Keywords
Summary

Keywords

1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Decyzja Komisji stwierdzająca zgodność pomocy państwa ze wspólnym rynkiem bez wszczynania formalnego postępowania wyjaśniającego – Skarga zainteresowanych stron w rozumieniu art. 88 ust. 2 WE – Dopuszczalność – Przesłanki

(art. 88 ust. 2 WE, art. 230 akapit 4 WE; rozporządzenie Rady nrº659/1999, art. 1 lit. h), art. 4 ust. 3, art. 6 ust. 1)

2. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Decyzja Komisji stwierdzająca zgodność pomocy państwa ze wspólnym rynkiem bez wszczynania formalnego postępowania wyjaśniającego – Skarga zainteresowanych stron w rozumieniu art. 88 ust. 2 WE – Określenie przedmiotu skargi

(art. 88 ust. 2 WE, art. 230 akapit 4 WE; regulamin postępowania przed Sądem art. 44 § 1 lit. c); rozporządzenie Rady nrº659/1999, art. 1 lit. h), art. 4 ust. 3, art. 6 ust. 1)

3. Odwołanie – Zarzuty – Kontrola przez Trybunał oceny okoliczności faktycznych i dowodów – Wykluczenie, z wyjątkiem przypadku ich przeinaczenia

(art. 225 WE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit 1)

4. Pomoc przyznawana przez państwa – Plany pomocy – Badanie przez Komisję – Etap wstępny i etap kontradyktoryjny postępowania – Zgodność pomocy ze wspólnym rynkiem – Trudności z oceną – Obowiązek wszczęcia postępowania kontradyktoryjnego przez Komisję

(art. 88 ust. 2, 3 WE)

5. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty niedotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Bezwzględna przeszkoda procesowa

(art. 230 akapit 4 WE)

6. Odwołanie – Zarzuty – Kontrola przez Trybunał dokonywanej przez Sąd oceny konieczności uzupełnienia materiału dowodowego – Wykluczenie, z wyjątkiem przypadku ich przeinaczenia

7. Odwołanie – Zarzuty – Niewystarczające uzasadnienie – Podanie przez Sąd uzasadnienia dorozumianego – Dopuszczalność – Przesłanki

(art. 225 WE; statut Trybunał Sprawiedliwości, art. 36, art. 53 akapit 1)

Summary

1. W dziedzinie pomocy państwa wydając decyzję o niewnoszeniu zastrzeżeń na podstawie art. 4 ust 3 rozporządzenia nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 88 traktatu WE, Komisja stwierdza nie tylko, że dany środek jest zgodny ze wspólnym rynkiem, ale także w sposób dorozumiany odmawia wszczęcia formalnego postępowania wyjaśniającego, przewidzianego w art. 88 ust. 2 WE oraz w art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 659/1999.

Zgodność z prawem decyzji o niewnoszeniu zastrzeżeń, wydanej na podstawie art. 4 ust. 3 rozporządzenia nr 659/1999, jest uzależniona od istnienia wątpliwości co do zgodności pomocy ze wspólnym rynkiem. Ponieważ występowanie tego rodzaju wątpliwości powinno skutkować wszczęciem formalnego postępowania wyjaśniającego, w którym mogą uczestniczyć strony zainteresowane wymienione w art. 1 lit. h) rozporządzenia nr 659/1999, należy uznać, że decyzja taka wywiera bezpośredni i indywidualny wpływ na każdą stronę zainteresowaną w rozumieniu tego ostatniego przepisu. Beneficjenci gwarancji procesowych przewidzianych w art. 88 ust. 2 WE i art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 659/1999 mogą bowiem uzyskać ochronę tych gwarancji jedynie poprzez możliwość zaskarżenia decyzji o niewnoszeniu zastrzeżeń przed sądem Unii.

Wobec tego szczególny status strony zainteresowanej w rozumieniu art. 1 lit. h) rozporządzenia nr 659/1999, powiązany ze szczególnym przedmiotem skargi, wystarcza, by dokonać indywidualizacji dla potrzeb art. 230 akapit czwarty WE skarżącego, który kwestionuje decyzję o niewnoszeniu zastrzeżeń.

Zgodnie z art. 1 lit. h) rozporządzenia nr 659/1999 za stronę zainteresowaną należy uznać między innymi każdą osobę, przedsiębiorstwo lub związek przedsiębiorstw, na których interes może mieć wpływ przyznanie pomocy, czyli w szczególności przedsiębiorstwa konkurujące z beneficjentem tej pomocy. Innymi słowy, mamy tu do czynienia z nieokreślonym zbiorem adresatów, co jednak nie wyklucza możliwości uznania za „stronę zainteresowaną” pośredniego konkurenta beneficjenta pomocy, jeśli podnosi on, iż jego interesy mogą zostać naruszone przez przyznanie pomocy i wykaże w sposób wymagany prawem, że pomoc może mieć konkretny wpływ na jego sytuację.

