Sprawa C‑230/15

Brite Strike Technologies Inc.

przeciwko

Brite Strike Technologies SA

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez rechtbank Den Haag)

„Odesłanie prejudycjalne — Współpraca sądowa w sprawach cywilnych — Rozporządzenie (WE) nr 44/2001 — Artykuł 22 pkt 4 — Jurysdykcja w sporach z zakresu własności intelektualnej — Artykuł 71 — Konwencje zawarte przez państwa członkowskie w sprawach szczególnych — Konwencja państw Beneluksu w sprawie własności intelektualnej — Jurysdykcja w sporach dotyczących znaków towarowych i wzorów Beneluksu — Artykuł 350 TFUE”

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 14 lipca 2016 r.

1. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych – Rozporządzenie nr 44/2001 – Artykuł 71 – Zakres stosowania – Stosunek do konwencji dotyczących spraw szczególnych – Konwencje zawarte przez niektóre państwa członkowskie – Włączenie – Obowiązek udziału państw trzecich – Brak

   [rozporządzenie Rady nr 44/2001, art. 69, art. 71 ust. 2 lit. a)]

2. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych – Rozporządzenie nr 44/2001 – Stosunek do konwencji dotyczących spraw szczególnych – Zawarcie przez państwa członkowskie nowych konwencji lub zmiana konwencji już obowiązujących, wprowadzających przepisy, które miałyby pierwszeństwo przed przepisami tego rozporządzenia – Niedopuszczalność

   (rozporządzenie Rady nr 44/2001, art. 71, konwencja z dnia 27 września 1968 r., art. 57)

3. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych – Rozporządzenie nr 44/2001 – Stosunek do konwencji dotyczących spraw szczególnych – Konwencja państw Beneluksu w sprawie własności intelektualnej – Niemożność stosowania rozporządzenia – Przesłanki – Związek regionalny w większym stopniu realizujący rynek wewnętrzny i charakter niezbędny odstępstwa dla właściwego funkcjonowania sytemu Beneluksu – Poszanowanie zasad pewności prawa i prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości

   (art. 350 TFUE; rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1215/2012, art. 24 pkt 4; rozporządzenie Rady nr 44/2001, motyw 11, 12, art. 22 pkt 4, art. 71)

1.  Pomimo użycia sformułowania „konwencje, których państwa członkowskie są stronami”, sugerującego, że jedynie konwencje zawarte przez wszystkie państwa członkowskie są objęte art. 71 rozporządzenia nr 44/2001 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, z brzmienia art. 71 ust. 2 lit. a) wynika, że wskazane konwencje obejmują także konwencje, które zostały zawarte jedynie przez niektóre państwa członkowskie. Ponadto z art. 69 rozpatrywanego w związku z art. 71 rozporządzenia nr 44/2001 wynika, że tego ostatniego przepisu nie należy interpretować w ten sposób, iż stosuje się go do konwencji wiążących kilka państw członkowskich, jedynie pod warunkiem, że jedno państwo trzecie lub kilka państw trzecich także są stronami takich konwencji.

   (por. pkt 49, 50)

2.  O ile relacja między określonymi w rozporządzeniu nr 44/2001 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, przepisami jurysdykcyjnymi a przepisami jurysdykcyjnymi zawartymi w niektórych konwencjach zawartych między państwami członkowskimi była regulowana, na rzecz stosowania tych konwencji, przez art. 71 rozporządzenia nr 44/2001, o tyle przepis ten nie dawał państwom członkowskim możliwości wprowadzenia – poprzez zawarcie nowych konwencji szczególnych lub zmianę konwencji już obowiązujących – przepisów, które miałyby pierwszeństwo przed przepisami tego rozporządzenia

   Ograniczenie zakresu stosowania art. 71 rozporządzenia nr 44/2001 w odniesieniu do art. 57 konwencji brukselskiej z dnia 27 września 1986 r. o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, który zastępuje, znajduje potwierdzenie w utrwalonym orzecznictwie, zgodnie z którym w miarę wprowadzania przepisów wspólnych państwa członkowskie nie są już uprawnione do zawierania porozumień międzynarodowych dotyczących tych przepisów. To ograniczenie obowiązuje także w odniesieniu do umów, które państwa członkowskie zawierają między sobą.

