Wniosek o zawieszenie, dotyczący niniejszego porozumienia, powinien być skierowany do Konferencji Ministerialnej w celu rozpatrzenia zgodnie z praktyką podejmowania decyzji w drodze consensusu. Konferencja Ministerialna wyznaczy termin nie przekraczający dziewięćdziesięciu dni w celu rozpatrzenia sprawy. Jeżeli w tym okresie consensus nie zostanie osiągnięty, decyzja w sprawie zawieszenia zobowiązań będzie podjęta większością trzech czwartych Członków.

Wniosek o zawieszenie, dotyczący Wielostronnych porozumień handlowych zawartych w załącznikach 1A lub 1B, lub 1C i załącznikach do nich, powinien być skierowany najpierw odpowiednio do Rady do spraw Handlu Towarami, Rady do spraw Handlu Usługami lub Rady do spraw TRIPS w celu rozpatrzenia w terminie nie przekraczającym dziewięćdziesięciu dni. Po upływie tego terminu właściwa Rada przedstawi sprawozdanie Konferencji Ministerialnej.

Układ ogólny w sprawie taryf celnych i handlu 1994 („GATT 1994”) składa się z:

Uwagi wyjaśniające

W celu zapewnienia przejrzystości praw i obowiązków wynikających z ust. 1(b) artykułu II, istota i poziom jakichkolwiek „innych ceł lub opłat” nakładanych na związane stawki pozycji taryfowych, jak to sformułowano w tym postanowieniu, będą odnotowane w listach koncesyjnych załączonych do GATT 1994 w tych pozycjach taryfowych, których dotyczą. Rozumie się, że takie odnotowanie nie zmienia charakteru prawnego „innych ceł lub opłat”.

Data, od kiedy związano „inne cła lub opłaty” dla potrzeb artykułu II będzie datą 15 kwietnia 1994. „Inne cła lub opłaty” będą zatem odnotowane w listach koncesyjnych według poziomu obowiązującego w tym dniu. Przy każdej kolejnej renegocjacji koncesji lub negocjacji nowych koncesji datą obowiązywania dla danej pozycji taryfowej będzie data włączenia nowej koncesji do właściwej listy koncesyjnej. Jednakże data instrumentu, który po raz pierwszy wprowadził koncesję dotyczącą danej pozycji do GATT 1947 lub GATT 1994 nadal będzie wykazywana w rubryce 6 na luźnych stronach list koncesyjnych.

„Inne cła lub opłaty” będą odnotowane w odniesieniu do wszystkich związanych stawek pozycji taryfowych.

Kiedy jakaś pozycja taryfowa była już przedmiotem koncesji, poziom „innych ceł lub opłat” odnotowany w liście koncesyjnej nie będzie wyższy niż poziom istniejący w czasie pierwszego wprowadzenia danej koncesji na listę koncesyjną. Każdy Członek będzie mógł zakwestionować istnienie „innego cła lub opłaty” argumentując, że żadne takie „inne cło lub opłata” nie istniały w momencie pierwszego związania danej pozycji taryfowej, oraz że istnieje brak zgodności pomiędzy odnotowanym poziomem „innego cła lub opłaty”, a wcześniej związanym poziomem w ciągu trzech lat od daty wejścia w życie Porozumienia WTO lub w ciągu trzech lat od daty zdeponowania u Dyrektora Generalnego WTO instrumentu włączającego daną listę koncesyjną do GATT 1994 jeżeli ta data jest późniejsza.

Odnotowanie „innych ceł i opłat” w listach koncesyjnych jest bez uszczerbku dla ich zgodności z prawami i obowiązkami wynikającymi z GATT 1994 innymi niż te objęte działaniem ust. 4. Wszyscy Członkowie zachowują prawo do zakwestionowania w każdej chwili zgodności „innego cła lub opłaty” w związku z tymi obowiązkami.

Dla celów niniejszego Uzgodnienia będą stosowane postanowienia artykułów XXII i XXIII GATT 1994 zgodnie z rozwinięciem i interpretacją zawartymi w Uzgodnieniu dotyczącym rozstrzygania sporów.

„Inne cła i opłaty” nie wykazane w liście koncesyjnej w czasie zdeponowania instrumentu włączającego daną listę koncesyjną do GATT 1994, do czasu wejścia w życie Porozumienia WTO u Dyrektora Generalnego UKŁADAJĄCYCH SIĘ STRON GATT 1947 lub, później, u Dyrektora Generalnego WTO nie będą następnie do niej dodane oraz żadne „inne cła lub opłaty” odnotowane na poziomie niższym niż istniejący w dniu obowiązywania, nie będą przywrócone do tego poziomu, chyba że takie uzupełnienia lub zmiany dokonane będą w ciągu sześciu miesięcy od daty zdeponowania instrumentu.

Decyzja zawarta w ust. 2 powyżej dotycząca daty obowiązywania każdej koncesji dla potrzeb Artykułu II.1(b) GATT 1994 zastępuje decyzję dotyczącą daty obowiązywania podjętą dnia 26 marca 1980 roku (BISD 27S/24).

W celu zapewnienia przejrzystości działania państwowych przedsiębiorstw handlowych, Członkowie notyfikują takie przedsiębiorstwa Radzie Handlu Towarami w celu dokonania przeglądu przez grupę roboczą, która będzie powołana zgodnie z ust. 5 oraz zgodnie z następującą definicją roboczą:

„Rządowe i pozarządowe przedsiębiorstwa, w tym branżowe organizacje sprzedaży, które uzyskały prawa wyłączności lub specjalne uprawnienia i przywileje, w tym uprawnienia statutowe lub konstytucyjne, w realizacji których wywierają wpływ na poziom lub kierunki importu i eksportu dokonując zakupów lub sprzedaży”.

Taki wymóg notyfikacji nie dotyczy importu wyrobów do natychmiastowej lub ostatecznej konsumpcji rządowej lub konsumpcji przez powyżej wspomniane przedsiębiorstwa, a nie do odprzedaży lub do wykorzystania w produkcji towarów na sprzedaż.

Każdy Członek dokona przeglądu swej polityki w zakresie przekazywania notyfikacji na temat państwowych przedsiębiorstw handlowych Radzie Handlu Towarami biorąc pod uwagę postanowienia zawarte w niniejszym Uzgodnieniu. Dokonując takiego przeglądu, każdy Członek weźmie pod uwagę potrzebę zapewnienia możliwie największej przejrzystości dokonywanej notyfikacji w celu umożliwienia jasnego zrozumienia sposobów działania notyfikowanych przedsiębiorstw i skutków ich działania dla handlu międzynarodowego.

Notyfikacje będą dokonywane zgodnie z kwestionariuszem dotyczącym handlu państwowego przyjętym 24 maja 1960 roku (BISD 9S/184-185) przy założeniu, że Członkowie będą notyfikować firmy wspomniane w ust. 1 niezależnie od tego, czy import lub eksport w rzeczywistości miał miejsce.

Którykolwiek Członek, który ma podstawy by wierzyć, że inny Członek nie wywiązał się właściwie ze swych zobowiązań notyfikacyjnych, może podjąć tę sprawę z owym Członkiem. Jeżeli sprawa nie uzyska zadowalającego rozstrzygnięcia, może dokonać kontrnotyfikacji do Rady Handlu Towarami w celu rozpatrzenia przez grupę roboczą powołaną zgodnie z ust. 5, informując równocześnie o tym Członka, którego sprawa dotyczy.

Zostanie utworzone grupa robocza działająca w imieniu Rady Handlu Towarami w celu przeglądu notyfikacji i kontrnotyfikacji. W świetle tego przeglądu i niezależnie od ust. 4(c) Artykułu XVII, Rada Handlu Towarami może wydać zalecenia dotyczące tego, czy notyfikacje są wystarczające oraz potrzeby dalszych informacji. Grupa robocza dokona również, w świetle otrzymanych notyfikacji, analizy, czy wyżej wspomniany kwestionariusz w sprawie handlu państwowego jest wystarczający odnośnie informacji na temat państwowych przedsiębiorstw handlowych notyfikowanych zgodnie z ust. 1 powyżej. Grupa opracuje również listę ilustrującą rodzaje powiązań pomiędzy rządami a przedsiębiorstwami, rodzaje działalności, w jakie angażują się te przedsiębiorstwa, które mogą być istotne dla postanowień Artykułu XVII. Zakłada się, że Sekretariat stworzy ogólny dokument źródłowy dla grupy roboczej w sprawie działań państwowych przedsiębiorstw handlowych w odnoszących się do handlu międzynarodowego. Członkostwo grupy roboczej będzie otwarte dla wszystkich Członków wyrażających chęć pracy w tej grupie. Grupa robocza zbierze się w ciągu roku od daty wejścia w życie Porozumienia WTO, a następnie będzie spotykać się co najmniej raz w roku. Będzie składać roczne raporty Radzie Handlu Towarami ( 6 ).

Członkowie potwierdzają zobowiązanie ogłaszania publicznie, tak szybko, jak to tylko możliwe, harmonogramów usuwania restrykcji importowych wprowadzonych dla ochrony bilansu płatniczego. Zakłada się, że harmonogramy takie mogą być modyfikowane w miarę potrzeby w celu dostosowania ich do zmieniającej się sytuacji płatniczej. Jeżeli harmonogram taki nie został ogłoszony publicznie przez Członka, Członek ten przedstawi uzasadnienie przyczyn.

