Sprawa C‑365/16

Association française des entreprises privées (AFEP) i in.

przeciwko

Ministre des Finances et des Comptes publics

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Conseil d’État (Francja)]

Odesłanie prejudycjalne – Wspólny system opodatkowania stosowany w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich – Dyrektywa 2011/96/UE – Zapobieganie podwójnemu opodatkowaniu – Dopłata do podatku dochodowego od osób prawnych w wysokości 3%

Streszczenie – wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 17 maja 2017 r.

1. Postępowanie sądowe–Wniosek o otwarcie na nowo ustnego etapu postępowania–Wniosek mający na celu umożliwienie stronom przedstawienia uwag w przedmiocie kwestii prawnych, które zostały podniesione w opinii rzecznika generalnego–Przesłanki otwarcia procedury na nowo

   (art. 255 akapit drugi TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 23; regulamin postępowania przed Trybunałem, art. 83)

2. Zbliżanie ustawodawstw–Wspólny system opodatkowania stosowany w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich–Dyrektywa 2011/96–Zapobieganie podwójnemu gospodarczemu opodatkowaniu–Przepis podatkowy ustanowiony przez państwo członkowskie spółki dominującej, przewidujący, że wypłata dywidendy przez spółkę dominującą podlega opodatkowaniu podatkiem, którego podstawę stanowi kwota wypłaconej dywidendy, w tym dywidendy pochodzącej od spółek zależnych tej spółki niebędących rezydentami–Niedopuszczalność

   [dyrektywa Rady 2011/96, zmieniona dyrektywą 2014/86, motyw 7, 9, art. 4 ust. 1 lit. a)]

1.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 17, 18)

2.  Artykuł 4 ust. 1 lit a) dyrektywy Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich w brzmieniu zmienionym dyrektywą Rady 2014/86/UE z dnia 8 lipca 2014 r. należy interpretować w ten sposób, iż sprzeciwia się on przepisowi podatkowemu ustanowionemu przez państwo członkowskie spółki dominującej, takiemu jak przepis rozpatrywany w postępowaniu głównym, przewidującemu, że wypłata dywidendy przez spółkę dominującą podlega opodatkowaniu podatkiem, którego podstawę stanowi kwota wypłaconej dywidendy, w tym dywidendy pochodzącej od spółek zależnych tej spółki niebędących rezydentami.

   W tym zakresie, art. 4 ust. 1 dyrektywy o spółkach dominujących i zależnych daje państwom członkowskim możliwość dokonania wyboru pomiędzy systemem zwolnienia i systemem zaliczenia. Zgodnie bowiem z motywami 7 i 9 owej dyrektywy przepis ten stanowi, że przypadku gdy spółka dominująca lub jej stały zakład, na mocy powiązania spółki dominującej z jej spółką zależną, otrzymuje zyski wypłacone w okolicznościach innych niż likwidacja spółki zależnej, państwo członkowskie spółki dominującej i państwo członkowskie jej stałego zakładu, powstrzymują się od opodatkowania tych zysków w zakresie w jakim nie podlegają one odliczeniu przez spółkę zależną i opodatkowują je w zakresie, w jakim podlegają one odliczeniu przez spółkę zależną, albo opodatkowują te zyski, upoważniając jednocześnie spółkę dominującą i stały zakład do odliczenia od kwoty należnego podatku części podatku odnoszącej się do tych zysków i zapłaconej przez spółkę zależną i każdą podporządkowaną spółkę zależną (wyrok z dnia 17 maja 2017 r., X, C‑68/15, pkt 71 i przytoczone tam orzecznictwo).

   Artykuł 4 tejże dyrektywy ma zatem na celu uniknięcie sytuacji, w której zyski wypłacone spółce dominującej będącej rezydentem przez spółkę zależną niebędącą rezydentem są opodatkowane po raz pierwszy, jako zyski po stronie spółki zależnej w państwie, w którym jest ona rezydentem i po raz drugi, jako zyski po stronie spółki dominującej, w państwie, którym jest ona rezydentem.

   Trybunał podkreślił w pkt. 79 i 80 wyroku w sprawie X, po pierwsze, iż stanowiąc, że państwo członkowskie spółki dominującej i państwo członkowskie jej stałego zakładu „powstrzymują się od opodatkowania takich zysków”, przepis ten zabrania państwom członkowskim opodatkowania spółki dominującej lub jej stałego przedsiębiorstwa z tytułu zysków wypłaconych przez spółkę zależną jej spółce dominującej, bez względu na to, czy zdarzeniem, powodującym powstanie obowiązku uiszczenia podatku jest otrzymanie tych zysków czy ich dalsze wypłacenie. Po drugie, celem dyrektywy o spółkach dominujących i zależnych, zgodnie z jej motywem 3, jest wyeliminowanie podwójnego opodatkowania, na poziomie spółki dominującej, zysku wypłacanego przez spółkę zależną spółce dominującej, a opodatkowanie tych zysków przez państwo członkowskie spółki dominującej po stronie tej spółki, w momencie gdy dokonuje ona ich dalszej wypłaty, pociągające za sobą zastosowanie do tych zysków podatku przekraczającego próg 5% przewidziany w art. 4 ust. 3 tej dyrektywy, prowadziłoby do sprzecznego z dyrektywą podwójnego opodatkowania na poziomie tejże spółki.

   W tym kontekście należy ponadto zauważyć, że nie ma znaczenia czy krajowy przepis podatkowy zakwalifikowany jest, czy też nie, jako podatek dochodowy od osób prawnych. W tym względzie wystarczy stwierdzić, że zastosowanie art. 4 ust. 1 lit. a) dyrektywy o spółkach dominujących i spółkach zależnych nie jest podporządkowane określonemu rodzajowi podatku. Przepis ten stanowi bowiem, że państwo członkowskie spółki dominującej powstrzymuje się od opodatkowania zysków wypłaconych tej spółce przez jej spółkę zależną niebędącą rezydentem. Wskazany przepis ma zatem na celu zapobieżenie ustanawianiu przez państwa członkowskie przepisów podatkowych, które prowadzą do podwójnego opodatkowania takich zysków po stronie spółki dominującej.

   (zob. pkt 22, 24, 31–33, 35; sentencja)