Sprawa C‑398/14

Komisja Europejska

przeciwko

Republice Portugalskiej

„Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego — Dyrektywa 91/271/EWG — Oczyszczanie ścieków komunalnych — Artykuł 4 — Wtórne lub inne równie skuteczne oczyszczanie — Sekcje B i D załącznika I”

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 28 stycznia 2016 r.

1. Środowisko naturalne — Oczyszczanie ścieków komunalnych — Dyrektywa 91/271 — Poddanie wtórnemu oczyszczaniu ścieków komunalnych doprowadzanych do systemów zbierania — Obowiązek pobierania przez państwa członkowskie próbek przez cały rok w celu ustalenia zgodności zrzutów z dyrektywą — Brak

   (dyrektywa Rady 91/271, zmieniona rozporządzeniem nr 1137/2008, art. 1, 3, 4, art. 15 ust. 1 tiret pierwsze, załącznik I sekcje B, D)

2. Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Dowód na istnienie uchybienia — Ciężar dowodu spoczywający na Komisji — Przedstawienie dowodów wskazujących na uchybienie — Ciężar dowodu przeciwnego spoczywający na pozwanym państwie członkowskim

   (art. 258 TFUE)

3. Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Badanie zasadności przez Trybunał — Sytuacja, jaką należy wziąć pod uwagę — Sytuacja w chwili upływu terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii

   (art. 258 TFUE)

1.  Artykuł 4 dyrektywy 91/271 dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych, zmienionej rozporządzeniem nr 1137/2008, wymaga od państw członkowskich zapewnienia, by w terminach wskazanych w tym artykule dane aglomeracje poddawały odpowiedniemu oczyszczaniu ścieki komunalne, które odprowadzane są do systemów zbierania, w które aglomeracje są wyposażone zgodnie z art. 3 tej dyrektywy, i aby zrzuty te odpowiadały wymaganiom sekcji B załącznika I do tej dyrektywy. Obowiązek ten nie oznacza, że pobory próbek przewidziane w sekcji D załącznika I do wspomnianej dyrektywy muszą się rozciągać się na cały rok, aby można było ważnie stwierdzić zgodność danych oczyszczalni z wymaganiami sekcji B załącznika I do tej dyrektywy. W tym względzie, jeżeli państwo członkowskie jest w stanie przedstawić próbkę odpowiadającą przepisom przewidzianym w sekcji B załącznika I do dyrektywy 91/271, należy uznać, że zobowiązania wynikające z art. 4 tej dyrektywy są wypełnione.

   Ponadto dla realizacji celu ochrony środowiska przed niekorzystnymi skutkami odprowadzania ścieków, tak jak sformułowano go w art. 1 dyrektywy 91/271, zobowiązanie zawarte we wspomnianym art. 4, zgodnie z którym ścieki komunalnych należy poddać oczyszczaniu spełniającemu odpowiednie wymagania sekcji B załącznika I, wsparte jest obowiązkiem monitorowania zrzutów z oczyszczalni, przewidzianym w art. 15 ust. 1 tiret pierwsze tej dyrektywy, który odsyła bezpośrednio do sekcji D załącznika I do niej.

   (por. pkt 39, 40, 45)

2.  O ile w ramach postępowania o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wszczętego na podstawie art. 258 TFUE na Komisji spoczywa obowiązek wykazania istnienia zarzucanego uchybienia poprzez przedłożenie Trybunałowi wszystkich dowodów niezbędnych do zweryfikowania przezeń istnienia tego uchybienia, bez możliwości opierania się na jakichkolwiek domniemaniach, o tyle należy wziąć pod uwagę fakt, że jeśli chodzi o ustalenie, czy w praktyce właściwie zastosowano przepisy krajowe mające zapewnić skuteczne wprowadzenie w życie danej dyrektywy, Komisja, która nie posiada własnych uprawnień do prowadzenia dochodzenia w tym przedmiocie, jest w znacznym stopniu uzależniona od dowodów dostarczonych przez ewentualne podmioty składające skargi, jak też przez dane państwo członkowskie. Wynika z tego w szczególności, że jeżeli Komisja dostarczy wystarczające dowody na to, że przepisy krajowe transponujące dyrektywę nie są stosowane w praktyce na terytorium pozwanego państwa członkowskiego, na tym państwie członkowskim spoczywa ciężar szczegółowego merytorycznego zakwestionowania przedstawionych w ten sposób dowodów i wynikających z nich konsekwencji.

   (por. pkt 47, 48)

3.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (por. pkt 49)