Członkowie potwierdzają swoją gotowość preferowania takich środków, które w najmniejszym stopniu zniekształcają handel. Uważać się będzie, że środki takie (zwane w tym Porozumieniu „środkami cenowymi”) obejmują opłaty importowe, wymogi depozytu importowego lub inne ekwiwalentne instrumenty handlowe wywierające wpływ na ceny importowanych towarów. Uważa się, że niezależnie od postanowień Artykułu II, środki cenowe zastosowane dla ochrony bilansu płatniczego mogą być stosowane przez Członka poza cłami umieszczonymi w liście koncesyjnej tego Członka. Ponadto, Członek ten wskaże sumę, o którą zastosowany środek cenowy w sposób wyraźny przewyższa związane cło działając zgodnie z procedurą notyfikacyjną zawartą w niniejszym Uzgodnieniu.

Członkowie będą starali się unikać nakładania nowych ograniczeń ilościowych dla ochrony bilansu płatniczego chyba, że ze względu na krytyczną sytuację bilansu płatniczego, środki cenowe nie są w stanie powstrzymać gwałtownego pogarszania się sytuacji płatniczej. W tych przypadkach, kiedy Członek stosuje ograniczenia ilościowe, przedstawi on uzasadnienie odnośnie powodów, dla których środki cenowe nie stanowią instrumentu wystarczającego dla ochrony bilansu płatniczego. Członek utrzymujący ograniczenia ilościowe wykazuje w czasie kolejnych konsultacji postęp osiągnięty w ograniczaniu występowania i restrykcyjnego skutku tych środków. Uważa się, że nie więcej niż jeden rodzaj instrumentu ograniczającego import użyty w celu ochrony bilansu płatniczego będzie stosowany wobec jednego wyrobu.

Członkowie potwierdzają, że środki ograniczające import użyte dla ochrony bilansu płatniczego mogą być stosowane jedynie dla kontrolowania ogólnego poziomu importu i nie mogą przekroczyć zakresu, niezbędnego dla zapobieżenia trudnościom bilansu płatniczego. W celu zminimalizowania jakichkolwiek ubocznych skutków protekcyjnych, Członek będzie stosować restrykcje w sposób przejrzysty. Władze Członka dokonującego importu przedstawią zadowalające uzasadnienie odnośnie kryteriów stosowanych przy ustalaniu, jakie wyroby podlegają restrykcjom. Zgodnie z postanowieniami ust. 3 Artykułu XII i ust. 10 Artykułu XVIII. Członkowie mogą, w przypadku pewnych istotnych dla nich wyrobów, wyłączyć lub ograniczyć stosowanie opłat obciążających wszystkie towary podobnie jak stosowanie innych środków stosowanych dla ochrony bilansu płatniczego. Pojęcie „istotnych wyrobów” odnosi się do wyrobów przeznaczonych na zaspokojenie podstawowych potrzeb konsumpcyjnych, lub które przyczyniają się do sukcesu wysiłków podejmowanych przez Członka w celu poprawienia sytuacji płatniczej, jak towary inwestycyjne lub towary potrzebne do produkcji. Przy administrowaniu ograniczeniami ilościowymi Członek będzie stosować licencjonowanie dyskrecjonalne tylko w sytuacjach nie do uniknięcia i będzie je stopniowo eliminować. Przedstawione będą odpowiednie uzasadnienia dotyczące kryteriów stosowanych przy określaniu dopuszczalnej wielkości lub wartości importu.

Komitet Restrykcji Stosowanych w Celu Ochrony Bilansu Płatniczego (zwany w niniejszym Uzgodnieniu „Komitetem”) będzie prowadzić konsultacje w celu dokonania przeglądu wszystkich restrykcji importowych zastosowanych w celu ochrony bilansu płatniczego. Członkostwo Komitetu jest otwarte dla wszystkich Członków pragnących uczestniczyć w jego pracach. Komitet będzie stosować procedurę konsultacji w sprawie ograniczeń wprowadzonych dla ochrony bilansu pat niczego zaakceptowaną dnia 28 kwietnia 1970 roku (BISD 18S/48-53 zwaną w niniejszym Uzgodnieniu „pełną procedurą konsultacyjną”), zgodnie z postanowieniami poniżej.

Członek wprowadzający nowe restrykcje lub podnoszący ogólny poziom już istniejących restrykcji poprzez znaczną intensyfikacj środków rozpocznie konsultacje z Komitetem w ciągu czterech miesięcy od daty wprowadzenia tych środków. Członek wprowadzający restrykcje może wnioskować, aby konsultacje odbywały się zgodnie z ust. 4(a) artykułu XII lub ust. 12(a) artykułu XVIII, którykolwiek będzie właściwy. Jeżeli taki wniosek nie zostanie przedstawiony, przewodniczący Komitetu wystąpi do Członka o przeprowadzenie konsultacji. Czynniki, które mogą być przebadane w procesie konsultacji obejmują m.in. wprowadzenie nowych rodzajów restrykcji dla ochrony bilansu płatniczego lub wzrost poziomu istniejących restrykcji, lub rozszerzenie działania restrykcji na inne wyroby.

Wszystkie restrykcje zastosowane w celu ochrony bilansu płatniczego będą poddane okresowym przeglądom przez Komitet zgodnie z ust. 4(b) artykułu XII lub zgodnie z ust. 12(b) artykułu XVIII, z tym, że istnieje możliwość zmiany częstotliwości konsultacji w porozumieniu z zainteresowanym Członkiem lub w wyniku specjalnych procedur przeglądowych, jakie mogą być zalecane przez Radę Generalną.

Konsultacje mogą być przeprowadzane zgodnie z uproszczoną procedurą przyjętą 19 grudnia 1972 roku (BISD 20S/47-49 zwaną w niniejszym Uzgodnieniu „uproszczoną procedurą konsultacji”) w przypadkach Członków - krajów najmniej rozwiniętych gospodarczo lub w przypadkach Członków - krajów rozwijających się, którzy podejmują wysiłki liberalizacyjne zgodnie z programem przedstawionym Komitetowi w czasie wcześniejszych konsultacji. Uproszczona procedura konsultacji może być również zastosowana gdy przegląd polityki handlowej Członka - kraju rozwijającego się wyznaczony jest na ten sam rok kalendarzowy, co termin wyznaczony na konsultacje. W takich przypadkach decyzja, czy należy przeprowadzić pełną konsultację będzie podjęta w oparciu o czynniki wymienione w ust. 8 Deklaracji 1979. Z wyjątkiem przypadku Członków - krajów najmniej rozwiniętych, nie więcej niż dwie kolejne konsultacje mogą być przeprowadzone według procedury uproszczonej.

Członek będzie notyfikować Radzie Generalnej wprowadzenie nowych, będą jakiekolwiek zmiany istniejących restrykcji importowych stosowanych w celu ochrony bilansu płatniczego oraz jakiekolwiek zmiany w programach ich eliminowania przedstawionych zgodnie z ust. 1. Znaczące zmiany będą notyfikowane Radzie Generalnej przed ich ogłoszeniem lub najpóźniej w ciągu 30 dni od ich ogłoszenia. Pełna notyfikacja obejmująca wszystkie zmiany praw i przepisów, oświadczenia o polityce lub oświadczenia publiczne będzie corocznie przekazywana przez każdego Członka do Sekretariatu w celu przeanalizowania przez Członków. Notyfikacje będą zawierały pełne informacje, tak dalece, jak to jest możliwe, na szczeblu pozycji taryfy celnej, na temat rodzaju zastosowanego środka, kryteriów jego stosowania, zakresu towarowego oraz wielkości obrotów nim objętych.

Na życzenie któregokolwiek Członka, notyfikacje mogą być rozpatrywane przez Komitet. Przeglądy tego rodzaju będą ograniczać się do wyjaśnienia konkretnych spraw wynikających z notyfikacji lub przeglądu i decydowania, czy wymagane są konsultacje zgodnie z ust. 4(a) artykułu XII lub ust. 12(a) artykułu XVIII. Członkowie mający podstawy by wierzyć, że restrykcje importowe zastosowane zostały przez innego Członka z zamiarem ochrony bilansu płatniczego, mogą zwrócić na ten fakt uwagę Komitetu. Przewodniczący Komitetu wystąpi o informacje dotyczące zastosowanego środka i udostępni je wszystkim Członkom. Nie naruszając uprawnień któregokolwiek Członka Komitetu odnośnie uzyskania właściwych wyjaśnień w drodze konsultacji, można wcześniej przekazywać pytania do rozważenia przez Członka prowadzącego konsultacje.

Członek prowadzący konsultacje przygotuje Dokument Podstawowy do konsultacji, który, w uzupełnieniu wszelkich innych informacji uznanych za istotne, powinien zawierać: (a) ogólny przegląd sytuacji panującej w dziedzinie bilansu płatniczego oraz perspektywy jej rozwoju, w tym analiza czynników wewnętrznych i zewnętrznych wywierających wpływ na tę sytuację, a takie środki polityki krajowej podjęte w celu przywrócenia równowagi na zdrowych i trwałych podstawach; (b) pełny opis restrykcji zastosowanych dla ochrony bilansu płatniczego, ich podstaw prawnych oraz kroków podjętych w celu zmniejszenia ubocznych efektów protekcjonistycznych; (c) środki podjęte od czasu ostatnich konsultacji w celu zliberalizowania restrykcji importowych w świetle konkluzji Komitetu; (d) plan eliminacji i postępującego łagodzenia pozostałych restrykcji. W miarę potrzeby można się powoływać na informacje zawarte w innych notyfikacjach lub sprawozdaniach złożonych w WTO. W ramach uproszczonej procedury konsultacji, Członek prowadzący konsultacje składa pisemne oświadczenie zawierające podstawowe informacje dotyczące elementów zawartych w Dokumencie Podstawowym.

