a) stanu cywilnego, zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych, jak również ustawowego przedstawicielstwa osób fizycznych, stosunków majątkowych wynikających z małżeństwa, prawa spadkowego włącznie z testamentami;

b) upadłości, układów i innych podobnych postępowań;

c) ubezpieczeń społecznych;

d) sądownictwa polubownego.

2) w sprawach alimentacyjnych – przed sąd miejsca, gdzie uprawniony do alimentów ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu albo – w wypadku, gdy sprawa alimentacyjna jest rozpoznawana łącznie ze sprawą dotyczącą stanu cywilnego - przed sąd, który ma jurysdykcję do rozpoznania tej sprawy według własnego prawa, chyba że jurysdykcja ta opiera się jedynie na obywatelstwie jednej ze stron;

3) jeżeli przedmiotem postępowania jest czyn niedozwolony lub czyn podobny do czynu niedozwolonego albo roszczenia wynikające z takiego czynu - przed sąd miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę;

4) w sprawach roszczeń o odszkodowanie lub przywrócenie stanu poprzedniego, które wynikają z czynu zagrożonego karą - przed sąd karny, do którego wniesiono akt oskarżenia, o ile sąd ten może według swojego prawa rozpoznawać roszczenia cywilnoprawne;

5) w sprawach dotyczących sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału - przed sąd miejsca, gdzie znajduje się filia, agencja lub inny oddział;

6) w sprawach, w których występuje w charakterze założyciela, „trustee” lub uposażonego z tytułu „trustu” utworzonego na podstawie ustawy lub czynności prawnej dokonanej w formie pisemnej albo poświadczonej na piśmie - przed sądy Państwa Członkowskiego, na terytorium którego „trust” ma swoją siedzibę;

7) w sprawach dotyczących sporu o zapłatę wynagrodzenia za ratownictwo lub udzielenie pomocy dla ładunku lub frachtu, które żądane jest z tytułu działań związanych z ratownictwem lub udzieleniem pomocy, przed sąd, na obszarze właściwości którego ten ładunek lub fracht:

pod warunkiem że przepis ten ma zastosowanie jedynie wówczas, jeżeli twierdzi się, że pozwany ma prawa do ładunku lub frachtu albo że takie prawa miał w czasie działań ratowniczych lub udzielenia pomocy.

1) jeżeli pozywa się łącznie kilka osób - przed sąd miejsca, w którym ma miejsce zamieszkania jeden z pozwanych, o ile między sprawami istnieje tak ścisła więź, że pożądane jest ich łączne rozpoznanie i rozstrzygnięcie w celu uniknięcia wydania w oddzielnych postępowaniach sprzecznych ze sobą orzeczeń;

2) w sprawach dotyczących powództwa z tytułu rękojmi i gwarancji lub powództwa interwencyjnego - przed sąd, przed którym toczy się główne postępowanie, chyba że powództwo to zostało wytoczone jedynie w celu wyłączenia tej osoby spod jurysdykcji sądu dla niej właściwego;

3) w sprawach dotyczących powództwa wzajemnego, które opiera się na tej samej umowie lub na tym samym stanie faktycznym, na których zostało oparte powództwo główne - przed sąd, w którym zawisło powództwo główne;

4) jeżeli przedmiotem postępowania jest umowa lub roszczenia wynikające z umowy i powództwo może zostać połączone z powództwem przeciwko temu samemu pozwanemu o prawa rzeczowe na nieruchomościach - przed sąd Państwa Członkowskiego, w którym położona jest nieruchomość.

a) przed sądy Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania;

b) w innym Państwie Członkowskim w przypadku powództw ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uposażonego z tytułu ubezpieczenia - przed sąd miejsca, w którym powód ma miejsce zamieszkania; lub

c) jeżeli jest on współubezpieczycielem, przed sąd Państwa Członkowskiego, przed który został pozwany główny ubezpieczyciel.

1) jeżeli umowa została zawarta po powstaniu sporu; lub

2) jeżeli przyznaje ona ubezpieczającemu, ubezpieczonemu lub uposażonemu z tytułu ubezpieczenia uprawnienie do występowania przed sądy inne niż wymienione w niniejszej sekcji; lub

3) jeżeli została ona zawarta między ubezpieczającym a ubezpieczycielem, którzy w chwili zawarcia umowy mają miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w tym samym Państwie Członkowskim, celem uzasadnienia jurysdykcji sądów tego Państwa także wówczas, gdy zdarzenie wywołujące szkodę nastąpiło za granicą, chyba że taka umowa nie jest dopuszczalna według prawa tego Państwa; lub

4) jeżeli została ona zawarta przez ubezpieczającego, który nie ma miejsca zamieszkania w Państwie Członkowskim, z wyjątkiem ubezpieczenia obowiązkowego lub ubezpieczenia nieruchomości położonej w Państwie Członkowskim; lub

5) jeżeli dotyczy ona umowy ubezpieczenia obejmującej jedno lub więcej ryzyk, wymienionych w art. 14.

