Sprawa C‑386/18

Coöperatieve Producentenorganisatie en Beheersgroep Texel UA

przeciwko

Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez College van Beroep voor het bedrijfsleven)

Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 19 grudnia 2019 r.

Odesłanie prejudycjalne – Wspólna polityka rybołówstwa – Rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, nr 1379/2013 i nr 508/2014 – Organizacje producentów sektorów rybołówstwa i akwakultury – Plany produkcji i obrotu – Wsparcie finansowe na opracowanie i realizację tych planów – Warunki kwalifikowalności wydatków – Zakres uznania, jakim dysponują państwa członkowskie – Brak możliwości złożenia wniosku o wsparcie na mocy prawa krajowego

1. Rybołówstwo – Wspólna polityka rybołówstwa – Organizacje producentów sektorów rybołówstwa i akwakultury – Plan produkcji i obrotu – Wsparcie finansowe na opracowanie i realizację tych planów – Warunki kwalifikowalności wydatków – Zakres uznania, jakim dysponują państwa członkowskie – Granice – Brak możliwości złożenia wniosku o wsparcie na mocy prawa krajowego – Niedopuszczalność

   (rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1303/2013, art. 4 ust. 4; nr 508/2014, art. 66 ust. 1–3)

   (zob. pkt 53–55, 58, 59; pkt 1 sentencji)

2. Rybołówstwo – Wspólna polityka rybołówstwa – Organizacje producentów sektorów rybołówstwa i akwakultury – Plan produkcji i obrotu – Wsparcie finansowe na opracowanie i realizację tych planów – Bezwarunkowe prawo do wsparcia – Brak

   (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 508/2014, art. 66 ust. 1–3)

   (zob. pkt 61–65, 67; pkt 2 sentencji)

3. Rybołówstwo – Wspólna polityka rybołówstwa – Organizacje producentów sektorów rybołówstwa i akwakultury – Plan produkcji i obrotu – Wsparcie finansowe na opracowanie i realizację tych planów – Warunki kwalifikowalności wydatków – Przyznanie dotacji na wniosek złożony po opracowaniu i realizacji takiego planu – Kwalifikowalność

   (rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1303/2013, art. 2, art. 65 ust. 6; nr 1379/2013, art. 28; nr 508/2014, art. 66 ust. 1, 2)

   (zob. pkt 70–73; pkt 3 sentencji)

Streszczenie

Państwo członkowskie nie może odmówić nadania biegu wnioskowi o dotację złożonego przez organizację producentów sektora rybołówstwa ze względu na fakt, że w chwili złożenia tego wniosku państwo to nie przewidziało jeszcze możliwości jego rozpatrzenia

W wyroku Coöperatieve Producrom en Beheersgroep Texel (C‑386/18), wydanym w dniu 19 grudnia 2019 r., Trybunał doprecyzował treść zobowiązań państw członkowskich względem przedłożenia wniosku o przyznanie dotacji z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR) przez organizację producentów sektora rybołówstwa (zwaną dalej „organizacją producentów”), złożonego, zanim to państwo członkowskie przewidziało możliwości rozpatrzenia takiego wniosku i po opracowaniu i realizacji planu produkcji i obrotu.

W niniejszej sprawie organizacja producentów PO Texel skierowała w dniu 19 maja 2015 r. do władz niderlandzkich wniosek o przyznanie dotacji, aby zakwalifikować się do otrzymania wsparcia finansowego przewidzianego przez EFMR z tytułu wydatków poniesionych na opracowanie i realizację planu produkcji i obrotu w 2014 r. Mimo że w dniu 25 lutego 2015 r. Komisja zatwierdziła przedstawiony przez Królestwo Niderlandów program operacyjny na okres od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2020 r., dopiero w dniu 25 sierpnia 2016 r. państwo to przewidziało możliwość składania wniosków o dotacje. Wniosek o dotację PO Texel został zatem odrzucony z uwagi na fakt, że w dniu jego złożenia Królestwo Niderlandów nie przewidziało jeszcze możliwości przedstawienia takiego wniosku, co więcej, PO Texel złożyła ten wniosek dopiero po zrealizowaniu planu dołączonego do wniosku. Rozpatrujący spór administracyjny sąd apelacyjny do spraw gospodarczych (Niderlandy) zwrócił się do Trybunału z pytaniem o zobowiązania państw członkowskich wobec przedłożenia takiego wniosku o dotacje.