Sekretariat, w celu ułatwienia negocjacji w Komitecie, przygotuje dokument ilustrujący tło i analizujący różne aspekty planu konsultacji. W przypadku Członków - krajów rozwijających się dokument Sekretariatu będzie zawierać materiał ilustrujący tło oraz analizy odnośnie oddziaływania czynników zewnętrznych na sytuację bilansu płatniczego i perspektyw Członka - kraju prowadzącego konsultacje. Pomoc techniczna Sekretariatu na życzenie Członka - kraju rozwijającego się będzie dotyczyć przygotowywania dokumentacji do celów konsultacji.

Komitet będzie składać Radzie Generalnej sprawozdania z konsultacji. W przypadku pełnych konsultacji raport powinien obejmować konkluzje Komitetu odnośnie poszczególnych elementów planu konsultacji oraz faktów i przyczyn, na których są oparte. Komitet będzie się starać objąć swymi wnioskami propozycje zaleceń mających na celu promowanie stosowania się do artykułów XII i XVIII:B, Deklaracji 1979 oraz niniejszego Uzgodnienia. W przypadkach, kiedy przedstawiono program usuwania restrykcji wprowadzonych dla ochrony bilansu płatniczego, Rada Generalna może zalecić, by przestrzegając owego programu Członek wywiązał się ze swych zobowiązań w ramach GATT 1994. W przypadkach, kiedy Rada Generalna dokonała szczegółowych zaleceń, prawa i obowiązki Członków będą oceniane w świetle tych zaleceń. W przypadkach braku konkretnych propozycji odnośnie zaleceń Rady Generalnej, wnioski Komitetu powinny odzwierciedlać różnicę zdań panującą w łonie Komitetu. W przypadku uproszczonej procedury konsultacji, sprawozdanie winno zawierać streszczenie głównych elementów omawianych przez Komitet oraz decyzję, czy pełne konsultacje będą konieczne.

Unie celne, strefy wolnego handlu i porozumienia przejściowe prowadzące do utworzenia unii celnej lub strefy wolnego handlu muszą być zgodne z artykułem XXIV i muszą wypełniać, między innymi, postanowienia ust. 5, 6, 7 i 8 tego artykułu.

Ocena zgodnie z ust. 5(a) artykułu XXIV ogólnego poziomu ceł i innych regulacji handlowych obowiązujących przed i po utworzeniu unii celnej będzie w odniesieniu do ceł i innych opłat oparta na ogólnej ocenie średniej ważonej stawek celnych i pobranych opłat celnych. Ocena ta będzie oparta na dostarczonej przez unię celną statystyce ilościowo - wartościowej importu z wcześniejszego reprezentacyjnego okresu w układzie pozycji taryfowych, w podziale na kraje pochodzenia WTO. Sekretariat przeprowadzi kalkulację średniej ważonej stawek celnych i pobranych ceł zgodnie z metodologią stosowaną przy ocenie ofert taryfowych w Rundzie Urugwajskiej wielostronnych negocjacji handlowych. W tym celu będzie się analizowało aktualnie pobierane cła. Uznaje się, że w przypadku analizy innych przepisów handlowych, których skwantyfikowanie i agregacja są trudne, może być konieczne zbadanie poszczególnych środków, przepisów, zakresu towarowego oraz przepływów towarowych nimi objętych.

„Rozsądny przeciąg czasu”, o którym mowa w ust. 5(c) artykułu XXIV tylko w wyjątkowych przypadkach może przekraczać dziesięć lat. W przypadkach, kiedy Członkowie będący stronami porozumień przejściowych są przekonani, że okres dziesięciu lat byłby niewystarczający, przedstawią Radzie Handlu Towarami pełne wyjaśnienie potrzeby przyjęcia okresu dłuższego.

Ust 6 artykułu XXIV ustanawia procedurę, którą należy stosować, kiedy Członek tworzący unię celną zamierza podnieść związaną stawkę celną. W tym przypadku Członkowie potwierdzają, że procedura ustanowiona w artykule XXVIII wraz z wytycznymi przyjętymi dnia 10 listopada 1980 roku (BISD 27S/26-28) oraz w Uzgodnieniu w sprawie interpretacji Artykułu XXVIII GATT 1994 musi być rozpoczęta zanim koncesje zostaną zmodyfikowane lub wycofane wraz z utworzeniem unii celnej lub zanim wejdzie w życie umowa przejściowa prowadząca do utworzenia unii celnej.

Negocjacje takie będą rozpoczęte w dobrej wierze w celu osiągnięcia wzajemnie zadowalających uzgodnień kompensacyjnych. W takich negocjacjach, zgodnie z postanowieniami ust. 6 Artykułu XXIV należy wziąć pod uwagę redukcje ceł w tej samej pozycji taryfy celnej dokonane przez innych partnerów unii celnej w momencie jej utworzenia. Jeżeli takie redukcje nie byłyby wystarczające dla zaoferowania zadowalającej rekompensaty, unia celna zaoferuje rekompensatę, która może przyjąć postać redukcji ceł dotyczących innych pozycji taryfy celnej. Oferta taka będzie wzięta pod uwagę przez Członków mających prawa negocjacyjne w przypadku modyfikacji lub wycofania się ze związanych stawek. Jeżeli propozycja rekompensaty jest nadal nie do przyjęcia, negocjacje winny być kontynuowane. Jeżeli, mimo podejmowanych wysiłków, porozumienie w negocjacjach w sprawie rekompensaty prowadzonych zgodnie z artykułem XXVIII oraz z jego rozwinięciem w Uzgodnieniu w sprawie interpretacji Artykułu XXVIII GATT 1994 nie może być osiągnięte w rozsądnym okresie od rozpoczęcia negocjacji, unia celna mimo tego będzie mogła zmodyfikować lub wycofać koncesje; Członkowie, których będzie to dotyczyć będą wówczas mogli wycofać ekwiwalentne koncesje zgodnie z artykułem XXVIII.

GATT 1994 nie nakłada na Członków odnoszących korzyści z redukcji ceł wynikającej z utworzenia unii celnej lub z umowy przejściowej prowadzącej do utworzenia unii celnej obowiązku udzielenia rekompensaty krajom ją tworzącym.

Wszystkie notyfikacje dokonane zgodnie z ust. 7(a) artykułu XXIV zostaną zbadane przez grupę roboczą w świetle stosownych postanowień GATT 1994 oraz ust. 1 niniejszego Uzgodnienia. Grupa robocza przedstawi Radzie Handlu Towarami raport na temat swych konkluzji w tej kwestii. Rada Handlu Towarami może wydać Członkom zalecenia jakie uzna za stosowne.

W odniesieniu do umów przejściowych grupa, robocza może w swym raporcie dokonać odpowiednich zaleceń odnośnie przewidzianego okresu oraz środków koniecznych do zakończenia tworzenia unii celnej, czy strefy wolnego handlu. Może w miarę konieczności przeprowadzić dodatkowy przegląd porozumienia.

Członkowie będący partnerami umowy przejściowej będą notyfikować istotne zmiany w planie i programie czasowym zawartych w tej umowie Radzie Handlu Towarami i jeżeli wpłynie taki wniosek, Rada dokona analizy zmian.

Jeżeli umowa przejściowa notyfikowana zgodnie z ust. 7(a) artykułu XXIV nie zawiera planu i programu czasowego, co jest sprzeczne z ust. 5(c) artykułu XXIV, grupa robocza zaleci w swoim raporcie ustanowienie takiego planu i programu czasowego. Strony nie będą kontynuować stosowania ani nie wprowadzą w życie umowy, jeżeli nie będą gotowe zmodyfikować jej zgodnie z tymi zaleceniami. Należy podjąć postanowienia przewidujące weryfikację wprowadzenia w życie tych zaleceń.

Unie celne i uczestnicy stref wolnego handlu będą składali Radzie Handlu Towarami okresowe sprawozdania na temat funkcjonowania odnośnych porozumień zgodnie z instrukcją UKŁADAJĄCYCH SIĘ STRON GATT 1947 dla Rady GATT 1947 w sprawie raportów na temat porozumień regionalnych (BISD 18S/38). O jakichkolwiek istotnych zmianach albo nowych rozwiązaniach w porozumieniach powinno informować się wtedy, kiedy mają miejsce.

Postanowienia artykułów XXII i XXIII GATT 1994 zgodnie z rozwinięciem i interpretacją z Uzgodnienia w sprawie rozstrzygania sporów mogą być stosowane w odniesieniu do jakichkolwiek spraw wynikających ze stosowania postanowień Artykułu XXIV dotyczących unii celnych, stref wolnego handlu oraz umów przejściowych zmierzających do utworzenia unii celnych lub stref wolnego handlu.

Każdy Członek ponosi pełną odpowiedzialność zgodnie z GATT 1994 za przestrzeganie wszystkich postanowień GATT 1994 i będzie podejmować takie rozsądne środki, jakimi dysponuje, aby zapewnić ich przestrzeganie przez regionalne i lokalne rządy lub władze działające na jego terytorium.

