Sprawa C-103/11 P

Komisja Europejska

przeciwko

Systran SA i Systran Luxembourg SA

„Odwołanie — Artykuł 225 ust. 1 WE, art. 235 WE i art. 288 akapit drugi WE — Skarga o stwierdzenie odpowiedzialności pozaumownej Wspólnoty Europejskiej — Ocena pozaumownego charakteru sporu — Właściwość sądów wspólnotowych”

Streszczenie – Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 18 kwietnia 2013 r.

1. Postępowanie sądowe – Wniosek o otwarcie procedury ustnej na nowo – Wniosek mający na celu umożliwienie stronom przedstawienia uwag w przedmiocie kwestii prawnych, które zostały podniesione w opinii rzecznika generalnego – Przesłanki otwarcia procedury na nowo

   (statut Trybunału, art. 23; regulamin postępowania przed Trybunałem, art. 83)

2. Skarga o odszkodowanie – Właściwość sądu Unii – Granice – Charakter podnoszonej odpowiedzialności – Badanie przez sąd – Skarga wymagająca oceny praw i zobowiązań umownych – Brak klauzuli arbitrażowej – Właściwość sądów krajowych

   (art. 235 WE, 240 WE, art. 288 akapit drugi WE)

1.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (por. pkt 41)

2.  W celu ustalenia sądu właściwego do rozstrzygnięcia szczególnej skargi sądowej skierowanej przeciwko Wspólnocie w celu stwierdzenia jej odpowiedzialności za szkodę, należy zbadać, czy przedmiotem tej skargi jest odpowiedzialność umowna czy też odpowiedzialność pozaumowna Wspólnoty.

   W tym względzie pojęcie odpowiedzialności pozaumownej w rozumieniu art. 235 WE i art. 288 akapit drugi WE, mające autonomiczny charakter, należy interpretować w świetle jego celu, polegającego na umożliwieniu podziału właściwości między sądami wspólnotowymi i krajowymi. W takim kontekście, gdy do sądów wspólnotowych wniesiona zostanie skarga o odszkodowanie, przed orzeczeniem co do istoty sporu powinny one na wstępie ustalić swoją właściwość w drodze analizy mającej na celu ustalenie charakteru podnoszonej odpowiedzialności, a więc samej natury danego sporu.

   W tym celu sądy wspólnotowe nie mogą opierać się jedynie na normach prawnych, na które powołują się strony. Mają one obowiązek sprawdzenia, czy przedmiotem zawisłej przed nimi skargi o odszkodowanie jest żądanie odszkodowawcze oparte w sposób obiektywny i całościowy na prawach i obowiązkach pochodzenia umownego lub pozaumownego. W tym celu sądy te powinny sprawdzić – w świetle analizy poszczególnych informacji zawartych w aktach sprawy, takich jak w szczególności naruszony przepis prawa, charakter podnoszonej szkody, zarzucane zachowanie, a także stosunki prawne wiążące strony sporu – czy między tymi stronami istnieje rzeczywisty kontekst umowny, związany z przedmiotem sporu, którego dogłębna analiza jest niezbędna do rozstrzygnięcia tego sporu.

   Jeżeli ze wstępnej analizy wspomnianych informacji wynika, że w celu ustalenia zasadności roszczeń skarżącego niezbędna jest interpretacja treści umowy lub umów zawartych przez strony sporu, wspomniane sądy muszą na tym etapie zaprzestać rozpoznawania sporu i stwierdzić brak swej właściwości do jego rozstrzygnięcia, w braku klauzuli arbitrażowej w tych umowach. W takich okolicznościach rozpoznanie skargi o odszkodowanie skierowanej przeciwko Wspólnocie wymagałoby oceny praw i zobowiązań umownych, która nie może nie zostać poddana, zgodnie z art. 240 WE, jurysdykcji sądów krajowych.

