Sprawa C‑45/17

Frédéric Jahin

przeciwko

Ministre de l’Économie et des Finances
i
Ministre des Affaires sociales et de la Santé

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Conseil d’État (Francja)]

Odesłanie prejudycjalne – Swobodny przepływ kapitału – Artykuły 63 i 65 TFUE – Rozporządzenie (WE) nr 883/2004 – Artykuł 11 – Daniny publiczne uiszczane od dochodów z kapitału uczestniczące w finansowaniu zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego – Zwolnienie dla obywateli Unii Europejskiej ubezpieczonych w systemie zabezpieczenia społecznego innego państwa członkowskiego – Osoby fizyczne ubezpieczone w systemie zabezpieczenia społecznego państwa trzeciego – Odmienne traktowanie – Ograniczenie – Względy uzasadniające

Streszczenie – wyrok Trybunału (dziesiąta izba) z dnia 18 stycznia 2018 r.

1. Swobodny przepływ kapitału i płatności–Postanowienia traktatu–Zakres stosowania–Przepływy kapitału w rozumieniu art. 63 TFUE–Pojęcie–Daniny publiczne dotyczące dochodów z nieruchomości i zysków zrealizowanych w wyniku zbycia nieruchomości uzyskanych w państwie członkowskim przez osobę fizyczną posiadającą obywatelstwo tego państwa, mającą miejsce zamieszkania w państwie trzecim–Włączenie

   (art. 63 TFUE)

2. Swobodny przepływ kapitału i płatności–Ograniczenia–Przepisy podatkowe–Daniny publiczne uiszczane od dochodów z kapitału w ramach składki na system zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego–Zwolnienie dla obywateli Unii ubezpieczonych w systemie zabezpieczenia społecznego innego państwa członkowskiego ze względu na zasadę zastosowania ustawodawstwa tylko jednego państwa członkowskiego w dziedzinie zabezpieczenia społecznego–Odmienne traktowanie takich obywateli i osób fizycznych ubezpieczonych w systemie zabezpieczenia społecznego państwa trzeciego–Nieporównywalne sytuacje–Dopuszczalność

   (art. 63, 65 TFUE; rozporządzenie nr 883/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 11)

1.  W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że art. 63 TFUE ustanawia swobodny przepływ kapitału między państwami członkowskimi oraz między państwami członkowskimi a państwami trzecimi.

   Wynika z tego, że terytorialny zakres stosowania swobody przepływu kapitału ustanowionej w art. 63 TFUE nie ogranicza się do przepływu kapitału pomiędzy państwami członkowskimi, a dotyczy także takiego przepływu pomiędzy państwami członkowskimi a państwami trzecimi.

   W odniesieniu do przedmiotowego zakresu stosowania art. 63 TFUE, o ile w traktacie FUE brak jest definicji pojęcia „przepływu kapitału”, o tyle z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że przepływ taki w rozumieniu owego postanowienia obejmuje między innymi transakcje, poprzez które osoby niebędące rezydentami dokonują inwestycji w nieruchomości na terytorium państwa członkowskiego (zob. podobnie wyroki: z dnia 11 stycznia 2001 r., Stefan, C‑464/98, EU:C:2001:9, pkt 5; z dnia 5 marca 2002 r., Reisch i in., C‑515/99, od C‑519/99 do C‑524/99 i od C‑526/99 do C‑540/99, EU:C:2002:135, pkt 30; a także z dnia 8 września 2005 r., Blanckaert, C‑512/03, EU:C:2005:516, pkt 35).

   Z powyższego wynika, że daniny publiczne, takie jak te pobierane na mocy rozpatrywanego w postępowaniu głównym ustawodawstwa krajowego, w zakresie, w jakim dotyczą one dochodów z nieruchomości i zysków zrealizowanych w wyniku zbycia nieruchomości, uzyskanych w państwie członkowskim przez osobę fizyczną posiadającą obywatelstwo tego państwa, ale która ma miejsce zamieszkania w państwie trzecim, innym niż państwo należące do EOG lub Konfederacja Szwajcarska, wchodzą w zakres pojęcia „przepływów kapitału” w rozumieniu art. 63 TFUE.