Postanowienia Artykułów XXII i XXIII GATT 1994 zgodnie z rozwinięciem i interpretacją z Uzgodnienia w sprawie rozstrzygania sporów mogą być przywoływane w odniesieniu do środków wpływających na ich przestrzeganie podjętych przez regionalne lub lokalne rządy lub władze działające na terytorium Członka. Kiedy Organ Rozstrzygania Sporów uzna, że jakieś postanowienie GATT 1994 nie jest przestrzegane, odpowiedzialny Członek podejmie takie rozsądne środki jakimi dysponuje, aby zapewnić jego przestrzeganie. Postanowienia dotyczące rekompensaty, zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań będą stosowane w przypadkach, kiedy nie można było zapewnić takiego przestrzegania.

Każdy Członek zobowiązuje się przychylnie rozważyć i stworzyć odpowiednie możliwości dla przeprowadzenia konsultacji w odniesieniu do jakichkolwiek spraw podniesionych przez innego Członka, a dotyczących środków wywierających wpływ na funkcjonowanie GATT 1994 zastosowanych na terytorium tego pierwszego.

Wniosek o zwolnienie lub o przedłużenie istniejącego zwolnienia powinien zawierać opis środków, jakie Członek proponuje podjąć, konkretnych celów polityki, jakie Członek zamierza osiągnąć oraz powodów, które uniemożliwiają Członkowi osiągnięcie celów swej polityki środkami zgodnymi z jego zobowiązaniami wynikającymi z GATT 1994.

Jakiekolwiek zwolnienie obowiązujące w dniu wejścia w życie Porozumienia WTO wygaśnie, o ile nie zostanie przedłużone zgodnie z powyższą procedurą i postanowieniami Artykułu IX Porozumienia WTO w dniu wygaśnięcia lub w dwa lata od daty wejścia w życie Porozumienia WTO, w zależności od tego, który termin przypada wcześniej.

Którykolwiek Członek uznający, że korzyść wynikająca dlań z GATT 1994 zostaje wyeliminowana lub pomniejszona w wyniku:

może powołać się na artykuł XXIII GATT 1994 zgodnie z rozwinięciem i interpretacją w Uzgodnieniu w sprawie rozstrzygania sporów.

W celu modyfikacji lub wycofania koncesji, Członek, który ma największy udział eksportu objętego tą koncesją (tj. eksportuje produkt na rynek Członka modyfikującego lub wycofującego koncesję) w stosunku do całego swego eksportu będzie uznany za głównego dostawcę, jeżeli nie posiada już pierwotnych praw negocjacyjnych lub statusu głównego dostawcy zgodnie z postanowieniami ust. 1 artykułu XXVIII. Uzgodniono jednak, że niniejszy ustęp zostanie poddany przeglądowi przez Radę Handlu Towarami w pięć lat od daty wejścia w życie Porozumienia WTO w celu ustalenia, czy kryterium to działało w sposób zadowalający zapewniając redystrybucję praw negocjacyjnych na rzecz małych i średnich eksportujących Członków. Jeżeli nie będzie to miało miejsca, rozpatrzona zostanie możliwość udoskonaleń, w tym, w świetle dostępnych danych, przyjęcia kryterium opartego na stosunku eksportu objętego koncesją do eksportu danego produktu na wszystkie rynki.

Kiedy Członek uznaje się za głównego dostawcę zgodnie z warunkami ust. 1, powinien poinformować pisemnie Członka mającego zamiar zmodyfikować lub wycofać koncesję i równocześnie Sekretariat o swoim stanowisku, przedstawiając uzasadniające materiały. W takich przypadkach stosuje się postanowienia ust. 4 „Procedur negocjacyjnych w ramach artykułu XXVIII” przyjętych dnia 10 listopada 1980 roku (BISD 27S/26-28).

Przy ustalaniu, którzy Członkowie posiada status głównego dostawcy (zgodnie z postanowieniami ust. 1 powyżej, lub ust. 1 artykułu XXVIII) lub znaczącego dostawcy, jedynie handel danym produktem, który odbywać się na zasadach KNU, będzie brany pod uwagę. Jednakże handel danym produktem, który odbywać się w oparciu o preferencje pozatraktatowe również będzie brany pod uwagę, jeżeli taki handel przestał odnosić korzyści z takiego preferencyjnego traktowania, stając się handlem w oparciu o zasadę KNU w czasie negocjacji w sprawie modyfikacji lub wycofania koncesji lub stanie się takim po zakończeniu negocjacji.

Kiedy koncesja taryfowa zostaje zmodyfikowana lub wycofana w odniesieniu do nowego produktu (tj. takiego, dla którego nie ma danych statystycznych dotyczących handlu za okres trzyletni), Członek posiadający pierwotne prawa negocjacyjne w odniesieniu do pozycji taryfowej, do której dany produkt jest lub być zakwalifikowany, będzie miał pierwotne prawo negocjacyjne w odniesieniu do danej koncesji. Przy określaniu głównego i znaczącego dostawcy oraz ustalaniu kompensaty będzie się brało pod uwagę m.in. moce produkcyjne i inwestycje zaangażowane w dany produkt przez Członka eksportującego i szacunki wzrostu eksportu, oraz prognozy popytu Członka importującego na dany produkt. Dla celów niniejszego ustępu pojęcie „nowy produkt” oznacza nową pozycję taryfową stworzoną poprzez wyodrębnienie jej z istniejącej pozycji taryfowej.

Kiedy Członek uzna, że posiada status głównego lub znaczącego dostawcy w rozumieniu ust. 4 powyżej, powinien przygotować swoje roszczenie na piśmie załączając uzasadniające materiały i przedstawiając je Członkowi zamierzającemu zmodyfikować lub wycofać koncesję i równocześnie poinformować Sekretariat. W takich przypadkach stosuje się ust. 4 wyżej wspomnianych „Procedur negocjacyjnych w ramach Artykułu XXVIII”.

Kiedy nieograniczona koncesja taryfowa zostaje zastąpiona przez kontyngent taryfowy, suma zaoferowanej rekompensaty powinna przewyższać wielkość handlu, którego dotyczyła modyfikacja koncesji. Podstawą do wyliczenia rekompensaty powinna być wielkość, o którą perspektywy handlu przewyższają poziom kontyngentu taryfowego. Uznaje się, że kalkulacja perspektyw handlu powinna być oparta na tej z powyższych wartości, która jest większa:

W żadnym przypadku odpowiedzialność Członka za rekompensatę nie będzie przekraczać wielkości takiej rekompensaty, która byłaby zastosowana, gdyby koncesja została wycofana zupełnie.

Którykolwiek Członek będący głównym dostawcą w rozumieniu ust. 1 powyżej lub ust. 1 Artykułu XXVIII będzie miał pierwotne prawa negocjacyjne w przypadku modyfikacji lub wycofania koncesji i uzgadnianiu rekompensaty chyba, że zainteresowani Członkowie uzgodnią inną formę rekompensaty.

Lista koncesyjna załączona do niniejszego Protokołu odnosząca się do Członka będzie traktowana jako Lista Koncesyjna GATT 1994 dotycząca tego Członka z dniem, w którym Porozumienie WTO wejdzie w życie w stosunku do tego Członka. Jakakolwiek lista koncesyjna przedłożona zgodnie z Decyzją Ministerialną w sprawie środków na rzecz krajów najsłabiej rozwiniętych będzie traktowana jako załącznik do tego protokołu.

Obniżki stawek celnych uzgodnione przez każdego Członka będą dokonywane w pięciu równych ratach rocznych, o ile nie określono inaczej w liście koncesyjnej Członka. Pierwsza taka obniżka winna być dokonana z datą wejścia w życie Porozumienia WTO. Każda kolejna obniżka będzie dokonana 1 stycznia każdego kolejnego roku, a końcowa stawka winna być osiągnięta nie później niż po czterech latach po dacie wejścia w życie Porozumienia WTO, o ile nie określono inaczej w liście koncesyjnej. Członek akceptujący Porozumienie WTO po jego wejściu w życie dokona, z datą wejścia tego porozumienia w życie w stosunku do niego, wszystkich obniżek stawek, które już nastąpiły łącznie z obniżkami, do których wprowadzenia byłby zobowiązany 1 stycznia roku następnego zgodnie z poprzednim zdaniem oraz dokonać wszystkich pozostałych obniżek z listy koncesyjnej wymienionych w poprzednim zdaniu. Obniżone stawki celne na każdym etapie ich redukcji powinny być zaokrąglone do pierwszego miejsca po przecinku. Dla produktów rolnych, tak jak są określone w Artykule 2 Porozumienia o rolnictwie rozłożenie redukcji w czasie będzie dokonane zgodnie z właściwymi częściami list koncesyjnych.

Wykonanie koncesji i zobowiązań zawartych w listach koncesyjnych załączonych do niniejszego protokołu będzie, na życzenie, podlegać wielostronnemu przeglądowi ze strony Członków. Postanowienie to w niczym nie zmienia praw i obowiązków Członków na mocy Porozumień w Załączniku 1A do Porozumienia WTO.

Gdy lista koncesji załączona do niniejszego Protokołu w odniesieniu do Członka stanie się Listą Koncesyjną GATT 1994 zgodnie a postanowieniami ust. 1, taki Członek może w dowolnym czasie zawiesić wykonanie lub wycofać w całości lub w części koncesję z takiej Listy Koncesyjnej w odniesieniu do dowolnego towaru, którego głównym dostawcą jest którykolwiek inny uczestnik Rundy Urugwajskiej, którego lista koncesyjna nie stała się jeszcze Listą Koncesyjną GATT 1994. Takie działanie może być jednak podjęte tylko po uprzednim pisemnym powiadomieniu Rady Handlu Towarami o takim zawieszeniu lub wycofaniu koncesji, oraz po przeprowadzeniu konsultacji z każdym Członkiem występującym o takie konsultacje, którego odpowiednie koncesje weszły do Listy Koncesji z GATT 1994, a który jest w istotnym stopniu zainteresowany danym towarem. Każda koncesja tak zawieszona lub wycofana nabierze mocy poczynając od dnia w którym lista koncesyjna Członka będącego głównym dostawcą stanie się Listą Koncesyjna z GATT 1994.

