Swobodny przepływ pracowników

Zasada swobodnego przepływu pracowników stanowi jedną z czterech podstawowych wolności ustanowionych na mocy traktatów Unii Europejskiej (UE) – do pozostałych wolności należy swobodny przepływ towarów, kapitału i usług. Spośród wielu postanowień traktatowych, które mają zastosowanie do swobodnego przepływu pracowników, najważniejszy jest art. 45 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Zgodnie z art. 45 obywatele państw członkowskich UE mają prawo:

• poszukiwać pracy w innym państwie członkowskim;
• pracować tam bez konieczności ubiegania się o pozwolenie na pracę;
• zamieszkiwać w tym kraju ze względów zawodowych;
• pozostać tam nawet po wygaśnięciu umowy o pracę;
• być traktowani na równi z obywatelami danego kraju w zakresie zatrudnienia, warunków pracy i innych przywilejów socjalnych i podatkowych.

Prawa te przysługują osobom, które korzystają ze swobody przemieszczania się w celach zawodowych. Obowiązują jednak pewne ograniczenia podyktowane względami bezpieczeństwa i porządku publicznego, uwarunkowaniami publicznej opieki zdrowotnej oraz wymogami w przypadku zatrudnienia w sektorze publicznym.

Członkowie rodzin obywateli UE pracujących za granicą w innym państwie członkowskim również mają prawo mieszkać i pracować w tym państwie członkowskim niezależnie od posiadanego obywatelstwa. Ponadto dzieci mają prawo do nauki w państwie członkowskim, do którego przeprowadzili się ich rodzice.

Zgodnie z ustawodawstwem UE dotyczącym wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych osoby pracujące w niektórych zawodach, w przypadku których przyjmujące państwo członkowskie wymaga określonych kwalifikacji zawodowych, mają prawo do uznania ich kwalifikacji zawodowych w tym państwie.

Ponadto istnieją przepisy gwarantujące prawa do zabezpieczenia społecznego przysługujące obywatelom UE, którzy przeprowadzają się do innego państwa członkowskiego.

W 2019 r. ustanowiono Europejski Urząd ds. Pracy – organ, który ma się przyczyniać do zapewniania mobilności siły roboczej na terytorium UE i wspomagania koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Zasady swobodnego przepływu pracowników mają również zastosowanie w przypadku obywateli Islandii, Liechtensteinu i Norwegii z uwagi na przynależność tych krajów do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W określonych przypadkach obywatele innych państw trzecich także mogą skorzystać z prawa do pracy w państwie członkowskim i bycia traktowanym na równi z obywatelami UE w zakresie warunków pracy. Prawa te uzależnione są od posiadania przez nich statusu członka rodziny obywatela UE lub ich własnego obywatelstwa (wiele krajów posiada odpowiednie umowy z UE).

ZOB. TEŻ

• Równość szans
• Europejski Obszar Gospodarczy (EOG)
• Państwa członkowskie
• Niedyskryminacja (zasada)
• Swoboda przemieszczania się i pobytu na terytorium UE (streszczenie)
• EURES: Usługi pośrednictwa pracy w UE (streszczenie)
• Europejski Urząd ds. Pracy (streszczenie)
• Swobodny przepływ pracowników (streszczenie)
• Dodatkowe emerytury – zachowanie przywilejów podczas przeprowadzki za granicę (streszczenie)
• System uznawania kwalifikacji zawodowych (streszczenie)
• Swobodny przepływ – obywatele UE (Komisja Europejska)