Sprawy połączone C‑274/16, C‑447/16 i C‑448/16

flightright GmbH
przeciwko
Air Nostrum, Líneas Aéreas del Mediterráneo SA,

Roland Becker
przeciwko
Hainan Airlines Co. Ltd

oraz

Mohamed Barkan i in.
przeciwko
Air Nostrum, Líneas Aéreas del Mediterráneo SA

(wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożone przez Amtsgericht Düsseldorf i Bundesgerichtshof)

Odesłanie prejudycjalne – Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości – Jurysdykcja w sprawach cywilnych i handlowych – Rozporządzenie (WE) nr 44/2001 – Artykuł 5 pkt 1 – Rozporządzenie (UE) nr 1215/2012 – Artykuł 7 pkt 1 – Pojęcie „umowy lub roszczenia wynikającego z umowy” – Umowa o świadczenie usług – Lot łączony realizowany przez różnych przewoźników lotniczych – Pojęcie „miejsca wykonania” – Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 – Prawo pasażerów lotniczych do odszkodowania z tytułu odmowy przyjęcia na pokład i dużego opóźnienia lotów – Powództwo odszkodowawcze przeciwko obsługującemu lot przewoźnikowi lotniczemu nieposiadającemu siedziby na terytorium państwa członkowskiego lub z którym pasażerów nie łączy żaden stosunek umowny

Streszczenie – wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 7 marca 2018 r.

1. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych–Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych–Rozporządzenie nr 44/2001–Jurysdykcja szczególna–Artykuł 5 pkt 1 lit. b) tiret drugie–Brak możliwości zastosowania do pozwanego mającego siedzibę w państwie trzecim

   [rozporządzenie Rady nr 44/2001, art. 5 pkt 1 lit. b) tiret drugie]

2. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych–Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych–Rozporządzenie nr 44/2001–Jurysdykcja szczególna–Jurysdykcja w sprawach dotyczących umów lub roszczeń–Pojęcie–Roszczenie odszkodowawcze pasażerów lotniczych z tytułu dużego opóźnienia lotu łączonego przeciwko obsługującemu lot przewoźnikowi lotniczemu, który nie jest kontrahentem danych pasażerów–Włączenie

   [rozporządzenia: Rady nr 44/2001, art. 5 pkt 1 lit. a); Parlamentu Europejskiego i Rady nr 261/2004]

3. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych–Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych–Rozporządzenie nr 44/2001–Rozporządzenie nr 1215/2012–Jurysdykcja szczególna–Jurysdykcja w sprawach dotyczących umów lub roszczeń–Roszczenie odszkodowawcze pasażerów lotniczych z tytułu dużego opóźnienia lotu łączonego–Skarga oparta na zdarzeniu, które miało miejsce w ramach pierwszego z lotów, obsługiwanego przez przewoźnika lotniczego, który nie jest kontrahentem danych pasażerów–Miejsca wykonania zobowiązania umownego, które stanowi podstawę powództwa–Miejsce przylotu drugiego lotu

   [rozporządzenie Rady nr 44/2001, art. 5 pkt 1 lit. b) tiret drugie; rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 261/2004; nr 1215/2012, art. 7 pkt 1 lit. b) tiret drugie]

1.  Artykuł 5 pkt 1 lit. b) tiret drugie rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że nie znajduje on zastosowania do pozwanego mającego siedzibę w państwie trzecim, takiego jak pozwany w postępowaniu głównym.

   (zob. pkt 55; pkt 1 sentencji)

2.  Artykuł 5 pkt 1 lit. a) rozporządzenia nr 44/2001 należy interpretować w ten sposób, że pojęcie „umowy lub roszczenia wynikającego z umowy” w rozumieniu tego przepisu obejmuje roszczenie odszkodowawcze pasażerów lotniczych z tytułu dużego opóźnienia lotu łączonego, skierowane na podstawie rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91 przeciwko obsługującemu lot przewoźnikowi lotniczemu, który nie jest kontrahentem danego pasażera.

   (zob. pkt 65; pkt 2 sentencji)

3.  Artykuł 5 pkt 1 lit. b) tiret drugie rozporządzenia nr 44/2001 oraz art. 7 pkt 1 lit. b) tiret drugie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że w wypadku lotu łączonego „miejscem wykonania” tego lotu w rozumieniu tych przepisów jest miejsce przylotu w ramach drugiego lotu, w sytuacji gdy przewóz obejmujący obydwa loty jest realizowany przez dwóch różnych przewoźników lotniczych, a powództwo odszkodowawcze z tytułu dużego opóźnienia tego lotu łączonego na mocy rozporządzenia nr 261/2004 jest oparte na zdarzeniu, które miało miejsce w ramach pierwszego z tych lotów, obsługiwanego przez przewoźnika lotniczego, który nie jest kontrahentem danych pasażerów.

   (zob. pkt 78; pkt 3 sentencji)