W przypadku zmiany lub wycofania koncesji dotyczących środków pozataryfowych a zawartych w Części III, do list koncesji stosowane będą postanowienia Artykułu XXVIII GATT 1994 oraz „Procedury negocjacji z artykułu XXVIII” przyjętej 10 listopada 1980 roku (BISD 27S/26-28). Byłoby to bez uszczerbku dla praw i obowiązków Członków z tytułu GATT 1994.

W każdym przypadku, gdy z listy koncesyjnej załączonej do niniejszego Protokołu wynika dla jakiegokolwiek produktu traktowanie mniej korzystne niż to, jakie było przewidziane dla tego produktu w listach koncesyjnych z GATT 1947 przed wejściem w życie Porozumienia WTO, przyjmuje się, iż Członek, którego dotyczy lista koncesyjna podjął odpowiednie działanie, które byłoby w innym przypadku konieczne stosownie do właściwych postanowień artykułu XXVIII GATT 1947 lub 1994. Postanowienia tego ustępu będą stosowane tylko do Egiptu, Peru, Południowej Afryki i Urugwaju.

Załączone listy są autentyczne w języku angielskim, francuskim i hiszpańskim, jak to wynika z każdej listy.

Datą niniejszego Protokołu jest dzień 15 kwietnia 1994 roku.

„Zagregowany Wskaźnik Wsparcia” (Aggregate Measurement of Support) i jego skrót „AMS” oznaczają poziom wsparcia w okresie rocznym, wyrażonego w kategoriach pieniężnych, udzielonego produktowi rolnemu i świadczonego na rzecz producentów podstawowych produktów rolnych, albo też wsparcie nie związane z konkretnym towarem, świadczone na rzecz ogółu producentów rolnych, inne niż wsparcie udzielone w ramach programów kwalifikujących się do wyłączenia z zobowiązań redukcyjnych zgodnie z załącznikiem 2 do niniejszego Porozumienia, a które:

„podstawowy produkt rolny” oznacza, w odniesieniu do zobowiązań w sprawie wsparcia krajowego, produkt w stanie możliwie najbliższym temu, w jakim występuje on przy pierwszej sprzedaży, zgodnie ze wskazaniem w liście koncesyjnej Członka i w odpowiednich danych wyjaśniających;

„nakłady budżetowe” lub „nakłady” obejmują również nieściągnięte dochody;

„Ekwiwalentny Wskaźnik Wsparcia” (Equivalent Measurement of Support) oznacza poziom wsparcia w okresie rocznym, wyrażonego w jednostkach pieniężnych, świadczonego na rzecz producentów podstawowych produktów rolnych w jednej lub kilku formach, którego liczenie zgodnie z metodologią AMS byłoby niepraktyczne, innego niż wsparcie udzielane w ramach programów kwalifikujących się do wyłączenia z zobowiązań redukcyjnych zgodnie z załącznikiem 2 do niniejszego Porozumienia, a które:

„subsydia eksportowe” oznaczają subsydia uwarunkowane działalnością eksportową, łącznie z subsydiami wymienionymi w artykule 9 niniejszego Porozumienia;

„okres realizacyjny” oznacza sześcioletni okres rozpoczynający się w roku 1995 z zastrzeżeniem, że dla celów artykułu 13 oznacza on okres dziewięcioletni rozpoczynający się w roku 1995;

„koncesje dotyczące dostępu do rynku” obejmują wszystkie zobowiązania odnoszące się do dostępu do rynku, podjęte zgodnie z niniejszym Porozumieniem;

„Łączny Zagregowany Wskaźnik Wsparcia” (Total Aggregate Measurement of Support) i jego skrót „Łączny AMS” oznaczają sumę całego wsparcia krajowego, świadczonego na rzecz producentów rolnych, liczonego jako suma wszystkich zagregowanych wskaźników wsparcia dla podstawowych produktów rolnych, wszystkich zagregowanych wskaźników wsparcia nie związanych z określonymi towarami oraz wszystkich ekwiwalentnych wskaźników wsparcia produktów rolnych, a które:

„rok” w punkcie f) powyżej oraz w odniesieniu do szczegółowych zobowiązań Członka oznacza rok kalendarzowy, finansowy lub obrachunkowy wskazany w liście koncesyjnej dotyczącej tego Członka.

krajowe środki wsparcia, które są całkowicie zgodne z postanowieniami załącznika 2 do niniejszego Porozumienia będą:

Środki wsparcia wewnętrznego, które są całkowicie zgodne z postanowieniami artykułu 6 niniejszego Porozumienia, włączając w to płatności bezpośrednie zgodne z zawartymi tam wymaganiami ustępu 5 i wymienione w liście koncesyjnej każdego Członka, a także wsparcie wewnętrzne na poziomie de minimis zgodne z ustępem 2 artykułu 6 będą:

subsydia eksportowe zgodne w pełni z postanowieniami części V niniejszego Porozumienia, a wskazane w liście koncesyjnej każdego Członka, będą:

doświadczenia nabytego do tego czasu w trakcie realizacji zobowiązań redukcyjnych;

skutków zobowiązań redukcyjnych dla światowego handlu towarami rolnymi;

pozahandlowych problemów, specjalnego i wyróżniającego traktowania Członków-krajów rozwijających się i celu, jakim jest ustanowienie sprawiedliwego i ukierunkowanego rynkowo systemu handlu rolnego oraz innych celów i problemów wymienionych we wstępie do niniejszego Porozumienia; oraz

potrzeby dalszych zobowiązań, które są niezbędne dla osiągnięcia wspomnianych wyżej długofalowych celów.

Niniejsze Porozumienie będzie obejmowało następujące produkty:

Powyższe nie ogranicza zakresu towarowego Porozumienia w sprawie stosowania środków sanitarnych i fitosanitarnych.

Podstawowym warunkiem, jaki mają spełniać środki wsparcia wewnętrznego wnioskowane do wyłączenia z zobowiązań redukcyjnych, jest to, by nie wpływały one w ogóle, lub co najwyżej w minimalnym stopniu, na produkcję i handel. Wszystkie środki wnioskowane do takiego wyłączenia, będą zatem odpowiadały następującym podstawowym kryteriom:

a ponadto będą spełniać szczegółowe warunki i kryteria dotyczące polityki wskazane poniżej.

prace badawcze, łącznie z badaniami podstawowymi, badaniami dotyczącymi programów ochrony środowiska i programami badań nad poszczególnymi produktami;

ochrona przed pasożytami i chorobami, obejmująca przedsięwzięcia o charakterze ogólnym oraz specyficzne odnoszące się do poszczególnych produktów, w tym systemy wczesnego ostrzegania, kwarantannę i zwalczanie;

szkolenie, obejmujące zarówno szkolenie ogólne jak i specjalistyczne;

poradnictwo i popularyzacja wiedzy agrotechnicznej, w tym dostarczanie środków ułatwiających przekazywanie producentom i konsumentom informacji i wyników badań;

usługi inspekcyjne, w tym inspekcja ogólna oraz inspekcja określonych produktów dla celów ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, klasyfikacji jakościowej i standaryzacji;

usługi marketingowe i promocyjne, obejmujące informację rynkową, doradztwo i promocję w odniesieniu do poszczególnych produktów, lecz z wyłączeniem wydatków na nieokreślone cele, które mogłyby zostać wykorzystane przez sprzedawców w celu obniżenia ich ceny zbytu lub też przynosiłyby bezpośrednią korzyść gospodarczą nabywcom; oraz

usługi o charakterze infrastrukturalnym obejmujące: elektryfikację, drogi i inne środki transportu, urządzenia rynkowe i portowe, systemy zaopatrzenia w wodę, systemy tam i odwadniające oraz prace infrastrukturalne związane z programami ochrony środowiska. We wszystkich takich przypadkach nakłady będą dokonywane tylko na cele inwestycji podstawowych, z wyłączeniem subsydiowania urządzeń w obrębie poszczególnych gospodarstw, poza podłączeniem do ogólnie dostępnych instalacji publicznych. Nie będą one obejmowały subsydiów na nakłady i koszty eksploatacji, ani też preferencji w opłatach ponoszonych przez użytkownika.

Uprawnienia do takich płatności będą podlegały jasno określonym kryteriom, takim jak dochód, status producenta lub właściciela ziemi, stopień wykorzystania czynników produkcji lub wielkość produkcji w określonym i stałym okresie bazowym.

Kwota takich płatności w jakimkolwiek danym roku nie będzie zależna od, lub oparta na, rodzaju lub rozmiarach produkcji (w tym też wielkości pogłowia inwentarza żywego) podjętej przez producenta w jakimkolwiek roku po okresie bazowym.

Kwota takich płatności w jakimkolwiek danym roku nie będzie zależna lub oparta na cenach krajowych lub międzynarodowych dotyczących jakiejkolwiek produkcji podjętej w którymkolwiek roku po okresie bazowym.

Kwota takich płatności w jakimkolwiek danym roku nie będzie zależna lub oparta na czynnikach produkcji zaangażowanych w jakimkolwiek roku po okresie bazowym.

Dla celów uzyskania takich płatności nie będzie wymagane wykazanie się produkcją.

Uprawnienia do uzyskiwania takich płatności będą określane przez stopień utraty dochodu, przy uwzględnieniu tylko dochodu osiąganego z rolnictwa, która to utrata przekracza 30 procent średniego dochodu brutto lub jego równowartości w wyrażeniu netto (z wyłączeniem płatności uzyskanych z tytułu tych samych lub podobnych programów wsparcia) w okresie ostatnich trzech lat, lub też jest wyższa od trzyletniej średniej za okres ostatnich pięciu lat, po odliczeniu najwyższej i najniższej wartości. Każdy producent spełniający ten warunek będzie uprawniony do otrzymywania płatności.

Kwota takich płatności będzie rekompensowała mniej niż 70 procent utraty dochodu poniesionej przez producenta w roku, w którym ten producent uzyskuje uprawnienia do otrzymywania tej pomocy.

Kwota takich płatności będzie zależna tylko od dochodu; będzie ona niezależna od rodzaju lub rozmiarów produkcji (w tym od wielkości pogłowia inwentarza żywego) prowadzonej przez producenta, lub od cen krajowych albo międzynarodowych dotyczących takiej produkcji, ani też od zaangażowanych czynników wytwórczych.

Jeżeli producent otrzymuje w tym samym roku płatności o których mowa w niniejszym ust. i w ust. 8 (pomoc z tytułu klęsk żywiołowych), łączna suma takich płatności będzie niższa niż 100 procent całej utraty dochodu poniesionej przez producenta.

Uprawnienia do takiej pomocy powstaną tylko wówczas, gdy władze rządowe oficjalnie uznają, że klęska żywiołowa lub podobna w skutkach (włączając w to epidemię chorób zakaźnych, plagę szkodników, skażenie radioaktywne i wojnę na terytorium zainteresowanego Członka) miała lub ma miejsce i będą uwarunkowane stratami w produkcji przekraczającymi 30 procent średniej produkcji w okresie trzech ostatnich lat, lub też średnią trzyletniej wielkości produkcji w okresie ostatnich pięciu lat po odliczeniu najwyższej i najniższej wartości rocznej.

Płatności dokonywane w następstwie klęski żywiołowej będą dotyczyły tylko strat odnoszących się do dochodu, pogłowia inwentarza żywego (łącznie z płatnościami związanymi z usługami weterynaryjnymi), ziemi lub innych czynników produkcji, spowodowanych klęską żywiołową.

Płatności nie będą rekompensowały więcej niż całkowity koszt wyrównania tych strat i nie będą uwarunkowane wymogiem przyszłej produkcji, jej rodzajem i wielkością.

Płatności dokonywane w czasie trwania klęski żywiołowej nie będą wyższe od poziomu wymaganego dla uniknięcia lub złagodzenia dalszych strat w rozumieniu kryterium b) jak wyżej.

Jeżeli producent otrzymuje w tym samym roku płatności, o których mowa w niniejszym ustępie lub w ustępie 7 (programy ubezpieczenia i gwarantowania poziomu dochodu), całkowita suma takich płatności będzie niższa niż 100 procent łącznej utraty dochodu poniesionej przez producenta.

Uprawnienia do takich płatności będą określone na podstawie jasno sformułowanych kryteriów w ramach programów mających na celu ułatwienia przejścia na emeryturę osobom zajmującym się towarową produkcją rolną, lub też ułatwienia takim osobom podjęcia zatrudnienia w działalności pozarolniczej.

Płatności będą uwarunkowane całkowitym i trwałym zaniechaniem towarowej produkcji rolnej przez osoby korzystające z takich świadczeń.

Uprawnienia do takich płatności będą określone na podstawie jasno sformułowanych kryteriów w ramach programów mających na celu wycofywanie ziemi lub innych czynników wytwórczych, w tym także inwentarza żywego, z towarowej produkcji rolnej.

Płatności będą uwarunkowane wycofaniem ziemi z towarowej produkcji rolnej na okres co najmniej 3 lat, a w przypadku inwentarza żywego – jego ubojem lub innym trwałym usunięciem.

Płatności nie będą wymagać lub określać żadnego alternatywnego wykorzystania takiej ziemi lub innych czynników produkcji, które wiązałoby się z produkcją rynkową artykułów rolnych.

Płatności nie będą związane ani z rodzajem lub wielkością produkcji, ani też z cenami, krajowymi lub międzynarodowymi, które dotyczyłyby produkcji podjętej z wykorzystaniem pozostałej ziemi i innych zasobów pozostających w eksploatacji.

Uprawnienia do takich płatności będą określone na podstawie jasno sformułowanych kryteriów w ramach programów rządowych mających na celu pomoc w finansowej lub fizycznej restrukturyzacji działalności producenta wobec obiektywnie wykazanych niedogodności strukturalnych. Kwalifikacja do korzystania z takich programów może być także oparta na jasno określonym rządowym programie reprywatyzacji ziemi rolniczej.

Kwota takich płatności w jakimkolwiek danym roku nie będzie zależna od, lub oparta na, rodzaju i wielkości produkcji (w tym wielkości pogłowia), podjętej przez producenta w jakimkolwiek roku po okresie bazowym, z zastrzeżeniem kryterium e) poniżej.

Kwota takich płatności w jakimkolwiek danym roku nie będzie zależna lub oparta na cenach, krajowych lub międzynarodowych, odnoszących się do danej produkcji podjętej w jakimkolwiek roku po okresie bazowym.

Płatności będą świadczone tylko przez okres niezbędny dla realizacji inwestycji której one dotyczą.

Płatności nie będą uwarunkowane wymogiem wytwarzania przez beneficjentów produktów rolnych ani też nie będą w jakikolwiek sposób określały takich produktów, z wyjątkiem wymagań dotyczących niewytwarzania określonego produktu.

Płatności będą ograniczone do wartości wymaganej do zrekompensowania niedogodności strukturalnych.

Uprawnienia do takich płatności zostaną określone jako część składowa jasno sformułowanego rządowego programu ochrony środowiska i będą zależne od spełnienia określonych warunków programu rządowego, włączając w to warunki dotyczące metod produkcji i jej składników.

Kwota płatności będzie ograniczona do dodatkowych kosztów lub utraty dochodu wynikających ze stosowania danego programu rządowego.

Uprawnienia do takich płatności będą ograniczone tylko do producentów w regionach zwiększonej uciążliwości gospodarowania. Każdy taki region musi być jasno określonym, zwartym obszarem geograficznym, posiadającym wyraźną tożsamość gospodarczą i administracyjną, uznanym za region zwiększonej uciążliwości gospodarowania na podstawie neutralnych i obiektywnych kryteriów, które są wyraźnie określone w ustawodawstwie lub przepisach i wskazują, że trudności danego regionu wynikają z okoliczności niemających doraźnego charakteru.

Kwota takich płatności w jakimkolwiek danym roku nie będzie zależna od, lub oparta na, rodzaju lub wielkości produkcji (włączając w to inwentarz żywy) podjętej przez producenta w jakimkolwiek roku po okresie bazowym, chyba że w celu zmniejszenia tej produkcji.

Kwota takich płatności w jakimkolwiek danym roku nie będzie zależna lub oparta na cenach krajowych lub międzynarodowych dotyczących jakiejkolwiek produkcji podjętej w jakimkolwiek roku po okresie bazowym.

Płatności będą dokonywane tylko na rzecz producentów w uprawnionych regionach, ale będą powszechnie dostępne dla wszystkich producentów w obrębie takich regionów.

Płatności związane z czynnikami produkcji będą dokonywane przy stawce degresywnej powyżej progu opłacalności danego czynnika produkcji.

Płatności będą ograniczone do dodatkowych kosztów, lub utraty dochodu, wynikających z podejmowania produkcji na wskazanym obszarze.

Z zastrzeżeniem przepisów artykułu 6, Zagregowany Wskaźnik Wsparcia (AMS) będzie kalkulowany indywidualnie w odniesieniu do poszczególnego produktu dla każdego podstawowego produktu rolnego otrzymującego wsparcie cenowe, płatności bezpośrednie niepodlegające wyłączeniu lub jakiekolwiek inne subsydium niewyłączone z zobowiązań redukcyjnych („pozostałe polityki nie podlegające wyłączeniu”). Wsparcie, które nie jest świadczone w odniesieniu do poszczególnych towarów będzie zagregowane w postaci jednego „niespecyficznego AMS” i wyrażone sumą jednostek pieniężnych.

Subsydia w rozumieniu ustępu 1 będą obejmowały zarówno wydatki budżetowe, jak i zaniechane należności dochodowe rządów i ich agend.

Uwzględniane będzie wsparcie udzielane na szczeblu ogólnokrajowym, jak i niższym.

Podatki rolne lub opłaty uiszczane przez producentów zostaną odjęte od AMS.

Wskaźnik AMS liczony według wskazanych poniżej zasad dla okresu bazowego będzie stanowił podstawę wyjściową dla realizacji zobowiązań redukcyjnych dotyczących wsparcia krajowego.

Dla każdego podstawowego towaru rolnego wskaźnik AMS zostanie odrębnie określony i wyrażony w łącznej wartości pieniężnej.

Wskaźnik AMS będzie liczony dla danego towaru rolnego możliwie najbliżej pierwszego szczebla zbytu. Środki przyznawane na rzecz przetwórców artykułów rolnych będą uwzględniane w takim zakresie, w jakim korzystają z nich producenci podstawowych produktów rolnych.

