Sprawa C-104/12

Finanzamt Köln-Nord

przeciwko

Wolframowi Beckerowi

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Bundesfinanzhof)

„Szósta dyrektywa VAT — Artykuł 17 ust. 2 lit. a) — Prawo do odliczenia podatku naliczonego — Wymóg bezpośredniego związku między transakcją na wcześniejszym etapie obrotu a opodatkowaną transakcją na późniejszym etapie obrotu — Kryteria ustalenia bezpośredniego związku — Usługi adwokata świadczone w ramach postępowania karnego o przekupstwo przeciwko członkowi zarządu i głównemu udziałowcy spółki z ograniczona odpowiedzialnością”

Streszczenie – wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 21 lutego 2013 r.

Harmonizacja ustawodawstw podatkowych – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Odliczenie podatku naliczonego – Towary i usługi służące wykonywaniu przez podatnika czynności podlegających opodatkowaniu – Wymóg bezpośredniego związku między transakcją na wcześniejszym etapie obrotu a działalnością podatnika – Kryterium oceny – Podatek należny za usługi świadczone przez adwokata w ramach postępowania karnego przeciwko osobom fizycznym, członkom zarządu spółki będącej podatnikiem – Prawo do odliczenia – Brak

[dyrektywa Rady 77/388, zmieniona dyrektywą 2001/115, art. 17 ust. 2 lit. a)]

Oceny istnienia bezpośredniego związku między konkretną transakcją a całością działalności podatnika w celu ustalenia, czy towary i usługi są wykorzystywane „do celów zawieranych transakcji podlegających opodatkowaniu” tego podatnika w rozumieniu art. 17 ust. 2 lit. a) szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, zmienionej dyrektywą 2001/115, należy dokonywać na podstawie istoty nabywanych przez podatnika towarów lub usług.

Okoliczność, iż ustalenia bezpośredniego związku między świadczeniem konkretnych usług a całością opodatkowanej działalności gospodarczej należy dokonywać na podstawie istoty owych usług, nie wyklucza możliwości wzięcia również pod uwagę wyłącznej przyczyny rozpatrywanej transakcji, którą należy uznać za kryterium określenia jej istoty. W razie ustalenia, że transakcja nie została dokonana do celów opodatkowanej działalności podatnika, nie można jej uznać za bezpośrednio związaną z tą działalnością, nawet jeżeli transakcja ta z punktu widzenia jej istoty podlega opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej.

Co się tyczy usług świadczonych przez adwokata w celu ochrony przed sankcjami karnymi osób fizycznych, członków organu spółki będącej podatnikiem, nie powodują one powstania po stronie owej spółki prawa do odliczenia – jako podatku naliczonego – podatku od wartości dodanej należnego od tych usług, gdy po pierwsze, owe usługi mają bezpośrednio na celu ochronę prywatnych interesów oskarżonych członków, ściganych z powodu czynów zabronionych popełnionych przez nich osobiście, oraz po drugie, gdy brak jest związku prawnego między postępowaniem karnym a spółką będącą podatnikiem, w związku z czym omawiane usługi należy uznać za pozostające w całości poza sferą opodatkowanej działalności tej spółki.

(por. pkt 29–31, 33; sentencja)