Sprawa C‑615/13 P

ClientEarth

i

Pesticide Action Network Europe (PAN Europe)

przeciwko

Europejskiemu Urzędowi ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA)

„Odwołanie — Dostęp do dokumentów instytucji Unii Europejskiej — Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 — Artykuł 4 ust. 1 lit. b) — Rozporządzenie (WE) nr 45/2001 — Artykuł 8 — Wyjątek od prawa dostępu — Ochrona danych osobowych — Pojęcie „danych osobowych” — Przesłanki przekazania danych osobowych — Nazwisko autora każdej z uwag w przedmiocie projektu wytycznych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) dotyczących dokumentacji naukowej do załączenia do wniosków o wprowadzenie do obrotu produktów ochrony roślin — Odmowa dostępu”

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 16 lipca 2015 r.

1. Instytucje Unii Europejskiej – Ochrona osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych – Rozporządzenie nr 45/2001 – Pojęcie danych osobowych – Nazwiska osób, które, w zakresie działalności zawodowej, przedstawiły agencji Unii uwagi dotyczące projektu – Włączenie

   [rozporządzenie nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 2 lit. a)]

2. Instytucje Unii Europejskiej – Ochrona osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych – Rozporządzenie nr 45/2001 – Wniosek o udzielenie dostępu do danych osobowych – Obowiązek ustalenia konieczności przekazania takich danych – Zakres – Powołanie się na zasadę przejrzystości – Konieczność wykazania szczególnych względów w odniesieniu do danej sprawy

   [art. 1 TUE, art. 11 ust. 2 TUE; art. 15 TFUE; rozporządzenie nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 2 lit. a), art. 8 lit. b)]

3. Instytucje Unii Europejskiej – Ochrona osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych – Rozporządzenie nr 45/2001 – Wniosek o udzielenie dostępu do danych osobowych – Obowiązek stwierdzenia istnienia naruszenia uprawnionego interesu danej osoby – Zakres

   [rozporządzenie nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8 lit. b)]

1.  Co się tyczy pojęcia „danych osobowych” zawartego w art. 2 lit. a) rozporządzenia nr 45/2001 o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych, okoliczność, że rzeczona informacja wpisuje się w ramy działalności zawodowej, nie może odebrać jej miana zbioru danych osobowych. W tym względzie, co się tyczy uwag przedstawionych agencji Unii przez zewnętrznych biegłych, przekazanie nazwisk owych biegłych umożliwiających powiązanie danej uwagi z określonym biegłym, dotyczą zidentyfikowanej osoby i w konsekwencji stanowią zbiór danych osobowych w rozumieniu art. 2 lit. a) rozporządzenia nr 45/2001. Podobnie okoliczność, że zarówno tożsamość, jak też uwagi w przedmiocie wytycznych zostały upublicznione na stronie internetowej Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, nie oznacza, że sporne informacje utraciły to miano.

   Ponadto, nie należy mylić pojęcia „danych osobowych” w rozumieniu wspomnianego art. 2 lit. a) i pojęcia „danych dotyczących życia osobistego”. Wobec powyższego bezskuteczny jest zarzut, iż sporne informacje nie wchodzą w zakres życia prywatnego biegłych będących podmiotami danych. Sprzeciw podmiotu danych wobec ujawnienia spornych informacji nie stanowi ponadto konstytutywnego składnika pojęcia danych osobowych. W konsekwencji zakwalifikowanie informacji dotyczących osoby jako danych osobowych nie zależy od zaistnienia takiego sprzeciwu.

   (por. pkt 27–33)

2.  W sytuacji gdy wniosek ma na celu uzyskanie dostępu do danych osobowych w rozumieniu art. 2 lit. a) rozporządzenia nr 45/2001 o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych, w pełni zastosowanie mają przepisy tego rozporządzenia, a zwłaszcza jego art. 8 lit. b). Z samego brzmienia wspomnianego art. 8 lit. b) wynika, iż uzależnia on przekazanie danych osobowych od spełnienia dwóch kumulatywnych przesłanek. W tym kontekście do podmiotu występującego o przekazanie danych osobowych należy wykazanie jego konieczności. Jeśli zostanie ona wykazana, dana instytucja ma obowiązek ustalić, czy nie istnieje żaden powód, by zakładać, że owo przekazanie mogłoby naruszać uprawniony interes podmiotu danych. W wypadku braku takiego powodu należy dokonać wnioskowanego przekazania, natomiast w przeciwnym wypadku dana instytucja musi wyważyć różne występujące interesy, aby wypowiedzieć się w przedmiocie wniosku o udzielenie dostępu.