1) wszelkie szkody:

2) odpowiedzialność wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem odpowiedzialności za szkody na osobie pasażerów lub za szkody w ich bagażu:

3) straty finansowe związane z używaniem lub eksploatacją statków morskich, urządzeń lub statków powietrznych, o których mowa w pkt 1 lit. a), w szczególności utrata frachtu lub opłaty czarterowej;

4) jakiekolwiek dodatkowe ryzyko pozostające w związku z jednym z ryzyk wymienionych w pkt 1–3;

5) nie naruszając pkt 1–4, wszystkie „wielkie ryzyka” według definicji w dyrektywie Rady 73/239/EWG ( 7 ), zmienionej dyrektywą Rady 88/357/EWG ( 8 ) i 90/618/EWG ( 9 ), w obowiązującej każdorazowo wersji.

a) jeżeli chodzi o umowę sprzedaży na raty rzeczy ruchomych; lub

b) jeżeli chodzi o umowę pożyczki spłacanej ratami lub inną umowę kredytową, która przeznaczona jest do finansowania kupna rzeczy tego rodzaju; lub

c) we wszystkich innych przypadkach, gdy druga strona umowy w Państwie Członkowskim, na terytorium którego konsument ma miejsce zamieszkania, prowadzi działalność zawodową lub gospodarczą lub taką działalność w jakikolwiek sposób kieruje do tego Państwa Członkowskiego lub do kilku państw włącznie z tym Państwem Członkowskim, a umowa wchodzi w zakres tej działalności.

1. jeżeli umowa została zawarta po powstaniu sporu; lub

2. jeżeli przyznaje ona konsumentowi uprawnienie do wytaczania powództwa przed sądy inne niż wymienione w niniejszej sekcji; lub

3. jeżeli została ona zawarta między konsumentem a jego kontrahentem, którzy w chwili zawarcia umowy mają miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w tym samym Państwie Członkowskim, a umowa ta uzasadnia jurysdykcję sądów tego Państwa Członkowskiego, chyba że taka umowa nie jest dopuszczalna według prawa tego Państwa Członkowskiego.

1) przed sądy Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania; lub

2) w innym Państwie Członkowskim

1) jeżeli umowa została zawarta po powstaniu sporu; lub

2) jeżeli przyznaje ona pracownikowi prawo do wytaczania powództwa przed sądy inne niż wymienione w niniejszej sekcji.

1) w sprawach, których przedmiotem są prawa rzeczowe na nieruchomościach oraz najem lub dzierżawa nieruchomości - sądy Państwa Członkowskiego, w którym nieruchomość jest położona.

Jednak w sprawach dotyczących najmu lub dzierżawy nieruchomości zawartych na czasowy użytek prywatny, nieprzekraczający sześciu kolejnych miesięcy, jurysdykcję mają również sądy Państwa Członkowskiego, w którym pozwany ma miejsce zamieszkania, jeżeli najemca lub dzierżawca jest osobą fizyczną, a właściciel oraz najemca lub dzierżawca mają miejsce zamieszkania w tym samym Państwie Członkowskim;

2) w sprawach, których przedmiotem jest ważność, nieważność lub rozwiązanie spółki lub osoby prawnej albo ważność decyzji ich organów - sądy Państwa Członkowskiego, na którego terytorium spółka lub osoba prawna ma swoją siedzibę. Przy ustalaniu, gdzie znajduje się siedziba, sąd stosuje przepisy swojego prawa prywatnego międzynarodowego;

3) w sprawach, których przedmiotem jest ważność wpisów do rejestrów publicznych - sądy Państwa Członkowskiego, na którego terytorium rejestry są prowadzone;

4) w sprawach, których przedmiotem jest rejestracja lub ważność patentów, znaków towarowych, wzorów i modeli, jak również podobnych praw wymagających zgłoszenia lub zarejestrowania - sądy Państwa Członkowskiego, na którego terytorium wystąpiono ze zgłoszeniem lub o rejestrację albo nastąpiło zgłoszenie lub rejestracja albo na podstawie aktu prawa wspólnotowego lub umowy międzynarodowej uznaje się, że zgłoszenie lub rejestracja nastąpiły.

Bez uszczerbku dla jurysdykcji Europejskiego Urzędu Patentowego zgodnie z Konwencją o przyznawaniu europejskich patentów, podpisaną w Monachium dnia 5 października 1973 r., sądy każdego Państwa Członkowskiego mają, bez względu na miejsca zamieszkania stron, jurysdykcję wyłączną we wszystkich postępowaniach dotyczących przyznania lub ważności europejskiego patentu przyznanego dla tego państwa;

5) w postępowaniach, których przedmiotem jest wykonanie orzeczeń - sądy Państwa Członkowskiego, na którego terytorium wykonanie powinno nastąpić lub nastąpiło.

a) w formie pisemnej lub ustnej potwierdzonej na piśmie; lub

b) w formie, która odpowiada praktyce przyjętej między stronami; lub

c) w handlu międzynarodowym – w formie odpowiadającej zwyczajowi handlowemu, który strony znały lub musiały znać i który strony umów tego rodzaju w określonej dziedzinie handlu powszechnie znają i którego stale przestrzegają.

