Sprawa C‑547/16

Gasorba SL i in.

przeciwko

Repsol Comercial de Productos Petrolíferos SA

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunal Supremo)

Konkurencja – Artykuł 101 TFUE – Porozumienia między przedsiębiorstwami – Stosunki handlowe pomiędzy podmiotami prowadzącymi stacje paliw a przedsiębiorstwami paliwowymi – Długoterminowa umowa o wyłączną dostawę paliw – Decyzja, w której Komisja Europejska uznaje zobowiązania zaproponowane przez przedsiębiorstwo za wiążące – Stopień związania sądów krajowych wydaną przez Komisję decyzją w sprawie zobowiązań – Artykuł 9 ust. 1 i art. 16 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1/2003

Streszczenie – wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 23 listopada 2017 r.

1. Konkurencja–Postępowanie administracyjne–Zaprzestanie naruszenia–Decyzja Komisji uznająca za wiążące zobowiązania przyjęte na podstawie art. 9 rozporządzenia nr 1/2003–Powstanie uzasadnionych oczekiwań po stronie danych przedsiębiorstw co do zgodności ich zachowania z art. 101 TFUE–Brak

   (art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 9 ust. 1)

2. Konkurencja–Postępowanie administracyjne–Zaprzestanie naruszenia–Decyzja Komisji uznająca za wiążące zobowiązania przyjęte na podstawie art. 9 rozporządzenia nr 1/2003–Charakter wiążący wobec sądów krajowych–Zakres

   (art. 4 ust. 3 TUE; art. 101, 102 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, motywy 13–22, art. 9 ust. 1, art. 16 ust. 1)

1.  Z brzmienia art. 9 ust. 1 tego rozporządzenia wynika zaś, że wydana na jego podstawie decyzja skutkuje w szczególności uczynieniem wiążącymi zaproponowanych przez przedsiębiorstwa zobowiązań uwzględniających zastrzeżenia wyrażone przez Komisję w przedmiocie konkurencji we wstępnej fazie rozpatrywania danej sprawy. Należy stwierdzić, że tego rodzaju decyzja nie świadczy o zgodności danej praktyki, co do której Komisja wyraziła zastrzeżenia, z art. 101 TFUE. Wynika z tego, że na podstawie wydanej w oparciu o art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1/2003 decyzji nie można żywić wobec danych przedsiębiorstw uzasadnionych oczekiwań, iż ich zachowanie jest zgodne z art. 101 TFUE.

   (zob. pkt 25, 28)

2.  Artykuł 16 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. [101] i [102 TFUE] należy interpretować w ten sposób, że wydana zgodnie z art. 9 ust. 1 tego rozporządzenia decyzja Komisji Europejskiej w sprawie zobowiązań odnoszących się do określonych porozumień zawartych pomiędzy przedsiębiorstwami nie stoi na przeszkodzie przeprowadzeniu przez sądy krajowe analizy tych właśnie porozumień pod kątem ich zgodności z regułami konkurencji oraz ewentualnemu stwierdzeniu ich nieważności na podstawie art. 101 ust. 2 TFUE. Ponadto z czytanych łącznie motywów 13 i 22 rozporządzenia nr 1/2003 wyraźnie wynika, że decyzje w sprawie zobowiązań nie mogą stanowić dla organów do spraw konkurencji i sądów państw członkowskich przeszkody w rozstrzygnięciu danej sprawy i pozostają bez wpływu na przysługujące im uprawnienie do zastosowania art. 101 i 102 TFUE.

   Tak więc sądy krajowe nie mogą ignorować tego rodzaju decyzji. Takie akty mają bowiem w każdym razie charakter decyzyjny. Ponadto, zarówno zgodnie z ustanowioną w art. 4 ust. 3 TUE zasadą lojalnej współpracy, jak i w ramach realizacji celu polegającego na skutecznym i jednolitym stosowaniu unijnego prawa konkurencji, sąd krajowy ma obowiązek uwzględnienia dokonanej przez Komisję wstępnej oceny i uznania za jej przesłankę, a nawet dowód, antykonkurencyjnego charakteru danego porozumienia na gruncie art. 101 ust. 1 TFUE. Skoro bowiem, zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1/2003 w związku z motywem 13 tego rozporządzenia, Komisja może dokonać jedynie „wstępnej oceny” danej sytuacji konkurencyjnej, bez rozstrzygania następnie w wydawanej na podstawie tego artykułu decyzji w sprawie zobowiązań, czy miało bądź nadal ma miejsce naruszenie, nie można wykluczyć sytuacji, w której sąd krajowy dojdzie do wniosku, że praktyka, której dotyczy decyzja w sprawie zobowiązań, narusza art. 101 TFUE, i w ten sposób, w odróżnieniu od Komisji, stwierdzi naruszenie tego postanowienia traktatowego.

   (zob. pkt 26, 27, 29, 30; sentencja)