowej, nie usunęła jednak całkowicie tego ryzyka. Zapewnienie wystarczającej nadwyżki podstawowej w okresie średnioterminowym wraz z wprowadzeniem środków mających na celu powstrzymanie deficytu systemu emerytalnego, ograniczenie podejmowania zobowiązań przez przedsiębiorstwa państwowe i system opieki zdrowotnej oraz reformy strukturalne mające na celu zwiększenie uczestnictwa w rynku pracy mają podstawowe znaczenie dla zapewnienia stabilności finansów publicznych.

Dnia 5 lipca 2004 r., w oparciu o zalecenia Komisji, Rada stwierdziła istnienie nadmiernego deficytu w Polsce zgodnie z art. 104 ust. 6 Traktatu i zgodnie z art. 104 ust. 7, wystosowała do niej zalecenie w sprawie jego skorygowania, zawierające wskazówki Rady w zakresie prowadzonej polityki.

Najważniejsze prognozy programu konwergencji Polski

(1)  Dz.U. L 209 z 2.8.1997, str. 1. Dokumenty, o których mowa w niniejszym tekście można znaleźć na stronie internetowej:

http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm