Sprawa C‑38/16

Compass Contract Services Limited

przeciwko

Commissioners for Her Majesty’s Revenue & Customs

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez First-tier Tribunal (Tax Chamber)]

Odesłanie prejudycjalne – Podatek od wartości dodanej (VAT) – Zwrot nienależnie zapłaconego VAT – Prawo do odliczenia VAT – Szczegółowe zasady – Zasada równego traktowania i zasada neutralności podatkowej – Zasada skuteczności – Przepis krajowy ustanawiający termin przedawnienia

Streszczenie – wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 14 czerwca 2017 r.

Harmonizacja ustawodawstw podatkowych – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Odliczenie podatku naliczonego – Zasady regulujące korzystanie z prawa do odliczenia – Wnioski o odliczenie lub zwrot – Uregulowanie krajowe skracające termin przedawnienia tego okresu – Przestrzeganie zasad równego traktowania, neutralności podatkowej i skuteczności – Okresy przejściowe odmienne w zależności od przedmiotu wniosku – Dopuszczalność

Zasady neutralności podatkowej, równego traktowania i skuteczności nie sprzeciwiają się przepisom krajowym, takim jak będące przedmiotem postępowania głównego, które, w ramach skrócenia terminu przedawnienia, z jednej strony, wniosków o zwrot nienależnie zapłaconego podatku od wartości dodanej, a z drugiej strony, wniosków o odliczenie naliczonego podatku od wartości dodanej, przewidują różne okresy przejściowe, tak że wnioski dotyczące dwóch trzymiesięcznych okresów rozliczeniowych podlegają różnym terminom przedawnienia w zależności od tego, czy dotyczą zwrotu nienależnie zapłaconego podatku od wartości dodanej, czy odliczenia naliczonego podatku od wartości dodanej.

Wniosek o zwrot VAT nienależnie zapłaconego należy do zakresu prawa do zwrotu nienależnego świadczenia, które zgodnie z utrwalonym orzecznictwem ma na celu usunięcie skutków niezgodności podatku z prawem Unii poprzez neutralizację ciężaru finansowego niesłusznie obciążającego podmiot, który go w ostateczności rzeczywiście ponosi. (zob. podobnie wyrok z dnia 20 października 2011 r., Danfoss i Sauer-Danfoss, C‑94/10, EU:C:2011:674, pkt 23).

Należy zatem stwierdzić, że elementem charakteryzującym takie prawo do zwrotu i w którym ma ono źródło, jest istnienie nienależnej zapłaty przez podatnika na rzecz organów podatkowych kwoty VAT z naruszeniem prawa Unii. To właśnie nienależny charakter tego VAT uzasadnia prawo do zwrotu i zapewnia, zgodnie z warunkami ustanowionymi przez prawo krajowe każdego państwa członkowskiego w poszanowaniu zasad równoważności i skuteczności, aby ciężar ekonomiczny wynikający z tej zapłaty został zneutralizowany wobec tego podatnika.

Po drugie, w odniesieniu do ustalenia elementów charakteryzujących wniosek o odliczenie VAT naliczonego należy stwierdzić, że podczas gdy prawo do zwrotu VAT nienależnie zapłaconego wynika z ogólnych zasad prawa Unii, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 59 opinii i jak wynika z pkt 29 i 30 niniejszego wyroku, prawo do odliczenia VAT naliczonego jest przewidziane w art. 17 i nast. szóstej dyrektywy.

Zatem w odróżnieniu od elementu charakteryzującego prawo do zwrotu VAT nienależnie zapłaconego, prawo do odliczenia VAT, które jest prawem nierozerwalnie związanym z mechanizmem VAT, ustanowionym przez wspólny system VAT, jest oparte na istnieniu należnego podatku.

Jak wskazał rzecznik generalny w pkt 60 opinii, taka różnica co do charakteru danych praw i celów, jakim służą uzasadnia, że mogą istnieć systemy prawne właściwe dla każdego z tych dwóch praw, w szczególności w odniesieniu do ich treści i warunków wykonania, takich jak termin przedawnienia działań ukierunkowanych na skorzystanie z tych praw, a konkretniej, daty, od której taki termin znajduje zastosowanie.

(zob. pkt 30–32, 36, 38, 46; sentencja)