(por. pkt 42–44, 132)

2. W dziedzinie pomocy państwa gdy skarżący domaga się stwierdzenia nieważności decyzji o niewnoszeniu zastrzeżeń, kwestionuje tym samym podjęcie przez Komisję decyzji w przedmiocie spornej pomocy bez wszczynania przez tę instytucję formalnego postępowania wyjaśniającego, a co za tym idzie – z naruszeniem przysługujących skarżącemu uprawnień proceduralnych. Aby wniesiona przez skarżącego skarga o stwierdzenie nieważności została uwzględniona, może on podnieść wszelkie zarzuty mogące wykazać, że ocena informacji i danych posiadanych przez Komisję podczas wstępnego etapu badania zgłoszonego środka powinna była wzbudzić wątpliwości co do zgodności pomocy ze wspólnym rynkiem. Wykorzystanie takich argumentów nie prowadzi przy tym do zmiany przedmiotu sporu ani do zmiany przesłanek dopuszczalności. Przeciwnie, istnienie wątpliwości co do tej zgodności stanowi właśnie dowód, jaki powinien zostać przeprowadzony, aby wykazać, że Komisja była zobowiązana wszcząć formalne postępowanie wyjaśniające, o którym mowa w art. 88 ust. 2 WE i art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 88 traktatu WE.

(por. pkt 50)

3. W ramach odwołania Trybunał nie jest właściwy do ustalania okoliczności faktycznych ani też zasadniczo do badania dowodów, które Sąd dopuścił na poparcie tych okoliczności. Jeśli zatem dowody te uzyskano w prawidłowy sposób przy poszanowaniu ogólnych zasad prawa i wymogów proceduralnych dotyczących ciężaru dowodu i postępowania dowodowego, wyłącznie do Sądu należy ocena, jaką wagę należy przywiązywać do przedstawionych mu dowodów. Dlatego z wyłączeniem przypadków wypaczenia tych dowodów ocena ta nie stanowi zagadnienia prawnego, które jako takie poddane jest kontroli Trybunału. Takie przeinaczenie musi w oczywisty sposób wynikać z akt sprawy bez konieczności dokonywania nowej oceny faktów i dowodów.

(por. pkt 58, 59)

4. W dziedzinie pomocy państwa, gdy wstępny etap badania, o którym mowa w art. 88 ust 3 WE nie pozwolił nawet na wyjaśnienie wszystkich wątpliwości powstałych w czasie badania zgodności tej pomocy ze wspólnym rynkiem, Komisja ma obowiązek zebrania wszelkich niezbędnych opinii i wszczęcia w tym celu postępowania, o którym mowa w art. 88 ust. 2 WE. Ze względu na to, że pojęcie poważnych trudności ma obiektywny charakter, ustalenie w przedmiocie istnienia takich trudności powinno być dokonywane zarówno w świetle okoliczności przyjęcia spornego środka, jak również ocen, na których oparła się Komisja.

W wypadku gdy na zgodność lub niezgodność danej pomocy może wywierać bezpośredni wpływ rozbieżność między dwoma tekstami prawa krajowego, owa rozbieżność obiektywnie obudzić wątpliwości co do zgodności rozpatrywanej pomocy ze wspólnym rynkiem.

Komisja jest zobowiązana do uwzględnienia ewentualnej rozbieżności między dwoma tekstami prawa krajowego, czyli między ustawą a wytycznymi o charakterze administracyjnym zwłaszcza, jeśli okazuje się, że na dany system pomocy składa się ograniczenie ustanowione w tej ustawie, które to ograniczenie budzi poważne wątpliwości co do zgodności ze wspólnym rynkiem.

(por. pkt 70, 71, 79, 80, 85)

5. Niespełnienie ustanowionej w art. 230 akapit czwarty WE przesłanki, uzależniającej dopuszczalność skargi wniesionej przez osobę fizyczną lub prawną na decyzję, której osoba ta nie jest adresatem, od tego, czy zaskarżona decyzja dotyczy tej osoby bezpośrednio i indywidualnie, stanowi bezwzględną przeszkodę procesową, której występowanie sąd wspólnotowy może zbadać w każdym czasie, także działając z urzędu, w tym stosując środki mające na celu uzyskanie informacji.

(por. pkt 97, 98)

6. Wyłącznie do Sądu należy ocena ewentualnej konieczności uzupełnienia materiału dowodowego zgromadzonego w rozpatrywanych przez niego sprawach. Walor dowodowy materiału zgromadzonego w sprawie podlega jego swobodnej ocenie, która nie podlega kontroli Trybunału w ramach rozpatrywania odwołania, z wyjątkiem przypadków przeinaczenia dowodów przedstawionych Sądowi lub wówczas, gdy z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy wynika istotna nieścisłość ustaleń Sądu.

Nie można zatem zarzucać Sądowi, że ten jeszcze przed rozprawą oraz na samej rozprawie skierował do stron szereg szczegółowych pytań mających na celu uzupełnienie informacji, które sąd ten już posiadał, a także, że wyciągnął pewne wnioski z udzielonych przez strony odpowiedzi na te pytania w ramach podniesionych przez nie skutecznie zarzutów.

Tak samo nie można zarzucać Sądowi na etapie odwołania, że ten nie zastosował innych środków organizacji postępowania, o których zastosowanie strony nie zwróciły się one etapie postępowania przed Sądem i których nie określają one dokładnie w ramach postępowania odwoławczego.

(por. pkt 99, 100)

7. Spoczywający na Sądzie na mocy art. 36 i art. 53 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości obowiązek uzasadnienia nie nakazuje Sądowi dokonania wyjaśnienia, które podejmuje w sposób wyczerpujący punkt po punkcie argumentację przedstawioną przez strony sporu. Uzasadnienie może zatem być dorozumiane, pod warunkiem że umożliwia ono zainteresowanym poznanie powodów, dla których podjęte zostały dane środki, a Trybunałowi dostarcza elementów wystarczających dla dokonania kontroli.

(por. pkt 104)