Sprawy połączone C‑103/12 i C‑165/12

Parlament Europejski

i

Komisja Europejska

przeciwko

Radzie Unii Europejskiej

„Skarga o stwierdzenie nieważności — Decyzja 2012/19/UE — Podstawa prawna — Artykuł 43 ust. 2 i 3 TFUE — Umowa dwustronna w przedmiocie upoważnienia do wykorzystania nadwyżki dopuszczalnego połowu — Wybór zainteresowanego państwa trzeciego, które Unia upoważnia do wykorzystania żywych zasobów — Wyłączna strefa ekonomiczna — Decyzja polityczna — Ustalenie uprawnień do połowów”

Streszczenie – wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 26 listopada 2014 r.

1. Akty instytucji – Wybór podstawy prawnej – Kryteria – Decyzja 2012/19 w sprawie zatwierdzenia w imieniu Unii deklaracji w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach Unii statkom rybackim pływającym pod banderą Republiki Wenezueli – Przyjęcie na podstawie art. 43 ust. 3 TFUE – Niedopuszczalność – Obowiązek przyjęcia za podstawę takiej decyzji art. 43 ust. 2 TFUE i art. 218 TFUE

   [art. 43 ust. 2, 3 TFUE, art. 218 ust. 6 lit. a) ppkt (v) TFUE, art. 218 ust. 6 lit. b) TFUE; rozporządzenia Rady: 44/2012, art. 36 ust. 1, załącznik VIII; 40/2013, art. 34 ust. 1, załącznik VIII; 43/2014, art. 40 ust 1, załącznik VIII; decyzja Rady 2012/19]

2. Umowy międzynarodowe – Zawarcie – Umowy międzynarodowe w sprawach rolnictwa i rybołówstwa – Skierowana do państwa trzeciego deklaracja w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach Unii Europejskiej statkom rybackim pływającym pod banderą tego państwa – Wnioski o przyznanie upoważnienia do połowów, złożone przez to państwo trzecie bez dodatkowych warunków – Dopuszczalność

   (decyzja Rady 2012/19)

3. Skarga o stwierdzenie nieważności – Wyrok stwierdzający nieważność – Skutki – Ograniczenie przez Trybunał – Utrzymanie w mocy skutków zaskarżonego aktu do czasu wydania nowego w rozsądnym terminie – Uzasadnienie oparte na pewności prawa

   (art. 264 akapit 2 TFUE; rozporządzenie Rady nr 2012/19)

1.  Wybór podstawy prawnej aktu Unii musi opierać się na obiektywnych czynnikach, które mogą zostać poddane kontroli sądowej, a do których należą w szczególności cel i treść tego aktu.

   W tym względzie, deklaracja w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach Unii Europejskiej w wyłącznej strefie ekonomicznej u wybrzeży Gujany Francuskiej statkom rybackim pływającym pod banderą Boliwariańskiej Republiki Wenezueli, zatwierdzona decyzją Rady 2012/19, nie ma za cel ustalenia i przydziału uprawnień do połowów w rozumieniu art. 43 ust. 3 TFUE, tylko zaoferowanie Boliwariańskiej Republice Wenezueli możliwości uczestniczenia w wykorzystywaniu żywych zasobów w wyłącznej strefie ekonomicznej Gujany na określonych przez Unię warunkach.

   W zakresie dotyczącym spoczywającej na Unii, działającej w miejsce danego państwa nadbrzeżnego, szczególnej odpowiedzialności za wykorzystywanie żywych zasobów w wyłącznej strefie ekonomicznej tego państwa, właściwe instytucje Unii oceniają, czy zainteresowane państwo jest w stanie zapewnić, iż statki pływające pod jego banderą będą przestrzegać warunków, zgodnie z którymi winno przebiegać to wykorzystywanie, takich jak w szczególności mające zastosowanie do tej strefy przepisy wspólnej polityki rybołówstwa Unii. Instytucje Unii uwzględniają czynniki takie jak znaczenie, jakie mają żywe zasoby danego obszaru dla jego gospodarki i jego innych narodowych interesów, potrzeby państw rozwijających się danego regionu i konieczność zmniejszenia do minimum trudności gospodarczych w państwach, których obywatele tradycyjnie poławiali w tej strefie lub które wniosły istotny wkład w badania i w ustalenie wielkości stad.

