Sprawa C‑408/16

Compania Naţională de Administrare a Infrastructurii Rutiere SA

przeciwko

Ministerul Fondurilor Europene – Direcţia Generală Managementul Fondurilor Externe

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Curtea de Apel Bucureşti)

Odesłanie prejudycjalne – Zamówienia publiczne – Dyrektywa 2004/18/WE – Zakres stosowania – Rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny i Fundusz Spójności – Umowa o finansowanie budowy autostrady zawarta z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym przed przystąpieniem państwa członkowskiego do Unii Europejskiej – Pojęcie „nieprawidłowości” w rozumieniu rozporządzenia nr 1083/2006

Streszczenie – wyrok Trybunału (ósma izba) z dnia 6 grudnia 2017 r.

1. Przystąpienie nowych państw członkowskich–Rumunia–Zamówienia publiczne–Brak, przewidzianego w akcie przystąpienia, terminu na transpozycję dyrektywy 2004/18–Konsekwencje–Natychmiastowe i pełne stosowanie dyrektywy

   (Akt o przystąpieniu z 2005 r., art. 2, art. 53 ust. 1; dyrektywa 2004/18 Parlamentu Europejskiego i Rady)

2. Zbliżanie ustawodawstw–Procedury udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi–Dyrektywa 2004/18–Stosowanie w czasie–Decyzja instytucji zamawiającej dotycząca wyboru trybu postępowania przetargowego przyjęta po przystąpieniu danego państwa członkowskiego do Unii–Możliwość stosowania dyrektywy

   (dyrektywa 2004/18 Parlamentu Europejskiego i Rady)

3. Zbliżanie ustawodawstw–Procedury udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi–Dyrektywa 2004/18–Zakres stosowania–Zamówienia udzielane zgodnie z określoną procedurą organizacji międzynarodowej–Wyłączenie–Pojęcie szczególnej procedury organizacji międzynarodowej–Przewodnik dotyczący udzielania zamówień na projekty finansowane przez Europejski Bank Inwestycyjny–Wyłączenie–Uregulowanie krajowe dające pierwszeństwo stosowania kryteriów przewidzianych w przewodniku względem mniej restrykcyjnych kryteriów dyrektywy 2004/18–Niedopuszczalność

   [dyrektywa 2004/18 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 15 lit. c)]

4. Środki własne Unii Europejskiej–Rozporządzenie w sprawie ochrony interesów finansowych Unii–Kwalifikowalność do finansowania przez Unię–Obowiązek zgodności z prawem Unii, operacji wybranych do objęcia finansowaniem–Zakres

   [rozporządzenie Rady nr 1083/2006, motyw 22, art. 9 ust. 5, art. 60 lit. a); dyrektywa 2004/18 Parlamentu Europejskiego i Rady]

5. Środki własne Unii Europejskiej–Rozporządzenie w sprawie ochrony interesów finansowych Unii–Nieprawidłowość–Pojęcie–Zastosowanie, w ramach zamówienia publicznego dotyczącego projektu korzystającego z pomocy finansowej Unii, surowszych kryteriów niż te określone w dyrektywie 2004/18–Włączenie–Zastosowanie korekty finansowej–Warunek–Ryzyko wpływu na budżet danego funduszu

   [rozporządzenie Rady nr 1083/2006, art. 2 pkt 7, art. 9 ust. 5, art. 60 lit. a), art. 98 ust. 2; dyrektywa 2004/18 Parlamentu Europejskiego i Rady]

1.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 35–37)

2.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 39, 40)

3.  Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, a w szczególności jej art. 15 lit. c) należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie temu, by przepisy państwa członkowskiego przewidywały, w odniesieniu do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego rozpoczętego po dniu jego przystąpienia do Unii w celu realizacji projektu rozpoczętego na podstawie umowy o finansowanie zawartej z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym przed tym przystąpieniem, stosowanie szczególnych kryteriów określonych w przepisach przewodnika dotyczącego udzielania zamówień publicznych Europejskiego Banku Inwestycyjnego, które nie są zgodne z przepisami tej dyrektywy.

   Jak już zaś stwierdzono w pkt 41 niniejszego wyroku, rozpatrywane w postępowaniu głównym ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane po przystąpieniu Rumunii do Unii. W tych okolicznościach postępowania takiego jak to rozpatrywane w postępowaniu głównym nie można uznać za podlegające szczególnym regułom proceduralnym organizacji międzynarodowej w rozumieniu art. 15 lit. c) dyrektywy 2004/18. Rumunia nie może więc powoływać się po przystąpieniu do Unii na wyjątek dotyczący przestrzegania szczególnych reguł organizacji międzynarodowej, zawarty w art. 15 lit. c) dyrektywy 2004/18.

   (zob. pkt 47–49, 52; pkt 1 sentencji)

4.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 54–59)

5.  Artykuł 9 ust. 5 oraz art. 60 lit. a) rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 należy interpretować w ten sposób, że postępowania o udzielenie zamówienia publicznego takie jak to rozpatrywane w postępowaniu głównym, w którym zastosowano surowsze kryteria, niż te określone w dyrektywie 2004/18, nie można uznać za prowadzone w pełnej zgodności z prawem Unii i nie kwalifikuje się do przyznawanego z mocą wsteczną bezzwrotnego finansowania europejskiego.

   Artykuł 2 pkt 7 rozporządzenia nr 1083/2006 należy interpretować w ten sposób, że zastosowanie kryteriów preselekcji oferentów surowszych, niż przewiduje dyrektywa 2004/18, stanowi w rozumieniu tego przepisu „nieprawidłowość” uzasadniającą zastosowanie korekty finansowej na podstawie art. 98 tego rozporządzenia, o ile nie można wykluczyć, że ich użycie miało wpływ na budżet danego funduszu, co powinien sprawdzić sąd odsyłający. W tym celu art. 98 ust. 2 wymaga również od właściwego organu krajowego ustalenia kwoty korekty, która ma zostać dokonana, przy uwzględnieniu trzech kryteriów, a mianowicie charakteru nieprawidłowości, jej wagi oraz straty finansowej poniesionej przez dany fundusz (wyrok z dnia 14 lipca 2016 r., Wrocław – miasto na prawach powiatu, C‑406/14, EU:C:2016:562, pkt 47). Jeżeli chodzi, tak jak w postępowaniu głównym, o nieprawidłowość jednorazową, a nie powtarzającą się, ten ostatni wymóg oznacza, że należy badać każdy przypadek indywidualnie, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności danej sprawy istotne z punktu widzenia jednego z trzech wskazanych kryteriów.

   (zob. pkt 65, 66, 68; pkt 2 sentencji)