Sprawa C‑284/12

Deutsche Lufthansa AG

przeciwko

Flughafen Frankfurt-Hahn GmbH

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Oberlandesgericht Koblenz)

„Pomoc państwa — Artykuły 107 TFUE i 108 TFUE — Korzyści przyznane taniej linii lotniczej przez przedsiębiorstwo publiczne prowadzące lotnisko — Decyzja o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego w przedmiocie tego środka — Spoczywający na sądach państw członkowskich obowiązek przyjęcia dokonanej przez Komisję w tej decyzji oceny dotyczącej istnienia pomocy”

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 21 listopada 2013 r.

1. Pytania prejudycjalne — Dopuszczalność — Przesłanki — Pytania zadane w kontekście umożliwiającym użyteczną odpowiedź

   (art. 267 TFUE)

2. Pomoc przyznawana przez państwa — Właściwe uprawnienia Komisji i sądów krajowych — Rola sądów krajowych — Ochrona praw jednostek w wypadku ewentualnego naruszenia obowiązku uprzedniego zgłoszenia — Spoczywający na sądach krajowych obowiązek wyciągnięcia, zgodnie z ich prawem krajowym, wszelkich konsekwencji wynikających z naruszenia

   (art. 108 ust. 2 TFUE, art. 108 ust. 3 TFUE)

3. Pomoc przyznawana przez państwa — Właściwe uprawnienia Komisji i sądów krajowych — Rola sądów krajowych — Decyzja Komisji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego w sprawie pomocy państwa — Spoczywający na sądach krajowych obowiązek wyciągnięcia, zgodnie z ich prawem krajowym, wszelkich konsekwencji wynikających z ewentualnego naruszenia obowiązku zawieszenia rozpatrywanych środków — Zawieszenie wprowadzania w życie rozpatrywanego środka i odzyskanie kwot już wypłaconych — Zarządzenie środków tymczasowych — Zwrócenie się przez sąd krajowy do Komisji o udzielenie wyjaśnień — Pytanie prejudycjalne do Trybunału

   (art. 4 ust. 3 TUE, art. 108 ust. 2, 3 TFUE, art. 267 akapity drugi i trzeci TFUE)

1.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (por. pkt 22)

2.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (por. pkt 27–30)

3.  Wszczęcie przez Komisję formalnego postępowania wyjaśniającego przewidzianego w art. 108 ust. 2 TFUE nie może zwalniać sądów krajowych ze spoczywającego na nich obowiązku ochrony praw jednostek w przypadku ewentualnego naruszenia art. 108 ust. 3 TFUE. Jednakże zakres interwencji sądów krajowych może się zmieniać w zależności od tego, czy Komisja wszczęła czy nie formalne postępowanie wyjaśniające w przedmiocie środka będącego przedmiotem sporu przed sądem krajowym.

   Zakładając, że Komisja nie wszczęła jeszcze formalnego postępowania wyjaśniającego, sądy krajowe rozpatrujące powództwo o wyciągnięcie konsekwencji z ewentualnego naruszenia art. 108 ust. 3 zdanie trzecie TFUE mogą uznać za konieczne dokonanie wykładni i zastosowanie pojęcia pomocy w celu ustalenia, czy środki te powinny były być zgłoszone Komisji.

   W sytuacji gdy w zastosowaniu art. 108 ust. 2 TFUE Komisja wszczęła formalne postępowanie wyjaśniające przewidziane w art. 108 ust. 3 w przedmiocie niezgłoszonego obowiązującego środka, skuteczność art. 108 ust. 3 TFUE oraz obowiązek lojalnej współpracy między sądami krajowymi a Komisją lub sądami Unii, wymagają, by sąd krajowy rozpatrujący powództwo o zaprzestanie wprowadzania w życie tego środka i o odzyskanie kwot już wypłaconych zastosował wszelkie niezbędne środki w celu wyciągnięcia konsekwencji z ewentualnego naruszenia obowiązku zawieszenia wprowadzania w życie wspomnianego środka. W tym celu sąd krajowy może postanowić o zawieszeniu wprowadzania w życie rozpatrywanego środka i nakazaniu odzyskania kwot już wypłaconych. Może on także postanowić o zarządzeniu środków tymczasowych mających na celu ochronę z jednej strony interesów uczestników postepowania, a z drugiej strony skuteczności decyzji Komisji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego.

   W sytuacji gdy sąd krajowy ma wątpliwości, czy rozpatrywany środek stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, lub wątpliwości co do ważności lub wykładni decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego, z jednej strony może on zwrócić się do Komisji o wyjaśnienia, a z drugiej strony może on lub powinien zgodnie z art. 267 akapity drugi i trzeci TFUE zwrócić się z pytaniem prejudycjalnym do Trybunału.

   (por. pkt 32–34, 38, 41–44; sentencja)