Sprawa C‑220/13 P

Kalliopi Nikolaou

przeciwko

Trybunałowi Obrachunkowemu Unii Europejskiej

„Odwołanie — Odpowiedzialność pozaumowna — Zaniechania Trybunału Obrachunkowego — Żądanie naprawienia szkody — Zasada domniemania niewinności — Zasada lojalnej współpracy — Kompetencje — Przebieg wstępnego dochodzenia”

Streszczenie – wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 10 lipca 2014 r.

1. Trybunał Obrachunkowy – Zobowiązania członków – Naruszenie – Wyrok sądu krajowego uniewinniający daną osobę w odniesieniu do wszystkich stawianych zarzutów – Spoczywający na Trybunale Obrachunkowym obowiązek przyjęcia decyzji oczyszczającej z zarzutów i jej upublicznienia – Brak – Niewiążąca instytucji kwalifikacja prawna okoliczności faktycznych przez sąd krajowy

   (art. 247 ust. 7 WE)

2. Skarga o odszkodowanie – Charakter autonomiczny – Wniosek dotyczący okoliczności faktycznych, których ocena została już dokonana przez sąd krajowy – Kwalifikacja prawna tych okoliczności niewiążąca sądu Unii – Naruszenie zasady lojalnej współpracy wobec sądów krajowych – Brak

   (art. 10 WE, 235 WE, 288 WE)

3. Trybunał Obrachunkowy – Zobowiązania członków – Naruszenie – Przekazanie Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) informacji zebranych w trakcie dochodzenia – Obowiązek informowania wobec osoby, której dotyczy dochodzenie – Zakres

   (decyzja Trybunału Obrachunkowego 99/50, art. 4 akapit pierwszy)

1.  Ponieważ po pierwsze, wyłącznie do krajowych organów sądowych należy zbadanie oskarżeń na gruncie prawa karnego stawianych wobec byłego członka Trybunału Obrachunkowego, zaś po drugie, do Trybunału Sprawiedliwości należy ich ocena na płaszczyźnie dyscyplinarnej na podstawie art. 247 ust. 7 WE, sam Trybunał Obrachunkowy nie ma kompetencji w ramach instytucjonalnej struktury Unii ani do wydania formalnej decyzji oczyszczającej zainteresowanego z wszelkich stawianych mu zarzutów na płaszczyźnie dyscyplinarnej lub karnoprawnej, ani do opublikowania w prasie informacji o jego uniewinnieniu. Co więcej ponieważ Trybunał Obrachunkowy, jako organ kierujący sprawę do Trybunału na podstawie art. 247 ust. 7 WE, nie jest związany kwalifikacją prawną stanu faktycznego dokonaną w toku krajowego postępowania karnego, nie jest obowiązany w następstwie wyroku uniewinniającego wydanego w państwie członkowskim, do przyjęcia aktów lub sposobu postępowania podnoszonego przez skarżącego.

   (por. pkt 39, 40)

2.  Skarga o odszkodowanie związana z odpowiedzialnością pozaumowną Wspólnoty za działania lub zaniechania jej instytucji, na podstawie art. 235 WE i art. 288 WE, została wprowadzona jako autonomiczny środek prawny względem innych rodzajów skarg sądowych, odgrywający szczególną rolę w systemie środków zaskarżenia i podlegający wymogom ustanowionym ze względu na jego szczególny cel.

   W związku z tym, jakkolwiek poczynione w toku krajowego postępowania karnego stwierdzenia dotyczące identycznych okoliczności faktycznych jak te badane w postępowaniu na podstawie art. 235 WE mogą być wzięte pod uwagę przez rozpoznający sprawę sąd wspólnotowy, niemniej sąd ten nie jest związany kwalifikacją prawną tych okoliczności faktycznych dokonaną przez sąd karny, lecz jego zadaniem jest zbadanie ich w niezależny sposób, w pełnym zakresie przysługującej mu swobody oceny, aby sprawdzić, czy przesłanki, od których spełnienia zależy powstanie odpowiedzialności pozaumownej Wspólnoty, są spełnione. Nie można zatem zarzucać sądowi wspólnotowemu, że dokonując oceny pewnych elementów w sposób odmienny od oceny dokonanej przez sąd krajowy, naruszył zasadę lojalnej współpracy zawartą w art. 10 WE.

   (por. pkt 54–56)

3.  Nie precyzując w jakikolwiek sposób rodzaju danego dochodzenia, art. 4 akapit pierwszy zdanie pierwsze decyzji 99/50 Trybunału Obrachunkowego w sprawie warunków i trybu prowadzenia dochodzeń wewnętrznych w sprawie zwalczania nadużyć finansowych, korupcji oraz wszelkiej innej nielegalnej działalności mogącej zaszkodzić interesom finansowym Wspólnot, przewiduje on jedynie, że w przypadku gdy pojawia się prawdopodobieństwo osobistego udziału członka, urzędnika lub pracownika Trybunału Obrachunkowego, zainteresowana strona musi zostać o tym „szybko” poinformowana, o ile nie przyniesie to szkody dochodzeniu. Z tego wynika, że po pierwsze, przepis ten nie ustanawia obowiązku informowania natychmiast, jak tylko rozpocznie się dochodzenie, a po drugie, że wprowadza on zastrzeżenie w stosunku do tego obowiązku, wymagając chronienia skuteczności dochodzenia.

   (por. pkt 87, 88)