   Co się tyczy wniosek o udzielenie dostępu do nazwisk biegłych, którzy przedstawili uwagi dotyczące projektu wytycznych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), konieczność przekazania informacji jest poparta rozwiniętym argumentem i oparta na okoliczności, że przekazanie tej informacji było, w kontekście klimatu nieufności względem EFSA, konieczne w celu zagwarantowania przejrzystości procesu przyjmowania aktu, który ma mieć następstwa dla działalności podmiotów gospodarczych w szczególności w celu oceny sposobu, w jaki każdy z biegłych uczestniczących w tym procesie mógł wywrzeć wpływ na treść wspomnianego aktu poprzez swą opinię naukową. Przejrzystość procesu realizowanego przez organ publiczny w celu wydania aktu o takim charakterze przyczynia się bowiem do zapewnienia temu organowi większej legitymacji w oczach adresatów tego aktu oraz do podniesienia ich zaufania do rzeczonego organu podobnie jak i do zwiększenia odpowiedzialności organu względem obywateli w systemie demokratycznym. W tym względzie uzyskanie nazwisk biegłych jest konieczne w celu sprawdzenia in concreto bezstronności każdego z biegłych przy wykonywaniu ich misji naukowej w służbie EFSA.

   Natomiast, powołanie się na istnienie ogólnego wymogu przejrzystości wynikającego z art. 1 TUE, art. 11 ust. 2 TUE i art. 15 TFUE, w celu wykazania potrzeby przekazania wspomnianych danych, nie wystarcza do wykazania konieczności ujawnienia spornej informacji, ponieważ że celowi przejrzystości nie można przyznać, ogólnie rzecz ujmując, automatycznego pierwszeństwa przed prawem do ochrony danych osobowych.

   (por. pkt 44, 46, 47, 50–53, 55–58)

3.  Co się tyczy drugiej przesłanki przewidzianej w art. 8 lit. b) rozporządzenia nr 45/2001 o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych, dla przekazania danych osobowych, dany organ musi ocenić, czy udzielenie dostępu do dokumentu stanowiłoby rzeczywiste i konkretne naruszenie chronionego interesu.

   W tym względzie twierdzenie, iż ujawnienie nazwisk biegłych, którzy przedstawili agencji Unii uwagi dotyczące projektu wytycznych powodowałoby ryzyko naruszenia życia prywatnego i integralności rzeczonych biegłych, ma charakter ogólny i nie jest w żaden inny sposób poparte jakimkolwiek właściwym w niniejszym przypadku dowodem. Wręcz przeciwnie, takie ujawnienie mogło, samo w sobie, pozwolić rozwiać podejrzenia o stronniczość lub ewentualnie zapewnić biegłym będącym podmiotami danych, okazję do podważenia, w razie potrzeby za pomocą dostępnych środków prawnych, zasadności tychże zarzutów stronniczości. Takie twierdzenie, niemające oparcia w dowodach, zostało przyjęte, to mogłoby ono ogólnie mieć zastosowanie do wszystkich sytuacji, w których organ Unii Europejskiej zasięga opinii biegłych przed wydaniem aktu mającego konsekwencje dla działalności podmiotów gospodarczych działających w sektorze, którego dotyczy taki akt, niezależnie od sektora, o jaki chodzi. Takie rozwiązanie byłoby sprzeczne z wymogiem ścisłego interpretowania wyjątków od prawa dostępu do dokumentów w posiadaniu instytucji, zgodnie z którym konieczne jest stwierdzenie istnienia konkretnego i rzeczywistego ryzyka naruszenia chronionego interesu.

   (por. pkt 69, 70)