Sprawa C-464/05

Maria Geurts i Dennis Vogten

przeciwko

Administratie van de BTW, registratie en domeinen, Belgische Staat

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez rechtbank van eerste aanleg te Hasselt)

„Artykuły 43 WE i 56 WE — Krajowe uregulowanie podatkowe — Podatek od spadków — Spółka rodzinna — Zwolnienie — Przesłanki — Zatrudnienie określonej liczby pracowników w jednym z regionów państwa członkowskiego”

Opinia rzecznika generalnego J. Kokott przedstawiona w dniu 15 lutego 2007 r.   I - 9328

Wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 25 października 2007 r.   I - 9344

Streszczenie wyroku

1. Swobodny przepływ osób – Swoboda przedsiębiorczości – Postanowienia traktatu – Zakres stosowania

   (art. 43 WE, 56–58 WE)

2. Swobodny przepływ osób – Swoboda przedsiębiorczości – Przepisy podatkowe

   (art. 43 WE)

1.  Uregulowanie podatkowe państwa członkowskiego w dziedzinie podatków od spadków, ustanawiając jako przesłankę zwolnienia z podatku od spadków przewidzianego dla przedsiębiorstw rodzinnych zatrudnianie określonej liczby pracowników w jednym z regionów danego państwa członkowskiego wpływa w przeważający sposób na swobodę przedsiębiorczości i należy do zakresu zastosowania art. 43 WE. Nawet jeżeli przyjmiemy, że taki przepis krajowy miałby skutki ograniczające swobodny przepływ kapitału, to takie skutki należy uznać za nieuniknioną konsekwencję ewentualnej przeszkody w swobodzie przedsiębiorczości i nie uzasadniają one oceny tego przepisu z punktu widzenia art. 56 WE i 58 WE.

   (por. pkt 12, 16, 18)

2.  W braku odpowiedniego uzasadnienia art. 43 WE sprzeciwia się uregulowaniu podatkowemu państwa członkowskiego w dziedzinie podatków od spadków, które wyklucza zwolnienie z tego podatku przewidziane dla przedsiębiorstw rodzinnych przedsiębiorstwa, które zatrudniały w okresie trzech lat poprzedzających śmierć spadkodawcy co najmniej pięciu pracowników w innym państwie członkowskim, podczas gdy przyznaje takie zwolnienie wówczas, gdy pracownicy zatrudnieni są w regionie tego państwa członkowskiego.

   W istocie takie uregulowanie co do zasady jest sprzeczne z art. 43 WE w zakresie, w jakim ustanawia ono różnicę w traktowaniu pomiędzy podatnikami w zależności od miejsca, w którym spółka, której właścicielami są podatnicy, zatrudniała przez określony czas określoną liczbę pracowników. Uregulowanie to wprowadza tym samym dyskryminację pośrednią pomiędzy podatnikami w zależności od miejsca zatrudnienia określonej liczby pracowników przez określony czas, ponieważ przesłanka ta bezspornie może być o wiele łatwiej spełniona przez spółkę posiadającą już siedzibę w tym państwie członkowskim.

   Uregulowanie takie nie może być uzasadnione przez powody dotyczące przetrwania małych i średnich przedsiębiorstw i utrzymania zatrudnienia w tych przedsiębiorstwach, ponieważ z punktu widzenia celu, jakim jest uniknięcie sytuacji, w której podatek od dziedziczenia stanowiłby zagrożenie dla dalszej działalności przedsiębiorstw rodzinnych, a w związku z tym dla zapewnianego przez nie zatrudnienia, przedsiębiorstwa mające siedzibę w innym państwie członkowskim znajdują się w sytuacji porównywalnej z sytuacją przedsiębiorstw mających siedzibę w tym państwie członkowskim.

   Uregulowanie takie nie może ponadto być uzasadnione przez konieczność utrzymania skuteczności kontroli podatkowych, ponieważ organy podatkowe mogą zażądać od danych podatników, aby oni sami dostarczyli dowody uznane przez nie za konieczne dla pełnego zagwarantowania, że wspomniane korzyści zostaną przyznane jedynie w przypadku, gdy dane zatrudnienie spełnia kryteria określone przez prawo krajowe.

   (por. pkt 19, 21, 22, 27–29 i sentencja)