Sprawa C‑678/15

Mohammad Zadeh Khorassani

przeciwko

Kathrin Pflanz

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Bundesgerichtshof)

Odesłanie prejudycjalne – Dyrektywa 2004/39/WE – Rynki instrumentów finansowych – Artykuł 4 ust. 1 pkt 2 – Pojęcie „usług inwestycyjnych” – Załącznik I sekcja A pkt 1 – Przyjmowanie oraz przekazywanie zleceń w odniesieniu do jednego instrumentu finansowego lub większej ich liczby – Ewentualne włączenie pośrednictwa przy zawieraniu umowy o zarządzanie portfelem

Streszczenie – wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 14 czerwca 2017 r.

1. Swoboda przedsiębiorczości–Swoboda świadczenia usług–Rynki instrumentów finansowych–Dyrektywa 2004/39–Usługi inwestycyjne i działalność inwestycyjna–Przyjmowanie oraz przekazywanie zleceń w odniesieniu do jednego instrumentu finansowego lub większej ich liczby–Pojęcie „zleceń w odniesieniu do jednego instrumentu finansowego lub większej ich liczby”–Zlecenia kupna lub sprzedaży jednego lub kilku instrumentów finansowych

   (dyrektywa 2004/39 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 1 pkt 2, załącznik I sekcja A pkt 1)

2. Swoboda przedsiębiorczości–Swoboda świadczenia usług–Rynki instrumentów finansowych–Dyrektywa 2004/39–Usługi inwestycyjne i działalność inwestycyjna–Przyjmowanie oraz przekazywanie zleceń w odniesieniu do jednego instrumentu finansowego lub większej ich liczby–Pojęcie–Pośrednictwo przy zawieraniu umowy mającej za przedmiot zarządzanie portfelem–Wyłączenie

   (dyrektywa 2004/39 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 1 pkt 2, załącznik I sekcja A pkt 1)

1.  W odniesieniu do brzmienia pkt 1 sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39, o ile sąd odsyłający stwierdza pewną rozbieżność między różnymi wersjami językowymi wyrażenia „w odniesieniu do”, które, odpowiednio, mogłyby sugerować związek mniej lub bardziej bezpośredni między zleceniami i jednym lub kilkoma instrumentami finansowymi, o których mowa w tym przepisie, o tyle należy jednak zauważyć, że wyraz „zlecenie”, którego przyjmowanie i przekazywanie stanowi usługę lub działalność inwestycyjną będącą przedmiotem wskazanego przepisu, pozostaje ten sam w cytowanych przez ów sąd wersjach językowych tej dyrektywy, czyli w językach hiszpańskim, niemieckim, angielskim i francuskim. Nawet jeśli wyraz ów nie jest zdefiniowany jako taki w dyrektywie 2004/39, należy stwierdzić, że wyrażenie „w odniesieniu do jednego instrumentu finansowego lub większej ich liczby” precyzuje jedynie rodzaj zlecenia, o które chodzi, czyli zleceń mających na celu zakup lub sprzedaż takich instrumentów finansowych. Ta wykładnia wyrazu „zlecenie” znajduje potwierdzenie w związku z kontekstem, w jaki się on wpisuje. W szczególności wyraz ów należy interpretować w świetle pkt 2 sekcji A załącznika I do owej dyrektywy, który wymienia usługę inwestycyjną polegającą na „[realizacji] zleceń w imieniu klientów”. Otóż usługa inwestycyjna, o której mowa w pkt 2 sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39, polegająca na „[realizacji] zleceń w imieniu klientów”, została zdefiniowana w art. 4 ust. 1 pkt 5 owej dyrektywy jako „działanie prowadzące do zawarcia w imieniu klientów umowy kupna lub sprzedaży jednego lub większej liczby instrumentów finansowych”. Wynika z tego, że zlecenia stanowiące przedmiot usługi inwestycyjnej wskazanej w pkt 1 sekcji A załącznika I do wspomnianej dyrektywy są zleceniami kupna lub nabycia jednego lub kilku instrumentów finansowych.

   (zob. pkt 27–29, 31, 32)

2.  Artykuł 4 ust. 1 pkt 2 dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych, zmieniającej dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającej dyrektywę Rady 93/22/EWG w związku z pkt 1 sekcji A załącznika I do tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że usługa inwestycyjna, która polega na przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń w odniesieniu do jednego instrumentu finansowego lub ich większej liczby, nie obejmuje pośrednictwa przy zawieraniu umowy mającej za przedmiot zarządzanie portfelem.

   Nawet jeśli bowiem zawarcie tej umowy powoduje na dalszym etapie przyjmowanie i przekazywanie zleceń zakupu lub sprzedaży instrumentów finansowych przez podmiot zarządzający portfelem w ramach swojej działalności zarządzania, przedmiotem wskazanej umowy, samej w sobie, nie jest takie przyjmowanie czy przekazywanie zleceń.

   Cel dyrektywy 2004/39 nie wymaga innej wykładni tego przepisu. Prawdą jest, że, w szczególności z motywów 2 i 31 tej dyrektywy wynika, iż jednym z jej celów jest zapewnienie ochrony inwestorów (zob. podobnie wyrok z dnia 30 maja 2013 r., Genil 48 i Comercial Hostelera de Grandes Vinos, C‑604/11, EU:C:2013:344, pkt 39). Cel ten jednak nie może sama w sobie uzasadniać szczególnie szerokiego rozumienia usługi inwestycyjnej, o której mowa w pkt 1 sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39, które włączałoby pośrednictwo przy zawieraniu umowy mającej za przedmiot zarządzanie portfelem. Takie rozumienie byłoby bowiem sprzeczne z wykładnią tego przepisu wynikającą w szczególności z kontekstu, w jaki przepis ten się wpisuje.

   (zob. pkt 35, 41–44; sentencja)