1) w chwili, w której dokument wszczynający postępowanie albo dokument równorzędny został wniesiony do sądu, pod warunkiem że powód nie zaniechał następnie podjęcia czynności, do których podjęcia był obowiązany celem spowodowania doręczenia dokumentu pozwanemu; lub

2) jeżeli doręczenie pozwanemu powinno nastąpić przed wniesieniem dokumentu do sądu – w chwili, w której organ odpowiedzialny za doręczenie otrzymał dokument, pod warunkiem że powód nie zaniechał następnie podjęcia czynności, do których podjęcia był obowiązany celem wniesienia dokumentu do sądu.

1) uznanie byłoby oczywiście sprzeczne z porządkiem publicznym Państwa Członkowskiego, w którym wystąpiono o uznanie;

2) pozwanemu, który nie wdał się w spór, nie doręczono dokumentu wszczynającego postępowanie lub dokumentu równorzędnego w czasie i w sposób umożliwiających mu przygotowanie obrony, chyba że pozwany nie złożył przeciwko orzeczeniu środka zaskarżenia, chociaż miał do tego możliwość;

3) orzeczenia nie da się pogodzić z orzeczeniem wydanym między tymi samymi stronami w Państwie Członkowskim, w którym wystąpiono o uznanie;

4) orzeczenia nie da się pogodzić z wcześniejszym orzeczeniem wydanym w innym Państwie Członkowskim albo w państwie trzecim w sporze o to samo roszczenie między tymi samymi stronami, o ile to wcześniejsze orzeczenie spełnia warunki konieczne do jego uznania w Państwie Członkowskim, w którym wystąpiono o uznanie.

a) ich statutowa siedziba; lub

b) ich główny organ zarządzający; lub

c) ich główne przedsiębiorstwo.

(a) Niemiec, zgodnie z art. 68 i 72 do 74 kodeksu postępowania cywilnego (Zivilprozessordnung) w odniesieniu do zawiadomień osób trzecich;

(b) Austrii, zgodnie z art. 21 kodeksu postępowania cywilnego (Zivilprozessordnung) w odniesieniu do zawiadomień osób trzecich;

(c) Węgier, zgodnie z art. 58 do 60 kodeksu postępowania cywilnego (Polgári perrendtartás) w odniesieniu do zawiadomień osób trzecich.

a) jeżeli powództwo wytoczone zostało w Państwie Członkowskim pochodzenia po tym, jak Konwencja brukselska lub Konwencja lugańska weszła w życie zarówno w Państwie Członkowskim pochodzenia, jak i w Państwie Członkowskim, w którym powoływane jest orzeczenie;

b) we wszystkich innych przypadkach, jeżeli sąd miał jurysdykcję na podstawie przepisów, które są zgodne z przepisami jurysdykcyjnymi rozdziału II lub umowy, która obowiązywała w chwili wytoczenia powództwa pomiędzy Państwem Członkowskim pochodzenia a Państwem Członkowskim, w którym powoływane jest orzeczenie.

— Konwencję pomiędzy Belgią a Francją o jurysdykcji, uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych i arbitrażowych oraz dokumentów urzędowych, podpisaną w Paryżu dnia 8 lipca 1899 r.,

— Konwencję pomiędzy Belgią a Niderlandami o jurysdykcji sądów, upadłości, jak również o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych i arbitrażowych oraz dokumentów urzędowych, podpisaną w Brukseli dnia 28 marca 1925 r.,

— Konwencję pomiędzy Francją a Włochami o wykonywaniu wyroków sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Rzymie dnia 3 czerwca 1930 r.,

— Konwencję pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a Republiką Francuską przewidującą wzajemne wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych, wraz z Protokołem, podpisaną w Paryżu dnia 18 stycznia 1934 r.,

— Konwencję pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a Królestwem Belgii przewidującą wzajemne wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych, wraz z Protokołem, podpisaną w Brukseli dnia 2 maja 1934 r.,

— Konwencję pomiędzy Niemcami a Włochami o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Rzymie dnia 9 marca 1936 r.,

— Konwencję pomiędzy Belgią a Austrią o wzajemnym uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych i dokumentów urzędowych dotyczących zobowiązań alimentacyjnych, podpisaną w Wiedniu dnia 25 października 1957 r.,

— Konwencję pomiędzy Niemcami a Belgią o wzajemnym uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych i arbitrażowych oraz dokumentów urzędowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Bonn dnia 30 czerwca 1958 r.,

— Konwencję pomiędzy Niderlandami a Włochami o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Rzymie dnia 17 kwietnia 1959 r.,

— Konwencję pomiędzy Niemcami a Austrią o wzajemnym uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych, ugód oraz dokumentów urzędowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Wiedniu dnia 6 czerwca 1959 r.,

— Konwencję pomiędzy Belgią a Austrią o wzajemnym uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych, orzeczeń arbitrażowych oraz dokumentów urzędowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Wiedniu dnia 16 czerwca 1959 r.,

— Konwencję pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a Republiką Federalną Niemiec o wzajemnym uznawaniu orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Bonn dnia 14 lipca 1960 r.;

— Konwencję pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a Austrią przewidującą wzajemne uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Wiedniu dnia 14 lipca 1961 r., wraz z Protokołem zmieniającym, podpisanym w Londynie dnia 6 marca 1970 r.;

— Konwencję pomiędzy Grecją a Niemcami o wzajemnym uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych, ugód oraz dokumentów urzędowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Atenach dnia 4 listopada 1961 r.