   Wspomniana deklaracja ma zatem na celu określenie ogólnych ram prawnych upoważniania pływających pod banderą wenezuelską statków rybackich do prowadzenia połowów w tej strefie, które to ramy zostały następnie szczegółowo określone w liczne przepisy różnych rozporządzeń. Wynika z tego, że skierowana do Boliwariańskiej Republiki Wenezueli oferta nie jest środkiem technicznym lub wykonawczym, tylko, przeciwnie, środkiem, którego przyjęcie zakłada podjęcie autonomicznej decyzji uwzględniającej interesy polityczne realizowane przez Unię zwłaszcza polityki w dziedzinie rybołówstwa. Wynika z tego, że przyjęcie spornej deklaracji należy do takiej dziedziny uprawnień, w ramach której podjęcie decyzji należy do prawodawcy Unii, oraz że decyzja 2012/19 zatwierdzająca w imieniu Unii ową deklarację wchodzi w zakres zastosowania art. 43 ust. 2 TFUE, a nie art. 43 ust. 3 TFUE.

   Ponadto ponieważ owa deklaracja spełnia przesłanki konieczne do tego, aby można było ją uznać za umowę międzynarodową, jest ona objęta zakresem zastosowania art. 218 TFUE. Decyzja 2012/19 winna zatem zostać przyjęta na podstawie art. 43 art. 2 TFUE w związku z art. 218 ust. 6 lit. a) ppkt (v) TFUE, a nie na podstawie art. 43 ust. 3 TFUE w związku z art. 218 ust. 6 lit. b) TFUE.

   (por. pkt 51, 58, 75, 76, 78–83, 85; pkt 1 sentencji)

2.  Skierowana do państwa trzeciego deklaracja w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach Unii Europejskiej, w wyłącznej strefie ekonomicznej u wybrzeży państwa członkowskiego, statkom rybackim pływającym pod banderą owego państwa trzeciego, stanowi akt, którym Unia, w miejsce danego nabrzeżnego państwa członkowskiego składa temu państwu trzeciemu propozycję, pod warunkiem że prowadzące połowy w tej strefie statki pływające pod jego banderą będą przestrzegać mających zastosowanie do tej strefy przepisów wspólnej polityki rybołówstwa Unii. Przekazując Unii w odpowiedzi na skierowaną do niej ofertę konkretne wnioski o przyznanie upoważnienia do połowów i nie wyrażając w tej odpowiedzi zastrzeżeń dotyczących zawartych w tej ofercie warunków, należy uznać, że wspomniane państwo trzecie przyjęło ofertę, jaka została mu złożona przez Unię poprzez omawianą deklarację. W związku z powyższym złożoną przez Unię deklarację i jej przyjęcie przez wspomniane państwo trzecie należy uznać łącznie za zawartą przez te dwa podmioty umowę w przedmiocie upoważnienia do wykorzystania na określonych w tej deklaracji warunkach części nadwyżki dopuszczalnego połowu w wyłącznej strefie ekonomicznej danego państwa członkowskiego.

   (por. pkt 68, 70, 71, 73, 83, 84)

3.  Decyzja 2012/19 w sprawie zatwierdzenia w imieniu Unii Europejskiej deklaracji w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach Unii Europejskiej w wyłącznej strefie ekonomicznej u wybrzeży Gujany Francuskiej statkom rybackim pływającym pod banderą Boliwariańskiej Republiki Wenezueli, zawierająca upoważnienie Boliwariańskiej Republiki Wenezueli do wykorzystania nadwyżki dopuszczalnego połowu w wyłącznej strefie ekonomicznej Gujany, ma za cel zapewnienie ciągłości dostaw dokonywanych przez pływające pod banderą wenezuelską statki w Gujanie, ponieważ przemysł przetwórczy w tym departamencie jest uzależniony od tych dostaw. Stwierdzenie nieważności tej decyzji ze skutkiem natychmiastowym mogłoby zaś wywrzeć negatywny wpływ na tę ciągłość, pociągając za sobą poważne negatywne konsekwencje dla podmiotów gospodarczych, których ta decyzja dotyczy. W związku z powyższym, ponieważ występują istotne względy pewności prawa, należy utrzymać w mocy skutki tej decyzji dopóty, dopóki wejdzie w życie, w rozsądnym terminie, nowa decyzja, która zostanie oparta na właściwej podstawie prawnej.