Wsparcie cen rynkowych: wsparcie cen rynkowych będzie obliczane przy zastosowaniu różnicy między stałą, referencyjną ceną zewnętrzną, a stosowaną ceną administrowaną i z pomnożeniem takiej różnicy przez wielkość produkcji uprawnionej do otrzymywania stosownej ceny administrowanej. Wydatki z budżetu dokonywane w celu utrzymania tej różnicy, takie jak koszty skupu lub utrzymywania rezerw nie będą wliczane do AMS.

Stała, zewnętrzna cena referencyjna będzie oparta na danych z lat 1986 do 1988 i będzie w zasadzie średnią, jednostkową wartością fob określonego, podstawowego produktu rolnego w kraju będącym eksporterem netto i średnią, jednostkową wartością cif określonego, podstawowego produktu rolnego w kraju będącym importerem netto w okresie bazowym. Stała cena referencyjna może być korygowana w razie konieczności o różnice jakościowe.

Niewyłączone płatności bezpośrednie: niewyłączone płatności bezpośrednie zależne od różnic w cenach będą obliczane albo przez mnożenie różnicy między stałą ceną referencyjną a stosowaną ceną administrowaną przez wielkość produkcji uprawnionej do korzystania z ceny administrowanej, albo też na podstawie wielkości wydatków budżetowych.

Stała cena referencyjna będzie oparta na danych z lat od 1986 do 1988 i będzie w zasadzie faktyczną ceną stosowaną do ustalenia stawek płatności.

Niewyłączone, bezpośrednie płatności oparte na czynnikach innych niż cena będą mierzone na podstawie wydatków budżetowych.

Inne środki niewyłączone, w tym subsydiowanie składników produkcji i inne działania, takie jak obniżanie kosztów zbytu: wartość takich środków będzie mierzona przy zastosowaniu rządowych wydatków budżetowych lub też, tam gdzie odwołanie się do wydatków budżetowych nie odzwierciedla pełnych rozmiarów tego subsydium, podstawą obliczenia subsydium będzie różnica pomiędzy ceną subsydiowanego dobra lub usługi a reprezentatywną ceną rynkową podobnego dobra lub usługi pomnożona przez ilość tego dobra lub usługi.

Z zastrzeżeniem postanowień artykułu 6, ekwiwalentne wskaźniki wsparcia będą liczone dla wszystkich podstawowych produktów rolnych, których ceny rynkowe korzystają z wsparcia zgodnie z definicją z załącznika 3, lecz dla których kalkulacja tej części składowej AMS nie byłaby praktycznie możliwa. W odniesieniu do takich produktów bazowy poziom realizacji zobowiązań redukcji wsparcia krajowego będzie składać się z elementu wsparcia ceny rynkowej wyrażonego w postaci ekwiwalentnego wskaźnika wsparcia zgodnie z poniższym ustępem 2, jak również z wszelkich bezpośrednich płatności nie wyłączonych z redukcji oraz innych nie wyłączonych środków wsparcia, które zostaną oszacowane zgodnie z poniższym ustępem 3. Uwzględnione będzie wsparcie udzielone zarówno na poziomie ogólnokrajowym, jak i niższym.

Ekwiwalentne wskaźniki wsparcia, o których mowa w ustępie 1, zostaną skalkulowane, możliwie najbliżej pierwszego szczebla zbytu, dla każdego z wszystkich podstawowych produktów rolnych korzystających ze wsparcia ceny rynkowej, dla których nie można wyliczyć części składowej AMS dotyczącej wsparcia ceny. Dla takich podstawowych produktów rolnych, ekwiwalentne wskaźniki wsparcia cen rynkowych będą obliczane z uwzględnieniem stosowanej ceny administrowanej i wielkości produkcji uprawnionej do otrzymywania takiej ceny, lub też, tam gdzie nie jest to możliwe, na podstawie wielkości nakładów budżetowych stosowanych dla podtrzymania ceny producenta.

Jeżeli podstawowe produkty rolne podlegające postanowieniom ustępu 1 korzystają z niewyłączonych płatności bezpośrednich, lub też z innych subsydiów udzielanych określonym produktom, a niewyłączonych z zobowiązań redukcyjnych, podstawa ekwiwalentnych wskaźników wsparcia dotyczących takich środków będzie wyliczona jak dla odpowiednich części składowych AMS (wymienionych w załączniku 3 ustępach 10 do 13 włącznie).

Ekwiwalentne wskaźniki wsparcia będą obliczane na podstawie wielkości subsydium możliwie najbliżej pierwszego szczebla zbytu odnośnego podstawowego produktu rolnego. Środki kierowane na rzecz przetwórców artykułów rolnych będą uwzględniane w takim zakresie, w jakim ich beneficjentami są producenci podstawowych produktów rolnych. Ekwiwalentne wskaźniki wsparcia będą pomniejszane o wartość specyficznych obciążeń rolnych lub opłat nakładanych na producentów.

Postanowienia ustępu 2 artykułu 4 nie będą dotyczyły, ze skutkiem od wejścia w życie Porozumienia WTO, jakichkolwiek pierwotnych produktów rolnych albo ich przetworów (zwanych dalej „produktami wydzielonymi”), wobec których zachowane zostają następujące warunki (zwane dalej „specjalnym traktowaniem”):

Na początku każdego okresu realizacyjnego Członek może zaprzestać stosowania specjalnego traktowania w odniesieniu do produktów wydzielonych poprzez zastosowanie się do postanowień ustępu 6. W takim przypadku dany Członek utrzyma już istniejące wtedy możliwości minimalnego dostępu do rynku i będzie zwiększał je corocznie aż do końca okresu realizacyjnego o 0,4 procent odpowiedniej konsumpcji krajowej z okresu bazowego. Poziom możliwości minimalnego dostępu do rynku wynikający z tej formuły w ostatnim roku okresu realizacyjnego zostanie następnie utrzymany w liście koncesyjnej danego Członka.

Wszelkie negocjacje w kwestii możliwości kontynuacji, po okresie realizacyjnym, specjalnego traktowania przewidzianego w ustępie 1, będą zakończone w ramach tego okresu realizacyjnego, jako część negocjacji przewidzianych artykułem 20 niniejszego Porozumienia przy uwzględnieniu aspektów pozahandlowych.

Jeżeli w rezultacie negocjacji, o których mowa w ustępie 3, zostanie uzgodnione, że Członek może kontynuować stosowanie specjalnego traktowania, taki Członek udzieli dodatkowych i możliwych do zaakceptowania koncesji, jakie zostaną określone w trakcie tych negocjacji.

Jeżeli specjalne traktowanie nie będzie kontynuowane w końcu okresu realizacyjnego, zainteresowany Członek wykona postanowienia ustępu 6. W takim przypadku po zakończeniu okresu realizacyjnego, minimalny dostęp dla produktów wydzielonych zostanie utrzymany na poziomie 8 procent odpowiedniej konsumpcji krajowej z okresu bazowego, wskazanej w liście koncesyjnej danego Członka.

Wobec środków granicznych innych niż zwykłe opłaty celne, utrzymywanych w odniesieniu do produktów wydzielonych, zostaną wówczas zastosowane postanowienia ustępu 2 artykułu 4 z mocą od początku roku, w którym specjalne traktowanie zostanie zakończone. Takie produkty zostaną poddane zwykłym opłatom celnym, które będą związane w liście koncesyjnej danego Członka i stosowane począwszy od początku roku, w którym wygasa specjalne traktowanie, przy takich stawkach celnych, jakie miałyby zastosowanie, gdyby redukcja o 15 procent została dokonana w okresie realizacyjnym w równych ratach rocznych. Takie stawki celne zostaną ustalone na podstawie ekwiwalentów taryfowych, jakie będą określone zgodnie z wytycznymi wskazanymi w załączniku do niniejszego.

Postanowienia ustępu 2 artykułu 4 nie będą również miały zastosowania, poczynając od wejścia w życie Porozumienia WTO, do pierwotnego produktu rolnego, który stanowi dominujący, podstawowy składnik tradycyjnego odżywiania w członkowskim kraju rozwijającym się, a wobec którego to produktu spełnione są następujące warunki ponad te, jakie są wyszczególnione w ustępach 1a) do 1d) włącznie w odniesieniu do danych produktów:

Wszelkie negocjacje w kwestii możliwości kontynuowania specjalnego traktowania przewidzianego w ustępie 7 po zakończeniu dziesiątego roku liczonego od początku okresu realizacyjnego zostaną podjęte i zakończone w ramach czasowych dziesiątego roku licząc od początku okresu realizacyjnego.

Jeżeli zostanie uzgodnione w wyniku negocjacji, o których mowa w ustępie 8, że Członek może kontynuować stosowanie specjalnego traktowania, taki Członek udzieli dodatkowych i akceptowalnych koncesji, jakie zostaną określone w trakcie tych negocjacji.

Jeżeli specjalne traktowanie zgodnie z ustępem 7 nie będzie kontynuowane poza dziesiąty rok licząc od początku okresu realizacyjnego, dane produkty zostaną poddane zwykłym opłatom celnym ustalonym na podstawie ekwiwalentu taryfowego wyliczonego zgodnie z wytycznymi wskazanymi w załączniku do niniejszego, które zostaną związane w liście koncesyjnej danego Członka. W odniesieniu do innych aspektów, stosowane będą postanowienia ustępu 6 zmodyfikowane odpowiednimi postanowieniami dotyczącymi specjalnego i wyróżniającego traktowania przyznanego w ramach niniejszego Porozumienia Członkom-krajom rozwijającym się.