Po pierwsze, Trybunał podkreślił konieczność dostarczenia organizacjom producentów wsparcia finansowego niezbędnego, aby umożliwić im odgrywanie ważniejszej roli w realizacji celów, którym służy ostatnia reforma w dziedzinie wspólnej polityki rybołówstwa, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2014 r. ( 1 ). Trybunał stwierdził następnie, że wyrażając się w sposób wiążący w art. 66 ust. 1 rozporządzenia nr 508/2014 (zwanego dalej „rozporządzeniem EFMR”), iż EFMR „wspiera” opracowywanie i realizację planów produkcji i obrotu, prawodawca Unii zamierzał nałożyć na państwa członkowskie obowiązek podjęcia niezbędnych środków w celu zapewnienia organizacjom producentów możliwości korzystania ze wsparcia z EFMR na cele opracowywania i realizacji takich planów produkcji i obrotu. Aby wypełnić ten obowiązek, państwa członkowskie są zobowiązane przewidzieć w ich wewnętrznym porządku prawnym, że organizacje producentów mogą składać wnioski o dotacje w ramach EFMR oraz przyjąć środki wykonawcze dotyczące kwalifikowalności wydatków, a w szczególności kryteriów ustalania daty początkowej kwalifikowalności wydatków i metody obliczania kwoty, jaką należy przyznać każdej z tych organizacji.

W tym względzie, biorąc pod uwagę fakt, że dopiero w dniu 25 sierpnia 2016 r. Królestwo Niderlandów przewidziało taką możliwość w swoim wewnętrznym porządku prawnym, Trybunał uznał, że bezczynność, którą wykazały organy niderlandzkie, nie może wpisywać się w ramy przyznanego państwom członkowskim zakresu swobodnego uznania w odniesieniu do realizacji ich odpowiednich programów operacyjnych. W konsekwencji Trybunał orzekł, że art. 66 ust. 1 rozporządzenia EFMR należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie odmówiło nadania biegu wnioskowi o przyznanie dotacji złożonemu przez organizację producentów w związku z wydatkami poniesionymi przez nią na opracowanie i realizację planu produkcji i obrotu, na tej podstawie, że w dniu złożenia wniosku państwo to nie przewidywało jeszcze w swoim wewnętrznym porządku prawnym możliwości rozpatrzenia takiego wniosku.

Po drugie, w odniesieniu do kwestii, czy art. 66 ust. 1 rozporządzenia EFMR tworzy bezpośrednio po stronie organizacji producentów prawo do wsparcia finansowego, Trybunał przypomniał, że przepis rozporządzenia Unii może stanowić źródło uprawnień, na które jednostki mogą powoływać się przed sądem, tylko wówczas, gdy z przepis ten jest jasny, precyzyjny i bezwarunkowy. Biorąc pod uwagę warunkowy charakter art. 66 rozporządzenia EFMR, przepis ten należy interpretować w ten sposób, że nie ustanawia on bezpośrednio prawa do wsparcia finansowego w ramach EFMR.

Po trzecie, w odniesieniu do wykładni art. 65 ust. 6 rozporządzenia nr 1303/2013 (zwanego dalej „rozporządzeniem CSC”), przewidującej brak możliwości korzystania ze wsparcia finansowego, w przypadku gdy operacja została całkowicie zrealizowana przed złożeniem wniosku o finansowanie, Trybunał stwierdził, że przygotowanie i wdrożenie planów produkcji i obrotu należy uznać nie za szereg odosobnionych działań, które zostały osobno wprowadzone w życie, lecz za jedno działanie ciągłe, z którym związane są ciągłe koszty operacyjne. W związku z tym przygotowywania i wdrożenia takiego planu nie można uznać za „całkowicie wprowadzone w życie” przed końcem okresu programowania kończącego się w dniu 31 grudnia 2020 r. W konsekwencji Trybunał orzekł, że art. 65 ust. 6 rozporządzenia CSC należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie przyznaniu w ramach EFMR wsparcia finansowego w celu przygotowania i wdrożenia planu produkcji i obrotu, w przypadku gdy wniosek o dotację został złożony już po przygotowaniu i wdrożeniu tego planu.

( 1 ) Prawodawca Unii podkreślił tę konieczność w motywie 7 rozporządzenia (UE) nr 1379/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze produktów rybołówstwa i akwakultury, zmieniającego rozporządzenia Rady (WE) nr 1184/2006 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 104/2000 (Dz.U. 2013, L 354, s. 1).