   (por. pkt 91–93; pkt 2 sentencji)

Sprawy połączone C‑103/12 i C‑165/12

Parlament Europejski

i

Komisja Europejska

przeciwko

Radzie Unii Europejskiej

„Skarga o stwierdzenie nieważności — Decyzja 2012/19/UE — Podstawa prawna — Artykuł 43 ust. 2 i 3 TFUE — Umowa dwustronna w przedmiocie upoważnienia do wykorzystania nadwyżki dopuszczalnego połowu — Wybór zainteresowanego państwa trzeciego, które Unia upoważnia do wykorzystania żywych zasobów — Wyłączna strefa ekonomiczna — Decyzja polityczna — Ustalenie uprawnień do połowów”

Streszczenie – wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 26 listopada 2014 r.

1. Akty instytucji — Wybór podstawy prawnej — Kryteria — Decyzja 2012/19 w sprawie zatwierdzenia w imieniu Unii deklaracji w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach Unii statkom rybackim pływającym pod banderą Republiki Wenezueli — Przyjęcie na podstawie art. 43 ust. 3 TFUE — Niedopuszczalność — Obowiązek przyjęcia za podstawę takiej decyzji art. 43 ust. 2 TFUE i art. 218 TFUE

   [art. 43 ust. 2, 3 TFUE, art. 218 ust. 6 lit. a) ppkt (v) TFUE, art. 218 ust. 6 lit. b) TFUE; rozporządzenia Rady: 44/2012, art. 36 ust. 1, załącznik VIII; 40/2013, art. 34 ust. 1, załącznik VIII; 43/2014, art. 40 ust 1, załącznik VIII; decyzja Rady 2012/19]

2. Umowy międzynarodowe — Zawarcie — Umowy międzynarodowe w sprawach rolnictwa i rybołówstwa — Skierowana do państwa trzeciego deklaracja w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach Unii Europejskiej statkom rybackim pływającym pod banderą tego państwa — Wnioski o przyznanie upoważnienia do połowów, złożone przez to państwo trzecie bez dodatkowych warunków — Dopuszczalność

   (decyzja Rady 2012/19)

3. Skarga o stwierdzenie nieważności — Wyrok stwierdzający nieważność — Skutki — Ograniczenie przez Trybunał — Utrzymanie w mocy skutków zaskarżonego aktu do czasu wydania nowego w rozsądnym terminie — Uzasadnienie oparte na pewności prawa

   (art. 264 akapit 2 TFUE; rozporządzenie Rady nr 2012/19)

1.  Wybór podstawy prawnej aktu Unii musi opierać się na obiektywnych czynnikach, które mogą zostać poddane kontroli sądowej, a do których należą w szczególności cel i treść tego aktu.

   W tym względzie, deklaracja w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach Unii Europejskiej w wyłącznej strefie ekonomicznej u wybrzeży Gujany Francuskiej statkom rybackim pływającym pod banderą Boliwariańskiej Republiki Wenezueli, zatwierdzona decyzją Rady 2012/19, nie ma za cel ustalenia i przydziału uprawnień do połowów w rozumieniu art. 43 ust. 3 TFUE, tylko zaoferowanie Boliwariańskiej Republice Wenezueli możliwości uczestniczenia w wykorzystywaniu żywych zasobów w wyłącznej strefie ekonomicznej Gujany na określonych przez Unię warunkach.

   W zakresie dotyczącym spoczywającej na Unii, działającej w miejsce danego państwa nadbrzeżnego, szczególnej odpowiedzialności za wykorzystywanie żywych zasobów w wyłącznej strefie ekonomicznej tego państwa, właściwe instytucje Unii oceniają, czy zainteresowane państwo jest w stanie zapewnić, iż statki pływające pod jego banderą będą przestrzegać warunków, zgodnie z którymi winno przebiegać to wykorzystywanie, takich jak w szczególności mające zastosowanie do tej strefy przepisy wspólnej polityki rybołówstwa Unii. Instytucje Unii uwzględniają czynniki takie jak znaczenie, jakie mają żywe zasoby danego obszaru dla jego gospodarki i jego innych narodowych interesów, potrzeby państw rozwijających się danego regionu i konieczność zmniejszenia do minimum trudności gospodarczych w państwach, których obywatele tradycyjnie poławiali w tej strefie lub które wniosły istotny wkład w badania i w ustalenie wielkości stad.