   (por. pkt 51–54)

3.  Artykuł 71 rozporządzenia nr 44/2001 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, rozpatrywany w świetle art. 350 TFUE, nie stoi na przeszkodzie temu, aby przepis jurysdykcyjny odnoszący się do sporów dotyczących znaków towarowych i wzorów Beneluksu – zawarty w art. 4.6 konwencji państw Beneluksu w sprawie własności intelektualnej (znaki towarowe i wzory) (BVIE) – był stosowany do tych sporów.

   W tym względzie, art. 350 TFUE zezwala Królestwu Belgii, Wielkiemu Księstwu Luksemburga i Królestwu Niderlandów na utrzymanie w mocy – w drodze odstępstwa od przepisów prawa Unii – przepisów mających zastosowanie w ramach ich związku regionalnego, w zakresie, w jakim po pierwsze ten związek regionalny w większym stopniu realizuje rynek wewnętrzny oraz po drugie takie odstępstwo jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania systemu Beneluksu.

   Co się tyczy pierwszego z tych wymogów, w ramach Beneluksu znaki towarowe i wzory trzech rozpatrywanych państw członkowskich zostały zastąpione jednolitymi uprawnieniami. Ten istniejący równolegle z systemem dotyczącym jednolitych unijnych uprawnień system Beneluksu, włączając częściową harmonizację realizowaną dyrektywą 2008/95 mającą na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych i dyrektywą 98/71 w sprawie prawnej ochrony wzorów, realizuje ją w większym stopniu. Znaki towarowe i wzory Beneluksu podlegają bowiem całkowicie jednolitym uregulowaniom, z którymi związane są wspólne przepisy instytucjonalne i proceduralne. Wśród tych ostatnich zawarto art. 4.6 BVIE.

   Co się tyczy drugiego wymogu, mając na względzie fakt, że znaki towarowe i wzory Beneluksu są objęte zaawansowanym systemem istniejącym w trzech rozpatrywanych państwach członkowskich, oraz strukturę sądowniczą ustanowioną w Beneluksie, opartą na zdecentralizowanym systemie powiązanym z mechanizmem odesłań prejudycjalnych kierowanych do Trybunału Sprawiedliwości Beneluksu, a także wielojęzykowy charakter tego związku regionalnego, reguła skodyfikowana w art. 4.6 BVIE – oparta w szczególności na miejscu zamieszkania lub siedziby pozwanego i zapewniająca w ten sposób, że spory dotyczące tych dziedzin mogą być rozpatrywane przez sąd jednego z tych państw, zamiast być skoncentrowane, zgodnie z art. 22 pkt 4 rozporządzenia nr 44/2001 i następnie art. 24 pkt 4 rozporządzenia nr 1215/2012 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, przed sądami niderlandzkimi miejsca, w którym scentralizowane są zgłoszenia i rejestracje, a także prowadzony jest rejestr – może zostać zakwalifikowana jako niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania systemu znaków towarowych i wzorów Beneluksu.

   Wreszcie przepis taki jak art. 4.6 BVIE – który opiera się na zasadniczej właściwości sądu miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego, uzupełnionej innymi właściwościami wykazującymi ścisły związek z przedmiotem sporu – jest zgodny z zasadami, które leżą u podstaw współpracy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych w Unii, takich jak przywołane w odniesieniu do jurysdykcji w motywach 11 i 12 rozporządzenia nr 44/2001 zasada pewności prawa dla podmiotów i zasada prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości.

   (por. pkt 57, 59, 60, 63–66; sentencja)