Sprawa C-246/08

Komisja Wspólnot Europejskich

przeciwko

Republice Finlandii

„Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego — Szósta dyrektywa VAT — Artykuł 2 pkt 1 oraz art. 4 ust. 1 i 2 — Pojęcie „działalność gospodarcza” — Państwowe biura pomocy prawnej — Usługi pomocy prawnej świadczone w ramach postępowania sądowego w zamian za wynagrodzenie częściowo płacone przez beneficjenta — Pojęcie „bezpośredniego związku” pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym ekwiwalentem świadczenia”

Opinia rzecznika generalnego D. Ruiza-Jaraba Colomera przedstawiona w dniu 7 lipca 2009 r.   I ‐ 10607

Wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 29 października 2009 r.   I ‐ 10625

Streszczenie wyroku

Postanowienia podatkowe – Harmonizacja ustawodawstw – Podatki obrotowe – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy

(dyrektywa Rady 77/388, art. 2 pkt 1, art. 4 ust. 1, 2, 5)

Nie uchybia zobowiązaniom, jakie na nim ciążą na mocy art. 2 pkt 1 oraz art. 4 ust. 1, 2 i 5 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, państwo członkowskie, które nie opodatkowuje podatkiem od wartości dodanej usług świadczonych przez radców prawnych świadczonych przez państwowe biura pomocy prawnej w ramach postępowania sądowego w zamian za wynagrodzenie częściowo płacone przez beneficjenta, gdy związek pomiędzy wspomnianymi usługami pomocy prawnej i wynagrodzeniem płaconym przez beneficjenta nie ma bezpośredniego charakteru wymaganego do tego, aby można było uznać owo świadczenie za wynagrodzenie za usługi, a tym samym do tego, aby można było uznać te usługi za działalność gospodarczą opodatkowaną w rozumieniu art. 2 pkt 1 i art. 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy podatkiem od wartości dodanej.

W istocie ponieważ kwota częściowej zapłaty uiszczanej na rzecz państwowych biur przez beneficjentów usług pomocy prawnej świadczonych w ramach postępowania sądowego nie jest obliczana wyłącznie na podstawie wynagrodzenia, lecz zależy również od dochodów i majątku beneficjenta, nie ma takiego bezpośredniego związku, ponieważ ta częściowa zapłata zależy jedynie częściowo od rzeczywistej wartości świadczonych usług i jej związek z tą wartością jest tym mniejszy, im skromniejsze są dochody i majątek beneficjenta. Tezę tą potwierdza istnienie istotnej różnicy między kwotą częściowej zapłaty uiszczoną w ciągu roku przez owych beneficjentów a znacznie wyższymi kosztami funkcjonowania brutto przedstawionymi przez biura pomocy prawnej, przy czym różnica taka może sugerować, że częściowa zapłata ponoszona przez beneficjentów powinna być zrównana raczej z opłatą, której pobór jako taki nie jest w stanie nadać danej działalności gospodarczego charakteru, niż z wynagrodzeniem we właściwym tego słowa znaczeniu.

(por. pkt 48–51)