Keywords
Summary

Keywords

1. Pytania prejudycjalne – Właściwość Trybunału – Wykładnia porozumienia międzynarodowego zawartego przez Wspólnotę i państwa członkowskie na podstawie kompetencji wspólnej – Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (konwencja z Aarhus) – Właściwość do dokonania rozgraniczenia kompetencji pomiędzy Wspólnotę i jej państwa członkowskie

(art. 234 WE; konwencja z Aarhus, art. 9 ust. 3; decyzja Rady 2005/370)

2. Pytania prejudycjalne – Właściwość Trybunału – Granice – Wykładnia wnioskowana ze względu na stosowanie przepisu zarówno do sytuacji objętych prawem krajowym, jak i do sytuacji objętych prawem Unii – Właściwość w zakresie dokonania takiej wykładni

(konwencja z Aarhus, art. 9 ust. 3; decyzja Rady 2005/370)

3. Umowy międzynarodowe – Umowy zawarte przez Wspólnotę – Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (konwencja z Aarhus) – Artykuł 9 ust. 3 – Bezpośrednia skuteczność – Brak

(art. 10 WE; konwencja z Aarhus, art. 9 ust. 3; decyzja Rady 2005/370)

Summary

1. Ponieważ konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (konwencja z Aarhus) została zawarta przez Wspólnotę i wszystkie państwa członkowskie w ramach kompetencji dzielonej, Trybunał, do którego wniesiono sprawę zgodnie z przepisami traktatu, a w szczególności z art. 234 WE, jest właściwy do rozgraniczenia obowiązków spoczywających na Unii i obowiązków ciążących wyłącznie na państwach członkowskich oraz do dokonania wykładni postanowień owej konwencji.

Następnie należy ustalić, czy w dziedzinie objętej art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus Unia skorzystała ze swych uprawnień i wydała przepisy dotyczące wykonania obowiązków, które z niego wynikają. Gdyby nie miało to miejsca, obowiązki wynikające z art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus podlegałyby nadal prawu krajowemu państw członkowskich. W takim przypadku do sądów tychże państw należałoby ustalenie na podstawie prawa krajowego, czy jednostki mogą oprzeć się bezpośrednio na normach tej umowy międzynarodowej, które dotyczą owej dziedziny, lub czy wspomniane sądy winny stosować je z urzędu. W tym przypadku prawo Unii nie wymaga ani nie zabrania tego, by porządek prawny państwa członkowskiego przyznał jednostkom prawo do powołania się bezpośrednio na tę normę lub nałożył na sądy obowiązek stosowania jej z urzędu.

Gdyby natomiast stwierdzono, że Unia skorzystała ze swych uprawnień i wydała przepisy w dziedzinie objętej art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus, prawo Unii miałoby zastosowanie, a do Trybunału należałoby ustalenie, czy przepis omawianej umowy międzynarodowej wywołuje skutek bezpośredni.

W tym względzie Unia posiada wyraźną kompetencję zewnętrzną w dziedzinie środowiska na podstawie art. 175 WE w związku z art. 174 ust. 2 WE.

Ponadto, konkretna kwestia, która nie była jeszcze przedmiotem przepisów Unii może jednak podlegać prawu Unii, jeżeli owa kwestia została uregulowana w umowach zawartych przez Unię i przez państwa członkowskie oraz dotyczy dziedziny objętej w szerokim zakresie prawem Unii.

(por. pkt 31-33, 35, 36)

2. Trybunał jest właściwy do dokonania wykładni postanowień art. 9 ust. 3 konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (konwencja z Aarhus), a w szczególności do zajęcia stanowiska w kwestii, czy wywołują one lub nie skutek bezpośredni.

Jeśli dany przepis może znaleźć zastosowanie zarówno do sytuacji objętych prawem krajowym, jak i do sytuacji objętych prawem Unii, niewątpliwe znaczenie ma to, by w celu uniknięcia przyszłych rozbieżności interpretacyjnych ów przepis był interpretowany w jednolity sposób, niezależnie od warunków, w jakich ma być stosowany.

(por. pkt 42, 43)

3. Artykuł 9 ust. 3 konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (konwencja z Aarhus), jest pozbawiony bezpośredniej skuteczności na gruncie prawa Unii. Zadaniem sądu krajowego jest jednak dokonanie – w zakresie, w jakim jest to tylko możliwe – wykładni przepisów proceduralnych dotyczących przesłanek, które winny zostać spełnione, aby móc wszcząć postępowanie administracyjne lub sądowe zgodnie z celami art. 9 ust. 3 tejże konwencji, jak i z celem skutecznej ochrony sądowej uprawnień wynikających z prawa Unii, ażeby umożliwić organizacji zajmującej się ochroną środowiska zaskarżenie do sądu decyzji wydanej po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, które mogło być sprzeczne z unijnym prawem ochrony środowiska.

W braku uregulowań Unii w danej dziedzinie zadaniem wewnętrznego porządku prawnego każdego państwa członkowskiego jest określenie zasad proceduralnych dotyczących środków prawnych, które mają zapewnić ochronę uprawnień, jakie podmioty prawa wywodzą z prawa Unii, przy czym państwa członkowskie są odpowiedzialne za zapewnienie w każdym przypadku skutecznej ochrony tych uprawnień.

W tym względzie zasady proceduralne dotyczące środków prawnych mających zapewnić ochronę uprawnień, jakie podmioty prawa wywodzą z prawa Unii, nie mogą być mniej korzystne niż w przypadku podobnych środków prawnych o charakterze wewnętrznym (zasada równoważności) i nie mogą powodować w praktyce, że korzystanie z uprawnień wynikających z porządku prawnego Unii stanie się niemożliwe lub nadmiernie utrudnione (zasada skuteczności).

(por. pkt 47, 48, 51, 52; sentencja)