Sprawa C‑212/15

ENEFI Energiahatékonysági Nyrt

przeciwko

Direcția Generală Regională a Finanțelor Publice Brașov (DGRFP)

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunalul Mureș)

Odesłanie prejudycjalne – Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Postępowanie upadłościowe – Rozporządzenie (WE) nr 1346/2000 – Artykuł 4 – Skutki wynikające z prawa państwa członkowskiego w odniesieniu do wierzytelności, które nie były objęte postępowaniem upadłościowym – Wygaśnięcie – Charakter podatkowy wierzytelności – Brak wpływu – Artykuł 15 – Pojęcie „toczących się postępowań” – Postępowanie egzekucyjne – Wyłączenie

Streszczenie – wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 9 listopada 2016 r.

1. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych–Postępowanie upadłościowe–Rozporządzenie nr 1346/2000–Prawo właściwe–Pojęcie–Uregulowanie państwa wszczęcia postępowania przewidujące skutki w odniesieniu do wierzytelności, które nie były objęte postępowaniem upadłościowym–Włączenie–Charakter podatkowy wierzytelności–Brak wpływu

   (rozporządzenie Rady nr 1346/2000, art. 4)

2. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych–Postępowanie upadłościowe–Rozporządzenie nr 1346/2000–Przepisy proceduralne–Termin mający zastosowanie do zgłoszenie wierzytelności–Stosowanie prawa krajowego–Przesłanki–Poszanowanie zasad równoważności i skuteczności

   (rozporządzenie Rady nr 1346/2000)

3. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych–Postępowanie upadłościowe–Rozporządzenie nr 1346/2000–Wpływ postępowania upadłościowego na toczące się postępowania–Pojęcie toczących się postępowań–Postępowanie egzekucyjne–Wyłączenie

   [rozporządzenie Rady nr 1346/2000, art. 4 ust. 2 lit. f), art. 15]

1.  Artykuł 4 rozporządzenia nr 1346/2000 w sprawie postępowania upadłościowego należy interpretować w ten sposób, że do jego zakresu stosowania należą przepisy wewnętrzne państwa, w którym zostaje wszczęte postępowanie upadłościowe, przewidujące w stosunku do wierzyciela, który nie brał udziału w tymże postępowaniu, wygaśnięcie prawa dochodzenia jego wierzytelności lub zawieszenie postępowania egzekucyjnego w przedmiocie tej wierzytelności w innym państwie członkowskim.

   Z art. 4 ust. 1 rozporządzenia nr 1346/2000 wynika bowiem, że – o ile rozporządzenie nie stanowi inaczej – dla postępowania upadłościowego i jego skutków właściwe jest prawo państwa wszczęcia postępowania (lex fori concursus). W kwestii tej, o ile prawdą jest, że art. 4 ust. 2 rozporządzenia nr 1346/2000, który zawiera listę dziedzin objętych zakresem stosowania lex fori concursus, nie wymienia wyraźnie wierzytelności, które nie były objęte postępowaniem upadłościowym i w związku z tym wpływu takiego postępowania, względnie jego ukończenia, na rzeczone prawa wierzycieli, niemniej jednak nie budzi wątpliwości, że ów wpływ należy również oceniać na podstawie tegoż lex fori concursus. W istocie wykładnia, w myśl której lex fori concursus określałoby skutki ukończenia postępowania upadłościowego, w szczególności w drodze układu oraz prawa przysługujące wierzycielom po ukończeniu owego postępowania, lecz nie określałoby jego wpływu na prawa wierzycieli, którzy nie brali udziału w postępowaniu upadłościowym, mogłaby poważnie zagrozić skuteczności owego postępowania.

   Skoro wygaśnięcie wierzytelności niezgłoszonych jest co do zasady dopuszczalne, rozporządzenie nr 1346/2000 musi a fortiori dopuszczać także uregulowanie lex fori concursus, które powoduje jedynie zawieszenie dotyczącego tychże wierzytelności postępowania egzekucyjnego. W tym względzie nie ma znaczenia fakt, że wierzytelność będąca przedmiotem postępowania egzekucyjnego w państwie członkowskim innym niż państwo wszczęcia postępowania jest wierzytelnością podatkową. Przepisy rozporządzenia nr 1346/2000 nie przyznają bowiem wierzytelnościom organów podatkowych państwa członkowskiego innego aniżeli państwa wszczęcia postępowania uprzywilejowanego statusu w tym znaczeniu, że powinny one móc być przedmiotem postępowania egzekucyjnego nawet po ukończeniu postępowania upadłościowego.

   (por. pkt 17, 20, 22, 29, 36, 40, 41; pkt 1, 2 sentencji)

2.  Wobec faktu, iż rozporządzenie nr 1346/2000 w sprawie postępowania upadłościowego nie dokonuje harmonizacji terminów na zgłaszanie wierzytelności w ramach postępowań upadłościowych objętych jego zakresem stosowania, ustanowienie owych terminów należy do wewnętrznego porządku prawnego państw członkowskich na mocy zasady autonomii proceduralnej tych państw, jednak pod warunkiem, że przepisy te nie są mniej korzystne niż przepisy w przypadku podobnych spraw o charakterze krajowym (zasada równoważności) oraz że praktycznie nie uniemożliwiają lub nie czynią nadmiernie uciążliwym wykonywania praw przyznanych przez prawo Unii (zasada skuteczności).

   (por. pkt 30)

3.  Postępowania egzekucyjne nie są objęte zakresem stosowania art. 15 rozporządzenia nr 1346/2000 w sprawie postępowania upadłościowego. Przepis ten należy bowiem interpretować w związku z art. 4 ust. 2 lit. f) owego rozporządzenia, który rozróżnia pomiędzy toczącymi się postępowaniami a pozostałymi środkami dochodzenia praw przez poszczególnych wierzycieli. W związku z tym wpływ wszczęcia postępowania upadłościowego na środki dochodzenia praw przez poszczególnych wierzycieli, inne aniżeli toczące się postępowania, są w każdym razie regulowane wyłącznie przez lex fori concursus. Tymczasem postępowania mające za przedmiot egzekucję wierzytelności należą właśnie do tej ostatniej kategorii.

   (por. pkt 32, 35)