   Wspomniana deklaracja ma zatem na celu określenie ogólnych ram prawnych upoważniania pływających pod banderą wenezuelską statków rybackich do prowadzenia połowów w tej strefie, które to ramy zostały następnie szczegółowo określone w liczne przepisy różnych rozporządzeń. Wynika z tego, że skierowana do Boliwariańskiej Republiki Wenezueli oferta nie jest środkiem technicznym lub wykonawczym, tylko, przeciwnie, środkiem, którego przyjęcie zakłada podjęcie autonomicznej decyzji uwzględniającej interesy polityczne realizowane przez Unię zwłaszcza polityki w dziedzinie rybołówstwa. Wynika z tego, że przyjęcie spornej deklaracji należy do takiej dziedziny uprawnień, w ramach której podjęcie decyzji należy do prawodawcy Unii, oraz że decyzja 2012/19 zatwierdzająca w imieniu Unii ową deklarację wchodzi w zakres zastosowania art. 43 ust. 2 TFUE, a nie art. 43 ust. 3 TFUE.

   Ponadto ponieważ owa deklaracja spełnia przesłanki konieczne do tego, aby można było ją uznać za umowę międzynarodową, jest ona objęta zakresem zastosowania art. 218 TFUE. Decyzja 2012/19 winna zatem zostać przyjęta na podstawie art. 43 art. 2 TFUE w związku z art. 218 ust. 6 lit. a) ppkt (v) TFUE, a nie na podstawie art. 43 ust. 3 TFUE w związku z art. 218 ust. 6 lit. b) TFUE.

   (por. pkt 51, 58, 75, 76, 78–83, 85; pkt 1 sentencji)

2.  Skierowana do państwa trzeciego deklaracja w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach Unii Europejskiej, w wyłącznej strefie ekonomicznej u wybrzeży państwa członkowskiego, statkom rybackim pływającym pod banderą owego państwa trzeciego, stanowi akt, którym Unia, w miejsce danego nabrzeżnego państwa członkowskiego składa temu państwu trzeciemu propozycję, pod warunkiem że prowadzące połowy w tej strefie statki pływające pod jego banderą będą przestrzegać mających zastosowanie do tej strefy przepisów wspólnej polityki rybołówstwa Unii. Przekazując Unii w odpowiedzi na skierowaną do niej ofertę konkretne wnioski o przyznanie upoważnienia do połowów i nie wyrażając w tej odpowiedzi zastrzeżeń dotyczących zawartych w tej ofercie warunków, należy uznać, że wspomniane państwo trzecie przyjęło ofertę, jaka została mu złożona przez Unię poprzez omawianą deklarację. W związku z powyższym złożoną przez Unię deklarację i jej przyjęcie przez wspomniane państwo trzecie należy uznać łącznie za zawartą przez te dwa podmioty umowę w przedmiocie upoważnienia do wykorzystania na określonych w tej deklaracji warunkach części nadwyżki dopuszczalnego połowu w wyłącznej strefie ekonomicznej danego państwa członkowskiego.

   (por. pkt 68, 70, 71, 73, 83, 84)

3.  Decyzja 2012/19 w sprawie zatwierdzenia w imieniu Unii Europejskiej deklaracji w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach Unii Europejskiej w wyłącznej strefie ekonomicznej u wybrzeży Gujany Francuskiej statkom rybackim pływającym pod banderą Boliwariańskiej Republiki Wenezueli, zawierająca upoważnienie Boliwariańskiej Republiki Wenezueli do wykorzystania nadwyżki dopuszczalnego połowu w wyłącznej strefie ekonomicznej Gujany, ma za cel zapewnienie ciągłości dostaw dokonywanych przez pływające pod banderą wenezuelską statki w Gujanie, ponieważ przemysł przetwórczy w tym departamencie jest uzależniony od tych dostaw. Stwierdzenie nieważności tej decyzji ze skutkiem natychmiastowym mogłoby zaś wywrzeć negatywny wpływ na tę ciągłość, pociągając za sobą poważne negatywne konsekwencje dla podmiotów gospodarczych, których ta decyzja dotyczy. W związku z powyższym, ponieważ występują istotne względy pewności prawa, należy utrzymać w mocy skutki tej decyzji dopóty, dopóki wejdzie w życie, w rozsądnym terminie, nowa decyzja, która zostanie oparta na właściwej podstawie prawnej.

   (por. pkt 91–93; pkt 2 sentencji)