— Konwencję pomiędzy Belgią a Włochami o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych i innych tytułów egzekucyjnych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Rzymie dnia 6 kwietnia 1962 r.;

— Konwencję pomiędzy Niderlandami a Niemcami o wzajemnym uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych i innych tytułów egzekucyjnych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Hadze dnia 30 sierpnia 1962 r.;

— Konwencję pomiędzy Niderlandami a Austrią o wzajemnym uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych oraz dokumentów urzędowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Hadze dnia 6 lutego 1963 r.;

— Konwencję pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a Republiką Włoch o wzajemnym uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Rzymie dnia 7 lutego 1964 r., wraz z Protokołem zmieniającym, podpisanym w Rzymie dnia 14 lipca 1970 r.;

— Konwencję pomiędzy Francją a Austrią o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych i dokumentów urzędowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Wiedniu dnia 15 lipca 1966 r.;

— Konwencję między Zjednoczonym Królestwem a Królestwem Niderlandów przewidującą wzajemne uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych, podpisaną w Hadze dnia 17 listopada 1967 r.;

— Konwencję pomiędzy Hiszpanią a Francją o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych i arbitrażowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Paryżu dnia 28 maja 1969 r.,

— Konwencję pomiędzy Luksemburgiem a Austrią o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych i dokumentów urzędowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Luksemburgu dnia 29 lipca 1971 r.,

— Konwencję pomiędzy Włochami a Austrią o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, ugód sądowych oraz aktów notarialnych, podpisaną w Rzymie dnia 16 listopada 1971 r.,

— Konwencję pomiędzy Hiszpanią a Włochami o pomocy prawnej oraz uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Madrycie dnia 22 maja 1973 r.,

— Konwencję pomiędzy Finlandią, Islandią, Norwegią, Szwecją i Danią o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych, podpisaną w Kopenhadze dnia 11 października 1977 r.,

— Konwencję pomiędzy Austrią a Szwecją o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń w sprawach cywilnych, podpisaną w Sztokholmie dnia 16 września 1982 r.,

— Konwencję pomiędzy Hiszpanią a Republiką Federalną Niemiec o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych i ugód oraz dokumentów urzędowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Bonn dnia 14 listopada 1983 r.,

— Konwencję pomiędzy Austrią a Hiszpanią o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych, ugód i dokumentów urzędowych podlegających wykonaniu w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Wiedniu dnia 17 lutego 1984 r.,

— Konwencję pomiędzy Finlandią a Austrią o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń w sprawach cywilnych, podpisaną w Wiedniu dnia 17 listopada 1986 r.,

— Umowę pomiędzy Belgią, Niderlandami i Luksemburgiem o jurysdykcji, upadłości, uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych i arbitrażowych oraz dokumentów urzędowych, podpisaną w Brukseli dnia 24 listopada 1961 r., w zakresie, w jakim obowiązuje,

— Konwencja między Republiką Czechosłowacką a Portugalią w sprawie uznawania i wykonywania orzeczeń sądów, podpisana w Lizbonie dnia 23 listopada 1927 r., nadal obowiązująca między Republiką Czeską i Portugalią,

— Konwencja między Federacyjną Ludową Republiką Jugosławii a Republiką Austrii w sprawie wzajemnej współpracy sądowej, podpisana w Wiedniu dnia 16 grudnia 1954 r.,

— Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Węgierską Republiką Ludową o obrocie prawnym w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisana w Budapeszcie dnia 6 marca 1959 r.,

— Konwencja między Federacyjną Ludową Republiką Jugosławii a Królestwem Grecji w sprawie wzajemnego uznawania i wykonywania orzeczeń, podpisana w Atenach dnia 18 czerwca 1959 r.,

— Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Federacyjną Ludową Republiką Jugosławii o obrocie prawnym w sprawach cywilnych i karnych, podpisana w Warszawie dnia 6 lutego 1960 r., obecnie obowiązująca między Polską i Słowenią,

— Umowa między Federacyjną Ludową Republiką Jugosławii a Republiką Austrii w sprawie wzajemnego uznawania i wykonywania orzeczeń sądów arbitrażowych i ugód zawartych przed sądami arbitrażowymi w sprawach handlowych, podpisana w Belgradzie dnia 18 marca 1960 r.,

— Umowa między Federacyjną Ludową Republiką Jugosławii a Republiką Austrii w sprawie wzajemnego uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach o alimenty, podpisana w Wiedniu dnia 10 października 1961 r.,

— Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Austrii o wzajemnych stosunkach w sprawach z zakresu prawa cywilnego oraz o dokumentach, podpisana w Wiedniu dnia 11 grudnia 1963 r,

— Traktat między Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną i Socjalistyczną Federacyjną Republiką Jugosławii w sprawie ustalania stosunków prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisany w Belgradzie dnia 20 stycznia 1964 r., nadal obowiązujący między Republiką Czeską, Słowacją i Słowenią,

— Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Francuską o prawie właściwym, jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń w zakresie prawa osobowego i rodzinnego, sporządzona w Warszawie dnia 5 kwietnia 1967 r.,

— Konwencja między Rządami Jugosławii i Francji w sprawie uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisana w Paryżu dnia 18 maja 1971 r.,

— Konwencja między Federacyjną Socjalistyczną Republiką Jugosławii a Królestwem Belgii w sprawie uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych w sprawach o alimenty, podpisana w Belgradzie dnia 12 grudnia 1973 r.,

— Konwencja między Węgrami a Grecją w sprawie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisana w Budapeszcie dnia 8 października 1979 r.,

— Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Grecką o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisana w Atenach dnia 24 października 1979 r.,

— Konwencja między Węgrami a Francją w sprawie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i rodzinnych, w sprawie uznawania i wykonywania orzeczeń i w sprawie pomocy prawnej w sprawach karnych i w sprawie ekstradycji, podpisana w Budapeszcie dnia 31 lipca 1980 r.,

— Traktat między Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną a Republiką Grecką w sprawie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisany w Atenach dnia 22 października 1980 r., nadal obowiązujący między Republiką Słowacką i Grecją,

— Konwencja między Republiką Cypryjską a Węgierską Republiką Ludową w sprawie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisana w Nikozji dnia 30 listopada 1981 r.,

— Traktat między Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną i Republiką Cypryjską w sprawie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisany w Nikozji dnia 23 kwietnia 1982 r., nadal obowiązujący między Republiką Słowacką i Cyprem,

— Umowa między Republiką Cypryjską a Republiką Grecką w sprawie współpracy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych, handlowych i karnych, podpisana w Nikozji dnia 5 marca 1984 r.,

— Traktat między Rządem Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie pomocy prawnej i uznawania oraz wykonywania orzeczeń w sprawach cywilnych, rodzinnych i handlowych, podpisany w Paryżu dnia 10 maja 1984 r., nadal obowiązujący między Republiką Czeską i Francją,

— Umowa między Republiką Cypryjską a Socjalistyczną Federalną Republiką Jugosławii w sprawie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisana w Nikozji dnia 19 września 1984 r., obecnie obowiązująca między Cyprem i Słowenią,

— Traktat między Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną a Republiką Włoską w sprawie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisany w Pradze dnia 6 grudnia 1985 r., nadal obowiązujący między Republiką Czeską, Słowacją i Włochami,

— Traktat między Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną a Królestwem Hiszpanii w sprawie pomocy prawnej, uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych, podpisany w Madrycie dnia 4 maja 1987 r., nadal obowiązujący między Republiką Czeską, Słowacją i Hiszpanią,

— Umowa między Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną a Polską Rzecząpospolitą Ludową o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych i karnych, podpisana w Warszawie dnia 21 grudnia 1987 r. nadal obowiązująca między Republiką Czeską, Słowacją i Polską,

— Traktat między Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną a Węgierską Republiką Ludową w sprawie pomocy prawnej i stosunków prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisany w Bratysławie dnia 28 marca 1989 r. nadal obowiązujący między Republiką Czeską, Słowacją i Węgrami,

— Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Włoską o pomocy sądowej oraz o uznawaniu i wykonywaniu wyroków w sprawach cywilnych, podpisana w Warszawie dnia 28 kwietnia 1989 r.,

— Traktat między Republiką Czeską a Republiką Słowacką w sprawie pomocy prawnej udzielanej przez organy sądowe i w sprawie ustalania niektórych stosunków prawnych w sprawach cywilnych i karnych, podpisany w Pradze dnia 29 października 1992 r.,

— Umowa między Republiką Łotwy, Republiką Estonii a Republiką Litwy w sprawie pomocy prawnej i stosunków prawnych, podpisana w Tallinie dnia 11 listopada 1992 r.,

— Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych i karnych, sporządzona w Warszawie dnia 26 stycznia 1993 r.,

— Umowa między Republiką Łotewską a Rzecząpospolitą Polską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych i karnych, sporządzona w Rydze dnia 23 lutego 1994 r.,

— Umowa między Republiką Cypru a Rzecząpospolitą Polską o współpracy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, sporządzona w Nikozji dnia 14 listopada 1996 r.,

— Umowa między Republiką Estońską a Rzecząpospolitą Polską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, pracowniczych i karnych, sporządzona w Tallinie dnia 27 listopada 1998 r.,

— Konwencja między Bułgarią a Belgią o niektórych sprawach sądowych, podpisana w Sofii dnia 2 lipca 1930 r.;

— Umowa między Ludową Republiką Bułgarii a Federacyjną Ludową Republiką Jugosławii w sprawie wzajemnej pomocy prawnej, podpisana w Sofii dnia 23 marca 1956 r., nadal obowiązująca między Bułgarią a Słowenią;

— Umowa między Rumuńską Republiką Ludową a Węgierską Republiką Ludową o pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisana w Bukareszcie dnia 7 października 1958 r.,

