Sprawa C‑439/13 P

Elitaliana SpA

przeciwko

Eulex Kosowo

„Odwołanie — Zamówienia publiczne na usługi — Wspólne działanie 2008/124/WPZiB — Przetarg dotyczący wsparcia śmigłowca na potrzeby misji Eulex Kosowo — Odwołanie od decyzji o udzieleniu zamówienia — Artykuł 24 ust. 1 akapit drugi TUE — Artykuł 275 akapit pierwszy TFUE — Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB) — Właściwość — Artykuł 263 akapit pierwszy TFUE — Pojęcie „organu lub jednostki organizacyjnej Unii” — Środki, które można przypisać Komisji Europejskiej — Usprawiedliwiony błąd”

Streszczenie – wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 12 listopada 2015 r.

1. Skarga o stwierdzenie nieważności — Przesłanki dopuszczalności — Właściwość sądu Unii — Badanie z urzędu

   (art. 263 TFUE)

2. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa — Właściwość sądu Unii — Akty przyjęte przez misję Unii objęte przepisami rozporządzenia finansowego Unii w dziedzinie udzielania zamówień publicznych — Włączenie

   (art. 19 TUE, art. 24 ust. 1 akapit drugi TUE, art. 41 ust. 2 akapit pierwszy TUE; art. 263 akapit pierwszy TFUE, art. 275 akapit pierwszy TFUE; rozporządzenie Rady nr 1605/2002; wspólne działanie Rady 2008/124/WPZiB, art. 16 ust. 2)

3. Skarga o stwierdzenie nieważności — Status strony pozwanej — Misja polityki bezpieczeństwa i obrony Unii nieposiadająca osobowości prawnej — Brak statusu organu lub jednostki organizacyjnej Unii — Akty przyjęte przez szefa takiej misji w dziedzinie budżetowej i finansowej — Możliwość przypisania Komisji — Niedopuszczalność skargi

   (art. 263 akapit pierwszy TFUE; wspólne działanie Rady 2008/124/WPZiB)

4. Skarga o stwierdzenie nieważności — Status strony pozwanej — Misja polityki bezpieczeństwa i obrony Unii — Akty wydane w dziedzinie udzielania zamówień publicznych, na podstawie uprawnień delegowanych — Możliwość przypisania instytucji delegującej — Skarga skierowana przeciwko misji Unii — Niedopuszczalność

   [art. 263 akapit pierwszy TFUE; rozporządzenie Rady nr 1605/2002, art 54 ust. 2 lit. d); wspólne działanie Rady 2008/124/WPZiB, art. 8 ust. 5, art. 16 ust. 4]

5. Postępowanie sądowe — Pismo wszczynające postępowanie — Wymogi formalne — Określenie strony pozwanej — Oznaczenie jako strony pozwanej, bez błędu ze strony skarżącej, osoby innej niż autor zaskarżonego aktu — Niedopuszczalność — Granice — Informacje umożliwiające jednoznaczne określenie pozwanej — Brak — Obowiązek określenia strony pozwanej przez Sąd — Brak

   (art. 263 akapit pierwszy TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 21)

6. Postępowanie sądowe — Termin do wniesienia skargi — Prekluzja — Usprawiedliwiony błąd

   (art. 263 akapit szósty TFUE)

7. Odwołanie — Środki — Zarzut skierowany przeciwko elementowi uzasadnienia wyroku niekoniecznemu dla uzasadnienia jego sentencji — Zarzut nieistotny dla sprawy

1.  W zakresie, w jakim kwestia właściwości Trybunału do rozpoznania sporu wchodzi w zakres bezwzględnych przeszkód procesowych, może ona zostać zbadana przez Trybunał w każdym momencie, także z urzędu.

   (por. pkt 37)

2.  Sąd i w wypadku odwołania Trybunał są właściwe do rozpoznania skargi na akty przyjęte przez misję o charakterze cywilnym prowadzoną przez Unię w państwie trzecim, wniesionej przez oferenta wykluczonego w procedury udzielania zamówień publicznych.

   W istocie na podstawie art. 24 ust. 1 akapit drugi zdanie ostatnie TUE i art. 275 akapit pierwszy TFUE Trybunał nie jest w zasadzie właściwy w zakresie postanowień dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa ani w zakresie aktów przyjętych na ich podstawie. Jednak wspomniane przepisy ustanawiają odstępstwo od zasady ogólnej właściwości, którą art. 19 TUE przyznaje Trybunałowi w celu zapewnienia poszanowania prawa w wykładni i stosowaniu traktatów, i w konsekwencji muszą one być interpretowane ściśle. W tym względzie decyzja o udzieleniu zamówienia publicznego przyjęta przez misję Unii o charakterze cywilnym, o stwierdzenie nieważności której to decyzji żądanie oparte jest na naruszeniu reguł prawa mających zastosowanie do zamówień publicznych w Unii, odnosi się do udzielenia zamówienia publicznego, które wygenerowało wydatki pokrywane z budżetu Unii, zgodnie z art. 41 ust. 2 akapit pierwszy TUE i art. 16 ust. 2 wspólnego działania 2008/124 w sprawie misji Unii Europejskiej w zakresie praworządności w Kosowie, Eulex Kosowo. Z powyższego wynika, że rozpatrywane zamówienie objęte jest zakresem stosowania przepisów rozporządzenia 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich.