   (por. pkt 61–64, 66, 67)

Sprawa C-103/11 P

Komisja Europejska

przeciwko

Systran SA i Systran Luxembourg SA

„Odwołanie — Artykuł 225 ust. 1 WE, art. 235 WE i art. 288 akapit drugi WE — Skarga o stwierdzenie odpowiedzialności pozaumownej Wspólnoty Europejskiej — Ocena pozaumownego charakteru sporu — Właściwość sądów wspólnotowych”

Streszczenie – Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 18 kwietnia 2013 r.

1. Postępowanie sądowe — Wniosek o otwarcie procedury ustnej na nowo — Wniosek mający na celu umożliwienie stronom przedstawienia uwag w przedmiocie kwestii prawnych, które zostały podniesione w opinii rzecznika generalnego — Przesłanki otwarcia procedury na nowo

   (statut Trybunału, art. 23; regulamin postępowania przed Trybunałem, art. 83)

2. Skarga o odszkodowanie — Właściwość sądu Unii — Granice — Charakter podnoszonej odpowiedzialności — Badanie przez sąd — Skarga wymagająca oceny praw i zobowiązań umownych — Brak klauzuli arbitrażowej — Właściwość sądów krajowych

   (art. 235 WE, 240 WE, art. 288 akapit drugi WE)

1.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (por. pkt 41)

2.  W celu ustalenia sądu właściwego do rozstrzygnięcia szczególnej skargi sądowej skierowanej przeciwko Wspólnocie w celu stwierdzenia jej odpowiedzialności za szkodę, należy zbadać, czy przedmiotem tej skargi jest odpowiedzialność umowna czy też odpowiedzialność pozaumowna Wspólnoty.

   W tym względzie pojęcie odpowiedzialności pozaumownej w rozumieniu art. 235 WE i art. 288 akapit drugi WE, mające autonomiczny charakter, należy interpretować w świetle jego celu, polegającego na umożliwieniu podziału właściwości między sądami wspólnotowymi i krajowymi. W takim kontekście, gdy do sądów wspólnotowych wniesiona zostanie skarga o odszkodowanie, przed orzeczeniem co do istoty sporu powinny one na wstępie ustalić swoją właściwość w drodze analizy mającej na celu ustalenie charakteru podnoszonej odpowiedzialności, a więc samej natury danego sporu.

   W tym celu sądy wspólnotowe nie mogą opierać się jedynie na normach prawnych, na które powołują się strony. Mają one obowiązek sprawdzenia, czy przedmiotem zawisłej przed nimi skargi o odszkodowanie jest żądanie odszkodowawcze oparte w sposób obiektywny i całościowy na prawach i obowiązkach pochodzenia umownego lub pozaumownego. W tym celu sądy te powinny sprawdzić – w świetle analizy poszczególnych informacji zawartych w aktach sprawy, takich jak w szczególności naruszony przepis prawa, charakter podnoszonej szkody, zarzucane zachowanie, a także stosunki prawne wiążące strony sporu – czy między tymi stronami istnieje rzeczywisty kontekst umowny, związany z przedmiotem sporu, którego dogłębna analiza jest niezbędna do rozstrzygnięcia tego sporu.

   Jeżeli ze wstępnej analizy wspomnianych informacji wynika, że w celu ustalenia zasadności roszczeń skarżącego niezbędna jest interpretacja treści umowy lub umów zawartych przez strony sporu, wspomniane sądy muszą na tym etapie zaprzestać rozpoznawania sporu i stwierdzić brak swej właściwości do jego rozstrzygnięcia, w braku klauzuli arbitrażowej w tych umowach. W takich okolicznościach rozpoznanie skargi o odszkodowanie skierowanej przeciwko Wspólnocie wymagałoby oceny praw i zobowiązań umownych, która nie może nie zostać poddana, zgodnie z art. 240 WE, jurysdykcji sądów krajowych.

   (por. pkt 61–64, 66, 67)