— Umowa między Rumuńską Republiką Ludową a Republiką Czechosłowacką o pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisana w Pradze dnia 25 października 1958 r., nadal obowiązująca między Rumunią a Słowacją,

— Umowa między Ludową Republiką Bułgarii a Rumuńską Republiką Ludową o pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisana w Sofii dnia 3 grudnia 1958 r.;

— Umowa między Rumuńską Republiką Ludową a Federalną Ludową Republiką Jugosławii o pomocy prawnej, podpisana w Belgradzie dnia 18 października 1960 r. oraz protokół do niej, nadal obowiązujące między Rumunią a Słowenią,

— Umowa między Ludową Republiką Bułgarii a Polską Rzecząpospolitą Ludową o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisana w Warszawie dnia 4 grudnia 1961 r.;

— Konwencja między Rumuńską Republiką Ludową a Republiką Austrii o pomocy prawnej w zakresie prawa cywilnego i rodzinnego oraz ważności i doręczaniu dokumentów wraz z załączonym protokołem, podpisana w Wiedniu dnia 17 listopada 1965 r.,

— Umowa między Ludową Republiką Bułgarii a Węgierską Republiką Ludową o pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisana w Sofii dnia 16 maja 1966 r.,

— Konwencja między Rumuńską Republiką Ludową a Republiką Grecką dotycząca pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych oraz protokół do niej, podpisana w Bukareszcie dnia 19 października 1972 r.;

— Konwencja między Rumuńską Republiką Ludową a Republiką Włoską dotycząca pomocy sądowej w sprawach cywilnych i karnych, podpisana w Bukareszcie dnia 11 listopada 1972 r.;

— Konwencja między Rumuńską Republiką Ludową a Republiką Francuską o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych, podpisana w Paryżu dnia 5 listopada 1974 r.;

— Konwencja między Rumuńską Republiką Ludową a Królestwem Belgii o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych, podpisana w Bukareszcie dnia 30 października 1975 r.;

— Umowa między Ludową Republiką Bułgarii a Republiką Grecką o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisana w Atenach dnia 10 kwietnia 1976 r.;

— Umowa między Ludową Republiką Bułgarii a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o pomocy prawnej oraz ustalaniu stosunków w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisana w Sofii dnia 25 listopada 1976 r.,

— Konwencja między Rumuńską Republiką Ludową a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych, podpisana w Londynie dnia 15 czerwca 1978 r.;

— Protokół dodatkowy do Konwencji między Rumuńską Republiką Ludową a Królestwem Belgii o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych, podpisany w Bukareszcie dnia 30 października 1979 r.;

— Konwencja między Rumuńską Republiką Ludową a Królestwem Belgii dotycząca uznania i wykonywania decyzji sądowych w sprawie zobowiązań alimentacyjnych, podpisana w Bukareszcie dnia 30 października 1979 r.;

— Konwencja między Rumuńską Republiką Ludową a Królestwem Belgii o uznawaniu i wykonywaniu wyroków rozwodowych, podpisana w Bukareszcie dnia 6 listopada 1980 r.;

— Umowa między Ludową Republiką Bułgarii a Republiką Cypru o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisana w Nikozji dnia 29 kwietnia 1983 r.,

— Umowa między rządem Ludowej Republiki Bułgarii a rządem Republiki Francuskiej o wzajemnej pomocy prawnej w sprawach cywilnych, podpisana w Sofii dnia 18 stycznia 1989 r.;

— Umowa między Ludową Republiką Bułgarii a Republiką Włoską o pomocy prawnej i wykonywaniu decyzji w sprawach cywilnych, podpisana w Rzymie dnia 18 maja 1990 r.;

— Umowa między Republiką Bułgarii a Królestwem Hiszpanii o wzajemnej pomocy prawnej w sprawach cywilnych, podpisana w Sofii dnia 23 maja 1993 r.;

— Umowa między Rumunią a Republiką Czeską o pomocy sądowej w sprawach cywilnych, podpisana w Bukareszcie dnia 11 lipca 1994 r.;

— Konwencja między Rumunią a Królestwem Hiszpanii w sprawie jurysdykcji, uznawania i wykonywania decyzji sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisana w Bukareszcie dnia 17 listopada 1997 r.,

— Konwencja między Rumunią a Królestwem Hiszpanii — uzupełniająca do Konwencji Haskiej dotyczącej postępowania cywilnego (Haga, 1 marca 1954 r.), podpisana w Bukareszcie dnia 17 listopada 1997 r.,

— Umowa między Rumunią a Rzecząpospolitą Polską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, podpisana w Bukareszcie dnia 15 maja 1999 r.

a) niniejsze rozporządzenie nie wyłącza tego, aby sąd Państwa Członkowskiego, które jest stroną konwencji dotyczącej spraw szczególnych, oparł swoją jurysdykcję na takiej konwencji, i to także wówczas, jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego, które nie jest stroną takiej konwencji. W każdym wypadku sąd ten stosuje art. 26 niniejszego rozporządzenia;

b) orzeczenia wydane w jednym Państwie Członkowskim przez sąd, który oparł swoją jurysdykcję na konwencji dotyczącej spraw szczególnych, będą uznawane i wykonywane w innych Państwach Członkowskich zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

Jeżeli Państwo Członkowskie pochodzenia i wezwane Państwo Członkowskie są stronami konwencji dotyczącej spraw szczególnych, która reguluje warunki uznawania i wykonywania orzeczeń, wówczas obowiązują te warunki. W każdym wypadku mogą być stosowane przepisy niniejszego rozporządzenia w zakresie postępowania o uznanie i wykonanie orzeczeń.