   W tych okolicznościach nie można stwierdzić, że zakres przewidzianego w art. 24 ust. 1 akapit drugi zdanie ostatnie TUE i art. 275 TFUE odstępstwa od właściwości Trybunału jest taki, że wyłącza on właściwość Trybunału do dokonywania wykładni i stosowania przepisów rozporządzenia nr 1605/2002 dotyczących udzielania zamówień publicznych.

   (por. pkt 41–43, 46, 48, 49, 50)

3.  Artykuł 263 TFUE przewiduje, iż Trybunał kontroluje legalność aktów organów lub jednostek organizacyjnych Unii zmierzających do wywarcia skutków prawnych. Tymczasem co się tyczy misji utworzonej na podstawie wspólnego działania 2008/124 w sprawie misji Unii Europejskiej w zakresie praworządności w Kosowie, Eulex Kosowo, nie można uznać, iż ta ostatnia posiada osobowość prawną, ponieważ we wspomnianym wspólnym działaniu określono ten podmiot jako „misję”, i że, po pierwsze, w zakresie politycznym i strategicznym wspomniana misja jest objęta zwierzchnictwem i nadzorem Rady i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, a po drugie, w dziedzinie budżetowej i finansowej szef misji wykonuje swoje kompetencje pod nadzorem i zwierzchnictwem Komisji. W związku z powyższym ponieważ Eulex Kosowo nie posiada osobowości prawnej i nie przewidziano, iż misja ta może być stroną postępowania przed sądami Unii, należy uznać, że Eulex Kosowo jest misją o ograniczonym czasie trwania, która nie może być organem lub jednostką organizacyjną w rozumieniu art. 263 akapit pierwszy TFUE.

   (por. pkt 54, 58, 59)

4.  Ponieważ akty przyjęte przez misję utworzoną na podstawie wspólnego działania 2008/124 w sprawie misji Unii Europejskiej w zakresie praworządności w Kosowie, Eulex Kosowo, w ramach procedury zamówienia publicznego należy przypisać Komisji, Eulex Kosowo z tego powodu nie posiada statusu strony pozwanej do celów skargi o stwierdzenie nieważności z tytułu art. 263 TFUE dotyczącej tego postępowania.

   Komisja bowiem poprzez umowę jaką podpisała z szefem misji Eulex Kosowo zgodnie z art. 8 ust. 5 i art. 16 ust. 4 wspólnego działania 2008/124 oraz art. 54 ust. 2 lit. d) rozporządzenia nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich, przekazała szefowi misji swe uprawnienia w zakresie wykonania budżetu. W ramach tego przekazania uprawnień szef misji Eulex Kosowo – jako delegowany Komisji – jest zobowiązany do przestrzegania unijnych przepisów budżetowych, w tym przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych, takich jak przewidziane w tytule V części pierwszej rozporządzenia nr 1605/2002. W tym zakresie akty przyjęte na podstawie uprawnień delegowanych są zazwyczaj przypisywane instytucji delegującej, do której należy obrona przed sądem danego aktu.

   Wniosek ten nie narusza zasad, zgodnie z którymi system traktatowy polega na umożliwieniu wniesienia skargi bezpośredniej przeciwko wszystkim przepisom przyjętym przez instytucje i zmierzającym do wywarcia skutków prawnych. W istocie decyzja przyjęta przez Eulex Kosowo w dziedzinie zamówień publicznych może stanowić przedmiot kontroli sądowej, pod warunkiem jednak, że to nie Eulex Kosowo, a Komisja, jako organ delegujący, zostanie pozwana w skardze mającej na celu między innymi stwierdzenie nieważności tych środków.

   (por. pkt 62–64, 66, 67)

5.  Oznaczenie w skardze strony pozwanej innej aniżeli podmiot, który wydał akt, nie pociąga za sobą niedopuszczalności skargi, jeżeli zawiera ona informacje umożliwiające jednoznaczne określenie strony, przeciwko której została wniesiona, takie jak oznaczenie zaskarżonego aktu i podmiotu, który go wydał. W przypadku gdy skarga jest skierowana przeciwko osobie innej niż ta, której można przypisać akt będący jej przedmiotem, Trybunał nie może ani działać przeciwko oczywistej woli skarżącego, ani zastąpić jej, i może jedynie uznać skargę za niedopuszczalną.

   W tym względzie, gdy skarga jest jednoznacznie skierowana przeciwko jednostce, która zdaniem skarżącej ma status organu lub jednostki organizacyjnej Unii w rozumieniu art. 263 akapit pierwszy TFUE, a skarżąca w żadnym momencie nie skierowała skargi przeciwko stronie innej niż owa jednostka, nie jest zadaniem Sądu, w wypadku gdy pozwana jednostka nie ma takiego charakteru oznaczenie strony, przeciwko której skarga powinna była zostać skierowana.

   (por. pkt 73, 74)

6.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (por. pkt 75)

7.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (por. pkt 78)