Kalkulacja ekwiwalentów taryfowych wyrażonych ad valorem lub w stawkach specyficznych zostanie dokonana przy zastosowaniu w sposób przejrzysty faktycznej różnicy między cenami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Użyte dane będą dotyczyły lat od 1986 do 1988. Ekwiwalenty taryfowe:

Ceną zewnętrzną będą zazwyczaj rzeczywiste, średnie wartości jednostkowe liczone dla kraju przywożącego na bazie cif. Tam, gdzie średnie wartości jednostkowe cif nie są dostępne lub właściwe, cenami zewnętrznymi będą albo:

Ceny zewnętrzne będą zazwyczaj przeliczane na waluty krajowe przy zastosowaniu średniego rocznego kursu rynku walutowego dla takiego samego okresu jak dane cenowe.

Ceną wewnętrzną będzie zazwyczaj reprezentatywna cena hurtowa dominująca na rynku krajowym, lub też szacunek takiej ceny, jeżeli odpowiednie dane nie są dostępne.

Początkowe ekwiwalenty taryfowe mogą być, w razie konieczności, skorygowane w celu uwzględnienia różnic jakościowych i gatunkowych przy zastosowaniu odpowiednich współczynników.

Tam, gdzie ekwiwalent taryfowy wynikający z tych wytycznych jest ujemny lub niższy od bieżącej, związanej stawki celnej, początkowy ekwiwalent taryfowy może zostać ustalony na poziomie bieżącej, związanej stawki celnej, lub na podstawie ofert narodowych dla tego produktu.

W przypadku dokonywania zmian w poziomie ekwiwalentu taryfowego, jaki wynikałby z powyższych wytycznych, zainteresowany Członek, jeżeli zostanie o to poproszony, stworzy pełne możliwości konsultacji w celu negocjowania właściwych rozwiązań.

Środek sanitarny lub fitosanitarny – jakikolwiek środek stosowany w celu:

Środki sanitarne lub fitosanitarne obejmują wszystkie stosowne ustawy, dekrety, przepisy, wymogi i procedury, obejmujące, między innymi, kryteria dotyczące produktu finalnego; procesy i metody produkcji; procedury testowania inspekcji, certyfikacji i akceptacji; kwarantannę łącznie ze stosownymi wymogami dotyczącymi transportu zwierząt i roślin oraz materiałami koniecznymi dla utrzymania ich przy życiu podczas transportu; postanowienia odnoszące się do odpowiednich metod statystycznych, pobierania próbek oraz oceny zagrożeń; wymogi dotyczące opakowania i oznakowania produktu odnoszące się bezpośrednio do norm bezpiecznej żywności.

Harmonizacja – ustanowienie, uznanie i stosowanie wspólnych środków sanitarnych i fitosanitarnych przez różnych Członków.

Międzynarodowe normy, wytyczne i zalecenia

Ocena ryzyka – ocena prawdopodobieństwa pojawienia się, usadowienia się lub rozprzestrzeniania się szkodników lub chorób w obrębie terytorium przywożącego Członka w świetle środków sanitarnych lub fitosanitarnych, które mogłyby zostać zastosowane oraz szacunek wynikających stąd potencjalnych skutków biologicznych i gospodarczych; lub ocena potencjalnych negatywnych skutków dla zdrowia ludzi lub zwierząt w wyniku obecności dodatków, zanieczyszczeń, toksyn lub chorobonośnych organizmów w żywności, napojach i pożywieniu dla zwierząt.

Odpowiedni poziom ochrony sanitarnej lub fitosanitarnej – poziom ochrony uznawany za odpowiedni przez Członka ustanawiającego środek sanitarny lub fitosanitarny w celu ochrony życia lub zdrowia ludzi, zwierząt lub roślin w obrębie jego terytorium.

UWAGA:

Wielu Członków nazywa tę koncepcję „akceptowalnym poziomem ryzyka”.

Obszar wolny od szkodników lub chorób – obszar obejmujący bądź cały kraj, część kraju, bądź całość lub części kilku krajów określony przez kompetentne władze, na którym nie występują określone szkodniki lub choroby.

UWAGA:

Obszar wolny od szkodników lub chorób może otaczać, być otoczony lub przylegać do obszaru - będącego częścią jakiegoś kraju lub mieszczącego się w regionie geograficznym obejmującym części lub całość kilku krajów – gdzie wiadome jest występowanie określonego szkodnika lub choroby, lecz gdzie takie występowanie jest ograniczane lub eliminowane w wyniku regionalnych środków kontroli, takich jak ustanowienie kontroli, nadzór i strefy buforowe.

Obszar niewielkiego skażenia chorobami lub szkodnikami – obszar, obejmujący bądź cały kraj, jego część, bądź całość lub części kilku krajów, określony przez kompetentne władze, gdzie dany szkodnik lub choroba występują na niewielkim poziomie i gdzie stosowane są skuteczne środki nadzoru, kontroli i zwalczania.

Członkowie zapewnią, by wszystkie przyjęte przepisy sanitarne i fitosanitarne ( 18 ) były publikowane szybko i w taki sposób, aby umożliwić zapoznanie się z nimi zainteresowanym Członkom.

Z wyjątkiem pilnych okoliczności, Członkowie będą zachowywać rozsądny odstęp czasu między publikacją zarządzenia w sprawach sanitarnych lub fitosanitarnych, a jego wejściem w życie, aby dać czas producentom eksportujących Członków, a zwłaszcza Członków – krajów rozwijających się na dostosowanie ich produktów i metod produkcji do wymagań Członka przywożącego.

Każdy Członek zapewni istnienie jednego punktu informacyjnego odpowiedzialnego za udzielanie odpowiedzi na wszystkie rozsądne pytania zainteresowanych Członków oraz za dostarczanie odpowiednich dokumentów dotyczących:

Członkowie zapewnią, że kopie dokumentów, o które wnioskują zainteresowani Członkowie, będą im udostępniane po takiej samej cenie (jeżeli takowa będzie pobierana), jaka jest stosowana wobec podmiotów ( 19 ) danego Członka z wyjątkiem kosztów dostawy.

Ilekroć międzynarodowa norma, wytyczna lub zalecenie nie istnieją, lub też treść proponowanego przepisu w sprawach sanitarnych lub fitosanitarnych nie jest merytorycznie taka sama jak treść międzynarodowej normy, wytycznej lub zalecenia, a dany przepis może mieć znaczący wpływ na handel innych Członków, Członkowie:

Jeżeli jednak pojawią się pilne problemy ochrony zdrowia, lub też groźby wystąpienia takich problemów u jakiegoś Członka, Członek ten może pominąć takie kroki wskazane w ustępie 5 niniejszego Załącznika, jeżeli uzna to za konieczne, z zastrzeżeniem, że ten Członek:

Notyfikacje do Sekretariatu będą sporządzane w języku angielskim, francuskim lub hiszpańskim.

Członkowie – kraje rozwinięte, gdy otrzymają taki wniosek od innych Członków, dostarczą kopie takich dokumentów lub też, w przypadku obszernych dokumentów, streszczenia dokumentów objętych konkretną notyfikacją, w języku angielskim, francuskim lub hiszpańskim.

Sekretariat pilnie roześle kopie notyfikacji wszystkim Członkom i zainteresowanym organizacjom międzynarodowym i zwróci uwagę Członkom – krajom rozwijającym się na jakiekolwiek notyfikacje dotyczące produktów szczególnie je interesujących.

Członkowie wyznaczą jeden organ rządu centralnego jako odpowiedzialny za wdrażanie, na szczeblu ogólnokrajowym, postanowień dotyczących procedur notyfikacyjnych stosownie do ustępów 5, 6, 7 i 8 niniejszego Załącznika.

Nic w niniejszym Porozumieniu nie będzie traktowane jako wymagające:

W odniesieniu do wszelkich procedur mających na celu weryfikację i realizację środków sanitarnych i fitosanitarnych, Członkowie zapewnią by:

Gdy Członek stosuje system akceptacji dodatków do żywności lub określania tolerancji zanieczyszczeń w żywności, napojach lub pożywieniu dla zwierząt, który zamyka lub ogranicza dostęp do rynku dla produktów nieposiadających takiej akceptacji, przywożący Członek rozważy możliwość oparcia dostępu na stosowaniu odpowiednich norm międzynarodowych, aż do podjęcia ostatecznej decyzji.

Ilekroć określony środek sanitarny lub fitosanitarny przewiduje kontrolę na etapie produkcji, Członek na którego terytorium produkcja ma miejsce udzieli niezbędnej pomocy w celu ułatwienia takiej kontroli i pracy organów kontrolnych.

Nic w niniejszym Porozumieniu nie uszczupla zdolności Członków do prowadzenia racjonalnej inspekcji na ich własnym terytorium.

Niniejszy Załącznik zawiera produkty tekstylne i odzieżowe określone na sześciocyfrowym poziomie Zharmonizowanego Systemu Opisu i Kodowania Towarów (HS).

Działania ochronne, o których mowa w artykule 6, będą stosowane w odniesieniu do poszczególnych wyrobów tekstylnych i odzieżowych, a nie na bazie linii HS per se.

Działania ochronne, o których mowa w artykule 6 niniejszego Porozumienia, nie będą stosowane w odniesieniu do:

W odniesieniu do takich towarów będą mieć zastosowanie postanowienia artykułu XIX GATT 1994 zgodnie z interpretacją Porozumienia w sprawie klauzul ochronnych.