— w Belgii: art. 15 Kodeksu cywilnego (Code civil/Burgerlijk Wetboek) oraz art. 638 Kodeksu postępowania cywilnego (Code judiciaire/Gerechtelijk Wetboek);

— w Bułgarii: artykuł 4 ustęp 1 kodeksu międzynarodowego prawa prywatnego;

— w Republice Czeskiej: art. 86 ustawy nr 99/1963 Coll., kodeksu postępowania cywilnego (občanský soudní řád), ze zmianami;

— w Niemczech: art. 23 Kodeksu postępowania cywilnego (Zivilprozessordnung);

— w Estonii: art. 139 ust. 2 kodeksu postępowania cywilnego (tsiviilkohtumenetluse seadustik);

— w Grecji: art. 40 Kodeksu postępowania cywilnego (Κώδικας Πολικής Δικονομίας);

— we Francji: art. 14 i 15 Kodeksu cywilnego (Code civil);

— w Irlandii: przepisy ustalające jurysdykcję na podstawie doręczenia pozwanemu dokumentu wszczynającego postępowanie podczas jego czasowej obecności w Irlandii;

— we Włoszech: art. 3 i 4 ustawy 218 z dnia 31 maja 1995 r.;

— w Cyprze: sekcja 21 ust. 2 ustawy o sądach nr 14 z 1960 r., ze zmianami;

— w Łotwie: sekcja 27 i sekcja 28 art. 3, 5, 6 i 9 Kodeksu postępowania cywilnego (Civilprocesa likums);

— w Litwie: art. 31 kodeksu postępowania cywilnego (Civilinio proceso kodeksas);

— w Luksemburgu: art. 14 i 15 Kodeksu cywilnego (Code civil);

— w Węgrzech: art. 57 dekretu z mocą ustawy nr 13 z 1979 r. w sprawie międzynarodowego prawa prywatnego (a nemzetközi magánjogról szóló 1979. évi 13. törvényerejű rendelet);

— w Malcie: art. 742, 743 i 744 kodeksu organizacji i procedury cywilnej — Cap. 12 (Kodiċi ta' Organizzazzjoni u Proċedura Ċivili - Kap. 12) i art. 549 kodeksu handlowego — Cap. 13 (Kodiċi tal-kummerċ- Kap. 13);

— w Austrii: art. 99 Ustawy o jurysdykcji sądu (Jurisdiktionsnorm);

— w Polsce: art. 1103 i 1110 kodeksu postępowania cywilnego;

— w Portugalii: art. 65 i 65A Kodeksu postępowania cywilnego (Código de Processo Civil) oraz art. 11 Kodeksu pracy (Código de Processo de Trabalho);

— w Rumunii: artykuły 148-157 ustawy nr 105/1992 o stosunkach w zakresie prawa prywatnego międzynarodowego;

— w Słowenii: art. 48 ust. 2 Prawa prywatnego międzynarodowego i postępowania sądowego (Zakon o medarodnem zasebnem pravu in postopku) w odniesieniu do art. 47 ust. 2 Kodeksu postępowania cywilnego (Zakon o pravdnem postopku) oraz art. 58 ust. 1 Prawa prywatnego międzynarodowego i postępowania sądowego (Zakon o medarodnem zasebnem pravu in postopku) w odniesieniu do art. 57 ust. 1 i art. 47 ust. 2 Kodeksu postępowania cywilnego (Zakon o pravdnem postopku);

— w Słowacji: art. 37–37e ustawy nr 97/1963 Prawa prywatnego międzynarodowego i odnośnych przepisów wykonawczych;

— w Finlandii: rozdział 10 sekcja 1 ust. 1 zdanie drugie, trzecie i czwarte Kodeksu postępowania sądowego (oikeudenkäymiskaari/rättegångsbalken);

— w Szwecji: rozdział 10 art. 3 ust. 1 zdanie pierwsze Kodeksu postępowania sądowego (rättegångsbalken);

— w Zjednoczonym Królestwie: przepisy regulujące jurysdykcję na podstawie:

— w Belgii – „tribunal de première instance” lub „rechtbank van eerste aanleg,” lub „erstinstanzliches Gericht,”

— w Bułgarii, „Софийски градски съд”,

— w Republice Czeskiej – „okresní soud” lub „soudní exekutor”,

— w Niemczech:

▼M1

— w Estonii – „maakohus” lub „linnakohus”,

— w Grecji – „Μονομελές Πρωτοδικείο”,

— w Hiszpanii –„Juzgado de Primera Instancia”,

— we Francji:

