Sprawa C-472/10

Nemzeti Fogyasztóvédelmi Hatóság

przeciwko

Invitel Távközlési Zrt

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Pest Megyei Bíróság)

„Dyrektywa 93/13/EWG — Artykuł 3 ust. 1 i 3 — Artykuły 6 i 7 — Umowy konsumenckie — Nieuczciwe warunki umowne — Jednostronna zmiana postanowień umownych przez przedsiębiorcę — Powództwo o zaniechanie naruszeń wytoczone na rzecz konsumentów przez działający w interesie publicznym podmiot wskazany przez prawo krajowe — Stwierdzenie nieuczciwego charakteru postanowienia umownego — Skutki prawne”

Streszczenie wyroku

1. Zbliżanie ustawodawstw — Nieuczciwe warunki w umowach konsumenckich — Dyrektywa 93/13 — Nieuczciwy warunek w rozumieniu art. 3 — Pojęcie

   (dyrektywa Rady 93/13, art. 3 ust. 1, 3)

2. Zbliżanie ustawodawstw — Nieuczciwe warunki w umowach konsumenckich — Dyrektywa 93/13 — Środki mające na celu zaniechanie stosowania nieuczciwych warunków umownych

   (dyrektywa Rady 93/13, art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1, 2)

1.  Do właściwości sądu krajowego, orzekającego w postępowaniu o zaniechanie naruszeń wszczętego na rzecz konsumentów przez działający w interesie publicznym podmiot wskazany przez prawo krajowe, należy dokonanie oceny, w świetle art. 3 ust. 1 i 3 dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, nieuczciwego charakteru postanowienia umownego zawartego w sporządzonym przez przedsiębiorcę wzorcu umowy konsumenckiej, zgodnie z którym przedsiębiorcy przysługuje prawo jednostronnego dokonywania zmiany wysokości opłat związanych ze świadczoną przez niego usługą, przy czym postanowienie to nie określa w sposób jasny sposobu wyliczania wysokości opłat ani nie wskazuje uzasadnionych powodów takiej zmiany. Dokonując takiej oceny, sąd krajowy powinien w szczególności ustalić, czy – uwzględniając ogół postanowień wzorca umowy konsumenckiej, obejmującego sporne postanowienie, a także mając na względzie przepisy krajowe ustanawiające prawa i obowiązki, które mogą uzupełniać prawa i obowiązki określone w rozpatrywanym wzorcu – powody lub sposób zmiany wysokości opłat związanych ze świadczoną usługą zostały określone w sposób jasny i zrozumiały, a także, w odpowiednim wypadku, czy konsumentowi przysługuje uprawnienie do wypowiedzenia umowy.

   (por. pkt 31; pkt 1 sentencji)

2.  Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich w związku z art. 7 ust. 1 i 2 tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie temu, by stwierdzenie – w sprawie z powództwa o zaniechanie naruszeń, o którym mowa w art. 7 tej dyrektywy, wytoczonego na rzecz konsumentów przez działający w interesie publicznym podmiot wskazany przez prawo krajowe przeciwko przedsiębiorcy – nieważności nieuczciwego postanowienia umownego zawartego we wzorcu umowy konsumenckiej, wywierało, zgodnie z tymi przepisami, skutki wobec ogółu konsumentów, którzy zawarli z zainteresowanym przedsiębiorcą umowę, do której stosuje się ten sam wzorzec umowy, w tym wobec konsumentów, którzy nie byli stroną postępowania o zaniechanie naruszeń;

   Ponadto w wypadku stwierdzenia nieuczciwego charakteru postanowienia wzorca umowy w ramach takiego postępowania sądy krajowe są zobowiązane, także na przyszłość, wyciągać z urzędu wszelkie konsekwencje wynikające z prawa krajowego, tak aby wspomniane postanowienie nie wiązało konsumentów, którzy zawarli z zainteresowanym przedsiębiorcą umowę, do której stosuje się ten sam wzorzec umowy.

   (por. pkt 44; pkt 2 sentencji)