   (zob. pkt 19, 21–23)

2.  Artykuły 63 i 65 TFUE należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie ustawodawstwu państwa członkowskiego, takiemu jak rozpatrywane w postępowaniu głównym, na mocy którego obywatel tego państwa członkowskiego, który ma miejsce zamieszkania w państwie trzecim, innym niż państwo należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub Konfederacja Szwajcarska, i który jest tam ubezpieczony w systemie zabezpieczenia społecznego, podlega w rzeczonym państwie członkowskim obowiązkowi uiszczania danin publicznych od dochodu z kapitału w ramach składki na ustanowiony przez to państwo członkowskie system zabezpieczenia społecznego, podczas gdy obywatel Unii objęty systemem zabezpieczenia społecznego innego państwa członkowskiego jest z tych danin zwolniony ze względu na zasadę zastosowania ustawodawstwa tylko jednego państwa członkowskiego w dziedzinie zabezpieczenia społecznego zgodnie z art. 11 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

   Ta zasada zastosowania ustawodawstwa tylko jednego państwa członkowskiego w dziedzinie zabezpieczenia społecznego ma na celu, w odniesieniu do obywateli Unii, którzy przemieszczają się na terytorium Unii, uniknięcie problemów mogących wyniknąć z jednoczesnego stosowania kilku ustawodawstw krajowych oraz zniesienie nierównego traktowania, które byłoby rezultatem częściowego lub całkowitego zbiegu właściwych ustawodawstw (zob. podobnie wyrok z dnia 26 lutego 2015 r., de Ruyter, C‑623/13, EU:C:2015:123, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo).

   Z powyższych rozważań wynika, iż istnieje obiektywna różnica między, z jednej strony, sytuacją obywatela danego państwa członkowskiego, który ma miejsce zamieszkania w państwie trzecim, innym niż państwo należące do EOG lub Konfederacja Szwajcarska, i który jest tam ubezpieczony w systemie zabezpieczenia społecznego, a z drugiej strony, sytuacją obywatela Unii ubezpieczonego w systemie zabezpieczenia społecznego innego państwa członkowskiego, ponieważ tylko ten ostatni obywatel może skorzystać z zasady zastosowania ustawodawstwa tylko jednego państwa członkowskiego w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, przewidzianej w art. 11 rozporządzenia nr 883/2004, ze względu na jego przemieszczanie się na terytorium Unii.

   Z powyższego wynika, że ustawodawstwo krajowe, takie jak rozpatrywane w postępowaniu głównym, może być uzasadnione w świetle art. 65 ust. 1 lit. a) TFUE obiektywną różnicą w sytuacjach, jaka występuje między osobą fizyczną będącą obywatelem państwa członkowskiego, ale mającą miejsce zamieszkania w państwie trzecim, innym niż państwo należące do EOG lub Konfederacja Szwajcarska, i która jest tam ubezpieczona w systemie zabezpieczenia społecznego, a obywatelem Unii mającym miejsce zamieszkania i ubezpieczonym w systemie zabezpieczenia społecznego w innym państwie członkowskim.

   Tymczasem, zważywszy, że traktat FUE nie zawiera żadnego postanowienia rozszerzającego swobodę przepływu pracowników na osoby, które przenoszą się do państwa trzeciego, należy unikać tego, aby wykładnia art. 63 ust. 1 TFUE w zakresie dotyczącym stosunków z państwami trzecimi innymi niż państwa należące do EOG lub Konfederacja Szwajcarska, dawała osobom, które nie mieszczą się w granicach terytorialnego zakresu zastosowania swobodnego przepływu pracowników, możliwość skorzystania z tej swobody (zob. podobnie wyrok z dnia 13 listopada 2012 r., Test Claimants in the FII Group Litigation, C‑35/11, EU:C:2012:707, pkt 100).

   (zob. pkt 41, 42, 44, 46, 47; sentencja)