— w Irlandii – „High Court”,

— we Włoszech – „Corte d'appello”,

— w Cyprze – „Επαρχιακό Δικαστήριο” w przypadku orzeczeń o obowiązku alimentacyjnym „Οικογενειακό Δικαστήριο”,

— w Łotwie – „rajona (pilsētas) tiesa”,

— w Litwie – „Lietuvos apeliacinis teismas”,

— w Luksemburgu – prezes „tribunal d'arrondissement”,

— w Węgrzech – „megyei bíróság székhelyén működő helyi bíróság” i w Budapeszcie „Budai Központi Kerületi Bíróság”,

— w Malcie – „Prim' Awla tal-Qorti Civili” lub „Qorti tal-Magistrati ta' Ghawdex fil-gurisdizzjoni superjuri taghha”, lub w przypadku orzeczeń o obowiązku alimentacyjnym „Registratur tal-Qorti” po przekazaniu przez „Ministru responsabbli ghall-Gustizzja”,

— w Niderlandach – prezes „arrondissementsrechtbank”,

— w Austrii – „Bezirksgericht”,

— w Polsce – „Sąd Okręgowy”,

— w Portugalii – „Tribunal de Comarca”,

— w Rumunii: „Tribunal”,

— w Słowenii – „okrožno sodišče”,

— w Słowacji – „okresný súd”,

— w Finlandii – „käräjäoikeus/tingsrätt”/tingsrätt,

— w Szwecji – „Svea hovrätt”,

— w Zjednoczonym Królestwie:

— w Belgii:

— w Bułgarii: „Апелативен съд — София”,

— w Republice Czeskiej – „okresní soud”,

— w Republice Federalnej Niemiec – „Oberlandesgericht”,

— w Estonii – „ringkonnakohus”,

— w Grecji – „Εφετείο”,

— w Hiszpanii – „Audiencia Provincial”,

— we Francji:

— w Irlandii – „High Court”,

— we Włoszech – „corte d'appello”,

— w Cyprze – „Επαρχιακό Δικαστήριο” w przypadku orzeczeń o obowiązku alimentacyjnym „Οικογενειακό Δικαστήριο”,

— w Łotwie – „Apgabaltiesa”,

— w Litwie – „Lietuvos apeliacinis teismas”,

— w Luksemburgu – „Cour supérieure de Justice” jako instancja odwoławcza w sprawach cywilnych,

— w Węgrzech – „megyei bíróság” w Budapeszcie „Fővárosi Bíróság”,

— w Malcie – „Qorti ta' l-Appell” zgodnie z procedurą ustanowioną dla odwołań w Kodiċi ta' Organizzazzjoni u Procedura Civili - Kap.12 w przypadku orzeczeń o obowiązku alimentacyjnym poprzez „ċitazzjoni” przed „Prim' Awla tal-Qorti ivili jew il-Qorti tal-Maġistrati ta' Għawdex fil-ġurisdizzjoni superjuri tagħha”,

— w Niderlandach:

— w Austrii – „Bezirksgericht”,

— w Polsce – „Sąd Apelacyjny”,

— w Portugalii – „Tribunal de Relação”,

— w Rumunii, „Curte de Apel”,

— w Słowenii – „okrožno sodišče”,

— w Słowacji – „okresný súd”,

— w Finlandii – „hovioikeus/hovrätt”,

— w Szwecji – „Svea hovrätt”,

— w Zjednoczonym Królestwie:

— w Belgii, Grecji, Hiszpanii, Francji, Włoszech, Luksemburgu i w Niderlandach – skarga kasacyjna,

— w Bułgarii, „обжалване пред Върховния касационен съд”,

— w Republice Czeskiej – „dovoláni” i „žaloba pro zmatečnost”,

— w Niemczech – „Rechtsbeschwerde”,

— w Estonii – „kassatsioonkaebus”,

— w Irlandii – środek zaskarżenia ograniczony do kwestii prawnych do „Supreme Court”;

— w Cyprze – apelacja do Sądu Najwyższego,

— w Łotwie – przez odwołanie do „Augstākā tiesa”,

— w Litwie – odwołanie do „Lietuvos Aukščiausiasis Teismas”,

— w Węgrzech – „felülvizsgálati kérelem”,

— w Malcie – nie jest możliwe żadne inne odwołanie do jakiegokolwiek sądu w przypadku orzeczeń o obowiązku alimentacyjnym „Qorti ta' l-Appell” zgodnie z procedurą ustanowioną dla odwołań w „kodiċi ta' Organizzazzjoni u Procedura Ċivili - Kap. 12”,

— w Austrii – „Revisionsrekurs”,

— w Polsce – w drodze kasacji do „Sądu Najwyższego”,

— w Portugalii – środek zaskarżenia ograniczony do kwestii prawnych,

— w Rumunii, „contestatie in anulare” lub „revizuire”,

— w Słowenii – odwołanie do „Vrhovno sodišče Republike Slovenije”,

— w Słowacji – „dovolanie”,

— w Finlandii – środek zaskarżenia do „korkein oikeus/högsta domstolen”,

— w Szwecji – środek zaskarżenia do „Högsta domstolen”,

— w Zjednoczonym Królestwie – jedyny środek zaskarżenia ograniczony do kwestii prawnych.